Katalog

SAYFA CUMHURİYET 6MAYIS1994CUMA 8 DIŞ HABERLER KuzeyKore "nûkleerteMike' • CANBERRA(AA)- Güney Doğu Asya Ülkeleri Birliği(ASEAN)ile Avustralya, Kuzey Kore'nin nükleer faaliyetlerinden büyük endişe duyduklannı ve bu ülkeyi "nükleer tehlike" olarak gördüklerini açıkladılar. Filipinler, Bnınei, Tayland, Malezya, Singapur ve Endonezya'dan oluşan ASEAN ülkelerinin Avustralya'da yaptıklan toplantıdan sonra yayımlanan bildiride, "ASEAN ileAvustralya ortak forumunda, Kore yanmadasındaki potansiyel tehlikenin, Asya-Pasifik ülkeierinin güvenliği açısından ciddi bir durum yarattığı fıkri benimsenmiştir" denildi. Ruanda'da çanşmalap • NAİROBİ(AA)- Ruanda'nın başkenti Kigali'de hükümet birlikleri ile isyancı Ruanda Yurtsever Cephesi (FPR) taraftarlan arasında şiddetli çatışmalar olduğu bildirildi. BM Ruanda Yardım Heyeti (MİNUAR)yetkililerinden Gilbert Ngijol, telefonla yaptığı açıklamadar aanlıktaki Tutsilerin kurduklancepheile hükümet birlikleri arasındaki çatışmalann öncekigecebaşladığmı söyledi. Rusya-NATO görüşmesi çıkmazda • MOSKOVA (AA) - Rusya Genelkurmay Başkanı General Mihail Kolesnikov, Rusya'nın, Banş İçin Ortaklık (BİO) anlaşmasma katılması konusunda NATO ile yürütülen görüşmelerin çıkmaza girdiğini söyledi. General Kolesnikov dün Sedniya gazetesinde yayımlanan açıklamasında, Rusya"da henüz NATO ile ortaklığa gırilmesine ilişkin bir "duygu" belirmediğini vurgulayarak. "NATO yetkilileri biryandan bizi BİO'ya katılmaya çağınyorlar, biryandan da Avrupa Konvansiyonel Kuvvetler(CFE) aıılaşmasına değişiklik yapılmasına ilişkin Rus istekleri karşısında duvargibi sağır rolü yapıyorlar" . ifadesini kullandı. Topraktan ceset fışkıpıyor • LONDRA(AA)- fngiltere'de "insan kasabı" Frederick West'in öldürdüğü kadınlann sayısı. önceki gece ortaya çıkanlan yeni cesetle 11 'e yükseldi. Duvara ustası West'in. Gloucester kentinde 20 yıl önce oturduğu evin beton mutfak döşemesini kıran polisler önceki gece bir ceset buldular. Içişleri BakanlığYndan patolog Prof. Bernard Knightdün yaptığı açıklamada, cesedin bir kadına ait olduğunu, ancak yaşını henüz belirleyemediklerini söyledi. Atina- Üsküp diyaloğadoğpu • ATİNA (AA)- Yunanistan hükümeti. ekonomik yapünm uyguladığı kuzey komşusu Makedonya ile isim konusunda diyaloğa gideceğine dair sinvaller veriyor. Dışişleri Bakanı Karolos Papulyas önceki gün gazetecilere yaptığı açıklamada "Diyalog olgunlaştığı an isim konusunun da gündeme geleceğini" söyledi. Papulyas, isim görüşmelerinde bugüne kadarki tutumlannı temel alacaklannı kaydetti. Ündünlü bakan geliyop • ANKARA (AA) - Urdün İçişleri Bakanı Salameh Hammad al Saheem, İçişleri Bakanı Natih Menteşe'nin resmi konuğu olarak bugün Türkiye'ye geliyor. İçişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamaya göre konuk bakan ve beraberindeki heyet, yann Menteşe ile görüşecek. Daha sonra iki ülke heyetleri arasında teknik görüşmelere geçilecek MehmetGöJhan Fransa'da • ANKARA (AA)-Milli Savunma Bakanı Mehmet Gölhan, Fransa Savunma Bakanı François Leotard'ın resmi konuğu olarak dün sabah Paris'egitti. Milli Savunma Bakanı Mehmet Gölhan'ın Fransa'ya resmi ziyareti dörtgün sürecek. Hükümetin resmi organı el Thawra, kısmi çözümlerin banşın önündeengel olduğunu yazdı Şamözerklikanlaşmasınakarşı Dış Haberler Senisi - Suriye İsrail ile FKÖ arasında önceki gün imza- lanan özerklik anlaşmasına karşı çıktı. İsrail Dışişleri Bakanı Şimon Peres, Gazze Şeridi'nin artık asla Israil'e dönmeyeceğini söyledi. Şam Filistin Kurtuluş örgütü ile İsrail arasında dün Kahire'de imza- lanan anlaşmayı, "Ortadoğu banş sürecinin önünde büyük bir engel ola- rak" tanımladı. Anlaşmanın imzalanmasından önce Suriye resmi gazetesi EI-Thaw- ra'da yayımlanan yazıda "Suriye, banş sürecinin önünde büyük bir en- gel oluşturan Oslo Anlaşması gibi ayn anlaşmalar ve kısmi çözümlere yol açacak gizli görüşmeler yapma yönündeki İsrail manevralarını ve gi- rişimlerini reddetti" denıldı. Suriye Dışişleri Bakanı Fanık Ll Şara, geçen pazar günü. ABD Dışiş- leri Bakanı VVarren Christopherla görüştükten sonra yaptığı açıkla- mada "Ülkesinin, tsrail ile aşamalar halinde gerçekleştirilecek ktsmi an- laşnıaları veva çözümleri asia kabul etmeyeceğini" belirtmişti. Şara. ken- dilerinin îsrail'le genel bir anlaşma yapmak için bu ülkenin I967'de iş- gal ettiği Golan tepelerinden tü- müyle çekilmesinı istediklerini söy- lemişti. Tahran da karşı İran, FKÖ ile İsrail arasında dün Kahire'de imzalanan ve işgal altı- ndaki Gazze Şeridi ile Eriha'ya özerklik veren anlaşmanın, "ba- şansızlığa mahkûm olduğunu" öne siirdü. Tahran radyosunda dün yayımla- nan bir yorumda, işgal altındaki topraklarda İsrail'e karşı yürütülen mücadelenin sürdürüleceği savunu- larak. "özerklik anlaşması ba- şansızlığa uğrayacaktır. Zaman bu- Kahire'de imzalanan anlaşma bayram sevinci yarattı. Genç Filistinli ile İsrail askeri bir asırdır süren kini gende bırakırcasına el sıkışıyorlar. nun kanıtı olacaktır" denildi. Yorumda. anlaşmanın İsrail'le banş görüşmeleri yürütülmesine karşı olan gruplan bağlayamaya- cağı da yurgulandı. Iran. İsrail ile FKÖ arasında banş görüşmeleri yürütülmesine kanş çıkıyor ve bu görüşmeleri "Müslü- man dünyasına ihanet" olurak nite- lendiriyor. Çin, ise anlaşma nedeniyle FKÖ ve İsrail'i kutladı.Çin Dışişleri Ba- kanlığı sözcüsü Wu Jianmin dün ga- zetecilere yaptığı açıklamada, "iki tarafın görüşmelerde gösterdiği es- neklik ve pragmatik yaklaşımı takdir ediyoruz" dedi vc taraflann anlaş- manın uygulanmasını garanti altına alacağını umduklannı söyledi.Söz- cü, Çin'in "Orta Doğu'da erken, kapsamlı >e adil bir barış ile istik- rarın sağlanmasına katkıda bulun- maya devam edeceğini" belirtti. Ote yandan Gazze'de İsrail dün anlaşmanın gereklerine uygun ola- rak yüzlerce Filistinli tutukluyu daha serbest bırakarak. kentteki ha- pishaneyi tamamen boşalttı. İsrail Dışişleri Bakanı Şimon Pe- res, Gazze Şeridi'nin artık asla İsra- il'e dönmeveceğini söyledi. Peres, önceki gün Kahire'deki özerklik anlaşması imza törenine katıldıktan sonra dün İsrail radyo- suna yaptığı açıklamada, Gazze'nin Filistinlilere verilmesi karanndan dönüş olmadığını vurgulayarak "Gazze, bize dönmeyecek, biz Gaz- ze'ye dönmeyeceğiz. Şükür Tanrıtn. Güle giile Gazze, bunu gönül ra- hatlığı içinde binlerce kişinin adına söylüyonım" dedı. Şimon Peres. Gazze'vı lyilikle ve 'kesin olarak' terk ettıklerinı dc vineledi. Sanaa bombalandı Dış Haberler Servisi - Guney Ye- men'e bağlı 5 savaş uçağının dün Kuzey Yemen ordusu tarafından düşürülmesi üzerine Arap yanma- dasının en fakir ülkesi yeniden gü- ne>-kuzey iç savaşını yaşamaya başladı. Yemen haber ajansı Saba, Kuzey Yemen askeri komutanlığmın bil- dirdiğine göre, kuzeydeki 3 havaa- lanını bombalayan Güney'e bağlı uçaklann düşürüldüğünü duyur- du. Uçaklann Raha, Mukairas ve Rahda bölgelerinde düşürüldüğü kaydedildi. Ajans. eski Kuzey- Güney Yemen sınınnda çatışma- lann yayıldığını da belirtti. Bu arada. Fransa, Yemen'de özellikle Aden böigesinde duru- mun gjderek dddiyet kazanması üzerine. Fransız ve Avrupa Birliği üyesi ülkelerin vatandaşlannı böl- geden tahliyc etme karan aldı. Güney'e ait 5 savaş uçağının dü- şürülmesi üzerine ülkenin 7 böige- sinde çatışmalann şiddetlendiği ve topyekûn bir savaşa dönüştüğü bil- diriîiyor. Kuzey Yemen yetkilileri, Yemen haber ajansı SABA'ya yaptıklan açıklamalarda, Aden böigesinde Güney Yemen güçlerine ağır ka- yıplar verdirildiğini bildirdiler. Yapılan açıklamada, ülkenin gü- ney ve merkez bölgelerinden Lahij. Yemen'deiçsavaşpatiadıKİMLİKKARTI YEMEN Eski Yemen Arap Cumhuriyeti ile güneydeki Yemen Demokratik Halk Cumhuriyeti resmi olarak 22 Mayıs 1990 yılında Yemen olmak üzere birleştiler. Yüzöiçüınü; 536,689 kilometre kare Nûfusu: I4milyon Başkent: Sanaa Resmi dil: Arapça Resmi dini: îslam Siyasi kurumlan: DevletBaşkanı Aü Abdullah Salih yöneümindeki 5 üyeli Başkanük Konseyı ülkeyi yönetiyor. Parlamento 301 koltuktanoluşuyor. Ekononü: OPEC üyesi olmamastna karştn gümfc 320 bin varil petrol çıkarüyor. Gayri müli hasıia: Kişi başına 700 dolar Dış borcu: 7 mi fyar dolar Çatışmalar sürduğil için olağanüstü hal ilan edildı SUUDJ ARABISTAN YEMEN *J Eski .•• ' ^ S Kuzey-Güney 3ANAA '"! | sınırı Hodeyda Aden Körfezi AFP'defi Cumhuriyet'e bzel Abyan. Taiiz, Al-Bayda, Dhamar, Aden ve İbb'de geniş çaplı çatışma- lann sürdüğü bildirildi. Abyan böi- gesinde, kuzeye ait birliklerin, gü- neylilerin sürekli saldınlanna karşı direndıkleri de yapılan açıklamada yer aldı. Deviet Başkanı, son bir haftadır çatışmalann şiddetlenmesi üzerine dün ülkede olağanüstü hal ilan etti. Yemen radyosunun bildirdiğine göre Yemen'in güneyinden gelen savaş uçaklan başkent Sanaa'daki askeri karargahlan bombaladı, an- cak uçaklann hedefleri bulup bula- madıklan konusunda bir açıklama yapılmadı. Başkanlık sarayının önünde yoğun çatışmalann yaşan- dığı belirtiliyor. Kuzeyli bir yetkili. güneylilere ait iki savaş uçağının TSİ 05.30"da havaalanma birsaldı- n düzenlediğini, kuzeyli askerlerin de uçaksavarlarla bu saldınya kar- şılık verdiklerini söyledi. Çatışma- larda en az I4askerin öldüğü bildi- rildi.Yemen Deviet Başkanı Ali Abdullah Salih, kendisine bağlı güç- ler ile güneydeki rakibi Deviet Baş- kanı Yardımcısı Ali Salik Baid'e bağlı güçler arasında son bir hafta- da çatışmalann yeniden şiddetlen- mesi üzerine 30 gün sürecek ola- ğanüstü hal ilan edıldiğinı açıkladı. KRONOLOjt 4yıl önce birleştiler 22 Mayıs 1990- Sosyalıst Günev Yemen ile muhafazakar Kuze\ Yemen. Yemen adı altındd birleştiler. 27Nisan 1993-İlk çok partıli genel seçımlervapıldı. 11 Kasını 1993- Eski Güney Yemen lideri ve >eni de\ let başkanı jardıması Ali Salim el Baıd'in lıderliğıni vaptığı Yemen Sosyalist Partisi (YSP) hükümeiı birleşme baskısı alünda kuzeyi ilhak etmekle suçladı. 18Ocak 1994- De\ let Başkanı Ali Abdullah Salıh'in lıderliğjndekı Genel Halk Kongresı(GHK)günevlilerin. kuzeydeki biraskerikampı t bombaladığını ileri sürdü. 20 şubat- Baid ve Salih ilediğer Yemenli liderler Ürdün'desiuısi krizi sona erdirmek için bıranİaşma imzaladılar. Ancak birkaç saat sonra çatışmalar \eniden başladı. 27-30 nisan- Amran'dakiçatışmalarda en az 400 askerin öldüğü iİen sürüldü. 30nisan- Kuzeyli askerler Amran'dakı güneylilere ait bir taburu bastı. Güney. bunun bir savaş ilanı olduğunu sö\ ledi. GÜNEY AFRİKA ANC, tekbaşına iktidarofanayolıuıda Dış Haberler Servisi - Günev Afrika'da seçim zaferini ilan eden Afrika Llusal Kongresi (ANC), ülkenin tek hakimi ol- maya hazırlanıyor. Nelson Mandela'nın lıderlığindeki ANC'nin. oylann üçte ikisini toplayarak tek başına anayasa değişikliği yapmasını sağlaya- cak çoğunluğu elde edebileceği bildiriliyor. Ülkede geçen hafta yapılan ilk çok ırklı seçimlerin oy sayı- mı sürüyor. Bağamsız Seçim Komısyonu tarafından yapılan açıklamaya göre, oylann üçte ikisinin sayımı sona erdi. Yüzde 64.9 oranmda oy toplayan Af- rika Ulusal Kongresi ile ikinci durumdaki Ulusal Parti'nin arasında 20.5 puanlık fark bu- lunuyor. ANC, toplam oylann yüzde 66.7'sinı toplayabilmesi duru- munda diğer partilerin desteği- ne gereksinim duymadan ana- yasayı değiştirebilecek çoğun- luğu mecliste sağlamış olacak. Atina'dan 3atrikhane flşkırtması • Avrupa Parlamentosu'ndaki Yunan milletvekilleri, Fener Patrikhanesi'nin tehdit altında bulunduğu iddiasıyla parlamentoya başvurdular. Dış Haberler Servisi - Yunanistan, İs- tanbul Fener Patrikhanesi'nin 'İsJamcı' tehdit altında olduğunu iddia ederek Av- rupa Parlamentosu'nun girişimde bu- lunmasını istedi. Yunanistan'da yayımlanan Katimeri- ni gazetesinin haberine göre iktidardaki PASOK partisinin Avrupa Parlamen- tosu'ndaki milletvekilleri, Parlamento Başkanı Egon Kleps'e patrikhanc ile ılgılı birmektupgönderdiler. Yunan milletve- killerinin mektubunda. patrikhanenin 'aşırı İslamcı Türkler' tarafından tehdit edıldığı ılcrı sürüldü. Mektupta, 'patrik- hanenin \e faaliyetlerinin zarar göreceği herhangi bir hareketin önlenmesi için Kleps'in Türk makamları nezdinde giri- şimde bulunmısı' istendi. Yunan milletvekillerinin mektubu, gözlemcıler tarafından, Fener Patrikha- nesi'nc 'ökümeniklik starüsü' kazandml- masına yönelik girişimlerin bir parçası olarak değerlendiriliyor. Türk yasalan- na tabi olan Fener Patrikhanesi'nin ba- ğımsız bir kurum haline getirilmesi iste- ğini sık sık dile getiren Yunan hükümeti, ABD'nin bu konuda Ankara'ya baskı yapması için lobi faaliyetlerini sürdürü- yor. ABD Başkanı Bill Clinton. Yunan lo- bisinin girişimlen sonucu mart aymda Başbakan Tansu Çiller'e bir mektup göndererek 'patrikhanenin işlerlik kazan- ması konusunda \ ar olan bazı güç koşulla- nn kolaylaştırümasınr istemişti. Clinton ile Yunanistan Başbakanı Andreas Papandreu'nun geçen ay Was- hingtonda düzenledikleri ortak basın toplantısı sırasında ABD Başkanı Fener Patrikhanesi konusuna değinerek pat- rikhanenin statüsünün değişmesini iste- mişti. İngiliz ucakları Efsanevi iider Mandela'ncn seçim. zaferini ilan efmesinden sonra siyahlar sokaklara dökülerek kutlamalara başladılar. Yunanistan 9 dan Türkiye'yenota EVREN DEĞER/HALLJK GERAY ANKARA - İngiliz askeri nakliye uçaklannm. Suriye'den askeri malzeme alarak Güney Kıbns Rum Yönetimi aracılığıyla PKK'ya silah desteği verdiği savlan,. Ankara'yı kanştırdı. İddiaya konu olan İngiliz uçaklanndan birine. Türk savaş uçaklan tarafından uluslara- rası hava sahasında müdahalede bulu- nulması (teşhis uçuşu) sonrasında, Yu- nanistan önce İngiltere'yi Türkiye'ye nota vermeyezorladı. îngiltere'nin bu is- temi reddetmesi üzerine Atina. 29 Mart 1994'de meydana gelen olayla ilgili ola- rak geçen hafta Türkiye'ye nota verdi. İstihbarat binmlerinın \enlenne göre 19-27 mart günleri arasında. Yunanistan kalkışlı 7 İngiliz uçağı. uluslararası hava sahasını kulîanarak Güney Kıbns'a git- ti. Verilere göre uçaklardan bir bölümü Suriye've de iniş yaparken dönüşte de Güne> Kıbns'taki İngiliz üssüne uğradı. Uçaklann bu güzergahı. Türk istihbarat birimlennde Suriye'den. Güney Kıbns Rum Yönetimi aracılığıyla PKK'ya si- lah desteği sağlandığı yo'lunda kuşkular yarattı. Bu uçaklardan birinin 29 martta Rodos adasının 15 mil güneyinde Türk savaş uçaklannca teşhis edilmesi de dip- lomatik sorunlann başlaneıcı oldu. 29 Mart 1994 günü. saat 11.30'da Ege'nin uluslararası hava sahasındaki 'R-78' uçuş koridorunda. Yunanistan'ın Rodos Adası'nın 15 mil güneyinde. 2. Taktik Hava Kuvvet Komutanlığı'ndan havalanan Türk savaş jetleri, İngiliz ucaklanna teşhis uçuşu yaptı. Bu olay üzerine Yunanistan, Türk savaş uçakla- nnm. îngiliz uçaklannı. Yunan hava sa- hasında taciz ettiği iddiasıyla İngiltere'yi nota vermeye zorladı. Ancak İngilizlerin bu istemi reddetmesi üzerine Yunanis- tan. olayın Atina FIR hattı üzerinde ol- duğu gerekçesiyle geçen hafta içinde pro- testo amacıyla Türkiye'ye girişimde bu- lunarak sözlü nota iletti ve bu tür olay- lann tekrarlanmamasını istedi. Türkiye bu notayı reddederken Yunan tarafına geçmişten bu yana bu tür uygu- lamalardaki Türk tarafının tezini de iletti. Newsweek gelecek hafta başında deviet başkanı seçilmesi beklenen Güney Afrikalı siyah İider Nelson Mandela ile görüştü: Siyah ve l>eyazlaıtlaıı gelecekiçineşit özveri isteyeceğfan MANDELA- Ne kapitalistim ne sosyalist. D^ Haberler Senisi - Güney Afrika'lı si- yah İider Nelson Mandela, ırkçılığa karşı uzun yıilar süren mücadelesinin ardından geçen hafta içinde yapılan ilk çok ırklı seçim- lerde başkanlık koltuğuna oturmayı garan- tiledi. Newsweek dergisi, yeni parlamentonun pazartesi günkü ilk toplantısında deviet baş- kanlığına seçilmesi beklenen Mandela ile sosyalizmi. etnik şiddeti ve gelecekte izleye- ceği politikalan konuştu: - Kendinizi bir sosyalist olarak mı tammlı- yorsunuz, yoksa kapitalist olarak mı? - Ben ne sosyalistim ne de kapitalist. Sos- yalist görüşleri asla savunmadım. Özgürlük Şartı'nda toprağın altındaki tüm zenginlik- leri insanlığın ortak malı olarak kabul eden birmaddevar. Bu. Kanada ve Avusturalya gibi ülkelerde geçerli olan bir ilke. Bankalan ve tekelleri devietlcştireceğimizi ilan ettik, ki bu da ideo- lojik bir seçim. Ama aldığımız tepkiler üzen- ne tutumumuzu değiştirdik. - Neden seçmen yaşını I4'e indirmeyi öner- diniz? - Güney Afrika'da ırkçılığın en korkunç bir biçimde uygulandığı yıllarda 11-16 yaşı- ndaki çocuklar dircniş için gerekli askeri eği- timi almak üzere ülkelerini terk ettiler. On- lann olayian değerlendirme yetenekleri ve ülkelerine bağlılık duyguları, gecmişte yapı- lan 14 seçimin tümünde bir azınlık rejimini destekleyenlerden çok daha gelişmiştir. Ama karar yine de Güney Afrika halkınındır. - Başkanı olduğunuz Afrika Ulusal Kong- resi'nin (ANC) sertlik yanlısı taraftariannı denetim altına alabildiniz mi? - Afrika halkının tutumunu ülkedcki olay- lardan soyutlamak doğru dcğil. Bugün Gü- ney Afrika'da okuma-yazma bilenlerin oranı çok düşük; yoksulluk, açlık, işsizük ve evsızlik dizboyu. Bunlar hem ekonomik hem de siyasi istikrann baş düşmanlan. Halkımın, secime katılan diğer tarallara kampanya özgürlüğü tanınması volundaki çağnma gösterdiği tepkiye de bu açıdan bakılmalı. Yandaşlanmdan birçoğunun çağnma olumlu yanıt verdiğıne inanıyorum. - Yeni hükümete komünistlerin de alınacağı söyleniyor... - Biz, kapitalizme ınanan muhafazakar- larla Komünist Partili muhafazakarlar arasında hiçbir fark olmadığını düşünüyo- ruz. Hepsi ANC'nin üyesidir ve ANC'nin politikalanna. kurallanna ve dısiplinine saygılıdır. - Beyazların imtiyazlarından »azgeçmeleri- ni isteyecek misiniz? - Yapılması gereken bütün özverileri tek birırkınomuzlannayüklcyecekdeğilim. ÜI- kemizin gelişmesi için ayınm yapmadan bü- tün Güney Afrikalılara özveri çağnsı yapı- yorum. Herkes vergisini ödemeli. dış yatınmı çekmek için vergilerin düşük tutul- ması politikasını desteklemeli. Beyazlar, halkın çoğunluğunun yaşadığı sefalete bir son verilmesi için ellerinden geleni zaten yapıyorlar. İnsanlara gönüllü katkı için çağnda bu- lunmak. yasalar çıkarmaktan çok daha etki- li bir yöntem. - Yeni Güney Afrika'da ABD'nin rolü ne olacak? - Hapisten çıktığjm zaman Başkan George Bush beni telefonla arayıp ABD'ye davet et- mişti. Onunla en az üç kere görüştüm ve her defasında ırkçılığa karşı mücadelemizi des- teklediğini ifade etti. Kendisine. demokratik bir düzene geçişte kaynak konusunun öne- mini sıkça vurguladım. Demokrasinin beşiği ABD'den, ülkemizde demokratik ilkelerin yerleştirilmesi konusunda yardım bekliyo- ruz.