Katalog

28HAZİRAN1994SALI CUMHURİYET SAYFA EKOJVOMI Toptan'ın 'Erdemir' tepkisi • ANKARA(Cumhuri yet Bürosu)- Milli Eğitim eski Bakanı ve DYP Barün Milletvekili Köksal Toptan, Ereğli Demir Çelik İşletmeleri A.Ş.'nin (Erdemir), yeniden kuruluş maliyeti ve diğer varlıklanyla 4 milyar dolann çok ûstünde olduğunu belirterek, "Erdemir şayet 500 milyon dolara satılacaksa bunun adı haraç mezat satma olur" dedi. Koç'a eleştiri • Ekonomi Servisi - İsıanbul Serbest Muhasebeciler ve Mali MüşavirlerOdası Başkanı Yahya Ankan, Rahmi Koç'un KDV oranlannın yüzde 50'ye çekilmesi talebini talihsiz bir açıklama olarak niteledi. Oda Başkanı Yahya Ankan, yaptığı yaab açıklamada, yaşanan ekonomık krizin halkın tamamını kapsaması gerektiğini savunarak, KDV indiriminin krizi daha da derinleştirdiğıni ileri sürdü. Auer'den işçi çıkarımı • Lüleburgaz(AA)- KirklarelTnın Lüleburgaz ilçesine bağlı Büyükkanştıran beldesinde kurulu Auer fabrikası, üretimini durdurarak, 160 işçinin işine son verildi. Fabrika yetkilileri. öteki 60 işçinin de 3 ay süreyle ücretsiz izneçıkanldığını beürtti. Otoyol müteahhitleri devletin "dövize endeksli borç ertelemesine" razı oldular Üç yıl vadeli bonoya ilk 6 evet' ANKARA (AA) - Türkiye Müteahhitler Birliği (TMB) Başkanı Kadir Sever, oto- yol müteahhitlerinin alacağının tahville ödenmesine ilişkin geliştirilen çözüme her- kesin raa olması gerektiğini belirterek "Ayağımızı yorganımıza göre uzatmak zo- rundayız" dedi. TMB Başkanı Sever, hü- kümetle sıcak bir diyalog sürecinin baş- ladığını belirterek bunun ilk meyvesini "alacaklannın ödenmesi şeklinin betirieo- mesi" ile aldıklanru söyledı. Sever, Başbakan Tansu Çiller ile göriiş- tükten sonra, nisan ayı sonu itibanyla 225 milyon dolan bulan alacaklannın, 3 yıl vadeli "dövize endeksli Türk Lirası ödetneli tahvfl" şeklinde ödendiğini anlattı. Yapüklan göriişmelerde Başbakan Tansu Çiller'in kendilerini birçok konuda bilgilendirdiğini ve birçok konuda kon- Türk Müteahhitler Birliği Başkanı Kadir Sever, Başbakan Tansu Çiller'le görüştükten sonra otoyol müteahhitlerinin nisan ayı sonu itibanyla birikmiş 225 milyon dolan bulan alacaklannın üç yıl vadeli dövize endeksli devlet tahvili şeklinde ödendiğini açıkladı. sensüs sağladıklannı anlatan Kadir Sever. "Bu çerçevede devam eden işlerin tamam- lanması için gerekli 1 milyar dolartık kay- nağın yansı yine tahvil, diğer yansı da fiı- malann sağladığı kredilerle finanse edik- cek" diye konuştu. Sever, hükümet ile özel sektör arasında başlayan diyaloğun yıllardır arzuladıklan bir sonuç olduğunu belirterek "Bunun geç de oba başlaması bizi sevindirdi. Çünkü so- nmlanmızı direkt olarak, aractsız hükümet yetkililerine iletebiliyoruz" dedi. Sever, sektördekı sıkıntının dış pazarla- ra yönelerek aşılmasına çalışıldığını bildir- di. Haarlanan yeni fıyat farkı kararna- mesiyle işlerin durmadan yavaş yavaş sür- mesinin sağlanacağını. bunun da sektörde yaşanan işten çıkarmalan azaltacağmı söyleyen Sever, "bunlann yeterli ol- madığını, ancak Türkiye'nin içinde bulun- duğu şartlaruı herkese fedakarlık yükledi- ği" görüşünü savundu. Kamuya iş yapan diğer müteahhitler ise, 60 trilyon liraya ulaştığı belirtilen ala- caklannı gelecek ayın ilk haftasında tahsil etmeyi umuyorlar. TİM-SE Başkanı Sami Sarı, otoyollann dolar bazmda fiyat- landınldığını ve bu nedenle dövize endeks- li devlet borçlanma kağıtlannın çaresizlik ve günün ekonomik koşullannda otoyol müteahhitleri için kabuledilebilir olduğu- nu belirtti. Sözleşmelerinde bulunmadığj için diğer kamu inşaatlannı yürüten müte- ahhitlere "dövize endeksli devlet tahvili" verilemeyeceğini kaydeden San, "Bazı ba- kaniann nisan ayına kadar olan hakedişle- rimiztn bu ayın sonunda ödeneceğine dair verdikleri sözler >ar. Hazint bonosunu ca- zip hale getirip ömeğin yüzde 70'ini nakit, gerisini bu kağıtlarla ödemeleri gibi bir du- rum sözkonusu olabilir. Eğer ödetne yapı- imazsa, müteahhitler bugüne kadar baş- vurmadıklan sözleşmeden doğan tasfive haklannı yoğun biçimde kullanmaya başla- yacaklar" diye konuştu. Başbakan'ın ihracat kampanyasına yönelik gezileri eylül ve ekim aylannda yoğunlaşacak Çiller'in ilıracatı teşvik tıırları başlıyor ANKARA (Cumhuriyet Bü- rosu) - Başbakan Tansu ÇiDer. ekonomideki bunahmın aşılması için, ihracatı arttırmak amaayla yurtdışı tanıtım gezileri başlatı- yor. Çiller'in kampanyası, tem- muz ayında Fransa ile başlaya- cak. Eylül ve ekim aylannda Orta Asya ve Ortadoğu ulkeleriyle de- vam edilecek. ABD Kongresi'ne gönderilecek heyet için de uygun zaman kollanıyor. Başbakanhk Başdanışmanı Büyükelçi Volkan Vural'dan alı- nan bilgiye göre. Çiller, 6 tem- r- C U N E Y T T O R O S Dünya otomobil devlerinin ucuz iscilik beklentisi T ürkiye'de kriz ile birlikte otomobil üreticileri işçi çıkarımına giderken, dünya otomobil endüstrisi de ucuz işçilik peşinde koşuyor Dünya otomobil devleri kendı ülkelerinde pahalı olan işçilik ve talepteki azalma nedeniyle büyük oranda işçi çıkarımlarına nazırlanıyor. Büyük otomobil devleri gelişmekte olan ülkelerde otomobil talebinin düşmesi ile daha ucuz işçilik peşinde koşuyorlar. Aralarında Renault, Mercedes, Peugeot, Volkswagen'in de bulunduğu büyük otomobil üreticisi şirketler, işçilik maliyetlerinin azaltılmasına neden olarak gelişmekte olan otomobil talebinin gelecekte Otomotıv sektorunde haftalık ücret Almanya Fransa Italya ispanya Çfn Vıetnam Hindistan 600 dolar 400 dolar 360 dolar 170 dolar 9.5 dolar 5 4 dolar 5.1 dolar hiçbir gelişme belirtisi olmamasını gösteriyorlar Gelişmiş ülkelerde, örneğin Almanya'da bir otomobil işçisinin ortalama haftalık ücreti 600dolar Aynıfirmanın Vietnam'dayerelbirşirketile kurduğufabrikadaçalışan işçinin ise haftalıkortalama ücreti 5.4 dolar. Bu şirketler kendi ülkelerinde de oldukçayüksek oranda bir işçi çıkarımını gündeme getiriyorlar. Otomobil üreticileri konu ile ilgili olarak "Şuanda düşündüğumuz öyle yüzde 5-10 oranlarında bir indirim değil. Daha yüksek oranlarda bir indirim düşünüyoruz. Eğer bunu şimdi yapmazsak ileride çok daha büyük problemler çıkabilir" diyor.B Tofaş ve Renaulfda zorunlu izin basladı T ofaş ve Renault'dadün zorunlu ve yarı ücretli izinuygulamasına yeniden başlandı. Renault üretime 16temmuz, Tofaş ise 5 eylülde başlayacak.Tofaş fabrikasında bu yıl beşinci kez zorunlu izin uygulamasına geçiliyor. Bununla birlikte zorunlu izin uygulandığı günlerde işçi yarım ücret alacak. Renault fabrikasında da uygulanacak olan zorunlu izin döneminde işçi çıkarılmayacak. • OTOMOBİLMZİN DEĞERİ (MİLYON TL) Serce Sahın Doğan Kartal TempfaSX TempfaSX-A TempcaSX-AK Renault12TXToros RenauitSprıng Renault Broadway Renault Flash Renault Manager 1990 88-95 110-120 125-137 105-120 115-125 120-130 135-145 150-165 180-200 1991 95-105 120-125 137-155 125-135 160-170 165-170 180-200 120-130 130-140 145-150 165-175 200-220 1992 103-110 125-140 149-165 140-150 170-180 180-190 200-220 130-145 140-150 150-165 175-190 220-250 1993 115-130 140-165 180-200 175-187 190-200 195-220 240-250 145-160 150-180 170-190 195-210 250-285 OKm. '73 2121 2935 3151 384 4255 4746 2083 2217 2601 3522 4619 LadaSamara LadaNıva Nıssan Sunny Nıssan NX Coupe Mazda323Sedan Mazda626Sedan Mazda323Hatcback Mazda626Hatcback Voikswagen Golf SkodaFavorıt BMW316ı BMW520> Mercedes 1906 Mercedes 200E Mercedes '900 1991 85-100 115-125 200-230 260-280 215-250 270-300 245-275 285-315 245-265 115-123 750350 75OS50 56&S50 785430 530-590 1992 100-120 130-145 245-270 300-335 250-280 35&400 275-300 37(M30 280-330 120-130 870-930 870-930 650-730 860-980 590*50 1993 120-135 150- 1 85 270-320 3SM15 270-315 435-515 330410 450-535 350410 130-145 950-1050 950-1050 850-920 1100-1200 650-850 OKm. 2056 3026 658 9167 4888 8026 5622 8482 816 2099 2270 2270 2200 2600 2200 muzda, büyük bir olasılıkla işa- damlannın da katılımıyla Paris'e gidecek. Çiller, Paris'te, Ortado- ğu Banşı'nın gerçekleşmesindeki katkılan nedeniyle, Filistin ve tsrail liderlerine ödül verilmesi amaayla UNESCO tarafından düzenlenen törene kaülmak için aldığı daveti kabul etti. Çiller'in, bu vesileyle, turizmcilerin ağırlı- kta olacağ) bazı Fransız işadam- lanyla görüşmeler yapması bek- leniyor. Türk heyetine de işa- damlannın katıhnası için çah- şmalar sürüyor. Çiller'in, eylül ve ekim ayla- nnda, Ortadoğu ve Orta Asya ül- kelerine de ihracatı özendirme kampanyası çerçevesinde ziya- retlerde bulunacağı öğrenildı. Gezilere, Türk özel sektöründen temsilciler de katılacak. Gezide Körfez ilk sırada Ortadoğu'ya yapılacak gezi- nın birinci ayağında, Suudi Ara- bistan, Oman, Kuveyt gibi Kör- fez ülkelerinin bulunduğu bildin- liyor. Israil'den de davet almış olan Çiller'in, büyük bir olasılı- kla, ekim ayı ıçınde bu ülkeye gi- debıleceğı belırtıliyor. Çiller'in yazdönemi gezı lıstesinde. Dünya Nüfus Konferansı vesilesıyie, Mısır da yer alıyor. Eylülde olması beklenen Orta Asya gezilennde, Azerbaycan, Kazakistan, Özbekistan. Türk- menistan ve Kazakistan yer alı- yor. Beş ülkeye yapılacak gezinin uzunluğu göz önüne alınarak, Orta Asya programının da iki ayaklı yapılabıleceği belirtiliyor. TÜRSAB eski başkanı Ulusoy'a göre yatınmlar askıya alınıp imaj tazelenmeli Dış taıııtım desteklenmeli Ekonomi Servisi- Türkiye Se- yahat Acenteleri Birliği (TÜR- SAB) eski başkanı Başaran Llu- soy, turizmde yaşanan sıkıntının ekonomik krizden değil tümüyle terörden kaynaklandığını vurgu- ladı. Başaran Ulusoy, turizm pa- zarlaması ve tanıtımı için zaman kaybetmeden kısa ve uzun vadeli stratejiler geliştirilerek, uygula- nacak teşviklerin tesis yatın- mlanndan bu alana kaydın- lmasını istedi. Ulusoy, "Yapdan rüm değer- lendirmeler, 2000 yüında dünyada turist sayısınııı bugünkünün iki katına ulaşacagı doğrultusunda- dır" dedi. Ulusoy, tüm ülkelerin bu pastadan daha fazla pay ala- bilmek için seferberlik halinde ol- duğuna dikkat çekerek, Tür- kiye'nin yaşadığı sıkınüyı şöyle anlattı: " Türkiye'de diğer sektörler sadece ekooomideki dalgalanmanın. fınansal bu- nalmun pençesindey ken, turizm sektörii buna ek olarak ve bunlardan daha çok siyasi geiiş- meler ve terörizmden etkilenmektedir. Bu si- yasal sıkışıklık olmasa. bu terörizm sorunu çö- zümlenebilse, turizm sektörümüz diğer sek- 1994 tuırzmininhedefı yerliturist tber BeJekpark, 113 ütkedeki tesisler arasında 15'inci • ANTALYA - Ege ve Akderuz'de yabancı turistleri hedefalan terör olaylannın artması üzenne. rezervasyon iptalleriyle karşılaşmaya başlayan lüks turistik tesıs ve tatıl köylen, yerlı turist ve alternatif yabana gruplara yönelrneye başladılar. Almanya'nın en büyük seyahat acentelennden TUÎ ile çalışan Iber oteller zinciri de. Türkiye Genel Satış acentesi Tantur Turizm ile birlikte yerli turiste dönük bir tanıtım kamp>anyası başlattı Antalya Belek'teki îber Belekpark tesisinde bir basın toplantısı düzenleyen Genel Müdür Acar Ipekçi değişen koşullar nedeniyle Alman turistlere altematif olmak üzere Rusya ve İsrail ile temas kurduklannı ifadeetti. Acar, Türkiye'deki Iber otelleri zincirinin "çevreci niteliğiyle" tanındıklannı sözlerine ekledi. törlerin yaşadıklan ve ekonominin bütûnüne endekslenen durgunluktan uzak kalacakt.." 1994 rakamlannın Türkıye'ye bu >ıl Avnı- pa ülkelerinden geçen yıla göre daha az turist geleceğini ve turizm gelirlerinin düşeceğini hatırlatan Ulusoy, "Fiyatlar büyük ölçüde düşüriilmüs ama bu da ileivi arttırmamıstır. Türkiye aleyhine yurt dışında sürekli bir kam- pany a gündemdedir. Türkiye'nin imaj sorunu vardır" ded:. Ulusoy. turizmde yatınm teş- viklerinin askıya alınmasını ve Türkiye imajının iyıleştirilmesine yönelik dış tanıtımı yürütecek seyahat acenteleri ve tur opera- törlerinın desteklenmesini istedi. IŞÇENIN EVRENINDEN ŞÜKRAN SONER Yok mu Hesap Soracak? Ne pahasına olursa olsun satılmak, elden çıkarılmak iste- nen KİT'lere ilışkın her gün bir yeni skandal patlak veriyor. Demokrasi, denetim organları işlese, hükümet hükümet olsa, siyasi partiler, parlamento işlevlerini yapsa, 70 yılın birikimi kamu mallarının, değerinin aklın almayacağı kadar attındafi- yatlarla birilerine peşkeş çekilmesi olaylarına çoktan el konul- muş, sorumlularından hesap sorulmuştu. Gazete sayfasına haber olarak yansıyabilen en son rezalet, ERDEMİR'in haraç-mezat satılmaya çalışılması. Genel Mü- dür, Borsa uzmanları, ERDEMİR'in değerinin 3-5 milyar dolar- dan aşağı olamayacağinda diretirlerken, özelleştirme İdaresi 1 milyarın altında, 500 milyona kadar düşebilecek bir fiyattan söz ediyor. özelleştirme İdaresi, ERDEMİR hisselerine Bor- sa'da büyük ilgi gösterilmesı ve 2 milyar değer bıçilerek işlem görmesıne katlanamıyor. Borsa'da şirketlerin değerlerinin açıklanması yasağına rağmen, yasayı çığneyerek, ER- DEMİR'in değerinin, boreları nedenı ile 1 mılyardan az, 500 mılyondan yukarıda olduğu yolunda bir açıklama yapıyor. ER- DEMİR'in pazarlık yöntemi ile değerinin çok çok altında satışını yapabilmek için, kendine gerekçe yaratmak ıstiyor. Gazete sayfalarına, televizyon kanallarına haber ola- mayan, çöp sepetlerınde kalan bir açıklama ise TEKEL'e ilış- kın Tekgıda-lş Sendikası tarafından yapılmıştı. TEKEL üzerin- de oynanan oyunlar ve en son ambalaj fabrikasının elden çı- karılması ile yapılanlar, tütün üretimınde ıddialı olan Türkiye'- nin, üreticisini, işçisini aç bırakma pahasına, yabancı tütün pazarı haline nasıl getırıldıği anlatılmaya çalışılıyor. Uzun yıl- iar sigara tekelını kaldırmak üzere verilen mücadelenın ardı- ndan, yabancı sigara üretımının sokulması ile paralel, TE- KEL'in modernızasyonunun engellendığı ve yabancı tekeller için Türkiye'nin cazip bir pazar haline getırildiğı vurgulanıyor. Türkiye'nin tütün ithalatı 1989 yılından bu yana yüzde 857 artarken, ihracatı yüzde 18 düşüyor. Türk tütünciilüğü çok hızlı bir biçimde kan kaybedıyor. Tüketicınin ıçım zevki kısa sürede yüzde 40 yabancı tütün kullanmaya yönelik kaydırılmışken, tü- tün ekicisi açlığa mahkum edılmış, sigara ve tütün pazarı ya- bancı tröstlere hedıye edilmişken yeni projeler gündeme geli- yor. Tekgıda-lş'ın TEKEL verilerine dayalı raporuna göre, TE- KEL'de gündeme gelen yeni küçülme projesı çerçevesinde atılan adımlar, TEKEL'i yok etmenin yeni kılometre taşları. Yıllar önce bıra sektöründen sistemlı bir şekılde çekılen ve yüzde 30'lardakı pazar payını yüzde 4'lere kadar düşüren TE- KEL, şımdı sigara pıyasasından çekılmeye hazırlanıyor. Son adım Ambalaj Fabrıkası'nın, ne olduğu belirsız bir yabancı fir- maya yüzde 60'ını devretmek suretıyle kıralanması. Değil yüzde 60, yüzde 50 artı 1 dedığiniz anda yönetsel hak- larımzdan tümüyle vazgeçıyorsunuz demektir. TEKEL'in ürünlerıni payasaya sunmada, olmazsa olmaz koşulunu taşı- yan bir ürünü imal eden fabrikasının yönetsel haklannı bir ya- bancıya devretmesınden ne gibi çıkarı olabilir? Bir anlamda TEKEL, tüm üretıminin denetiminı kendi elıyle bir yabancı fir- maya teslım etmış olmakta değil midır? 1994teHazıne'yeaktaracağı kaynak40trilyon lira, GSMH 1 - nın yüzde 3'üne tekabül eden bir kaynak yaratan TEKEL'ın yok edılmesı pahasına gırişılen oyunların sonucunda, toplu- mun uğrayacağı çok yönlü kayıpların boyutu nedır? Devlet kendı öz kuruluşunu, ulusal sanayiini yok etmek için sistemlı bir senaryo uyguluyor ve bunu da kendi görev teslım ettıği adamlarına yaptırıyor Devletin tekelı ortadan kalkıyor, pıyasaya özel yabancı tekeller yerleşıyor. Kimse kimseyi uyutmasın, ortada serbest pıyasa rekabet düzenı falan yok. Ülke kaynakları, ulusal sanayi yabancı sömürgecılere peşkeş çekiliyor. Yıllar önce kanla elde ettığimiz bağımsızlığımız, şimdi ekonomik tedbırler adı altında yabancılara teslım edilı- yor.. Tekgıda-lş'in raporunda, ulusal sanayi ve öhcü kuruluş- lardan birı olan TEKEL'e olan vefa borcu bir yaria, ülkeye bağlılığın gereğı bu ışm takıpçısi olacakları açıklanıyor Bugün, Tekgıda-lş'ın de ıçinde yer aldığı Türk-lş Başkanlar Kurulu toplanıyor. Sadece TEKEL ve ERDEMİR'in satışlarını değil, ORÜS'ü, Zonguldak'ı, Karabük'ü, tersanelerı, limanları, HAVAŞ'ı, PETLAS'ı, Et-Balık'ları, Süt Endüstrılerı'ni... haraç- mezat satılmak ıstenen, kapatılmak ıstenen her yerı, her şeyı görüşecek. ödenmek istenmeyen ıkıncı yıl zaFnlarını, haksız işçi çıkarmalarını... Bakalım hesap sorabılecekler mı? Evet, yok mu hesap sorabilecek?.. m ^ ^ i » 18631 TEN BERÎ OSMANLI BANKASI