Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
15ARALIK1995CUMA
Listeler ve oylar karmakanşıkHALFL NEBİLER
ÇORUM - Çorum'da
dığer parti örgütlen. açık-
lanan aday lıstelerınin şo-
kunu v eya se\ mcını yaşar-
ken Refah Partısı adayla-
n. başlannda Yasin Hari-
poğlu olmak üzere tanışma
turlarını tamamlamıştı bıle. "Biz 24 Ara-
bk 1995 için seçim çalışmalanna 28 Mart
1994 günü başladık" dıyen RP'lılerın bi-
rıncı sıra adayı ve RP'nın ağır topu Hatı-
poğlu. dığerpartilenn ıç tartışmalannı se-
çim malzeme;.! olarak kullanırken önüne
tjelen herkese şunları söylüyordu.
U
DYP listesinde gerçek D\"P'li yok. Bi-
rinci sırada MHPli, ikinci sırada CHP'IL
üçüncü sırada yinc MHP'li... Ya ANAP?
Liste başı BBP'İi. Ey ANAP'lılar. kendi<A-
lerinizle ANAP'a mühür basıp bir BBP'li-
yi seçeceksiniz.''
Hatıpoğlu haksızdeğıl Çorum sıyase-
tı. önemh bir liste sıkıntısı yaşıyor. Örne-
gın ANAP lıstesının birıncı sırasında. ye-
tennce radikal bulmadıklan MHP'denay-
rrlanların kurduğu BBP'nın Genel Baş-
kan Yardımcısı HasanÇağlavanoturuyor.
Ikıncı siradakı MehmetGevher ANAP"lı
mı? Hayır O da MSP'nın 12 Eylül'den
öncekı son sıyasal eylemı sayılan Konya
Mıtıngı nedenıyle ceza almış bir MSP'lı
Şımdı Çorum'da lıberal ANAP'lılann bu
libteye ne kadar soguk \e uzak durabıle-
cegını tahmın etmek kolaylaşıyor
Liste sıkıntısını en çok yaşayan partı de
MHP. Çorum örgütü. lısteden dolayı ya-
şadığı sıkıntıyı birdönem genel merkeze
karşı baş kaldırarak ortaya koyduysada ta-
Corum
Kastamonu
Seçmen sayısı:
• Mılletvekili sayıs
1991
Partiler
ANAP
SHP-HEP
DSP
DYP
Genel
oy
56415
65186
18165
61525
RP-MHP-IDP 78628
SP 1389
366.742
: 1991:5
Çıkaracağı milletvekili.
Seçimleri
Oy (%l
20
23
6
22
28
0
M.Vefc.
1
1
0
1
2
0
1994
Partiler
ANAP-BBP
CHP-SHP
DSP
DYP
RP-DP
İP
SBP
MHP
MP
YDP
YDH
YP
sayısı: 6
ll Genel Meclisi
Oy
60971
66528
12147
53036
75430
1041
1435
33260
1357
904
0y(%) M.Vek.
20
22
4
17
25
0
0
0
0
0
')
1
2
1
2
(') 24 Aralık'ta yapılacak genel seçımlere katılacak sıyasal partılenn 27 Mart 1994 ll Genel Meclisi seçim sonuçlanna gore
bara/sız d'Hondt sıstemıyle çıkaracaklan mılletvekili sayısı MHP'nın yuzde 10 ulke bara/ını aşacağı varsayılarak hesaplanmıştır.
banın sıkıntısını çözebilmiş değıl. Bir za-
manlar Türkeş'ın yenne varis göstenlen.
1980 Temmuzu'nda meydana gelen Ço-
rum Katlıamı'nınbırnumaralı sanığı. ça-
tışmalarda felç olduğu ıçın yandaşlarının
deyımıy le "datada mağdur olmuş" Mu-
harrem Şemsek lıstelerde yok. Çorum II
Başkanı Fahri Askur'un da aday gösterıl-
memesı sıkıntıy ı en ust düzeye çıkarıyor.
Sıkı MHP'lıyı MHP lıstesınde arayan-
lar, DYP listesinde buluvorlar. Hemdelıs-
tenınbırnumarasında.. Çorum'un Meci-
tözü ılçesinden Içışlen Bakanlığı Müste-
şarlığı na gıden yolu MHP'lı olarak yaşa-
dıktan sonra DYP lıstesınden seçıme gı-
ren Bekir Aksoy. MHP'lılenn oyunun bir
bölümünü DYP'ye çekecek gıbı görünü-
yor. Bürokrasıdekı görevlerı sırasında Ço-
rum lularla. özellıkle de Mecıtözülülerle ıyı
ılışkıler kurmuş Aksoy. Mecıtözü ve Ço-
rum dan Mİah ruhsatı isteyıp de zorlukla
karşılaşan pek yok gıbı. Yıne Çorum'dan
pol ıs aday ıolanlannyardımına Aksoy koş-
muj. Buıür-hamUikartyakinimdir~>ar-
dımlarının ne kadar oy getıreceğım kim-
sebilemez, ama Çorum'daMHP'lı bılinen
çok kışının 2 Aralık 1995 günü DYP bay-
raklanyla Bekir Aksoy"u Çorum'un 10
kilometre uzağinda karşılay ıp konvoy a ka-
tıldığını gözlerimizle gördük.
DYP lıstesı e\ lere şenlık. YıllarcaSHP-
ÇHP saflannda sert polıtıka yapan ve yıl-
lardır Ale\ ı bıldığimız Cemal Şahin. Ço-
rum'da DYP'nın ıkıncı sırasında. Çorum'da
ınsanlarla goruşürken "AJevi olduğum için
SHP"dendışlandım*'dıyor. ama seçim bo'l-
gesınde Alevılerın yaşadtğı semtlere uğ-
radığına tanık olan da pek yok... Ostelik
artık "AlevilerMarksistveateist~diyede-
meçler venyor
ÇHP'ye gelınce... Liste konusunda
ÇHP'nın pek sorunu yok. Gerçı pek de-
mokratık değıl dıye merkez yoklaması
GHP'lılerı hu'zursuz etmış. ama hemen
herkes bırıncı sıraya önseçım olsa da Ali
HaydarŞahin'ın oturacağından kuşku duy-
nıuyor "Çok mu seviliyor" sorumuza ve-
nlen yanıt. ınsanı gülümsetıyor:
- Birinci sıra adayı nereden baksanız se-
çim lerde 2.5 -3 milyar lira harca>acak. Ali
Haydar Be> de ünlü Banker Şahan'ın kar-
deşL Harcar... Önsecim yapılsaydı parayı
delegeye harcayacak, yine birinci sıraya
oturacaktı zaten."
DSP'nın fazla bir varlık gösterdigını
söylemek ıse pek olanaklı değıl
Bu durumda ne olur'
"Baba"nın 2-2-1 -1 formülü de\ leye gi-
rer. Çumhurbaşkanı Demirel'ın yaptırdı-
ğı kamuoyu anketıne göre Çorum'da ıkı par-
tı ıkışer. ıkı partı de bırer mılletvekili çı-
kartacak. Gerçekten öyle mı olacak0
Çorum'da nereden baksanız 100 bın
sosyal demokratoy var. Bunun yüzde 12
- 15"ını DSP'nın. yaklaşık 5 bın kadannı
da ikı bağımsız aday ın alması bekleniyor.
Çemal Şahin'ın götürmesı beklenen 8-10
bın oy da düşüldükten >onra kalan oyla
ÇHP'nin bir mılletvekilliğıni alması ke-
sınleşiyor.
RP'nın ikı millervekillığıni garantıle-
dığı söylenebilır.
VIHPdekı liste sıkıntısı ve DYP'nın
MHP'lı adaylan nedeniyle MHP'nın ikı
mılletvekili çıkarması beklenmiyor. Bütün
sıkıntılannakarşın DYP'nın deÇHPıleay-
nı durumda olduğunu söylemek mümkün.
Bırmılletvekıhne ıkıncıyi ekleyebilmesı.
ANAP küskünlerinin DYP'ye yönelmesıy-
le mümkün olabılır.
Biraz karmaşık birfonnûl olduğunun far-
kındayım. Ama Çorum'da listeler. parti-
ler. adaylar ve oylar zaten karmakarışık ..
CHP, çevre barajının kalkmasıyla Erzincan'da bir milletvekilli az çıkaracak
Adaylaroy, seçmen inekpeşindeMİYASEİLKNLR
ERZİNCAN- Milletve-
kili sayısı 3'ten 4"e çıkınca
ÇHPveANAPdışındaRP.
DYPveMHPdeyarı^aasıl-
dı. Say ı artmasay dı yanş sa-
dece'ÇHP ve ÂNÂP ara-
sındageçecektı. Mılletveki-
li sayısının artması ve barajlann kalkma-
sı bu ıldekı küçük partileri umutlandırdı.
Barajlann kalkmasından hoşnut olmayan
tck partı CHP. ~Barajlarkalkma<>a>dı4nii)-
lctvekilinin 3'ünii kesin alırdık" dıyen
ÇHP'lıler. geçen genel seçımlerde yüzde
25'lık barajı bir tek kendılennın aştığını
hatırlatarak baraj kalktığı için üzülüyorlar.
Erzıncan'da seçımlerde bir eskı başba-
kan ve halıhazırda bırde bakan yanşıyor.
Eskı ANAP Genel Başkanı Yüdınm .\k-
bulut ıle CHP'den Çalışma ve Sosyal Gü-
venlık Bakanı Mustafa Kul. propaganda
çalışmalanna geçen hafta sonu başladılar.
Çalışma Bakanı Mustafa Kul startı sol seç-
menın y oğun olduğu Geçıt'te venrken. es-
kı Başbakan Yıldırım Akbulut da seçim
kampanyasmı sürpnz yapıp sola oy veren
Alevı ağırlıklı Altınbaşak'tan başlattı.
Erzıncan'ın en güçlü partısi ÇHP. Ön-
seçım yapıldığı ıçın kırgınlık, küskünlük
de yok. Herkes hakkına razı. Eskı mıllet-
vekili NurettHi Karsu hanç. Sıralamada dör-
düncü olunca partısınden ıstıfa eden Kar-
su. Demokratık Banş Hareketi'ne geçıp ba-
gımsız aday oldu. ÇHP'de Mustafa Kul'un
ardmdan ıkincı sıraya bir bürokrat aday gel-
mış Erzıncan'da Gelırler Müdürü olan
Mustafa Yıldız'ın Tuncelı kökenlı olma-
sını CHP'lıler önemli bıravantaj sayıyor.
Zıra Tuncelfden, özelhkle de Pülümür'den
köylen bos.altılanlar Erzincan'a yerleş-
mış. Daha önce gelip yerleşenlerin sayısı
Erzincan Seçmen sayısı:132.094 Çıkaracağı milletvekili sayısı: 4
• Mılletvekili sayısı: 1991: 3
1991
Partiler
ANAP
SHP-HEP
DSP
DYP
RP-MHP-IDF
SP
Genel
Oy
31804
36744
2945
14144
24296
406
Seçimleri I
Oy (%) M.Vek.
29
33
3
13
22
0
1
2
0
0
0
0
| 1994
Partiler
ANAP-BBP
CHP-SHP
DSP
DYP
RP-DP
İP
SBP
MHP
MP
YDP
YDH
ll Genel
oy
16616
29315
2948
12920
24303
492
47
19194
552
0
Meclisi
0y(%) M.Vek.(
16
28
3
12
23
0
0
18
1
0
I
•)
1
1
1
1
C) 24 Aralık'ta yapılacak genel seçımlere katılacak sıyasal partılenn 27 Mart 1994 II Genel Meclisi seçim sonuçlanna göre
barajsız d'Hondt sistemıyle çıkaracaklan milletvekili sayısı MHP'nin yuzde 10 ülke barajinı aşacağı varsayılarak hesaplanmıştır.
[NöTLAR ORAL ÇALIŞLAR
ıle bırlikte Tuncelıler önemli bir seçmen
kıtlesı oluştunıyor Erzincan "da.
CHP'de önseçımin galıbı olan Çalışma
Bakanı Mustafa Kul "Keşketfimillerdeön-
seçim yapılsaydı" dıyerek hayıflanıyor.
TBMM'nın en çok zıyaretçı kabul eden.
komısy onlarda en çok görev alan ve seçim
bölgesıni en sık zıyarel eden mılletvekil-
lerinın başında gelıyor Mustafa Kul. Sıvas
olaylan. Merciimek dosyası. ISKJ olayı
ve lıderlerin malvarliğını araştırma ko-
mısyonlannda görev alan Kul. Erzincan
depremınden »onra özel kanun çıkanlma-
sı ıçın arkadaşı AB Tutu ıle birlıkte Mec-
lıs'teoturmaeylemı yaptı. Erzincan"ınye-
nıden ımarı ve ıl ıçın harcanan 590 mil-
yon dolar nedeniyle olumlu puanları do-
ğal olarak ıktıdar partilen topluyor. llin mil-
letvekili olması sıfatıyla Mustafa Kul da
kendıne düşen payı alıyor elbette. Kul.
"C'ç milletvekili almanın peşindeyiz" dıyor.
Konuşmasında da en çok Refah. DSP ve
bağımsız adaya çatıyor. Bağımsız aday
ıçm ~CHP kötü idiyse 20 gün önce de kö-
riiy dü. O zaman geûp önseçime girip aday
oldu. şimdi partisinin karşısına geçmiş suç-
luyor. Bu. gay riciddi bir taMrdır" dıyor.
Erzıncan'da liste Mkıntısı çeken ıkı par-
tı var. Bın ANAP. ikıncısı MHP. Yaklaşık
10 yıldan ben ANAP ll Başkanlığı yapan
Recai Alptekin'ın listede üçüncü sıraya
konması kendısını de örgütü de kızdırmış.
Adayhktan çekılen Recaı Alptekin. üçün-
cü sıraya konmasını Yıldınm Akbulut'un
muhalefetine bağlıyor.
Akbulut'un ardından ikıncı sıraya Erzin-
can Baro Başkanı M. Erhayat Fırattekin
getınlmiş. Erzıncan'da dığer sağ partiler
gıbı ANAP da umudunu ÇHP'nın barajı
aşamamasına ve bağımsız adayın alacağı
oylara bağiamış. ANAP il merkezınde ko-
nuştuğumuz partililer. sağ cenahta kendı
partılennı bir tek RP'nın zorlayacağı gö-
rüşündeler Oysa belediye başkanlığını
MHP kazanmıştı.
Deneyımlı bırpolıtıkacı olan eskı ANAP
Merkez llçe Başkanı Mehmet Bahattin
Sovlıan, "-Yann yerel seçim olsun. beledi-
yeyi yine MHP alır; ancak genel seçimler-
de oy alamaz. Ne hiknıetse bu bep boyle-
dir Erzincan'da" dıyerek buçelişkıyedik-
kat çekiyor.
MHP'de de liste I 'e Erzincan dışında ya-
şayan Inönü Ünıv ersitesi bir öğretım üye-
sı getınlmiş. Ikıncı sıradakı aday istifa
tehdidi savurmasına karşın hâlâ istifa et-
ınedı. ll Başkanı Avni Altınova örgütün
tepkı gösterdıği bırıncı sıra adayını savu-
nuyor.
Erzincan'da sağın en güçlü partisını
AKAP'la RP arasındaki yanş belırleye-
cek. RP'nın bınncı sıra adayı eğıtimcı Na-
ciTerzi.
Iktıdarortağı partılerin ıl merkezleri de
toplantıları da tıklım tıklım. Bu ıkı partı-
nın il merkezine gelen her köylü. ıl baş-
kanını ya da adayı yakalayıp "Ne oldu bi-
zim inek" diye soruyor.
DYP ıl merkezınde otururken bınncı sı-
ra adayı Akgün Ertekin'le görüşebılmek
ıçın odadakı ziyaretçilerın görüşmelerı-
nın bıtmesıni ve çalan telefonlann susma-
sını bekiıyoru/. Zıyaretçıler ıle çalan^e-
lefonların çoğunluğundada bu ınek rttey-
zuu sürüp gıdıyor. !v
Adayı yakalayan herkes. "Bizim kilyde
komşunun ineğigekll, bizimkigelrnedL He-
le bir \nkara'ya telefon ac da hizim ineği
de seçimden önce tez yollasınlar" dıye rı-
cada bulunuyor. Bir ara nefes aldığında aday
Akgün Ertürk'e "Nedir bu inek meselesi
Allahaşkına" diye soruyoruz Gülerek an-
latıyor:
-Efendim. hiikümetimiz 22 ilde kiiltür
ırkı hayvancılıöı geli^rimıek için Ziraat
Bankası kanalıy la yüzde 20fai/li 2 y ılı (kle-
mesiz kredi \eriyor. Bu nedenle her ilde bir
komisyon oluşturulmuş. Bu komisyon. mü-
racaatlan aldı. Müracaat sırasına göre hay-
vanlar veriliyor. 20 trily onluk bir proje bu.
Komisyon başvurunun saarini bile alıyor
ki kimsey eöncelik tanınmasın. Ancak köy-
lülerimiz bunu anlamıyor. Israrla komşu-
lannın ineğinin geldiğini. kendilerinkinin
gelmediğini söyley ip yakinıyorlar."
DYP adayının söylediklerinden kredi-
nin köylüye nakden değıl. ay nı olarak ya-
nı ınek olarak verildiğıni anlıyoruz. DSP.
HADEPvelP'nıncıddıbıroyubulunmu-
yor. DSP geçen seçımlerde 3 bin oy almış.
Yarın: Rize-Bitlis-Batman
-S- slamcı kesimin yayın organlanndan aylık Yeni
I Dünya dergısinin aralık sayısı önümde duruyor.
X Dergı. bu sayısının kapak konusunu "Türkiye,
Refah Parrisi iktidanna hazır mı" sorusuna cevap
aramak şeklınde belırlemiş. RP'lılerle \e çeşitli gö-
rüşlerden kımselerle konuşulmuş ve RP'nin seçim
yoluyla iktıdara gelmesi durumunda sistemin deği-
şıp değişmeyeceğı sorulmuş. askerin böyle bırikti-
dan engelleyip engellemeyecegi tartışılmış. Islam-
cı kesimin bir kesimi son dönemlerde sivil toplum-
cu ve devlete karşı özgürlükçü bir söylem tutturmuş
durumdalar. Ve RP'nın yükselen grafiği içinde ikti-
dar sorununu gündeme getiriyorlar. RP iktidar olur-
sa ne olur sorusu. onlann da kafalannı kurcalıyor.
Her şeyden önce RP'liler dereyi görmeden paça-
y ı sıvamış durumdalar. Araştırmalarda yüzde 20'ler
cıv annda dolaşan bir oy potansiyeline sahip görünü-
yorlar. Bununla nasıl iktidar olabilecekler, anlamak
mümkün değil. Onlan isteyen yüzde 20'lık bir kitle
varsa. onlar gibi düşünmeyen de yüzde 80'lık bir
kitle var demektir. Iktıdar olmak yalnızca bu kadar
oy alarak gerçekleşemez.
Aynca seçimlerde belli bir oy yüzdesinı elde et-
mek, iktidar olmak için yeterli midır? Türkiye gıbi
RP'nin neresi sivil toplumcu?despotik kurallarla yönetılen bir ülkede parlamento.
ıktıdann esas ayağı sayılabılir mı? Son yıllarda ya-
şadığımız acı olaylarda bütün stratejik kararlann
Milli GüvenlikKurulu'ndaalındığını RP'lılerbilmi-
yorlar mı? Bilirler, hem de hepimizden iyi bilirler.
Erbakan ve arkadaşları böyle bir sıstemden şimdi-
ye kadar cıddi bir şıkâyette bulundular mı?
Eskisinden vazgeçelim. son dört yıllık DY'P-ÇHP
koalısyonudönemınde RPyönetımı \e TBMM gru-
bu. despotik kurumlara bir eleştın mı yönelttı. bunu
değıştireceğinı mısöyledı'Güneydoğu'dakicatışma-
lann durdurulması ıçın birçaba mı gösterdıler. bir
çıkışmıyaptılar? 1982 Anayasası'nabir itirazlan mı
oldu?
Terörle Mücadele Yasası'ndakı makyaj sayılacak
küçük bir değışıklığın karşısında en kararlı partıler-
den bınnin RP olduğunu gördük. Necdet Menzir'ın
görevden alınmasına itıraz eden partılerden birinın
RP olduğunu bilıyoruz. Erbakan kendı partısıne gı-
ren subaylarla övünüyor. Bu konuda düzen partile-
rıyle yanş içinde.
RPnın sıstemı falan değtştırmeye nıyeti olduğu-
nu sananlar tam bir hayal ıçindeler. Önlar sisteme en-
tegre olmuş durumdalar. Seçimlerde hükümet için-
de yer alacak kadar oy alırlarsa, o çok savunduklan
düzenin kurumlannı da kabul edeceklerdir. Yani han-
gi kanunlann çıkanlacağını TBMM'yeöneren Mıl-
lı Güvenlik Kurulu'nun otoritesıni kabullenecekler-
dir. Arkasında demokrasiyı ve özgürlüklen sa\ unan
kitlesi olmayan bir partınin başka yapabıleceğı bir
iş yoktur. Zaten daha da gen bir dünyanın savunu-
cusu olan RP yöneticilerinın bu yapı ışıne gelecek-
tır. O sisteme. kendı amaçlannı kısa sürede kolayca
entegre ederler. Liselere zorunlu dın derslenni bu
ülkeye generaller yönetimi getirdı. Alevı köylenne
camileri cuntacılar yaptılar RP'nın hoşlandığı ve
TBMVI'de tek satınnın bıle değişmesıne razı olma-
dığı 1982 Anayasasfnı generaller yazdırdılar.
Geri bırdüzen savunanın dincisi. ırkçısı. mıllıyet-
çısı fark etmez, hepsi sonunda aynı değinTiene su ta-
şırlar. RP'nın ünlü Rızelı Belediye Başkanı Şe\ki Yıl-
maz şımdı milletvekili adavı. Bakın nedıvor: "He-
men belirtdim ki mesele iktkiarla bitmiyor. Asıl öoem-
liolan muktedirolmaktır." Yılmaz nasıî muktedırola-
caklarını açıklarken. Arap ülkelerindeki Müslüman
kardeşleriyle dayanışma içinde bu hedeflenne vara-
caklannı söylüyor: "Arap âlemindeki Müslüman
kardeşlerimizin potansiyeliyle, Türkiye'nin y önetim
potansiy eli birleştiği zaman yeni bir çağ başlayacak-
ün"
RP. Türkiye'nin gerilemesinın bir ürünüdür Ve
bu potansiyel ancak şu anda Türkıye'deki gencıliğe.
yanı baskıcı sisteme sırtını dayayarak ayakta dura-
bihr Sivil toplumculuk falan ise tamamen bir kan-
dırmacadan ibaret İşte BahriZengin partı içinde bi-
raz liberal fikırlere^ahıp olduğu için bir türlüönpla-
naçıkamıyor Genel Başkan Yardımcısı \e propagan-
da sorumlusu olduğu halde listelerde 3. sıradan öte-
yegeçemedi Çünkü partınin merkezine Asihürkve
Kazan'ın başını çektıği şahınler hâkim. Işte bu ne-
denle Şevki Yılmaz'iar lıstelerin tepesınde dolaşıyor.
lslamcı kesimin sıvıl toplumu savunan kesimleri
bir an önce hayal dünyasından gerçek dünya^ına
dönmek zorundalar. RP, baskının\e geriliğin ürunü-
dür. Ondan çıksa çıksa despotizm çıkar. başka bir şey
değıl.
POLİTİKA GÜNLÜĞÜ
HİKMET ÇETİNKAYA
İnsanca Yaşamak...
Gazetelerın başlıkları bir sevınç yumağına dönüş-
müş, özel televızyon kanallarında ıse bir coşku yağ-
muru gözlenıyor...
Artık Avrupalıyız...
Gümrük birliğiyle alınyazımız da yaşamımız da de-
ğışecekmış. 1 ocaktan itibaren tıpkı Avrupalılar gibi
kahteli malları daha ucuza alacakmışız...
Sabah Eminönü'nden geçiyorum. Bu arada ucuz
ekmek kuyruğuna bakıyorum...
Ekmek kuyruğu iki yüz metreyı aşıyor. Gümrük bir-
liğine girdik, ama bakalım Avrupalı gibi yaşayabıle-
cek miyiz?..
Asgarı ücret net 5 mılyon 500 bin lıra Türkiye'de.
Yani yüz dolar cıvarında, yüz markın ise biraz üzerin-
de. Memur ve işçı ücretlerı ıse ortalama 13-15 mıl-
yon lıra, emeklı memur ve ışçi maaşları da aynı dü-
zeyde.
Bugün Istanbul'un varoşlarında ev kiralan 5-7 mil-
yon lıra arasında değışiyor...
Büyük kentlerde yaşamak zorlaşıyor...
Her gün işe gıtmek için Kadıköy-Karaköy arasın-
da vapurla yolculuk edenler gidış-dönüş için 40 bin
lira veriyorlar.
Yaşamak zor...
Ama maaşlarını dolarla alan. halkımızın nasıl yaşa-
dığını bilmeyen bılumum 'takkelı' ve takkesızlıboş-
lar' zil takmış oynuyoriar...
Artık Avrupalı olduk...
Refah Partısi adım adım ıktidara yürüyor. varoşlar-
daki yoksul insanlar zehırlı mantar yediklerı için ölü-
yor, çocuklar lağım sularında oynuyor. yıllar sonra
verem yeniden hortluyor, halkın güvenliğinden soaım-
lu polis memuru çığlık atıyor'
"Bu maaşla geçinemiyorum..."
• • •
Hava soğuk, ama pırıl pınl bir İstanbul yaşıyoruz...
Güneş Eminönü'nde Yeni Camii önündekı mısır
satıcılannın üzerinde gölgeler çızıyor. Yeşil sarıklı çem-
ber sakailı bir yobaz 'NımetAbla Gişesı 'nın önünde
bağırıyor:
"Sizigafffler. kumarbazlar sizi... 25 aralık sabahı ne-
reye kaçacaksınız bakalım..."
Başbakan Tansu Çiller televızyon kanallan arasın-
da gidipgeliyor...
Diyor kı:
"Atatürk'ün çizdiği aydınlık yolda yürüyoruz, şım-
di hedef Avrupa Birliğı'ne tam üyelik..."
Yeniden gazete sayfalanna dönüyor, Samsun'un Ev-
ci kasabasında babasını. üvey annesini, yaşlan on üç,
on bir, sekiz ve beş olan dört üvey kardeşini bıçakla
doğrayan 20 yaşındaki Muammer Aydın adlı gen-
cin televizyondan yansıyan sözlerını düşünüyorum:
"Beni hiçbirzaman sevmediler..."
Birsevgisizliğin izdüşümünü yakalıyorum oanda...
Yargısız infazlar, Tunceli'de yakılan köyler, orman-
lar geliyor aklıma... Bahçelievler'de bir gece yargısız
infazı tamamlayan polıs müdürünün sözlerini düşü-
nüyorum, oldürülen gençlenn üzerinde tepinip marş-
lar söyleyen insanların ölüme nasıl alkış tuttuklarını
anımsıyorum...
Artık Avrupalıyız...
Oynayıp bayram yapacağımız yerde biz sizlere hiç
de sevindirici şeyler yazamıyoruz...
Galiba bızler çağın gerısinde kaldık, dolara koşut
ücret alamadığımız için 'çağ atlayan bir toplumu'
görmemezlıkten geliyoruz...
•••
Sakın ola ki Türkiye'nin gümrük birtiğine girişini kü-
çümseyıp önemsemediğımi düşünmeyın. Sadece
1995 Türkiyesi'nden fotoğraflar sergiliyorum. Büyü-
cülerin, falcıların, medyumların egemen olduğu, ya-
şamını gazetelerden kupon kesmeye ayırmış bırtop-
lumun içinde bulunduğu gerçeklerı anlatmaya çalı-
şıyorum...
Bir toplum düşünün kı gümrük birliğini salt 'malla-
nn serbest dolaşımı' olarak görüyor. düşüncelerin
özgür dolaşımını ise hiç önemsemiyor. Bir toplumu
yonetenleri düşünün ki şerıatçılara ödün venyor, ta-
rikat şeyhlerinin şıhlarının laık. demokratık Türkiye'nin
'temeline dınamıt' koymalarına göz yumuyor. sonra
"Atatürk'ün aydınlık yolu" dıyebiliyor...
Sız olsanız. böyle bir çelişkiler yumağında ne ya-
zar ne düşünürsünüz?..
Ümranıye Cezaevi'nde önceki gece yaşanan olay-
lar bizim yureğimızde derin sızılara, tarifsiz üzüntüle-
re yol actı...
Acılar bir toplumun alınyazısı mıdır, yargısız infaz-
lar, gözaltında kayıplar. görme özurlü Eşber Yağ-
murdereli'nin. ismail Beşikçi'nin hâlâ demir parmak-
hklar ardında olmaları bir demokrası gereğı midır?..
Artık Avrupalı olduk...
Her çeşıt mal vitrinleri dolduracak, yabancı marka
araç ve gereçler daha ucuz olacak.
Asgarı ücret 5 milyon 500 bin lıra...
Eminönü'nde iki yüz metreyi bulan ucuz ekmek
kuyruğu...
Samsun'un Terme ılçesınde öz babasını. üvey an-
nesını ve kardeşlerinı öldüren genç ne dıyordu:
"Benı hiçbir zaman sevmediler..."
Acaba biz birbirimizi sevecek miyız, demokrasiyı
bıryaşam biçimi olarak kabul edecek miyiz. yargısız
infazlardakı ölumlere alkış tutmayı bırakacak mıyız.
sendika! hak ve özgürlükleri, demokratik örgütlenme-
yi ıçimize sindirebilicek miyiz?
Yani biz. insanoğluna yakışır bir biçimde yaşaya-
bilecek miyiz?
D Ü R Ü S T L İ D E R
D Ü R Ü S T K A D R O
BİZE CÜVEN TÜRKİYE ! DSP