Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
SAYFA CUMHURİYET 14KASIM1995SALI
10 DIZIYAZI
Her seçim 'yeni bir'Türkiye199Ueçımlenne*21
Ekim Sabahı ^eni Bir
Turkı\e" sloganıv, la gı-
ren Sıilevman Demireriı
Doğru \ol Partısı 25
aralık sabahı ıçın de bu
kez Tansu ÇilJer le a\ nı
sozuvenvor 1991 genel seçımlen once-
smde son lOyıldırratakaldınlanhakla-
n gen getırmeye çagdaş Avrupa nın sa-
hıp olduğu toplumsal \e ekonomık hak-
lan oluşturmava bu hedeflere gıderken
butun vasal duz'iılemelen yapmava ant
ıçen DY P nın herkese veşıl kart ve ıkı
anahtar ıle enflasvonu duşurme \aatlen
hâla gerçekleşmedı
En ıddıalı hedefını enflas\onu 500
gundevuzde 10 unaltınaçekmekolarak
açıkla\an D^ P geçen vıl sonunda yuz-
de 149 6ıletoptaneşvadacumhunvetta-
nhının enfiasvon rekorunu kırdı
lktıdara fınans reformu sozuy le gelen
D\ P hukumetı donemınde tam bir fı
nans cennetı halıne gelen Turkıyede ıç
borç stoku 1 2 katnlvona da>andı
Iç borç gıbı Turkıve nın dış borcu da
D'Y P donemınde hızlı bir artış kaydettı
50 mılvar 489 mılyon dolarlık dış borç-
la ıktıdan de\ralan panı 1994 vılı bo-
vunca dış ka\nak bulamamasına rağ>
men 4 vılda 21 mılyar92 mılyon dolar-
lık artışla toplam dış boau 71 mılvar 581
mılyon dolara ulaştırdı
Faizde tarlhi rekor
Turk ekonomısı bıieşık bazda vuzde
406'lık faızle ılk kez knz sonrası DVP
hukumetı donemınde karşılaştı 5 Nı-
sandan sonra u>gulanan kemer sıkma
politıkasıvla \uzde 86 \a kadar genle-
\en faızler şımdılerde yenıden >uzde
131e kadar Iırmandı
D\ P hukumetının kırdığı rekorlardan
bırını de geçen yılvaşanan yuzde 6 1 lık
kûçulme oluşturdu Turkıve ekonomisi
son altı vıllık donemde ılk kez bu kadar
kuculurken bu vılın uçuncu çeyreğınde
tuketıme dayalı buyume yuzde 12 ve u-
laştı
1991 yılında 2 bın 620 dolar olan kışı
başınamıllıgelır 1994yılında2bın 184
lırayagenlerken Turkhalkı 199L vıltna
göre yuzde 16 6 oranında voksuilaştı
DHP hukumetı ıktıdarda olduğu do-
nemde en buyuk kotuluğu ucretlıye v ap-
tı 1991 Aralıkavında 100 lıra olan ona-
lama ucret yuzde 119 azalarak 82 1 lı-
raya genledı Azalma suruyor
30 milyar dolarlık ithalat
5 Nısan Kararlan nın ıç talebı vok et-
mesınden sonra dış pazara >onelen sek-
torler v e dovtzdekı hızlı artışın etkısı>le
yukselen ıhracat geçen vılın sonunda
18 4mılyardolarolarakgerçekleştı An-
cak bu vıl dovızın kotrol alttnda tutulma-
iina karşın enflasyonun hızla artması
ıhracatın artış hızını duşurdu ve bu vılkı
ongoru 20 mıl> ar dolarda kaldı 1993 yı-
lı sonunda 30 mılvar dolara ulaşan ve
knzde büyuk rol ovnayan ithalat 5 Nı-
san sonrasında da av nı nedenle gerıledı
Ancak son donemde ıhracatı baltalayan
polıtıkalar ıthalatı venıden tırmandırdı
İthalatın buMİ 30 mılyardolara ulaşma-
sı beklenıvor
Ekonomıdevaşanangelışmeler geçen
yıl sıcak paranın kaçışı ve dov ızdekı pat-
İamavla başla>an krıze son verdıgı one
surulen * Nısan kararlan nın temel gos-
tergelerde ortava kovduğu olumlu gelış-
melerın ortadan kalkmakta olduğunu
gosterıvor > Nısan da açıklanan olağa-
nustu toplumsal fedakarlık gerektıren
kemer sıkmaonlemlenvle faturası halkın
sırtına vuklenen knz Çıller e gore sona
ererken ortavaçıkangelışmelerknzon-
cesını hatırlatıvor
Knz sonrası orta>a konulan ekonomık
onlemlere gerekçe gostenlen döv ızdekı
1991 genel seçımleri oncesınde son 10 yıldır rafa kaldırılan
hakları gen getirmeye, çağdaş Avrupa'nın sahip olduğu
toplumsal ve ekonomık hakları oluşturmaya, bu hedeflere
giderken bütün yasal duzenlemeleri yapmaya ant içen
DYP'nın, herkese yeşıl kart ve ıki anahtar ile enflasyonu
düşürme vaatlerı hâla gerçekleşmedi.
En ıddialı hedefini enflasyonu 500 günde yuzde 10!
un altına
çekmek olarak açıklayan DYR geçen yıl sonunda yüzde 149.6
ıle toptan eşyada cumhurıyet tarıhının enflasyon rakorunu kırdı.
Iktidara finans reformu sozuyle gelen DYP hukumetı
döneminde tam bir fınans cennetı halıne gelen Turkıye'de iç
borç stoku 1.2 katrilyona dayandı.
•/s/;;JJ/'J//////j//11111{[{\A\\\S\\\\\\\ AvA\,
Değişmeyen
vaatler
DYP kıııeselleşme entegrasyon
Lünlanma teknolojık atüım \e ıstık-
uv ıle
9 Enllas\onııaşağnaçekecek
# Lnhdamı arttuacak utıkrarlı
buuıme suğla\acak
# Toplumsaluzlaşmagerçekleştı-
ıccek
# Rekabei \ t selışmevı ozendıre-
cek
# Kıınnt kesımını ku^ultecek
# De\ letı ıhızenle\ ;c / olmaktan çı-
kcıııp Jıızelncı konumagetııecek
# Bolgeleı sektoıler kesımleı ne-
sılleı aıa\ındu dengelı bm unteolıış-
tuıacak
# Rcfoımlaı sonııcu ekonnmı
(. anlunat uk
anıyukselme taızlerdekı tırmanış hızlı
enflasyon ıhracatta genleme ve ithalat
takı tırmanış gıbı koşullar venıden oluş-
mava başladı ANAP ıktıdarlanvla bis-
lavan borçlanma polıtıkalarının son do-
nemdekı aşırı artişi dd bu surecı hızlan
dın)or
Rakamlar kriz oncesi gibi
Ekonomık tablonun 94 knzı oncesın-
den temel farkı ıse Merkez Bankası nın
vuksek dov ız rezerv ı ve vuksek faız po-
lıtıkalanndakı sureklılıkoluşturuvor A>-
rıca düşuk kredı notuna karsin Hazı-
ne nın venıden dış pıyasalarda borçla-
nabılıyor olması da bir başka fark D^ P
Genel Başkanı ve Başbakan Tansu Çıl-
ler ın son a> larda *'Ekonomıde krızı at-
lattık" volundakı demeçlen arka arka>a
açıklanan son ekonomık verılerledeaçı-
ga duşmeve basladı DİE ve Hazıne nın
rak ımlanna gore ekonomı tuketıcı tı-
v atlarındakı hızlı artis dış tıcarettc vılın
ılk Jİtı avmdd oluşan 6 mılvar 604 mıl-
von dolarlık açık I katnljon 200 tnlvo-
na \aran ıc, borç "•> mılvar dolara \arın
dış bon, stokuvla yıne buvuk bırbunalı
mın eşıgınde gozukuvor
Fı>atlarda \az aylannın etkı->ı\le du-
şuk oranlı irtişların. bu >ıl hedeflenenın
uzerınde gerçekleşmesivle kesınlık ka
zanan vuksek enflasvon evlul jvıııdt
durdurul ın klT zamlarına ragmen yuz-
de *< le > 111n en >uksek oranlı avlık artı
şı vaşandı
Hukumetın kurlardakı artışı baskı al-
tına alarak ortam hazırladığı sicak para
polıtıkasi sonucu ithalat patladı \ ıhn ılk
"" avında ıhracattakı artış oranı >uzde
2" 2'de kalırken ithalat vuzde 4"
1
7 art-
tı Dış tıcaret açıgı vılın ılk 7 avında ge-
çen vılın avnı donemıne oranla vuzde
10* 6 artarak 6 mılvar 604 mıl\on dola
n aştı
Iktıraragelırken 5 mılvar dolar olarak
açıkladıgı ozelleştırme hedefını daha
sonra 2 *> mılv ır dolırı ındıren aııcak
600 mılvon dolarlık ozcllcştırmevle ve-
tınmek zorunda kalan hukumet tum he
dctlerını ozelleştırmeden saglanacak ge-
lıre bagladığından başansızlık daha da
arttı
Yeni hukumetin işi zor
Anavasa Vlahkenıesı taratından ıptal
edılmezse 25 aralıkta sandıktan çıkacak
venı hukumetı de bekleyen soz konusu
sorunlarbırvanatumbaşarisinı gumnık
bırlıgıne baglavan hükumet CHP'yı de
venıden vanına alarak bu konuda elınden
gelenı vapmava çalısı>or Turkıve nın
gunıruk bırlıgı konusiında Avrupa vı ık
na etnıesi seçımlerden once gerçekleş-
mesı hukumet ıçın onemlı bırpropagan
da malzemesi olarak
kullanılabılecek
Ekonomının ıçınde
bıılundugukoşullarne-
denıvle "Nevaptılarkı,
ne vapacaklar" dedır-
tcn D\ P nınCumhun-
vet ın ekonomık polı-
tıkaları konusundakı
başvurusu uzenne
gonderdığı programı
daha oncekı ekonomık
proramından bir tarkı
bulunmu>or DYP ka-
gıt uzenndekı ekono-
mık programında gelır
dağılımının duzelte-
cek enflasvonu duşu-
recek ıstıhdamı arttı-
racak konut edındır-
meyı vavgınlaştıracak
sosval uuveıue ve sı-
gorta sorunlannı çozecek bolgeler ke-
sımler ve sektörler arasında denge sağ-
la>acak ve ıstıkrarlı bıryaşam vaat edı-
\or
Retormlarla kredı malıvetlcnnı duşu-
rerek ucretlenn mıllı gelırden aldıklan
pa> ı arttıracak olan D\ P tum bunları ka-
munun kuçulmesı ve kamu açıklarının
kapatılması ıle sağlavacagindan ışçı ıle
ışveren tasarrufçu-bankacı-kredı kulla-
nan karşı karşıva kalmavacak
Bir vaııdan toplumsal uzlaşma dıger
tarattan sermavenın tabana vavılmasını
gerçekleştırecek olan D\ P faktorpayla-
rında ılerı ulkeler sev ıvesıne çıkarırken
emegın \etanm kesimının katmadeğer
den-aldığıpa>ıdaarttıracak kuçukeor-
ta ışietmelere fınansman imkanı sagla-
vacak peşın vergıvı kaldıracak
\ uzde 149 laravardırdıgıkronıkyuk-
sekenflasvonuduşurevekolan D^ P enf-
lasvona karşı mucadeede başarı>ı sade
ce geleneksel sıkı para polıtıkalannda
aramı>or DYP eşzamanlı olarak vurutü-
lecek kamu ve finans keMmı reformlan
ıle kredı malıvetlennı de aşağıya çeke-
cek kamu çıklannı kapatacak enflasvo-
nu besle>en dış borç vukunu dunyavla
u>um sağlavan ıhracat ve sana>ı polıtı-
kası ıle hafıfletı>or
Istihdam artacak
Sanavı ve tarım kesımlerındekı re-
tormlarla saglavacağı uretım seferberlı-
gı ıle kamukesımınınkuçulmesıvlesağ-
lanan kavnaklan ozel kesıme aktaracak
olan DY P ıstıhdama vonelık ozel uvgu-
lamalarla ıstıhdamı arttıracak ve ıstık-
rarlı buvııme sagla>acak
Banka ve sıgortacılık reformlannı da
gerçekleştırecek olan D\ P ınsanlan sos-
val guvent.eve kavuştururken tuketn.ı-
lenn de korunmasını sağlavacak
Mflli şuıır ve istikrarLiberal ekonominin ferdıyetçı. kozmopolıt, faydacı ve müdahale
kabul etmeyen >aklaşımlarını reddeden MHR bınncı sıra>a
ıstıkran koyduğu ekonomi stratejısınde, ateşleyıcı unsur olarak
özel sektörü görürken aynca "mıllet sektörü" kurmayı planlıyor.
KavnaSını Islamımanı ahlakveta-
zılet ıle TurkJuk şuurunda bulan Turk
İslam ulküsunu devlet ve mıllet ha-
>atının felsefesı vaparak ınsanlan
mıllı ulkuler etrafından bırleştırdık-
ten sonra Turkıve >ı kısa zamanda
dunv, anın en gelışmiş ulkelennden bı-
n halıne getırme>ı amaçlanan Mılli-
>etçi Hareket Partısı*nın (\l HP). eko-
nomı vonetımının temelını ıstıkran
sağlamak oluşturu>or
Değışen dunv a ve ulke şartlan dık-
kate alındıgında dengelı \e sureklı bir
kalkınma ıçın kısa vadelı palvatıf
(günu kurtarmava vonelıkl dış kav-
naklı onlemler paketı verıne Turk
toplumunun mıllı-manevı degerlerını
dıkkate alan MHP her ne kadar aeıl
MDrunlan dışarıda bıraksa da çozumu
tutarlı bir ıktısat polıtıkasının benım
senmesinde göruvor
Özel sektor ateşleyecek
MHP bu anlamda butunden ozele
menbıryaklaşimlasorunlann onlar
latektek ugraşmık verıne "Nasılbır
Tıirkıve" sorusuna venlen vanıtlar ısi-
ğında çozunılenmesi gerektıgıne ına-
nıyor Ne liberal kapıtalızm ne ko-
munızm ne de Batıu taklıtçı tıkır ve
sıstemlenn kurtuluş ve tedav ı reçete-
sı Qİacağına ınanan MHP lıberal eko-
nomının ferdıvetçı kozmopolıt fa>-
dacı ve müdahale kabul etmeven vak-
laşımlarını rcddedıyor
MHP bırııuı sirayaıstıkrırı kovdu-
ğu ekonomı stratejısınde ateşlevıcı
unsur olarak ozel sektoru goruvor
Ancak bir butun olarak ele alınmasi
şartıyla Turkıve'nın ıktısadı ve sos-
>al kalkınması ıçın gereklı vapı değı-
şıklığını sağlavacak sanayıleşme po-
lıtıkasinı "ithal ikamesi'" olarak belır-
leyen MHP nın bu stratejısı ara ve
vatınm mallan uretımıne donuk bir
vorungeyeoturuvor
Sanav ıleşmenın finansmanı ıçın de
bırdızıonlemoneren MHP teşebbus-
lenn oz kavnak kullanmasinı ve oto-
fınansmanı teşvıkedecek Ekonomı-
de varatılan kavnaklan vatırılabıhr
fonlar halınedonuşturebılmek ıçın ık-
tidara geldıklennde bankactlık sıste-
mını venıden gozden geçırecek olan
partı mıllı bankacılık sıstemınde
mevduata faız venne kar pavı veren
orta ve uzun vadelı kredı kavnaklan
kullandıran vatınm ve kalkınma ban
kacılıgına ağırlık verecek
Enflasvonun sadece ekonomıde
menfı sonuçlardoğurmaklakalmadı-
gına vergı gelırlennın azalmasına v-
ol açtıgına ınanan partı enflasvonla
mucadelev ı de sureklı bıçımde surdıı
recek
Millet sektörü
MHP istıkraı ıçınde dengelı vehız
lı bir kalkınma gerçekleştırmek ve
kalkınmanın nımetlerınden sosval
adalet anlavışı ıçınde her kesımın fa> -
dalanmasını saglavabılmekıçın ~mıl-
letsektoru'"nu lamu veozel sektonın
vanında UVUIKU bir sektor olarak eko-
nomık vaşama sokmavı planlıyor
Tuketıcının korunmasını. Turk top-
lumunun mutluluk ve retah sevıvesı-
nı arttırma)! hedetleven mıllı ıktısat
polıtıkalannın temel taşlanndan bın
olarak kabul eden MHP bunıı sagla-
vabılmek ıçın pıvasalarda denetleyı-
(.ı ve duzenlevıcı bırrol ustlenecek
Turk-lslam ulkeleri
MHP degışen dunv a ve Turkıve
şartlan ıçınde mıllı hedefler mıllı ık-
tısat ve mıllı dış polıtıkalarının temel
ılkelerı dogrultusunda ıkılı ve çok
vonlu dış ekonomık ılışkılenn surdu-
rulmesinı yararlı goruvor
<\ncak bu ılışkılerde mıllı kultıır
vapısını vozlastıncı ınsanlan Turk-
Musluman kımlıgınden uzaklastırit.1
unsurlardan kaçınmayı gorev »avan
MHP, gunıruk bırlığını tek amaç ha-
lıne getıren D\ P ıle seçını ıttıfakına
hazırlansa da Av rupa Bırlıgı ne ( \B)
tam uvclık başvurusunun kullanıl
masının venıden gozden geçırılmesını
ıstıvor
MHP \B ve katılıp kdtılmama
konusunda devlet varlıgını dogrudan
ılgılendııdıgıgerekçesıvlehalkovıına
bnşvurulmasi geıektıgıııe ınanırken
\B nın nıhaı anıiLinı kesinlıkle red-
dedı\or
Veıgı ve malıve polıtıkalannda
dığertum partılerle hemen hemen ı>-
nı noktadabırleşen MHP butçehedet-
lerı konusiında kamu harcamaiarında
etkın kavnak dagılımı adaletlı gelır
bolumıı \e «.konomık ıstıkrann sag-
lanmasinı lemel amaçlar olarak
koyuyor
Devlet küçülecekDe\ lete ekonomık olarak sadece eğıtım, sağlık,
sosyal gu\enlık ve altyapı yatınmları alanında
rol \eren YDP. dığer ekonomık faalıyetlenn özel
sektöre de\ redilmesı gerektıği düşüncesınde.
Y'DP"ye gore de\ let. ekonomıye müdahale etmeyecek,
ancak tuketıcı yararına gereklı önlemlerı alacak.
ın kııruı.ularından olduğu halde
Mesut \ ılmaz ıngenel başkanlıgaseçıtme-
sı uzenne partısıyle ters duşen Hasan Cclal
Guzel ın baskanlıgındakı \enıden Doguş
PartisiODP) ekonomıvı Gunevdogu so-
runundan sonra ıkıncı oııemlı sorun olarak
goruvor \ DP nın "Yeni Turkıve Progra-
mı" olarak açıkladıgı partı projramının tt
melını mutlu guçlu ve buvuk Turkıve ıle
ıstıkbale a^ılmık ve venıduı doguşu ger
çeklestırmek oluşturuvor '"> DP sıstemola
rak hur teşebbus ekonomısını benımsıvor
Dev lete ekonomık olarak sadece eğıtım
saglık sosvıl guvenlık vealtvapı vatınmla
rı alanında rol veren partı dıger ekonomık
taalıvetlenn ozel sektore dev redilmesı ge
rektıgı düşüncesınde N DP ve gore devîet
ılke olarak ekonomıve müdahale etmeve
tek ancak tuketıcı \aranna gereklı kontrol-
len vapacak tedbırler alacak ve tekellere
engel olacak
Enflasyonla mucadele
Enflasvonu makul oranlara ındırmeden
hıçbıı ekonomık hcdefe ulasmanın mum-
kunolmavjt.ai.ini savunan > DP buvumenın
hızlanması istılıd ımın arttırılmasi ve aelır
dağılımının ıv ılestmlmesı ic,ın once enflas-
von sorununu çozmevı planlıyor
\ DP Turkıve deentlasvonun temel nede-
nı ol ırak kamu açıklannı gosterırken kesın
bırcozumc uKLbılmek it,ın dtvlctın ekono
nıık f lalıvctkıını kuçııltmcvı kamu açıkla-
nnı sai.lanı k mıu gelırlerı ıvergıler) ıle ka-
patmayı ve a^ıkLıra ııeden olan lıarcamala-
n azaltmavı programlıvor
Enflasyonla mucadelev ı sosyal uzlaşma
vı sağlavarak yapacağını one suren YDP, bu
çerçevede dev let-ışçı-esnaf-çıftçı-işveren
arasında uzlaşma saglanarak belırlı bir sure
ıçın kontrollu fıvat-ucretsabıtleştınlmesine
KIT'ler peşkeş çekilmeyecek
Ozelleştırmenın temel hedetı olarak dev-
letınelınde bırıkmış ve venmsızleşmiş ser
vetı mılleteaktarmak olarak vorumlavan Y-
DP ozelleştırmeprogramını KIT lerdenher
ne pahasina olursa olsun kurtulmak uzenne
oturtmuvor KİT len oncelıklekendıperso-
nelıne ışçılere ve halka satılacak olan \ DP
çahşanlannkıdemtazmınatlannınbırkısmı
ıle ışçılere hısse dev retmev ı duşunuv or Hal-
ka taksıtle klT satmavı da programına alan
VDP nın ozelleştırme konusundakı dıger
planlan şovle
# Ozelleştırmede ışsız kalanlann ucret-
len çalışmışolduklansurelerdıkkatealına-
rak bıryıldan LIV vıla kadar odenecek
0 Ozelleştıımede tekelcilığe tırsat venl
mev ecek
# Kamu arazılen v e kamu bınalan deger-
lendınlecek, sehırleşme olgusunun ortava
çıkardığı vuksek rantlardan devletın en bu-
vuk mulk sahıbı olarak vararlanması sagla-
nacak
# Mıllervekılı loımanları mılletın kendı-
stne satıkırak o/clkstınlecek
BITTI
ANKAflA NOTLARI
MUSTAFA EKMEKÇİ
Vay Başımıza Gelenler...
Herkes bu sıra Anayasa Mahkemesı nın 24 Aralık
seçımlerıyleılgılı kararını beklıyorya benım derdım baş-
ka
Olay 1980 lerde geçtı Yıllarca Anayasa Mahkeme-
sı nın uyelığını başkanlığını yapan Kânı Vrana (1913-
15 6 1984) kırk gunlukken Uskup yakınlarında Preşo-
va dan aılesıyle bırlıkte Turkıye'ye gelmıştı 1918 de
Alaşehır de doğan Kenan Bey ın aılesı de Preşovalıydı
Gun geldı Kenan Bey, 'darbe yaptı Çankaya'ya
oturdu Anayasa Mahkemesı nde bir ant ıçme torenı
vardı yasaya gore ant ıçme torenlerınde cumhurbaş-
kanları bulunurdu "Beşıbıryerde"n\n başı olan Kenan
Bey Kânı Vrana'yı, daha onceden de tanırdı Kanı Bey,
o ant ıçme torenı sırasında emeklıydı El sıkıştılar Ant
ıçme torenlerı gunu ust kata başkanın odasına çıkıp bir
kahve ıçımı soyleşmek gelenektı Kenan Bey Kânı
Bey ın de gelmesını ıstedı Kırmadı O da ust kata top-
lantıya çıktı Kenan Bey Kânı Bey'e
- Benden bir şey ıste!
dedı Bununanlamı "Dıleben-
den ne dılersen'" demektı Kânı Vrana
- Ben emeklıyım, memlekete borcumu odedım go-
revımı yaptım, hıçbır şey ıstemıyomm Teşekkur ede-
nm1
yanıtını verdı
- Olmaz dıyordu Kenan Bey sen ıstemesen de, ben
sana gorev vereceğım Olur mu hıç öyle şey1
Kânı Vrana yı yakından tanıyordum Durust bir hukuk
adamı olarak bılıyordum Bir gun pabucunun delık ol-
duğunu yazmıştım1
1981'lerın ortalannda Genelkurmay Ikıncı Başkanı
Orgeneral Necdet Öztorun, telefonla Kanı Vrana'yı ara-
dı
- Kânı Bey, dedı sız Danışma Meclısı uyehgı ıçın baş-
vurmamışsınız1
- Evet, başvurmadım Kenan Paşa, bana gorev vere-
cek, onu beklıyorum'
- Işte gorev bu1
dedı Necdet Paşa, Hemen bırdılek-
çe yazın ben bir araba gondenp aldıracağım1
Kânı Vrana dılekçeyı yazdı gelen postaya verdı Ara-
dan gunler haftalar geçtı, bir ses yok1
Beşıbıryerde ışlerı çok sıkı tutuyordu Kanı Vrana,
1974 bagışlama" yasası Anayasa Mahkemesı ne gel-
dığınde bağışlamanın genış tutulması yonunde oy kul-
lanmamış mO MİT raporları boyle dıyordu Danışma
Meclısı ne alınmadı'
Bir başka ornek daha var Yargıtay 4 Ceza Daıresı
Başkanı Doç Dr Samı Selçuk Yargıtay ca Anayasa
Mahkemesı ne en çok oyu alarak bınncı sırada aday
gosterılmıştı Samı Selçuk ıkı dıl bılıyordu Genç yaşın-
da Yargıtay dagozebatmış sıvrılmıştı Kenan Bey Onu
değıl daha az oy alan bir adayı seçtı Bu 1984 yılında
oluyordu Yargıtay 1986 da Samı Selçuk u yıne aday
gosterdı Bu kez bazı arkadaşları Nasıl olsa, senı seç-
mezler dıye oy vermemışler bukezıkıncılığeduşmuş-
tu Yıne Kenan Bey Samı Selçuk u atamadı Gerekçe-
ler arasında zaman zaman Cumhunyette yazılannın
çıkması da vardı Dedıkodular yanında kımılerı de
' Efendım evınde çanak anten var' soylentılerını yay-
mıştı
Anayasa Mahkemesı'nın gıderek yozlaşmaya bırakıl-
ması, gerçekte Çankaya'da oturanlardan kaynaklanıyor-
du Kuruluşların gosterdıklen uç adaydan Çankaya da
864 metrede oturan kışı enyuksek oyu alanı değıl ken
dı ıstedığını seçıyor atıyordu
1
Bu sakatlık yasadan ge-
lıyordu
Eskıden Istanbul dakı Yeni Camı nın çevresınde ayak-
yolu da varmış Orada bir de ıbnkçıbaşı otururmuş Bir
kışı gelıp ıbnklerden bırıne sarılmış ibrıkçıbaşı
- Onu bırak demış şunu al
1
Adarrnn ışı ıvedı Onualmış Işınıgormuş sonra ıbnk-
çıbaşına sormuş
- Neden o ıbrıgı aldırmadın da, bu ıbnğı aldirdın?
Ibnkçıbaşı karşılık vermış
- Ona da kanşmayacagız da, burada nıye oluruyoruz?
864 metre yukseklıkte oturan kışı seçım yasası onu-
ne geldığınde bu yasanın sakatlıklannı bılmıyor muydu^
Bılmıyorsa da ogrenmedı mı'' Neden gen çevırmedı,
alışılmış deyışle veto etmedı^Haydıvetoetmedı Ana-
yasa Mahkemesı ne neden gıtmedı
9
Gıdemez mı'? Ger-
çı şımdıye degın hıç Anayasa Mahkemesı ne gıtmedı
Hacı TO de gıtmedı Suleyman Bey, Anayasa Mahke-
mesı ne gıderek eskı partı arkadaslarını kusturmek mı
ıstemıyordu ne
7
O zaman yansızlık nerede kaldı'' Bir da-
ha yansızlıktan soz etmesın
1
Hacı TO ıle Suleyman Bey,
bırbırlerının ardışığıdır (devamıdır)
Bir de Anayasa Mahkemesı ne gıtmeyı çok ayıp bir
şey sayanlar var ne saçma şey
1961 Anayasası hazırlanırken Coşkun Kırca Ana-
yasa Yarkurulu sozcusuydu Yarkurul raporunda, cum-
hurbaşkanının da, butun ışlerden hukumetlerle bırlıkte
sorumlu olduğu belırtılıyordu ' Cumhurbaşkanı da, Ba-
kanlar Kurulu ıle bırlıkte davranmak zorundadır goru-
şu egemendı Bu nedenle Cumhurbaşkanı Fahrı Ko-
ruturk e değın cumhurbaşkanlan Anayasa Mahkeme-
sı ne gıtmede çekıngen davranmışlar Va reddedılır-
se7
dıye korkmuşlardır llhan Oztrak ın Çankaya da bir
çeşıt danışman olarak bulunduğu bir sırada Fahrı Ko-
ruturk Anayasa Mahkemesı'ne gıtme yurekhlığını gos-
termış davayı açmıştı Ilk ıncelemede Anayasa Mahke-
mesı 'Bu davada cumhurbaşkanının hukumetle bır-
lıkte hareket etmestnın soz tonusu olmadıgını bu yet-
kının cumhurbaşkanının kışılıgıne venlmış yetkılerden
olduğunu belırtmıştı Sonra bu ış yurumuş cumhur-
başkanları Anayasa Mahkemesı ne dava açmaya baş-
lamışlardı Kenan Bey bırçok dava açmış Suleyman
Bey ıse bu konularda -nedense- çekıngenlığını koru-
muştu Son olayda Anayasa Mahkemesı ne gıtmelıy-
dı Gıtmesı ıçın kendısıne yeterlı bılgıler venlmış olma-
lıydı Haydı gıtmedı Hıçdeğılse gereklı gereksız konuş-
mamalıydı Kendı deyımıyle orası 'Çankaya Noterlıgı
değıl mıydı ne
?
Anayasa Mahkemesı Başkanı da çok konuşmamalı
Mahkemeyı yaralamaya kımsenın hakkı olmamalı
BULIVIACA
1 ?
1/ konu olarak es
kı \unan telsete
sındenben ele alı
nan \e Arıstote
les ın ılktelsete
adını \erdigi var
olanların ozu uz^- 4
rıne bılım lı ka
dın şapkalarına
konulan ve \uzu
ortenıncettıl Bir
nota 3/K.akını ge
lıncıkgıbıhav\an
larınlekesızbevaz
renktekı postu
- - gelicek cıımle
eksiklerbıter ı^unusEmreı
4/Atrıkadabır ulke 5/Lan-
tanelementınınsimgesi \i
bancı 6/ Afrıkada vaşavan
bacaklan bcvaz cizgılı bir
havvan Duşıınce 7/Genis
kollu sabahlık Bir haber
aıansının sımjesı &/ Yalan
dolanla gızlıce gorulen kotu
is 9/ Tahıl vıgını Duz \c
parlak bir kumjşın ıızerıııde
bulunan tel tcl ıplık
Ş
1/Avnı adlı nıakınevle vapılan surtıle dıkışı 2/Kutsal ışık
Agızda guç erıven bir şeker cınsı \ Cehennem Erek 4/
Azsavıdasatıcının bırçok alıcıvla karşı karşıva geldıgı pıva-
sa sıstemı V Asva da bir ırmak Avak dırenıe 6/ Bılgısız
kultursu/ kınısı. Bir soııı so/ıı Dıı/ \c jenis jrı/ı 7/
Adıletı va d ı adakt orjııtıınıı ılg lciıdırciı RulLvsiz asker
8/Gızlı bir şcvı it,ıga çıkarma kap ajırlıgı 9/Bir renk
Daglann ovuk ve kuviu verlerı