Katalog

SAYFA CUMHURİYET 16 ŞUBAT 1995 PERŞEMBE 12 DIZIYAZI Meksika'da, sendikaya sus payıMeksika'da özelleştırme uygulama- ları. IMF ıstikrar programı doğrultu- sunda 1983 yılında başlatıldı Hükii- met. 1991 > ılında toplam dış borcu 78 milvar dolara ulaştığında bu borçlan ödeyemez duruma geldiğinde özelleş- tirme çalışmalannı hızlandırdı. Meksi- ka hükümeti. özelleştirmeler sonunda elındekı 1155 KlT'ten 940 tanesını tas- fiye ettı. devrettı ya da sattı Elde edi- Ien21 milyardolargelirintamamıborç ödemelennde kullanıldı. Meksika "da özelleştırmelerle birlık- te alınan dığer ekonomık "önlemler" sonucu. yıllık enflasyon oranı yüzde 150'den yüzde 10"a düştü. Ancak bı- raz iktısatla ilgılenen herkesin bılece- ği gibi sorunun çözümü tek başına enf- lasyonu duşurmekte değıl. sosyal, top- lumsal. ekonomık dengelen altüst et- meden enflasyonu düşürmektedir. Özelleştirmenin faturası ağır oldu Meksika da enflasyonun düşüşünün toplumsal. sosyal malıyetı. başka bır ifadev le madalyonun ötekı yüzü ıse hıç de övünülecek gıbı değıldır: • Özelleştirmeler sonucu 400 bın kişı işsiz kaldı. • Kamu kuruluşlannın his^c senet- leri, bellı kesimlerde toplandı. • Yabancılara satılan kamu kuru- luşlannın bir bölümü ıflas etti. ls\eç- lilere »atılan lersane örneğinde oldugu gibi önemli sorunlarla karşılaşıldı. • Kamu ışletmelerinın bazılannın kapatılması nedeniyle sadece işletme- lerde çahşanlar işsız kalmadı. aynca bu işletmelere mal üreten köylüler de zarargördüler. Özellikle kamu fabnka- lannınkapatılma.sınedenıyleçoksayı- da şekerpancan üreten köylünün uğra- dığı zarar oldukça büyük boyutlara ulaştı. • Özelleştırmelerden en çok çıkar sağlayan. Meksıka'nın en büyük 13 ai- le şırketı oldu • BekJenen rekabet ve venmiilik iyıleşmeleri gerçekleşmedı. • Özelleştırılen firmalar, tüketicı sorunlarıyla gereken bıçımde ilgilen- memektedır. • Aşırı düzeyde gerçekleştirilen serbestleştirmeler (dercgülasyon) so- nucu eğıtım. sağlık ve taşımacıiıkhız- metlerinin kalitesı önemli ölçüde düş- müşbulunmaktadırdl IMF ve Dünya Bankasf nın özelleş- tirme dahil tüm önerilerini gerçekleş- tiren Meksika'da 1994yılı sonunda ya- şanan büyük kriz. yeni-liberal politika- Iann ifiasının da göstergesidir. Telmexte yaşananlar Meksika telekomünikasyon kurumu Telmex. ülkedeki özelleştırme progra- • mının birparçası olarak 16 Nisan 1992 tarihinde özelleştırildı ABD kökenli çokuluslu şirketlerin egemenlığındeki bır konsorsiyum, 10 yıl tekel hakkıyla birlikte Telmex*i de\raldı. Meksika'da özelleştırme programı- nın en önemli özellıklerınden birısi. özelleştirme sürecınde ışcı muhalefe- tinin yok denecek kadar az olmasıdır. Bunun en önemli nedenı. hükümetin, sendıkaların özelleştırme sürecıne alı- cı olarak katılmasının kanallannı aç- ması \e oluşabılecek muhalefete ılış- kin önleminı önceden almiş olmasıdır TelmeVte çalışanlann sendikası. Telme\ özelleştırılince şirketin yüzde 4.4'ünü 325 milyon ABD Dolan öde- yerek satın aldı. Buradadikkat çekmek istediğimiz nokta, sendikaya satın al- dığı hısseler ıçın gereken parayı. bir devlet bankasının kredi olarak verme- sidir. Özelleştirme gerçekleştikten 16 ay sonra bu hisselerin piyasa değen 1.37 mılyar ABD Doları, işçı başına düşen kazançsa 20 bin ABD Doları ol- du.(2) Sendika kazandı, halk yitirdi Küçük bir hısseyle Telmex'in özel- leştirilmesi sürecıne ortak edilen sen- dikalann \e ışçilenn "satın alınması" olarak da adlandırılabılecek uygula- mayla muhaJefet potansiyeline sahip Telmex işçileri sus paylannı aldılar. Telmex'in özelleştirilmesı sonucun- da sendıka ve ışçi. kısa sürede bır ke- reye mahsus kazançlı çıkmasına rağ- men Meksika'da kavbedenlerin savısı çok fazladır. Telmex"in özelleştirilme- siy lebiriiktehızmetarzında önemli tı- kanıklıklarortaya çıkmış \e bugün te- lefon almak ısteyenler için bekleme sü- resi bir yılı geçmektedir. "... Telmex'in yeni sahiplcri küçük firmalar \e Meksika telefon aboneleri zor durumda iken. öncelikie büyük Meksika \e yabancı sermayeh' firmala- ra çok ucuz servis olanaklanm sağlı- yorlar. OECD'yegöre milletlerarası te- lefon görüşmeleri için çok bihiik mik- taıiarda fiya! indirimleri uy gulanırken, yerel-y urtiçi telefon göriişmelerinde fi- yatlar artmıştır.'" (3) FUNDA BAŞARAN ÖNDER OZDEMİR i a DOSYASI • Meksika telekomünikasyon kurumu Telmex, 1992 yılında özelleştirildi. ABD kökenli çokuluslu şirketlerin egemenliğindeki bir konsorsiyum, 10 yıl tekel hakkıyla birlikte Telmex'i devraldı. • Meksika'da özelleştirme sürecinde muhalefet yok denecek kadar az olmuştur. Bunun nedeni de hükümetin, sendikaları, özelleştirme sürecine alıcı olarak katarak oluşabilecek muhalefetin önünü önceden kesmesidir. • Telmex'te çalışanların sendikası, şirketin yüzde 4.4'ünü devlet bankasından aldığı krediyle ve 325 milyon ABD Doları ödeyerek satın aldı. Özelleştirmeden 16 ay sonra bu hisselerin piyasa değeri 1.37 milyar dolar, işçi başına düşen kazanç ise 20 bin dolar oldu. Dünya Bankası tarafindan Meksi- ka'da Telmex'in özelleştırilmesine iliş- kin yapılan. ancak hiçbir zaman yayım- lanmayan araştırmaya göre. "Fiyat re- fonnununetkileriçokyaygındı:bijfiyat reformu yoluy la firmanın değerinde 30 milyar dolarlik bir artıs. yaratıldı. Ve bu- nun tüketicilere maliyeti yaklaşık 29 mih ar doiar oldu." (4) Âraştırma sonucunda ortaya konan gerçeklere rağmen. özelleştırme son- ra^ında Meksika "da refahın arrtığı so- nucuna ulaşıldı. Dünya Bankası'nın yaptığı araştırmada. sonuçlar ilginç bir mantıkladeğerlendırılmektedir. Hükü- metlerın, özelleştinlmış kuruluşlan sa- tın alanlann. işçilerin ve tüketicilerin kayıplanna ve kazançlanna sayısal de- ğerlerverılerekbunlartoplanmaktadır. Eğer hükümetler. rüketıciler. işçiler\e özelleştinlmiş firmayı satın alanlar için verilen artılı eksilı kazanç \e kayıp de- ğerlerinın sonucu pozıtifse toplumun refahının arrtığı: negatifse azaldığı so- nucuna ulaşılmaktadır. Dünya Banka- sı raporunda, Meksika'daki refahın art- tığı sonucuna bu yöntemle ulaşılmak- tadır. Söz konusu araştırmada sorumlu iktisatçılar gerçeğin altını birkez daha çiziyorlar: "Galiplervar.mağluplarvar. Bu sektörler içerisinde, hükümetler. tü- keticilcr, işçiler »ardır denilebiJir. Şura- sı bir gerçektir ki, Telmex olayında. ya- ni Meksika telekomünikasyonu olavın- da. kaybedenler tüketicüer oldu."( 5) Meksika'da gerek haberleşme sektö- ründe gerekse diğer sektörlerde gerçek- leştirilen özelleştirmelenn sonuçlanna ilişkin bır degedendirme yapmamız ge- rektiğinde. en kısa şekilde aşağıdakı gi- bi özetleyebiliriz' Meksika'da özelleş- tirmeler öncesinde kötü duaımda olan- lann durumu daha da körüleştı. iyı du- rumda olanlann durumu daha da ıyıleş- tı. NOTLAR: (1)- Prof. Dr. Orhan Şener, TMİS, s. 62 (2)- Pensilvanya Üniversitesı Whar- ton Ekonomi okulunca TÜSİAD için hazırlanan rapordan. Görüş. Eylül 1993 (3)- Brendan Martın. In The Public Interest?. s. 112 (4)- Aktaran Brendan Martin. Dün- yada Özelleştirme. Yol-lş. s. 52 (5)- Aktaran Brendan Martın. aae s. 53 Yarın: PTT zarar etmiyor ki... Meksika hükümeti, özelleştirmeler sonunda elindeki 1155 KİT'ten 940 tanesini tasfiye etti, devretti ya da sattı. Elde edilen 21 mil- yar dolar gelirin tamamı borç ödemelerinde kullanıldı. Ekonomide kısa süreli bazı düzelmeler görülse de uygulama Meksika'da 400 bin kişinin işsiz kalmasına ve birçok işletmenin kapanmasına yol açtı. Ozelleştirmede yüzde aldatmacasıTürkıye'deT'nın özelleştirilmesı siire- cı de örneklerını verdığımız ülkelerden çok farklı bır gelışım göstermeyecektır Özelleştırme yanlıİannın "Tekelleşmeot- ma\a<rak. halka arz yoluvla mülkiyet ta- bana>ayılacak" ıddıalannın \anitlan. Te- letaş \e Netaş'ın özelleştınlme sürecın- de doyurucu bır şekilde buiunmaktadır. Teleta$. 1967 yılında kurulan PTT AR- LA'nın 1983 yılındaTeletaş Telekomüni- kasyon Endüstri \e Ticaret AŞ'ye dönüş- türülmesıyle kuruldu. 1984 v ılında yüz- de 19 olarak düşünülen > abancı ortak pa- yı yüzde 39'a yükseltıldı \e o zamankı ITT-BTM fıımasma satıldı. Teletaş'ın satışı 1988 yılında Teletaş'ın >uzde 40'lık kamu hıssesının yüzde 55*ı çok kısa bır sürede satıldı. Satış gerçekleştırıhrken Teletaşın esas sözleşmesinde bırtakım değışıklıkler\apıldı. Hısse senetleri A. B. C. D olmak üzere dört gruba aynldı. Ser- majenın vüzde 39'unu temsıl eden A grubu hısseler. ITT firmasını satın alan Alcatell firmasının Belçıka uzantısı Al- catell Bell finnasina aıttı. \'ıne yüzde 39 oranında olan B grubu hisselerin yüzde 2l'i çeşıtiı hıssedarlann elmde. yüzde I8'i ıse KOt mülkıyetının ıdı. \üzde 22 oranındakı C grubu hısseler de halka arz yolu> la satışa çıkanldı. D grubu hisse ıse 'AJön Hisse' adı\ la anılan. Türkı>e Cum- hunyetı De\ letı'neaıt ımtnazlı hısse idi. Şırket çalışanlarına ve küçük tasarruf sahıplenne satılacağı. böylece serma\e- nın tabana vayılmasının saglanacağı ıd- dıalan ile satışa çıkanlan C grubu hisse- lerin ıse aslmda sermaveyı tabana yayma- dığı. zaman içerisinde görüldü. Şirketin toplam hısselennın yüzde 7 9'unu ger- çekten şırket çalışanlan aldı. Ancak yüz- de 22'lık pavı satın alanlann neredeyse • Hükümet yetkililerinin sözünü ettikleri yüzde 49 özelleştirme oranı, yalnızca mülkiyet devri ile ilgili bir orandır. Katma değerli hizmetlerde 49 yıllığına tümüyle yapılacak devirler de dikkate alındığında, özelleştirilecek hizmetlerin oranı yüzde 60'a ulaşmaktadır. tamamının daha önce de kıymetlı kâğıt- lar aldığinı ya da yakınlannın benzer ta- sarruflan olduğunu. çok bü\ük bır bölü- münün ise hisselerinı kısa süreli ellenn- de tutmav ı planladıklannı Interlınk şirke- tının 'Teleteş Ozelleştinne Sonrası Alıcı- lar Nezdinde Voklama' başhklı ara$tır- masından görmek mümkündür. B grubu hısselerden KOl'nın elinde bulundurduğu yüzde 18'lik kısmı, ana sözleşmede yerlı ortaklara satılması ön- görüldüğü halde daha sonra 1993 yılın- da Alcatell Bell'e devredıldı. Blok satış- lar sonucu Alcatell Bell Teletaş'ın yüzde 57'sine sahıp oldu ve şırketın yönetimini konkordato ısteminde bulunulana dek sürdürdü Nortdern Electrıc Telekomünikasyon AŞ (Netaşl ıse PTT-ARLA ile aynı yıl- da. 1967 >ılında PTT ile Kanada'köken- lı Northern Telecom ortaklığı ile kurul- du ve 1968 yılında üretıme geçtı. Türkı- ) r e'de 1980'li yıllarda gündeme gelen özelleştırme gırişimlerinin ilk hamlele- nnden bınsı de Netaş'ta yapıldı. Ekım 1986'da Netaş'ta PTT'nin yüzde 49 ora- nındakı hısselen. Toplu Konut ve Kamu Ortaklığı Idaresı'ne devredildi. Netaş'ın özelleştınlmesi sırasında da A ve B grubu olmak üzere iki tip hısse senedı çıkanldı. A grubu hisseler nama vazılıvdı ve bu hısselenn vüzde 31'ıne Northern Telecom. gen kalan yüzde 20"sıne ıse TSK Vakfı, PTT Binktırme Sandığı, İNFO Yatınm Holdıng AŞ ve sembolik olarak ikı kişı sahipti. B grubu hısseler ise hamiline yazılıydı ve ilk aşa- mada tamamı KOt'ye aıtti. Netaş'ın KOl hissesinm yüzde 20'lik kısmı Man 1993"te halka arz edildı. Fa- kat hamiline olan söz konusu hısselenn, ancak yüzde 8"i satılabildi. Bu rakam, Netaş'ın toplam hısselennın yüzde 3.92'sı oranma karşılık gelmektedir. KOl, hisselerini halka arz ettigi Mart 1993'te elindeki yüzde 20'lik hissesını blok satış yöntemıyle Northern Telecom firmasına sattı. Böylece Northern Tele- com hisselenni yüzde 51 oranma çıkara- rak Netaş'ta tek söz sahibı haline geldi. Hükümet şubat ayının ıkıncı haftası PTT'nin T'sının özelleştirilmesı üzerine yenı bır yasa tasansını gündeme getırdi tasarıya göre Türk Telekomünikasyon AŞ'nin, ancak yüzde 49'u mülkiyet dev- ri ile özelleştirilebilecek, kalan yüzde 51 hısse dev letin müikıyetınde kalacaktır. Bu noktadan yola çıkan hükümet yetkilılen- nin "Nasü oba\iizde51 hissedevlette ka- lacağı için panik varatmava hacet yok- tur~" türiindekı demeçlerı bırer aldatma- cadır ve kamuoyunu yanıltmaya yönelik- tir 4000 sayılı kanunun ek 18. maddesi- ne göre. "llastırma Bakanbğı mobil tele- fon. ankesörfü telefon. çağn cihazı. data şe- bekesi. akıilı şebeke. kablolu T\'. u> du sis- temleri.rehberbasım ve benzer katma de- ğerli hrzmetler konulannda sermaye şir- ketlerine tekel oluşturmayacak koşullan da dikkate almak suretiyle (Bu konunun nasıl belirleneceği belirsizdir Y.Y) işletme lisans ve mhsatı verebiu'r" Çok kısa sürede yasalaşması beklenı- len T'nin özelleştınlmesi ile ılgılı yasa ta- sansında, ek 18. maddeye bir ek getinl- miştır. Bu ek maddeye göre ankesörlü te- lefon. kablolu TV ve diğer katma değer- li hizmetlerle ilgılı tesis işletme ve lısans sözleşme süresi en çok 49 yıl olarak be- lirlenmiştır. Yani örneğin, ankesörlü tele- fonlar, yabancı bır tekele 49 yıllığına tu- müyle devredilecek ve Türk Telekomüni- kasyon AŞ'nin. bu hizmetin işletme ve yatınmlannda söz hakkı olmayacaktır. 49 yılın sonunda sözleşme süresi sona erdı- ğinde ikinci bir 49 yıllık sözleşme vapı- labılecektır. Hükümet yetkililennin sözü- nü ettikleri yüzde 49 özelleştirme oranı. katma değerli hızmetler göz önüne alın- madan sadece telefon hizmetlen ile ilgılı bır orandır. Artık hükümet tarafından ilk fırsatta Türk Telekomünikasyon AŞ'nin sahıp olduğu maharlığının yüzde 49'u ta- mamen satılacak, katma değerli hizmet- len yabancı sermayeye lisans yoluyla 49 yıllığına tümüyle devredilecektır Dolayı- sıyla Türk Telekomünikasyon AŞ'nin malvarlığının ve hızmetlennın yüzde 60'ın üzennde bir oranı, iki ayn yöntem kullanılarak özelleştirilmiş olmaktadır. Türk Telekomünikasyon AŞ'ye özel- likle uluslararası telekomünikasyon tekel- lerinin talip olacağı ve özelleştirilen ger- çek oranın yüzde 60'nın üzerinde olaca- ğı göz önüne alındığında, Türkıye Cum- huriyetı'nde yaşayan herkesin panik ol- ması için yeterince neden bulunmaktadır kanısındayız. ÇALIŞANLARIN SORULARI / SORUNLARI YILM4Z ŞİPAL Tavan priınler boşa gitti Soru: 1994 yılı sonunda SSK*den emekli olmuş bir sigortalıyıın. 1965 yılı ekimlavında üniversitedede\let memuru olarak. YÖK Yasası'nın çıktığı İ982 yılı Kasım ayına kadar Emekli Sandığı'na ve bu tarihten sonra da 3 özel şırkette olmak üzere 12 yıl Sosyal Sigortalar Kurumu'na bağlı olarak toplam 29 yıl hizmetten sonra SSK'den emekli oldum. Eksik bilgı ve koordinasyon başansızlığı nedeniyle mağduredıldim. 6 y ıldırtavandan prım ödenmesıne rağ- men şirketin. ilışıgı 30 aralık yerine 30 kasımda kesmesi sonucu. 1994 yılı tavan primler boşa gittı. 1995 ocak ayında faaliyete geçecek yeni bır şirkette SSK'ye bağ- lı bir emekli olarak işe devam edeceğim. Buna göre- 1) 1988 yılı Mayıs ayından bu y ana tavandan prim ödenmesi ve y alnız 1994 yı- lı Aralık ayı eksiğı emekli aylığımı ne ölçüde etkileyecektır. Teİa- fı edılmesinde yarar olan bır fark doğuyorsa. bunun bır yolu var mıdır? 2) Emekli aylığımı kestirerek ve yeniden prim odemeye başla- mam durumunda yararlanm ya da zararlanm ne olur? (E.D.) YANIT: 1) Sosyal Sıgortalar Kurumu'na yaşlılık aylığı almak için 30 ve 31 Aralık 1994 günleri başv uruda bulunaniann aj lıkla- nnın hesabında. 1994 yılının göz önüne alınabilmesi için 1994 yı- lında 360 gün malullük. yaşlılık \e ölüm sigortalan primi ödemiş olmalan gerekmektedir. İ 994 yılı sonunda yaşlılık başvurusuyap- manıza karşın, 1994'te 360 gün prım ödenmediğine göre aylığinı- zın hesabında 1994 vılı kazancı göz önüne alınmayacaktır. Aylığı- nız 1 Ocak 1988 ile 31 Aralık 1993 arasında geçen 6 takvim yılı- nın sigorta pnmine esas kazanç ortalamasına göre hesaplanacak- tır. 1 Ocak 1988 ile 31 Aralık 1993 arasında geçen son 6 takvim yı- lının tavan kazanç toplamı 185 milyon 278 bin 239 lıradır. 6 yıl or- talaması ise 30 milyon 879 bın 706 lıradır. I Ocak 1988 ile 31 Aralık 1993 arasında sigorta primine esas ka- zanç ortalaması 30 milyon 879 bın 705 liraya ulaşanlar. 1994 yı- lında özel scktörden emekli olanlar için hazırlanan "Malullük, Yaş- lıbk ve Ölüm Sigortası Üst Göstergesi Tespit Tablosu Özel: 1994"e göre en yüksek gösterge (tavan gösterge) 6.650 üzennden yaşlılık aylığı bağlamaktadır. 1 Ocak-30 Nısan 1988dönemi ıçin4ayprimödemedığınizi var- sayarak bu aylarda tavan kazanç 537 bin 600 olduguna göre. sizin son altı yıllık kazanç toplamınız 183 milyon 127 bin 839 lira. 6 yıl ortalaması ise 30 milyon 521 bın 306 lira olacaktır. Bu ortalama- ya göre üst gösterge tespit tablosundaki yeriniz 1. derece 8. kade- medir. 1 derece 8. kademenin göstergesi de 6.550 dır (altıbinbeş- yüzellı). Ocak-Mayıs 1988 arasında prim ödemediğinizı varsay- dığımız 4 aylık süre göstergenizi 100 (yüz) puan indirecektir. Bu 100 puanlık farkı kapatabılmeniz ıçın en az 10 (on) takvim yılı kesintisiz ve tavandan prim ödemeniz gerekecektir. 100 puanlık fark %50 üzennden aylık bağlananlarda, 57 bın li- ra eksik aylık bağlanmasına neden olur. 2) Emekli aylığını kestirip 10 takvim yılı prim odemenız duru- munda bugünün gösterge ve katsayılanna göre ayda 57 bin lira faz- la aylık alırsınız. ANKARA NOTLARI MUSTAFA EKMEKÇİ Yücel Kanpolat'la Söyleşi: (9) Hasan Hüseyin'in Şiirlerinde... Prof. Yücel Kanpolat'a son soruyu sordum: - Siz Hasan Hüseyin'in (Korkmazgil) yakın dostu, arka- daşıydınız. Dostluk nasıl başladı? - Hüseyın Abi'yle dostluğumuz 1972'liyıllarda başladı. Ha- san Hüseyın, Dr. Güner Eliçin, Akın Çubukçu, rahmetli Bed- rettin CömertVe gerçekten çok anlamlı, çok içten birarka- daşlığtmız vardı. Güzel bir dostluğumuz vardı. Maalesef, Hü- seyin Abi'nin çok şanssız bır hastalığı oldu ve ben maalesef onun hastalığını üstlenmek zorunda kaldım. Bir büyük fırtına esti Hüseyin Abi'nin vücudunda ve ameliyat yaptık, ama Hû- seyin Abi'yi kurtaramadık. Bir yıl, bir yıldan çok eşinin, Azi- me Abla 'nın (KorkmazgilJ çok özel gayretleriyle yaşayabil- di. Maalesef, eksıkleri yerine koyamadık. - Kaç yaşındaydı? - Galiba 57yaşındaydı. Yucel Kanpolat'la söyleşimiz burada bitti. Şubatta 5. sayı- sı çıkan "Gerçek Sanat" dergisı, şubat ayı ıçinde ölen yazar- ları, ozanları yazmış. Hasan Ali Yücel, Hasan Hüseyın Ko/k- mazgıl ile Akşit Göktürk'ün ölüm günleri 26 şubat Tezer Oz- lü (16,18 şubat), Atilla Tokatlı (20 şubat), Hrfzı Veldet Veli- dedeoğlu (24 şubat). Gerçek Sanat dergisi, Istanbul'da çıkı- yor. Telefonu 293 90 07, faksı 245 48 04, yazışma adresi PK 935, 80020 Karaköy-lstanbul. Hasan Hüseyin'in arkadaşlan, Yücel Kanpolat'ın da arka- daşlandır. Çoğu Sıvas'tan. Ornegın, Cumhuriyet'ten Yılmaz Gümüşbaş, Yargıtay üyesi Hüseyin Deniz öyle. Doç. Bed- rettin Cömert de (Bedrettin Cömert, Ankara'da 11 Temmuz 1978'deöldürüldü). Bedrettin Cömert'in faşistlerce öldürülmesinden bir yıl son- ra, Hasan Hüseyın, Bedrettin Cömert için şu dizeleri yazdı: "o akşam beş kışıydik orada I bın gürier iliçin'di biri o I bi- ri yücel kanpolat'tı bın o I biri akın çubukçu ydu biri o I biri bendım biri o I o akşanr, dört kişiydik orada I beşinci yoktu I bedrettin yatıyordu karşıyaka 'da I kurşun yemiş karnı toktu." Hasan Hüseyin'in aynı gün yazdığı "Sonuçsuz Bir Telefon Konuşması" şiin, yıne Bedrettin Cömert'in ölümü üzerineydi; bu şıırde de arkadaşlan vardı. Yücel de... bak bedn dinle beni I dinle benı ikigözüm kardeşim I yü- cel diyor ki bedri I (kapı çaldı bi dakka)/ hayırzeki depilmiş I akın 'mış gelen I akın diyor ki bedn I haltetmesin gelsın diyor I gelsin de söyleşelim / dadılık bitsin diyor I kabarmış yine müzık daman bızim gürier'in I dalgaların durakların daman- nı attınyor I bağınyor minör mınör I barok dedikçe I ve gülü- yor majör majör I dokundukça tellenne enformasyon 'un/..... I bırak şimdi çalışmayı hacettepe'yi I kemal'i de yatır artık be kuzum I yatsın kerata I sen dünyanın en iyi I sen dünyanın en doçent I sen dünyanın en baba I babasısm be bedn I bil- mez miyim ben sen/// bak şimdı dinle beni I agostina kızmaz bana ! boş lafı bırak I hem kızacak ne var bunda be bedri I kadın değil kumar değil be gözüm I biraz müzık I biraz sanat I biraz da lâklâk I hepsi bu geleceksin değil mi I geliyorsun değil mi I gelmelisin mut- laka I bırak şımdi gülmeyi de evet de I hadi bedri I evet de! çok da güzel çay demledim tam senlik I vallaht çiçek gibi I bir de güzel peynir var kı I hânka I bılmiyorum I ablan bul- muş I kaçtan almış I sormadım I sormak neyı kurtanr ki be bedri I sele gitmiş değirmenin I şakşağı mı aranır ki I ekono- mi filan değıl bu bızımkısı / çürük yangın merdıveni be bedri I geliyorsun değil mi I geleceksin değil mi I gelmelisin mut- laka I domates yeşilbıber maydanoz I din diri / kütür kütür I tam senlik ekmek de taze bedri I ekmek de be kardeşim ekmek de! I biz rakıya vuracağız besbelli I sen çaya yumulursun I ne ya- parsın be bedn I aradabir çekmeden de olmuyor I olmuyor be kardeşim olmuyor I şu dinine yandığımın dünyası I baka baka ıçine gözlerimizin I ediyoriar içıne günlerimizin I hidro- jen sallasan gıkı çıkmıyor I sabır kayası da sabır kayası! / hadi hadı atla gel I bekletme bizi I yücel'i bilmez mi- sip be bedri / doktor değil mübarek I gecikmiş tann I çay de- vinr bardak bardak I üstüne rakı I anlatırken sanırsın ki ince- sazdan hüseyni I ak gömleğı geçirmesin sırtına I hipokrat an- dı I bir de bahar bahar gülmez mı sana I albaşını çık dağlara yücel'i bilmez mısin Be bedri I sâfı tümör celladı I kızdır- masın gelsin diyor I 'bin kelleyi bir cidaya dizerim I kızarsa beynim' diyor gürier'se çoktan yerleşti enformasyon füzesine I yıldızlar arasında mekik dokuyor I yüreğimi çıkartmış koymuş rnasa- ya I insan denen karmaşığın dibini kurcalıyor I hayır hayırbuz koymuyor rakısma fılozof doktor I dna kullanıyor I bana öyle geliyor ki azizim I dna da az gelecek böyle giderse I bizimki- nin hızına... bak bedri dinle benı I akın diyor ki bedri I alooo? I yücel diyor kı bedri I alooo ? I gürier diyor kı bedri I alooo? I sesin gelmiyor bedri I bedri sesin gelmıyor I sustur şu gürültüyü I sustur şu asansörü I şu radyoyu şu müziğı I şu kenti sustur bedri! alooo! I alooo! I kemal sen çık aradan! I ergun oğlum ba- ban nerde? I ben hüseyin, agostina I agostina, ben hüseyin! I kuzum neden yoksunuz I neden kımse konuşmuyor bu te- lefona? bitdirin bir yeriere çocuklar I ay'lara mars'lara me- rih 'lere I bir bilen yok mu sorun I sorun bedri kardeşi! I nede güzel çayyapmış tım I ne de güzel peynir var- dı I ekmek de taptazeydi " (11 Temmuz 1979) Hasan Hüseyin, "Acılara Tutun- mak" Bilgi Yayınevı, s. 47-58. Hasan Hüseyın, kıtabına "Mustafa Ekmekçi, canım kar- deşim, sana bu!" diye yazmış... ••• Yanndan sonra, SHP-CHP birleşme kurultayı toplanacak; taşlama ustası Mustafa Eşref, şu dörtlüöü düşmüştü: "Beklıyorduk kuşkusuz, SHP ve CHP 728 Ocak'ta kesin- kes birleşecek, I Saflığımıza verin, aklımıza gelmedi I Birieş- meyecek bunlar, yalnızca hıriaşacak." Hınthorozu'nun sayn yatağından yaptığı uyarıyı, baktım da çok kişi değerlendiremedi. Herkes. bir çeşit işine gelen yanın- dan aldı. Hele kimileri, hırsmdan usunu kullanmaya fırsat bulamadığını, bulamayacağını bir güzel gösterdi. Kanımca, yeni partıde, CHP'de günün konusu, yenileşme arayışıdır. Kim yenileşmeden yanaysa o başaracak! BULMACA 1 SOLDA.N SAĞA: 1/ Içkiler hakkında ya- zılan kitap. II "Serdari halimiz böyle n'olacak / Kısa çöp uzundan hakkın — " . . . Radyu- mun simgesi. 3/ Sayıla- n göstermek için kulla- nılan işaretlerden her biri... Mezar. 4/ Panto-» lonun apış arasına ge- len yeri... "Bız kimse- ye — tutrnayız ı Kamu âlem birdir bize" (Yu- nus Emre)... Tropıkal Afrıka'da yetışen ve "ohi" adı da verilen ağaç. 5/ Çıp- lak toprak... Asya'da bır ülke. 6/ Avrupa'nın ikinci büyük gölü... Kimi hastalıklara karşı bağışıklık sağlamak için vücuda verilen eri- yik. II Habeş soylusu. 8/Deniz- li'nin bır ılçesı. 9/ Baş örtüsü ola- rak kullamlan bir rür ıpekli doku- ma... Sert bir içki. YUKARIDAN AŞAĞrYA: 1/ Kökleşmiş kanışlara aykın ola- rak ileri sürülen düşünce. 2/ Alışılmış olan... Tuzağa düşürülen şey. 3/Şenliklerde caddelere kurulan süslü kemer... Behçet Ne- catigü'in bir şiir kitabı 4/Bostanlarda her cıns sebze için ayrıl- mış ve çevresi yükseltilmiş toprak parçası... Hile. 5/ Uzun şe- ritler durumunda bir denız yosunu. 6/Yön göstermek için belli yeriere konulan işaret... Bir soru sözü... Bir renk. II Voleybol- da pas dağıtan oyuncu. 8/ Yumurtadan yeni çıkmış ve henüz ayaklan oluşmamış yavru kurbağa... "Hayır" anlamında kulla- nılan söz. 9/ Üvey anne.