Katalog

SAYFA Yeni Oğretim Yılında Universitelerimiz Tıim eğıüın sıstcmııııız ve bu arada yııksekoğıetım sıstcmımı/ demokıatık, laık ve sosyal liukıık devlctı ılkeleıınden yoksunluğun, özgur ve ozguvenı olan bılgı eağı ınsanını yctıştırme amacı tasınıamanın sıkmtısını yasamaktadır. Bunıın faturasını ıse tumu ıle ulkcmız ve ınsanımız ödemektedır nıveısıteleı, l u o £ i%oğretım yılıııa yıne soı unlu ve gıderek aı lan soı uıılaı ı ıle başlıyor Bıı suı ecten ve sonııctan soı uınlu olanlar, buyuk bu pıskınlıkleoğıetımyılının ac,ılış torenlerıne katılıpdevşıınıekalabahklara soylev dc bulunabılıyoı lar Yukbckoğıetımın kaynağındakı sorunların temelınde yeı alaıı temel eğıtım ve oıtaoğretımdekı yetersızlık ve du/eysı/lık kendını korurken sıstemın yuksckoğıetmı kuruınlaı ıııın onune yığdığı kalabalıklar ıcııı bulunan cozum, onlara dıploma adlı bıı belge vermekten ote katkısı olıııayaıı "ta• • bcla ünKersitt'k'r" ıle uaı;ıkogıvtiııı kııruıııları"dır •• OLAYLAR VE GORUŞLER • • kı koltuklaı ı ıkıaııı edeıken ote yandaıı da oğretim elenı.ınlaıına uıııveısıte dışında ka/.ıııc saıjlamava doıııık sınıısı/ kapılat aı,nıış buluııınaktadıı Ogıetını eleınanlaıı bakanlıklaıdaSılahlı kııvvetleı ıle I UBİIAK \dl 11 ıpkıııumu. I ıııkıve \tom Fnei|isı Kuıuııııı I uık Sılahlı kuv vetle ıı ııı (nn,kııdııınc Vaklı kaııııı kuruluşLııı ve kaııııı vaıaıına calısaıı kııı ııluşlaı v.ıdageıcekkısilcrtaıaiındankıııulan vakıflar ıle yas.ı ıle kurulmuş sosyal guveıılık kıııumlaıı ıle kaıııuva yararlı dcrııckler ve bunlaıın ıstııakleııııde gorev alabılıııekte (..ılışabılıııektedııleı Dıkkat edılıisL bılıııısel o/guı luk vo iKtınıscl o/eıklık alaıılatıııda sıkıııtı i(,ınde bulunan ogıetım eleınanlaıı kaı ve ka/aııı, pLsııule sınıısı/olaııaklaıa sahıplııleı liılımoğıetınıı bılıııı uıetımı vebı lıııı ogrenıını alaııl ııından budenlı ıı/aklasiııılııiıs bulunan kımseleı le değıl bılınıın uıetılebıkı.LÛinı s.ıvlamak bılıııı aktaııınında bık bıılıııııılamamaktadıı (,o gıı teksıı edılnıış deis notlarıııın aktarımı se bunlaı ın sınavlaıı aıaştııma goıev lısı adlı vukstk lısansoğıeiKileımeteık edılııııs bulunmaktadır Unıveısıtcleıııııı/de egılıın o g u t ı m ı n bııvıık bolunıu kendıleı ı de ogıeıııne asamasında olan kımselenn oımı/laııııa vuklenmıs buhınmakt ıdıı ()metıııı UVLILII ıse geıjnı kaygusıı ıle kamud ı olsıın o/el sekloııle olsıın emekleııııı pa/aılavaıak tıcaıet alaııında uğıas vemıektedııleı I ııısel aeıdan yaşananlaı ıse d.ılıa urkııtıiL ıı olııp sıstemı ı,okerten temel etıneıı olaıak keıulım duyııımaktadıı Sıs CUMHURİYET 23 EKİM 1995 PAZARTESİ Prof. Dr. MUSTAFA ALT1NTAŞ U Oğrencısı, oğretim elemaııı ve ıınıveısıte çalışanı ıle bır butıın olnıası geıeken yukseköğıetım kurumları. bu butunlukten yoksıın, tumu ıle kendısıne ve bırbırlerıne yabancılasmış kımselenn, 7am,ın ZAman bır arada bukınduklaı ı oğıenuler ve universıte çalısanlaıı açısından keılıcn katlanılan vc oğretim eleınanlaıı açısından ıse başka ıs olanaklannın yaıatıınıııa katkıda bulunan yeı leı ozellığını taşımaktadır Öğreneının barınma ve besleııme kıcdı bıııs ve aldıgı eğıtım duzeyı ve bunun kendısını yaşanıa lıa/ıılaına konusıındakı kuşku ve gııvensı/lığı, yakıeı ola ı.ık kendısınıduyııımaktadıı pevletınbu alaııdakıbıleıek vebılınch bıı bıçımdeseıgılcdığı yetnıe/lığı vc yetcısı/lıgı, genıs oğrencı kıtlelerını re|im ve cumhuııyet dusmaııı geıici şovcıı, yoba/ kısı ve oıgııtleıııı tu/ağına dusııımektedıı Anayasa vc >asası gcıegı ogıencıleııtıı •'Ataturk dcv riııı \c ilkcleı i dıığı ııltusıında ça£daş cgitimoğrt'tinı csaslarına davanan bir ılıı/en içinde o/mır ve biliıııselduşuııccnucuııc.jicııişbiı dun\a»inii>iııu' sahip vc insan haklaı ına savgılı olarak u'tiştiınıosi, hilim ıluııvasınııı scçkin bir ujcsi olarak c\rcnscl \c çagdaş cclişnıevi'katkıdahuhınması"geıeken vuksekoğıetım kurıımlarınıı/. uıııveısıte adlı kııı ııluslnı ııııı/ bu>uk bolunıu ıle yukarıda sııalananl.ıı m taın leısnıe bır ışleyış ve uygulama ıcınde bıılıınmaktadııl.ıı Ataturk devıını ve ilkclcımc dıışmanlık çağdışı cğıtımoğretım uymılamal.ıı ı tııt sak ve naklııı egeınenlığıne terk edılmış Bağııaz bır dunya goıuşune tutsak ınsan ve ınsan haklaı ına kaısıtlık temel o/el lık bıçınnnde belırırken değıl bılıııı ıııe tıınıne k.ılkı bılıııı aklaıınıına hıle kap.ılı olan bu kuıuluşlaıımı/da I 400 000 V yakl.ışan adı uıııversıte ( ' ) o ü ı e n u s ı olan kuıbanlaı buluııınaktadıı Bıı oğıencılerın eğeı p.ııalı vakıt uıııveısıteleıı oğrenu s i deüılleı ıse dciııek kııınıalaıı sıvıl lopluın oıgutleıındc goıev alııı.ılaıı vuksekogıetım kııııımlaıııulakı oıgaıılarda temsıl cdılnıe, soz ve kaıar salııbı olına haklaı ı bulunmanıakt.ıdır Si'.temın ayıılm.ı/ bır paıeası olan oğ ıctım eleınanlaıı ıle uıııveısıte çalısanlarının sorunlaıını o/deksel vetııiselacıdan olıııak ıı/eıe ıkılı bıı sınıflanıaya sokınak mııınkıınduı O/deksel (nıaddı) soıııııla ıınbaşında ogıetımelenıanları ık uıııveısıte calışanlaı ıııın vaşaıııl.ıı ını suıdııt mek ve nıeslekı geıekkıı vu ınegetııınek ama cinadonuk olaıak kııllaııabılcccklcıı ıic letleı ıııın yeteısı/olnı.ısı gelıııektedıı Bu alandakı yeteisızlık bıı \anı ıle bu alan.ı lıı/metın geıektııdıgı vetenek nıtelık ve beceı ıve sahıp kımselenn gelışleı ıııın oııu nulıkaı v e b u a l a m nınuı ık "başkaisbıılanıavaıılaıa" o/guleıkeıı ote yandaıı ue(,ım kaygusu ıle /amaıılaııııın oneııılı ho luıııunıı baskaalanl.iiaayiimasoiun.uiHi doğuinıaktadıı \ ııksekoğretıııı sıstemınıı/. gunıımu/de tııımı ıle gecım sıkınlısıııı gıdermek i(,ıııyan ışleıdeçalışaıı bıı nedenle de sistem ı k bııluııuvle vabaiK ı l.ışmış Sıstemde bıılıınıışu "ı£ıctilıj;e" doııusmus kımseleı elı ıle yurutulmcvc c.ılışılıııaktadıı Devlet, (.eşıtlı alanlaıda musteşarhk.gencl ıiHiduılıık goıev ını ustlenmıs bır kısım kaııııı goıev lısıııe ek ge lıı sagl.ıyabılmek ıçjıı sısteıııııı lepesınde teıııııı oıısu/ oluıını.ı/ı olnıası geıeken uıııversıte oğıelım eleınanlaıı heın o/gııı bılıııı uıetınnııden ve bıı alaııda kullanabıleı.eğı kaynak yoksuııluğuııdan \e heın de ıcıııde goıev yapmakta gorundıığu kuıunıu ıle bağlantısıııın en alt du/e ve ındırgendığı bır sıstemııı ııeden oklu gıı y.ıbanulaşmavı vasamaktadıı (Jz eıkını kullanına konusuıula keıulısıııc guvenılmeyen kımseleı elı ıle o/guı bılıııısel uğrasta bulunmanın olanagının bulıınmadıgı ıse taıtışma goturıne/ bır geıeektır PENCERE Halk Tribünlerden Nasıl İnecek?.. Ecevit: " Halk"dedı, "artık tribünlerdensahaya ınıyor Bu, ışçı hareketı ve Turk demokrasısı açısından onemlı bır gelışmedır Işçı ve memurla emeklıye zam venlrrıedı, enflasyon yuzde 90'lara çıktı Demek kı enflasyonun nedenı ışçı değıl " DSP lıderının sozlerı lyımserlık mu Gerçekçılık mı? Emekçı halk, tribünlerden sahaya ınıyor mu? Yonetıme ağırlığını koyacak mu • Buyuk sermaye ıle medya Turkıye'de artık butunleştı Medya banka ve holdınglerın elındedır 'Dörduncu kuvvet'm sermayeemek çelışkısını bılınçle gerıye ıttığı bır ortamda Turklş'ın eylemı patlak verdı Yaşanan olgu, sola umut verdı Ama bu olgu geçıcı mıdır'? , Sureklı mı^ Işçılerın meydanlarda "Sabah" gazetesını yakmaları elbet bır anlam taşıyor Pekı, meydanları dolduran emekçı kıtlelerı en çok hangı gazeteyı alıyor, hangı TV'yı ızlıyor? Gazeteler, okumak ıçın mı alınıyor1? Kupon kesmek ıçın mı? Soiun gelecegı açısından bu soruların onyargısız bır yaklaşımla yanıtlanmasında yarar var Sermayernedya ışbırlıgı, Turkıye'de çok partılı re, jımı ıkı ayak ustune oturtmak ıstıyor ; 1) Etnık gruplar 2) Cemaatler Kurtçuluge goz kırpmak, ılımlı dınsel akımlarla ışbırlığıne gırmek ve sosyal demokrasının ya da solun modasının qeçtıgını soylemek kuponcu gazetelerde agız bırlıgıdır Kaynagı Amerıka'dan saglanan bır propaganda ışlıyor "Bılgı toplumunda kol gucu aşılmıştır Otomasyon ve robot çağındayız Devletçılığın modası geçmıştıı Hızmet sektoru, ışçının yerını tutmuştur Tum KIT'ler elden çıkarılmalıdır" Yarı kondulu, yan koylu, yan kentlı yıgmları kanlı etnık ve şerıatçı çelışkılere bogan sermaye sıyasetı, kendıne gore de başarılı olabılıyordu Kamu kesımınde 10 aydan berı yuzde 100 enflasyon ortamında sıfır zamla bekletılen sendıkalı ışçıler bırdenbıre patlayınca şaşkınlık ortalıgı sardı Oyun bozuluyor m u 7 • Avrupa'da sol, bugun de emekçı halka dayanıyor, ama çağımızda 'emekçı tıalk' kavramını yenıden ıncelemek, solun tabanını somut kıtle donuşumune dayamak ıçın onkoşuldur Turkıye nufus patlamasıyla çogalan bırtoplum 1 Sanayıleşme devrımını gerçekleştırmeden 'bılgı top/umu'nageçebılırmı'? Fabrıkalaraçılmadan ışsızyığınlarına ış bulunabılır mı'? Sendıkalı ışçı yerıne 'taşeron' tutarak sozde hızmet sektoru yaratılabılır mı? Paradan para kazanmak tezgâhı ne kadar hızlı çalışırsa çalışsın sermaye bırıkımıne mı hızmet edıyor? ' Devletçılık tasfıye edılıyor, ama, ozel sektor ekonomının lokomotıfı olacak guçte mı^1 Bır genel seçımı kentlı, kondulu, ışçı, ışsız, koylu veesnaif yığınları be , lırleyecegıne gore solun tutumu ne olmalı?.. Sısteıııııı ueuntu ayagıııı oluştuıan ııııı veısıte ı,alısaııı da yoııetımm lutsagı ola rak ve lıeılıangı bıı oıgutlenme hakkından yoksıın (malııum) buluııaıak kendısıne uygun goı ııleıı "joksulluk ucıvti" ıle yetıııme ııgraşı i(,ındeeırpııııpduımakta \e kendısıne oneıılen ıse "fcjinibil.volunuİHil!*' olmaktadu Sonut, olarak. tuııı eğıtım sıstemıını/ ve bıı aıada yuksekoğretım sıstemıını/ de nıokıatık laık ve sosyal hııkıık dcv letı ılkelennden yoksunluğun o/guı veo/gııveııı olan bılgı cağı ınsanını yetistmne amacı taşımamanın sıkmtısını vaşamak tadıı Bunıın taturasını ıse tumu ıle ıılkeını/ ve ııısanımı/odeınektedır Kureselleşeıı bır duııyada OMLC ulıısal \ e sonı a da evıensel anlaındabutunlesebılmemı/ egıtıııı sıstemımı/ın (,.ıgın geıektırdığı ınsan dokusıııııı yaıatınaya doıııık olarak du/enlennıesı ılemumkııııdııı Bunlaı yapılnı.ıksi7in, 141^ ıııılyon oğıeııcı sayısından ov unı, duynıak ve gcleeek beklemek ıııumkıııı değıldır ARADA BIR ADİL ÎZCl Tınk /);// ıv / (/ Ogntım nı Depremde yıkılanlardan doğan sorumluluk İstcı ö/cl, ıstcı kaıııuya aıt olsıın. bır ta^ınma/ın nii>a edıleccğı arsanın belnlcnıp ıskân ruhsatı alınmcaya kadar geçen aşamalarda, ozellıkle kamu makaınlaıının bırçok denetım yetkısı olduğu halde yurdumu/da bıı denetınıın yeterlı ve etkın olduğundan asla söz edılemez Dil Kirlenmesi... Bır sure once Cumhurıyet'ın "Alıntılar" koşesınde Sayın Tahsin Yücel'ın "Dılmı Kırlenıyor?" başlıklı bır yazısı yayımlandı Dılımızın ozellıkle son yıllarda karşı karşıya olduÇıu tehlıkelı durum goz onune alınınca söz konusu yazı unlu bır dılbıhmcı tarafından yazıldığı ıçın yureklere su serpıcıydı Kışısel olarak o umut ve lyımserlıkten etkılendığımı soyleyebılırım Yazıda Sayın Tahsin Yucel, son zamanlarda "Dıl kırlenıyor mu? Dılımızın kirlenmesi nelerden kaynaklanıyor? Dılımızdekı korkunç kırlenme nasıl onlenır?" gıbı sorularla sık sık karşılaştığını vurguluyor, bu endı şelı duyarlılığı haklı kılacak ornekler verıyordu, ışyerı adları, renk renk ama adları yabancı dergıler televızyon ve radyolarda yayınlanan şarkılar, bazı yazınsal (edebı) eserler, renklı gazetelerımızın adreslerı gıbı Tum bunların kendısınde bır urpertı uyandırdığını, ama bunun nedenının Turkçenın degıl, anadıllerınden boylesıne uzaklaşmış yurttaşlarımızın durumu olduğunu soyleyen yazar "Turkçe daha bızı urpertecek noktaya gelmedı Kolay kolay da gelmez" dıye eklıyordu Umut ve lyımserlık guzel şey Ulusal bır deger olan Turkçemız konusundaysa boylesıne olumlu duygulara ne çok gereksınımımız var1 Ama gunluk yaşamda Turkçenın konumuna baktığımızda bu umut ve lyımserlık yıtıp gıdıyor Çunku en yaygın kıtle ıletışım araç ları olan televızyon ve radyo kanallarından basın organlarına kadar egemen olan dıl çoğu zaman bozuk, savruk ve ozensız En unlu koşe yazarları bıle televızyona gorsel ya da goruntulu basın, gazete ve dergılereyse, yazılı basın detne yanılgısını surduruyor Bır gunluk gazeteden seçtığırnız bırkaç ornek "OklukKoyu Yıne Öksuz" başlığı altında verılen ha berde Cumhurbaşkanı'nın yaz donemı çalışmalarını Istanbul'da surdureceğı, Okluk Koyu'ndakı yazlığa gıtmeyeceğı açıklanıyordu Öksuz, annesız, annesını yıtırmış demektır Okluk Koyu neden oksuz sayılmıştı? "Super Starın Sesıne Estetık", bır haber başlığı. Sese nasıl estetık amelıyatı yapılabılır? "VVanted Kerem'" Bu başlık altında da bır yabancı ulkede aranan bır Turkten soz edılıyordu "Boğaz denen ınanılmaz denız, dere, gol, koy Ne dersenız deyın " Hayır, aklımıza gelenı dıyemeyız. Bır reklamda da kupon karşılığı verılecek çanta, dayanıklılık, kapsam, su geçırmezlık ve fermuar sağlamlığı açısından denenıyor ve hepsı, ufacık çocuklarca koro halınde "o/<ey"lenıyordu Örneklerın sonu gelmez Şımdı şunu sorabılırız Gunluk yaşamdakı dıl (dıyelım radyotelevızyongazete dılı) neyse, bu sonunda halkın da dılı olmayacak mı*? Halk tum bu soylemden, anlatım tarzından bılınçsız olarak etkılenmeyecek mı, etkılenmıyor m u ' "Hayretbırşey", artık kalıplaştı, şarkı sozu bıleoldu, bundan sonra dılden atılabılır mı? Soz konusu yazıda, "Turkçe, Osmanlı ya bıle dayandı" denıyordu Ancak Osmanlıca dedığımız yapay dılın yuzde 60'ını Arapça Farsça sozcukler oluşturuyordu Dıl devrımıne karşın bugun de bu koklu sıkıntıdan kurtulabılmış değılız Dıyelım hukuk dılı, bır mahkeme kararı, bu dertten kolay kolay sıyrılamadı ğımızı ortaya koyuyor Ya da bugunku aynı anlama gelen sozcuklerı soz ustalığı adına yan yana sıralama alışkanlığı, Osmanlıcadan kalma "suslu nes/r"ın bır yansıması değıl mı? Sayın Tahsin Yucel, Turkçenın Osmanlıya dırencı ko nusunda Y. Emre, Karacaoğlan, P.S. Abdal ornek lerını verıyor, gunumuzden de Dağlarca, Kulebı, Ataç, Sait Faik, O. Kemal'ın yapıtlarında pırıl pırıl bır Turkçe bulacağımızı soyluyordu Yazarın açıklamasına goregunumuzTurkçesıyle LeviStrauss, Barthes, Foucault, Greimas gıbı çok derınlıklı yazarların bıle dı lımıze çevrılmesı mumkun Elbette yazarın saydıgı şa ır ve yazarlarımız (o lısteye eklenecek daha nıce yazar, şaır ve bılım adamı) Turkçenın onur anıtları Ancak nufusumuza gore çok az sayıda okur, bu şaır ve yazarlarımızı tanıyor, çoğunca her bırı bır gızılguzellık olarak kıtaplarda, kıtaplık raflarında kalıyor Okuyanlarınsa ancak bır bolumu sayılan kışılere dıl ve anlatım bılıncıyle yaklaşabılıyor Mılyonlarca kışının ızledığı televızyonlardaysa sunucular, "koskocaman alkış", "buyuk alkış" ısterlerken, ılk kez söyledıklerı bır şeyı "hatırlatma yapmakla anlatırken ya da "Gereklı olan mımığı ve kafa sallamayı yaptı' derken o anıt şaır ve yazarlardan ne yazık kı çok daha etkıleyıcıler Dılın yaşayan bır kavram olduğunu ve surekh bır devınım ıçınde bulunduğunu bılıyoruz Turkçe de bır dıl olarak surekh devınım ıçınde, ama olumsuz bır yonde Yenı anlatım bıçımlerı, yabancı sozcuklerın ıstılası, bozuk ve ozentıh bır anlatım şu anda surup gıdıyor Belkı bır gun yazarın saydığı şaır ve yazarlarımıza yabancılaşacağız, onları guncel dılımıze aykırı bulacağız Edebıyatı da toplumdan ayrı bır yaratım olarak duşunemeyeceğımıze gore gıderek ozentıaykırı bır dılle yapıtlar verıldığını goreceğız belkı de Bana oyle gelıyor kı eskıden koşe yazarları daha temız, daha ozenlı ve daha bızden bır dılle yazarlardı 26 Eylul Dıl Bayramı nedenıyle soz konusu yazıyı öğrencılerımle tartışırken bunları duşundum Şımdılık Sayın Tahsin Yücel'ın umut ve ongorulerının bır gun gerçekleşmesını beklemekten başka bır umarımız yok. IÜSEYtN ÖZER Sti\ıyu\ Uznnın /)< m ı^ısı 1.1 klasık deııetımdeıı kıııtulam ıvıp tağdas denetınıteknıgı olan 'piTİoıııirtnsdi'neli'iıegcceıek butun bıı soıuııları oneııleııvlı. bıı ı.ıpoı halınde p.ıılamentov.ı ve kamuovıııı.ı hıldıııneven Saviştavııııı/ın da gorev ve soıuınlulugu bulunıııaktadıı k a m u vonelıeısı va da kamu .11.1111 sılatıvla şehııulık veıel voııelmı \e bav mdıılık ışleııııde goıev alaıılaı vapı k.ılıtesı \edepıemmev/uaiınıntaın uvgulanm.isi hakımındaıı voııetsel ve sosyal so lumluluk (nı ınageııal aı.Louııtabılıtv sotıal actoııntabılıtv ) altındadıılaı Bıı kışıkıe avııca malı ve LC/.II soıumluluk d.ı voneltılebılır k.ımu laşın ına/laııııın v.ıpım veonanmlarıvla ılgılı ışleıdehı lelı ınal/eme kull uıılmasi va d.ı tekııık usulleıe avkııı ıs vapılın.ısi halınde bıı ışleıııı denetımıvle goıevlı voııetn.1 mııhendıs ıııınıaı venıemuılaı lı.ıkkıııda .ıvııı.,1 adlı ve ıd.ııı kovııstutına atılae.ığı ve ıd.ııeııııı bıı vıı/den ııgı.ıdığı /araılaıd.ın bıı kımseleı ıııde soııımlu tiitul.ii.agi 2SS6s.ıvılı Devlet Ilı.ıle k.munu ınm 87 maddesınde belııtılınıştır \ ukleniLi sıfaiıvl.ı ya d.ı keııdı adına ııısaal ya paıı ya da vaptıranların da ıııalı ve eezaı soruınlulııgıı v.ııdıı \ ukleııiLilerın sorııınlulukları kasıt va da agıı kıısıııa hağlaıınıış deüıldıı (jeııel lıukıım leıe so7İeşıneve ve vıııııılııkickı mev/u.ıl.ı avkııı d.ıv ı.ınışlaıd 111 dol.ıv 1 lıeı Iııı lıı kusuıd.ın soııımlu dıırlard ) lleı ıkı Iı ılde de ış salııbı v.ı da ıdaıe /aı.ıı ve /ıvaıı talebıııde hıılunahıleı.ekkıı gıbı bıı dıııumu ılgılı nıeıuleıe bıldııeıek vuklenıtıleıııım ıhale leıdeıı vasaklannı.isiııı da ıstevebıletckleıdıı \v ııuı 1 uık ( e/ı KanııiHi ıııın >f>2 ınaddesı uvaıııı L.1(.C/.H kovııştuı 111,1 n,ılmisi nıumkunduı H alkıını/ın sıkı,a kaısılaştıği depıcııı telaketleıı ı,ok bııvıık (..ın vc nıal kavıplaııııa vol aı,ınaktadır 1 Itnıeıı lıeı İLİaketııı aıdııul ın k,ımuovu ^e ıııedva koııuvu l.ııtışnıakta eksıkleıı guııdeıne getııınekie \e soııımlu aıamakladıı '\m..ık va/ık kı /anıaıı s.ıdcLeacıl.ııın değıl ı,ozuın vesoıumlıuı.ı \ ısl.ııınııı da kullenmesıııe ııeden olıuakta ı,'(i/ııııı bıı haska felakotc ertek'nnıcklodır. l)ııuı ıkpıe ııııv k veıııdeıı guııdeme geleıı bıı koııudakı goı uş leıınıı/ı kamuovunıın dıkkatme siınmak ıstıvoı ııııı \uıduıııu/da bııvıık bıı yeılesını.ılaııı lıeı an deprem lelaketı ıle kaısılaşabılecek |eolo|ik vapı ıı/eııııe kııtulınustııı Depıeıııı ontedeıı habcı .ılınak va da oıılemek tekııık olaıak bugun ol.ıııaklı olmadığııı ı goıe vapılacak ış taşmına/ v.ıpıl.ııın kıııııl.ıı..ıgı aısalaıın zemınelutleı ıııın vapılaıak ııvgıın aıs.ı uıetılınesı \e sehıı ıııın planlaııııın veıııdeıı dıı/eıılenmesıvle yapılaıda kullaınl.ıcık mal/eıııeleıde uvgulan.Kak tekıııkleıe kadar lıer konurıun ,ıvıınlılı bn,ııııde belırlenıp bu kurallara uv.n.ak vııkleıın.ıleıın ve bunlaıı uvgıılayaeak deneıım oıgııi leı ıııın kuıulması eğıtılmesı geıekmekledu Istcı o/el ıstcı k.ımıısaaıt olsıın bıı taşınma/ın ıııs.ı edıletegı aıs.ınııı belnlcnıp ısk.ın ruhsatı alı ıııın. ıvakadaı ge(,en asamalarda ozellıkle kaııııı makımlaıımn bıı^ok denetım vetkısı olduğu halde v ıııdunıu/da bıı denetınıın veteı Iı ve etkın olduğıııı daıı asla so/ edılenıe/ Soıııınlıılaı ıı/eııııde duı ın.ıva geı,eıken ılk tuıiKede suııu belıılelım I ın kıvede /eınııı etııtleıı vapilmis selııın gelısııııım. ııvgıın aıs.ı uıelılememektedıı Ulkeııu/de ım.ıı planlarmda |eolo|ik v ıpıdıkkate alııımadan salt kışısel vaıaı duşuiKcsıııe dav.ınılaıak ı,ok katlı yapılaıa ızın veıılmektedıı Vapıların pıo|e lıazırlaına ve ııışa.ıt ıııhs.ıtınııı veıılme aşanıasından baslavaıak. ııışaatm bıtıııııne ış sahıbınc teshmıııe kadar ge(,en .ış.ıııı.ıl.ııda ını/ava ve ı/ııc vetkılı bııı,ok ıııakam bulunınasına kaışiıı vapının proıesıne ve tekııık şaıtnameleıeuvgunlııgıı geıeklı deneylerle ara^tırılınamaktadıı Ozellıkle beldelerde. bu gorev ını yeınıe getırmeveıek lıemşeıılerını yııklcnıcılerın vıuiamna bıı.ıkan beledıveleıın seçılmış veatanmış tum yetkılılerı beledıve ım.ıı alanlan dışıııdakı vapılaı 1 1 , 1 1 1 ııuılkı aııııı ler B.ıvuıdııhk ve Iskan Muduıluğu yetkılıleıı ıle mınıarvemıılıendısodalaıı bnıneıdeıecedesoıumlulıık taşınıakladıılaı Ancak bunların soıumlııluğu yaııında ıııalı, cezaı ve duyunçsal (v ıcdanı) yonlerdeıı asıl soııımlııluk vukleıııcılere, vani eseıı meydana getııenleıe aıttır Ote yandaıı vatııııiKi bakaıılık veıdarelcrılesık sık ımar ve yapı aftı çıkaran sıyasal erkın yanı sı Sorumluluk süresi Adı gc(,en kııııım ve kuruluslar ıle yuklenıeıleıııı soıumlıılukl.iM ne k.ıd.ıı suıecektır' Bıı komı da laıklı v.ıklaşıııılaıı belntmedeıı once. ılk ış olaıak coken vapıl.ııın geıcekten ış salııbı ıle vııkleıııcı aıasında vapıl.uı so7İeşme ve vuıuılııktekı mev/u.ıl.ı (ıhale. ım.ıı beledıve B.ıvındırlık ve Iskan Bakanlıgı vasalaıı B k k ' l c r ı ım.ıı ve deprenı voııetınelıkleıı HİG'j'sı tekııık şartn.ııneler, bırıın tıvat taıılleıı I ST'lı nıal/eıne kullanımına ılışkın kuıallaı v.ııgı kaıaıl.ııı ıdaıı kaıaılar) ııvgıın olarak vapılaıı ışte "jji/li a\ıp"ııı olııp olınadıgının aı.ıştııılınası geıekecektıı Bunıın ıı,ındc vıkilan bınalaıdaııleknıkbılııkışı 1 1 1 . 1 1 ıletıvlealın.iLak orneklenn laboıatuvaıda vapılacak deııevleııne goreçıkacak sonueların so/leşmeleıe. pıoıeleıe şartııaınelere uygun olııpolmanıasının soıumluluk sıııesıııın saptanınası aı,ısıııdaıı oııeını bulunıııaktadıı Yapıl.ırın çokme ııedenleıı "ıııalzeıııcii'rinhileli vc avıplı olmasından", "vapmııı va da unaıınıııı tıkııikicaplara ııv«ıınolnıanıasıııdan" ya da "ayıplı iş vapılmış olmasından" kavııaklaıınıış ıse, yukleıııcııungı/lıavıbı nıtclıgındcolaııbuıslcı ıı,ın BOK,laı kaıuınu nıın ( B k ) Vıi maddesındekı ^ vıllık /auıaııaşımı sııresı değıl, 12^ maddesındekı 10 vıllık /amanaşımı siııesı uygulanınak geıekeceklır Bıı suıeıını başlaııgıcı \argıt,ıv kaıaıl.ıııııda c'seıııı leslım taııhı. ım.ıı vasasıııa goıe vapılaıı vapılaıda ıse ıskan ıııhs.ıtımn taııhı olaıak belırlennııştıı So/ konusu S ve 10 vıllık suıeleıın gecmesı halınde bır lıak ısieıneolaııağı ıle soıııınluluklar 011,ıd.ııı kalkmaktadıı Kaıııuva aıt ıhaleleiıdıızeııleveıı2SS0s,ıvılı Devlet Ihale k.ınunu ıle v.ıpım ışleıını ılıı/eııleveıı Bavındıılık Işleıı Cıeııel ^aıtııaıııesı'nde geıek .ıçık kıısıııl.ııd.ı geıekse gı/lı ayıplaıd.ı B k Vıi maddesınde du/enleııen S vıllık /anıaııaşıını suıesı esas alınmış ıse de gı/lı avıplı ışleıde Bk l?*ı maddesındekı lOvıllık suıeıını uvgııl.mııı.ısı geıek lığı Yaıgıiav i(,tıhatlaıı ıle belırlcnmıstıı (2) Sonuçvcöneriler: lıışaatlardakı bo/uklııklaı veva avıplı ışleı ıcjıı belıılenmış S ve 10 vıllık zaınaııaşmıı sıııeleıı 11,111 kaııımı/ca veteı sı/ kalmakt.ıdıı Gıınıımu/ teknolo|isı ıle (,ok ıızıııı vıll.ır kull.ı111 labılecekdav anıklı vapılannşaedılebılmektedır Bıı nedenle aııılaıı S ve 10 vıllık soıunıluluk sıııeleıı (,ağdaş tekııolo|i kullanılaıak ınşj edılnıış bınalaı K'in çok kısa kalmaktadır (ı Bugunku İHikukıımu/agore, taranarın^genel /a maııaşınııs'üıesıolan lOyılınotcsınde bıı ıı/atmava gıtmelerı mumkun değıldır Heın o/el heın de kamu taşıııma/laıının vapıııı ışleıı ıle ılgılı nıev/uatta vapılacak değışıklıkle bır gaıaııtı (lemııı.ıt) suıesı kaıaılaştııılabıln Bu sıııe vapısal bozııklıık laııiı ıhh.ıı sııresı veııııe geeecek ve B k 12"s ve Vıi ııı.ıddeleıındckı S ve 10 vıllık suıeleı bu ga ı.ıııtı suıesı geçtıktcn sonra ışlemeve b.ışlavacak lıı Yuklenıcılenn ve gorevlılernı soıumluluk su leleııııın gaı ıntı voluvla aıttııılnıası ıle bıı eseıııı mevdana getıı ılmesınde gorev Iı ve sorumlu olanl.ıı daha tıtı/ dav ı.ınac.ıklaıdır \apı k.ılıtesıııı aıttıı.ic.ık ve muhtcmel hasaı soınıclaııııı gııveııce altıııa al.ıcak başka bırdu/enlemede/oıımlusıgoıta ııvgıılamasıdır (ıclısmıs Batılı ulkelerde olduğu gıbı, y.ıpı sıgoıtası vanınd.ı mııhendıs mınıaı ve ınutealılııtlerın nıeslekı sıgortası (errors and oınıssıon ııısıuance) ılıdas edılnıesı h.ıta ve ıhmalden doğan kavıpl.uı a/altacıktır Bunaek olarak, hasarodemeduıııınunda ıkıvekatlaııaıı 7orunlu sıgorta prınılerı pıoıe vevapı soıumlıılaıı 11,111 en etkın denetım volu olmaktadu lekınk ve hukuksal olaıak alınacak bu onlenıler vanında asıl (,o/um her kışı ve kuıumun goıe vını herşevden ondc tutması tıtız ve kuıallara uygun çahijmasıyla sağlanaeaktır • Sol surekh ınceler eleştırır, araştırır, her şeyı yenıden ırdeler Yoksa sol olamaz1 ABD'den bır ses yukselmıştı "Tarıhın sonu geldı1 ' Alaturkaneo lıberalızmbusesıngeldığıyeredoğ ' ru secdeye kapandı ama çok kısa bır surede tarıhın sonunun qelmedıqı anlaşıldı Çunku tarıhın sonu ınsanın sonu demektır Insan tukenmez YENİ ORTAÇAĞ Son vıll.ııın hıans.ı'sınd.ı adı sık .ınıl.ın \a/.ıılaıdan bııı d e Alaın Mmt'tır Mını tlıışıın(lııklnıni(,ok jıu/cl \.ı/an bıı lonıan akııılıgul.ı okutlurabılcn bıı duşunuı (jeı,uı \ıl sonl.ırınıl.ı \.nınlan.tn \c bu \ıl h e p konusul.ın \\$\\\ kı t.ıbı \ m i On,n,a>{ aılını t.ışıun (1) Doç Dı Ö/crSelici; İnşaat So/k'şmclcrinde Mülcahhidin Sorunılulugu, İstanbul, 1978 Fakultelcr Matbaası. (2) Dincer Goncn; llikıııet Işık: Açıklanıalı Dcvlcl Ihale Kanunıı \e Vapım Sö/U'şınt'lcıinin l >t>ulanması, Ankara I V*>5, 9. baskı. Mıımta/. Soysal Hııın\el TARTIŞMA Ulusal güvenlik vakfı kurulmalı K 1 aııınıca ulusal ve pek ı,ok ııluslaıaıası uvusnıa/lıkların ç07umlenınesımle en etkılı yol, sılah kııllanımı verıne sıvasal. ckonomık kulturel ılışkıleıın bılııi(,le sabııla gelişimltnesı. karşılıkh guvenııı oluştuıulınası ve ulusal guç oğelerıne deııgelı bıı guc. kazandııılmasıdıı Sosval soıunlaı da vıııe sılahla topla tutekle değıl bılıııısel ve taııhsel gei(,ekleıııı ısıgınd.ı, aklııı \e(,ağdaş ılkeleıın avdınlığıııcla 1,0/umleııebılır l'ıol Dı V ııuT Z. Karal, " l lııslaı; tarihsıl binkınık'rını hıri'r atlanıa taşı yıhı kııllanıııavaı ak nııı/ıkştiı 111c1 MIIIIIIU tutarlarsa, yııııuıı bıııııdr topvıkun mıı/clik olnıaktan kcıulıleı ını kıırtaıaına/laı" deııııştı I % 4 te kıbııs ta Kııtnlaıııı sovdaşlaııını/a saldııisı sııasııula da İsnıel Inoııu, "l'a>ja,<;i/ıtH>ııi};i\" dıve bagıı ın coşkıılu gencjeıı "(, i/nuiiı vok, aklıın v a ı " dıye vanıtlamıştı 1 urkıvemızın. ııı, vuz altnıış clerece ateş cemberı ıle cevıılı olnıası vııı lıı,ıııde onl.ııca vıkitıv.ıkicı teıor oıgutlen vc bu oıgulleıı destekleven vıne onl.ııca vabancı v.ıl.ıncı ulkeleı bulunmasi ııedenleıı ıle ulusal gııvenlık koııulatıııda toplumsal vaıdıml.isina ve dayaııışma ılkeleıını gelıştıııııek anı.ıclaııvla bıı 'l'lusal (lUvcıılık \akfı' kııı ıılınasım oneııvoı kamu ve o/el kesımın Iııın yelkılı vc ılgılıleııne "insanlar birhııicrıni' vaıdıındaıı ıl iTktikk L ii yuıı insanlık; kaışılıklı da\anışınadaıı kavındıklaıı jjiın isc toplıım Vdkolıır" dıve seslenınek isiıvoıuııı \nil.in ııedenleıle ulusal gııvenlık soıunlaı ıııın. devletınıı/ııı ve ıılıısumıı/un yııcc eıkaıları doğrultusunda ço/uınlenebılmesı i(,ıneğıtsel kultuıel sosval davaııışma ve vaıdımlaşm.ı c.ılışmalarıııı bııvıık kentlerımı/den bıı ıııde kuıumsallaştııdıktan soıııa ulkenın obııı kentleııııde dc şubeleı va da tenısıkılıklet aı,aı.ık ışlevlerını vavgınlaştıı.ıcak olan guc.lıı bıı vaktın c"k yararlı hızmetleı suııabılecegı ınancındayım Ogr. Gör. S. Tugca> Tayhani hııat Unıversıtesı/Llazığ Özelleştirme trajedisi W, vılından beıı maksatlı bıı şekjdc sıııdıııulen \ıneııka gudıınılıı o/ellcştııılme strateıısı tııt lıı as.ıınalaıdan gc\eıek gıınıımıı/e k.ıd.ıı geldı Nedıı bıı Ameııkan modelı' I vet. Ameııkada tuııı ekonoıııı o/el sekioııın clındc gomııııyoı \ma geiı,ek bunun t.ını teısıılıı Ameııkan lıalkınııı taııı.ınıııı 1 vakıııı Aıncııka dakı ılev şııkelleıın lııssedarıdıı "l.ınıo/el sektoı aş ıgı \ııkaıı "\menka lıalkınııı mıişteıek ııı ılulıı Ameııkan hukıımetleı ıııın goıev 1 ıse. bu dcv ııluslıı 11 ısı şiıketleı ııı dunya cnpıııda tıc.ııclıııı oıganı/e etmek. gelışmekte olan ıılkeleıe v.ıpmakia oldııgıı tuııı vaıdınılaıın kaısılığını ıse bıı şiıketleı yolıı ıle geıı alınnıasına sağlanıaktıı Aıneııka dcv lelı \meııkan lıalkınııı malı olan bıı şııkctleıle o/dcştıı Bu kaıakteıı ıtıbaıı^lc \ıııcıık.ı. t.ım bıı sosval devlettıı Oııuıı 11,111, Aıneııkalı sosyal so/cuğunu kııllanmamak 1 1 , 1 1 1 Bı/dc halk kapıtalı/ıııı vaıdıı deınektedıı lurkıyedeıse duı ııııı t.ını teısınedıı Bı/cle halk k ıpıt.ılı/nıı dej>ıl, aıle kapıtnlı/nıı vaıdıı. k l I vaılıkl.ııının lı.ılka vavılnıası değıl. bellı elleıe ve ıılelcic geçınesı planlannıaktadıı I uık lıalkı ıse bu aıle şııkelleııııın ınsalına nı.ılıkıım edılınek ısienınektcdıı hsaseıı (nımııık Bıı lığı ne gıııııce. ekoııoını d.ılıa c.ok ıth.ıl.ıta doıııık olac.ıktıı Osmanlı 21<ı*l\ltl "İIHIIHI II doııenıını geıı gctııecek bıı sıstcnıe sınsıce vaklaşilmakta olduğu kaııısı egcnıeııdıı 1WO ve IW0'lı vıllaıdakı hukıımetleı maaleset bu ıvellcstıııne alci|isi ıcıııde koıpe ve f ık.ıt miıju I uık devletınııı tcnıellerini ovnıakla ımşgul olmıışlardır. \tatuık ı,ıvı yapınasım dahı bılıneven bıı topluınu ı,ok kııcıık bıı seıınave ıle kıııdıığıı kl 1 lcMİc \vıupa va nıuhtac elnicdciı Osınanlınııı aslıııııoıııık l>oı çlarını da (HIOIUIŞ \K I urk okononıisini plaıılı biı şıkikk' kalkıiHİıınıışlıı. Bıı^unku o/cl sektoı 11 dc, k l I 'lcr varatınışlıı. T.ını bıı .ııılııiccc senaıvosıı ılc luık lıalkınııı bııicik ıııalı olan bıı eseıleı go/ıınııı/c bak.ı baka paylaşılmak ıstenmektedıı Bııııl ııı plansı/ bıı şekılde salınc.ı, ıleııde satacak şevımızde kalmavacaktıı Osmanlı doneınındekı fîıtuhata davanan cı/ve ve g.ıııımetleı deolnıavııic.ı \ a n n toplıım kimlerin insatına bırakılacaktır. Aıle şııketı tekelı kıırınak ıcm plaıılı bıı şekılde zarar ettııılen ne o/eıkleştııılmesıne ne dc mıllıleştııılmesıne \M\ ışılıııavan KlT'leıın o/el bıı pıvl.ısinıı davanan cukııı o/ellestııme polıtıkası vuıutcıı hukumcllcı ve oııa sevııcı k.ılan bı/ıııı kıışağınıı/ gelecek kuşakl.ıı taıatııulan lıic de ıvı anılnıavacaktıı Yenı ()rt.i(,.ığ Oıgutlu sıstcmlcıııı vokluğu her ııırlıı nıeıktvın k.ı\bolıışıı k.ug.ın u sılık ıl.ı\anışınalaıın oı bi'lıısı/lık ı.ısil.ııuı bulatııklık Veııı O ı t . n . ı g A k l ı n k u ı ı u u ı l k ı o l ı ı ı k ıı/ıın / . ı n ı . m d . ı ı ı h i ' i ı k . ı v b o k l u g u s.ınıl.ın ılkı I ı d ı o l o ı ı l n ı n v e b o ş ı n a ı n , I.ııııı \ a ı . ı u n . ı s ı l ı n ı p u ı k o l ı ı s u IMGE k 11 Av. Kemalettin Çelan