Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
6MAY1S1994CUMA CUMHURİYET SAYFA
EKONOMI 11
Avrasya
Endûstri Fuarı
açılıyor
• Ekonomi Servisi - Avrasya
Endûstri Fuan 24 ülkeden
gelen 500 katılımcıyla2-7
Haziran tarihleri arasında
İstanbu! Dünva Ticaret
Merkezi'nde('İDTM)
ziyareteaçıiacak. Fuar,
güncel gelışmeler ve
teknolojiler. yeni ürünler ve
çözümler, araştırma ve
geliştirme üzerinegeniş
kapsamh bir toplu bakış açısı
sağlamayı hedefliyor. 3
haziran İ994 tarihindede
"Ekonomi kongresi"
düzenlenecek.
TESKgenel
kurulu
• Ekonomi Servisi - Türkiye
EsnafSanatkarlan
Konfederasyonu 14. Olağan
Genei Kurulu lOmayısta
Ankara'da toplanacak.
Genel kurulda şimdiki genel
başkan DervişGünday
seçimlere tek aday olarak
girecek. Selim Sırn Tarcan
SporSalonu'ndaki olağan
genel kuruJa, birlik ve
federasyonlardan yaklaşık
bin delege katılacak.
TöPkiye'nin
anlaşma
maratonu
• ANKARA (ANKA)-
Türkıye'nın gelecek yıl
Avrupa Birliği'yle
gerçekleştireceği Gümrük
Biriiği hazırlıklan
çerçevesinde önümüzdeki
dönemde bir anlaşma
maratonuna başlamak
zorunda kalacağı bildirildi.
Türkiye'nin Avrupa Birliği
Ticaret yasalanna uyum
çalışmalan çerçevesinde
topluluğun ikili tekstil
anlaşması bulunan 50
ülkeyle tek tek tekstil
anlaşması yapması
gerekecek. AB kaynaklan,
bu anlaşmalann gümrük
birliğjnin yüriirlüğegireceği
tarihte gerçekleşmiş
olmasının zorunlu olduğu
kaydediliyor.
ECOsigoptaalık
• Ekonomi Servisi - Tündye,
Pakistan ve İran'ın
katılımıyla kurulan ECO
(Economic Cooperation
Organisation) Sigortaahk
İşbirliği Paktı'mn 20.
toplantısı, tstanbul'da Milli
ReasüransT.A.Ş.'deyapıldı.
"Bölgesel kalkınma için
işbirliği" parolasıyla 1967
yılmda faaliyetegeçen ECO,
üyeler arasındaki sigortacılık
alanında bilgi alışverişi
sağlayarak sigona bilincinin
daha geniş kitlelere
yayılmasını hedefliyor. Milli
Reasürans T.A.Ş.'nin Genel
Müdürü ve Türk
Delegasyonu Başkaru Cahit
Nomer'in başkanlığında
yapılan toplantıda, ECO
camiasma yeni katılması
planlanan Türki
cumhuriyetlerinin pazar
araştırmalanrun
tamamlanarak pakta
katılmalan için çalışmalann
hızlandınlması gerektiği
karan oy birliği ile alındı.
TSBiştemhacmi
artü
•TRABZON (Cunüıuriyet)
- Trabzon Serbest
Bölgesi'nde bu yılın ilk dört
ayındaki işlem hacminin
geçen yılın aynı dönemine
oranla yüzde 94 arttığı
bildirildi. Serbest bölge
yetkililerinden alınan
bilgilere göre Türkiye'den
bölgeye gjriş 1 milyon 30 bin
dolar. Türkiye'ye çıkış 297
bin dolar, yurtdışından giriş
4 milyon 839 dolar.
yurtdışına çıkış da 1 milyon
799 bin dolar düzeyinde
oldu. Gecen yılın aynı
dönemine göre en büyük
değişiklik yüzde 341 'le
Türkiye'den giren mallarda
gerçekleşti. Ancak yurtdışına
çıkan mallarda yüzde 17'lık
bir azalma oldu. 4 aylık süre
içinde toplam ticaret hacmi 7
milyon 966 bin 66 dolar
olarak gerçekleşti.
ABD, telif haklan
kanunu istiyop
•ANKARA (ANKA)-
ABD, yürürlükteki Telif
Haklan Kanunu'nun telif
haklanru koruyamadığıru ve
ABD'li şirketlerin bu nedenle
zarara uğradıklannı
savunarak Türkiye'den yeni
bir telifhaklan kanunu
çıkarmasını istiyor. ABD
ticaret temsilciliği daha önce
"İzlenecek ülkeler
listesi"ndeki Türkiye'yi, telif
haklan konusunda gerekli
düzenlemeleri yapmadığı
gerekçesiyle korsan ülke
•"ilan ederek" öncelikle
izlenmesi gereken ülkeler
listes'nealdı.
Herkesin, mevduatını istediği bankaya yatırmasını isteyen Çiller'den tüm tasarruf sahiplerine garanti:
.Mevdııatlar devletgiivencesînde
ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Ban-
kaalık sektöründe yaşanan güven bu-
nalırrunın halkta yarattığı panik, hükümeti
harekete geçirdi. Başbakan Tansu ÇiJJer,
Türkiye'de faaliyet gösteren tüm bankalar-
daki tasarruf mevduatlannın, BakanJar
Kurulu karan ile devlet güvencesine
alındığını açıkladı. Başbakan Çiller, alınan
karann batan bankalardaki mevduatlan
kapsayıp, kapsamayacağı konusunda,
"Bundan öncekilere elbette şevkatJc yaklası-
yoruz, ama karamame bundan sonraki iş-
lemlere yöneb'k olacak" açıklamasını yaptı.
Çiller'in, para sahiplerine "Herkes mevdu-
atını istediği bankaya rahatça vatırsın. Kim-
se nereden getirdin, niye getirdin, nereden
buJdun demez" çağnsını yapması dikkat
çekti.
Basın toplantısı
Başbakan Çiller, dün bir basın toplantısı
düzenleyerek, Başbakanlık Konutu"nda
önceki gece gerçekleştirilen Teknik Ekono-
mik Kurul toplantısında alınan karar doğ-
rultusunda bakanlara elden imzalattınlan
ve tasarruf mevduatlannın tamamına dev-
let güvencesi getiren kararname hakkında
bilgi verdi. Sözlerine, "Ülkemiz için çok
önemli bir karan açıklayacağım" dıyerek
başlayan Başbakan Çiller. "Hazırladığımtz
kararname Ue devlet. halkın bütün parasını
güvence altına almıştır" dedi. Çiller, şöyle
devam etti:
"Bundan böyle bûfün tasarruf mevduatı
TL üzerinden olsun, döviz üzerinden olsun
devlet güvencesi altına alınmıştır. Phasa
ekonomisinin bütûn kuralları işlemektedir.
Avnıpa'daki bir dizi ülkeden çok daha fazla
serbest ve güvence altında olan piyasa mcka-
ğj asında çıkan haberler
nedeniyle banka sektörünün
"şüpheli konuma" düştüğünü
belirten Başbakan Tansu Çiller,
ahnan son kararla her şeyin
"kontrol altına alındığım"
vurgulayarak, "Herkes
mevduatını istediği bankaya
rahatça yatırsın. Kimse nereden
getirdin, niyegetirdin, nereden
buldun demez" dedi.
Çiller: Hazırladığımız kararname ile halkın bütün parası güvence altındadır.
nizntasının işlediği bir ekonomimiz vardır.
Herkes bunu böj le bilsin. Herkes mevduatun
istediği bankaya rahatça yatırsın. Kimse *Bu
mevduatı nereden getirdin, niye getirdin,
nereden buldun?' demez. Rahatça yatırsı-
nlar. devletin güvencesi altında olduğunu da
bilsinler."
Uygulamaya konulan istikrar paketinin
"tam istedikleri, tahmin ettiklcri şekilde iler-
lediğini" kaydeden Başbakan Çiller, "Tah-
minlerde bir sapma yoktur. DPTnin yaptığı
projeksiyonlann aynen tuttuğunu görüyoruz.
Tutmava devam edeceğini umuyoruz" görii-
şünü dile getirdi.
Güvence ileriye dönük
Bir soru üzerine, bankalardaki tasarruf
mevduatlannı devlet güvencesine alan ka-
rarnamenin bundan sonraki işlemlere yö-
nelik olduğunu söyleyen Çiller, faaliyetleri
durdurulan Marmarabank, İmpexbank ve
TYT Bank'taki mevduatlara ilişkin, şu
açıklamayı yaptı:
'Şefkatle yaklaşıyoruz'
"Bundan önce olanlara elbette şevkatle
yaklaşıyoruz. Bunlarla ilgili alacakların tah-
sili için gerekli incelemeler, bütün varlıklann
dökümü çalışmalan devam etmcktedir. An-
cak bu, bugün çıkan karardır. Bugünden son-
raki gelişmeleri, değişmeleri içermektedir.
Buna güvence vernoruz. Bugünden itibaren,
bundan sonrası için güvence veriyoruz. Bü-
yük küçük aynmı yapmadan, bütün banka-
lardaki döviz tevdiat ve TL hesaplarına ge-
tirmekteyiz. Halkımız rahat etsin, mevdu-
atını istediği bankaya götürsün, istediği şe-
kilde yatırsın ve devletin güvencesi altında ol-
duğunu bilsin."
Çiller'in konuşmasının ardından, Mer-
kez Bankası Başkanı Yaman Törüner bir
açıklama yaptı. Törüner, daha önce 150
milyon liraya kadar sigorta kapsamında
olan TL ve döviz tasarruflannın, yeni geti-
rilen düzenleme ile tavan sınırlaması ol-
maksızın tamamımn sigorta kapsamına
alındığını söyledi. Törüner, "Bu kaynak
Bankalar Kanunu'nun 66. maddesi hükümle-
ri çerçevesinde Merkez Bankası'nca sağla-
nacakfır. Dolayısıyla herhangi bir kaynak
sonınu da yoktur."
ÇiIIer'in basın toplantısına, Devlet Ba-
kanı ve Başbakan Yardımcısı Murat Kara-
yalçın. Devlet Bakanlan Yıldırım Akfuna,
Âykon Doğan, Sanayi ve Ticaret Bakanı
Tahir Köse, Hazine ve Dış Ticaret Müsta-
şan Osman Birsen ile Devlet Planlama
Müstaşan Necati Özfırat da katıldı.
Batik banka müşterileri kapsam dışı
Mevduat sigortasının yükseltilmesi, para ödemeyi değil güven bunalımını durdurmayı sağlayacak
ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) -
Bankalardaki mevduatın
"tamamının sigorta kapsamına
alınması" karan geriye işlemeyeceği
için. kısa bir süre önce batan
Marmarabank, İmpexbank ve TYT
Bank"ınmudileri,alacaklannın 150
milyon lirarun üzerindeki
bölümünü tahsil edemeyecekler. Bu
durumun "da»a konusu
olabileceği"nı Hazine ve Dış Ticaret
Müsteşarlığı da (HDTM) kabul
ediyor. HükümetJe bu konuda "tam
mutabık"görünmekten kaçınan
HDTM yetkilileri. "Bu u> gulanıa ile
banka sistemindeki kanama
durdumunak isteni> or. Dün> ada da
pek örneği olmavan bir uygulama,
ancak hükümetin tercihi böyle oldu"
diye konuştular. HDTM'den birüst
yetkili, tasarruf mevduatı sigorta
fonuna mevduattan yapılan
kesintilerin binde 6'dan yüzde 1 'e
çıkanlması ile başlatılacak yeni
düzenleme üzerinde, şunlan söyledi:
"Sisteme dönük güven maalesef
sarsıidı. Banka sisteminde böyle bir
atmosfer maalesef bii\ük riskler geri-
rir. Hükümet de bozuİan güven
ortamını \ eniden tesis etmeye
çaJışıvor. Mevduat sigortası. banka
mevdnatının tamamını kapsayacak
biçimde genişletilivor. Bu düze
r
'!eme,
gerek dayandığı yetki kanunu ba-
kımından, gerekse kısa bir süre önce
batan bankalardan aiacaklıların
durumu bakımından dava konusu
olabilecektir. Biz bu sakıncaları da
hükümete bildirdik, ama tercihleri bu
yönde oldu. Mevduatın tamamının
sigorta kapsamına alınması gibi bir
uygulamanın dünyada da ömeği
yoktur."
Bankalarda şu anda toplam 536
tril>on liralık tasarruf mevduatı
bulunuyor. Yetkililer, bu tutann
sadece 255 trilyon lirasının TL
mevduatı olduğunu, kalan rakamın
döviz tevdiat hesaplannı oluşturdu-
ğunu belirtiyorlar. Tasarruf
mevduatı üzerindeki sigortanın 150
milyon lira olduğu dönemde. banka
sistemindeki mevduatın sadece 270
trilyon lirası sigorta
kapsamındaydı.
MIKRO
DEVÇ TAYANÇ
Dinç Tayanç, yurtdışında olduğundan
bu haftaki yazısını yayımlayamıyoruz.
DÜZELTME
• Yazarımız Şükran Ketenci'nin Işçi-
nin Evreninden köşesinde dün teknik
bir hata nedeniyle kelime düşmesi ol-
muş, yazının girışinde anlamsız bir
cümle ortaya çıkmıştır. Cümlenın aslı
şöyle olacaktır: "Atatürk'ün ülkeyl sa-
tanlara yönelttiği ihanet ve sapkınlık
içinde olma suçlamasını Çiller, adını
vermeden TÜSİAD'da toplanmış iş
dünyasının büyüklerine yöneftryor."
Düzeltir, özür dileriz.
Türk-i$
Işçiyezorunlu
tasarrufkazığı
GÜNE§ GÜRSON
ANKARA - Türk-İş, işçiye 77 trilyon
lira tutannda zorunlu tasarruf kazığı
atıldığını açıkladı. Buna göre Yüksek
Planlama Kurulu (YPK), Kamu Or-
taklığı İdaresi'nin (KOİ) borcunu gelir
ortaklığı scnedine çevirerek, döviz kurun-
daki artıştan sağlanan 77 trilyon liralık
geliri yok etti.
Türk-İş, YPK'nın bu karan konusun-
da teşkilatlan uyardı. Türk-jş Genel Baş-
kanı Bayram Meral ile Genel Mali Sekre-
teri Enver Toçoğlu'nun imzalanyla teşki-
lata gönderilen uyan yazısında, KOÎ'nin,
zorunlu tasarruf teşvik hesabına 31
Aralık 1993 tarihi itibanyla 5 milyar do-
lar tutannda borçlandığı belirtildi. Bu he-
saptaki nema oranının yüzde 105'ten. ni-
san 1994 tarihinde yüzde 200'e çıktığına
dikkaı çekilen yazıda. "Devlet, döviz ku-
rundaiu artıştan dolayı artan borcu azalt-
mak için, nisan ayı içinde YPK'nın 11 Şu-
bat 1994 tarihli karanyla geriye dönük ka-
rar almtştır" denild'.
Sendika genel başkanlıklanna gönderi-
len uyanda. şu görüşlere yer verildi:
"Bu karar ile 31 Aralık 1993 tarihinde 5
milyar dolarlık KOİ'nin borcunu o günkü
TC Merkez Bankası'nın döviz alış kuru 14
bin 458 lira üzerinden Türk Urası'na en-
deksli gelir ortaklığı sencdine çevrilmesine
ünkan sağlanmıştır. Bo\lece, döviz kurun-
daki artıstan sağlanan 77 trilyon liralık
çalışanların geliri, bu karar ile yok edilmiş-
tir. (Bu heşaplama, 1 dolar = 30 bin lira
üzerinden vapdmıştır.)"
Yazıda, KOİ'nin müteahhitlere yüz
milyonlarca dolar borcu bulunduğuna da
dikkat çekilerek. sadece çalışanlar aley-
hine yapılan uygulama eleştirildi.
Özer Çiller, Türkiye Elektrik Kurumu'na yanm milyar lira borçlu
Çiller, eşiııiıı borcu için devrede
Ne şehittir, ne gazi
H
ükümetin 5 nisanda ortaya koyduğu
ekonomikönlemlerpaketinı, Başbakan
Tansu Çiller halka Ekonomik Kurtuluş
Savaşı" olarak tanıttı.
Savaş zamanı, yokluk ve fedakarlık zamanıydı.
Kurtuluş Savaşı da böyle kazanılmamış mıydı?
Çeşitli gazeteler ve televizyonlar, ile işdünyası
seferberlikçağrısı yapıp, özveride öncülük
görevini üstlerKİiler.
Medyanın ekonomik pakete verdiği destek, tabi
iktidarın elindeki teşvik
mekanizmasına
duydukları ilgiden
değildi. flan tarrfeleri
ve gazete fiyat/anndaki
indirimide, reklamlar
vesatışlaryarıya
düşmüşken rakiplerini
batırmak, birbirlerinin
gözünüoymakiçin
yapmamışlardı. Kriz
ortamında işçi
çtkarmayı, ücretartışı
ve ikramiyeleri
kaldırmayıdaçok
doğal görüyorlardı.
Ancak onbinlerce
dolar maaş alan bir
köşeyazannın,
çalıştığıgrubun
ekranından
''kemerimize birdelikdebizaçacağız"derken
neyi kastettiği, patronunun da kendisine yeni
limuzin alırken nasıl birfedakarlık yaptığı henüz
anlaşılamadı.
Istanbul Sanayi Odası Meclisi'nde "Elinsaf,
hükümetbusanayiyiyok etmek istiyorsa açık
açıksöylesin, kan değil can kaybediyoruz"diye
feryat edilen kûrsüden, yirmi bir gün önce
"Hükümete destek deklarasyonu yayınlayaiım.
Malımız mülkümüzülkeyefeda olsun "sesleri
yükseliyordu. Paketin "özelleştirme''ve
"ücret artışlarının sınırlanması'' gibi
hükümlerinden ziyadesiyle memnun olan
sanayiciler, şirket aktiflerinin yüzde 1.5'ı kadar
olan Net AktifVergisi ilebu vergide bankalar ve
müteahhitlere ayrıcalık tanınması üzerine
hemen tavır değiştirdiler.
Cephede ise savaş tüm acımasızlığı ile sürüyor.
Tasfiyesine karar verilen
3 bankaya 50 bin kişi
parasını kaptırdı
Borsacı Nasrullah Ayan.
bunlara 6 bin kişi daha
ekledi.
Başbakan Tansu Çiller,
dün "Bankalardaki
mevduatların tümünün
devletgüvencesine
kavuşturulduğunu''
mü/deledi Ama "batan
bankalarhariç". Çiller
bankazedeler için
"Onlara şefkat
gösteriyoruz,
incelemelere devam
ediyoruz''demekle
yetindi.
Savaşta kaybedilenler,
Türk insanı için
"şehit"tir.Ancak Türkiye'yi bugünlere getiren
politikacılarla ekonomi bûrokrasisinin
denetimine güvenip, "geliyorum "diyen krizi
görmemek, cephede silahsız, miğfersiz
savaşmaya benzer. O zaman da adama "ne
şehittir ne gazi..." derler. Çünkü kayıpları
ülkeye bir fayda sağlamaz Olsa olsa birilerinin
ceplerini biraz daha şişirir. •
Merkez Bankası'nı kim kurtaracak?
B
ankalar krizinin patlamasından hemen
sonra, Merkez Bankasıhükümetintaliatıyla
"yenibankaların batışını önlemekiçin"
btrtaJam tedbirleri uygulamaya koydu.
Merkez Bankası ne yapacak?
Zor duruma düşen bankalara, sermayelerinin iki
kabna kadar kredi açabilecek.
Tasfiyesine karar verilen TYT, Marmarabank ve
lmpexbank'la, işlemleri durdurulanBorsa'nın
iddialı isimlerinden Nasrullah Ayan'ın şirketi
Türkınvestvediğeryedi aracı kurum "açığarepo
yapmakla " suçlanıyor.
Olmayan bir Hazine kağıdını varmtş gibi karşılık
gösterip yatırımcıdan para toplayarak "açığa
repo"yapmak, müşteriyi aldatmakyadaen
yumuşaktabiri ile iyi niyetini kötüyekullanmaktır.
Eğer olan bitene göz yumulursa, binlerce kişinin
daha canı yanar.
Kanunsuz bir işlem olan "açığa repo"nasıi
böylesine yaygınlaşö?
Gecen yılın ikinci yansından itibaren "faiz
düşüreceğim"d\ye ihalelerini iptal eden Hazine,
bu yıl döviz pattayınca kağıtsatamadı. Bu
durumda tüm repolara teminatolacak miktarda
Hazine kağıdı piyasaya çıkmamış oldu.
Diğeryandan hükümet, dövizi frenleyebilmek için
son çare olarak Merkez Bankası'nı hrilandı.
Gecelik işlemlerde yüzde 1000-1200'e kadar
tırmandırılan faizleryoluyfa Merkez Bankası
piyasadan para toplamaya başladı.
Gecelik işlemlerde yükselen faizler repoya
yansıdı. Repo işlemleri teminattan yoksun olarak
gerçekleştirildi. Kuruluşlar, repo odemelerinde
güvence olarak gördükleri mevduatların yoğun
olarak bankadan çekifmesi, hisseseneöerinin de
borsada değer yitirmesi üzerineödeme
yapamaz haledüştüler.
Merkez Bankası Başkanı her ne kadar "kurları
serbestbıraktık"deseöe, birara yüzde 120'lere
çekilen gecelik faizler yeniden yüzde 400'lere
yükseltildi. Merkez Bankası yetkilileri durumu,
"Biz de doğru bulmuyoruz, ama yukarıdan gelen
talimatböyle"^biçimindeaçıkladılar.
Merkez Bankası bu yüksek faizleri nasıl
ödeyecek? Tabii para basarak. Bu da demektirki,
nisan sonu itibariyle yıllık yüzde 125'lere ulaşan
enflasyon alıp başını gidecek.
Merkez Bankası bir yandanbugün 200 milyar,
yarın bilmemkaç milyar lira kredi açıp bankalan
kurtaracak.
Diğeryandan hükümetin yeni uygulamasıyla
batan bankalardaki tüm mevduatı karşılayarak
mudileri kurtaracak Merkez Bankası'nı kim
kurtaracak?...»
ÇİLLER DEVIHE BORÇLU: Başbakan Tansu Çiller,
eşinin sahibi olduğu "7-Eleven" mağazasının
TEK'e olan yaklaşık 500 milyon liraya ulaşan
kaçak elektrik borcu için Enerji veTabii Kaynaklar
eski Bakanı Ersin Faralyalf ya 'rica' yazısı
gönderdi.
ÖZER ÇİLLER KAÇAK ELEKTRİK KULUNDI: Faralyalı,
Çiller'in yazısını TEK'e göndererek bilgi istedi.
TEK'in. Faralyalı'ya ilettiği bilgi notunda. Özer
Çiller'in kaçak elektrik kullandığı belirtildi ve tüm
uyanlara karşın bu tutumunu sürdürdüğü ifade
edildi.
KEMAL YURTERt
ANKARA - Siyasete atılma-
sırun ardından çok sayıda suç-
lamaya hedef olan Başbakan
Tansu Çiller ile eşi Özer Uçuran
Çiller'in adı bu kez "Türkiye
Elektrik Kurumu'na borç skan-
dalına" kanştı. Çiller'in. Devlet
Bakanı olduğu dönemde Enerji
ve Tabii Kaynaklar Bakanhğı'-
na gönderdiği yaada, eşi Özer
Çiller'in "7-EJeten" mağazası-
nın "kaçak elektrik" kullan-
maktan doğan borcunun silin-
mesini istediği belgelerle sap-
tandı. TEK. Çijler'in ricasına
verdiği yanıtta, Özer Çiller'e ait
işletmenin. "kaçak elekfrik"
kullanmaktan dolayı defalarca
uyanldığını vurguladı. Çiller'in
yanm milyar liraya ulaşan bor-
cu,halâödenmedi.SedatYddız'-
ın, gcçen hafta TEK Genel Mü-
dûrlüğü'nden alınmasında da.
Özer Çiller'in "kaçak elektrik"
borçlanna karşı kurumun
takındığı tutumun yattığı savu-
nuluyor.
Skandal yaratan olaylann
gelişimi. TEK İstanbul Elektrik
Dağıtım Müessesesi'nin genel
müdürlüğe gönderdiği 26 Ma-
yıs 1993 tarih ve B.I5.2.TEK.4.
34.00 01 '32 sayılı yaasına göre.
şöyle başladı: Şişli Halaskarga-
zi Caddesi'ndekı Ünsal Çar-
şısı'nda bulunan Özer Çiller'in
sahibi olduğu "Marso Gıda ve
Perakende Satış Marketleri A.
Ş"nin 7-Eleven mağazasının da
aralannda buiunduğu 8 adet
aboneye "trafo yapdana kadar
bir yıl süreyJe geciçı olarak
n
elektrik verildi. Ancak, yıl so-
nunda elektriğin kesilmesini en-
gellemek isteyen dükkan sahip-
leri, 10 Nisan 1991 tarihinde
idare mahkemesine başvura-
rak, işlemin durdurulmasını is-
tediler.
Mahkeme, dükkan sahipleri-
nin aleyhine karar verdi ve 21
Haziran 1991 tarihinde 7-Ele-
ven mağazasının da aralannda
buiunduğu abonelerin elektriği
kesildi. Elektriğin kesilmesinin
ardından, Çiller'in 7-Eleven
mağazası kaçak elektrik kul-
lanmaya başladı. Şirket, kaçak
kullandığı elektrik bedellerini
10.9.1991 tarihine kadar ödedi;
ancak, bu tarihten sonra elekt-
Tasarı hazır
HükümetBankalar
Yasası'nıdeğiştirecek
••TBMM'ye sunulan yetki yasa tasansı.
hükümete bankalar, sigorta murakabe ve Türk
Ticaret Yasası'nda değişiklikyapma yetkileri
öngörüyor
ANKARA (Cumhuriyet
Bürosu) - Hükümet, Banka-
lar Yasası, Sigorta Muraka-
be Yasası ve Türk Tîcaret
Yasasj'nın baa maddderin-
dedeğişikük yapmay ı oedef-
Jiyor. TBMM'ye âün sunu-
lan yetki yasa tasaraında,
bu konularia ügili kanun
hukmiiode karamamelerin
Anayasa Mahkemesi ta-
rafmdan iptal ediierek yü-
riirlükten kaldmlmasmın,
'•hukuki boşhık yarattığiRa"
değinîlerek, "'KHK'lerin ya-
rirfüiUen kalkmaa. mali
sektörde yaşanan belirsizjik
ve güvensizfik ortaeııdikJkate
alınırsa, baokaalık ve sgor-
tacıhk alanlarmda biiyük
boşhıklar yaratacaktır. Oysa
kamu düzeni ve ekonomik
ibtiyaçiar, bövie bir boşJuğun
oktşmareasını gerektinnek-
4
n
denildî.
İmzalar eLsik
TBMM'ye sunulan ve 6
ay süreü yetki yasa taslağV
ndaki imzalann **tamamlan-
ntamış oknası" dikkati çekti.
Başbakan Çilîer ife Başba-
kan Yardjması Kara-
yalçın'm ioızalannı taştyan
karamamede DYP ve
SHP'den 11 bakanın imzasj
eksik görünüyor.
rik parasını ödememeye baş-
ladı. TEK, 26 Nisan 1993 tari-
hinde ödenmeyen elektrik be-
delleri için icra yoluna gitti.
Özer Çiller bunun üzerine,
TEK'e 21 Mayıs I993'de itiraz
dilekçesi verdi.
TEK, trafo olmadığı için ka-
çak elektrik kullandığını belir-
terek. aylarca elektrik parası
ödediği halde bu sefer para öde-
meye yanaşmayan Çiller'in di-
lekçesine, "Mezkur yapıda 9
adet yasal abone bulunmakta
oiup, trafo merkezi gerçekleş-
meden diğer taleplere elektrik
verilmesi uygun olmadığı gibi,
teknik olarak da mümkiin gö-
riinmemektedir" yanıtını verdi
ve icra talebinde ısrar etti.
Çiller devrede
Özer Çiller, bu arada Devlet
Bakanı olan eşi Tansu Çiller'e
TEK ile olan sorunlannı bir "di-
lekçe" ile bildirdi. Tansu Çiller.
eşinin dilekçesi üzerine. lf
Mdyıs 1993 tanhınde "Devlet
Bakanlığı-Özel" ibaresi taşıyan
bir yazıyı. dönemin Enerji ve
Tabi Kaynaklar Bakanı fzmir
Milletvekili Ersin Faralyalı'ya
gönderdi.
Çiller'in imzasını taşıyan
yazıA aynen şöyle:
"Unsal Çarşısı Halaskargazi
Caddesi No: 296-298 Şişli adres-
li Tümay ve Tünay L nsal'lara
ait binada kiracı olarak hizmet
veren Marso Gıda ve Perakende
Satış Marketleri A.Ş'nin kullan-
mtş oldukları elektrikle ilgili ola-
rak T.C Şişli 4. İcra Müdür-
lüğü'ne vermiş olduklan itiraz
dilekceleri örneği ekte sunul-
muştur. fn'raz dilekçelerinde de
açıkca ifade edildiği gibi, TEK'-
in haksız uygulamaları netice-
sinde soz konusu şirketten 6 ay-
lık dönem için 154 milyon 294
bin 892 lira istenmektedir. Ko-
nunun bir kere de tarafınızdan
incelettirilmcsi ve haksızlığın gi-
derilmcsi hususunda ilgini/i istir-
ham eder, saygılar suna"ım."
Faralyalı. Çiller'in istemini
TEK e iletti ve konunun ince-
lemesini istedi. Konuyu incele-
yen TEK'in. 11 Mayıs 1993 tari-
hinde Faralyalf ya verdiği bilgi
notunda. özetle şöyle denildi:
"Marso Gıda ve Perakende
Satış A.Ş (7-Eleven) 28 Aralık
1989 tarihinden itibaren muhte-
lif yazılı ve şifahi ikazlanmıza
rağmen kaçak elektrik kullan-
mtş ve kullanmaktadır. Kaçak
elektrik bedeli ekli listede belir-
tildiği gibi gecikme zammı hariç
321 milyon 337 bin 561 liradır.
Kaçak kullanım devam ettiği
takdirde binaya elektrik veren
elektrik kablosunun yanması ve
yasal abonelerin de arıza gideri-
İinceye kadar uzun bir süre
elektriksiz kalması mevzu bahis-
tir. İlgililerce. söz konusu yapı-
nın içinde veya 50-60 metre dva-
nnda bir trafo merkezi yeri ku-
rumumuza tahsis edildiği veya
verildiği takdirde, binadaki bû-
tün enerji taleplerinin karşdan-
ması mûmkun olacaktır."
Skandal ifadeler
TEK. Özer Çiller'in "gecik-
me zammı uygulanmadığı hal-
de" İ993 yıhnda 321 milyon lira
ve gecikme zammıyla birlikte
1994 yılında yanm milyara ula-
şan borcunu "silmemekte" ısrar
etti ve bu borç halen ödenmedi.
Tansu Çiller'in. eşinin elektrik
borcu için gönderdiği yazıda
kaçak elektrik kullanan eşini
savunması ve TEK'i "haksrz
uygulamalarda bulunmakla suç-
laması" dikkat çekti.
Tansu Çiller, Faralyalı'ya
gönderdiği yazıda, kamuoyu-
nun Özer Çiller'in olduğunu
bildiği 7-Eleven mağazasının
ismi yerine. Marso A.Ş'den söz
etmeyi tercih etti. Çiller'in bu
şirketin eşinin değilrniş gibi
davranması ve kendisine gelen
bir dilekçe üzerine yazıyı gön-
dermiş gibi tutum sergilemesi
de dikkat çekti.
Özer Çiller'in, TEK ile so-
runlannı çözmek ve 1994 yılm-
da yanm milyara ulaşan borç
için Devlet Bakanı olan eşine
dilekçe ile başyurmasına da işa-
ret ediliyor. Özer Çiller, daha
sonra "7-Eleven" mağazası ile
ilişkisi kalmadığını kamuoyuna
açıklamıştı.