Katalog

SAYFA CUMHURİYET 25 EKİM 1995 ÇARŞAMBA- HABERLER 5 şeriatçıya tutuklama • TRABZON (Cumhuriyet)- Trabzon'da geçen hafta düzenlenen Islam Düşüncesi Sempozyumu'nun açıhşında tstiklal Marşı söylenırken ayağa kalkmayan beş kışi tutuklandı. Trabzon Belediyesı ile İpekyolu Bilgıevi tarafından düzenlenen sempozyumda fstiklal Marşı okunurken uyanya ragmen ayağa kalkmayan 5 kışı. Nöbetçi Sulh Ceza Mahkemesi tarafından yapılan ilk sorgulan sonucu. anayasal düzene karşı çıkarak yerıne dini esaslara dayalı teokratik devlet rejimınin yerleşmesi için faaliyet göstermekte suçlandılar. Retrans işçilerine saldırı • İstanbul Haber Senisi - Tümtis Genel Başkanı Sabri Topçu. 115 gündür işe gen dönme mücadelesı veren ve ışyerlen öniinde direnen Retrans işçilennın dün sabah bır kez daha saldınya uğradıklarını. çadırlannın söküldüğünü açıkladı Sabri Topçu. yaptığı yazılı açıklamada. kamu işçilennın ülkede deprem yarattığı günlerde sermayenin Retrans işçilerine dokunmadığını. 'grevlenn satışa sunulduğu" günlerde yeniden işçilerin direncinin kınlmaya çalışıldığını savundu Pakdemirli davası • ANKARA (Cumhuriyet Biirosu) - ANAP'lı Ekrem Pakdemirli'nin. Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel'e hakaret ettiği gerekçesiyle mahkûm olmasına ılişkin kararın gelecek hafta Yargıtay'da kesin karara bağlanacağı bıldinldi. Davanın Yargıtay 4. Hukuk Dairesı'nde dün yapılan temyiz duraşmasında Süleyman Demirel'in avukatı, karann "Türkiye'ye ibret olması ıçin" onanmasını istedi MSU'de mezuniyet töreni • İstanbul Haber Servisi - Mimar Sinan Oniversitesi'nın çeşıtli fakülte ve yüksekokullanndan mezun olan 671 öğrencı dün törenle dıplomalarını aldı. Rektör Gündüz Gökçe. törende yaptığı konuşmada sanat eğitıminin zorluğuna dikkat çektı. Öğrenciler adına konuşan sosyolojı bölümü bınncisi Şükrü Aslan da, Türkiye'de üniversitelerin sayısının nicelik olarak arttığını. ancak nitelik olarak başan sağlanamadığını kaydederek üniversitelerin diplomalı işsiz yetiştirdiğini savundu. Açlık grevi ölüm smırında • ANKARA (Cumhuriyet Biirosu) - Türk Mühendis ve Vlimar Odalan Birliği Genel Sekreteri Alpa^lan Ertürk, Buca Cezaevi'nde meydana gelen olavlann ardından Türkiye'deki çeşitlı cezaevlerinde bulunan tutuklu ve hükümlülerin başlattıklan açlık grevlerinde ölüm sınınna gelindiğini bildirdi. Erbakan'a milyarlık dava • ANKARA (Cumhurivet Bürosu) - Avcılar'ın ANAPIı Belediye Başkanı Tahsin Salihoğlu'na "rüşvetçı" dedıği için İstanbul Küçükçekmece 2. Asliye Hukuk Mahkemesi tarafından I milyarlira tazmınata mahkûm edılen RP Genel Başkanı Necmettın Erbakan'la ılgilı davanın temyiz duruşması Yargıtay'da dün yapıldı. ANAP Genel Başkanı Mesut Yılmaz, herkesle kavgaya hazır olduğunu söyledi 'Yalancılar, haramcılar ve Sabahçılar temizleıımeirYllmaZ, HZ. Alİ'nİn SÖZÜnÜ ammsattl: ANAP lideri Yılmaz. kimseye boyun eğmeyeceğini belirtirken "Haklıyken boyun eğmeyeceksin, ne Cumhurbaşkanı'na ne Sabah'a karşı. Hazreti Ali'nin dedıği gibi. haklı olduğun halde boyun eğersen, hem hakkından hem şerefinden olursun" dedi. Yılma/: Demirel'in tarafsızlığına gii\enmi>oruz. ANKARA (Cumhurivet Bürosu) - ANAP Genel BaşkanıMesut Yıl- maz. siyasetin iktidar mücadelesin- den çıkarak. fazilet mücadelesi haline geldiğini belirtirken. Cumhurbaşkanı. iktidar partıleri ve Sabah gazetesı de dahil olmak üzere. herkesle kavgaya hazır olduğunu söyledi. Korkacak. çekınecek hiçbir şeyi ol- madığını kaydeden Yılmaz. kimseye < boyun eğmeyeceğini dile getırerek. "Haklıyken boyun eğmeveceksin, ne Cumhurbaşkanı'na ne Sabah'a karşı. Hazreti Ali'nin dediği gibi, haklı olduğun halde boy un eğersen, hem hakkından. hem şerefinden olursun" dedi. Bugünkü Türk siyasetinın, hiçbir dönemde olmadığı kadar kırlendiğini kaydeden Yılmaz, "Yalancıları. ha- ramcıları ve Sabahçıları devlet ida- resinden temizlemeden Türkiye'de- ki siyaseti temizleyemeyiz" dıye ko- nuştu. ANAP lideri Yılmaz, partisinin meclis grup toplantısında, TBMM Başkanı Hüsamettin Cindoruk'un bırkaç gün önce yaptığı açıklamaların Türkıye'yi sarsması gerektiğini söyle- di. Cindoruk'un. Başbakan Tansu Çiller'in, kendısine elinde Cumhur- başkanı ile ilgili dosyalar olduğunu söylediğini açıkladığını anımsatan Yılmaz, "2.5 yıl önce "Elimde Cum- hurbaşkanı hakkındadosya var' diyen kişinin, 24 günlük çabanın ardın- dan Meclis'ten güvensizlik oyu al- dıktan sonra CumhurbaşkanUara- fından alelacele yeniden görevlen- dirilmesinde, acaba o dosyaların ro- lü var mıdır" dıye sordu. Cındoruk'un. Demirel'in "Ben Cumhurbaşkanı oldum, sen Meclis başkanı ol. birini de başbakan yapa- rız" diyerek devletin en önemli ma- kamlarının kendilerinin elinde olaca- ğı mesajını verdiğı yolundaki sözleri- ni de anımsatan Yılmaz. bu durumda Cumhurbaşkanı'nın tarafsızlığına gü- \enmelerinin söz konusu olamayaca- ğını söyledi. DYP azınlık hükümetinin güvenoyu alamamasından sonra hü- kümet kurma görevını yeniden Çil- ler'e verdıği ıçin ele^tirdiği Cumhur- 4 DYP'li daha ANAP'a girdi Orhan Kilercioğlu, yolsuzluk iddialarını araştırdığı ANAP'a katıldı ANKARA (Cumhuri)et Bürosu) - 49 hükümette yolsuzluklardan sorumlu Devlet Bakanlıgı yapan Orhan Kilercioğİu'nun da aralannda bulunduğu 4 e\ki DYP milletvekıîi daha ANAP'a katıldı ANAP Genel Başkanı Mesut Yılmaz. partilılerden. yeni mılletvekillerini. kurucu ısımlermiş gıbı kabul etmelerini istedi. Kilercioğlu. ANAP'ı mılletvekilı transfer etmekle suçlayan Başbakan Tansu Çiller'i eleştirirken "Bize yaptığınız teklif ve baskıları unuttunuz nıu?" dedi. 51 hükümetin güvenoylamasından önce DYP'den istifa eden Edime Milletvekili Şerif Ercan. Ankara Mılletvekili Orhan Kilercioğlu. Niğde Milletvekili tbrahim Arısoy \e Manısa Milletvekili Akın Gönen. dün ANAP'a geçtiler. 1991 genel seçımlerinın ardından oluştıırulan kabinede ANAP ıktidarlarına ılişkin yolsuzluklann araştınlmasından sorumlu Devlet Bakanlıgı görevını yürüten Orhan Kilercioğlu. 4 millervekili adına yaptığı konuşmada. devlet yönetımi ve sıyaset anlayışlanyla bağdaşmayan tutuma daha fazİa DYP'den istifa eden Orhan Kilercioğlu, Şerif Ercan. Akın Gönen ve İbrahim Ankan ANAP'a girdi. katlanamadıklarını söyledi. •'Hiçbir zaman yolsuzluk şaibelerinin payandası olama/dık" dıyen Kilercioğlu. ANAP'ı milletvekili transfer etmekle suçlayan Başbakan Çiller'in, DYP'den aynlmamalan için kendilerine çeşitlı öneri ve baskılarda bulunduğunu açıkladı. Kilercioğlu. "Bizler, geçmişleriyle övünen, haysiyetli, şerefli kişileriz. Hiçbir kirli çamaşırımız yoktur. Başbakan'ı, kendisi ve ailesi hakkında ortaya atılan \olsuzluk iddialarının hesaplarını vermeye davet ediyoruz" dedi. ANAP lideri Yılmaz da devlet yaşamının yalana ve harama dayanamayacağını vurguladı. Dokunulmazlık zırhına bürünenlerin karşılannda süreklı olarak ANAP'ı bulacaklannı söyleyen Yılmaz. "Devlet idaresinde ahlaksızlığın dokunulmazlığı olmaz. Bir memlekette namuslu insanlar, namussuz insanlar kadar cesur değillerse, o memleketin ayakta kalması mümkün olmaz" görüşünü dile getirdi. Törenin ardından eski Sağlık Bakanlıgı Müsteşar Yardımcısı Ahmet Miski de Mesut Yılmaz'ın dürüst biryönetım sergilediğını belirterek ANAP'a katılma istemini iletti. 4 milletvekılinın daha katılımıyla ANAP'ııı TBMM'dekı sandalye sayısı 100'eyükseldı. Parlamentodaki siyasal partiler ile milletvekili dağılımı şöyle: DYP: 163, ANAP: 100. CHP: 59. RP:38, MHP: 17, DSP: 10. BBP: 7, YP:2. MP:2. YDH: 2, Bağımsızlar: 28. Boş: 22. başkanı Demirel'ınkendisine gücene- rek 35 yıldır sıyasette olduğunu anım- satma gereği duyduğuna dikkat çeken Yılmaz şöyle konuştu: "Cumhurbaşkanı'nın 35 yıldır si- yasette olması kendisinin tnarifeti değil, Türk siyasetinin ayıbıdır. 35 yıl sonra Türkiye bu haldeyse, Baş- bakanlık şantajla veriliyorsa, kişi başına düşen milli gelir ortalama 2 bin dolara zor erişiyorsa, bunda üvünülecek hiçbir şey yoktur." 'DYP'de çözülme durmaz' ANAP hderi Yılmaz, Başbakan Çıl- ler'ın bütün "masallarına" karşın DYP'deki bütün taşlann yerinden oy- nadığını söyledi. DYP'deki dağılma- nın durdurulabilmesinin mümkün ol- madığını savunan Yılmaz. "DYP'de- ki çözülme durmayacak. Orada hâ- lâ havsivetli insanlar var. Bu demek değildir ki, bizim kapımız herkese açık. Bizim kapımız, dürüst, şaibe- siz arkadaşlara açık, ama en ufak şaibe lekesi üzerine düşen herkese de kapılarımız sımsıkı kapalı" dedi. Yılmaz. DYP azınlık hü- kümetinin güvenoyu alama- masından sonraki 24 saatlik sürede Türkiye'de yaşanan meşruiyet boşluğu ile ilgili Cumhurbaşkanlığı ve Baş- bakanlık'tan doyurucu hiç- bir açıklama yapılmadığını söyledi. Sabah Gazetesi Genel Ya- yın Yönetmenı Zafer Mut- lunun da 24 saatlik istifa boşluğu sırasında DYP- CHP hükümetinin kurulma- sı için arabuluculuk yaptığı- nı belirten Yılmaz. sözleri- nı şöyle sürdürdü: "O gazete beni de mah- kemeye vermiş, 10 milyar lira istiyor. Kamu banka- larından aldıkları trilyon- larca lira yetmemiş. ben- den de 10 milyar lira isti- yor. Açıkça söylüyorum; kurulmaya çalışılan hükü- met 3'lü bir koalisyondur. Koalisyonun birinci avağı, CHP'dir. Kirli işlerinden, müteahhit il başkanların- dan ve İSKİ'den dolayı bu hükümete girmeye mec- burdur. Koalisyonun ikin- ci ayağı, DYP'deki arka- daşlarımı tenzih ediyo- rum. Onlara rağmen, hiç- bir yetkisi olmadan parti- yi yöneten yalı çetesidir. koalisyonun üçüncü orta- ğı ise Sabah gazetesidir. Çünkü, ANAP'ın içinde bulunacağı hükümetten korkacakları çok şeyleri var. Baykal'ın dediği gibi Başbakan hiçbir zaman bu kadar menfaat çevrele- ri tarafından kuşatılma- mıştır. Kaderin cilvesine bakın Baykal. bu kuşatıl- mışlığın içine girmiştir." Partiler anayasaya aykırılığında birleştiler Seçim yasasmdan memnun olan yokANKARA (Cumhurivet Bürosu) - DYP ve CHP grup başkanvekıllerinın ımzalarıvla TBMM'ye sunulan seçim yasası önerisi. es- kı ortaklann yanı sıra Meclıs'te temsıl edılen bütün sıyası partileri "anavasavaavkınlık" konusunda bırleştırdı. DYP ve CHP'den son- ra RP. DSP. MHP, YDH ve ANAP'ın dagırı- şımleri üzerine 6 seçim yasası değışıkliğı önerısı ortaya çıkınca. dünkü toplantısında karara varamavan TBMM Anayasa Komıs- yonu. alt komısyon oluşturdu. DYP grubu. dün sabah yaptığı toplantının ardından öğleden sonra venıden toplanarak seçim yasası önensını tartıştı. Mılletvekille- nnın büvük bölümü. önerınin vasalaşması durumunda. tek seçim çevresine düşürülen merkezlerde baraıların düşeceğıni belirterek. DYP'nın. daha önce "tulum çıkardığı" yer- lerde şansını v ıtıreceğını belirttıler. Yasa öne- rısıni "gruba bomba düştü" dıvenıteleyen DYP mılletvekillen. bu sıstemle daha az mil- letvekili çıkaracaklannı sa- vunurken bazı mıllervekile- n de Türkive milletvekillı- ğınin anayasaya aykın oldu- eu eörüşünü dile getirdiler. Bursa MılleUekili Fethi Akkoç tstanbul'da seçimı almak ıçin eski Emnıyet Miidürü Necdet Menzir'ın ıl başkanı yapılmasını öner- di. Bursa Milletvekili Kad- ri Güçlü. bu yasaya "evet" ovu vermevebıleceğıni be- lırttı. Toplantıda söz alan milletv ekıllerınm bü> ük bö- lümü. vasanın CHP've ödünlerle dolu olduğunu kavdederek. "Biz CHP've payanda olmayalım" görü- şünü dile getırdiklen bildi- rıldi. CHP lideri Deniz Baykal. partisinin grup toplantısın- da yaptığı konuşmada. ha- zırlanan seçim yasa önerısı- nın uzlaşma ürünü oldugu- na dikkat çekerek. mılletv e- kıllerıne "Seçim vasasını sahiplenip götürmeliyiz. Hepimiz kişisel görüşleri- miz, hatta bazen ilkeleri- mizi aşmak ve partinin öngördüğü doğ- rultuda dayanışma içinde davranmak zo- rundav ız. Türkive'nin taze bir iktidara ih- tivacı vardır, taze bir parlamentova ihtiya- cı vardır'' dedi. Grup toplantısının basına kapalı bölümünde. yasa önensı eleştın yag- nıuruna tutuldu. Edınilen bılgiye göre. Anka- ra Milletvekili Mümtaz Sovsal, "İlkeleri- nıize sahip çıkarak hükümet kurmak doğ- rudur. amabunu doğru dürüst vapmalıvız. Öneride, açıkça Anayasa Mahkemesi'nin iptalini gerektirecek düzenlemeler var. Anayasava bu kadar aykın olan bir konu- da grup disiplini sağlıklı işlemez" dedi. Tuncelı Millervekili Kamer Gençde. 24ara- Iıkta Doğu veGünevdoğu'daseçim japılama- yacağım vurgulayarak. "Geçmişte partive zarar vermiş A.lı Topuz gibi kişiler komis- yona alınnor. pa/arlıkları bu kişiler y ürü- tüvor. grup yönetiminden kimse vok" dı- ye sıtenı ettı Baykal'ın eleştırilen yanıtlar- ken, "Yapabiliyorsanız Anayasa Komisyo- nu'nda düzeltmeyeçalışın. Ölmuyorsa da- ha kötüsü olur. Ya mevcut yasayla ya da bundan daha kötü bir yasayla seçime gidi- lir" görüşünü dile getirdıği belirtildi. Toplan- tıda grup kararı alınnıadı. ANAP Genel Başkar.ı Mesut Yılmaz. DYP ve CHP'nın verdiğı seçim yasası öne- risınde çok barız hatalar bulunduğunu belir- terek. "acaba 'Anayasa Mahkemesi tarafın- dan ıptal edılsın. sonra da mev sim şartları fı- lan diyerek ekıme kadar ışbaşında kalalım" tezgâhı mı yapıvorlar diye şüphem var" dedi. Yılmaz, yasanın Anayasa Mahkemesi tarafından ıptal edilmemesı için gerekli dü- zeltmeleri Meclis'te vapmak için girişimde bulunarak. lıdeıierle görüşeceğinı söyledi. Mesut Yılmaz. dün DSP Genel Başkanı Bü- lent Ecevit'ı TBMM'deki odasında ziyaret etti. Yılmaz'ın. ''Seçim teklifi tek parti de- ğil, iki parti değil, tüm partilerin uzlaşma- Çiller, halkm kin kusanlara tahammülü olmadığını söyledi DYP'deki hıızursuzlıık dînmiyor ANIC4R.\ (Cumhurivet Bürosu) - DYP'de. eski TBMM Başkanı Hü- samettin Cindoruk ve arkadaşları- nın partıden uzaklaştırılmalarıyla il- gili tepkılerı "Onlar bizden değil- di"savunması>la önlemeye çalışan Başbakan Tansu Çiller, halkın kin kusanlara tahammülü olmadığını söyledi DYP'den ihraç edilen Gök- berk Ergenekon ise seçımlerde aday olmayacağını açıklarken öncekı gün partisinden istifa eden Sinop Millet- vekili Yaşar Topçu da Süleyman Demirel'ın Cumhurbaşkanı olmasın- dan sonra DYP'nin fikrinın kurudu- ğunu belirttı. DYP'dekı huzursuzluk Topçu'nun istifasıyla yeni bir boyutkazandı. Par- tisinde yaşanabilecek olası istifalan "iktidar olanakJarını" kullanarak önleyeceğı ılerı sürülen Çiller. dün partisinin Meclis grubu toplantısında Cındoruk'a yönelık eleştirılenni sür- dürdü. Çiller. kendisine sert eleştiri- ler yönelten Mesut Yılmaz ve Cin- doruk'a ısim vermeden çatarken. "Halkın seviyesizce lafiar ederek, politika yaptıklarını zannedenlere, kinlerini kusanlara tahammülü yoktur" dedi. Halkın tek panı iktıda- rını istedığini belirten Çiller. "Buna- lımdan siyasi çıkar umanlar, seçim sandığına gömüleceklerdir. San- dıktan, seviye, ciddiyet, sağduyu, yani DYP çıkacaktır" diye konuştu Çiller. konuşmasında partisinin TBMM'dekı sandalye sayısını da ka- rıştırdı. DYP'nın TBMM'deki sayısı. Topçu'nun da istifasıyla 163'e düş- mesine karşın Çiller. "Beninı vefa- kâr ve de cefakâr arkadaşlarım. Seçime 165 kişi olarak gideceğiz, 365 kişi olarak döneceğiz" dedi Ergenekon. şu anda beklemede ol- duklannı söyledi. Ergenekon, "DVP'ye geri dönüş işi zamana bağlıdır. ANAP dahil olmak üzere, DYP dışında hiçbir partiden aday olnıanı mümkün değildir. Çiller'in bulunduğu DYP'den de hiç aday ol- mam" dedi. Topçu. dün TBMM'de bır basıntoplantısıdüzenleyerek, Çil- ler \e çevresındekılere yönelik eleş- tirilerinı yıneledı. Topçu şunlan söy- ledi: "Sayın Demirel'in Çankaya'ya çıkışı ile birlikte. fikri kaynakları adeta kuruyan, inançlarını, idealle- rini kaybetmiş. şevki ve heyecanı kaybolmuş bir topluluk haline dö- nüştürülen DYP ve onun grubu, mi- lattan bugüne kadar bakanlık vaat- leri ile ayakta tutulmaya çalışıl- maktadır. Partiyc hâkim olan zih- niyet. bu partiyi iktidara taşıyanla- rı tasfiye ederek, bu binayı yandaş- ları için boşaltacaklardır." sıyla olnr" görüşüne. DSP lideri Ecevit de katıldı. Sezgin de Cumhunyet'e yaptığı açık- lamada. sağlıklı bır seçim ve temsılde adalet ıçin elinden gelen her şeyi yapacagını. lıder- lere yapacağı ziyaret sırasında konunun gün- deme gelecegını söyledi. Sezgin. eğer lider- lerde eğilim görürse sağlıklı bır seçim için ta- rıhin ılenyeçekılmesi yönündeginşımdebu- lunabileceğinı bildirdi. RP Grup Başkanvekilı Abdüllatif Şener de yeni seçim yasası ile ilgili önennın yasa- laşmasından sonra Anayasa Mahkemesi'ne gitmeyi gerektirecek bir durum olursa bunun değerlendirileceğinı söy'.edi. TBMM Anayasa Komisyonu da dün öğle- den sonra. DYP ve CHP tarafından verilen se- çim yasası önerısıni görüşmek üzere toplan- dı RP. MHP, DSP. YDH ve ANAP Kütahya Milletvekıli Mustafa Kalemli ile Kamer Genç'ın verdiğı seçim yasası değişıkliğı öne- rılerinı de DYP-CHP ortak önerisi ile bırleş- tırme karan alan komısyon. alt komısyon oluşturma kararı al- dı. Mümtaz Soysal, Vehbi Dinçerler. Hasan Korkmaz- can, Lütfü Esengün, Osman Seyfi. Mehmet Gazioğlu ve Cafer Sadık Keseroğlu'ndan oluşan komısyon, bugün top- lanarak akşam saat 17.00'ye kadar çalışmalarını tamamla- yacak. Anayasa Komisyonu da akşam saatierinde toplana- rak alt komisyon raporunu ele alacak. DSP seçim yasası değişikli- ğı önerisinde. ülke barajının yüzde 5'e çekilmesını. baraj- sız nıspı temsil sıstemi uygu- Ianmasını ısterken. RP de öne- rısinde seçmen kütüklerinde 18 yaşındaki vatandaşların oy kullanmalarını saglayacak şe- kılde güncelleştırme yapılma- sını ve tercıh sıstemının kaldı- rılmasını istedi. CHP Tuncelı Mılletkvekıli Kamer Genç. yasaönerisinde, ıllerın çıkara- cağı milletvekili sayısının tes- pitınde. her ile önce 2 millet- vekili verilmesıni dagılımın sonra yapılmasını öngördü. G L O B A L POLİTİKÜLTÜR ERGİN YILDIZOĞLU Tehlikeli Oyunlar ' Şoven-milliyetçi, ırkçı partilerin Avrupa'da veTür-, kiye'de etkilerı giderek artıyor. Ancak bu partilerr 1930'ların faşist partılerinin başarılarına ulaşmaktan' uzaklar ve birçok yerde yükselişlerinin kolaylıkla, durdurulması hâlâ mümkün. Ancak, sadece Türki-; ye'de değil, Avrupa'da da muhafazakar ve liberah basının bir kısmının "1989'dan sonra dünya köklü bir şekilde değişti" fikrini, bu partilerin de artık de- ğiştiklerını, demokrasiyi benimsediklerini. devletçi korporatist görüşleri terk edip serbest piyasayı be- nimsediklerini anlatmayı içerecek kadar genişleti- verdiği görülüyor (The Economist 27/10/95). Bu çok • tehlikeli bir oyun, çünkü faşist partilerin toplumda kitlesel güç kazanması için gereksinimlerı olan meş-. ruluğu ve zamanı kazanmasına olanak sağlıyor. Genel manzara şöyle: Avusturya'da Özgüriük Par- tisi'nin oyu 1986'da yüzde 8'den 1994'te yüzde 22.6'ya çıktı. İlk seçimlerde hükümete girmesi bek- leniyor. Italya'da Ulusal Ittifak da oylannı 1989'da . yüzde 5.5'ten 1994'te yüzde 12.5'e yükseltti. Bu sene kamuoyu yoklamalan ittifakın yüzde 20'den fazla desteğe sahip olduğunu gösterdı. Fransa'da Ulusal Cephe'nin oyları son başkanlık seçimlerinde yüzde 15'in üzerine çıktı ve belediye seçimlerinde ise belli bölgelerde, örneğın Toulon'da yüzde 40'a ulaştı. Belçika'da ırkçı Flemenk Ulusal Partısi de' oylarını 1984'te yüzde 1.5'ten 1994'te yüzde 7.8'e yükseltti. Gerçi Almanya'da Cumhuriyetçi Parti'nin oylan 1989'da yüzde 7'den 1994'te yüzde 3.9'a düştü, ama yabancılara yapılan saldınlar artmaya, devam etti. Doğu Avrupa'da da benzer bir manza- , ra ile karşılaşıyoruz. Macaristan'da, Latvya'da, Po- lonya'da şoven-milliyetçi ve ırkçı partiler güçlendi. Rusya'da Jirinovski etkisini kaybetmiş görünüyor, ama yerıne Pinochet hayranı General Lebed yük- t seliyor. ingiltere'de 'antıfaşist lıga'run geçen sene- ' lerde, kitlesel müdahaleleri. faşist hareketi büyük öl- çüde gerılettı. Ancak burada da aşırı milliyetçi, ; Thatchercı, radikal sağ kanat, Muhafazakar Parti: içinde ıstikrarlı bir şekilde hâkimiyetini genişletiyor. Bu kanadın görüşleri ile faşist partilerin görüşleri: arasında aşılmayacak bir Çin Seddi yok. Bu parti ve akımların hemen hepsi işsizliğin ve ül- ke sorunlarının göçmenlerden kaynaklandığını ileri- sürerek yabancı düşmanlığını körüklüyor. Çoğu Av- rupa ülkesmde açıkça ırkçılık yapmak yasalara ay- kırı olduğu için, yabancı düşmanlığı bu işlevi üstle- niyor. Bu hareketlerin hepsi şoven-milliyetçi; örne- ğin Avrupa Birliği'ne ulusal özellikleri kaybolacak korkusu ile karşılar. Bu yaklaşımın altında, kendi uluslarının yüceliği ve temiz kalması gerektiği anla- yışı yatıyor. Bu partilerin bir diğer ortak yanı da dik- katli bir şekilde saygınlık arayışı içinde olmaları. Fransız Ulusal Cephe Partisi yürüyüşlerinde görev- liler artık dazlaklardan değil, lacivert kruvaze ceket giymiş gençlerden oluşuyor. Italyan faşistleri, eski sembolleri terk ediyorlar, ama eski fikirleri, yabancı dümanlığını, ırkçılığı değil. Bu yüzden bu partilerin demokratik bir sistemden faydalanıyor olmalarına bakarak değiştiklerini savunmak; tarihi, örneğin Hit- ler'in iktidara geliş sürecini unutmak ve büyük bir gaflet içıne düşmek olur. Yine Nazi partisinin hay- dutlan Yahudilere (yabancılara) saldırırken, diğer ta- raftan, liderlerinin Alman orta sınıfına insancıl, aile babası. çocuk sever, şefkatli insantar imajı yansıttı- ğını hatırlamanın tam zamanıdır. Yîne unutmamak gerekir ki, faşist doktrin, bir iç tutarlılık sergilemez. Sık sık tekrarlananlara değil de satır aralarına dik- katle bakanlar, buralarda eski çirkin bir yüzün fena halde sırıttığını göreceklerdir. Korporatist görüşle- rin terk edilip serbest piyasa fikrinin benimsenme- si de kimseyi aldatmamalıdır. Faşist parti de muha- fazakar partiler gibi iş çevrelerı ortamından besle- nir. Burada genel konsensus bugün özelleştırmeler- den, emek pazarına elastikiyet kazandırmak, sen- dikaların gücünü kırmaktan yana olmaktır. Bunlar, faşist partilerin genel tarıhsel eğilimleri ile çok uyum- lu hedeflerdir. Bugün Avrupa'da (hatta Türkiye'de) merkez par- tilerin yaşadıkları siyasi krizlere baktığımızda; seç- menin düzene olan güveninin hızla sarsılmasını, yüksek işsizlik ve ekonomık krizı göz önüne aldığı- mızda; aşırı sağcı/faşist partilerin, milliyetçi/ırkçı propagandalarının, güçlü, güvenilir lider imajlan, di- siplın ve istikrar vaatlerının etki yaratması için müm- bit bir toprakla karşı karşıya olduğumuzu kolaylık- la görebiliriz. "Bunlar artık değişti" türünden illüz- yonlarla faşist partilerin meşruiyet kazanmalarına hızmet edenler çok tehlikeli bir oyun oynuyorlar! Seçim yatırımları paylaşılamıyor • Başbakan Tansu Çiller, memur maaşlanna yapılan zam ve tanm alanına yönelik iyileştirmeleri, 'azınlık hükümetine' mal ederken CHP lideri Baykal. Türkiye'yi "krizden kurtardıklannf sövledi. ANKARA (Cumhuri- vet Bürosu) - DYP ve CHP'nin yer alacağı ko- alisyon hükümeti henüz kurulmadan. iki partinin genel başkanlan, seçim ya- tınmı olarak üzerinde uz- laşmaya vardıklan 'iyileş- tirmeler'i kendilerine mal etmek için yanştılar. Baş- bakan Tansu Çiller, CHP'nın önerisi olmasına karşın. memur maaşlanna yapılan yüzde 53'lük zam- mın, kasım ayına çekılme- sini. 'azınlık hükümetinin başarısı' olarak nitelerken. CHP Genel Başkanı Deniz Baykal. Türkıye'yi 'kriz- den kurtaran parti' ol- duklannı söyledi. CHP ve DYP liderleri, partilerinin dünkü Meclis grup toplantılannda koalis- yon protokolüne konulma- sını da beraber gerçekleş- tirmeyi kararlaştırdıklan vaatleri kendi partilerine mal ettiler. Başbakan Tansu Çil- ler'in, yerine getirilen yada getirilecek olan vaatleri an- latırken hercümlesinın ba- şında, "DYP'li bakanla- rın imzasıyla" ifadesinı kullanması dikkat çektı. Çiller. memur maaşlanna yüzde 53 "lükartışın, "DYP azınlık hükümetinin icra- atı" olduğunu ileri sürdü. DYP'li bakanlann bir 'adalet mücadelesi' yap- tığını ileri süren Çiller, "Biz. olmayan kaynakla- rımızla sadece işçiye gü- venoyu için 100 trilyonun üzerinde kaynak aktar- saydık, çiftçiye, memura emeklimize ne verecek- tik?" dıye konuştu. Çiller, kredilerle destekleyerek, Türkiye'yı hayvancılıkala- nında. "Ortadoğu'nun Arjantin'i" haline getire- ceklerinı öne sürerken, çift- çiyi rahatlatmak için DYP kabjnesinin unzasıyla güb- rede yüzde 50 sübvansıyon uygulayacaklannı söyledi. Işçi sorununu da DYP hü- kümetinin çözeceğini ileri süren Çiller. memur, esnaf. çıftçinin yanı sıra, işçi emeklilerinin maaşlannda da yeni düzenlemelere gi- deceklerini bildirdi. CHP liden Deniz Baykal da, CHP'nin Türkiye'yi krizden çıkaran parti oldu- ğunu söyledi. Baykal, "Tren raydan devrildi, CHP soktu, arabanın las- tiği patladı, CHP değiş- tirdi. CHP ilkelerine sa- hip çıkarak Türkiye'yi krizden çıkardı" dedi.