Katalog

23 ŞUBAT 1995 PERŞEMBE CUMHURİYET SAYFA EKONOMI zam haorljjı • Ekonomi Servisi- Philsa'nın ürettıği sigaralara ortalama yüzde 10 zam yapmasının ardından R.J Reynolds ve Tekel'in de zam hazırlıklanna başjadığı behrtildi. R.J Reynolds ve Tekel'in yeni fiyat listelerini bugün açıklaması beİde'niyor. Yaklaşık yüzde 10 civannda gerçekleşmesi beklenilen zammm, 24 şubattan itibaren geçerli olacağı kaydedildi. Gümrük birliği sempozyumu • Ekonomi Servisi-' Yol Kavşağında Türkiye-Avnıpa Birliği tlişkileri' başlıklı sempozyum. bugün The Marmara Oteli'nde yapılıyor. Türkiye'nin gümrük birliği ilişkisinin hukuki zemini ve karşılıklı ilişkilere olabilecek etkilennın ışleneceği sempozyum, SACHS Hukuk Bürosu-Heidelberg ile îhsan Önce tarafından düzenlendi. Sempozyumu Prof. Murat Demircioğlu ile hukukçu Ihsan Önce yönetecek. bmir Prefe büyiik ilgi • Ekonomi Servisi - IZFAŞ tarafından bu yıl 7"ncisi düzenlenen lzmir Pret Fuan'nı 3521 kişi ziyaret ;etti. İzmir Pret Fuan"na katılanlar arasında 23 ülkeden 117'si yabancı alıcı. \ç piyasadan 321 direkt alıcı iile 1932 profesyonel. 293 'Jekstil Fakültesi ve Güzel |Sanatlar Fakültesi öğrencisi ve 858 bıletli ziyaretçi yer •aldı. hracatçılar • Ekonomi Servisi - Dış Ticaret Müsteşarlığı (DTM), 1994 yılında Hazine ve Dış iTicaret Müsteşarlığı (HDTM) tarafından başlatılan dış tanıtım gezilerini 1995 yılında yogunlaştırarak sürdürme karan aldı. DTM'nin organize ettiği ilk dış tanıtım çalışması 26-29 mart ;tarihlerinde Singapur'da yapılacak. MESS'e yeni başkan • Ekoaomi Servisi - Hulusi Çetınoğlu'nun vefatıyla boşalan MESS-Türkiye Metal Sanayıcileri Sendikası Başkanhğı'na Erdoğan Karakoyunlu seçildi. Karakoyunlu'nun MESS Yönetim Kurulu Başkanhğı'na seçilmesi üzerine boşalan başkan vekilliği görevine Uraz Tantuğ getırildı. Nakliyecilere 4 milyarlık hediye • Ekonomi Servisi - Uluslararası Nakliyeciler Demeği (UND)Başkanı Saffet Ulusoy'un sahibi bulunduğu Ulusoy Otomotıv'in distnbütörlüğünü yaptığı Volvo'nun 6 bininci araç ithalatı. milyarlık bir hediye ile kutlanıyor. Volvo 4 milyar lira değerindekı 6001'inci aracını UND'nın genel kurulunda yapılacak bir çekilişle belirlenecek şanslı üyeye hedtye edecek. İmalat sanayii eğilim anketi • ANKARA (ANKA)- Devlet Istatistik Enstitüsü (DİE), imalat sanayiinde 1994 yılı 4"üncü 3 ayhk döneminde üretim değeri ağırlıklı kapasite kullanım oranının yüzde 76.$ olarak gerçekleştiğini açıkladı. Onceki yılın a\nı döneminde bu oran, yüzde 82.2 olarak gerçekleşmişti. 1993 yılında yüzde 46.9 o!an iç pazarda talep yetersizliğinin geçen yılın aynı döneminde yüzde 57.1 oranında etkili olduğu bildirildi. Metaş'ta teklif için son giin • ANKARA (ANKA) - METAŞ'ın yüzde 42.55 oranındaki hisselerinin blok olarak satışı için acılan ihalede teklif verme süresi yann sona eriyor. 7 şubattan itibaren yapılan duyurularla ihaleye çıkanlan Metaş hisseleri için teklif verme süresi bugün saat 16.00'da doluyor. ŞİRKETLERDEN • MİTSL BİSHİ nin FH, FK. \e FM serisi Amerikan Müşteri Memnuniyeti Indeksı (CS1) oylamasında en i\i burunsuz tip kamyonlan olarak seçildi. Başbakan Tansu Çiller, Japonya'da hem borç hem de Telecom'a müşteri arayacak % yasa çıkmadan pazarlamyor • Uluslararası piyasalardan kredi bulamayan hükümet, özelleştirilmesine ilişkin yasa çıkmadan Telekomünikasyon AŞ'nin hisselerini dış piyasalara tanıtarak finansman sağlamayı programlıyor. Hazine'nin, "T tahvilleri' olarak adlandınlan Telekomünikasyon AŞ'nin hisselerine dönüştürülebilecek tahvilleri eylül ayında ihraç etmeyi programladığı öğrenildi. • Türk ekonomisini tanıtmak için 25 şubat cumartesi günü Japonya'ya gidecek olan Başbakan Çiller'in. T tahvilleri için pazar yaratmaya çahşacağı ve Samuray piyasasından düşük faizli dış kredi isteyeceği öğrenildi. Çiller'in, Tnin blok olarak satılacak yüzde 34 oranındaki hissesi ve lisans izinlerinin kiralanması konusunda da Japon firmalanyla görüşeceği bildirildi. Çiller 'T' tahvilleri için Japonya'da pazar yaratmaya çalışacak. ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Uluslararası piyasa- lardan kredi bulamayan ve gü- ven ortamı sağlayamadığı için tahvil ihracı yapamayan hükü- met, özelleştirilmesine ilişkin yasa çıkmadan, Türk Teleko- münikasyon A.Ş.'nin hisseleri- ni dlş piyasalarda tanıtarak fi- nansman sağlamayı amaçlıyor. Hazine'nin, "T tahvilleri'* ola- rak adlandınlan, Telekomüni- kasyon A.Ş.'nin piyasaya çıka- cak hisselerine dönüştürülebi- lecek tah villerin hazırhğına baş- ladığı öğrenildi. Türk ekonomisini tanıtmak amacıyla 25 şubat cumartesi gü- nü Japonya'ya gidecek olan Başbakan Tansu Çiller'in, T tahvilleri için pazar yaratmaya çahşacağı ve Samuray piyasa- sından düşük faizli dış kredi is- teyeceği öğrenildi. Çiller'in, T'nin blok olarak satılacak yüz- de 34 oranındaki hissesi ve li- sans izinlerinin kiralanması ko- nusunda da Japon firmalanyla görüşeceği bildirildi. "Stand-by" kredi anlasması- nın 1995 sonuna değin uzatıl- ması için Türk ekonomisini in- celeyen Uluslarası Para Fo- nu'nun, "1995'e kadar dış kre- di bulmanız zor" yolundaki de- ğeriendırmesi üzerine hükümet, dış borç için formül bulmaya çalışıyor. Hazine yetkilileri, 1995 yılın- da kamunun 3.4 milyar dolarlık dış borç ana para yükümlülüğü- nün, yine borçlanarak ödenme- sinin programlandığım anımsa- tırken "Hükümet. 3.4 milyar do- larük dış borç ödemesinin 2 mil- yar dolannı eylül ayında Avru- pa piyasala- ruıa yapaca- gı tahvil ih- racıylakarsı- lamayı prog- ramlıyordu. Şimdi o program yattı" değerlendirmesinı yaptı- İar. Hazine yetkilileri, uluslarara- sı piyasalara tahvil ihracı yap- mak için. "kâğrtlann cazip hale getirilmesT gereklıliğıne dikkat çekerek "Telekomünikasyon A.Ş. yüksek kâr oranına sahip, çok gelişmiş bir şirket Tüm pi- yasalar için değerü"" açıklaması- nı yaptılar. Hükümetin, T'nin hisseleri- ne dönüştürülebilecek tahvil çı- kararak, dış piyasalara ihraç et- me programının geçen yıl da gündemde olduğunu anımsatan yetkililer, "Ancak geçen yıl T'nin özelleştirilmesine ilişkin yasa çıkmadığı için tahvil ihra- cuıdan vazgeçildi. Artık yasa çıkmak üzere. Bu yıl ihracı tek- rar gündemegetireceğjz" değer- lendirmesini yaptılar. Çiller dış borç arayacak Başbakan Çiller'in de Japon- ya'da "Samuray piyasası" ola- rak adlandınlan para pıyasalan- na, Türk Telekomünikasyon A.Ş. hakkında bilgi vereceğı ve T tahvillerini tanıtacağı öğrenil- di. Yetkililer, Joponya'nın tele- komünikasyon konusunda ge- lişmiş bir teknolojiye sahip ol- duğunu belirtirken, "Japon fir- malan, Telekomünikasyon A.Ş.'nin hisselerine talip olduk- lannı bir süre önce açıklamış- lardı. Bu çerçevede T tahvilleri de cazip gelecektir" değerlendır- mesini yaptılar. Çiller'in Samuray piyasasın- dan düşük faizli kredi talebinde bulunacağı öğrenildi. Dünya Bankası Eski Başkan Yardımcısı Atilla Karaosmanoğlu, İSO'nun meclisinde sistemi eleştirdi: Fümayecilik yolsuzluğıı getirir Ekonomi Servisi- Sanayiciler, lstanbul Sanayi Odası'nın aylık olağan meclis toplantısında yine karamsar bir tablo çizdi. İSO'nun bu ayki konuğu. Dünya Bankası eski başkan yardımcısı Atilla Karaosmanoğlu, ışadamlannı uyararak. "Tesvik ve himavecUik yolsuzluklan getirir" dedi. Karaosmanoğlu. işadamlanna seslenerek, "Hem teşvik. hem himaye isteyip, sonra da yotsuziuklardan şikayet etmek çeliskidir" diye konuştu.Oldukça karamsar bir tablo çizen İSO Başkanı Hüsamettin Kavi de. "Yalnış politikalarla reel ekonomi) e gereken önenûn verilmemesi ülkenin çokdaha ryi değeıiendirebileceği vıllannı, boşa harcamasına neden oluyor" dedi. ISO'nun aylık olağan meclis toplantısı dün Odakule'de gerçekleştirildi. Toplantıya konuk konuşmacı olarak katılan Dünya Bankası eski genel başkan yardımcısı Atilla karaosmanoğlu, Türkiye v nin gelişmekte olan ülkeler arasındaki konumunu değerlendirerek, Türkiye'ye dışandan nasıl bakıldığı konusunda bilgi verdi. Türkiye'de bulunduğu 3 haftalık süre ıçerisinde herkesın 5 Nısan Kararlan, enflasyon. özelleştirme ve yolsuzluklardan şikayet ettiğini belirten Karaosmanoğiu şöyle konuştu: "Burdar sanki birbirinden ayn gibi düşünülflyor. Ama hepsini Iso birleştiren bir ortamda vaşıvoruz. Yaşananlar, devletin yapısı işleyişl, geliri, harcama kaynaklan ve tüm bunlann kullanılmasu döviz, faiz, teş>ik ve özelleştirme kargaşasıyla yakından ilgilidir. Teşviğin ve hima>eciüğin bulunduğu \erde. volsuzluklann olması çok normaldir. Hem teşvik hem de himave istevip sonra da yolsuzluktan şikayet etmek ise çeUşkidir." Politıkacılan da uyaran Karaosmanoğlu. "Alınmalannda siyasi güçlükler yaratacak, alınmadıklannda ise ülkenin başına bir sürü dert açacak kararları almalarının uzun dönemde güçlükler yaratacağım kabul etmeleri lazım" dedi. Karaosmanoğlu, şikâyet edilen konularda şikâyet edenlerin de katkısının bulundugunu kabul etmek gerektiğini belirtti. Karaosmanoğlu, asıl önemli olanın bu kısırdöngüyü nasıl kıranz sorusuna yanıt ararrması olduğunu söyledi. İSO Başkanı Kavi de yaptığı konuşmada ekonomi politikalannı eleştirerek. "Birtaraftan gelir dağılımındaki uçurumdan söz ederken, öbür taraftan küçülme ve azalan bir trend içine giren bir kapasite kullanım oranı çeUşkidir. \'anuş politikalarla ekonomive önem verilmcmesu Türkive'nin çok ivi değeıiendirebileceği yülannı boşa harcatnuştır 9 dedi. Ocak 5.5 trilyon lira fazla verdi Bütçe 1995 yılına iyi başlangıç yaptı Malive Bakaııı Attila ANKARA (ANKA) - Ma- liye, 1995 yılına iyi başladı ve konsolıde bütçe, yılın ilk ayında fazla verdi. Ocak ayında konsolide bütçede 5 trilyon 531 milyar lira fazlalık sağlandı Bütçe geçen yıl ocakta 4 trilyon 377 milyar. 1993 yılında da 5 trilyon 42 milyar lira açık ver- mişti. Bütçenin bu yıl ocak ayında fazla vermesi, Maliye Bakan- lığı'nın bütçe ödeneklerini zo- runlu harcamalar dışında ser- best bırakmamasından kay- naklanıyor. Ancak öncekı yıl- larda da bütçe ödenekleri. o- cak ayında tümüyle serbest bı- rakılmıyordu. Konsolide büt- çe, ayhk bazda ge- çen yıl mayıs, hazi- ran ve kasım ayla- nnda fazla vermişti. Mayıs ayındaki 6.3 trilyon lirayla kasım ayındaki 20.4 tril- yon liralık fazlalık- lar, başta dış borç faız ödemeleri ol- mak üzere bazı har- camalann o ayın bütçesine gider ya- zılamamasından kaynaklan- mıştı. Maliye Bakanhğı ocak ay- lannda personel, ıç v e dış borç faiz ödemeleri ile bazı zorun-. lu transferler dışındaki öde- nekleri serbest bırakmıyor. Di- ğer aylarda ıse ödenekler belli yüzdelerle serbest bırakılıyor. Ocakta konsolide bütçe gelir- leri, geçen yılın aynı ayına gö- re yüzde 121.4 oranında arttı. Yurtiçi ve yurtdışı cep telefonu hizmetinde j U f lJ\Uj^LL'den doğru hesap... eUNEYDOĞU lstanbul Bursa lanıt Adapazan BaUesır Tekıfdaç Edıme Bsvrmojfc. Tuü» Djna Gebıt Sdıvn l ( * n KuntugK ÇoHu Çenaiir, Uudağ Sapanu Valcva K«nı>«uıgs Manuos Çana KuMaa Om^Mt Gocak SaMı Fettııye Amaiya Adana Mersın GAıtcp Dıyartakır ICMaras Haay Alanyı Tanut Imm Msıdvuı Oannt» Cmtan Erdeınlı Ankara Kayseri Esfcışehır Korya Samsun Tnteon Bohı Van Erzurum Smon Hoidat Karâlkaya Almanya IngiHne l<xa'ltere fevec NofVK Nofveç Hong ICong Oanmatks Oanimada FMandiva Finlamfıya Fraraa kalya Isnpg > D M S I H M [TMtcaınfînimj 'Radn^.ı Vunanistan Ytmrâtan Lûbembutg Hoüanda MacanıOfı EsKmva Güme» «Jnka Cum. GüneyAAtıCum. .=,TJ*' ISatHellas. MTLjaMxx>t ımT*om>V1 (PvroıGSM bBnmlUte I > « M «n SOÇLENDİRİLEN MERKEZLER YENİ AÇILAN MERKEZLER / ANLA9MA YAPILAN OLKCLEH T Ü R K İ Y E ' N İ N Y U R T İ Ç İ V E Y U R T D I Ş I N D A E N Y A Y G I N , E N G Ü Ç L Ü G S M K A R T I T U R K C E L L J ^ V tŞÇİNtN EVRENİNDEN ŞÜKRAN SONER Daha Önceleri Neredeydiniz? "Görünen o ki 6-7 mart tarihlerindeki görüşmeterde gümrük birliğine girişimiz kabul edilecek. Fakat ne pa- hasına? Şu ana kadar Avrupa Birliği'nin veımeyi ta- ahhüt ettiği mali yardımlardan ses seda yok. Avrupa Birliği'ne fam üye o/madan gümrük biriiğine girmeyi ka- bul etmekle zaten büyük bir taviz vermiş olan Türkiye açısından, bu yardımların alınmaması ikinci büyük taviz anlamını taşıyor..." Bu görüşler soldan bir eleştirmen, uzmana ait değil. Işverenlerin görüşlerini yansıtan bir ekonomi dergisinin yorumundan alıntı yaptık. Bugünlerde bu türden görüş ve eleştirilere, işveren yanlısı pek çok yayın ve yorumlar- da rastlayabilirsiniz. ANAP'ın önceki gün düzenlediği konuya ilişkin panel- de DYP, ANAP ve DSP sözcülerinin gerekirse gümrük birliğinin ertelenmesi görüşünde birleştikleri açıklandı. Siyasiler, bürokratlar ve iş çevrelerinin yoğun ilgi göster- dikleri toplantıda gümrük birliğine girişte belirsizliklerin netleşmesi, mali protokol ve desteğin sağlanması isten- di. İSO'nun çok dikkatli bir dille kaleme alınmış araştır- masında imalat sanayiinin, AB ile sınırlı rekabet gücü bulunduğu belırlendi. Olası yaraıiar ve olası sorunlann sayıldığı 813 firma ile düzenlenmış ankete dayalı araştır- ma sonucunda sorunlann ağır bastığı izlenimi ortaya çı- kıyor. Sanayicilerimiz pazariık masasına güçlü oturulması gerektiği görüşünü taşıyoriarmış. Yunanistan, Ispanya ve Portekiz gibi ülkelerin Avrupa Birliği'ne tam üye ol- duktan 7 yıl sonra gümrüklerini indirdikleri, izlenen politi- kalann teslimiyetçi olabileceği galiba yeni akıllara gel- miş. "Verdiğimiz tavizlere değecek mi" türünden sorular, yeni yeni sorulmaya başlanıyor. Bize de "Daha önceleri neredeydiniz" sorusunu sormak kalıyor. Kimbilir belki de "Nasılsa bir engel çıkar. Sermaye ideolojisi gereği savunmamız gereken bir şeyin karşısın- da olmaktan, kendimizle çelişkiye düşmekten kurtulu- ruz" düşüncesi egemen olmuştur. Görülen o ki ülke, toplum çıkarlan açısından pek çok başka önemli konuyu olduğu gibi, gümrük birliğini de sağlıklı tartışacak, siyasal partilerimiz, demokratik örgüt- lenmelerimiz, sendikalarımız yok. Birey olarak bazı aydın ve uzmanlanmız, bilim insanlanmız tek tek ortaya çıksa- lar da onlara kulak asan olmuyor. Ancak konu sermaye çıkarlan açısından da tartışılabil- miş değil. Bir dizi korumacılıkla zar zor ayakta durabilen bir sanayinin gümrük duvariarının kalkmasına dayana- mayacağını aslında herkes biliyor. Şaka ile kanşık, güm- rük birliğinin gerçekleşmesi gündeme gelince, sermaye cephesi bir tuhaî olmuşa benziyor. Doğrusu, bu halleri kendinden çok güçlü, dayak yiyeceği kesin ve aslında kavgayı düşünmediği birine, kalabalığa güvenıp meydan okuyan ve kalabalığın kavgayı engelleyeceğine güvene- rek "tutmayın beni" diye bağıran. kuru yaygaracıyı çağ- nştınyor. Işin en traji-komik yanı, ortalıkta, "tutmayın beni" diye bağıran kuru yaygaracının önüne çıkacak, durumunu kurtaracak kimseler gözükmüyor. Özelleştirme idaresi'nden acıklama: HAVAŞ Genel Müdürü kuthı. ÖlB'yi > aııılllı (Cum- hurivet Bürosu) - Ba- basının genel müdür- lük görevini yürüttü- gü HAVAŞ'm satış ihalesine. Merbella Turizm ve Yatınm A.Ş. adıyla katılan fir- manin ortaklanndan Murat Kutlu'nun, Genel Müdür Ah- met Kutlu'yla yakınhğı bulun- madığını bildirerek Özelleştir- me Idaresi Başkanlığı'nı (ÖtB) yanılttığı bildirildi. Yetkililer, tekliflerin değerlendirilmesi aşamasında, HAVAŞ Genel Müdürü Kutlu'nun da, idarenin Murat Kutlu'yla bir akrabalığı olup olmadığı yolundaki soru- suna "akrabahk yok" yanıtım verdiğini belirttiler. HAVAŞ Genel Müdürü Kut- lu'nun oğlunun ihaleye katıl- masının Özelleştirme Yasası'na aykın olmadığını belirten ÖİB yetkilileri, yasaya göre; yalnız- ca, hisseleri tstanbul Menkul Kıymetler Borsası'nda (tMKB) işlem gören KİTIerin yönetici ve akrabalannın, kurumlann özelleştirme ihalelelerine katıl- malannın vasak olduğunu bil- dirdiler.ÖfB >etkilileri. HA- VAŞ'a teklif verin firmalann ortaklan arasında Murat Kut- lu'nun adının görülmesi üzeri- ne. kurumun Genel Müdürü Ahmet Kutlu'yla akrabalığının araştınldığını, Ahmet Kut- lu'nun "akrabahk yok" şeklinde yanıt verdiğıni bildirdiler. Ahmet Kutlu'nun, Murat Kutlu'nun oğ- lu olduğunun kamuoyuna yan- sımasından sonra ise "thaleye katıldığından haberim yoktu" dediği öğrenildi. Yasaya aykın değil Murat Kutlu'nun HAVAŞ Genel Müdürü'nün oğlu olarak ihaleye katılmasınm Özelleştir- me Yasası'na aykın olmadığını belirten yetkililer, yasasının ya- saklar ve cezai hükümler baş- lıklı 7. maddesiyle; yalnızca hisseleri tMKB'de işlem gören KlT'lerin yönetici ve akrabala- nnın ihaleye girmelerinin ya- saklandığını anımsattılar. Yetkililer. "HAVAŞ'uı hisse- leri İMKB'de işlem görmediği için, kurum yönetici ve akraba- lannın ihaleye katılması engel- tenemez'"dediler. ÖlB yetkilileri, Özelleştirme Yasası'nda, KtT'lerin satışında uzman yöneticilerinin kurumun hisselerini alabilmelerini dü- zenleyen bir maddenin olduğu- nu belirterek. "Bununla birUk- te, tüm dünyada şirket hisseleri el değiştirirken. kurumun pro- fosvonel yöneticilerinin şirketin hisselerini alması da sıkça görülmektedir" dedıler. Toyota, yerii oto üretiminde yüzde 6'da kaldı J ANKARA (AN- KA) - Sabancı grubu- nun Japon Toyota fir- masıyla oluşturduğu Toyotasa, yerli oto- mobil üretiminde şimdilik yüz- de 6 gibi mütevazı bir pay edin- di. 1994 sonlannda deneme üre- timıne başlayan Toyotasa'nın üretimi ilk kez ocak ayında is- tatistiklere yansıdı. Buna göre Toyotasa geçen ay toplam 1100 adet Toyota Corolla üretti. Bu- nun 770 adedini 1600 motor, 330adedinide 1300 motor hac- mindeki Corollalar oluşturdu. Toyotasa'nın Adapazan'nda kurduğu fabrikanm üretim ka- pasitesi yıllık 100 bin otomobil düzey inde bulunuyor. Son yıllarda oldukça canlı olan otomotiv sektörü ve özel- likle bınek otomobillere olan yüksek talep. Japon Toyota'yı Türkiye'de yatınm yapmaya çe- ken önemli bir etken olmuştu. Geçen yıl yaşanan ağır ekono- 5 A mik krizle birlikte iç talepte yaşanan dur- gunluğun aşılama- masının Türkiye'de yatınma yönelen ya- bancı otomotivcilerin üretim planlannı etkilediği dikkati çe- kiyor. Ancak geniş ihracat olanakla- nyla Türkiye, yabancı otomo- tiv yatınmlannı çeken bir mer- kez olmayı sürdürüyor. Toyo- ta'nın ardından Mazda. Honda. Hyundai gibi Uzakdoğulu oto- motivciler de Türkiye'de yatın- ma hazırlanıyor. Tofaş birinci Yerli otomobil üretiminde To- faş liderliğini koruyor. Ocak ayında 18 bin 246 adet olarak gerçekleşen toplam üretimin yüzde 54 oranındaki 9 bin 921 adedini, Tofaş gerçekleştirdi. Bunun da 3 bin 396 adedini Şa- hın oluşturdu. Doğan SLX 1710 ve Doğan S 1254 adetle Şahin'i izledi.