Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
SAYFA CUMHURİYET 16 HAZİRAN1994 PERŞEMBE
OLAYLAR VE GORUŞLER
Ortaklaşa davranış kültürü ve siyaset
Türk toplumunun belırsızlıkle. uretımsızlıkle baş
edebılmesının >olu. ortaklaşa davranışçı kımlığını "güçlu
bıreylerden oluşmuş ortaklaşa da\ ranışçılık" aşamasına
taşımaktır. Guçlu. ı\ ı \ etışmış bıreyler, ortaklaşa
da\ ranışçılığın çağdışı akımlann peşıne takılmasını da
engellerler
Prof. Dr. A.SELAMİ SARGUT Gazi Üniversitesi
îşletme Bölümü
oluşturacağı ızlenımını vererek ordu-
nun geçmıştekı ışlevıne mı so\unmak-
tadır0
Sesini du\uramamak: Turk toplu-
munda "guç mesafesi" buvuktur
Guçluvle zayıf arasında onemİı statu.
mdkam \e benzerı farklılıklar vardır
\e bu durum genel kabul gormektedır
Ozellıkle bo\le bır toplumda halk yı-
ğınlanndakı ezıklığı, haksızlığa uğra-
mışlıkdu>gusunuaşmdkıçınkıtlelenn
seslennı du\ urabıleceklen. katılımı
sağla\abıleceklen \asal duzenlemeler
gereklıdır Demokratıkleşmenın bazı-
lannın sandıklannın aksıne. tum dığer
oncelıklenn de onune geçmesı gereğı
bugerçektenka>naklanmaktadır De-
mokratıklcşememe, ekonomıden bılı-
me. varatıcılıktan uretıme, verel kultu-
run zengınleştınlmesınden ulusal bu-
tunluğumuze değın bırçok noktada.
geleceğe gıden \ollan tıkamaktadır
Bu yapılamadığı surece \ıne halk
uğınlannın "tribünlere" oturtulduğu-
nu \enı-lıberaller desteğınde sana>ı
burjuvazısının "yedek Büyük Millet
Meclisi" rolune sov unduğunu gormck
kjçınılmazdır Sonuçta asken darbe-
lenn dışd vansıyan "onur kıncı" go-
runtusunden kurtulan Turkıve "şık si-
>il darbeler" aracılığıvla sorunlannı
G
eçen hafta 10 hazıranda
bu sutunlardakı yazım-
da. farklıîa^nıanın uç
boşuttd ele dhnabılecc-
ğını belırtmış "ortaklaşa
da> ranışçı kultur - birev ci
kültfir" kavramlan u^tunde durmu^-
tum "Belirsizlikle Baş Edememek"
ara başlığıyla >azıma dcvam edı\o-
rum ~^~-~-^___^
Turk toplurnunda belırsızlıkten ka-
çınmaeğılımı \uksektir Bu eğıJım.de-
ğışmenın hızlandığı donemlerde ken-
dını gu\encede hısbetmeven kesımle-
nn aşın bıçımde dırenmdenne neden
olur Zaman zaman toplumsdl Keme
donuşen "demokrasm askıva alma"
eğılımlennın temelınd'c dc \ ınc bu "be-
lirsizliğin ustesinden gelememek" kor-
kusu >atar Ozelhklc bundlım donem-
lennde duzenın koruvucubu sıvasdl
pdrtıler\esana>ı burju\azısı kıtlelerle
dd>anı$maktan uzak duran gu\en
vermeven ku^ku \aratan tutumlarıv-
la toplumdd \ar olan belırsızlıkten
kaçınma \edeğı$me\edırenmeeğılım-
lcnnı koruklcmcktedırlcr 0 Akla ge-
len soru $udur Anljşılmusı zor çal-
kdntıhdeğışmeortamlannda RP etkı-
lısoylemı\lchdlk ıçıngu\enlı.dı->ıplın-
lı. belırsızlıkten annmış bır ortdm
çozecek boylecesanayıburjuvdzısının
dış ekonomık ılışkılen de y ara almay a-
caktır' Bu belırsızlıkte halk yığınlan
da kafası kanşmış bır halde ulkedekı
"yonetim ve güç merkezlerini" algıla-
ma> a çalı^acaktır Soz konusu çalkan-
tıda halk vığınlannın sesını duyurma
zorluğu goz onune alınırsa. belırsızlık-
ten kaçınma ve guvenlı bır lıman ara-
mak gundeme geldığınde RP. \azge-
çılmez bır seçenek olarak ortaya çıka-
bıhr
Öneriler
Turkıyc dunyadakı hıçbır lıberal-
demokrasıde gorulemeyecek duzeyde
ozgun bır soytanlıkla ^ımdıkı çıkma-
zın ortasına getınlıp bırakılmıştır
Çarpıklıklar oylesı bır duzeye gelmış-
tır kı sozlu-yazılı basındakı her habcr.
bır bılınmezler yumağı, bır kaygı oda-
ğına donuşmektedır Duyduğumuz
her haber va Ğd yorumun drdında bır
çıkdr ılışkisi bır sendryo drdmdk zo-
runluluk durumund gelmıştır Hangı
habenn hangı çıkar ılışkısıne payanda
olacağı, hangı yorumun ardından
hangı guı, oddğına dbd dltından sopa
gosterıldığı çok bılınmezlı denklemle-
re donu^muştur Sanayı burjuvazısı-
nın hangı duvurusunun hdngı gızlı he-
sapldşmdnın belırtısı olduğunu hdlk.
boz-ydp benzerı yontemlerle çozmeye
çalı^rnaktadır Kımın hem ekonomık
hem Myasal anlamda lıberal. kımın de
yalnızca kendı parasal çıkarlan olcu-
sunde lıberal olduğunu anlamak gıt-
tıkçe zorlaşmakladır Tum bu belırsız-
lık \e karga^a ıçınde. sığınılacak gu-
venlı lıman arayışlan gundemdedır
Ulkenın ıçınde bulunduğu durum ır-
delendığınde bazı duşunceler belırgın-
leşmektedır
• Tum dıkkatlenn ekonomı uzenn-
de yoğunlaştığı bu donemde "Demok-
rasi feda edilebiiir" mesajları v enlmek-
tedır Işınılgınçyanı bu kez mesajlann
kaynağı askerdeğıl. sanayı burjuvazısı
vebıreycı-lıberal kesımdır Neyazıkkı
sanıldığının tersıne Turkıye'nın once-
lıklı gereksınmesı, ekonomı değıl de-
mokraMdır Lıberalle^meadınagucun
hızla belırlı noktalarda odaklaşmaya
başladığı bır sıyasdl ortamda ekono-
mının duzelmesı çare değıldır Vozve
antı-demokratık siyaset, ekonomıyı
kısa zamanda yıne dıbe ıtecektır De-
mokratıkleşme surecıne gınlmesı hal-
kı tnbunlerden sahaya ındırecek. boy-
lece gucun toplumsdllaşması sağlana-
caktır
• Solcular da lıberaller de y erel kul-
turel norm ve değerlerle yoğurmayı bır
turlu beceremedıklen aktarmacılığı ve
şablonculuğu bırakmalıdırlar Sanayı
burjuvazısı kopyacılık yenne. ulusa)
kımlığın belırlenmesıne katkı verecek
duşunsel ve parasal çabalann ıçıne gır-
melıdır
• Ortaklaşa davranış kulturu. "a>-
nıpamerkezciliğin" yutturmaya çalış-
tığı gıbı çağdışı bır olgu değıldır Bırey-
cı kulture gore bazı ustunluklen bıle
vardır Osmanlfnın yuzyıllar boyu
Avrupa'nın kıyısında kanıtladığı >a-
şayabılırlığınde Kurtuluş Savaşı'nın
Batı normlarında akıldışı sayılabıle-
cek oykusunde ortaklaşa davranış
kulturunun buyuk payı olmuştur
Hıçbır Batı demokrasısınde yaşama
gcçınlemeyecek "paketler" bu ulkede
uygulanabılıvorsa nedenı, kulturun
bclkemığını oluşturan orıaklaşa dav-
ranış norm ve değerlerıdır Bıreycı-
lıberalızm uvdurmaca. kavdırmaca
yontemlerle aşılanmaya başlandığın-
dan bu yana nelenn olup bıttığı, ne tur
bır yozlaşmanın sergılendığı gorui-
mektedır Ortaklaşa dav ranış kulturu-
nun norm vedeğerlennıyadsıyan lıbe-
ralızm şablonculan, bıreya-lıberalız-
mı Batı'da ayakta tutan değer ve
normları sısteme yerleştıremedıklerı
ıçın. kural tanımaz bır kargaşa ve yoz-
laşmanın toplumun tum kesımlenne
hızla yayılmasında başrolu oynamak-
tadırlar
• Turk toplumundakı sağlı sollu
tum kesımler, kendılenne evrensel dı-
ye yutturulan değer ve normlann ço-
ğunun Batı'nın "\erel"ı olduğunu ar-
tık kavramalıdırlar Hıçbır toplum
kendı yerelını gerçek anlamda belırle-
yıp ırdelemeden evrensele ulaşamaz
Çunku evrensel, teknolojısı ve parası
olanın dıkte ettırdığı değer ve normlar
değıl, tum yerellenn en uygun bıleşke-
sıdır
• Turk toplumunun belırsızlıkle,
uretımsızlıklc baş edebılmesının yolu.
ortaklaşa davranışçı kımlığını "güçlü
bireylerden oluşmuş ortaklaşa davra-
ntşçılık" aşamasına taşımaktır Guçlu.
ıyı yetışmış bıreyler. ortaklaşa davra-
nışçılığın çağdışı akımlann peşıne ta-
kılmasını da engellerler Demokratık-
leşme çabasının, ortaklaşa davranış
kulturunun zayıf yanı olan "akıldışı
jığın hareketlerinin" onune geçılebıl-
mesınde en onemlı çıkış yolu olduğu
unutulmamahdır
11 )Sunu\ı burıuvazısının ıkıncı \c u^uncu kuşagı
bırdz mur>.kl.cp )JIJÜI \d artık "Bısoes» Heek",
"Fortune". ~Foriı«s" > b dergılerden "bcstsHler" kı
tap cvctlennden eidt cdılcn \a da danı>manlardan
kapı aralıklannda ıjılılcn iıg bılgılcrlc ulkc yonı-tmı.
\ı \inunmakiadir Bu ozenunın guçlcnme^ındc
orn.mli rol o\na\an "çok donanmlı* polıtıkacılan
mızı d»ı anmadan gevtmeM/ Şımdı dc "cnsıs man»-
gement" (knz vonctımıl atasıp durumda
ARADABIR
MEHMET ALDAN Emekli Vah
Bir Şehidoğlu Vardı
Sureyya Şehidoğlu'nu bır kalp amelıyatı sonunda 16
5 1994 gunu kaybettık Ataturkçu Duşunce Derneğı Ge-
nel Başkanı olarak devrım karşıtı yobazlarla ve oduncu
devletlılerle savaşırken şehıt verdık Kuçuk ten kafesıne
sığmayan erdemlerı ve gonul zengınlıklerı ıle bır dev
olan Sureyya Şehıdoglu yok artık Bundan boyle onu
yalnız kalbımızm sıcaklığında yaşatacağız
Şehidoğlu 1925 yılında Sarıkamıs ta doğdu Erzurum
Lısesı ndensonraSıyasalBılgılerFakultesı nı 1949yılın-
da bıtırdı
Haymana Kaymakam Vekıllığı nde Yatağan Ispır ve
Narmankaymakamlıklanndabulundu 1957 yılında ıstıfa
ederek kaymakamlıktan ayrıldı Erzurum da bır sure
avukatlıkyaptı 1961 yılında ıdare mesleğınedondu Ka-
racabey Tavas Havza ve Hendek Kaymakamı olarak
gorev yaptı Son gorevı Içıslerı Bakanlığı Hukuk Muşa-
vırlığı dır
Bulunduğu ılçelerde degerlı hızmetler goren ortaya
eserler koyan Şehidoğlu Narman Ispır ve Kaman ılçe-
lerı fahrı hemşehrı unvanına sahıptı Şehidoğlu, oğ-
rencılığındenberışıırleuğrasmış ' YandaKalanRuya ,
'Ve Sakarya da Ûlduk adlarında ıkı şıır kıtabı yayımla-
mıştır Olumunden once Buyuk Taarruz Destanı ' uze-
rınde çalışmakta ıdı Ve Sakarya da Ölduk yapıtı ıçın
Faruk Nafiz Çamlıbel'ın değerlendırmesı şoyledır
"Sakarya da olenlerı efsunlu bır ıksırgıbı canlandıran
eserınızı hususı bır lezzetle tattım Hem ozu, hem sozu
zevk ve heyecan veren bır eser vesılesıyle benı hatırla-
dığınıza candan teşekkurle hem hayatta hem edebıyat-
ta fasılasız başanlar dıler gozlennızden openm "
Şehidoğlu nun arastırma ve ınceleme urunu yapıtları
da vardır
"Bırıncı Cıhan Harbı nde Ispır Mudafaası ' Hurrıyete
Daır" (Eintein'dan çevırı) Erzurum dan Çızgıler , "Er-
zurum Mânılen Mıllı Mucadele de Duzce-Bolu Ayak-
lanmaları , Bır Idarecının Anadolu Izlenımlerı , "Mıllı
Mucadele nın Maddı Kaynaklan Bakû Kurultayı"
Şehidoğlu nun en guçlu yanı yurtsever ve ulussever
olmastydı Doğal olarak Atatürfc'e ılke ve devrımlerıne
gonulden bağlıydı Ataturk e ve eserlerıne yapılan nan-
kor saldırılar onu derınden yaralar hukumet edenlenn
ve sıyasal partılerın laıklıkten verdıklerı odunler karşı-
sında duygu ve dusuncelerını bır yanardağ fışkırması
gıbı açığa vururdu
Ataturk gerçeğını dıle getırenlerı gonulden alkışlar, ın-
kârcıları cumhurıyet numaracılarını fıkır doneklerını
dın somuruculerını lanetlemekten çekınmezdı
Sureyya Şehidoğlu 1989 yılında kurulan Ataturkçu
Duşunce Derneğı nın kurucu uyelerındendı Dernek yo-
netımınde once yonetım kurulu uyesı sonra da genel
başkan olarak gorev yaptı O kendını tam anlamıyla
dernek çalışmalarına adamıştı
Hastalığına karşın sabahtan aksama değın dernek
merkezınde çalışır genel sekreterıe bırlıkte gunluk ış-
ler dışında temellı sorunlarla uğrasırdı Genel merkez
bınasının sağlanması şube ve uye sayısının arttırılması,
gençlığın kucaklanması dernek komısyonlarının verım-
lı çalıştırılması ve bıryayın organının çıkarılması, uğra-
şılarının basında gelıyordu Genel merkez bınası dışın-
dakı konularda onemlı gelışmeler olmuştu
Şehidoğlu ılıskılerınde ıcten ve ınsancıldı Yonetıcı
olarak ılkelerı uzerınde durur ayrıntılara boğulmazdı
Çabukkararverır hemen uygulamayagecerdı Guçbe-
ğenır değıldı Ekıp calışmasına ınanır cevresıne guve-
nır ve guven verırdı Yanında huzur duyulan kışılerden-
dı Hanım uyelerın calısmalarmdan buyuk olçude yarar-
lanırdı
0, ulke kalkınmasında ıçınde yuzulen bunalımlardan
çıkılmasmda hanımlara buyuk gorevler duştuğune ına-
nır, onlara guvenırdı Toplumsal yaşamda gozlenen
saygısızlıklara haksızlıklara karsı yerınde ve en anlamlı
tepkılerm onlardan geldığını soyler ornekler sıralardı
Onun, Ataturkçu Duşunce Derneğı adına 14 Nısan
1994 gunu verdığı bır konferansın konusu da Bır Ay-
dınlanma Olarak Turk Devrımı adını taşıyordu
Sevdığı kışılerın adlarına can sozcuğunu eklerdı
Özel bır değer tanıdığı kışılere hıtap ederken de 'azız"
sozcuğunu kullanırdı Azız Beyefendı Azız Ağabey'
derdı Senı çok ozleyeceğız Sureyya Can Yerm Uc-
mak (Cennet) olsun benım azız kardesım
SATILIK YAZLIK
Tekırdağ DemırkayaTatıl Sıtesı nde
dublekssatılıkdaıre
Tel-51395 80
Siyasal Yalan Sanatı
HIFZITOPLZ
P
olılıkacılann yalan soyleme-
len çağımı/a ozgu bır olay
değıl, bunun yuzyıllaradaya-
nan bır geçmışı var Bugun
dunyanın her yerınde polıtı-
kacılar hıç yuzlen kızar-
madan.durmadanyalansovluvorlar Çağ-
daş ilctişim araçları \e özellikle TV, bu ya-
lanlara sınırsız bır guç kazandırdı Sıyasal
ıletışım dalında bunun araştırmalan y apılı-
yor Scçım kampanyalarında soylenen ya-
lanlaruzenndedosyalardolusu belgeyayı-
mlanıyor İletışım araştırmacılan bu konu-
larda kıtaplar yazıyorlar Polıtıkacılar ıse
bunlara böş venyorlar Yuzlenne \urulan
yalanlar hıç yuzlennı kızartmıyor. utanç
duymuyorlar Halk da bunlan kanıksıyor.
yalanlara alışıyor, polıtıkacılann uzenne
gıtmıyor Polıtıkada yalancılık meşruluk
kazanıyor İşın en kotusu de bu "Hesap
soracağız" dıyenler, sonradan bunu hıç
anımsamıyorlar "Yolsuzluklara son vere-
ceğız" dıyenler ıktıdara geldıkten sonra
eskı yolsuzluklann kat kat fazlasına goz
yumuyorlar "Enflasyonu yuzde lOTara
duşureceğız" dıyenler. eskı enflasyonlan
aratıyorlar Butun bunlar yalancılık değıl
de nedır
0
E\et, sıyasal yalancılığın çok eskı bır ta-
nhı var Gullıver'ı yaratan Ingılız yazan
Jonathan Swift 1733'te Siyasal Valan Sa-
natı adlı bır broşur yayımlamış Gerçekte
bu broşuru kendı mı yazmış. yoksa John
Bull"un yazan John Ârbuthnot mu. bellı
değıl Bu broşur, oyıly ayımlanacağıduy u-
rulan ıkı cıltlık bır sıyasal yalancılık araştır-
ması ıçın para toplamaya vonelık bır gın-
şım olarak gorunuy or Âma o ıkı cılt hıçbır
zaman basılamamış Demek kı beklenen
paralar toplanamamış
Swift, sıyasal yalan sanatını şoyle anlatı-
yor "Siyasal yalan sanatı, kendi iyiliği için
halka birtakım yalanlan yutturma işidir.
Gerceği söylemek bir sanat değildir. Sanat
y alancılık işidir. \ azara gore her siy asal y a-
lanın bir bedeü > ardır. Bu da İngiliz lirasıy la.
şilinle olçülur."
Yalan nasıl soylenır
11
Swift, bazı yalanla-
nn soylentı bıçımınde yayıldığını. bazıları-
nın gazetelerdeçıktığını yazıyor Ozarran-
lar radvo ve TV olmadığı ıçın yalanlan
yayma araçlan çok sınırlı
Swift'e gore sıyasal yalan hem meşrudur
hem de yasak değıldır Halk genelde yalan-
lara tepkı gostenr. ozel yaşamında kendısı-
ne hıç yalan vjylensın ıstemez Kansının
çocuklannın. hızmetçısının yalanlanna de-
h olur ama sıvasal yalanlara oyle tepkı
gostermez Zaten bu konularda hdlka tep-
kı hakkı tanınmdz Sıydsdl yalan soyleme
hakkı yalnız polıtıkacılara tanınmıştır
\md halk da hukumetı ve bakanları yıp-
ratmak ve devırmek ıçın yalanlar uydura-
bılır Bu da onun kendını koruma hdkkı-
dır
Swift, kışılere vonelık sıyasdlyalanlanuç
kategonye ayınvor Hakaretturu yalanlar,
kişinin niteliklerini abartan yalanlar, bir ki-
şinin başarısını başkasına mal eden y alanlar.
Yazar bu yalanlann ınandıncı olması ıçın
de fazla abartılı olmamalan gerektığını
soyluyor "Hakaret edeceğiniz zaman kul-
lanacağınız sözler o adamın karakterine uy-
malıdır. Kendisine çok ters duşecek sozler
soylemeyin" dıyor Bunun ıçın de yalanla-
nn doğruya benzer olmalan uzennde du-
ruyor "Tarih saptamaktançekinin"dıyor
"V alan söylerken belırli bır tarih verirseniz
buyuk bir risk goze almış olursunuz. \ erdi-
ğiniz tarihte o iş gerçekleşmezse bozum olur-
sunuz. Bir zamanlar İngiltere'nin Fransa'yı
işgal edeceği soylenmiş, ama tarih >erilmc-
mişti. Böylece halk 20 yd uyutuldu..."
S»ift. yalancılıkta olçulu olmanın da
uzennde duruyor ve şoyle dıyor "Oltanın
ucuna bağladığımz yem çok büyük olursa
balık bunu ısırmaz, yani yalamnızı kimse
yutmaz. \ alancılık bir eğitim işidir. Buna
psodolojı derler. Psodolojı bilmeyen insan
siyasal yalan söyleyemez."
Svvıft. sıy asal y alanalann kendı aralann-
da orgutlenerek yalancı derneklen kurma-
lannı onenyor, boylece sıyasal reklam
ajanslan ıçın ılk orneklen vermış oluyor ve
şovle dıyor "Bu derneklere her partiden »e
her meslekten insan kabul edilebilir. Der-
nek, çeşitli merkezlerde kulağı delik temsil-
eiler bulundurup her turlu soylentiyi izleme-
lidir. L >eler her gun bir y alan uy durmak zo-
rundadırlar. Y alan söylerken renk verirlerse
dernekten atılırlar. Yalan kampanyalan
başlatılmadan once deneme kampanyaları
vapılır >e inandırıcılık ölçuleri saptanır." Bu
da kamuoyu oluşturmd ve draştırma kam
panyalanna benzemıyor mu'
Swift, yalanlann yayılma hızı uzennde
de araştırmalar vaptığını belırttıklen sonra
bazı yalanlann viatte 10 mıl hızla >a> ıldığı-
nı soy luy or "\ alanların bir de y aşam sureci
\ardır" dıyor. "yalanlar bocekler gibidir.
ölürler, ama bir sıire sonra başka biçimlerde
yeniden ortaya çıkarlar."
Svvıtt, sıyabal vaatlerde bulunan buyuk
yalancılan şoyle dnldtıyor "Bunlar çok
guçlu ve varlıklı kişilerdir. Örneğin senyör-
lerden iyi yalancı çıkar. Kontışurken ellerini
sîzin omuzlarınıza kor, size sarılır, öperler.
Böyle da\rananları gonince anlayın, mutla-
ka yalan soyleyeceklerdir..."
Svvıfte gore bınnın valanını ortaya çı-
kartmak ıçın gerçeğı söylemek ışe yara-
maz. ydlana karşı yalan uydurmak gerekır
1992'de Svvıft'ın kıtabına onsoz yazan
Jean-Jacques Courtıne "doğru yalan söyle-
me sanatı" uzennde duruyor ve şoyle dı-
yor "Çağımız, siy asal y alanın altın çağıdır.
Eski y alanların y erıni once totahter y alanlar
aldı. Sonra da demokratik ve çoğulcu y alan-
lar ortaya çıktı" Courtıne. George Orvvell -
den de şu alıntıyı yapıyor "Savunmasız
köyler bombalanıyor. Sığırlar kurşunlanı-
yor. Evler ateşe veriliyor. Buna da 'banş ha-
rekatf deniyor. Milyonlarca köylü çiftlikle-
rinden atılıyor. Sırtlarında yukleri ile yolla-
ra doküluyorlar. Buna "halk'jn başka yerlere
taşınması' ya da 'sınırlann duzeltılmesı" de-
niyor..." Işte sayısız totalıter ya-
lancılık orneğı
Svvıft. kendısınden ıkı yuz yıl once yaşa-
mış olan Machiavel gıbı. çağının yalancı.
oportunıst ve çıkarcı prenslen ve yonetıcı-
lenylealay edıyor \ alancılığa, uçkağıtçılı-
ğa. yolsuzluklara dayalı bır yonetım duze-
nını bır mızah edebıyatı ıle yermeye çalışı-
yor Svvıft'ın "meşru ve ızın venlmış"
saydığı sıyasal yalan turlennı 19 yuzyılda
gazeteler her gun gundeme getırdıler 20
yuzyılın ılk yansında radyolar. totalıterya-
İancılıkta yenı ufuklar açtılar Sonra da
TV. sıvasal yalancılığın en tukenmez kay-
nağını oluşturdu En onemlı konular gun-
deme getınlmedı, goz ardı edıldı ve dıkkat-
ler başka yonlere çekıldı Uygulanan yon-
temlere"sıyasalyaiansanatı"değılde""sıya-
sal ıletışım". ' sıyasal reklamcılık ' ya da
" kamuoyu oluşturma teknıklen" denıldı
Svvıft. herhalde bu alanın ılk peygamben
sayılır
Kültür • Sanat 293 89 78 ( 3 hat)
TEŞEKKURLER
YAŞAM
Yon BERTRAND BLIER
CHARLOTTE GAINSBOURG GEHARD DEPARDIEU
JEAN-LOUIS TRINTIGNANT ANNIE GIRARDOT
Bey
oa u A L K A Z A R (245 73 831
12CÖ 14 15 163C 1 3 4 5 2 1 1b
2 FRANSIZ OSCARI
EMMANUELLE BEART
AYAZDA
BİR YÜREK
"LN COFUR EN HIVER"
Yon Claude Sautet
Yureğınızı tıtretecek bır baş yapıt
3. HAFTA
Beyoglu ALKAZAR AVRUPA (245 73 83)
1200 14 15 1630 1845 21 15
IMZAGUNU
FERHAN
ŞENSOy
18 Hazıran Cumartesı
Saat 15 00 / 19 00
OFtTAOyUNCUUAR KİTABEVİ
Beyoglu Balo Sok No 10
^Scs rryatrosu arka kapısı)
BULUNMAZ TIYATRO
İ S T A N B U L
H. Hilmi Bulunmaz
Yonetımınde
TİYATRO
KURSU
Istıklal Cad. No: tK/2 leyofiu
Tel:513 74 31 •522tSt5-
251 SON -63» 14 M
-jT.C. KÜLTÜR BAKANLIĞI
J DEVLET OPERA VE BALESİ
BEYOĞLÜ SİNEMASI
SINEMA YAZARLARININ SEÇTIĞIYILIN EN IY110 FILMI
Bugün
PİANO
Yon: JANECHAMPION
(Tel 251 32 40) 12 15 14 3C 16 45 19 00 21 15
CAFE-BAR
20 no " m
GENÇLIK ATEŞI
Th*. C omnınıncnts
V on Al ın Pjıker
;:ıxı (i2(io
K K R E M
(NoMdl|ık Hıl Pjrç.ıljr)
I UIICJJ Kınılpjnnjkkjp S l
\ B 1
MODA SİNEMASI 337 01 28
•EN IYI ÖZEL EFEKT -EN IYI SES EFEKTI
•EN IYI SES
0 ^ ^ " Bugün
JURASSIC PARK
1 J .1 -, f ~ C ' T " 1
YARIN SCHINDLERIN LISTESI
Kültür
Sanat
ılanlarınız ıçın
293 89 78
(3 hat)
4
4
4»
<>
<l
4
<>
I. ASPENDOS OPERA VE BALE FESTİVALİ
!lHazifanl994CuRKa%s<
,3taranlW4ta,m
UHtmran !994Soh
lIHoraıimCKinto.
ÎOHcnml994teırts
22H<nıranl994Corwnıbo
24Htaıranl994Cumc
Nof
• urn Goiter ler :û IÜC F •
•Gt <m>«tc< Ooeuvt
2130 Tursndot G ft/can
2130DwM LMınrjj
Iskınfaui DtMef Opera ve Bdesi
2130Comra»urıw C Orff
Ctfmhufbaslconbgt ieim Oıiesta
21.3C DandabKeroıv: J 6«k S Honwk
lAnkare fcvlet Opera w BoleJ
2130loiB»k F Alaode
IMersmOevte* Operaw8ole5İ|
Î130 SoraydarXı<oçırnw W A Mnort
ımrDevlel Operü w Sdesı
2130 Pcgurto L Mınkus
DneHsmonlof
Kwra*nDeyfcl Opera relaM
Gw>,SjM<mı» CCJtATl
3d« a»*'i.25O0COn
Opero
Bole
SahraKailslı
Miıkd
Votd
Kflfîogfoni: Orflm
Osera
Bole
•^ eie
n
Haz 31 ^94 te scfsa c ka ocotttı •Te«iî U'e Anlata veSıdeder t*~5n Hraıanocalri'
• c ö f • TGk )N=ver«r
B«et Sc»ş ferim
••^-i^j iixbt. t-n vç V
•kvarja Mtîes Ajperooi
c n 5c It i cicn cwq nana» jzEr" J TO Trr
t iı J?^1
^pco ve ft^j^e^ a se«
* S de bs> o<r Antaty^ Kaleıc COSıW Mogozos
PENCERE
Trajedi Sözcüğû
Anlamsnlaştı...
Ulkemızde ınsanı ınsanlığından çıkaran bır duzenın
ışledığı kuskusuz Kımı zaman bırey bu duzende boğu-
lur ya da boğulmamak ıçın bır başkasını boğmaya kalkı-
şır Ne var kıçarpıklıkları zulumlerı dramları trajedılerı
ılle de buyuk olaylarda aramak da yanlıştır Kafka'nın
romanlarına ozgu bır umarsızlık ya da olanaksızlık orta-
mında sıradan bıreyın gunluk yaşamı cehennemleşır,
kışıyı soluksuz bırakır
Ne demek ıstedığımı daha lyı anlamak ıçın, adı bende
saklı okurumun asağıdakı mektubunu bırlıkte okuyalım
*
' Sayın llhan Selcuk
Ben 4 71981 tarıhınde polıtık nedenlerle tutuklanıp,
on yıl sonra 12 6 1991 tarıhınde Yargıtay tarafından tah-
lıye edıldım Mahkemem sonuclandığında net 7 5 yıl faz-
ladan yatırıldığımı gordum
Dıle kolay
7 5 yıl
Sıze ıcerde gecen gunlenm ıcın yazmıyorum, cunku
şımdı bır başka haksızlıkla karşı karşıyayım ve sızın ara-
cılığınızla bu haksızlığı Içıslerı Bakanlığı na ve Çalışma
Bakanlığı'na duyurarak duzeltme olasılığım olduğu ıçın
yazıyorum
Tahlıyemden sonra yoğun bıcımde ış aradım, ama sı-
yası gecmışım nedenıyle ozel kuruluşlann kapıları yu-
zume kapandı Çoğunda yetkılı bır mudurle bıle goruştu-
rulmedım Kamu kuruluşlarının yasa gereğı, eskı hu-
kumlu ışçı aldıklarını oğrendıkten sonra IETT ye başvur-
dum
Aralık 1993 te yazılı sınavmı daha sonra dıreksıyon ve
psıkoteknık sınavlannı başanyla kazandım Adlı vesıya-
sı hukumluler, toplam 11 kışı, şofor olarak ış hakkını elde
ettık Bızden ıstenen evraklan tamamlamaya basladık
Asken mahkemeden savcılıktan cezaevınden trafık-
ten askerlık şubesınden hastaneden verem savastan,
muhtarlıktan noterden vb yerlerden gereken belgelerı
alıp ışletmeye verdıkten sonra, dosyam 1 Şubat 1994 te
guvenlık soruşturması ıcın polıse gondenldı
2 5ay suren soruşturmadan sonra ışbaşı yapmam ıcın
gereken rapor IETT ye geldı Genel Mudur Vekılı Sayın
Yalçın Çıllı dosyamı ust kurula havale ettırdı Ust kuru-
lun toplanacağı gunu beklerken lcışlerı Bakanlığı'nın
genelgesıyle ışçı alımınm durdurulduğu soylenerek
dosyam rafa kaldırıldı
Sayın Selcuk,
Ben ve benım durumumda olan hukumluler buyuk bır
haksızlığa uğramışlardır Çunku eskı hukumlu alım sı-
navı IETT dekı hukumlu ışçı banndırma oranında eksık-
lık olduğu ıcın yasa gereğı yapıldı Yanı bızım normal
personel alımıyla hıçbır ılgımız yoktur Ayrıca bız, Içısle-
rı Bakanlığı nın *genelgesının yayımlanmasından çok
once Aralık 1993 ten Ocak 1994 e kadar uc sınavı kaza-
narak ıs hakkını elde ettık Aynı sınavlara gırdığımız ar-
kadaşlardan guvenlık soruşturması cabuk tamamlanan-
lar ışbaşı yaptılar şımdı calışmaktalar Guvenlık soruş-
turması gec tamamlananlar -kı bunda bızım bır suçu-
muz olamaz- tam ışbaşı yapacakken Bakanlık genelge-
sı olduğu soylenerek ışe başlatılmadılar
Altı ay boyunca harcadığımız emek, zaman, para ıle
umut dolu koşturmalarımızm boşa gıtmesı hıçbır vıcda-
na sığmaz
Bu haksızlığın ortadan kaldırılması gerekmez mP '
•
7 yıl 6 ay haksız yere tutukevınde yatırılmış bır insan
hayata nasıl yeniden başlar?
Bız bu kışıye dıyoruz kı
- Senın yaşama hakkın yok'
Denebılır kı
- Ortalığı gormuyor musun? Yuzbınlerce kışı sokakla-
ra atılıyor daha yuzbmlercesıne yol verılecek Ana-
baba gunlenm yaşıyoruz Sen kalkmış, bır kışının mek-
tubunu yayımlıyorsun oysa sorun kıtlesel
Evet ocaklaryıkılıyor aılelerdağılıyor hayatlarsonu-
yor kıyamet gunlendır ama ben bugun bırey uzenne
buyutecı tutmak ıstedım
12 Eylul de 7 yıl 6 ay haksız yere yatırılmış bırıne yapı-
lan katmerlı haksızlık bu ulkede tra/edı sozcuğunun
artık anlamsızlastığını gostermıyor mu
1
\\\H
GÜLTEKİN BAYTEKİN
jh\j\rum
jh gıızelım
canım benım te\dk.egım
bıtjncm
kıs.ısurdııbu\oluıluk
n eUersın kf-onusok'
gecele\lak
\etomuı\uk kokuvor
marumananı
h izınında oinıck zor'
Dino ^fr rvaoelais ^ Ljogol
BÜLENT ERKMEN ABIDIN DjNO ARA GULER YU-
NUS KORAY RASIH NURİ İLERI ONAT KUTLAR
NÂZIM HİKMET GOKŞİN SİPAHİOGLU ORHAN
VELIİSMAYIL HAKKI BALTACIOĞLU HÜSAMET
TIN BOZOK SELCUK DEMİREL SUPHİ NURİ İLERİ
BENNU GEREDE ILHAN SELCUK ENİS BATUR J.
BERGER J. F. REVEL VASQUEZ DE SOLA G. DORE
FERHAN ŞENSOY YAVUZ
PEKMEN TURGUT ÇEVİKER
NECATİ ABACI CİHAT HA
ZARDAĞLI MURAT KARA-
YALÇIN MEHMET A. BİRAND
TAN ORAL ERİM GÖZEN
AÜ MURAT ERKORKMAZ
METİN ÜSTÜNDAĞ
Ek: Bir Abidin Dino Karikatürü
4 Sayı /Yaz 1994 çıktı...
Dagıtım \apıian kenticr- \ Lru \dbpazan, A \JTU Agn. \h n *kyf>ı*f \nus\ < Ankara,
\ntt\j Ardahan V t\ n \ydtn BafrJ Balike»)r B lc k Bingol BlUs Bodrum Bolu Bur
dur B rs ÇanaJıkalc i^nk t Çonim, Vk~n ?) DJyarbaJur tö rne plJ
3rTg, Erzıncjn £/m
ruiB Fs)tıy_hır Falsa, Ktlu\e Gaziantcp (. ııvsun Hatay Iğdtr Iıparta, LskerKkrnın tstaobat,
l/m s lUhramanınaraş Kjrjırun Kar» Kj%iamm KayserL K nkkalt KırkUrdi, Kırsehır
Kocactİ. K n\a KuUhya, MJ J[\J Manlsa, Sljrdn Marmarls Mersın MugU, Mu> Nev^dtlr
N (iüı Of < 'TLİ Riıe SjmMin Sıvss s ır Sİnop Mİe Tarsos Tekırdağ Tokat, Trabzon
Tuncrli ı rtj Lşak. Ln>e Van. V U\J Yozgaı, z mguJdjk
Guldİkcn O >rt \vlık MIZJİ K\ Itunı !Vrı.-M Yszışma Adrcst Guldıkcn DcrgLM P K 42
M r\ *\ *\ i isl \NB! L S ı ! n ' *l< tl ^ i ~> Tc e>*krfler Fjks (0 216) t İ 4 30 66
Ftyatı ( « **> n Abone Bcöeti \ t k *< \t\ i 1-M.} »Trtj TL
O c n c l D a ğ ı t ı m ' i t k K r i£ t \ s I c k f >rt _ I _ i - O _~> Oî
Merkezı gazecc bayılen ve gazete satan buyuk kıUpçılardai) arayınız.