Katalog

Çumhuriyet İmtiyaz sahibi: Berin Nadi Genel Yayın Koordinatörü: Hikmet Çetinkaya # Genel Yayın Daruşmanı: Oriıan Erinç • Yaaişleri Müdürleri: İbrahim Yıldız (Sorumlu), Diııç Tayanç •Haber Merkezi Müdürü: Hakan Kara • GörselYönetmen: FîkretEser Dış Haberler: Ergun Balcı • Ekonomi: BüJeırt Kızaniık • İstihbarat: Yalçın Çakır • Yurt Haberleri: Mehmet Saraç • Makaleler: Sami Karaören • Spor: Abdülkadir Yücebnan # Düzeltme: Abdullah Yazıcı Ankara Temsilcisı: Mustafa Balbav • Haber Mûdûru. Doğan Akın AtatürkBul- vanNo:125, Kat: 4, Bakanlıklar-Ankara Te! 4195020 (7 Hat), Telex: 42344, Fax: (4)4195027 •Izmir Temsilcisi: Serdar Kızık, H.Ziya Blv. 1352 S.2 3 Tel:4411220 Telex: 52359. Fax: 4419117 • Adana Temsilcisi: Çetin Yiğenoğlu İnönü Cd. 119 S. No: 1 Kat: 1, Tel: 3522550-3522601-3522492, Telex: 62155, Fax: 3522570 Müessese Müdürü- Erol Erkut •Koordına- tör Alunet Komlsan •Muhasebe Böient Ye- ner • Idare Hüseyin Gürer •Işletme. önder Çelik »Bilgı-İşlenv Naillnal •Bılgısayar S'.s- tem: Mörüvet Çiler •Reklam: Reha Işıtman Yatmia>uı re Basan: Yenı Gün Haber Ajansı, Basm ve Yayıncıhk A.Ş. TüfkocafcCad 39 4ICağaloğiu34334tst.PK-246fstanbulTeI (0 212)5120505(20hat)Telex 22246, Fax (0 212)5138595 I8AĞUSTOS1994 Imsak:4.33 Güneş: 6.09 Öğle: 13.13 İkindı: 17.01 Akşam: 20.06 Yatsı: 21.36 Mevlit Kandili • Haber Merkezi- Mevlit Kandili bugün kutlaruyor. Diyanet İşleri Başkaru Mehmet Nuri Yılmaz Mevlit Kandilı nedeniyle yayımladığı mesajda. Hz. Muhammed'in doğumunun 1423'üncü yıldönümünün kutlandığını anımsatarak, Kuran'a göre hiçbir ırkın diğerinden üstünlüğü olmadığını söyledi. Tpafik kazalarına öneri «ANKARA (ANKA)- Türk-İş Milli Sekreteri ve Demiryol-İş Genel Başkanı EnverToçoğlu, trafık kazalanrun araç ve sürücü hatalanndan meydana geldiğinı belirterek, "Trafık kazalannı azaltmak için demiryolu ve denizyollanna önem verilmesi zorunlu hale gelmiştır" dedi. Toçoğlu, gelişmiş ülkelerin karayoluyla ulaştırma ve taşımacılığı 20'nci yüzyılın son çeyreğinde iyice azaltma eğiliıninde olduklannı belirtti. Yalova'ya Anadolu lisesi • îstanbul Haber Servisi - Yalova'da, Çiftlikköy Lisesi bünyesinde, bu öğretim yılında hazırlık sınıfından başlamak üzereiki sınjflı bir Anadolu lisesi açılması kararlaşunldı. İstanbul Milli Eğitim Müdürlüğü'nce yapılan açıklamada. yabancı dili İngilizce olacak, 72 ögrenci kapasiteli Anadolu lisesine önkayıtlann 24 ağustos-2 eylül tarihleri arasında yapılacağı belirtildi. Şarkçıbanınaaşı • TAHRAN (AA) - Ortadoğu ülkelerindeetkili olan veyüzde kalıa izler bırakan "şark çıbanına" karşı aşı bulunduğu bildirildi. Tahran radyosunun haberinde, Razı Aşı veSerum Üretim Merkezi'nde görevli iki Jranlı doktorun 7 yılbk araştırma sonucu geliştirdiği aşının Dünya Sağlık Orgütü tarafından onaylandığı bildirildi. WHO,köpekleri • CENEVRE (ANKA) - Dünya Sağlık Örgütü (WH0) her yıl 30 binden fazla kişinin korkunç bir biçimde ölmesine yol açan kuduza karşı savaşı hızlandırmak amacıyla sokak köpeklerine yönelik * uluslararası bir kampanya planlıyor. Kampanyaya ilişkin deneme çalışmalanna Türkiye ve Tunus'tan başlanması öngöriilüyor. Beymen ekspozisyonları • Haber Merkezi - 'Beymen Expozısyon Günleri', 21 ağustos pazar günü 11.00-12.00 saatleri arasında 'ErkeklereÖzel" bir ekspozisyon ile sürecek. 14 mankenin sunacağı 'Beymen Business Erkek', 'V2 by Versace' ve 'Beymen Erkek' koleksiyonlan, dünya erkek modasırunı, yeni kumaş dokulan ve farkh renk tonlan ile kış sezonuna taşıyor. Boğaz'ın gözbebeği Poyrazköy yanarken belediye helikopterinin pilotu bıüunamadı;.susuz itfaiye geçgeldi Oııleııısizlik, 500hektar ormanıyoketti HATÎCE TUNCER MERDAN KARAÇAM AYKUT KÜÇÜKKAYA İstanbul Boğazı'nın son yeşil alanlanndan Beykoz'a bağlı Poyrazköy'de yaklaşık 500 hektar orman yanarak kül ol- du. Belirlenemeyen bir nedenle dün saat 14.00 sıralannda baş- layan yangın, itfaiyenin geç gel- mesi, sıkılacak su bulunama- ması, belediyeye ait helikopte- rin pilotunun olmaması nede- niyle havadan müdahale yapı- lamaması ve rüzgann da etki- siyle kısa sürede büyüdü. Bir itfaiye eri yaralanırken, PTTye aıt link hatlan ile 3 mandra tamamen yandı ve as- keriyeye ait bir mühimmat de- posu ile 3 köy boşalüldı. Geçen aylarda İstanbul Bo- ğazı'nın Karadeniz girişinde Sea Broker ve Nasia adh kuru yük gemisi ile ham petrol tan- kerinin çarpışması sonucu bü- yük tehlike atlatarak kıyılan mahvolan Poyrazköy'ün, bu kez ormanlan yandı. İstanbul Boğazı'nın Karadeniz girişinde yer alan en şirin ve son yeşil bel- delerden olan Beykoz'a bağlı Poyrazköy'deki orman yangı- nı, dün öğle saatlerinde başladı. Poyrazköy Plajı rivanndaki baltalık alanda başlayan yan- gın, kısa sürede yakınındaki çam ormanına sıçradı. İstan- bul'un hemen her yerinden gö- rünen yangının dumanJan da kısa sürede kenti etkisi altına al- dı. Anadolu Kavağı yönüne doğru hızla büyüyen yangın, Boğaz'ın Karadeniz girişinde bulunan Boğaz Komutanüğı ile buraya bağb askeri birlikJeri de tehdit etmeye başladı. Başlan- gıçta kıyı kesiminde süren yan- gın, rüzgann bir anda yön de- ğiştirmesiyle bu kez sırtlara doğru yükselmeye ve büyüme- ye başladı. İtfaiye geç kaldı Poyrazköy sakinleri. bölge- deki askeri birlikler ve çevre köylerden gelenlerin de yardı- mıyla söndürülmeye çalışılan yangın alanına, itfaiye, bir saat gedkmeyle 15.00 sıralannda ulaşabildi. Ancak bölgeye ilk olarak gelen Çubuklu ve Bey- koz itfaiye gruplan, "suları c\- madığı gerekçesiyle" saat 16. 00'ya kadar söndürme çalışma- sı yapamadı. Bu sırada çalışma- lan izlemek üzere bölgeye gelen Refah Partili Beykoz Belediye Başkanı Yücel Çelikbikk ile va- tandaşlar ve askeri yetkililer, belediyenin önlem almakta geç kaldığı gerekçesiyle tarüşülar. Üç saat sonra ise yangın yakla- şık 200 hektarlık bir alanı etkisi alüna aldı. Köy Hizmetleri'- şeritler halinde boşluklar aça- rak alevlerin yayılmasını engel- lemeye çabştılar. Bir ara alevle- rin askeriyeye ait mühimmat deposu ile yer alündaki cepha- neîiklere 500 metre kadar yak- laşması ise çevrede heyecan ya- rattı. Ancak askeriyeye ait araçlarla, cephanelik ve mü- altında boşaltıldı. Bir askeri yetkili, çok özel şekilde, her tür- lü tehlıkeye karşı koruma altına alınmış depolarda yangın çık- ması olasıiğuıın az olduğuna, ancak bir patlanıa halinde İs- tanbul Boğazı'nı yok edecek bir facianın meydana gelebileceği- ne dikkat çekerek "önlem ola- rak" boşaltma işJemi yaptıkla- nnı bildirdi. İstanbul'un hemen her yerin- den görülen alev ve dumanlar; Levent, Mecidiyeköy, Florya, Adalar, Kadıköy, Aİibeyköy, Anadolu Kavağı yönüne doğru büyüyen yangın, Karadeniz girişinde bulunan Boğaz Komutanlığı ile buraya bağlı askeri birlikleri de tehdit etmeye başlayınca, mü- himmat depolan boşaltıldı. Başlangıçta kıyı kesiminde süren yangın, rüzgarın yön değiştirmesiyle bu kez sırtlara doğru yükseldi. jstanbulun birçok yerinden izle- nen vangın, vatandaşlarda paniğe yol açtı. Söndürme çalışmaları ise, herzamanki gibi, yeterli olmaktan çok uzaktı. (Fotoğratlar: YILMAZ KARABACAK) Okmeydaru gibi semtlerde otu- ranlarda da heyecan yarattı. Polisi, itfaiyeyi ve gazeteleri arayan çok sayıda yurttaş, İs- tanbul Boğazı'nda ikinci bir tanker fadası yaşandığıru sana- rak bilgi istediler. Yangın yerindeki çalışmalar, büyük ölçüde de olavı izlemek için arabalanna binerek Bey- koz'a gelmek isteyenlerin ya- rattığı trafik sıkışıklığmdan kaynaklandı. 10 milyon nüfus- lu Istanbul'da daha önceki bü- yük yangınlarda da eksikliği hissedilen "havadan müdahale yapılamaması" konusu, bu kez de yaşandı. Büyükşehir Belediyesi'ne ait olan ve bir süre önce Belediye Başkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından kapatılması karar- laşünlan SUSER'e ait helikop- ter, pilotu olmadiğj için yangın yerine getirtilemedi. Saat 19.00 sıralannda bulunan bir heli- kopter ise gece görüş olanağı bulunmadığından geri dönmek zorunda kaldı. Pek çok ak- saklık ve eksiklik arasında hızla büyüyen yangında. Yuşa Tepe- si yakınlannda bulunan PTT"- ye aıt görüntü, ses ve veri ak- tanmında kullanılan ana ak- tancılar. link hatlan ve diğer te- sisler tamamen yandı. Anadolu Kavağı yönünde ve Boğaz'ın deniz gören sırtlannın iç kesi- minde kalan Akbaba ve Fener köyleri boşaltılırken Poyraz- köv'ün iç taraflanndaki bazı evler de önlem olarak bo- şaltıldı. Yangırun başlamasının üze- rinden 5 saat geçmesine karşın kontrol altına alınamaması üzerine bölgeye gelen çok sayı- da askeri birük ile Erdoğan'ın kapatüğı SUSER AŞ'nin işçile- ri, söndürme çalışmalanna katıldılar. Yangın ilk başladığı sırada 25 hektar alanda etkili olurken saat 22.30 sıralannda yanan ormanlık alan, 500 hek- tara ulaşmışü. Yangın sırası- nda su bulamayan itfaiye araç- lan denizden su çekmek zorun- da kaldılar. Bu arada davranı- şlan ve müdahaleleriyle çevre- deki insanlann ve diğer yetkili- lerin tepkilerine yol açan RP'lı Beykoz Belediye Başkanı Yücel Çelikbilek, elektriğin saatler öncesinden kesiimesine karşın bundan haberdar olmadığı için ortalığı birbirine kattı. Yetkili- lerin harekete geçirilmesini ve elektriğin kesilmesini ısrarla is- teyen başkana, kesinti uygula- masına saatler öncesinden baş- landığı anlatıldı. Yangın sırası- nda Çubuklu itfaiye grubun- dan bir itfaiye eri dumandan ze- hirlendi. Beykoz Devlet Hasta- nesi'nde tedaviye alınan itfaiye erinin durumunun iyi olduğu öğrenildi. Gazetemiz yayına girdiği sı- rada Istanbul'un Anadolu ya- kasının Karadeniz girişine doğ- ru büyüyerek ilerleyen yangını söndürme çalışmalan sürüyor- du. Cumhurbaşkanı Sûleyman Demirel. İstanbul Valiliği'ni te- lefonla arayarak sürekli olarak yangmla ilgili bilgi aldı. İstan- bul'da bulunan Orman Bakanı Hasan Ekincfde Vali Hajii Ko- zakçıoğlu ile birlikte yangın bölgesine giderek çabşmalan yerinde izledi. Bu arada "Alo 111 Orman İmdat" telefon hattı da "Aio 177 Orman İmdat" ola- rak değiştirildi. PTT yetkilileri, 111 numaralı telefonun, çocuk- lann kolaylıkla aramalan ve asılsız ihbarlarda bulunmalan nedeniyle değiştirildiğini bildir- diler. Yangının 10 saati Yoğurtvar suyok tstanbul Haber Senisi - Kaçak yapılar, devletin verdiği izinle inşa edilen beton yığıni binalar, balta, dozer ve yangınlarla yok ettiğimiz dünyanın savilı güzel- liklerinden fstanbul Boğazı'nda dün yaşanan doğa katliamını siz- lere resmı makamlann telsiz kayıtlanndan saat saat aktanyo- ruz. Saat 14.00: Beykoz ve Poyraz- köy arasında kalan ormanlık alanda vangın çıktı. Saat 15.00: Çubuklu. Beykoz, Üsküdar. Kavacık Orman İşlet- mesi'ne bağlı ekipler yangın yeri- ne geldı. Saat 16.00: İtfaiye ekıplen, iş makınelennın gelmemesi nede- niyle ilk müdahaleyı ancak iki saat sonra yaptı. Saat 17.00: Yangın yerine Kar- tal, Faüh, Bakırköy itfaiye ekip- leri çağnldı. Saat 18.00: Olay yerine Beykoz Kaymakamı ile Beykoz Belediye Başkanı geldı. Saat 19.00: Yangının, askeri bmanın mühimmat deposuna sı- çraması tehlikesi üzerine Çubuk- lu-4 itfaiye ekibinin bu bölgeye gitmesi istendı. Saat 19.30: Boğaz Komutan- lığı ve Kurmay Başkanlığı tara- fından yangın bölgesine cankur- tanma ışlemlen için helikopter ve cankurtaranlann gelmesi emn verildı. Saat 20.00: Yangın bölgesine SUSER'e ait su tankerleri ve iş- çiler getirildi. Saat 20.05: İtfaiye erlerinin söndürme çalışmalan sırasında dumandan zehirlenmelerini ön- lemek için yangın yerine yoğurt ıstendi. Saat 20.30: Yangın yerine. 80 kıloya yakın yoğurt ve süt getiril- di. Saat 21.15: Yangın söndürme çalışmalan sürerken su sıkıntısı başladı. Su tankerlen ıçın su kay- nağı bulmaya çahşılıyor. Saat 21.40: Yangın yerindeki ambulanslara ulaşılamıyor. Saat 22.10: Yangın yerine gel- mek için çıkan araçlarda telsiz bulunmadığı için ilişki kurulamı- yor. Saat 23.30:Tam bir kargaşa; kimi kontrol alunda dıyor, kimi değil diyor. Köylüler evlerini bo- şaltıyorlar. Saat 24.00:Gazetemiz baskıya giriyor. Yangın iç kısımlara doğ- ru yer yer büyüyerek rüzgann da etkisiyle sürüyor. Kasıtlı yangın çıkarmanın cezası 10 yıl hapis ve 500 milyon liradan başlıyor Hknikateşine50milyonliraceza İstanbul Haber Servisi - Orman Bakanı Hasan Ekind son günlerde artan orman yangmlannı önlemek amaayla 6831 sayılı Orman Kanunu'- na caydına yeni düzenlemeler getirmeyi plan- ladıklannı söyledi. Ekind, dün İstanbul Valiliği'nde yaptığı basın toplantısında orman yangınlannı önleme amaçlı ceza kanunJannın arük geçerliliğjni yitir- diğine dikkat çekerek yapacaklan yeni düzenle- melerin caydına özelliğe sahip olacağını vurgu- ladı. Toplanüda, yeni yasa tasansının kasıtlı yangın çıkaranlara 10 yıldan başlayan hapis ce- zası ile 500 milyondan başlayan para cezası: dik- katsizlik ve ihmal sonucu çücan yangmlann so- rumlulanna da üç yıldan başlaması kaydıyla ha- pis cezası ile 50 milyondan başlayan para cezası öngördüğü belirtildi. Öte yandan yeni yasa ta- • 6831 sayılı Orman Kanunu'nda caydıncı yeni düzenlemeler planladıklannı soyleyen Orman Bakanı Hasan Ekinci, 15 eylüle kadar bütün orman girişlerinde 24 saat boyunca denetim yapıldığını açıkladı. sansında. "Devlet ormanlarında izin verilen ve ocak yeri olarak belirlenen yerler dtşında. ateş yakmak veya yaktığı atesi tamamen söndür- meden mahali terk ermek yasaktır. Bu hükme uy- mayanlar, bir yıldan az oîmamak üzere hapis ve 50 milyondan aşağı olmamak üzere ağır para ce- zası Ue cezalandınlır" maddesi de yer alıyor. Ekinci, 1994 yılının. orman yangınJan açısı- ndan bütün dünya için önemli bir yıl olduğunu vurgulayarak "Bu yıl orman yangınlan gerek Türkiye'de gerekse dünyada ortalamamn üzerine çıkmıştır. Türkiye'de son on ytlda çıkan yangın saytsı ortalama 1360 iken bu yıl bu savı 1850Şe çıkmıştır. Bunu da mevsim normaJlerinin üzerinde seyreden hava sıcaklığı ile kuraklığa bağlayabili- riz" dedi. Havalann aşın ısınmasıyla topraktaki flora katmanırun tamamırun yandığmı bildiren Ekinci. küçük bir cam parçasının bile büyük bir Kültür Bakanı Timurçin Savaş: Ajııacuıuz öz«iiı- düşünen iıısaıı Kültür Servisi - Kültür Bakanı Timur- çin Savaş. İstanbul Topkapı Sarayı'nda düzenlediği basın toplantısıyla birkaç gün önce ülkemize getirilen Marsyas heykeli, Aprodisias friz Moğu ve 'gemid feneri'ni tanıttı. Toplanüda Savaş'ın yanı sıra Kültür Bakanlığı Müsteşan Emre Kongar ile Arutlar ve Müzeler Ge- nel Müdürü Engin özgen de hazır bu- lundu. Timurçin Savaş, yaptığı konuşmada, ülkemizden yasadışı yollarla kaçuılan Marsyas heykeli, .Aphrodisias'tan çalı- nan friz bloğu ve İstanbul'dan satın alı- nan 'gemid feneri'nin hukuk ve diyalo- ğun gücü ile Türkiye'ye getirilmesinden duyduğu mutluluğu dile getirdi: "Kültür Bakanlığı'nın girişimleri sonucu 1993'ün ekim ayında Kanuı Hazineleri, daha son- ra da 1994'ün nisamnda Girlandlı lahit, Anadolu topraklanna kavuşmuştu. EJ- malı Sikkeleri ile ilgili olarak ABD'de açılan davanın son aşamasında mahke- me, Türkiye Cumhuriyeti'nin taraf ola- rak kabul edilmesine karar verdi. Böyle- ce sikkelerin ülkemize kazandınlması yönünde yeni bir adrnı daha atılnuş oklu." • ABD'den getirilen Marsyas heykeli, Aprodisias friz bloğu ve 'gemid feneri'ni basma tanıtan Savaş, yeni Kültür Bakanı olarak hedeflerini açıklarken "Eyleme geçmediği sürece hiçbir düşüncenin suç olduğunu kabul etmiyorum" dedi. Emre Kongar ise, tarihi eserlerin iade- si konusunda ABD'nin Avrupa ülkele- rinden daha hassas ve hukuk kurallan- na bağlı olduğunu belirtti. Konuşma- lann ardından Kültür Bakanı, eserler hakkında bilgi verdi. Timurçin Savaş, yeni Kültür Bakaru olarak hedeflerini ise şöyle belirledi: "Si- vil toplum örgütleriyle, vakrflarla. sanat çevreleriyle ortak, katıluncı anJayışia ço- ğulcu bir kültür bakanlığı yaratmaya çalışacağız. Bir de özgür düşünen insan yaratma amacma yöneieceğiz. Çünkü sa- natçı özgür olduğu sürece yaratıcı oluyor. Bu konuda Mecüs'te de anayasanın deği- şip sivil toplum örgütlerinin siyasal alan- da çaltşmasuun sağlanması gerekiyor. Bu hem Türkiye'deki düşünce mantığuun da gelişmesini sağlayacak, hem de sa- natçılar düşüncesinden dolayı. şu anki gibi yargılanmayacak. Şimdi içeride bazı yazarlarımız »ar, çok üzülüyonım ben şahsen. Çünkü eyleme geçmediği sürece hiçbir düşüncenin suç olduğunu kabul et- miyorum. Her türlü düşünce ortaya çıka- bilmeli, tartışılmalı. Demokratik bir plat- formla Türkiye'nin temel sorunları çözü- lebüir.." Kültür Bakaru. Aziz Nesin'le ilgili ne düşündüğü sorulunca da şu yanıtı verdi: "Aziz Nesin olayına da ayıu mantılda bakıyorum. Herkes düşuncesini özgüriük içerisinde ortaya koyabilmeli, eyleme dö- nüşmediği sürece. Sıvas olaylannm ben tarihin bir kara yaprağı olarak, bir kara leke olarak kalacağına inanıyorum. Çün- kü insan sevgisi olan, insanlara güzellik- ler sunan hiçbir günahı olmayan insan- lann 21. yüzyıla giden demokratik bir ül- kede yanmaları, katlolmaları insanın ka- bul ederaeyeceği bir olay.' yangın çıkarabileciğine dikkat çekti. Ekinci. bunlann yanı sıra 1994 yılında çıkan orman yangınlanndaki artışın bütün Akdeniz ülkelerinde görüldüğünü belirterek, Türkiye'- deki yangın söndürme yöntemlerinin pek çok Akdeniz ülkesine oranla daha hızlı bir şekilde gerçekleştiğini öne sürdü. Toplantıda aynca 15 eylüle kadar bütün orman girişlennde 24 saat boyunca denetim yapıldığı bildirildi. Ekind'nin verdiği sayısal bilgilere göre. bir yilda Fransa'da ortalama 4 bin 300. îtalya'da 1200. İspanya'da 11 bin 100, Yunanistan'da ise 1500 tane orman yangını çıkmış. Bu sayı Türkiye'de ortalama '1368. Toplanüda. bu yıl sayısında aıtış görülen or- man yangınlannın büyıik bölümünün çıkış ne- deninin belirlenemediği ifade edildi. Ekind, 1994 yılında çıkan yangınlann yüzde 59"unun bilinmeyen ne- denlerden, yüzde 35'inin ise dikkatsizlik ve ihmalden kay- naklandığını belirtti. Orman yangınlannın diğer nedenleri arasında kasıt, yıldınm düşme- si, elektrik kaçaklan. söndürül- melen sigaralar, piknik ve ço- ban ateşi ve Gelibolu yangını- nda görüldüğü gibi anız yakımı yer alıyor. 1994 yılındaki yangı- nlann çoğunun Ege, Marmara ve Akdeniz bölgelerinde görül- düğünü soyleyen Orman Ba- kanı, çıkan 1850 yangında top- lam 15 bin hektar onnanlık alanın yandığını dile getirdi. Orman Bakanlığı olarak, yangınlara anında müdahale edebilmek için pek çok önlem aldıklannı. ancak yangınlann önlenmesi ve söndürülmesinde kendilerine olduğu kadar halka da büyük görevler düştüğünü vurgulayan Ekind, "Milli varlığımız olan ormanlara sade- ce devlet değil, 60 milyon sahip çıkmaudır" dedi. Ekma, Or- man Kanunu'nda yapılması planlanan caydına düzenleme ve değişikliklerin orman yangı- nlannı büyük ölçüde azalta- cağını sözlerine ekledi.