Katalog

$- 17ARALIK1995PAZAR RP, Kuran'a el bastmp oy istiyor. ANAP'lılarm umudu türbanlılar. DYP ise 'Bacı'ya sığınmış Erzurum'da siyaset din kıskacındaERGIN AKSOV ERZURL'M - Dadaşlar kentı Erzurum sankı beyaz bir bitkı örtüsüne bürünmüş. Isı eksi 15 derecc. Kentte sıyasetin adı din. dinın adı da sıyaset. Her partı. şu veya bu şekilde dini sıyasete alet edıyor. Ancak. bunu en iyi başaran RP. RP'liler. Kuranı kerim'e el bastınp oy ıstıyorlar. ANAPIılar, türbanlı kadinlardan medet umuyor. DYP ise Başbakan Tansu Çiller'in kadınlığına sığınıyor. Kentin sokak \e caddeleri buzla kaplı. Araçlar adeta buz üstünde dans ediyor Yurttaşlar. RP"li Anakent Belediye Başkanı Ersan Gemalmaz'a kızgın. Taksı şoförlenne bir dokun bin ah işit. Mustafa, 35 yaşında. on yıllık taksi şoförlüğü yapıyor. RP'li belediye için, "ÇüriikçıktT diyor. Yerel seçımlerde. RP'yi destekledığını. 24 Aralıkta ise oy vermeyeceğini vurguluyor. Hareket haiındekı araç kalin buz tabakasının üstünden geçınce. hafıfçe biryön değıştırıyor. Bu durum. Mu.stafa'yı sinirlendirmeye yetıvor. Okkalı bir küflir savuruyor \e ardından eklıyor: "Kardaş kusurumuza baknıa, agzımızı bozduk. Ama bu belediye, adamı dinden imandan eder. Yollan ne tuzluyorlar ne de temizlemek için bir çahşma yapı> oriar. Gel de teyan ERZURUM Seçmen sayısı:416.456 Çıkaracağı milletvekilisayısı: 8 • Milletvekili sayısı: 1991: 7 Rize Trabion Kars CJzundere »Şenkaya •Ispır . * O l t ^ a •Narman Tortum «Viorasan Aşkale .•' . • • Pasınler Erzurum ,. • Enincan> , Ç g t Karayazı ymıs »Klrac'oban 1991 Genel Seçimleri Pariilet ANAP SHP-HEP DSP DYP Oy 62315 28026 10556 94295 RP-MHP-IDP 115794 SP 1597 Oy (%| M.Vek 20 9 3 30 37 1 0 0 0 2 5 0 1991 Genel Seçimleri j Partiler ANAP-BBP CHP-SHP DSP DYP RP-DP IP SBP MHP MP YDP YDH YP Oy 72176 19526 2811 60252 117239 895 88 54367 1325 3687 JyCMM.Vek.C) 21 2 6 1 18 2 35 3 0 0 16 1 0 1 (') 24 Aralık'ta yapılacak genel seçımlere katılacaksıyasalpartilerın 27 Mart 1994 İIGenel Meclısı seçım sonuçlarına gore barajsız d'Hondt sistemıyle çıkaracaklan milletvekili sayısı MHP'nin yuzde 10 ulke bata)ir,ı aşacağı varsayılarak hesaplanmıştır. Kentteki yaygm kanı, belediyenin "günah" olduğu için yolları tuzlamadığı yönünde Belediye yetkililerının şıkâyetçi yurttaşlara. "Tuz nimettir. Üstüne basmak gfinahtır. Kan Allah yağdınyor, kaldırmasını da bilir" gerekçesını öne sürdükleri belırtiliyor. Yere! seçimlerde anakent ve dört ılçede. belediye başkanlığıni kazanan RP. 24 Aralık'a sancılı giriyor. Beledıyenin yedi aydır çalışanlarına maaş ödeyememesi, RP'lileri daha da zorluyor. Beledıyenin kötü yönetımınden kaynaklanan oy kaybını kapatmak için RP'liler daha fazla dtne sarılıyorlar. RP'nın sloganı.-RP'yi destekleyen Müslüman, o> vermeyen Hıristiyan" şeklinde. RP'lılerin. seçim çalışması sırasında Kuranıkenm'e el bastınp oy istediklerı ıfade edılıyor. RP'nin yan kolu Mıllı Gençlik Vakfı'nın da gecekondu nıahallelerinde yoksul halka kitap. defter. kalem. gıda ve giyim yardımı. \e en önemlisi Kuranıkenm hediye ettığı savlanıyor. RP Merkez tlçe Başkanı Bahattin V ıldız. Belediyenin ıcraatının yetersiz olduğunu kabul ediyor. Ancak. halkın bunu anlayışla karşılayacağmı kaydediyor. RP'nın, çığ gıbı büyüdüğünü savunan Yıldız. "&0 yapacağız. Bunun başka yolu yok" dıyor. Kim daha Müslüman? RP'nın dıne Mğınması merkez sağdakı dığer partıleri de etkılemış. Merkez sağdakı partılerin yöneticıleri konuşmalanna. "Allarun izıüyle" diye başlayıp. "Allahın izniyle" diye noktalıyorlar. Kentteki şanslı partilerden bıri olan ANAP. çoğunluğunu türbanlılardan oluşan bir kadınlar komisyonu kurmuş. Kadınlar. ev ev dolşıp oy ıstıyorlar. Bu kadınlar. propagandalannı ise RP'nin siyasetıne oturtmuşlar. ANAP Kadın Kolları Başkanı EsinÖzkul. türbanlı. RP'nın dıni siyasete alet etmesini şiddetle kınıyor, Özkul. tsmail Köse (D\ P) RızaMüftüoğlu(MHP) **RP'nin İslamiyetisahiplenmesine karşıyız. Biz Çiller gibi yönetmek değil, RP'liler gibi sömürerek yönetmek değil. erkeklerie biıiikte görevi pa>1aşmak için vanz" görüşünü dile getiriyor. ANAP Merkez Ilçe Başkanı Hüseyin Özer ise. 1980 oncesinin hızlı MHP'lilerınden. RP'nin güçlü olduğunu kabul ediyor. RP'nin dine MHP'nin de şıddete sığındığını savunuyor. -Din kullanmak için değil, yaşamak içindir" dıyen Özer. eski dava arkadaşlanndan, MHP Genel Başkan Yardımcısı. Erzurum I. sıra adayı Rıza Müftüoğhı'nu eleştiriyor. Özer. şunlan söylüyor; Er/urum'da okumustur. Er/urum'da ne dayak atmıştır ne de dayak yemiştir. Erzurum sokaklannda. bir kı/ı da sevmemiştir. kenrimi/leilgili hatırası olmayan bîrisidir. Hatırası olmayan insan da Erzurumlu olamaz." Özer. önce 8-0 dıyor. Bir süre sonra 6'ya ınıyor. Daha sonra 5'te karar kılıyor. Biraz daha zorlasak belkı 2'ye kadar inecek. V'alı Oğuz Berberoğlu'nıı eleştıren Özer. Vali Oğuz Berberoğlu'nun DYP II Başkanı gibi çalıştığını, Vali'nin Tansu Hanım'la görüşerek bu partınin aday listesinin belırlenmesınde etkili olduğunu öne sürüyor. tktıdann büyük ortağı DYP. Erzurum'da çok yıpranmış. Yıpranmanın en önemli nedenlerinden bın işsizlik. diğeri ise ikınci sıra adayı DYP Genel Başkan Yardımcısı İsmail Köse'ye olan tepki. DYP'Iı seçmen. Köse için. -kendinden başka kimseye yaramaz" diyor.DYP il binasında hummalı bir çalışma. Türkıye'nin gümrük birliğıne girişi nedeniyle, kentte düzenlenecek olan şenlık için konvoy Sayın Müfriioglu Rizelidir._ J* » . nazırlanmış. II Başkanı Kaya Aslan. bir yandan konvoya katılacak araçlara Türk bayrağı dağıtırken. diğer yandan. seçmenîerın teleplenyle ilgileniyor. lnsanlar ış istiyor. Talepleri karşılamakta zorlanan DYP'liler ise "Bu bacınıza q\ verin, tek başına iktidara getirin, tüm sonınlannız hallolacak" diyerek Çiller'in kadınlığına sığınıyorlar. İl Başkanı Arslan'ın odasındaki duvarda asılı bulunan bir yazı dikkatimizi çekıyor. Genelde askeri tesisler ıle devletin bazı kuruluşlannda görmeye alıştığımız bu yazı. DYP'ye yönelik "polis 031115!" savlannı da pekiştiriyor. Yazı aynen şöyle: " Ne görü>orsanız, duyuyorsanız, okuyorsanız, yazıyorsanız, yapıyorsaniA burada kakın." Aslan. DYP'nın Erzurum'da binnci parti olacağı konusunda iddıalı. Vali Oğuz Berberoğlu ıle ilgili suçlamalara katılmıyor. Arslan görüşlerini şöyle dile getiriyor: "'Vali Be> 'in Başbakan*la sık sık görüşmesi bu rür spekülasyonlara neden oluyor. Aday listelerinin hazırianmasında. D\ P'li gibi çalıştığı yönündeki iddialar asıkızdır. Valinin bir parti\ i rutması söz konusu değildir." Beledıyenin kötü yönetıminden kaynaklanan oy kaybına karşın. RP yine de Erzurum'da en şanslı parti konumunda. 24 Aralık'ta ipi bırınci olarak göğüsleyeceğe benziyor. ANAP-BBP ittifakı nedeniyle, MHP'den gelecek oylara güveniyor. MHP'nin ise Rıza Müftüoğlu'na yönelik eleştirilerden dolayı işi zor görünüyor. Iktidann büvük ortağı DYP ise "devlet kesesine" bel bağlamış. "Ne kadar iş, o kadar oy" mantığıyla hareket ediyor. DSP Erzurum'da yok gibi. Bölge barajının kalkması nedeniyle, CHP biraz umutlu. Sosyal demokratlann Erzurumda bir milleuekıli çıkarmalan sürpriz sayılmaz. Ancak Erzurumda gerçek olan bir olgu var. Kim dini daha iyi kullanırsa şans o partiye gülecek. Bu nedenle, dını siyasete alet etme ustalığından kaynaklanan avantaj, RP'yi dığer partilerden şimd^likbir , d daha önde kılıyor. Kulis CHP adayı Keleş, İzmir'de soyuldu Tzmir'de CHP'nın 1. bölge. l.sira ladayı Birgen Keleş seçim çalışma- lannda soyuldu. Narlıdere'deki seçim çalışmalannda omuzundataşıdığı çan- tanın fermuvarı açılarak çüzdanmın alındığını anlayan Keleş kızdı. Yeni dönemde Meclih'te hırsızlara karşı özel olarak ilgileneceğini söy le- di herkese. Bu arada bir yurttaş, mil- letin canının "bü\ükhırsızlardan''yan- dığını, ası! onlarla mücadele edilmesi gerektiğini anınısattı. Tam ce\ap ve- recekken birpartilinin elindeki bayrak rüzgânn etkisiyle Keleş'ın y üzünü ka- pattı. Arka arkaya can sıkıcı iki olay yaşayan Keleş öfkesini partiliden al- dı: " Biraz dikkat edin, saçlanm bozu- luyor™" Gazeteciler, adaylardan çok koşturuyor Partılerin seçim çalışmalannı iz- leyen basın mensuplan, çeşitli güçlüklerle karşı laşıyoriar. Hıçbır par- tinin seçim programı bir gün önceden belli olmadığı gibi, bir saat önce hangi adayın nerede çalışma yapa- cağına ilişkin partilerden verilen bilgıler de genellikle doğru çıkmı- yor. Ada> lar programa uyuy orlarsa bile bu. en azından bir-iki saatlik ge- cikmeyle gerçekleşiyor. CHP'nin ikinci bölge adayiannın Karşıyaka ilçede bir araya gelerek ortak bir çalışma izleyeceği bılgisinden yo- la çıkarak gittiğimiz ilçe merkezin- de, yine aynı sorunla karşı karşıya kaldık. Tüm adaylar yerine ilçe mer- kezinegelen Ali Rıza Bodur. "Di- ğer adaylar ne zaman gelecek" sorumuza "•adayların her biri baş- ka bir >erde" yanıtını verdi. Cemaatnedersedesin aday bildigini okuyor Bu seçimlerde en büyük tanı- tım aracı olarak görülen ve adaylann akınına uğrayan yerel tele- vizyonlar. tam anlamıyla propaganda merkezlerine döndü. Ardı ardına televizyonlara gelen ve çeşitli programlara katılan milletvekı- li aday lan kendilerine yöneltilen soru- lar yerine daha çok kendi anlatmak is- tediklerini söylüyor. Konuşmaları sırasında zaman zaman nefes bile almay an aday lara arada so- rulansorulardayanıtsızkalıyor. Yurt- taşlar da "Adaylar daha seçilmeden bildiklerini okumaya başladılar" di- vorlar. 211 oyuolan üç aile el üstünde Muş'ta tüm partiler, Ne>- zat Demir. Ziya Vaşar. Şerif Akdeniz ve M. Şirin Ay- dın'ın peşinde. Niye mi? Çün- kü, merkeze bağlı Kızılağaç kö- \ündeoturanŞınn'in4eş, 51 ço- cuğu. Tabanlı köyündeki De- mir'in 3 eş. 48 çocuğu. Şatırlar köyündeki Yaşar'ın3 eş. 49ço- cuğu, Harnıan köy ündekı Akde- nız'ın de 3 eş, 42' çocuğu bulu- nuyor. Adaylar kapıda Bu nedenle 211 oy a sahip bu dört aileye milletvekili adayla- rı büyük ilgi gösteriy oriar. oyla- nnı kapabılmek için onlara çe- şitli vaatlerdebulunuyorlar.Dört ailenin reısi ise kendilerini ziya- rete gelen tüm siyası partılerin millet- vekifi adaylannı dinlediklerini, ancak kararlarını henüz belirlemediklerini söylüyorlar. Kararlarını seçime 2 gün kala vere- ceklerini belirten Demir. Y'aşar, Ak- deniz ve Aydtn, seçim öncesi bir ara- ya gelerek verilen vaatleri değerlendi- receklermiş. Anlaşılan çok eşli ve çok çocuklu ol- mak seçimden kârlı çıkmaya yaraya- cak. îiller'in adayına lenizli'de tepki DYP il örgütünün genel merkeze sunduğu aday sıralamasında ilk 10 isim arasında yeralmayan ancak Başbakan Tansu Çiller tarafından De- nizli'de liste başına getirilen TBMM Mal Varlıklannı Araştırma Komisyo- nu Başkanı Haluk Müftüler'e tepkiler dinmiyor. Müftüler'in seçim çalışmalannda kendi adını taşıyan lüks mercedes bir araçkulllanması dapartililerdeneleş- tiri topluyor. Liste birincisi olmasını normal karşılayan ve sıralamanın ge- nel merkezce doğru yapıldığına inan- dığını söyleyen Müftüler eleştirilere aldınş etmiyor. Ancak Müftüler'in Doğru Yol Par- tisi'nin Denizli'deki oylannı olumsuz yönde etkileyeceği de partililenn dilın- den düşmüyor. Aşiretleri küstüren ANAP'ın işi zorÖZGÜR ERDEM MUŞ - Bölgenin feodal yapısından kaynaklanan küskünlükler söz konusu. Bu durumdan da en büyük zaran ANAP göreceğe benziyor. Çünkü Muş merkezde oldukça sevılen, aynı zamanda bölgenin büyük aşiretlerinden birisine mensup Serkan Demirel'in ANAP listesinde 4. sıraya yerleştirilmesi; büyük kırgınlıklara sebep olmuş. Şu anda gözüken.o ki Serkan Demirel'ı destekleyenlenn oylan diğer partiler arasında paylaşılacak gibi. DYP, aday seçimiyle çok akılcı bir yol izlemiş.Bırinci sıra adayı Muşlu ve karşısında merkezden Serkan Demirel dışında güçlü bir aday yok. Fakat. Serkan Demirel'i destekleyenler kırgmhklannı ifade için Necmettin Dede'yi destekleyeceklerini söylüyorlar. Bu durum da DYP'ye yarayacak. RP'nin ise bazı sorunları var. Nedim Inci'nin ikinci sıraya yerleştirilmesi MUS Seçmen sayısı: 141.081 Çıkaracağı milletvekili sayısı: 4 • Milletvekili sayısı: 1991: 3 Ağn 1991 Genel Seçimleri Partiler ANAP SHP-HEP DSP DYP Oy 0y(%) M.Vek. 19005 46333 1476 16530 RP-MHP-IDP 26888 SP 513 17 42 1 15 24 0 0 3 0 0 0 0 - 1991 Genel Seçimleri Partiler ANAP-BBP CHP-SHP DSP DYP RP-DP IP SBP MHP MP YDP YDH YP Oy 0y(%) M.Vek.(') 18807 12080 0 18419 47859 601 0 5450 384 0 18 1 12 0 18 1 46 2 1 0 5 0 0 (') 24 Aralık 'ta yapılacak genel seçımlere katılacak sıyasal partılerin 2 7 Mart 1994 II Genel Meclısı seçım sonuçlarına gore bara/sız d'Hondt sıstemiyle çıkaracaklan milletvekili sayısı MHP'nin yuzde 10 ulke barajını aşacağı varsayılarak hesaplanmıştır. büyük bir tepkiy le karşılanmış. Çünkü Nedim tnci'nın Muş'a ve Muşluya hiçbir faydasını olmadığı ilerı sürülüyor llçelere baktığımızda ise özellikle Bulanık'ta ANAP adayı Erkan Kemaloğlu \e baûımsı/ aday A. Ha\dar Emrenın önenıli oraııda ov alacakları gözlcniyor. Malazgirt'te de. DYP adayı M. Ali Kılınç ve HADEP'e büyük eğılımdcn söz ctnıck mümkîin. Ama Haydar Emre ve Erkan Kemaloğlu'nu unutmamak gerekir. Varto ilçesinde feodal yapının belli ölçülerde dağılması, şahıslardan ziyade partı oylannı ön plana çıkarıyor. Bu ilçe demokrat oylan bu sayede banndınyor. Bu durumda oylann büyük kısmı CHP. DSP ve HADEP arasında paylaşılacak gibi. Kalan çok küçük bir kısım ise RP ıle ANAP arasında dağılacak gibi gözüküyor. Hasköy ve Korkut'a kişisel oylar ön planda. Ama oylar dağılıyor. Çünkü hemen hemen her partiden bir aday var. Buna rağmen bu iki ilçeden büyük payları Hikmet Karayel ın aday olduğu ANAP. Burhan Aksamın aday olduğu DYP. MHP adayı Gıyasettin Vıldınm ve RP alacak s;ibi. Bu durumda bölge genehnde ÂNAP. DYP. RP. CHP arasında büyük bir çekışme yaşanacak. Serkan Demirel'in listedekı durumundan rahatsız olan seçmenleri oylannı bölmezlerse ANAP seçime ağırlıgını kovabılır. MIKRO DİNÇ TAYANÇ Kapitülatif Empepyalizm Yüzyıllann İsa'dan Sonrakı 14'üncüsü... Yıllardan 1365... Osmanlı "cihan imparatorluğu" bir yana, he- nüz "devlet" bile sayılmıyor... Özellikle Akdeniz'de ken- dinden daha guçlü Hınstıyan devletçikleriyle kuşatıl- mış bir "devletçık"! Hal böyle olunca "gâvur" mavur bakmadan, arayı "iyi" tutmak gerekiyor... Osmanlı da tutup, Ragusa Cumhuriyetfne tüccarının Osmanlı "memalikınde" serbestçe cırit atıp ticaret eylemesine geçit veren "ayrıcalıklar" tanıyıveriyor! Ardından gelıyor isa'dan Sonraki yüzyıllann 15in- cısı... Osmanlıemeklemedönemınden "koşma"dö- neminegeçmekte... Konstantıniye, Rum keferesınin başına geçirilıyor. Bizans namı altında can çekişen Do- ğu Roma İmparatorluğu tarıhe karışıyor... Bu arada da Cenevızlısıyle. Venedıklisıyle ve Frenkiyle "Istan- bulFatihı" Osmanlı'nın "fe/cyan/("ayncalık "bahşış- lerinden" nemalanıp duruyorlar... isa'dan Sonraki yüzyıllann 16'ncısı gelip çatıyor... Osmanlı. artık Islam Halifeliği'yle, Avrupa'da Viyana kapılannadadayanan bir imparatorluk... Eh, hem is- lam'ın hem Avrupa'nın "efendisi" olunca bahşışın adı da degışıyor elbette: oluyor kapıtülasyonü! Kanuni ve de Muhteşem Süleyman. Frengıstan Kralı'na "Şan olsun, namtmızyürüsün" deyip. kapi- tülasyonun en âlâsını venveriyor! Ehngâvuruna "vergıbağışıklığı"tammacasına, "ka* rada ve denızde" serbestçe ticaret eyleyip, mal mülk sahibı olma hakkı vermecesıne, "uyruklannı kendi yargıçlannın yargılaması "na özgürlükler tammacası- na "ihsan-ı şahane"\er dağıtıhp duruyor... Dağıtılıyor da Osmanlı'nın gâvunstanda olup bı- tenlerden pek "haben" olamıyor nedense... Orneğin, Bızans'ı 1453'te "fefr)ec(en"Osmanlı'nın. Gütenberg nam bir keferenin dort beş yıldan kelli "mat- baa" denen bir gâvur ıcadıyla, yüzyıllann birikımi "fi- kirleri" kitaba basıp, dünyayayaymaya koyulduğun- dan haben olmuyorü! Orneğin: FatihSultan Mehmet'm Konstantiniye'yı Istanbul eylemesiyle Bizans'ın tüm bilimcisi, sanat- çısı ve de "aydını"na başta italya, Avrupa yollan açı- Irverıyor... Osmanlı. bu açılmanın Avrupa'da Orta Çağ karanlığını "aydınlanma"yadönüştüren Rönesans'ı do- ğurduğundan da bihaberü! Örneğin; Islam Halıfesi ve Kanuni ve de Muhteşem Sultan Süleyman bile. Viyana kapılanna dayandığın- da, Martin Luther nam bir papazın. Avrupa'da Ka- tolik yobazlığa son verecek Reform'u yeşerttiğinden bihaberiü isa'dan Sonraki 17'nci ve 18'inci yüzyıllarda Osman- lı yoruluyor. duruyor ve gerilemeye başlıyor... insan- lar gibi toplumlar da düşende dost bulamadığından. vakti zamanında ayrıcalık ve kapitülasyonları bahşış ve de ıhsan olarak almakla yetinen Avrupalı da artık işi "alenen" sılahlı zorbalığa dökmekte duraksamıyor... Örneğin; ikinci Viyana Kuşatması bozgununu Pre-- veze ve Mora'nın Venedık'e, Hırvatistan'ın önemli bölümünün Avusturya'ya kaptırılması ve ingilizlere Mısır'da verilen kapitülasyonlar zuhur ediyor... Kar- lofça Antlaşrnası'yla^ Osmanlı saldından savunmaya dGşmek zorunda kaiıyor.r." PaSarofça'yia, Avusturya kapitülasyonlardan "payını "aliyorveonu Küçük Kay- narca'yla Ruslar izlemekte gecikmiyor... Fransızlara hem de "arabuluculuk" karşılığında "kapitülasyonla- nn sürekliliğı" hakkı tanınıyor...!!! isa'dan Sonraki yüzyıllann 19'uncusuyla birlikte, Osmanlı'nın ahvallerı halleri lyice çatallaşıyor. Üst üs- te bine bıne kapitülasyonlar: Osmanlı'ylatopraklann- da yaşayan yabancılara tanınan insan haklanndan ver- gi bağışıklıklarına, Osmanlı sanayiını çökerten ya- bancı sermaye girişlerinden kıyılarda kurulan yaban- cı balıkçılık ve süngercılık tekellenne dek yayılıyor... Osmanlı hâlâ dünyadan bıhaber... Örneğin; ne 1789 Fransız Burjuva Devrımi'nden haberi oluyor. ne Napolyonun Avrupa'yı birbırine katıp "ulusçuluk" diye bir akımın başlamasma yol açtığından, ne de 1814'tekı Viyana Kongresı'nı ızle- yen yıllarda "Memalık-ı Ali Osmanıye "nin Avrupa top- raklanndan doğan küçük ulus devletlennin "sebeb- i hayatı" olduğundan haberdar... Osmanlı sultanlannın 31 'incisi Abdülmecid. bakı- yor kı Avrupa'yı topla tüfekle. gülbeng-ı Muhamme- di'ylealtetmedevri kapanmış, kapitülasyonları "ira- de~i şahane" ile "yasal" temele oturtmayı deniyor. Boyle "okunuyor" 1839 Tanzimat Fermanı ya da öte- kı adıyla Gülhane Hattı Hümayun'u! "Yüce devleti- mızin tab 'ası olan Muslümanlarla öbür uluslar bu haklardan tam yarartanacaktır" deyip yabancılara da Osmanlılarla "mutlak eşitliği" sağlayıp çıkıyor işin içınden. (Tarih Baba'nın dedikoduculuğuna kalırsa; Av- rupalfyı "eş/f/er"ken Osmanh'yı "eşitsızliyor" ya, ney- se...) Ama Avrupalı; adamı, heleOsmaniryı öyle ferman- lafalan Avrupalı saymıyorlüBındırdikçebindiriyor ka- pitülatif hakları. düşmüş Osmanlı'nın sırtına... Os- manlı. Avrupa'da kapitalızm nam bir yaman ekono- mik sıstemin hızla büyüyüp serpildiğinden ve de bu sistemin temelinın ezilmişi daha bir ezmek, yoksulu daha bir yoksul kılmaya dayalı emperyalizme otur- tulduğundan bihaber... Ne buyrulursa "eyvallah" di- yor, sonra da Osmanlı olmaktan gayrı suçu olmayan insanına "Avrvpalılaşıyoruz" masalını okumaya ko- yuluyor... isa'dan Sonraki yüzyıllann 20'ncisiyle birlikte ka- pıtalızmın tırmanışı da, Osmanlı'nın çöküşü de ina- nılmaz bir hız kazanıyor. Meşrutıyet ıktıdarı Ittihad-ı Terakki tam "Bu ış böyle gitmez. Kapitülasyonlar kal- dınla" dıyecek kı geliyor Bırincı Büyük Paylaşım Sa- vaşı... "Ehven" kapıtalistlerin yanında savaşa giren Os- manlı "paylaşılan" olup, yok edılme konumuyla dü- şüyor Düvel-i Muazzama'nın ve de Düyun-u Umu- miye'nıneline... Dayıyor Avrupalı kapitalistlerle. yenıyetme ustala- rı Amerıkalılar Sevr denen bir kâğıt tomarını Osman- lı'nın önüne ve de "imzala" buyuruyorlar. Osmanlı alışmış ya "eyvallah"\ çekip ımzalıyor ölüm fermanı- nı... Artık ne hakkı hukuku, ne ekonomısı bağımsız- lığı, ne de egemenlığı toprağı kalıyor böylece... Top- rakları Avrupalılar arasında "üleştırildiğinden" ve de Osmanlı artıkları "ille de manda olalım" diye tuttur- duğundan Avrupalıhğı (hatta Amerikalılığı) da "so- mut(!) gerçeklık" kazanıveriyor! Osmanlı'nın "tükenışi"y\e, Anadolu'nun "aydınlan- ması"eş zamanda. Aydınlanma "Kutsalisyan"a, Kut- sal Isyan Türkiye Cumhuriyeti'ne, Cumhuriyet Ke- malist devrimlere dönüşüyor; bütünleşiyor. Cumhuriyet. kapitülasyonları 1923'te kaldırıyor...' Kapitalızm ise önce uluslararası, ardından da "glo- bal" kimliklere bürünerek ve kapitülasyonun adını "küreselleşme" olarak değıştirerek ama sürekli güç- lenerek günümüze değin varlığını sürdürüyor... Ana fikir Avrupalılaşma yerını Amerikalılaşmaya; o da küreselleşmeye bırakmış olsa bile: kapitülasyon hâlâ kapitülasyon, kapitalızm hâlâ emperyalist te- melli sömürücülüktür ve Türkiye Cumhuriyeti'nde de hâlâ bihaber Osmanlılar vardır! Ana fikrin ana fikri: Aydınlanma Devrimı, İsa'dan Sonraki yüzyılların 21 incisi eşiğinde, Jean D'Arc(!) azıze(!) olsun diye yapılmış 'mım' gösterisi değildir!