Katalog

14 EKİM 1995 CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA EKONOMI TKİ kışa hazır • AVKARA (AA) -Türkiye Körrûr tşletmeleri (TKİ) Gene; Müdürlüğünün. 5 milyon tonluk stokuyla birlikte. piyasaya 15 milyon ton kjmür sunabileceği belirnlerek. bu kış kömür şıkınnsı yaşanmajacağı bildinldi. Bu kış, 7 milyon ton dolaVında olacaği tahmm edilen kömür talebıni karşılamak üzere. kurum hazırlıklannı tamamladı. Talebin artma olasılığina karşılık önlemlen sıkı tutan TKf, ihtıyaç duyulması halinde piyasa\a ılketapta 10 milyon ton kömür arz edebilecek. Erdemir işçisine avans yok • ZONGULDAK(AA)- Ereğlı Demir Çelik Işletmeleri A.Ş.'de (ERDEMİR) çahşan ışçilere. avans verilmesinin sözkonusu olmadığı bildirildi. Erdemir'den yapılan açilarnada etkili sendikanın belirlenemediği ve yetki uyuşmazlığının devam ettiği bir dönemde. işçilere avans verilmesinin hukuki ve mali sorunlara yol açacağı belirtildi. Açıklamada. geçen dönem toplu ış sözleşmesi sürecmde işçilere avans verildıği. ancak bu uygulamanın sonucunda Erdemir yönetimınin hukuki ve mali vönden zor durumda kaldıgı kaydedıldi. Kâğıt, yayıncının • FRANKRrRT (AA) - Dünyanın en büyük kitap fuan olan Frankfurt fuannda bır araya gelen medya devleri. gazeteler ve kitap basımcılannın. kâğıt fiyatlanndaki artışlar dolayısıyla maliyetin tırmanması sorunu ile karşı karşıya bulunduğu belirtildi. Alman Yayıncılar Birliğı Başkanı Roland Ulmer, son ikı yıl içinde dünyada kâğıt fiyatlannın yüzde 50 arttığını ve bundan sonra da artmaya devam edeceğini söyledi. Ulmer, fuarda yaptığı konuşmada. kâğıda gelen zamlann sadece kitap fiyatlannın artmasına yol açmadığını, aynca. iade edilen yayınlarla ek bir yük getirdiğini kaydetti. GAP, tarımsaJ sanayjye kayacak • ANKARA (AA) - GAP Koordinasyon Kurulu toplantısında, bölgede terörün durdurulduğu bir ortamda. projenin tamamlanmasına ilişkin çalışmalann hızlandınlması istendi. Olağanüstü Hal Bölge Valisi Ünal Erkan başkanlığında son olarak Siirt'te yapılan Kurul toplantısında, GAP bölgesinin, toplam 9 il. 72 ilçe ve 89 belediye olmak üzere geniş bir alanı kapsadığı vurgulandı. Toplantıda. bölgeye yapılacak yatırımlarda ise konut, hayvancılık. pamuk, süt ve mamülleri gibi tanmsal sanayiye ağırlık verilmesi gerektiği belirtildi. Emanet alımları Hgi görmedi • EDİRNE (AA) -Merkezi Edirne'de bulunan ve 48 kooperatife bağlı 138 bin ortağı olan Trakya Birlik tarafından başlatılan "emanet usuJü" ayçiçeği alımlarına, üreticilerin ilgi göstermediği bildirildi. Birliğin 10 günönce başlattığı emanet usulü alımlarda. sadece 30 ton kadar ürünün teslim edildiği kaydedildi. Trakya Birlik tarafından emanet olarak alımı yapılan ürünlerden. kilo başına depolama ücreti olarak 700 lira alınıyor. Kooperatifler süt pazarlayacak • Ekonomi Servisi - Kastamonu'da süt fiyatlarının altı-yedi bin liraya kadar düşmesi ve süt ödemelerinin 3-4 a\ a kadar uzaması, kooperatifçi köylüleri perişan ediyor. Köy-Koop Kastamonu Birliği, konuya çözüm amacıyla çalışmalara başladı. flk olarak Alatarla köy konağında toplanan Kastamonu Köy-Koop'a bağlı kooperatif yöneticileri. aldıklan bir kararla, ortaklannın ürettiği sütleri bundan böyle üst birlikleri Kastamonu Köy- Koop aracılığı ile topluca pazarlamaya karar verdüer. Ekonominin gidişatını belirleyebilmek için siyasi belirsizliğin giderilmesini bekleyecekler IMF maaş bütçesi bfldirdi• Uluslararası Para Fonu (IMF), Türkiye'den giden ekonomi bürokratlannın da katılımıyla yapılan toplantılarda, döviz kurlanndaki artış oranlannın enflasyonun altında kalması koşulunu yine vurguladı. • Alınan bilgiye göre IMF, stand-by kredisinin kasım dilimini !> onaylamak ve anlaşmamn sürmesi konusunda kesin karannı verebilmek için 'muhatap' olabileceği bir hükümetin kurulmasını bekleyeceğini açıkladı. ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Siya- sette yaşanan belirsızlikler Uluslarası Para Fonu'yla (IMF) süren ilişkilere de yansıdı. IMF'nin, VVashington'da önceki gün ta- mamlanan toplantılarda, ekonominin gele- ceğini görebilmek \e degerlendirme yapa- bilmek için öncelikle siyasi istikrar bekle- diği ve bir seçim tarihi belirlenmesini iste- diği bildirildi. IMF, Çiller hükümetine. işçi. memur ve emekli maaşlan için bütçeden aynlacak toplam ödeneğin yılsonuna kadar 160-17 0 trilyon lira sınınnı aşmaması uyansında bu- lundu. Hükümetin. Türk-lş'e sunduğu öne- rilerde. IMF'nin ödenekler için koyduğu bu sının koruyacak bir artış oranının üze- rine çıkamadığına dikkat çekildi. Türk-lş'le toplusözleşmepazarlıklan ve yann yapılacak güvenoylaması nedeniyle Washington'a gidemeven Devlet Bakanı Aykon Doğan da stand-by kredi anlaşma- sının 1996 sonuna kadar uzatılacağı yö- nündeki söylentiler konusunda. **Önce IMF'yle şubat ayına kadar yaptığımız an- laşmayı sürdürebikiim. ondan sonra yeni bir uzarmayı düşünürüz" dedi. Washington"da IMF'yle yaklaşık 4 gün boyunca toplantı halinde olan bürokratlar, dün de Dünya Bankası ile masaya orurdu- lar. IMF'yle önceki gün tamamlanan top- lantılarda. fonun öncelikle Merkez Banka- sı'nın yıl sonuna kadar kurların enflasyo- na eş değer oranda arttınlması yönündeki istemini reddettığı bildirildi. Fonun. döviz kurlarındaki artışlann enf- lasyonist etki yarattığını belirterek "Ode- melerdengesi ve para piyasalanndaki geliş- meleri kendi bünyenizde, kurlardaki artış- lan sınıriı tutarak dengeteyin" görüşünü di- Hükütnette seçim hazırhğı ESRA YENER ANKARA - Hükümet. "ani bir erken seçim*' olasılığına kar- şı hazırlık başlattı. Başbakan Tansu Çiller'in, Maliye Bakan- Iıgı'na, memur maaşlanna bu aydan geçerli olmak üzere yüz- de 15-20 oranında artışa denk gelen birzam verilmesini öngö- ren birçalışmayapılması taima- tı verdiği bildirildi. Yetkililer, memur maaşlanna yapılacak zammın bahardan önce bir er- ken seçim durumunda uygula- maya sokulacağını belırttiler. Başbakanlık'ta da gübrede süb- vansıyon uygulanması ve Zira- at Bankası aracılığıyla çıftçiye 3 trilyon liralık düşük faizli, uzun vadelı kredj dağıtılması öngö- ren bir kararname taslağı hazır- landığı öğrenıldi. Başbakan Çiller. azınlık hü- kümetinin kaderini belirleyecek güvenoylaması için DYP'ye ha- kim olmaya çalışırken, gelişe- bilecek anı bir erken seçim or- tamı için de hazırlık başlattı. Memur maaşlanna. geçen yıl tüketici fiyatlarında yüzde 125.4, toptan eşya fiyatlarında • Başbakan Tansu Çiller'in bahardan önce gündeme gelecek bir erken seçim için, Maliye Bakanhğı'na memura yüzde 15-20 oranlanna denk gelen maaş artışı verilmesini öngören bir çalışma için talimat verdiği, gübreye sübvansiyon ve üreticiye de Ziraat Bankası aracılığıyla 3 trilyon liralık düşük faizli uzun vadeli kredi dağıtılmasına ilişkin çalışmalann Başbakanlık'ta devam ettiği öğrenildi. da yüzde 149.6 oranına ulaşan enflasyona karşın, yüzde 54 dü- zeyinde artış yapan, bu yıl da verdigi maaş zammını düşük tu- tan hükümet. oluşan tepkiyi gi- derebilmek için kollan sıvadı. 1996 yılı bütçe yasa tasarısın- da personel harcamalan kalemi- ni, memur maaşlanna yüzde 78'e varan oranda artış yapıl- ması çerçevesinde düzenleyen hükümet, bahar aylanndan ön- ce yapılabilecek bir seçim için de. bu aydan geçerli olmak üze- re \erilecek bir zammın calış- malannı başlattı. Başbakan Çiller'in, Maliye Bakanlığı'na maaşlara. ekım ayından geçerli olmak üzere yüzde 15-20 oranlanna denk gelen bir artış yapılmasını ön- gören bir çalışma yapıhnası için talimat verdiği öğrenildi. Yetki- liler, talimat çerçevesinde kay- nak arandığını. ancak anı bir er- ken seçim olmaması durumun- da zammın da devreye sokul- mayacağını bildırdiler. Lluslarası Para Fonu'nun (IMF) destekleme alımlannın hububat. tütün ve çay ile sınıriı tutulması ve desteklemenin dü- şük oranda yapılması koşulu çerçevesinde, üreticiyi bu yıl zor durumda bırakan hükümet, çiftçi için de hazırlık yapıyor. Başbakanlığın, gübrede süb- vansiyon uygulanması ve Zira- at Bankası aracılığıyla, çiftçiye 3 trilyon liralık düşük faizli. uzun vadeli kredi dağıtılmasını öngören bir kararname taslagı hazırladığı öğrenildi. Çiller, seçim hanrlığına memurlardan başladı. le getirdigi öğrenildi. IMF'nin en çok üzerinde durduğu geliş- menin. Merkez Bankası'nın rezervleri ol- duğunu belirten yetkililer. şu açıklamayı yaptılar: "Eylül başında bankanın döviz alımını durdurması da rezerv paradaki artışın sı- nırlanması içindi. Eylül ayı verileri olumlu olacak. Ancak IMF, Merkez Bankası'nın eylül sonundan itibaren yine kurlan artır- ma politikası izlediğine dikkat çekerek, ekim sonu verilerinin beklendiğini belirtti." Fonun, ücretlerdeki artış oranlannın sı- nıriı tutulmasını istediğıne dikkat çeken yetkililer, "An- cak, fon da, hükümetin bu konuda kıskaca düştüğünii biliyör. O \ üzden, ücret artış- lanyla likitide oluşacak artı- şın, bir şekilde geri çekikce- ği bir kâynağın yaratılması- nı öneriyor. Bu yeni bir ver- giolabilir" dediler. Siyasi otoriteyı temsil e- den kimsenin bulunmama- sından dolayı bürokratlann toplantıda sıkıntı yaşadıkla- rını doğrulayan yetkililer. "Zaten IMF de bu toplanth- dan sonuç alınamayacaguu, muhatap olabilecekleri bir hükümet kurulmadan, s- tand-by kredisinin kasım ayı dilimi ve anlaşmamn süresi konusunda karar \ ermek is- temediklerini belirttiler'" açıklamasını yaptılar. IMF'nin, ekonominin gi- dışatının izlenebılmesi ve birdeğerlendirme yapılabil- mesi için de öncelikle gele- cek yıl yapılacak genel se- çimlerin tanhinin kesinleş- mesini istediği belirtildi. Yetkililer, istikrarlı ve he- defleri belli bir hükümetin kasıma kadar kurulması du- rumunda, gelecek ay IMF yetkililerinin Türkiye'ye ge- lerek yeniden degerlendir- me yapacaklannı bildırdiler. Hazine yetkilileri, Mali Deklarasyon'da yer alan makro ekonomik yardımı beklemiyor AB yardıım göstergeye takddıÖZGÜR ULUSOY Avrupa Bırligi'nin, Mali Deklarasyon'da yer alan 200-300 milyon ECL arasında bir makro ekonomik yardımı. ödemeler denge- sinin saglıklı oldugu gerekçesıyle Türki- ye'ye vermeye yanaşmadığı belirtildi. Hazi- ne Müsteşarlığı Dış Ekonomik Ilişkiler Ge- nel Müdür Yardımcısı ,\li C'mit GönülaL, Ma- li Deklarasyon'da, orta-vadeli makro ekono- mik yardım adı altında yer alan kalemın. ödemeler dengesinde bir açıkolduğu takdir- de Türkiye'ye verilmesinin söz konusu ol- duğunu kayderek şöyle konuştu: "Ancak, şu anki ekonomik sorunlanmı- zın, ic dengesizliklerden (bütçe açıklanndan) ka>naklandıgına işaret edilerek, bu > ardımın kullandınlmasına sıcak bakılmamaktadır." AB ile mali işbirhğinınçokönemli boyut- lara ulaşacağını sanmadığını ifadeedenGö- nülal. "Ödemeler dengesi yardımı ise halen ödemeler dengesinin oldukca saglıklı duru- mu göz önüne alınırsa. teorik olarak miim- kün olmakla birlikte, temin edileme>ecek- Ortaklık Konseyi toplantısında açıklanan Mali Deklarasyon • Topluluk bütçesinden, 1996yılında başlayacak ve beş yıllık bır dönemi kapsayacak dönem için 375 milyon ECU • Halen yürürlükte olan "Yenileşmiş Akdeniz Politikası" kapsamında, çevre, ulaştırma, telekomünikasyon gibi altyapı projelerinin finansmanı için 300-400' milyon ECU • Gümrük birliğinin yürürlüğe girmesinden itibaren, 96'dan başlayarak beş yıllık bir dönem için 700 milyon ECU • Avrupa Yatınm Bankası kaynaklanndan, 1996'dan başlayarak beş, yıllık bir süre için 750 milyon ECU'lük proje kredisi • Makro-ekonomik yardım şeklinde, uluslararası finansman kuruluşlanyla birlikte verilebilecek ek yardım tir" dedi. Ekonometrik çalışmalann ve tah- minlenn ödemeler dengesinde şok bir bozul- ma olacağını göstermediğine işaret eden Gö- nülal sözlerini şöyle sürdürdü: "Bu böyle ol- makla birlikte. Türkiye'nin kamu «eİiıieri kayıplan da önemli miktaıiara ulaşabilecek- tir. Kamu geliıieri kaybı ise belli bir /anıan aralığı ile ödemeler dengesinde bozulmaya yol açmaktadır. Buhususdikkatealınarakve Türkiye'nin gümrük birliği gibi halen ben- zeri bulunmayan bir kategoride mütalaa edil- mesi >e Topluluğun vardım mekanizması- nın. Vunanistan ve Portekiz gibi tam üyelere benzer bir şekilde düzenlenmesi TürkKe'nin ilk anda karşılaşacağı sonınlan çözmesine yardımcı olacaktır." 6 Mart 1995 tarihindeki Ortaklık Konse- yi toplantısı sırasında yayımlanan Mali Dek- larasyon'da. Türkiye'nin beş yıla yayılmak suretiyle yararlandınlacağı beş kalem yar- dım öngörülmüştü. Deklarasyonun beşinci kalemınde de. şöyle deniyordu: "Türki- ye'nin talebi üzerine ve ihtrvaç halinde Top- luluk. uluslararası finans kuruluşlan ile ko- ordinasyon halinde ve kullanılabilir mali kay- naklan dikkate alarak, IMF tarafından onaylanan programlaıia bağlantılı biçimde isrisnai orta >adeli makro ekonomik ek bir mali vardımda bulunabilirr Deklarasyon'da herhangi bır rakam veril- memekle birlikte Hazine yetkilileri. yardımı 200 milyon ECU, Türkiye-AT Dernegi Ge- nel Başkanı Prof. Dr. HaİukGünuğurda 300 milyon ECU olarak telarTuz ediyor. Öteyan- dan İK.V Genel Sekreteri Emre Gönen, bir ilke kararı olarak Deklarasyon'da yer alan bu kalem için rakam belirtmenin doğru olma- dığını söyledi. Prof. Dr. Cülten Kazganda. geçmişte ma- li protokollerin 10 yıl süreyle işletilmedigi- ni hatırlatarak, "AB'nin Türkiye'ye mali yar- dım vermeye zaten niyeri yok" diye kon uştu. Mali protokollerin işletilmemesinden Türki- ve'nin uğradığı kaybın 3 milyar dolar oldu- ğunu söyleyen Kazgan, "Türkiye kendi ken- dine gelin güvey oluyor" yorumunu vaptı. Ortak bir deklarasyon yayımlayan işveren, üretici ve ithalatçı, hükümeti uyardı: Türkiye tarunsal güciinü yitiriyorEkonomi Ser^isi - Son yıllarda tanmda uygulanan politika yanlışlıklan. özel- likle tanma dayalı gıda sek- töründe büyük olumsuzluk- lara yol açmaya başladı. Bu olumsuzluklann yavaş yavaş gıda sektörünü etkiİemesi üzerine. gıda işverenleri, gı- da ithalatçılan ile et ve süt üreticileri, birlikte hareket etme karan aldı. 18-22 ekim tarihleri ara- sında Dünya Ticaret Merke- zi'nde gerçekleştirilecek olan Gıda '95 fuannın tanıtı- mı amacıyla düzenlenen ba- sın toplantısına katılan Tür- kiye Gıda Sanayii İşverenle- ri Sendikası Yönetim Kuru- lu Başkanı Nazım Düzenli. Süt ve Et Üreticileri Birliği (SETBIR) Yönetim Kurulu Başkanı Doğan Yardarlı ve Türkiye Gıda İthalatçılan Dernegi (TÜGtDER) Yöne- tim Kurulu Başkanı Aziz Zapsu, ortak bir deklaras- • Yeterli teşvik verilmeli. • Tanmsal hedefler veniden belirlenmeli. • Üretim ve ihracat mutlaka arttınlmalı. • Avrupa Birliği ile Ortak Tanm Politikasf na uyumun nasıl sağlanacağ belirtümeli. • Türk tanmı ve üreticisi korunmalı. • Tanmda istihdam saölanmalı. vonla hükümeti ve bürokra- siyi uyardı. Tanma dayalı gıda sektö- rünün potansiyel gücüne rağmen, kapasite kullanımı, altyapı eksikliklen ve plan- sız ve yanlış yönlendırilen bir üretim modeli nedeniyle gelişemediği belirtilen dek- larasyonda. sektördeki po- tansiyel ışgücü ve yatınm kayıplarının önemli boyut- larda olduğu vurgulandı. Deklarasyonda, tüm bu sorunlann çözümü için ger- çekçi bir tanm politıkasının hayata geçirilmesi ve Avru- pa Birliği ile Ortak Tanm Po- litikası'na uyumun nasıl o- lacağı konusunda çeşıtli öneriler getirildi. Türkive Gıda İşverenleri Sendikası Yönetim Kurulu Başkanı Nazım Düzenli. toplantıda yaptığı konuşma- da. Türkiye'nin gıda sektö- ründe özellıkle de makarna. yağ. un ve bisküv i grupların- da yeni yatınmlara ihtiyacı bulunmadığını belirterek bu gruplarda eldeki atıl kapasi- tenin daha verimli kullanıl- ması gerektiğini ifade etti. TÜGİDER Başkanı Dü- zenli, kamu grevlerine de de- ğinerek KlT'lerin geçmişte özelleştirilmemesi nedeniy- le bu sıkıntılann yaşandığı- nı .ve ülke ekonomisinin arevler nedeniyle 30 trilvon kaybı olduğunu vurguladı. SETBİR Yönetim Kurulu Başkanı Doğan Vardarlı ise Türkiye'nin en kısa zaman- da tanmda ihracatçı ülke ko- numuna gelmesi gerektiğini kaydetti. Vardarlı, tanmsal nüfusu yerinde istihdam et- mek gerektiğini dile getırdi. Vardarlı, sözlerini şöyle sür- dürdü: "Tanmda fiili istihdam ile toplam istihdam arasındaki farkı iyi anlamak lazım. Ge- rekli önlemler alınmazsa, yeryüzünün en büyük göçle- rinden birisi önümüzdeki 5 >Tİ içinde Türkhe'de yaşana- cak." TÜGİDER Yönetim Ku- rulu Başkanı Aziz Zapsu ise Türkiye'deki işadamlarının aradığı ıstikran bulamadığı- nı belirterek ithalatçıların devamlı tanfe dışı engeller- le karşılaştığını ve şamaroğ- lanı haline geldiğini vur- guladı. İşçi kesimi de işveren kesimi de Ekonomik ve Sosyal Konsey'in işlevsel olmadığı görüşünde: Uzlaşıııada inisiyatif hükümetin oknamalıEkonomi Servisi - Ankara'da kamu grev- lerinin gergin saatleri yaşanırken, Marma- ris'in güzellikleri arasında çalışma hayatı- nın sorunlannı tartışan işveren ve işçi kesi- minin temsilcileri, hükümetin müdahalesiyle birtoplumsal uzlaşmanın mümkün olamaya- caeında bırleştıler. işçi, işveren ve üniversitenin de hükümet- le eşit biçimde temsil edileceği bir Ekono- mik ve Sosyal Konsey'in, Başbakan'ın tali- matıyla toplanan bir kurumdan daha işlev- sel olacağını dile getirdiler. Hak-iş Konfederasyonu Genel Sekreteri Salim Uslu. Türkiye'de Dışişleri Bakanlığı v e Başbakan'ın kurduğu iki ayn ekonomik ve sosyal konsey bulunduğunu belirterek, bun- lann demokratik ve eşit temsil ilkesıne uy- gun olmadığını ifade etti. Dışişlen Bakanlığı'nın kurduğu konseyin Avrupa Konseyi'nin Türkiye'deki partneri niteliginde olduğunu söyleyen Uslu. konse- yin Avrupa Bırliği'ne uyum yolunda göster- melik amaç taşıdığını ifade etti. 5 üyesı işçi. 5'i işveren ve 5 üyesi de diğer mefaat grup- lanndan oluşan bu konseyin yanında.başba- kanın mart ayında yayınlattığı genelge ile oluşturduğu ve bürokratlann ağırhkta oldu- ğu diğer bir konseyin daha bulunduğunu kaydetti. Avrupa Birliği Ekonomik ve Sosval Ko- mitesi Genel Direktörü Adnano Grazzi- osi'nın de demokrasi geleneklerine uygun görmediği bövle bir konseyin, AB'ye üye ülkelerin hıçbirinde bulunmadığını söyleyen Uslu. " Bu konsey bağımsız \e ekonomik bir birim değil. si> asi ikridann bir bürokratik bi- rimi durumundadır.Demokratik ve eşit tem- sil ilkesine sahip olmayan bu konsevin fonk- siyonu, hükümetin emrinde işci hareketinin ücrettaleplerini ve diğer beklentilerini kısan. siyasi iktidann ücret dayatmalanna gerekçe oluşturan \e uzlaşmaya hizmet etnteyen bir kurum olmasıdır" diye konuştu. Ekonomik ve Sosyal Konsey'in çalışanla- rın istediği bir konsey olmadığını söyleyen Türk Metal Iş Sendikası Başkanı Behzat Er- dal. çoğunluğunu hükümet temsilcilerinin oluşturduğu konsey yerine işçi. işveren, hü- kümet ve üniversitelerin eşit bir araya geldi- ği bir konseyin sonınlan tartışması gerekti- ğini belirterek,"Aynca konsey üyelerin öz- gür iradesiyle her zaman toplanabilir.Ancak biz Çiller'in isteğiyle toplanıyoruz'" dedi. Türkiye lşveren Sendikaları Konfederas- yonu Genel Başkanı Vekili Nihat Yüksel ise 14' ü hükümet temsilcisi. 9" u diğer kesimler- den oluşan konseyin oluşumunun" yasaksa- var" anlayışa sahip olduğunu vurgularken, Türkiye Metal Eşya Sanayicılerı Sendika Başkanı Erdoğan Karakoyuniu. "Ekonomik ve sosyal kon.se> in oluşumunu biz de onayla- mıyoruz. Dahafonksiyonelolmalıdır" dıye- rek işçi sendikaları ile aynı görüşü benimse- diğini ortaya koydu. IŞÇININ EVRENINDEN ŞUKRAN SONER Şimdi Ne Olacak? Dün kimbilir kaç yüz değil. kaç bin telefonda, kar- şılaşmada insanlar birbirlerine "Şimdine olacak" ben- zeri soruları sordular? Birçok şıklı yanıtlar vermeye ça- lıştılar. Çiller azınlık hükümetinin kurulup kurulamayaca- ğı, önceki güne kadar, kamu işçilerinin toplusözleş- mesinin anlaşmayla sonuçlanmasına bağlı gözükü- yordu. DYP'den sürpriz istifalar gelince, Devlet Bakanı Ay- kon Doğan, Türk-lş'le yaptığı zırvede ilginç sözler söylemiş. Göruşmeden sonuç ahnamayacağının an- laşılması üzerine, "Zaten güvenoyu alamayacağımız da görülüyor. 5 şubatta seçim olur. Bu arada işçiler maaş da alamayabilir. Gidin anlaşmanızı Cumhur- başkanı ile yapın, paranızı da ondan alın" dediği, ga- zete haberierinde yer alıyor. Haberin doğruluğu belki tartışılabilir. Ancak Çiller'in Türk-iş'le anlaşmak istemediği. kamuoyunda Çiller'e medyanın sağladığı büyük destek sayesinde yaratı- lan aksine görüntüye rağmen. tartışılamaz. Siz pazar- lıkfaıia ilgili telaffuz edilen trilyonlara ne bakıyorsu- nuz? Onlan ısteyen istediği gibi hesaplayıp ortaya atı- yor. Hükümetin süslenmiş rakamlarla 13 ekim günü Türk-iş'e verdiği son teklif, ortalama ücretlerde birin- ci 6 ay için yüzde 11.7, ikinci 6 ay için yüzde 8.9, yıl- lık ortalama için ise yüzde 16.7'ye geliyor. Türk-iş yöneticileri, aslında başından bu yana bir an önce anîaşıp kurtulma yanlısı olarak, "Altına ınme- y/z"dedikleri yıllık ortalama yüzde 37'nin de altına bir- çok puan inmiş, taban ücreti 12 milyona ındirmiş ola- rak geldikleri görüşme masasından elleri boş dönmek zorunda kalıyoriar. Dünkü görüşmeler trafiğinde de biz bu yazıyı yaza- na kadar değişen bir şey olmamıştı. Evet, kamuoyunda sizin görüp duyduklannız, var- dığınız yargının tam tersini bu köşeden günlerdir an- latmaya çalışıyorum. Sendikacı cephesi grevleri iste- yen taraf, direnen taraf hiç olmadı. Grevlere itilmiş, kendini birdenbire hükümet kurma pazarlıklarının or- tasında bulmuş, anlaşabilmek için de bu pazartıklar- dan yarartanmaya çalışan bir konumda oidu. Türk-lş, CHP'den, ANAP'tan, daha sonra DSP ve hatta MHP, diğer küçük partiler ve en sonunda da TlSK'ten destek almaya çalışırken yapmaya çalıştığı tek şey, işçinin ücret artışını yükseltmek değil, enflas- yon artışına göre en az üçte birin altında kalacak bir ücreti koruyarak, yoksullaşmanın daha da aşağıya çekilmesini önlemekti. Dikkatinizi çekerim, bu pazarlıklarda ikinci yıl zam- lan hiç ağızlara alınmryor. Oysa birınci yıl zamlan za- ten geçmiş aylarla ilgili. Şözünü ettiğimiz anlaşmaya konu olacak oranları da bir yılı bulacâk gecıkmeli öde- meyle bağlantılı bu zamları en az yarı yanya daha aşa- ğı çekilmiş olarak hesaplamamız gerek. Ve biz asıl önemli olan gelecek yılın artış oranlannın pazarlığa na- sıl konu edildiğini, hiç mi hiç bilmiyoruz. Ağızlara bile alınmadığını göre kimbilir ne çapta bir satış var. Hiç kuşkunuz olmasın, Çiller'in güvenoylamasında Türk-lş'le anlaşma gerçekten kilit olsa, Çiller ne ya- par yapar pazara kadar anlaşır. Zaten son arabulucu TİSK Başkanı Refik Baydur'un söylediğine göre o abartılı trilyon hesaplarında bile 13 trilyon gibi bir fark kalmış. Ama Çiller kurtlaıia oynadığı dansta yenik düştüy- se, DYP içindeki kopmalar nedeni ile zaten güvenoy- lamasını kaybedecekse, Türk-iş'le neden anlaşsın? Arkasında kale gibi duran medya sayesinde kamu- oyunu Türk-İş'le oyalar, partisi içindeki asıl sorunlan olabildiğince gözlerden kaçınr, zaman kazanır. Kendini kurtaracakhiçbirformül bulamazsada "ka- rarlt, kavgacı, direnen" lider ımajı ile ayrılır. Geleceğe dönük yatınm yapmış olur. Bu yazıyı siz okuyana kadar yine köprülerın altın- dan çok sular akmış olabilir. Ancak değişmeyecek çerçeve, belırleyicinin Türk-iş değil. Çiller cephesi ol- duğudur. Şunu görmeliyiz ki güvenoylamasında DSP'nin des- tek önkoşulunun hâla Türk-lşleanlaşmayıdakapsa- masının bu tabloda Çiller cephesi için fazlaca bir an- lamı kalmamıştır. Ciylama nasılsa kaybedılecekse, D- SP'ye gerek Türk-lş'le ilgili anlaşma, gerekse seçim yasasına ilişkin verilen sözlerin de tutulmasının gere- ği ortadan kalkmaktadır. Çiller'in önümüzdeki siyasal belirsizlik döneminde, yüzbinlerce işçiyi grevde bırakmamak, pazar günü Ankara'da toplanacak işçilerin yaratabileceği sosyal gerilimden kaygılanmak gibi sorumluluk duygulan ile davranabıleceğini ve her şeye rağmen anlaşmaya ça- lışacağını umanlar ise zaten çok fazla yanılıyorlar. isterseniz size ukalaca gelebılecek bir öngörüde daha bulunayım: Bu yazıyı"Eğer siz bu yazıyı okuya- na kadar ya da pazara kadar Türk-lş ile Çiller arasın- da bir anlaşma olmuşsa, olursa, bilin ki güvenoyla- masına yönelik de Çiller lehine çok önemli yeni şans- lar doğmuştur" diye noktalayayım. Eski DPT bürokratlan aklandı ANKARA (AA) - Ankara 5. Asliye Hukuk Mahkemesı. Devlet Planlama Teşkilatı'nda (DPT) görev yaptıkları dönemdeki uygulamalanyla hazineyi zarara soktuklan gerekçesiy le aralannda Yeni Parti(YP) Genel Başkanı Yusuf Bozkurt Özal'ın da bulunduğu 9 DPT eski bürokratı hakkında açılan alacak davasını reddetti. Davada. eski bürokratlardan toplam 1 milyar 832 milyon lira isteniyordu. Ankara 5. Asliye Hukuk Mahkemesi Başkanı, gerekçeli karann daha sonra açıklanacağını belirterek, davanın reddine karar verildiğinı açıkladı. Dava dilekçesinde ise. davalılann görev yaptıklan 1985. 86, 87. 88.89 ve 90 yıllarında yapılan bazı ihracat işlemlerinin sahte belgelerle usulsüz olarak yapıldığı öne sürülüyordu. Döviz Tevdiat Hesabınıza Yüksek ve Güvenli Yerim 1 Ay Vadeli 3 Ay Vadeli 6 Ay Vadeli 1 Yıl Vadeli Tasarruflannızı Derbank'ta Değerlendirin Şifli Merkez Şobesh Abide-i Hürriyet Cd. No: 125/1 Şi>li/İST. TeT. (0212) 224 94 94 Fax: (0212) 231 47 59 Sirkeci Şubesi: Dervışoâlu Sk Dervış Man No:l4 Sirkeci/IST. Tel: (0212) 512 16 83 Fax: (0212) 513 90 87 Erenköy: Bağdat Cd. Kontarcı Rıza Sk. Seyran Ap. No:l/5 Erenköy/İST. Tel: (0216) 363 23 04 Fax: (0216) 355 31 82 Ankara Şubesi: Cinnah Cad. No:24/A Çankaya/ANKARA Tel: (0312) 468 61 82 Fax: (0312) 468 61 86 DERBANK DJHork %7 85 9 10 ABD Dolan %7 85 9 10