Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
9 ARALIK 1995 CUMARTESİ
DYP teşkilatı, 10 bin dolarla üst sıralardayer arayan adayları Ali Osman Sönmez'e karşı çıkıyor:
DYP'de sıralarparayla satildıGÜNDÜZİMŞİR
BURSA-Bursa'da oto-
büsten ıner inmez termi-
nalde bir öykü diniedim.
tlk gözlemim olması ne-
deniyle bana çok ilginç
geldi. Ben de sizlerle pay-
laşmakistedim: Birvarmış
biryokmuş. Birzaman di-
liminde, sulann şaİcır şakır aktiğı. her ta-
rafi ağaçlarla çevrili "Yeşil Cennet" adıy-
la anılan bir yerleşim birimı varmış. Za-
manla bu bölgeye Osmanlf ya ait toprak-
lardan büyük göçler olmuş. Böylece biz-
ler de "Baltutan Ağa"y ı tanıma şansına
erişmişiz. Önceleri kıt kânaat geçinen aga.
ülkede degişım rüzgârlan esmeye, •'glo-
balleşme" kelimelerinin sıkça duyulma-
ya başladığı birdönemde işıni büyütme-
ye kalkmış. Masal bu ya "Bakutan Âğa"nın
son derece sulak bir yerde boş bir çıftligi
varmış. Bir gün aklına şeytanı bile çatla-
tacak bir fikir gelmiş. Çevredeki çiftlik-
lerden çok sayıda sıgır. inek. koyun. tavuk
kiralamış.
Halk adına yeşil cennet
Sonra Zıraat Bölge Müdürlügü'ne baş-
vurup. "ekspertiz" yaptırmış . Malvarlı-
ğı saptandıktan sonra işıni büyüteceği ge-
rekçesiylebolteşviktaİebindebulunmuş.
Muradına erince de kiraladıgı bütûn hay-
vanlan sahiplerine iade etmış. Daha son-
ra aldığı teşvikle çevredeki topraklan sa-
tın almaya başlamış. Şimdi bu alanda bin-
Ierce kaçak konut üretiliyormuş. Baltutan
Agamızın şimdi ne yaptıgını merak et-
mişseniz onu da ögrendik. O şimdi "Ye-
şüCennefin halk adına temsilciliğini yü-
rütüyormuş. Tabıi boş zamanlannda da par-
maklarını yalamayı ihmal etmiyormus.
Gelelim Bursa'daki seçim havasına.
Tekstil, otomotiv ve yan sanayii der-
ken son derece saglıksız bir kentleşme
yaşayan ilde. 24 Aralık şeçımlerinde *ser-
maye", bütün agırlıgıyla kendini hisset-
tiriyor. Özellikle de kentte tekstil devi Alı
Bursa
M.K.Paşa
yenışehir
_ ®
Bursa Inegpl
-A_ wr
Seçmen sayısı: 1.159.287 Çıkaracağı milletvekilisayısı: 14
• Milletvekili sayısı: 1991: 12
1991 Genel Seçimleri 1994 İl Genel Meclisi
Partiler
ANAP
SHP-HEP
DSP
DYP
RP-MHP-IDP
SP
Oy
226286
100341
119355
254366
110819
3066
0y(%)
27.8
12.3
14.7
31.3
13.6
0.4
M.Vekili
4
0
0
8
0
0
Partiler
ANAP-BBP
CHP-SHP
DSP
DYP
RP-DP
IP
SBP
MHP
MP
YDP
YDH
YP
Oy
2692-5
85840
150372
255117
180542
2109
2459
44296
4368
3259
0y(%)
27
9
15
26
18
0
0
4
0
0
M.Vek.(')
4
1
2
4
3
0
0
C) 24 Aralık'ta yapılacak genel seçimlere katılacak siyasal partilerin 27 Mart 1994 il Genel Meclisi seçim sonuçlarına göre
barajsız d'Hondt sistemiyte çıkaracaklan milletvekili sayısı MHP'nin yuzde 10 ülke barajmı aşacağı varsayılarak hesaplanmıştır.
Osman Sönmez ın bütün partilere yaptı-
ğı "Beni şanslı bir >erden aday gösterecek
partiye M) miryon dotar vermeye hazınm"
çağnsı konuşuluyor. Bu nedenle de DYP
Bursa İl Örgütü'nde "Sıralar büyük pa-
ralarkarşıkğındaeldeedidr söylentisi yay-
gın. Düne kadar bırbirleri hakkında atıp
tutan iki tekstil devi Cavit Çağlar ile Ali
Osman Sönmez'in aynı partiden millet-
vekili adayı olmalanndan sonra artık se-
çime kadar banş sağlanmış.
DYP'nin agır toplan daha şimdiden
kendilerini zorlamaya aday ANAP'lı Öhan
KesteTye "ithal aday" eleştirisi getiriyor-
lar. Kentte en popüler kelimeler arasında
"Bursahhk
1
* gelıyor. DYP'de her şey yo-
lunda mı diye soracaksınız?
Hayır. Çiinkü örgütün sesini dinleme-
yen DYP'nin 35 yıllık sıyasi deneyimi
bulunan eski İl Başkanı Idris Sevînç'i 11.
sıradan aday göstermesı büyük huzursuz-
luk yaratmış. DYP'nin ünlü iki adayinın
yanı sıra 2. sırada Vlilli Egitim Bakanı
TurhanTavan geliyor. Tayan da Bursa'da
eğitim olanaklannı propaganda anlamın-
da hayli zorluyor. DYP'nin diger adayla-
n arasmda Abdülkadir Cenkçiler. eski
Içişlen Bakanı Mehmet Gazioğlu.Yılınaz
Ovalı bulunuyor. Adaylık içın başvuru
yapması genel merkezce ıstenen ancak
hiç şansı olmayan bir sıra layık görülen
Idris Sev inç. "Bu fevkalade şahsımı ren-
ckk edki bir dunım. Görev yaptığını ma-
kam ve şahsımın daha fazla rtncide edil-
mememesa içüı adaylıktan çekilmc kara-
n aldını" şeklinde konuşuyor.
Seçımi Sönmez-Çaglar ıkiiisınin kent-
te kurulu 2 TV, 2 radyo ve 2 gazetesi de
etkileyecek. Aynca bir başka yaygın söy-
lenti de bu ikilinin kendi çalıştıklan fab-
rikadaki binlerce işçiye seçim öncesi ik-
ramiye dağıtacağı yolunda.
ANAP'ta ise llhan Keski'nin birinci sı-
radaki adaylığına kanzması ve medyatik
olması nedeniyle fazla tepki gelmedi. An-
cak içten içe bir huzursuzluk yaşandıgı yo-
lunda duvumlar da var. Kente girişi şova
dönüşenllhan Kesici. kendisini ithaladay
olmakla suçlayanlara şu yanıtı veriyor:
" Bursa herkesin vcrleşip ticaret yapabüe-
eeği bağımsız biriİ. Bursa">a >erieşmek için
kinısedcn icazıt. i/jn >a da pasaport almak
gerekmi>or. Bu nedenle de Bursaiı hem-
şerikrime 80 trüyonluk proje tutannı en
çok 4 >ılda gerçekleştirmek için mücade-
lesözü\eri>orum.~
ANAP'ta ikinci sırada Genel Başkan
Mesut Yümaz'ın "kumararkadaşı" oldu-
Gözler 'Şıh'ın oylanndaMİYASE İLKNLR
Elazığ
Elazığ'da
sağ. lıste sı-
kıntısını he-
nüzaşamadı.
llk günlerde
listeleri be-
genmeyip
genel merkezlerinin kapıla-
nnı aşındıran örgütler. so-
nuç değişmeyınce çaresiz.
kabullenip geri döndüler.
Hiç kuşkusuz en büyük ka-
nşiklık DYP'de. Geçen dö-
nem birinci sırada yer alan
ve Elazığ'ın 40 bın seçme-
ni bulunan en büyük ilçesi
Palu'da ağirlıgı olan 'şıh'AB
REaSeprioğJu.Çiiertarafın-
dan listeye alınmayınca kı-
yamet de koptu. Partisine
kırgınlığını gızlemeyen Septioglu. seçmenle-
rine adres olarak RP'yi rösteri\or. "Ben de-
mesem de zaten onlar RP'ye <n verirler" di-
yen Septioğlu'nun boşlukta k'alan oylanna
sağdaki bütün partiler göz dikmış durumda.
Ali Rıza Septioglu. 1980 öncesinde CHP'nin
11 'lerie kurduğu hükmette Devlet Bakanlığı
görevinde bulundu. En yaşlı üye olma sıfa-
tıyla geçen dönem TM MB'nin açılışmda ge-
nel kurula bajkanlık yapan Septioglu. Kürt-
çe yemin eden Le>1a Zana'ya Elazıg şivesiy-
le "Kız gel buraya. kız gel yeminini veniden
yap" deyince epeyce konuşulmuştu. Listeler
hazırlanmadan önce yakın çe\Tesıne Tansu Çil-
ler için "Korkanm bu kız bizi harcayacak
diyerek endişelerini dile getiren Septioglu
hakh çıktı. Elazıg'ın sürekli birbirleriyle ka-
pışan iki DYP'lı milletvekili Ali Rıza Septi-
oglu ile aynı zamanda Genel Başkan Yardım-
cısı olan Ahmet Küçükei'e listelerde yer ve-
rilmedi. Eh koskoca 'şıh'. üstüne üstlük Pa-
lulu, bir 'eksiketek'e yenilecek değıldi ya. O
da hemen intikam derdine düştü. *Ş»h'ın par-
tisine küsmesinden \e kendi partılerine yö-
nelmesinden hiç kuşkusuz. RPçok memnun.
RP İl Başkanı Zha Orman, Ankara'da Sep-
Seçmen sayısı: 288.316 Çıkaracağı milletvekili sayısı: 5
• Milletvekili sayısı: 1991:4
T991 Genel Seçimleri
Partiler Oy OyJ%) M.Vekili
ANAP
SHP-HEP
DSP
DYP
RP-MHP-IDP
SP
38005
31346
4766
68275
59271
948
18.8
15.5
2.4
33.8
29.3
0.5
0
0
0
2
2
0
1994 il Genel Meclisi
Partiler Oy 0y(%) M.Vefc.H
ANAP-BBP
CHP-SHP
DSP
DYP
RP-DP
İP
SBP
MHP
MP
YDP
YDH
YP
42644
26907
3574
30054
75792
797
0
44006
1885
703
19
12
2
13
33
0
0
19
1
0
C) 24 Aralık'ta yapılacak genel seçimlere katılacak siyasal partılenn 27 Mart 1994 İİ Genel Meclisi seçim sonuçlarına göre
barajsız d'Hondt sıstemiyle çıkaracaklan milletvekili sayısı MHP'nin yuzde 10 ülke barajmı aşacağı varsayılarak hesaplanmıştır.
tioglu ile görüştügünü ve destegini aldığını
söylüyor. II Başkanı Oıman'ın hesaplanna
göre Septioğlu'nun seçmeninin yüzde 80'i
RP'ye gelecek. Ancak aynı hesaplan ANAP
da yapıyor.
ANAP da listede ikinci sırada beş dönem
Palu'da belediye başkanlıgı yapan ve Septi-
oğlu'nun amcazadesi olan GıyasettinOzsoy'a
yer vererek Palu'dan oy kapmaya çalışıyor.
ANAP tl ikinci Başkanı Selahattin Yddırun
"Tek Paluhı adav bizde \sar" diverek övünü-
'„ MHPeridi
Ancak DYP'nin bu zaafından yararlanma-
ya çalışan bu iki partinin DYP kadar olma-
sa da listeden kaynaklanan sıkıntıları var.
ANAP'ın İl Başkanı GühekinKoç'un genel
merkez tarafından listeye alınmaması örgü-
tü kızdırmış. İl yönetimi ve üyeler bu konu-
da genel merkeze olan kırgınlıklannı ve bu
durumun parti için bir dezavantaj oldugunu
saklamıyorlar. Ancak bu dezavantajların ya-
nı sıradigerpartilereoranlaavantajlannı Se-
lahattin Yıldınm şöyle sıralıyor: "Birkerebi-
rinci sıradaki adayımız Avni Çarsancaklı,
GOItekin Koç'un akrabasıdır. O nedenle bir
ka> bımız olmaz. Aynca A\ ni Çarsancaklı ile
MHP ve BBP'den de bize o> gelir. RP Septi-
oğlu'nun oylan için hesaplaryapmasın.Çün-
kü RP'nin birinci sıradaki adayı Ahmet Ce-
mil Tunç'a tabandan tepki var. MHP eridL"
RP'liler ufak tefek liste sıkıntılan yaşa-
dıklannı, ancak bunun diğerpartilerinki ka-
dar büyük boyutta olmadığı görüşündeler.
RP, yerel seçimlerde Elazıg'da belediye baş-
kanîığını MHP'nin elindan çekipaldı. 1980
öncesinden beri bir tek Özal dönemi hariç.
yerel seçimlerden hep başanyla çıkan MHP.
yenni RP'ye devretti.
DY'P Elazıg'da Septioglu krizine rağrnen
hâlâ büyük bir güç. Mehmet Ağar'ın ilde
büyük sükse yaptığı da bir gerçek. Sokakta-
ki Elazığlı "Emniyete bizden çokadam aldı,
Ağar'a oy veririz" diyor. DYP'nin bu aday-
larla MHP'den de hatın sayılır bir oy alması
bekleniyor. MHP il yönetimi kısa birsüreön-
ce görevden alınmış. İl merkezinde bulup
konusabildigim tek yetkili. Merkez tlçe Baş-
kanı Muzaffer Keskin'dı. Keskin. "Bizim
partimiz şahıs partisi değiL dava partisidirn
diyerek Elazıg'da eski güç-
lerini hâlâ koruduklarına
inanıyor. MHP'nin bırinci
sırasında halen milletveki-
li olan ve CKMP'den beri
pohtika yapan Tuncay Şe-
kercioğlu var.
Gelelim sola.. llk kez bu
seçimdeov kullanacakolan
gençlerindogdugu 1977 yı-
lından bu \ana sol. Ela-
zığ'dan parlamentoya tem-
silci gönderemedi. Elazıg'da
oturan Tuncelililerin deste-
ğiyle geçmişte sagla başabas.
mücadele eden. belediye
başkanlıklannı sağa kaptır-
mayan sola ne oldu? Terör
nedeniyle sol seçmenin bü-
yük bir kısmı özellikle Mer-
sin ve Adana gibı metropol-
Iere kaçtı. Eski SHP Genel
Başkanı AydınGüvenGürkanbıle Elazıg'da
solu toparİayamadı. Sol ilk kez bu seçimde
umutlu. Bölge barajlan olmadığı içın bu kez
'solunnamusu'nu kurtaracaklanna ınanıyor-
lar. Türkiye'nin en genç adayı Gürsel Erol bu
zor görevi omuzlamış. köy kö\ dolaşıyor.
Genç. amadeneyimli birpolitikacı. Bıreryıl
arayla Çankaya Gençlik Komisyonu Başkan-
lıgı, Ankara Gençlik Komisyonu Başkanlı-
gı ve Türkiye Gençlik Komisyonu Başkan-
hgı'ndan sonra Elazıg'da iki dönem üst üste
İl Başkanlıgı görevini üstlendi.
Aslen Tuncelili olan Gürsel Erol, Elazıg'da
elini çabuk tutmuş. Şehirde seçim bürolan-
nı açan ve sokaklan bayrakla donatan tek
parti CHP. Özellikle Tunceli'de boşaltılan ve
yakılan köylerin sakinlerini seçmen kütük-
lerine kaydettirmiş. Birlikte Hulfenk Kö-
yü'negidiyoruz. Bu köy de Tuncelili mülte-
cilerin yerîeştigı bir bölge. Hepsi Erol 'a des-
tek sözü veriyor. "Elazığ'daki Tuncelili seç-
menkrle blrim feodal ve ailev i ilişkilerimizin
bulunması. bizim seçmenimizin ideolojik bir
yapıya sahip olması nedeniv le bu kez bir mil-
İervekili çıkarma konusunda ciddi iddialarv
mız >ar" diyor Gürsel Erol.
ğu ileri sûrülen "Grand YazKi" oteller
zincirinin sahibi ve eski il başkanı Ibra-
him Yazıcı var. Daha sonra sırasıylaFeri-
dun Pehlivan. Mehmet Gedik, Bener Öz-
can ve Muhittin Tanoğhı geltvor. AN'AP'ın,
seçimdekj en büyük zorlugu, kentte ya-
şayan 600 bin kişilik göçmen o> unu etki-
leyecek bir isme sahıp olamamasından
dolayı yaşayacağı belirtiliyor. Böylece
göçmen oylannın önemli bir bölümünün
DYP'ye kayacagı belirtiliyor. ANAP 11
Başkanı. Hamdi Atalav, Bursa'da bütün
seçimleri partilerinin kazandıgını, biran-
lamda DYP'nin bu kentteki hükümranlı-
ğına son verdikJerine dikkat çekıy or. Ham-
di Atalay, bu seçimde de DYP'yi bir kez
daha bozguna ugratacaklannı >öylûyor.
RP'nin sessiz yükselişi
RP, Bursa"de sessiz sedasız "nme" ka-
zanıyor. En çok da varoşlarda sesini du-
yuruyor. RP'nin bu seçimde en önemli
sıkıntısı ise Demokrat Parti'den RP'ye ge-
çen Aydın Menderes'ın 9 kontenjanı ara-
sında adı geçen Cemal Külahlı'nın birin-
ci sırada yer alması. Örgüt tabanından il-
ginç seslerçıktıgı sızan bilgiler arasında.
RP'nin diger adaylan arasında M. Altan
Karapaşaoğlu, Ertuğnıl Yalçınbay ır, Ah-
met Sünnetçioğlu. Münıin Kutlay ile Şev-
ket Orhan geliyor.
RP'nin üçüncü sırasında yer alan Er-
tuğrul Yalçınbayır ise ilginç bir kişilik.
Çünkü Cavit Çagların kentte yaptığı her
türlü yanlış girişime karşı çıkmasıyla ta-
nınıyor. Yalçınbayır aynı zamanda TİCP da-
vasında avukat olarak da görev yapmış.
Orhaneli Termik Santralı'nın durdurul-
masında da son derece önemli bir paya sa-
hip. Ertugrul Yalçınbayır. bu seçimlerde-
ki sloganı Demirtaş'ta yaptırılan Cavit
Caglar'ın eşine ait bölgeye yönelik. Yal-
çmbayır "Kaçak sanayi bölgesinden son-
ra nıhsatlı kaçak şehire hayır"diyor.
Bursa'da 24 Aralık seçımlerinin sürp-
riz partısı ise bütün partilerin ortak görü-
şüyle DSP. DSP'ye kentte büyük bir ılgi
var. Bu ilginın en önemli nedeni ise Bû-
lent Ecevit'e duyulan sevgi ve
aday seçimındeki uygunluk.
Örnegin DSP'nin ilk iki sıra-
sında aday olan Havari Kork-
maz ile Âli Rahnıi Bevlerii.
Makine Mühendısleri Ödası
tarafından büyük destek gö-
rüyorlar. Aynca her iki adayın
çalıştıgı TOFAŞ fabrikasın-
da yaklaşık 10 bin işçi yer alı-
yor. DSP'nin diğer adaylan
ise Yüksel Aksu. Necati Öz.
Mehmet Lütfö Pekoğlu ile Sa-
bahattin Öztürk.
CHP ise Bursa'de yine ka-
nşık bir durumda. Ön seçim-
de Baykalcılann SHP'yi dev-
re dışı bırakmasından sonra is-
tifa eden yaklaşık 100 kişilik
bir grup DSP'yi destekleye-
ceğini açıkladı. Ancak görüş-
tüğümüz Bursa CHP 11 Yöne-
tim Kurulu üyesi Ali Osman
Ydmaz. aynlanlann bir elin
parmağı kadar olduguna dik-
kat çekip "Bizim bu seçimde-
ki iddiamız aynen sürüyor.
Önşeçim yapan tek parti ola-
rak onur duyuyonız" diyor.
CHP'nın bu seçimdeki aday-
lan ise Yahya Şimşek, Sırn
Ydmaz, Haİil Kılıç. Hidayet
Iras, Kemal Demirel i le Nec-
detSağır.
Son veriler ve bugünkü du-
rum değerlendirildığinde top-
lam 14 miiletvekilliğinden 8
'inin DYP ile ANAP arasın-
da paylaşılacağı ortaya çıkı-
yor. Bize göre burada ibre
ANAP'tan yana gözüküyor.
Bursa'da büyük bir süpriz ya-
pabilecek konumda ise Bü-
lent Ecevit'in DSP'si görünü-
yor. DSP'nin 3 milletvekilli-
gine garanti gözüyle bakjlıyor.
Ancak beklenen çıkışı ger-
çekleştirebilirse DYP ile
ANAP'tan da milletvekili ça-
labilir. CHP'nin bir milletve-
killigi hazır durumda. RP ise
2 milletvekili rahatlıkla çıka-
rabilir. Eger beklenen çıkışı
gerçekleşirse bu sayı 3 'e de
uiaşabilir.
CUMARTESİ
YAZTLARI
ATAOL BEHR.4MOĞLU
Yağmurdan Önceki
Yalmzlık
Makedon yönetmen Milko Manchevski'nin "Yağ-
murdan Önce"s\, bu yılın ve yanlış anımsamıyor-
sam Istanbul Sinema Festivali'nin en çok konuşu-
lan, sinema eleştirmenlerince en beğenilen filmiydi.
Filmi henüz gördüm ve beklentimin üzerinde bir et-
kiyle sarsıldım. Olağanüstü bir sanat yapıtı, bir baş-
yapıt.
Bir filmi, bir sanat yapıtını nasıl anlatmalı ki, sizde
yarattığı etki başkalarının zihninde de canlansın?
Amacım sınema eleştirmenliği değil. Zaten istesem
de başaramam bunu. Sadece, filmin bende yarattı-
ğı sanatsal hazzı. düşünce ve duygu yoğunluğunu
paylaşmak istiyorum...
• • •
Makedon yönetmenden gördüğüm ilk film bu.
Manchevski "Yağmurdan Önce"öe "şiddef'i anla-
tıyor. Makedonya'daki, Bosna'dakı, Londra'daki şid-
det. İnsan ilışkilerindekı, hayatımızm içindeki şiddet.
Ve bu şiddetin tam karşısında ve bu şiddetin hede-
fi olarak, insan yüreklerindeki o dayanılmaz sevme
duygusu, o acıtan sevecenhk.
Bunlarla hiçbir şey söylememiş olduğumu biliyo-
rum. Sadece filmin tematiğine ilişkin bırkaç söz. Ko-
nu ise epeyce ilginç ve çok iyi kurgulanmış. Make-
donya'da, biri Müslüman (Arnavut), öteki Hıristiyan,
kapı komşu iki köy. Bir zamanlar dost olan, kız atıp
veren bu insanlar şimdi can düşmanı. Yüzlerce yıl-
lık içgüdüler, düşmanca önyargılar kışkırtılmış. Din-
sel, etnik, kültürel sınırlar kesinlikle çizilmiş. Korkunç
kan dökücülük, sadece bir kıvılcım bekliyor. Bu kı-
vılcım, manastırda genç rahibin odasında kendine
geçici bir sığınak bulan kaçak Arnavut kızdır. Ve genç
rahibin, PulitzerÖdüllü, fotoğraf sanatçısı biramca-
sı vardır Londra'da. Bu iki genç insan için bir kurtu-
luş umudu olarak...
• • •
Bu sözlerle, konuyu (öyküyü) ne kadar basitleştir-
diğimi görüyorum. Çünkü (ve zaten) bir sanat yapı-
tı, tematiğinden de. öyküsünden de ve hatta kurgu-
sundan da daha fazla bir şeydır. Manastırın çevre-
sindekı gece ve ay; karanlık manastır odasında bir-
birlerine uzaktan bakan iki genç insanın ay ışığıyla
yan aydınlanmış yüzlerindeki o saf güzellik ve kay-
gı; Makedon köyünde bir sapığın vahşice kurşunla-
dığı kedi ya da Londra'da bir restoranda (bu kez
"toplumsal amaçlı" bir başka sapığın yarattığı) vah-
şet; kocasına hâlâ aşık ingiliz kadının. ıngiliz koca ve
Makedon sevgili arasında duygusal kıvranışı; görü-
nüşte uygar burjuva yaşamının içindeki gizli şiddet-
le bir Balkan köyünün sert ve doğal günlük yaşamın-
daki şiddet arasında benzeriikler ve karşıtlıklar... Tüm
bunlar ve daha nice görsel, duygusal ayrıntı: hiçbir
duygu sömürülmeden, hiçbir şey abartılmadan, olan-
cayadnlığı, gerçekliği ve insancalığıyla, "Yağmurdan
önce "nin tematik ve konusal dokusunu oluşturuyor...
• • •
"Yağmurdan Önce "yi izlerken, bir süre önce Bos-
na'yı görmüş, Saraybosna tünelinden geçmiş olrna-
nın kederli ayncalığını duyumsadım... Kendi ülkesin-
deki şiddetle Londra restoranında bir teröristin ya-
rattığı şiddeti aynı etki gücüyle gösterebilen, filmin
kahramanı Makedon fotoğrafçıya "Azerbaycan" ve
"Beyrut" sözcüklerini de telaffuz ettiren Makedon yö-
netmen Manchevski'nin evrensel bakışıyla. Türk ay-
dınlannın Bosna'ya gitmesini eleştiri konusu yapa-
bilen bizdeki sözümona kimi solcu "aycfrn "lann sığ-
lığı, çapsızlığı arasındaki uçurumu düşündüm... Be-
yoğlu Pera Sineması'nın avuç içi kadar küçük salo-
nunda (2. ve son hafta duyurusuyla) gösterilen filmi,
(daha önce görmemiş olan) herkesin izlemesini di-
lerim. yaşamımızı kuşatan ve belki bir parçasını da
kendimizle oluşturduğumuz şiddetin evrenselliğini ve
aynı zamanda da sanatın evrensel dilini. derinlik ve
gücünü duyumsamak için...
• • *
Filmde bir kavram olarak "Yağmurdan Önce", bir
şeylerin değişeceğine olan beklentiyi. umudu sim-
geliyor... Yıllar sonra döndüğü ülkesinde yapayalnız
bir yabancı olarak kalan film kahramanının (Pulitzer
Ödüllü fotoğrafçının) sözteriyle, bugün ne yazık ki "Kural
değil, istisna olan banş"m, bir gün artık "istisna"
değıl "kural'' olması gerektığine ilişkin bir umuttur bu...
Geçen hafta, şiirlerle dokuduğu pazar yazısında Hik-
met Çetinkaya, "Yalmzlıknedir?" sorusunu yönelt-
mişti bana. Kendi bireysel yaşamımdan, kendi yürek
kırgınlıklarımdan örneklerie yanıtlamaya hazırlanıyor-
dum bu soruyu... Milko Manchevski'nin filmi beni çok
daha geniş bir ufka taşıdı. Bugünkü asıl yalmzlık, şid-
detin, aptallığın, insanlar ve toplumlar arasında ay-
nmcılığın karşısında, aklın, yaşama sevincinin ve in-
san sevgisinin yalnızlığıdır... Yine de bütünüyle umut-
suz olmamamız için nedenler var. "Yağmurdan Ön-
ce" gibi bir sanat yapıtının varlığı bunlardan biridir...
CHP ile ANAP başa güreşir
UFUKTEKİN
tÇEL -
Şirin bir
Akdenız
kentiyken
denizıne -
hem de
kent için-
de- rahatça girilebilen bir
yerdi Içel. Göç ya yoktu
ya da çok azdı; saçma sa-
pan varoş tipi mahalleler
oluşmamış, ecüş bücüş ev-
ler kondurulmamıştı. Ve
siyaset. birkaç merkezliy-
di; herkes de birbirini tanır-
dı; kim. 'neyin nesi-kimin
fesi' bilinirdi. 20 yıl sonra
bugün kıyılan taş-beton yı-
ğını, Güneydogu merkez-
li iç göçle bunalmış. karma-
şık siyasal yapısı, bazılan
'ithal adaylarîa' tanımı zor bir yer ar-
tık tçel. "
'Ecevit rüzgân' (!) esmeye başla-
mış, ama henüz firtına yok. 1994 ye-
rel seçimlerinde alınan çok az oyun
birkaç katına çıkartılması şart tek bir
milletvekili çıkartabilmek için bile.
Tarsuslu lstemihan Talav.herkesle ıl-
gilenmiş Ankara'ya giden, çözeme-
Seçmen sayısı: 761.530 Çıkaracağı milletvekili sayısı: 12
• Milletvekili sayısı: 1991: 9
1991
Partiler
ANAP
SHP-HEP
DSP
DYP
Genel
oy
122824
144160
35018
163062
RP-MHP-IDP 44751
SP 2268
Seçimleri
0y(%)
24.0
28.2
6.8
31.9
8.7
0.4
N.Vek.
2
3
0
4
0
0
1994II Genel Meclisi
Partiler Oy
ANAP-BBP 159060
CHP-SHP 148978
DSP 30779
DYP 128240
RP-DP 45775
İP 2041
SBP 2199
MHP 86246
MP 2602
YDP 789
YDH
YP
0y(%) M.Vek.H
26
25
5
21
8
0
0
14
0
0
3
3
3
1
2
0
0
C) 24 Aralık'ta yapılacak genel seçimlere katılacak siyasal partilerin 27 Mart 1994 İl Genel Meclisi seçim sonuçlarına göre
barajsız d'Hondt sistemiyle çıkaracaklan milletvekili sayısı MHP'nin yüzde 10 ülke barajmı aşacağı varsayılarak hesaplanmıştır.
Ektiğiııin, diktiğinin karşılıgını alamayan,
elindeki avucundakini tefecilere kaptıran;
mazot, gübre zamlanyla kredi faizleri arasında
sıkışıp kalan, verimsiz kalan 4 yılın hesabım sormak
için 24 Aralık'ta ANAP'a EVET diyecek
CİFTCİLERARANIYOR!
diyse de çözmeye çalışmış sorunlan-
nı. ANAP'hsı da, DYP'lisi de kabul
ediyor bu durumu. İl Başkanı Meh-
met Kızmaz'a sorarsanız, "CHPçök-
müş. Oylan DSP'ye gelecek." Kız-
maz'la benzer kanıdaki II Sekreteri
Özek Küçük de "hem bu sefer çok iyi
örgütlendiklerinr belirterek "Üç çı-
kartınz" diyor.
Daha sonra ANAP'ın yolunu tut-
tuk. ANAP'lılar, '12"de5bizinı'diyor-
lardı.
"ÇiBer'insağ kohı sanşın Ajfer Yıl-
maz"ın ilk sırada olduğu DYP'ye ug-
radığımızda hafif de olsa seçim tela-
şına tanık oluyoruz. İkinci sırada es-
ki Başbakanlık Teftiş Kurulu Başka-
nı TuranGiiven var. İl sekreteri biröl-
çüde de olsa durulmuş görünürken
tepkiler içten içe devam ediyor. Bazı
çevTeler, CHP oylannın genleyece-
gini. başka partilere kayma yaşanaca-
ğını öne sürüyor. Genel kanı ise
"CHFde durum kötü sayıbnaz" şek-
linde. Partide kaynayan sulann du-
•ruldugu. tepkilerin yatıştığı kaydedi-
liyor.
ANAP'A OYVER
MACERAYASONVER
PARTİSİ
1983