Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
16 ARALIK 1995 CUMARTESİ
^OûûOİ
Liste,RP'yiRP'li belediye başkanı ve il başkanı istifa etti. ANAP'lı Kâmran Inan, 4 yıldır uğramadığı Bitlis'te yine seçilecek
BfTLlS
DURDANE KOCAOĞLU
BİTLİS-Bıtlıs.Me-
zopotamya"nın en eski
tarihi yerîeşim yerlerin-
den bin. Ipekyolu üze-
rinde kurulu kent. geç-
mişin önemli kültür
merkezlerınden Türki-
ye'nin en eski medre-
selerine sahıp Bitlis'te bugûn birünıver-
site bile yok. Bu yıl 2 kez üst üste sel fe-
laketine uğrayan Bitlis'te toplam 260
köydeboşaltılmış durumda. Sel felake-
tinin izlenni silemeyen esnaf. vergisinı.
günlük çeklerini ödeyemez durumda.
Hayvancılık, balcılık. ceviz ve tütün
üreticiliği yapan köylülenn yurtlanndan
uzaklaştınlması. bu üretımlerin durma
noktasına gelmesini sağlamiş ve kent
merkezindeki ekonomik canlılığı dur-
durmuş. Köyleri yakılıp yıkılan Bitlis-
lilerden ekonomik durumları daha iyi
olanlar Mersin, Adana. Izmır gıbi büy ük
şehirlere göc ederken. yoksul köylü de
Bitlis'in içınde kalmı^. 3-4 aile tek oda-
da kalırken. köylülerekmek parasını çı-
karacak bir ış de bulamıyor. Bıtlıs hal-
kının, önemli bölümü İaşı geçirecek
odun-kömür alamamış. 3-4 metre yük-
sekliğinde karolan Bitlis'te önümüzde-
ki aylarda donma olayları dahi olabile-
cegi belirtiliyor.
Ozel tim \e jandarma baskısı altında
ezilen Bitlıs halkı. teröristlerin barındı-
ğı gerekçesiyle çevredeki tüm ormanla-
nn yakılması ya da kesilmesinden büyük
ûzüntü duyuyor.
Kısacası. iki dag arasinda. tam dere ya-
tağının üzerinde kurulu Bitlis'te sefalet
dizboyu. sıyaset her zamankı gıbı. Bit-
lis'te birinci durumda olan parti ANAP.
Tam 4 yıl önce seçimlere bır hafta kala
BİtlİS
Muş
Seçmen sayısı:107.343 Çıkaracağı milletvekilisayısı: 4
• Milletvekili sayısı: 1991: 3
1991
Partiler
ANAP
SHP-HEP
DSP
DYP
RP-MHP-IDP
SP
Genel
0y
25669
18014
2393
11503
23938
424
Seçimieri
0y(%) M
31
22
3
14
29
1
.Vek.
2
0
0
0
1
0
1994
Partiler
AIMAP-BBP
CHP-SHP
DSP
DYP
RP-DP
İP
SBP
MHP
MP
YDP
YDH -
İl Genel
Oy
20017
7305
265
15939
37367
405
0
. 5945
809
0
Meclîsi
0y(%) M.Vek.C)
22 1
8
0
18 1
42 2
0
0
7 i
1
0
C) 24 Aralık 'ta yapılacak genel seçimlere katılacak siyasal partılenn 27 Mart 1994 II Genel Meclısi seçim sonuçlanna gore
barajsız d'Hondt sıstemıyle çıkaracakları milletvekili sayısı MHP'nın yüzde 10 ülke barajını aşacağı varsayılarak hesaplannmştır.
Bıths'e gelerek meydanda yanm saatlik
bir konuşma yaptıktan sonra. kendisiy-
le birlikte yeğeni EdifSafderGa>dah'yı
da Meclis'e sokan kamran İnan.bunca
sel felaketine, köy boşaltmalanna rağmen
bırtekgünbıleBitlis'euğramamış. Kam-
ran lnan'ın Bitlis'te taş taş üstüne koy-
madığını söyleyen Bitlisliler, dış polıti-
kaya karşı ilgisıni takdirle karşılasalarda
kendılerine karşı bu ınanılmaz ilgisizli-
ğini bağışlamıyorlar. Ancak İnan, şeyh.
Doğu'da hâlâ sıyaseti büyük ölcüde şeyh-
ler. aşiret reisleri yönlendiriyor. Kamran
Inan da şeyh olduğu için, kalıplaşmış
oylannı alacak. Inan, yeğeni Edif Safder
Gaydalı listelerin açıklandığı saatlerde
DYP'ye geçince. listeye bir diğer yeğe-
nini yerleştirdi. lkinci milletvekilliğini
zorlayacak olan ANAP'ın listesinde ikin-
ci Mrada. Kamran Inan'ın ablasının oğ-
lu Ömer Aslan Büseyni yer aldı. Önce-
ki seçimlerde Bitlis'te sürekli kan kay-
beden DYP'de bu kez bir toparlanma
gözlenıyor. Edıp Safder Gaydalı ıle güç
kazanan DYP'nin ikinci sırasında da teş-
kilatın istediği isim olan Süjeyman Ka-
ra'nın yer alması. bu partinin milletve-
kili çıkarabileceği yorumlanna neden
oluyor.
RP kendi kendini baltaladı
Lısteleraçıklanmadan önce tartışma-
sız binnci parti görünümü sergileyen RP,
teşkilatın oluşturduğu listenin tam tersi
liste oluşruruncaişlerkanşmış. 1991 ye-
rel seçimlerinde tercihle ön sıralara çı-
kan milletvekili Zeki Ergezen'in bu kez
listebaşı yapılması büyük tepkılere ne-
den olmuş. Bunun üzenne, il başkanı is-
tifa ederek parti tabelasını dahı ındirir-
ken, RP'li belediye başkanı Yaşar Buhan
da partisinden istifa etmiş. 5 aydır bele-
diye çalışanlannın maaşını ödeyemeyen
ve 20 milyar borcu bulunan belediye
başkanı Buhan'ın DYP'ye geçeceğı bıl-
dirildi.
Genel olarak bolgede etkıli olan HA-
DEP. Bitlis merkez ilçe, Tatvan ve dığer
ilçelerdeoy alacak, ancak milletvekili çı-
karmaya gücü yetmeyecek.
Bitlis'te milletvekili çıkarmaya yakın
partılerden bıri de CHP. Tatvanlı eski
çiftçi olan şimdi tıcaret yapan, düşünce-
leri dolayısıyla da birkaç kez cezaevine
girip çıkan. scv ilen halk adamı Mehmet
Ali Güneş'i birinci sıraya koyan CHP.
bir milletvekili çıkarma şansını yakala-
mış.CHP'nın ıkıncisıraada>ı malı mü-
şavir Beyhan Cenkçi'nin de kazanma
şansı olmadıgını bıle bile çalışmasını
yoğun bir şeklide sürdürmesı CHP'nin
ümidini arttırmış.
DSP sil baştan
DSP'de ise işler karışık. DSP il baş-
kanı HikmetlunceL lısteleraçıklanma-
dan birkaç gün önce, Bitlis Ünıversıte-
si kurulması konusunda desteğını iste-
mek üzere gittiği genel merkez binasın-
da Rahşan Ece\it'le tartışarak partisin-
den istifa etmiş. Hikmet Tuncel'le bir-
likte ilçe başkanlan da partiden aynl-
mışlar. Hikmet Tuncel, 15 yıllık emek-
ten sonra istifa ettiSini belirterek, şöyle
dedi:
"Bugün 31 ü başkanının partiden ay-
nlnıalannın tek nedeni Rahşan Ecevit'tir.
Rahşan Hanım tam bir diktatör. Parti-
nin tek hâkimi Rahşan Hanım'dı,bu par-
tiyle hiçbir yere gidilmez."
Eski DSP il başkanı Hikmet Tuncel,
CHP'nin davetini kabul ederek bu par-
tıye geçeceğıni bildırdi. Bu arada. lııç-
bır il-ılçe teşkilatı olmay an DSP'den lis-
tebaşı olan eski Millı Eğitim Müfettişı
SuatTürk de olmazı başarmaya çalışı-
yor.
197 bın seçmenı bulunan Bitlis'te. es-
ki ANAP'lı bağımsız aday Felemez Ka-
ra da şanslı adaylar arasında yer alıyor.
Bitlis'te son dönemde varlık gösteren
partılerden biri de YDH.
Türkiye barajını aşması olanaklı gö-
rülmeyen YDH, her şeye rağmen sikı
birçalışma yürütüyor. YDH'nın birinci
sıra adayı Cemalettin Bav seferogullaru
Bitlis halkının artık şeyhİerin. ağalann
etkisınden kurtulacağını v e Kilis ile bir-
likte Türkiye'yi değiştırmeye talip
YDH'yi destekleyeceğini savunuyor.
HADEP'in kendilerinin oylannı bölme-
mesini isteyen Bayseferoğullan, "Arök
değjştir" dıyor. Evet, Bitlis halkı artık
şeyhlerin. aşiret reislerinin sultasından
kurtulacak mı, yoksa bir dahaki seçim-
lere kadar bır kez bile gelıp hatırlannı sor-
mayacağını bildıkleri insanlan seçecek-
ler mı? Az kaldı, sonucu hep birlikte
göreceğız. -;
Teşvik cenneti ve faili meçhuller kenti olan Batman'da, seçimin 'faili belli':
Refah'taki ödünç oylar HADEP'eNİZAMETTİN KAPLAN
RATMAN-Birkaç yıl
öncesine kadar "kara al-
tın" diyan diye nitele-
nen ve'haklı bır üne ka-
vuşan Batman. daha son-
ra •'teşvik cenneti" ve
"faili meçhurcinayetler
kenti olarak kamuoyun-
da admdan sıkça sözettirdı. Eski DEP mil-
letvekili Mehmet Sincar'ın da 1993 te
kentte dolaşırken saldınya uğra) arak ya-
şarrunı yitirmesi ve *"faiİİerinin"hâlâbu-
lunamaması Batman 'dakı seçımeayrı bir
önem katıyor...
1989 ile 1993 yıllan arasında devlet-
ten 437 teşvik belgesi alan Batmanlı ya-
tınmcılar. 230'unu işletmeye hazır hale
getirmelerine karşın gerekli para yardı-
mını göremeyince baca tüttüremedıler. Ya-
ni iş, kuru bir özendırmede kaldı.
Söz konusu tesısler faaliyete geçsev-
di 10 bın kişı iş sahibı olacaktı Batman'da.
Ama şimdi "kötüimaj'*ın yatınmlan en-
gelledıği düşüncesi hâkım. Yatınmlarba-
kımından şanslı olmayan kent tunstik te-
sisler açısından oldukça şanslı. Turistik
belgeli 3 otelin bulunduğu kentte. 9 tu-
ristik otel daha faaliyete geçmek içın gün
sayıyor. Bu 300 yataklı tesisler bile boş
kalırken. rakamın bır süre sonra 1250've
Batman
Diyarbakır
Be
yîvşo
Bitlis
Siirt
Seçmen sayısı: 146.073 Çıkaracağı milletvekili sayısı: 4
• Milletvekili sayısı: 1991:3 .-?,.,- -_ ;-:*
1991 Genel Seçimieri 1994 İl Genel Meclisi
Partiler
ANAP
SHP-HEP
DSP
DYP
RP-MHP-IDP
SP •
OY
16164
53523
925
14953
15562-
357
oy(%)
16
53
1
15
15
0
M.Vek.
0
3
0
0
0
0
Partiler
ANAP-BBP
CHP-SHP
DSP
DYP
RP-DP
İP
SBP
MHP
MP
YDP
YDH
Oy
21855
10066
0
24735
33731
955
0
1056
1122
3018
0y(%)
22
10
0
25
35
1
0
1
1
3
M.Vek.(')
1
1
2
C) 24 Aralık ta yapılacak genel seçimlere katılacak siyasal partilerin 27 Mart 1994 İl Genel Meclisi seçim sonuçlanna göre
bara/sız d'Hondt sıstemıyle çıkaracakları milletvekili sayısı MHP'nın yüzde 10 ülke barajını aşacağı varsayılarak hesaplanmıştır.
çıkacak olması. 950 yatağın daha boş ka-
lacağı anlamına geliyor. Bir işletmeci.
"Zaten var olan bu üc, dinienme tesisine
müşteri bulannyoruz. Gclenler. >a TPAO
misafirhanesinde ya da > ine aynı kuru-
mun mah olan Kristal Park'ta kalıvor.
Yetkililerin biraz da bi/i düşünmesi gere-
kir" dıyor
Batmanlı işte böylesine sıkıntılı biror-
tamla seçıme gıriyor.
HADEP. bölgede olduğu gibi Bat-
man'da da birinci parti. Rakip adaylar da
bunu doğruluyor. Gerekçe ise ödenen
-ağır bedeller'"-. HADEP'ın bır başka
özellıği de RP'ye karşı "supap" olarak
görülmesi. Adaylar." HADEPyerel seçim-
lere katılmadıgı için seçmenin önemli bö-
lümü RP've o> \erdL Ancak durum de-
gjşti. RP hiç de umduğu mu alamavacak.
çünkü bu kez HADEP seçime girivor. Ya-
ni RP'ye ödünç olarak giden oylar HA-
DEP'e geri gelecek" div orlar. Âma tüm
bu hesaplara karşın Batman'da ikinci par-
ti konumunda Refah var. Parti teşkilatı-
nın oluşturdugu liste geneı merkezcedik-
kate alınmamışsa da tabamn se\ ilen ada-
yı Musa Okçu liste başı. RP'de ılk aşa-
mada herhangi bır huzursuzluk göze çarp-
masa bıle genel kanı, teşkilatın önensı dı-
şında lısteve alınan diğer üç adaya gös-
terilen tepkinın sandtğa vansıyacağı...
RP'nm lıstesıne Demokrat Parti ada-
yı olarak 4. sıradan giren Ekrem Direk-
DYP, meydanlarda bozguna uğradı
Alanlan dolduramayan DYP, seçim araştırma şirketlerince yapılan kamuoyu yoklamalannda
4'üncü sıraya kadar düştü. Anketlere göre birincilik için yanşan ANAP ile RP'yi DSP izliyor.
ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) -
Başbakan Tansu Çiller: Erzurum,
Antalya, Di>arbakır. Mardin ve Izmir
mitinglerinde boş kalan meydanlarla
hayal kmklığına uğrarken, genel başkanı
olduğu DYP, seçim sonuçlanna ılişkin
araştırma şirketlerince vapılan kamuovıı
yoklamalannda 4'üncü sıraya kadar
düştü. Anketlere göre birincilik için
yanşan ANAP \e RP'vi DSP izliyor.
Demokrat Parti ve Adalet Partisi
geleneğine uyarak 13 kasımda seçim
mıtinglerini başlattığı Erzurum "da
beklediği kalabalığı bulamayan
Başbakan Çiller. düş kınklığına uğradı.
Memurlara, valilik izniyle miting saatleri
arasında izin verilmesine karşın zayıf bir
kalabalığa hıtap eden Çiller. beklediği
coşku>"u bulamazken ara sıra "yuh"
sesleri yükseldi.
Çiller, 14 kasımda gıttıği Antalya'da da
coşkusuz bir kalabalığa seslendi. 7
aralıkta gittiği Çanakkale mitinginde ise
Çiller'den çok DYP'li miletvekili
adaylanndan eski Istanbul Emniyet
Müdürü Necdet Menzir ilgi gördü.
Başbakan Çiller. geçen hafta gittiği
Diyarbakır ve Mardin mitinglerinde de
beklediği ilgiyi göremedi. Çiller, eski
Genelkurmay Başkanı Doğan Güreş.
eski Olağanüstü Hal Bölge Valisi Ünal
Erkan ve eski Emniyet Genel Müdürü
Mehmet Ağar'la 8 aralıkta gittiği
Diyarbakır'da bin kişilık topluluğa
seslendi. Çiller, aynı gün geçtiği
Mardin'de de hayal kınklığına uğradı.-
ANAP Genel Başkanı Mesut Yılmaz,
Mardin'de Çıller'in dolduramadığı
Çiller. en büyük hayal kınkJığına İzmir mitinginde uğradı.
meydanda bir gün sonra coşkulu bir
yurttaş topluluğuna seslendi.
ÇillerM imbat da \ıırdu
Seçim gezilerinde düş kmklığına
uğrayan Tansu Çiller. önceki gün bir şok
da Izmir'de yaşadı. Çiller. "•21.yüz>Tİailk
adırn" dıye nıtelendırdiği. Türkiye'nin
gümrük birlığine girmesinden bır gün
sonra tzmir'de boş bir alana seslenmek
zorunda kaldı. Çiller'in konuşacağı
kürsü ile bunun karşısında gazeteciler
için kurulan platform arasında kalan
yaklaşık bın kişilik bir grup dikkat
çekerken. alanın diğer
taraflannın boş
kalması gözlerden
kaçmadı. İzmir
halkının ilgisizliği ve
Cumhunyet Alanı'nın
boş görünümü
DYP'nin seçımden ilk
sıralarda
çıkamavacağının
göstergesi olarak
değerlendınldi.
Kapanan Milliyetçi
Demokrasi Partisi'nin
Genel Başkanı Turgut
Sunalp'inde 1983
seçimieri öncesinde
İzmir'de düş
kınklığına uğradıktan
sonra sandıktan
sonuncu parti olarak
çıktığına dikkat
çekildi.
Seçim yasaklan
çiğnenerek Aktüel Dergisi'nde önceki
gün >ayımlanan araştırma sonuçlanna
göre 24 Aralık genel seçimieri için
yapılan 4 kamuoyu araştırmasında RP
1 'ınci sırada yer alırken, DYP de 4'üncü
sıraya kadar düştü.
VERSO Araştırma Şirketi'nce 10
aralıkta yapılan araştırmada, partilerin
oy oranlan şöyle verildi:
RP yüzde 26, ANAP yüzde 22, DSP
yüzde 17, DYP yüzde 14, CHP yüzde
9.8. MHP yüzde 6.5. HADEP yüzde 3.5.
YDH yüzde 1.2.
ZE Araştırma Şirketi'nin MHP'ye
yaptığı 26 kasımdaki anketinde. RP
yüzde 22 3 oy oranı ile birinci sırada yer
aldı. Türkiye genelinde 26 ilde 18 yaş ve
üstü seçmenlere yapılan ankette. diğer
partilere aöre oy dağılımı şöyle:
ANAP yüzde 19.5. DYP yüzde 19.5,
DSP yüzde 13.4. MHP yüzde 11.4, CHP
9.3. YDH 1.1 ve Diğer 3.5
Aktüel'in yayımladığı ve Çiller için
Milli Güvenlik Kurulu'nca yaptınldığı
ileri sürülen bır ozel araştırmada, en çok
oyu yüzde 21-24 oranlan ile RP'nin
alacağı sav unuldu. Aynı araştırmada,
RP'yi sırasıyla ANAP yüzde 20-22. DSP
yüzde 17, DYP yüzde 15. MHP yüzde
10-12, CHP yüzde 8-10. HADEP yüzde
5-7 ve yüzde 2-4 oranlanyla YDH'nin
izleyeceğı kaydedıldi
SONAR Araştırma Merkezi'nce yapılan
ankette, ANAP yüzde 22 oy oranı ile
binnci sırada yer alırken, diğer partilerin
oy oranlan şöyle verildi:
DSP yüzde 17, DYP yüzde 14, CHP 9.8,
MHP 6.5, HADEP 3.5. YDH 1.2.
Yeni Demokrasi Hareketf nce yaptınlan
ankette ise en çok oyu yüzde 21 oy
oranıyla RP ve ANAP'ın alacağı
savunuldu. DYP ve DSP'nin yüzde 13 oy
oranıyla ikinci ve üçüncü sırada
gösterildiği ankette, HADEP'in yüzde
8'le dördüncü, CHP ve MHP'nin de
yüzde 6-8 oranlanyla beşinci ve altıncı
olacağı kaydedıldi.
ESAM Şirketi'nce yapılan araştırmada
da, oy oranlan şöyle verildi:
RP yüzde 38. ANAP yüzde 17. DYP
yüzde 13.2, DSP 11.6. CHP yüzde 9 8.
MHPvüzde7.4.
çi ise oldukça iyimser. HADEP dışında-
ki partilen "sosyete'" diye nitelendiren
Direkçi, Batman halkının RP'nin çıkışı-
"Wf görmeiTikten gelemeytcegihi dûşü-'
nüyor. RP'de durum böyleyken HADEP,
iki milletvekilliğini garanti gördüğü se-
çimde listenin ilk sırasına, 1992 yılında
faili meçhul bir saldında öldürülen Öz-
gür Ülke muhabin Cengiz Altun'un ba-
bası Mehmet Emin Altun'u yerleştirmiş.
İkinci sıra adayı Salih Altun ise HEP ve
DEP'ın mirasını inkâretmediklerini, bü-
yük bedeller ödediklerini belirterek **Sa-
dece Batman merkezde 14vöncrici, 1 mil-
letvekili \e vüzlerce üv^emiz bu kentin so-
kaklannda infaz edildL Halk bunu gör-
mezlikten gelemez" diyor.
ANAP ve DYP'nin liste başlannı ise
eski politikacılar tutmuş ANAP'ın ada-
yı Ataullah Hamidi. kentte 10 yıl gibi
uzun bır süre belediye başkanlığı yapmış
bir politıkacı. Kendi tabıriyle şımdiye
kadar "*AN.\P*ı sırtmda taşıdr; seçmen-
lennın, kendisını Meclis'e göndereceği-
ne inanıyor. Hamidi. biraz daha ıleri gi-
derek iki millet\ekili bile çıkarabilecek-
lenni söylüyor... Ancak HADEP ve RP
dışında, kişilerin ön planda olduğu bu
partilerin iki milletvekili çıkarması pek
olasi gözükmüyor. Bölgede faili meçhul
cınayetler ve göçlerin sorumlusu olarak
göstenlen DYP'de ise eski il başkanı Fa-
ris Özdenıir, "Bir seferliğine
yetki istiyorum" sloganıyla
rakiplerinin arasından sıynl-
mayaçalışıyor. Ancak Özde-
mir'in. tüm iyi niyetine rağ-
men şansının çok az olduğu
vurgulanıyor.
ANAP ve DYP'de durum
böyleyken acaba koalısyon
ortağı CHP ne durumda?.. tn-
san haklanndan sorumlu Dev -
let Bakanı Adnan Ekmen'i
liste başı yapan Baykal'm par-
tisi kıyaslamaya bıle giremı-
yor. İl yönetiminın lısteden
rahatsız olarak topluca isitfa
etmesı CHP'nin işıni birhay-
li zorlaştırmış. Nitekim ör-
gütün istifasını bir dezavan-
taj olarak değerlendiren Ek-
men, politikaya şimdi sıfır-
danbaşladığını söylüyor. Ek-
men'in en büyük umudu. Bat-
man halkının siyaseti siya-
setçilere bırakacağı beklen-
tisi...
YDH'nin Batman asıllı Is-
tanbul patentlı adayı Tacet-
tin Kümet ise "yeni kurul-
muş bir parti olmalan nede-
nhtediğer partilerle yansacak
düzenU ordulannın olmadı-
ğını, ancak en kısa zamanda
güçlü bir partikonumuna gel-
mek için etkili bir gerilla timi
kurataklannı" belirtiyor ve
"Yaşam. banş için. Ölmek,
ökdürmek niçin?*' sloganı-
nın kendilerine çok şey kazan-
dıracağına inanıyor...
4 milletvekili çıkaracak
Batman'da. seçimin atmos-
fen özetle böyleyken, mevcut
partilerin en büyük moral kay-
naği ise HADEP'in Türkıye
barajını aşamayacağı düşün-
cesi. Ne demişlcr. "Çıkma-
\an candan umut kesilme/"-
CUMARTESİ
YAZILARI
ATAOL BEHRAMOGLU
Soknates'ten 2500 Yıl
Sonra...
Herkesçe kabul edilmış tanrılardan farklı tanrıları yü-
celttiği ve gençliği yoldan çıkardığı suçlamalarıyla öl-
meye mahkûm edilişinın tarihi I.0.399 olduğuna gö-
re, modern düşüncenın ilk büyük öncüsü sayabile-
ceğimız Sokrates'in zehır içerek yaşamdan ayrılışı-
nın üzerınden yaklaşık 2500 yıl geçmış. 2500 yıl uzun
bir zaman mı, kısa bir zaman mıdır? Bır ınsanın orta-
lama60-70 yıllık ömrüyle karşılaştınldığında uzun bir
zaman olarak görünmesi doğal. Fakat biyolojik ba-
kımdan günümüzün insanından farksız ilk insan top-
luluklannın 100 bin yıl kadar öncelerde var olduğu ve
hele daha da öncelerdekı evnmleşme süreçlerınin
akılla kavranılması olanaksız zaman boyutları düşü-
nülecek olursa, 2500 yıl çok daha uzun bır süre de-
ğildir. . . .
• • •
Insanlık tarihini, aynı zamanda hem uygarlaşma
hem de bir kan dökücülük tarihi olarak nitelemek sa-
nınm yanlış olmaz. Insanın mutluluğuna, uygarlaşma-
sına, özgürleşmesine yönelik hiçbir çaba, hiçbir ka-
zanım bedelsiz olmadı. Bu bakımdan. ınsan olarak,
övünebıleceğımiz kadar utanmamızı da gerektiren
bir tarihımiz var. Üstelik. bu tarihın hep ileriye dönük
bir evrımleşme gösterdığıni düşünmek de gerçekle
bağdaşmıyor. Kesintisiz, doğal bir evrimleşmeye ina-
nırsak eğer. utançla dolu şu çağımızda, kan dökücü-
lük bakımından geçmış bütün yüzyıllan geriye bıra-
kan şu 20. yüzyılda olup bitenleri nasıl açıklayacağız?
• • •
Sokrates yaklaşık 2500 yıl kadar önce, insanı in-
san yapan özelliğin düşünmek olduğunu savunduğu
ve ünlü diyaloglarıyla da düşünme eylemine bır sınır
konulamayacağını, konulmaması gerektiğıni göster-
diği için ölmeye mahkûm edilmişti. Yaklaşık 2500 yıl
sonra, 10 Aralık 1948'de çeşıtli ulusların temsilcileri,
"Birteşmiş Milletler Insan Haklan Komisyonu" imza-
sıyla. 30 maddeden oluşan "Insan Haklan Evrensel
Bildırgesi"r\\ yayımladılar... Bu evrensel bildirgenin
19. maddesinde şöyle denilıyor: "Herkesin gorüş ve
anlatım özgürluğüne hakkı vardır. Bu hak, karışma-
sız görüş edinme ve hangi yoldan ve hangi ülkede
olursa olsun bılgi ve düşünceleri arama, alma ve yay-
ma özgürlüğünü içerir." Düşünce ve anlatım özgür-
lüğünün (ve başkaca temel insan haklarının) ulusla-
rarası bır belgeyle güvence altına alınabilmesi, Sok-
rates'in düşüncelerinden ötürü ölmeye mahkûm edi-
lişınden yaklaşık 2500 yıl sonra gerçekleşiyor. Bu, in-
sanlık için övünülecek bir durum değildir.
• • •
Yayımlanışının 47. yılını kutladığımız "Insan Hakla-
n Evrensel Bildirgesı". temel hak ve özgürlüklerın gü-
vencesı midir gerçekten? Bildirgenin yayımlanışından
bu, yana geçen yaklaşık. ellı yıllık zaman diliminde
okıp bıtenler, bunun pek böyle olmadıgını gösteriyor.
İkinci Dünya Savaşı'nın sona ermesinden günümü-
ze kadar geçen yaklaşık elli yıllık sürede yaşanmış ve
yaşanmakta olan savaşlan. zulümlerı. acılan bir bir sa-
yıp dökmeye gerek yok. Insanlık tarihinin utanç do-
lu sayfaları, henüz sona ermedi ve kolay kolay sona
ereceğe de benzemıyor.
• • •
Ülkemiz Türkiye. bugün birçok ülkeye göre, bu
utançlı tarihın daha da geri bir konumunda bulunu-
yor. "Insan Haklan Evrensel Bildirgesı"n\n yayımla-
nışının 47. yılını, ınsanlann gözaltında kaybedildiği, yar-
gısız infaz ve faili meçhul siyasal cinayetlerin günlük
olaylardan sayıldığı, düşüncenın özgür olmadığı ve
cezaevlerinı dolduran siyasal tutuklulara savaş tut-
saklanna bile tanınması zorunlu en doğal insan hak-
larının tanınmadığı, can güvenliğinın bulunmadığı bir
ülkede kutluyoruz...
• • •
Sokrates'in ölmeye mahkûm edilişinden yaklaşık
2500 ve 'Insan Haklan Evrensel Bıldirgesi'n\n yayım-
lanışından 47 yıl sonra, bu söylediklerim, karamsar
düşüncelersayılmamalı... Insanın ınsanlaşmasüreç-
lerinde her şeye rağmen aşılması gereken evreler
var... Kazanımları yadsımıyorum; fakat bedel ödemi-
nin, özverınin, çekilecek acıların sonu henüz görün-
müyor... ÜlkemizTürkiye'de (vedünyada) insan hak-
lan ve kalıcı bir demokrasinin asıl güvencesi ise hiç
kuşkusuz, halkların örgütlü bir güç oluşturabilmesi-
dir...
Boyner: Baraj asmcı
problemimizyok
ADANA (CumhurKetGü-
ne> İlleriBürosu)-Yeni De-
mokrasi Hareketi Gene! Baş-
kanı Cem Boyner, partısınin
barajı aşma diye bır proble-
mi olmadıgını öne »ürerek
"Baraj önce Refah Partisi
için yapddı. Ama Refah Par-
tisi aşn. Daha sonra Bülent
Ece\ it için \aptku. Ecevit de
barajı aşh. Şimdi bu baraj
YDH için açıldı. Ama bara-
jı aşma probîemimizin olma-
dığını görüyoruz"dedı.
YDH lideri Cem Boyner
dün 10.00 sulannda özel bır
uçakla Adana'ya geldı. Ha-
vaalanında ılgili ve coşkulu
küçük bır kalabalık tarafın-
dan karşılanan Boy ner. şeref
salonuna geçtı ve burada ga-
zetecılerle sohbet ettı. Bir
gazetecinin "YDH'yeuIusal
TV 'lerde yer verilmiyor. Bu-
nu nasıl karşuadınız" diye
sorması üzerine Boyner.
"L lusal med>-ada>eralama-
yışımızın açrğını Türkiye'yi
kanş kanş dolaşarak gîdcr-
meyeçalışıvoruz. Mayıs-ekim
aylan arasında ^ DH ulusal
med>adan silindi. Türkivv'v i
bu halegetiren altı lidereaçık
bir med>a var. YDH medva-
da yer almayışına bir taraf-
tan havıflaiKİı, ama orada >a-
şananlan göriince son dere-
ce seviyesb. \e çirkin sörün-
tii Türkive'nin gö/leri önü-
nt serilince ha\ıilannıaktan
vazgeçtik Orada TürkheŞi
bu hale getiren liderlcr şey-
tana küfretmekten salavat
getirmeye fırsat bulamadı-
lar" diye konuştu.
Boyner. "PKK lideri Ab-
dullah Öcalan'ın yaptığı tek
yanlı ateşkes için ne düşün-
düğü" sorusuna da "Öcalan
10 yıldır öne sürdüğü talep-
leri çok aşağıya indirmiş
durumda. Zaten 10 aydır
ateşkes istiyor. Şu anda an-
laşmak, kanı durdurmak
ve savaşı bitirmek için Tür-
kiyc'de ortam hazırdır.
YDH dışındaki bir iktida-
rın bu kanı durdurması'
miimkün olmaz" dıye ya-;
nıt verdi. i
Refah Partisi'nin oy ora-
nının tavanına vurduğunu da'
bir soru üzerine öne süren
ve RP'nin geçen seçimde al-
dığı oy un daha da altında bir
oy alacağını saviayan Cem
Boyner. şöyle devam etti:
"Refah Partisi başörtüsü
ve Güneydoğu gibi kendisi-
nin çok önemli gördüğü ko-
nularda düzenle banşmıştır.
Düzene teslim olmuştur. Ma-
kul taleplerde bulunmaya
başlamıştır. Sistemle banş-
mıştır. Refah Partisi'nin ken-
di televizyonu var. kendinin
medyası var. gazetesi var ama
Refah Partisi'nin alabik-ceği
oy göreceksiniz makul sevi-
velerde olacaktır."