Katalog

SAYFA CUMHURİYET OLAYLAR VE GÖRÜŞLER 1 TEMMUZ 1994 CUMA Alevilik - Bektaşilik üstüne bir kitap MELİH CEVDET ANDAY A levihğin tarifinde * J^L bugüne değin tam / % bir birfik sagtona- J £ « » nuınış ve AJevili- # ^k ğin ne otduğn hak- ^ _ J L . kında bir karar btriiğine v«nlamamışür. Sebep, herke- sn gerçegi istediği gibi görmek isteme- sinden,Akvflerin sosyalbayabndald ba- n gerçekleri görmezükten geünelerin- dendir. Özellikie dini ve siyasi açıdan yaklaşımda bulunanlar,Alevfleri ya dış- bunışlar ya da bir siyasi potansiyel ola- rak gönnüşferdir." "Geçmişten Günümüze Halk Inanc- buı ttibariyie ALEVİLtK - BEKTAŞİ- LİK'' adlı kıtabının onsözunde böyle dıyor Ethem Ruhi Fığlata. Denebılır kı, bu oldukça uzun onsoz, daha çok Ale- vılıgm ne olmadığını gostermek ıçın yazılmıştır "Bugün Türkiye'de \e Türkiye'den yurtdışına gkfen Alevı toplumuna bakıl- dığı zaman, tıpkı Sunni kesimde oldu- ğu gibi, monoblok bir yapı oluştunna- dığı; özeülde orta yaşlı ve genç kuşak AJevilerin geleneksel AJeviliğiıı tarihi çizgüerinden zaman zaman epeyce farkn ve tabii ki günıûnuz ideolojOerin- den etkilenen çok çeşftü eğilimler için- de oMuklannı görmemek mümkün de- ğfldir." Geleneksel Ale\ılıkten uzaklaşan bu eğılımler nelerdır"7 "Bunlarda Aleviliğin bir din veva mezhep, yahut bir inanç sistemi değil, bir yaşam febefesi veya ikrici. devrün- ci bir eytem tarzı oMuğundan tutunuz, gerçek Islam olduğu iddiasına,yahut Is- lâın'ınTurklerehasbiçimiokluğundan, İslâm'lauzak\akmilişJdsioima>anate- ist bir feisefe otduğuna kadar geniş bir yelpazenin şekilkndigi görülür. Bu ge- niş yelpazede yer alan bütûn eğtttnüerin ileti sürdükJeri ortak tez ise, AleviHğin demokratik, laik, özgûıiukçu, çağdaş bir inanç sistemi ve Aievi toplumunun da bu çağdaş değeıieri yuzyıllardan be- ri sergileyen, koruyan, savunan bir top- lum olduğu >önündedir." Yukardakı sozlerden "atdst" sözcü- ğunu bir yana koyarsanız, benım de Alevılığe ıhşkın kanım, yukarda anla- üldığı gıbıdır Yanılmışolabılırmıyım9 Yazar Ethem Ruhı Fığlalı, Alevılığı Asya Tûrkluğunun geleneksel kultür yapısı ıçınde değerlendırmekten yana- dır Kıtabın benım ılgımı çeken ozû de budur "Anadolu'ya gelen Yesevi Türkmen- lerini heterodoxe değiL, esld Gdk - Tan- n (Tengri)inancıyla yoğıvhnuş meiâmî meşrepli samimi MuslümanJar olarak gormek, tarihî vakalara daha uygun düşmektedir; çunku unutulmamabdır ki, daima Batı'ya doğru vuku bulan Türk fetih harekâö ile birtikte ikıieye- rek zavijeler kuran ve boylece fiituhat- tan önce ve onunla beraber fetih ve is- kân edilen bölgevı MuslumanJaşüran- lar, birçok köye adını vereıu eiınin eme- gi ve alnının teri ile dağ başlarında yer açıpyerieşen, bağ ve bahçeyetiştiren bu dervişler ve derviş meşrebti Türkmen kitleleri olmuştur." Şımdı Alevılıgın geleneksel (Asya- gıl) torenlenne kısaca gozatalım Yal- nız unutmayahm kı, Turkler, tslâma gırmeden once gök-Tann'lı bir ınanca bağhdırlar "Gök-Tann üıancı ifc, Idâ- miyet'teki Allah üıancı arasında yakm bir bağ vardır. Gokturkyapıtiannın bir- çok yerinde Tengri'den (Tann) sözedi- Hr." Kurbaniı 4>inlerveTörenJer-Yazar, çok tannlı Turklenn kurban torenleny- le Islâmıyet'tekı Hac arasında benzer- lık bulunduğunu belırttıkten sonra, Hunlann Ongın nehn bolgesındekı Lung Ç'eng'te, Gok-Türklerle Uy- gur'lann Tamır ırmağı kaynagında, yı- lın ılk ayında atalarve doğa guçlen ıçın at ve koyun kurban ettıklennı anlatıyor Bır tur guneş kultudur bu ve Anado- lu'dadeğışıkbıçımlerdesurer Fakat ya- zar, bugeleneğın Alevılık-Bektaşıhk'te ne bıçım aldığını belırtmek gereğını duymamış Anlaşılan bıze bırakmış orasını Yuğ Törenfcri - Bunlar olü ıçın yapı- lan yas torenlendır StanislasJulien,bır yuğ torenını şoyle anlatmış "Bir adam öJünce cesedini çadınna koyariar, oğuJian, yeğenJeri, ana baba akrabalan birer koyun yahut birer at kurban ettiklerini gostermek uzere ça- dınn onüne uzatıriar. Sonra onun çev- resinde acıklı feryatlar kopararak atia yedi kezdönerlerveçadınn kapısına ge- lince bir bıçakla yüzterini çızerier. Olu uğuriu bir günde gömülür." Ka^arh^Yug" ya da "Yoğ"un şu an- lamlara geldığını söylüyor "Matem, yas, ölfinün gömülmesinden sonra iiç veya yedi gün verilen yemek." Kurban / Saçı Töreni - "Kurban ge- leneği Anadolu'da 'kanı yere akıtma- ma" biçiminde görûlmektedir. Tahtaa- lar, Çepniler, Yörükler kurban törenle- ri sırasında, kanı, yere dökmemek için Kara Kazan'da topiariar." Anadolu'da tek parça olarak haşlanan kurban etı sonra kuşbası durumuna getınlıp pay edılır Tûrkmenler buna "ülii", "pay", "hak", ya da "Jokma" dıyorlar Yer-Su Kûltü - Eskı Turklenn manı- şına göre, ınsanoğlu ıkı karşıt gucun et- kısı altındadır Bunlar ışık ıle karan- lık'tır Çatışan bu ıkı guç arasında bır üçuncüsü vardır kı, Turkler buna "Yer- Sub" (Yer-Su) derler lnsana yaşaması ıçın gereklı şeylen sağlayan bu Yer- Su'dur Ona dua edılır, armağanlar su- nulur Dağ-Kuitıi - Dag, Yer-Su ruhlannın en önemlı temsılcısıdır Anadolu'da Yörükler ve Tûrkmenler ulu daglara saygı gostenrler Nerdeyse her tepede, dağ eteğınde birer yatır bulunması bu- nun kanıtıdır Islamıyet oncesı ınanca- lar Yörûklerde "Evfiya" ınancına dönu- şerek surûyor "Kazdağı'nın Edremit'ebakan tepe- lerinde, Baba veSankız yatuian vardır. Her yıl ağustos ayuıda o çevTenin Türk- menİeri yiyecek, içecek, kap kacakbın- nı aJır. vatırlan ri\ aretegider, mağara- nuı önunde kurban keser, orada bir ild gun kaluiar." Orman /AğaçKültü -Turkler ıçın ka- yın ağacının ozel bır yen vardır Kur- ban kestıkten sonra kayın ağacı dıkılır- dı Dahası kımı boylar ağaçtan türedık- lenne ınanırlardı Orhan Şaik Gök- yay'm yazdığına gore, "Selenge civa- rında bir ağaçta bir budak peyda obnus, bundan beş erkek çocuk çıknuş". Şa- man âyınlennde kayın ağacının yen bu- yuktur Bu, Alevılık'tekı ""nıha Agaa" gı- bı, mıstık bır rol oynar "Hacı Bektaş-ı VeU Tekkesinde Balım Suhan Türbesi- nin önunde bır dut agacı vardır. Bu ağaç kerametle Horasan'dan buraya aübnış- ür." Anadolu'nun birçok yennde, kut- lu tanınan ağaçlara bez (çaput) bağla- nır Su Küftü - Su kültunün kaynagı, ya- zar'a gore. Hun Turklenne dek uzanır "Torosiarda, Buigar dağian üzerinde, kutlu sayilan iki veya iiç göl vardır. Bu- ranın yorukleri Temmuz veya Ağustos ayında, kalabalık halde bugöllere gkter, oradaki yaOrlara kurban keser ve gölü ziyaret ederek, dilekte bulunurlar." Benım ıçın ıigınç bır konu olduğu ıçın "Alevilik - BektaşUik" adlı kıtabı merakla okudum Ama Turklenn As- ya'dan getırdıklen ınancalar, kultler uzennde bunca durulmasına karşın, on- lann Anadolu'da karşılaşrp tanıdıklan ınancalara, kultlere boş venlmesı bana bır eksıklık olarak görundu Bır Bektası fıkrası ıle bıtıreyım yazı- mı Bır Mevlevı şeyhı, Bektaşı babasına - Bızım Hazret-i Meviâna guneştır gûneş, demış Bektaşı şu yanıtı vermış - Bızım Hacı Bektaş Veli buluttur bulut ARADABÎR Doç. DR. GURHAN TÜMER Dokuz Eylül Ünı Mima Fak. Cumhurlyet ikıtkusu Be<kı şımdılerde epeyce farklıdır, ama benım lıse oğren- cısı olduğum 6û'lı yılların başlannda, Moda'dakı Saınt- Joseph Fransız Kolejı'nde, asken bırdısıplın, bır manas- tır duzenı egemendı Istanbçjl'un, o zamanlar sankı daha soğuk, daha karlı olan kışlarında kalonfersız, sobasız ya- takhanelerde yatıp kalkmamız, yemekhanelenmız, banyo- lanmız, çalışmalanmız, sınavlarımız ve cezalarımız hep o dısıplıne, o duzene goreydı Burada amacım, okul anıla- nmı uzun uzun anlatmak değıl Onun ıçın, sözu hemen şu- raya getırmek ıstıyorum: Okula dışandan kıtap, gazete sokmak yasaktı Daha doğrusu, ızne bağlıydı AJdığımız krtaplan, gazetelen yonetıme gostermemız, onaylatmamız gerekıyordu Çok ılgınçtır, yalnızca Cumhurlyet gazetesı ıçın boyle bır kayıt, boyle bır zorunluluk yoktu Onu, elını- zı kolunuzu sallaya sallaya okula sokabılırdınız ve akşam etutlennde, saat 7'den sonra çıkarıp okuyabılırdınız. Son derece cıddı bır yaşam ve eğıtım anlayışına bağlı olan ve Turkçeyı ancak yanm yamalak bılen bu Cızvıt papazlan- nın bu davranışının bu gazete açısından son derece an- lamlı olduğunu o zamanlar pek duşunmemıştım, ama şım- dı duşunıiyorum ve her Cumhuriyet okurunun bılmesı ıçın ışte burada yazıyorum. Yaklaşık 30 yıllık bır Cumhunyet okuruyum Soylemeye gerek yok, bılenler çok lyı bılırier, bu, alışkanlıktan da ote, bırtutkudur, bırtıryakılıktır. Aşağıdakı satırtarda bu alışkan- lığı, bu tutkuyu, bu tıryakılığı bıraz ırdelemek ıstıyorum. Neden hep Cumhunyet? Doğru, gerçek habenn Cumhunyet'te olduğuna ınanı- yorum çunku ötekı gazetelerde okuduklanmdan hep kuş- ku duyuyorum Hele buyuk, çarpıcı haberier soz konusu oldu mu, "Acaba ne kadan gerçek, ne kadar sansasyon amaçlı?" dıye sormaktan kendımı alamıyorum Cumhun- yet'ın suzgecınden geçmeyen habere yetennce guven duymuyorum. Cumhunyet'ı okurken kendımı evımde hıssedıyorum Başka bır gazeteyı, şu ya da bu nedenle, genellıkle rast- lantıyla ve çok kısa bır sure aldım mı elıme, ığretı bır ko- nuk durumunda oluyorum Cumhunyet okumadığım gun, çok buyuk bır şey kaçır- mışım, dunyadan kopmuşum gıbı gelıyor bana Çok do- lu olduğum, gazete okumaya zaman ayıramadığım gun- ler de oluyor. Ama eğer o gunlerde Cumhunyet'ımı alıp koymuşsam bır yere, okumasam da fazla gam yemıyo- rum. Cumhunyet'te yayımlanmamış bır yazı, kamuoyuna ye- tennce malolmamış gıbı gelıyor bana. MArkası 17. Sayfada KooperatifDeğerleri Kooperatıfçılık, temel ılkelenyle ve temel felsefesıyle sosyal bır olgu olarak yaşamaktadır ve bundan böyle de yaşayacaktır. MEHMET ŞAKÎR ÖRS Tarış HalHa llışhler Müdürü U luslararası Kooperatıfler Bırlıgı Merkez Komıte- sı'nın 1922 yılında Mıla- no'da aldığı karar uyannca, her yıl temmuz ayının ılk cumanesısı, "l/hıstorarası Kooperatif Günü" olarak kutlanmaktadır Bu^ıl 72 kez kutlaması yann yapılacaktır Ulkemızde 80'lı yıllarda kooperatıfvılık hareketının gozden duşmesıne yol açan po- lıtıkalar ızlenmış, bıreysel gınşımcılıgın on plana çıkanlmasıyla kooperatıfçılık hareke- tı modern olmayan bır orgutlenme bıçımıy- mış gıbı sunulmuştur Oysa kooperatıfçılık özellıkle tanm gıbı bazı sektörlerde uretıcı- ler ıçın vazgeçılmez bır orgutlenme mode- lı olarak butun dunyada kabul görmektedır Nıtekım gelışmış birçok Batı ulkesınde ko- operatıfler hem geçmışte hem de gunumuz- de o ulke ekonomılennde çok onemlı bır yer tutmaktadırlar Örneğın Japonya'da 25 mılyon kışı kooperatif uyesıdır (yalnızca ICA uyesı kooperatıfler dahıldır) ve bu ra- kam ulke nüfiısunun beşte bındır 1800'le- nn sonundan ıtıbaren gelışen Japon koope- ratıfçılık hareketı, bugün tanm ve balıkçı- lık başta olmak uzere tüketım, konut, kuçuk sanayı, sıgorta gıbı birçok alanlan da kap- sar şekılde büyûmüş ve ekonomıde temel ağırlık sahıbı olmuştur Aynı durum öbûr gelışmış Batı ulkelen ıçın de söz konusudur ve bu ülkelerde kooperatıfler "modası geç- miş", "tutucu" ya da "hantal" örgütler ola- rak algılanmadığı gıbı ekonomıdekı guçlü rollennı sûrdurmektedırler Kooperatıfçılık, temel ılkelenye ve temel felsefesıyle sosyal bır olgu olarak yaşamak- tadır ve bundan böyle de yasayacaktır Yalnız, 2000'lı yıllara hazırlanan koope- ratif hareketı, kendı ıçensınde kooperatif değerlenru gozden geçırmelı, ekonomık ve toplumsa] değışımın kaldıracı olmahdır Kooperatif hareketının gundemıne gelen yenı toplumsal değerlen demokratıkleşme, şeffaflık, katıhmcılık, eşıtlık, karşılıklı yar- dımlaşma, ekonomık ve sosyal özgûrleşme ve uluslararası bütunleşme olarak sayabılı- nz TARHŞMA Başöğretmen Atatürk'ü izleyeüm... ^ - ^ U uzel M ı cumhunyetı- • -—.. mız. özellıkle S W şusonyıllarda ^ ^ m buyuk ^ ^ ^ ^ ^ sarsıntılar geçırmektedır Televızyonlarda ızJedığırruz acıkoturumlar bunun kanıtıdır Gazetelerde yaalanlar da bu gerçeğı gostermektedır Ilen goruşlulerle karşıt goruşlulenn tartışmalannı değerlendırecek olanlar bızlenz Bu toplantılarda özellıkle hukukçulann belırttığı şu yargıdan esmlenerek bır yasamızın durumunu ırdeleyeceğım "Beğensekde beğenmesek de, yunırlukteki yasalara uymak zorunday ı/." Yenı Türk toplumuna çekıduzen vermek amaayla, 26 Kasım 1934 yılında benımsenen 2590 sayılı yasa ıle Osmanlı dönemınde yerlı yersu kullarulan. 'hacı', 4 ağa', Iıafız', t moUa','efendi','bey', 'beyefendi', 'paşa', 'hanım'. 'hanımefendi', "hazretleri' sozcuklen devlet dılınden kaldınlmıştır Boylece, hem kışıler arasında sozcuklerle oluşturulan eşıtsızlıklenn gıdenlmesı, hem de bıreylenn devlet karşısında eşıtüklen ongorulmuştur Aradan geçen uzun yıllara karşın bu amaca ulaşılamadığı gorulmektedır Suregelen karşıtlıklar nedenıyle, ana gorevlen, yasalan ulus bıreylenne anlatmak ve sevdırmek olan devlet yonetıcılerı bu kutsal gorevlennı yenne getırememışlerdır Şe>ket Sureyya Aydenür'ın (1897-1976) yaptığı şu saptama çok ılgınçtır "Aydınlar, Atatûrk devrimlerini sahiplenmedi." (Cumhunyet, 9 Mayıs 1994, Aysel Kutlu - "DostMektupİan") Ben bu goruşun doğruluğunu. Ataturk devnmlennın sav unulduğu açıkoturumlarda, konuşmacılann, genellıkle oğretım uyelennın, bırbırlenne "Hocam, Hanımefendi.." dedıklennıduyunca anlıyorum Demekkı alışkanlık, ınsanlann goruşlennı sıslendırebılıyor, kışılere yasaya uymama gucu verebılıyor Bu yasanın 'halk benimsemediği için y aygınlaşmadığı' goruşu yanlıştır Bunda. toplumun her katmarunda var olan ıkıhğın buyuk etkısı vardır Bır toplumda karşıt goruşlu olanlann var olması doğal karşılanmalıdır Önemlı olan. devletın toplumu ılenye yoneltmekle yukumlu olduğunu unutmamasıdır Bıreylere orneklık etmesıdır Hıçİcımse beğenmeme, alışkanlıktan kurtulamama, vb nedenlerle yasalara uymama, uymayanlara goz yumma hakkına sahıp değıldır Boyle olursa toplumda duzen kalmaz Toplumumuzun sonsuza dek mutlu v e guçlu olması ıçın, devletle bırlıkte 2590 sayılı yasaya sahıp çıkalım Yasaklanan sozcuklen kullanmayalım Kullananlan, kınnadan uyaralım Devnm yasalannın. anayasalann bellı maddelenne (1982 Anayasası 'nın 174 maddesınde) koruma altında olduklannın yazılması, açıkoturumlarda bu yasalar uzenne goruşler bıldınlmesı yeterlı olmamaktadır Bunlann bolunmez bır butun olarak uygulanması ıçın çalışılmalıdır Laık, demokratik cumhunyetımızıcın sav aşımdan yılmay alım Ataturk'un gosterdığı y oldan sapmayahm Riiştü Ergun (Işınbilimci- Radyolog) Kültür • Sanat 293 89 78 (3 hat) EÜRIMAGES SIMEMASIm hzaîktfanyfa SİNEMA YAZARLARININ SEÇTİKLERİ 2 Bugun BABAM İÇİN Yon J1M SHERIDAN Tel 251 32*0 11 30-1400 16301900 21 15 6c! 1988'den ben boyle bır protest muzık dınlemedınız! ekrem ataer M A R E N O S T R Ü M (Bızım Denız) Madımak'ta Yanan Beni • HeCanım Semah (Done Done) Sardunyau \ğıt VlansAvlann Guludur • Benım Kabem Insandır • SolKolum\iralıj • \uru Bre Hızır Paja • Sıvas Ellennde Sizıın Çalınır • Işçı Marşı MAJÖR PLAK (O 212) 527 61 28 I'LA DAYANISMA GECESİ türkülerimiz kazanacak! Turkulerımiz serın dağ baflarında Turfcuferımız varo^larda Turkulerımiz dört bır yanda soylenıyor. Oavranın çocuklar TURKULERIMİZ KAZANACAK. Davranırı! Haykırın turkulerımızı Oyle bir ağızdan değıl Bınlerce yüreğin bınlerce ağzıyla Bir gok gürultusu gıbı TURKULERIMİZ KAZANACAK. KATILANLAR- •EZGININ GUNLUGU -MUAMMER KETENCOGLU •KOMA AGIRA JIYANE -GÛLEN MEZRABOTAN •GULBAHAR -ALI EKBER EREN -GRUP DINMEYEN •ZUĞAŞI BEREPE -GENÇ EKIN SANAT MERKEZI •DESTE GUNAYDIN -GRUP EKIN -OZGURLUK TURKUSU -AYŞE GULEN HALK SAHNESI -FEVZI KURTULUŞ -FOSEM -HARMAN HALK DANSLARI TOPLULUGU -ORHAN IYILER -IBRAHIM KARACA •HAYATIAZIM -SENNUR SEZER •ADNAN OZYALÇINER •GRUP YORUM 3 Temmuz 1994 Pazar YEDİKULE HİSARLARI 17- 23 : ; tertıp komıtesı Bılel satış noktalan beyoglu meph sto ve pentımento kıtabcvler cagaloglu sosyal yaynev kadıkoy akyuz kıtabevı bakırkoy karyasınemas ortaköy ortakoy kultur nerkez Irtıbat ıçın orlakoy kultur merkezı tel (212)258 69 87 BULUNMAZ TİYATRO | JÇINDEN DALGA GEÇEN TİYATRO I S T A N B U L 1. ÇOCUK ŞENLIĞI •MIM •BALE •PALYAÇO •ÇOCUK OYUNLARI •ÇEŞITLI ARMAĞANLAR 3 TEMMUZ PAZAR 12.00 M. KAFUCA TIYATROSU'NDA Tel: 513 74 31 - 522 C5 »5 - 251 «OS0-S3! 14*4 Ferhan Şensoy Yer Fenerbıjhfe Morına Pyramıd Karşuı SEYİRCİU SEYİR DEFTERİ Deniz Ayırı Güldürü Çar»amba-Perıamb«-Cuma-Cuınar1«« 21 00KIRKAMBAR GECE TIYATROSU Cumo, Cumcırlcsi 1*.OO BılefSohş FbohçeMonno fel 0216 344 23 46/1007 Ses 1885Orlooyuncular Beyoökı, W 0212 25118 65/66 P E R A S İ N E M A S I ( 2 5 1 3 2 4O) | BULUNMAZ TİYATRO İ S T A N B U L'Be/oğlu S nemas Yanı) TEPENIN KRALI Yon S'evei Soderbergh Oyuncular Jesse Bradlord Jeroen Krabbe usa E chhern 12 OO 14 15 16 3O 18 4 5 2 1 OO Oynayanlar Dılek Kurtjan Nuray Yavuz Cumartesı 20 00 Istiklal Cid No: 1B« 2 leyiglu Tel: 513 74 31 • 522 S5 »5 - 251 S0M-S3» 1414 ALKAZAR'IN SEÇTİKLERİ Tel: 245 73 83-245 75 38 Yılın "en iyi fılm" listelerine giren en seçkin eserleri Alkazar gösterdi Aikazar 1 Tem Cuma KIRIK KALP Jacques Fansten 2 Tem C tesı ELVEDA CARIYEM Chen Kaıge 3 Tem Pazar TATLI EMMA SEVGILI BÖBE Istvan Szabo 4 Tem Ptesı CHAPLIN Rıchard Attenborough 5 Tem Salı ELVEDA CARİYEM Chen Kaıge 6 Tem Çarş TATLI EMMA SEVGILI BÖBE Istvan Szabo 7 Tem Perş CHAPLIN Rıchard Attenborough Alkazar Avrupa Eurimages DÜNYANIN TÜM SABAHLARI Alaın Corneau AYAZDA BIR YUREK Claude Sau'et KAFKA Steven Soderberg DÜNYANIN TUM SABAHLARI Alaın Corneau AYAZDA BIR YÜREK Claude Sautet KAFKA Steven Soderberg ELVEDA CARIYEM Chen Ka ge PENCERE AMak Yohı Pek Dardır Teök Bas, Önü Yardır... Başbakan Çiller'ın malvarlığı sorununa polıtıkacının yaklaşımı yanlış ANAP, Meclıs'ı toplantıya çağırdı DYP'de sıkıntı var, SHP hukumet ortağı olmasına karşın bır açıklama yapa- rak olayın aydınlanmasını ıstedı SHP'de Aydın Güven Gürkan: "- Sayın Başbakan m ABD'dekı tıcarı ılışkılermın ya- salar dışında oluşturulduğu yonunde bır onyargımız yok Ancak bunun araştırılmasından kaçınılmasını doğ- ru bulmayız Sayın Başbakan 'm da bundan kaçınmaya- cağını ummak ısterız ' Bayındırlık Bakanı Kumbaracıbaşı: ' - Herkesm goruşune saygımız var Ama konu, ta- mamen DYP'nın ve Sayın Çiller'ın yanıtlayacağı ve kıs- men de yanıtladığı bır konu Bızım o konuya ılışkın goruş beyan etmemız bu aşamada doğru olmaz '' SHP'nın hukumetı bozmaktan urktuğu anlaşılıyor ya da DYP ıle ortaklığın gerektırdığı bır ıncelıkle durumu ele almak kaygısı, olayı ıçerığınden soyutluyor • Olayın anlamı ne? Bır toplumda yaşamı duzenleyen yalnız hukuk değıl- dır, ahlak kuralları da vardır Hukuktakı kurallara uyulması zorunludur, kuralları çığneyen cezalandırılır her kuralın bır de yaptırımı bulu- nur Bır kımse -hele başbakan ıse- yasalara uymaya ozen gostermelıdır Tansu Çıller yasaları çığnemış mıdır? Yayımlanan belgeler, çığnedığını gosterıyor, ama, bu ış o kadar ucuz değıl Başbakan ın durumu salt yasayla, cezayla, hukukla geçıştırılecek boyutların dışına taşmış Çunku ışın ıçıne ahlak gırıyor Sıyasal ahlak' • Ahlak da toplumdakı yaşamı duzenleyen kurallar yu- mağıdır, yazılı değıldır yasadakı kurallar gıbı karşılığın- da belırlı bır yazılı yaptırım arandığında bulunamaz Ne var kı kımı zaman ahlak -oncelıkle sıyasal ahlak- hukuktan daha ağır basar Ekonomıden sorumlu bır devlet bakanı -ya da başba- kan- bır yandan hukumette gorev yaparken ote yandan bır yabancı ulkede mal mulk edınemez Vergıden kaçamaz Holdıng oyunlarıylayukumluluklerını hafıfletemez bır elı ışte bır elı oynaşta olamaz 'Ikıncı vatanım dedığı ABD de ış yatırımlanna aıle- cekgırışemez Yurttaşlarını Turkıye ye yatırım yapmaya ve dovız yol- lamaya çağırırken Amerıka ya yerleşmek ıçın gırışıme geçemez Sıyasal ahlaka aykırıdır bunlar • Turk Ceza Kanunu nda şoyle bır madde var mı 'Başbakan veya devlet bakanı, gorevmı yuruturken yabancı bır ulkede mal mulk edınırse, tıcarethane açıp şırket kurarsa otel ve ış merkezı ışletmeye gırışırse ıkı yıldan beş yıla kadar hapıs cezasına çarptırılır " Hayıryok Ceza yasasını yazan hukukçunun boyle bır olayı hav- salası almadığı ıçın oze) bır madde koymamış Konması da gerekmez Bır başbakan ya da bır devlet bakanı bu tur ışlere gı- rıştı mı eğer o ulkede devlet devletse, cumhunyet cum- hurıyetse parlamento parlamentoysa basın basınsa, hukumet hukumetse harekete geçer namuslu bakanlar o hukumette artık bakanlık yaparnazlar namuslu mıllet- vekıllen (kendı partılerınden de olsa) o başbakanı koltu- ğundan ındırırler namuslu basın gereğını yenne getı- rır Turkıye muz cumhurıyetı mı' Işteterazı ışteolçu SHP lılerın bu ışı sıradan ve soyut bır yasa sorunu saymaları olayı anlamından ve ıçerığınden soyutlu- yor PEN Yazarlar Derneği'nin -Sıvas kıyımının yıldonumunde- Düşünce Özgürlüğü ve Laiklik konulu vanşmanın odul torenı 4 Temmuz 1994 Pazartesı saat 17 30'da Tank Zafer Tunav a Kultur MerkezTnde duzenlenecektır Konuşmacılar Şukran Kurdakul, Prof. Dr. Bedia Akarsu, Prof. Dr. Zafer Cskul, Bekır Özgen (Yanşma bınnası) Toren, duşunce ozgurluğu ve laıkhkten yana herkese açıkür YASA YAYINLARI Av. KANİ EKŞİOĞLU'NUN ESERLEF^İ UYGULAMALI HUKUK ESERLERİ • KOY, MAHALLE VE MUHTARLIK MEVZLATI (Yerel Yonetımler Seçım HuJcuku) Bıımuhamuı 326 scı\fa 250 000- • SILAHHLKUKU VE ILGILI MEVZUAT Bıııncihamııı 527sa\fa 300 000- • TAŞINMAZZILYEDLIĞINEYAPILAN TECAVUZLERIN IDARI YOLDAN ONLENMESI / TECAVUZLE ILGILI CEZAI KOVUŞTURMA 250 000 - METIN K I T \ P L A R I / KUÇUK BOY • CMLK 60 000- • KAT MULKIYETI KANUNU 40 000- • BASIN KANUNU 40 000- • IDARI YARGI MEVZLATI 40 000 - • IŞÇI S 4ĞLIĞI VE IŞGL VENLIĞI MEVZLATI 50 000- • TEBLIGAT KANUNU 40 000- • SUMEVZUATI 40 000- Bıı mıhon lııcnı aşan stpaıışleıde %20 ındtıım \apılıı Gondeı ı ut ıctı alıt ı\a aıttır ıjo/o ISTFME \DRESI: V ASA V AYINCILIKAŞ \nkara Cadd<-M 49 Cagjloglu/lslanbul Tel (2l2n27S4 88 Faks (212)512 98 38