Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2025
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
SAYFA CUMHURİYET 6 EKİM 1995 CUMA
EKONOMI/PARA RAPORU
BORSA VERILERI
Endeksler
Bıleşik Endeks
Mal Endeks
Sanayı Endeks
Onceki seans
44351.37
34535.65
50764.49
1. Seans
45654.55
35320.87
52338.68
Değişim (%)
2.94
2.27
3.10
2. Seans
45418 25
35424 65
51964 69
Değişim (%)
-0.51
0.29
-0.71
Işlem Hacmı 15.736.914.002.425.00
BORSA (1. SEANS)
Oncekı Bogttnkü Bııgûnkü Bngünkü Işlem a( ort
luuffls rtüsûk «üselı tauns Mota ftat
HMsı(•*!•>
KttfMi
• HHtaF
lf7Hn
Ntefca
tma. S^xa £.100
tortnı 1175
tafcllfc M
irça: "7500
H b * SM
B k t t t t IM
BB"< Sa 4»
B ks 15M
Rlran «M
MfcnCM «M
miratat »M
Mlşl
B(Bh
m vm
S39ÇnenHş 3C00O
MC ÇaraHeÇrentt 43K
Mî ürnerartirSç -:*3C
draEHH 1SM
KEıeSnai
HtEmanhşTMıtdil
KE*
llijıRs*
PIEnpln*
t4M
UEmT-MlM.
H F n M
II79
tl!M
ak^ıiMm
SlfefrMı
asc
E50O
HMılMBbU 31M
ISHa ÖSI
KPnSı LM
KPMBlTım !M
W"->B IM
MteSi 17M
Ultalk S.»
19ht*> İM
tttPıMlfe 1179
SMC 157M
«Faslb. 3M
1MRabBa.{r*Utn MM
13SÜŞ
»rınTı»!
ITIMsOMılF*
Iirnuciıtatıı
«MFanllıı
atırıu
117!
11.» 1!S«
İM S1«
IM 4.M
3EC 3.3CC.
'M •«
S» İM
7M - *
EOOC 6230
1"!5 UB
IM 1M
1İ M
'50C
İM HM
7İM 7IM
4M I7SI
LM İM
İJH 7M
9M SiSN
14J5t 147»
İM IM
nm 13M
İM S7H
I.N ! *
SM a»
3TC 37X
U.M uıa
6BX 750C
I W IM
OSSNrtaş
ülatol «M
K'lltataC. SSI
İSÎJ|Brt»l!ııXL"i5aC5I
IMrFM HW
İ l n 7*1
IDSKoçYanr*
)
KKMM*
tttUrtk
tiiLJBIlM
>ül SM
; ı
iıai vm
IH 1«
7» 7M
V.M 13 M
17 751 1181
MSİ SM
1{"S 17JBJ
77» ?İM
ısa iM
tlM 11»
SM SM
i» !M
11» 17 M
İH i*ü
52M ÜM
112i ti.»
530C İ8X
VM IH
<M İM
1S75J 20 M
6.3M 691
!Ü5 M»
II» UH
::sı ıa
13 M U.M
rsn SM
13 M IİJSI
UH -JJ5
7Ş 7»
xiı r»
»M n.m
i« İM
IM ıa
IM l.«
vm 17 M
S» İM
'".»: •1533
1219 13»
II» 11M
I!» 1!»
1JV 13fi
ÜM ı«tr HM
S.M 1*HM S5J7
IM 1.M2H 5B
'253. E:-EC< '7571
17M BB" H.Î75
l « «7M I3C
IM t«*i 1»
I4M 8 ' * B.E
İM «M «.311
IM 1.1)11 İJH
•£:0C ü?XC ?3T
1!M «M 1117!
S« 1«» SJB
IN I.BM 4.137
" » UCM
SM I11SM
7M fflja
6IX -2110
1M İK4.H1
IKI LS34M
2"»: *rxc
flM LSEJS
l i i !1ÇK
(6i 3M.M
1İM HH
1I7SI «M
1-S MM
MM HM
3M tCI»
•90
C
796XC
IM I11M
LM mm
HM SB.M
VM B.M
255X -6003
1350 -aoo:
SJB
İ59 İM771
İM 57I1M
1S İ1IM
İ.S7S SM1M
HM 1WM
İM 4 M
4.19 11İ1447I
LM 1 U M
7M i.nnı
11M
:6d 229:«
İM !C5X
2LM 1M.M
37X 3617J0C
14M MM
eaoc '«oaı
• « 2™ıDO0
İM «M
17 51 a»
419 2H2M
(M TfiM
S.M X M
12J34
S3.se
1İ75
1.M 1KM
47M 1TGM
İSÎS 17Iİ30
I.2H 2C4M
R29 2X1M
İW 7UM
2.a 24H2I1
12.251 1.177 M
«M 1J1M
İH 2TM
II ^ 235M
1SS &J9.242
202 2«:«i
İM U1İ.I75
IH27MM
IM 14.132M
22M CTM
BORSA (2. SEANS)
6>îce* B ı g M i Sıışânlu Sufânkü
Jtıssc Sfinei Uffl'ic (iâsıM TÛİLSG41 u n u s
3f ac
Fntı
K AareÇret û
32.36ı!
•UMHta
aM
BMCmk
CllnTicSa
4.19
MtaH
SND«
NDnıM
•63Sdsa
IHSknıHİMl
'63 Transü* Frjı
1L29
•"2Tı»tas"«Wbl*
'SîTıArtar»
184USAŞ
'85 Dn,e Çrtra
196 üs> 5ma*
1J0O
8.700
5150
27OC
-5CS #ap>jBdfiransaK. 6'DO
«"•a SM
:• I35
5330 £SH
SM III
•1500 ÜSOO
».7si i"a
IJSt I4SI
4SK 4E5C
•Î2S KOOI)
KM 7HM
2C0CC 2-tOOC
M2S !M
SM
531
2650C 27S3
SM SM
601 üffi
ısa !6i
ı.« ıa
•5"93 1EJ0O
laa 1E.750
'2.0H3 12İ5C
SOCC 3 = M
960C -1X0
IM LM
3.9" 3.30
2<O0C 25.300
2"5ffi 27500
ÎÎOÛ sa
4.H IM
9*X 3.300
15İ0C •&»
9500 1*1
«M tHM
III IM
•SJJJO ISSLOOC
rao 'isr
î
1
» ısa
ım ıa
iM m
319 IM
ısa ım
m iM
İM IM
7M IM
».» »M
13500 1330C
J5"Ew
ı
174-nMmM
:77Frareff«raiK 2ÎX
CTSfrareör* 3 H
1*9 FngoP»3daVad 26000
561 Genaş '4iX
ş9
KM-Tu
GScGUnFMon
OfflitaFiraıs
R4UM
3SlU«trP!tr
tOOlnrDnrÇa
10ı tzscan
•03 Kjicnan
•D5 KoçHodng
•06Koç(«rm
•" koraa
••2Kcn»e
HILjkbfk
3150
5600
128 tefal 5İO3
IS Mkli II»
111 toplMş 471
II htş 1179
133 Sûde (|*
p
i5'tı ^50]
IK ktlaa ».»
»talMJ 211"
•" 3»-*a «J0
î 7JtcarCUwKa.A 32,000
IBIkaı n&
Hİ KMUUrMtni î.îîî
14SPaSı
•47-raE
'«PnarSU
11750 -25ÛC
NM 17M
1350 4,'X
UJOO -5000
2JO0 31S
7SI 73X
13J5I U7SI
-3000 135CO
•asao IUOO
-aotc i2jog
' S 1J0O
«OOü 170,300
+45C 1.500
*1HC 4J0B
2.32 2J75
571
1100C
SJ1
T M ! 3823O0
179 I7SM
SM S M
3790 --23.003
1JC9207ai56''
12.7JOC 67 M
lıl-a,KlM
4a ın.M
2«S 75362X
53300 421751
IM İ M M
ÎS75 S7-4.M
EJOC 1D450X
1-İO0 «6»X
5400 15İ2Ü0
11M 1171M
1050 13000C
479 1M.M
2LM !BB
tJM 133 8CC
2.12515016410
«M SS7IM
2275 S W M
14.00) 753144
32CCC rıiitt
11.M SKK
249 MM
?300 55300C
12.7X0 S!60X
36.500 "22S 353
SM 11IM
IM m m
130C -49SU
111 11240-3
•7D3 2238C00
LM MM
1K) 12.536 [01
-"53 3376CO)
6.6'3
SPK kararnamesi ile resmiyet kazanan açığa satış için ödünç senet bulmak ön koşul
Hisse senederi Idraya çıkbHACERGEMİCİ
Açıga satış yapmak üzere kıralık
hisse senedi aranıyor. Erciyes
Menkul Değerler tarafından
pazartesi günü 10 lot Metaş, 10
İot Tüpraş ve 10 lot da Tofaş
hissesinin bir ay sonraya açığa
satildığının ilan edilmesi ile
fîılen yasal bir kimlığe kavuşan
açığa satış, uzun vadeli yatınmcı
ile kısa vadeli yatınmcı ve
spekülatörü bi raraya getirdi.
Hisse senedi piyasası *resmi
açığa satış* ışlemı ile tanışti.
Sermaye Piyasası Kunılu
tarafından 'Kredili Menkul
Kıymet Açığa Satış ve Menkul
Kıymetlerinin Ödünç Alma ve
Verme İşlemleri" hakkındaki
tebliğ ile hayat bulan açığa satış,
ödünç veren ile aracı kuruma
ekstra bir kira geliri getiriyor.
Bu arada açığa satış yapan ve
hissenin yönünü aşağıda gören
yatınmcı da yarattığı TL ile
ARACI KURUM
ÖDÜNÇ VEREN
Uzun vadeli yahnmcılar ile kısa vadeli yatınmcı ve spekülatörler arasında
bö\lt bir işlemle köprü kuran aracı kurumlar bu sırada ekstra birgelir elde
edi>orlar. Eğer bir hisse senedini 1 liraya kiralıvorlarsa, 1.5 liraya kira>a
vererek daha ilk etapta \annı puanlık geÛr sağlıyoriar. Bu arada yapılan işlem
sonrası gerek ödünç \eren gerekse açığa satanın aynı
piyasava dönük alım vapması durumunda işlem
hacmi dolayısı ile komisyon gelirleri de artivor. AÇIĞA SATAN
Hisse senedine uzun vadeli olarak yatınm
yapanlar açığa satılmak üzere bir aracı
kuruma ellerindekı hisse senetlerini bire bir
teminat karşılığında kiraya \eriyorlar. Ödünç
verene temmettü gelin dışında artı bir kıra
geliri sağlayacak bu işlem sonrasında verdiği
miktarda hisse senedini geri alıyor. Kjralama
bedelı hisse senedinin cinsine göre yaklaşık
bınde 1 ile 1.5 arasında değişıyor.
En büyük riski yüklenen kesim. Ancak eğer bu
kesim açığa satış yapmak istiyorsa borsa endeksinin
yönü olası olarak aşağıya doğrudur. Bir hisse
senedini açığa satan. fiyat aşağıya doğru düştükçe
kâr edecektir. aksi takdirde ise zarara geçer. Bu arada
kıraladıği hissenin toplam bedeli üzerinden aracı
kuruma bınde 1.5 oranında faiz ödemekle
yükümlüdür. Açığa satış yaptiğı hissenin bir buçuk
katını da yine teminat olarak aöstermek zorunda.
başka hisseve talep
yaratabileceği gibi sabit getirili
hazine bonosu, repo gibi
enstriimanlardan da gelir elde
edebiliyor
Ancak işler tersine dönüp hisse
senedinin fiyatının hızla artması
durumunda ise zarar gündeme
geliyor.
Bu sırada söz konusu sistemde
ne olursa olsun kazanan tek taraf
ise aracı kurum oluyor.
Günlüğünü 500 liraya kiralayıp
750 lirava kiraya veren aracı
kurum sadece bu işlemden yanm
puan kazanıyor.
Açığa satış işlemini resmi olarak
yaptığını duyuran Erciyes
Menkul Değerler bılındıği gibi
daha önce Trend Holding ve
Nasrullah Ayan ile gündeme
gelmişti. Eski ortaklan ile hiçbir
alakası kalmadıklannı belirten
Erciyes Menkul Değerler AŞ'nin
Genel Müdürü Serdar Sement,
özellikle yatınm ortaklıklan ile
temasa geçmek istediklerini
söyledi.
Yatınm ortaklıklanndaki uzun
vadeli hisse senedi portfoylerinin
kiraya verilerek ekstra bir gelir
sağlanabileceğini hatırlatan
Sement. "Uzun vadeli
yarınmcıların mallannı kiraya
vermeleri oldukça rasvoneL
Zaten açığa satış için mal
verenler ile talep edenler
argsındaki oran piyasanın
yönünü de gösteriyor. Eğer mal
verenler çoğunluktaysa kira
işlemleri düşük olur ve piyasa
kesinlikle yukandır** derken arz
ve talebın piya^anın yönünü de
belirlediğini kaydediyor.
MERKEZ BANKASI
KURLARI 6 EKİM 1995
DÖVİZ EFEKTİF
CİNSİ ALIŞ SATIŞ ALJŞ SATIŞ
lABDDoları 49.359 49.607 49 211 49.756
lAlmanMarkı 34.459 34632 34.356 34.736
1 Avustralya Dolan 37.537 37.726 36 974 37 839
1 Avusturya Şthni 4.897 4.922 4.873 4 937
1 Belçika Frangı 1.676 1.684 1.668 1.689
1 Danımarka Kronu 8.879 8.924 8 835 8 951
1 Fn Markkası 11.482 11.540 11.367 11575
1 Fransız Frangı 9.941 9.991 9.911 10.021
1 Hollanda Flonnı 30.772 30.927 30.464 31020
11spanyol Pezetası 395 401. 385 408
11sveç Kronu 7.109 7.145 7.073 7166
11sviçre Frangı 42 928 43.144 42.799 43 273
100karyan LJ»-eti 3.061 3.076 3.030 30 085
UaponYenı 489 494 478 501
1 Kanada Dolan 36.959 37.145 36.589 37 256
IKuveytDınan 164.668 165.495 161.375 165.991
INorveç Kronu 7.847 7.886 7.808 7 910
1 ingiliz Steriîm 78.184 78.577 77.949 78 813
1 S. Arabıstan Rıyalı 13.163 13.229 12.966 13 269
SERBEST
DÖVİZ
CİNSİ AUŞ SATIŞ
ABD Dolan 49450 49600
AlmanMarkı 34500 34650
Isvıçre Frangı 42850 43100
Fransız Frangı 9935 9990
Hollanda Florını 30750 30950
Ingılız Sterlinı 78250 78750
S.Arab.Rıyalı 13075 13150
Avusturya Şilmi 4890 4920
100 Ital. üretı 3055 3090
ALTIN
CİNSİ ALIŞ SATIŞ
Cuml-unyet 4030000 4100000
Reşat 4150000 4400000
24ayarattın 610000 611500
22 ayarbtlezık 546000 598000
DUNYA
BORSALARI
Altmın onsu: 383.50 S
Dolar-Mark Paritesı: 1.4320
Dolar-Yen Pantesi: 100.50
Steriın-Dolar Paritesı: 1.5850
Ham Retrol (varıl): 15 98$
ÇAPRAZ
KURLAR
1 ABDOoları
1 4324 Alman Markı
1.3149 Avusturalya Dolan
10 0780 Avusturya Şilini
29.4590 Belçika Frangı
5.5590 Oanimarka Kronu
4.2987 Fin Markkası
4.9650 Fransız Frangı
1.6040 Hollanda Florini
123.70 Ispanyol Pezetası
6.9428 tsveç Kronu
1.1498 Isvıçre Frangı
1611.70 Italyan Lireti
100.48 JaponYeni
1 3355 Kanada Dolan
6.2902 Norveç Kronu
3.7500 S. Arabistan Riyali
1 Steriin: 1.5840 ABO Dolan
1 ECU: 1 2870 ABD Dolan
1SOR: 1.4945 ABD Dolan
1SDR: 74.138 TL.
MERKEZ
BANKASI
Eımsyon (5 Ekım) 2C7 260 3 mılyar.
Inteıbank faatoı- %45-60
İşlem Hacmr-38 313.6 m*yar
Gecö*. % 49.05
Haftalık repo: % 62.15
Aydk repo- % 66
İSTANBUL ALTIN
BORSASI 5 EKİM 1995 !
USS/ONS TlyCRAM TOPLAM
OnceK^apanışFıyatı 383.50 509^50
EnDûşukFtyat 38340 511.300
En Yuksek Fıyat 383.75 611500
KapanışFıyatı 383.40 611500
Aği-Iıktı Otatama Fıyat 383.58 611400
Toplam iştem Mktan |kg) 40 80 120
İşlem Hacmi (S) 493288.84 997 51193 1490800.77
• 148.912 000 000 TL)
Toplam İşlem Saysı 2 3 5
Blok İşlem Mıktan (kg.)
YATIRIM FONLARI
Katılma
belgesi adı
ATİPİ
Iş Yatmm-2
tş Yatınm-3
Iş Yatınm-7
Iktısat Yat.-4
Garantı Yat -4
Garantı Yat -5
Esbank Fon-3
Vakıf Hisse
Dışbank Beyaz
Dışbank Mavı
Dışbank Pembe
Tütun Fon-1
Tütun Fon-3
Fınans Fon-2
Fınans Fon-4
Halk Fon-3
Emlak Fon-2
Emlak Fon-5
Ege Fon-2
Kalkmma Fon-2
Demır Fon-1
Türkbank Fon
TSKB Uz. Fon
Akbank A Tıpı
Tekstıl Fon-3
Atafon
Koçbank Fon-1
Koçbank Fon-3
Glocal Fon
Korfez Fon-1
Tebınfon
Kentfon
CU Sıgorta Fon
Altematıf Fon
Hakfon-1
Şeker Fon-1
Oyak Fon-1
Ekspres Fon-1
Gedık Hisse Fon
BTİPİ
Iş Yatınm-1
iş Yatınm-4
iş Yatınm-5
Iş Yatınrn-6
lnterfon-4
lnterfofi-5
Iktısat Yat -3
Ikt Atilım Fon
Garantı Yat -1
Garantı Yat -2
Garantı Yat -3
Bugünkü Değ.
513100
279880
51760
324466
129362
238022
129699
197498
684084
700926
223988
265126
15720
433390
218512
168563
201210
20381
52351
31646
79304
84345
89166
32017
41181
85490
117526
44221
60916
61089
41781
25784
40382
21184
22459
22058
19766
11380
10180
768834
118910
86513
248724
216503
58542
300922
347388
866321
323194
197882
%
2 70
1 34
1 78
1.21
2.73
317
1.52
0.84
0 71
0.77
063
1.37
0.45
2.66
1 89
1.32
1.07
1.24
0.47
1 33
0.57
0.88
0.98
0.73
0.94
1.06
1.21
1.31
2.73
0.13
0.73
1.02
0 89
0.78
2 39
0.06
1 52
0.87
1 17
0.27
0 14
0 12
0 24
0 29
0 49
014
0 38
0 20
0 20
0 22
Katılma
belgesi adı
Yonca Fon-1
Esbank Fon-1
Esbank Fon-2
YKB Fon-1
YKB Fon-2
YKB Fon-3
YKB Fon-4
YKB Fon-5
YKB Fon-6
YKB Fon-7
YKB Fon-8
YKB Fon-9
Vakıf Fon-2
Vakıf Fon-3
Vakıf Dünya
Vakıf Fon-6
Tutun Fon-2
Fınans p
on-3
Fınans Fon-5
Zıraat Fon-1
Zıraat Fon-2
Ziraat Başak F
Zıraat Fon-4
Halk Fon-1
Halk Fon-2
Pamuk Fon-1
Pamuk Fon-2
Emlak Fon-1
Emlak Fon-3
Emlak Fon-4
Sumer Fon
Ege Fon-1
Kalkınma Fon-1
Demır Fon-2
Tanş Fon-1
Tans Fon-2
Etı Fon
Akfon-1
Ak Karma Fon
Tekstıl Fon-1
Tekstıl Fon-2
Koçbank Fon-2
Korfez Fon-2
Tebın Fon-2
Altematıf Fon-2
5 EKİM 1995
Bugünkü Değ.
26776
671004
217019
761158
587519
738416
631136
470511
562757
341368
246699
189276
1248240
246653
225388
116679
137476
372998
212901
359301
272398
296845
283458
348656
212621
258422
190092
271385
93874
281350
162164
164982
203568
101310
202520
93274
182044
78846
37214
48535
38555
49709
14873
11769
10819
Eczacıbaşı Fon-1 19479
SYKB Yatınm-1
Ekın Fon
10918
10058
AA Fon Endeksleri
A.A Bileşık
A.A. (A) Tipı
A A. (B) Tipı
5784 53
5292 63
6698 30
%
063
019
0 20
0 12
0 16
0 47
0.20
0 12
0 21
0 20
014
0 40
0 22
-0.05
0 28
0 12
0 19
064
0 30
0 42
0 32
0 26
0 23
064
0 41
0.41
034
0 41
034
0 13
0 67
0 25
0.51
0.22
0 07
0.35
0.27
0.29
0.33
0.63
0.78
0 1 3
0.43
0.14
0.16
•0.26
0.29
0.41
0 83
1 62
0 25
6 milyon dolar fazlaya ulaştı
Odemeler dengesi ip üzerinde
Ekonomi Servisi - Ocak-temmuz döne-
minde cari işlemler dengesi 6 milyon dolar
fazla verdı. Aynı dönemde dış ticaret açı-
ğında yüzde 134 6 oranında artış oldu. Ge-
çen yıl aynı dönemde can işlemler fazlası
1 milyar 75 milyon dolar düzeyındeydı.
Merkez Bankası tarafından açıklanan
Türkiye'nin Odemeler Dengesi Bılanço-
su"na göre, cari işlemler dengesini etkile-
yen en önemlı kalemlerden olan dış ticaret
açığı, bu yıl yedi ayda geçen yılın aym dö-
nemıyle karş,ılaştmldığında yüzde 134.6
oranında genişledı.
1994 yıhnın ocak-temmuz döneminde 2
mılyar 576 milyon dolar olan dış ticaret
açığı. bu yıl aynı dönemde 6 mılyar 44
milyon doİara yiikseldi. Bu yıl yedi ayda
ithalat 17 milyar 979 milyon dolar. ihracat
ise 11 milyar 935 mı'yon dolar düzeyınde
gercekleşti. Öte yandan geçen yıl temmuz
ayında 800 milyon dolar fazla veren cari
işlemler. bu yıl temmuz ayında 25 milyon
dolar açık verdi.
Türkiye. bu yılın ilk yedi ayında toplam
5 mılyar 702 milyon dolar dış borç geri
ödemesinde bulundu. Odemeler Dengesi
Bılançosu"na göre. bu yılın ocak-temmuz
dönemınde yapılan dış borç ödemelennin
3 milyar 216 milyon dolannı "anapara",
2 milyar 486 milyon dolannı da "faiz öde-
meleri" oluşturdu. Geçen yılın ilk yedi
ayında 2 milyar 903 milyon dolan anapa-
ra. 2 milyar 84 milyon dolan da faiz ol-
mak üzere, 4 milyar 987 milyon dolarlık
dış borç geri ödenmişti. Böylece. Türkiye
bu yılın ilk yedi ayında bir önceki yılın ay-
nı dönemine oranla yüzde 14.3 daha fazla
dış borç gen ödemesinde bulundu.
OYLE DEGIL BOYLE
türkiye nasıl kurtulur?..
K
amuoyu, ihtiras. hesaplaşma ve
entrika dolu 'geçici hükümet'
arayışının heyecanına öylesine
kapıldı ki, en geç gelecek yılın
sonuna kadar iktidarı devralacak
'gerçek hükümete' nasıl bir Türkiye
bırakılacağı unutuldu. Iktidar adayı
siyasi partiler bile bunu bir kenara
bıraktı. En azından bugünün
Türkiyesi'nin ekonomık dengelerini,
seçim sonrasına taşıyamamanın
ülkeye maliyetı ve seçim sonrası
ekonomik ıstıkrarsızlık ortamında
kurulacak yenı hükümetin, Türkiye'yi
yeni siyasi arayışlann gölgesinden
kurtaramayacağı bugünden belli.
Ekonomik sıkıntılar hafifletilmeden
siyasi istikrarın sağlanamayacağı, adil
bir seçim yasası ile demokratik hak
ve özgürlüklerde kat
edilecek mesafenın.
Türkiye'nin yakın
gelecegini güvence
altına almaya
yetmeyeceği de
ortada. Işçiye
verilecek ücret artışı,
'ekonomik ıstıkrar
sorununun'ancak
küçücük bir kesitini
oluşturmaktadır.
Geçici hükümet
pazarlıklarının kısır
oy hesaplarındankurtarılarak
ekonominin dengelerini bir bütün
olarak koruyacak çözümlerin
başlangıcı üzerinde uzlaşma zeminı
aranması tarihsel bir sorumluluktur.
Türkiye, 1996'ya uluslararası finans
kuruluşlarının gözetimi ve denetimı
altında, üç haneli enflasyon, yüksek
iç ve dış borç yükü ile ilerlemektedir.
1994 döviz krizınin ardından 5 Nisan
olağanüstü önlemleri ile geçici olarak
kurulmaya çalışılan dengeler yeniden
bozulmaya başlamış. yeni kriz
senaryoları ile ilgıli söylentilere bir
türlü son verilememiştir. Ekonomik
sistemin sigortası olarak gösterilen
döviz rezervi ise rant peşinde koşan
uluslararası kısa vadeli sermayeye
dayanmaktadır. Borçlanmaya dayalı
kamu finansmanı modelinin, ülkede
kalıcı bir ekonomik istikrar
yaratmanın karşısındaki en büyük
engel olduğu açıktır. Sadece
• Kamu gelirlerini, ülkenin
ekonomik potansiyelinin
seviyesine çıkarmak,
uçurumdan dönüşün temel
şartıdır.Türkiye, bu
çerçevede, içinde
bulunduğu siyasi kriz
ortamının dezavantajını
avantaja dönüştürmek için
tarihi bir fırsat yakalamıştır.
özelleştırmeye bel bağlayan bir kamu
fınansman dengesi kurma çabasının.
iç ve dış konjonktürel etkilerin
rüzgânna açık bırakılması, dolayısıyla
sonuçsuz ve yetersiz kalması
doğaldır. Türkiye'nin kurtuluşu,
dinamik ekonomik sistemin yarattığı
kaynaktan devletin de pay almasını
sağlayacak, böylece saplanılan borç
batağını bir ölçüde de olsa kurutacak
çözümlerdedir. Bu ise, bir yandan
yatınm ve üretime uygun koşullar
yaratırken, diğer yanrJan kamu
gelirlerini sağlıklı biçimde arttırmaya
yönelik bir kamu finansman dengesi
modeli ile mümkün olacaktır. Türk
ekonomisi, böyle bir potansiyele
sahip olduğunu. geçen yılki kriz
aşılırken ispatlamıştır. Bütçe
harcamalannın
Gayri Safi Milli
Hasıla'nın ancak
yüzde 20'ler
düzeyinde olduğu
60 milyonluk bir
ülkede, kamu
giderlerini kısarak
kamu finansman
dengesi kurma
yönteminin,
olağanüstü kriz
dönemine yönelik
geçici çözüm
arayışından başka bir şey olmadığı
ortaya çıkmıştır. Kamu gelirlerini,
ülkenin ekonomik potansiyelinin
seviyesine çıkarmak, uçurumdan
dönüşün temel şartıdır.
Türkiye, bu çerçevede. içinde
bulunduğu siyasi kriz ortamının
dezavantajını avantaja dönüştürmek
için tarihi bir fırsat yakalamıştır.
Gerek Tansu Çiller'in koalisyon ya
da azınlık hükümetine destek arayışı,
gerekse buna alternatif olarak ortaya
çıkan Çiller'siz bir geniş tabanlı seçim
hükümeti modeli, 1996'ya
bugünkünden daha kötü bir Türkiye
bırakmamak konusunda önemli bir
kapı açmıştır.
'Vergi', kriz dönemlerinin olağanüstü
önlemi olmaktan kurtarılarak gerçek
bir vatandaşlık ödevi haline
dönüşmedikçe, kamu finansman
dengesinin iyileştirilmesi olası
değıldir. •
Kredili Menkul Kıymet, Açığa Satış ve Menkul Kıymetlerin
Ödünç Alma ve Verme İşlemleri Izin Belgesi
Pamukbank A.Ş.'nin kredili menkul kıymet, açığa satış
ve menkul kıymetlerin ödünç alma ve verme işlemleri
yapması uygun görülmüştür.
Bu belge Seri:V No: 18 Sayılı Tebliğ'in 4'üncü maddesi
uyarınca verilmiştir.
Ali Ihsan KARACAN
Başkan
PAMUKBANK
Döviz ,
rezervi
16 milyar
dolan aştı
ANKARA (ANKA) -
Merkez Bankası'nın döviz
rezervi IMF ile yapılan
"stand-by" anlaşmasıyla
sağlanan kredinin beşinci
dılimmin hesaplara girme-
siyle eylülün son haftasın-
da 16 milyar dolan da aştı.
Merkez Bankası verilerin-
den edınilen bılgiye göre
döviz rezervi 22-29 Eylül
günleri arasındaki haftada
613 milyon dolar artarak
16 milyar 174 milyon do-
larla bugüne kadarki en
yüksek düzeyine ulaştı.
Artışta IMF ile imzala-
nan stand-by anlaşmasıyla
sağlanan yaklaşı 116 mil-
yon dolarlık beşinci dilimin
Merkez Bankası kasalanna
girmesi de etkilı oldu.
YAMAN TÖRÜNER
w
Ihracata
dayalı
büyüyoruz'
NEW VORK (AA) -
Merkez Bankası Başkanı
Vaman Törüner, Türki-
ye'nin dünya üretımindeki
payının giderek arttığını
bildırdi. Törüner. bugün, 3
ekimde başladığı Dünya
Konferans turunun üçüncü
duragı olan Nevv York'a
geçti. Törüner. CEO Ensti-
tüsü ve Euromoney dergisi-
nın düzenledıgı "Türkiye
Yuvarlak Masa" toplantı-
sında Türkiye'nin dünya
üretimindeki payının
1970"te yüzde 0.38 iken.
1989'da BM'nin yayımla-
dığı son \erilere göre yüz-
de 0.5 l"e yükseldiğini an-
lattı. Bu eğilimin sürdüğü-
nü ifade eden Törüner,
"1995'te Türkiye'nin
dünya üretimindeki payı
>üzde 0.55'e yükselmiş
olacaktır*' di\e konuştu.
Söz konusu başanda ih-
racata dayalı büyüme stra-
tejisinın önemli katkısı ol-
duğunu \urgulayan Törü-
ner. 1980 yılından bu yana
ithalatın 4, ihracatın ise 7
katına çıktığını ve ihracatın
ithalatın üçte ikisini karşı-
lamakta olduğunu söyledi.
ihracat
kredilerine
indirim
ANKARA (AA) - Türk
Eximbank tarafından ihra-
catçılara doğrudan kullan-
dınlmakta olan ihracat kre-
dilerinin maliyetleri yarı
yarıya düşürüldü.
Türk Eximbank Yönetim
Kurulu Başkanı ve Genel
Müdürü Can Veşilada, "Dış
piyasalardaki >oğun reka-
bet ortamında, yüzde l'ler
crvannda kâr marjıyla çalı-
şan ihracatçılanmızın kredi
malhetlerini düşürerek re-
kabet güçlerini arttırmayı
amaçladık** dedi
Eximbank'tan yapılan
yazılı açıklamaya göre. ih-
racatçılara kullandırılan
performans dövtz kredisin-
de daha önce yüzde 135
oranında olan teminat ora-
nı, yüzde 65 "e kadar çekıl-
dı.
Türkiye ihracatının yak-
laşık üçte birlik bölümünü
gerçekleştiren 29 adet dış
ticaret şirketi tarafından
kullanılan Türk Lirası ve
döviz kredilerindeki temi-
nat oranları da. yüzde
80'den vüzde 40'a indirildi.