Katalog

13ARALIK1994SALI CUMHURİYET SAYFA DIŞ HABERLER Rus ilerlemesi durduruldu, 40 Rus askeri esir alındı. Çatışmalara Inguşlar da katıldı Essen öpvesi Yunan basımnda • ATtNA (AA) - Yunan basımnda, geçen hafta yapılan Avrupa Birliği Essen zirvesinin sonuçlan, üzerinde dün de çeşitli yonım ve değerlendirmeler yapıldı. Muhalefet yanlısı Apoyevmatini gazetesı, Başbakan Andreas Papandreu ve Dışişleri Bakanı Karolos Papulyas'ın Essen'de doğan fırsatlardan faydalanamadıklannı ve Yunanistan'ın milli meseleleri için tek kazanç sağlayamadan Atina'ya döndüklerini yazdı. 29 TÜPk gözaltmda • AMSTERDAM(AA)- Amsterdam polisinin geçen hafta içerisinde değişik bolgelerde ev ve işyerlerinde yaptığı baskınlar sırasında, uyuşturucu ticareti yapmak ve haraç toplamakla suçlanan 29'u Türk 3 kişiyi gözaltına aldığı bildirildi. Gözaltına alınanlar arasında bölücü terör örgütü için haraç toplayan, cinayet ve yaralama olaylanna kanşanlann da bulunduğu duyuruldu. Yunanistan'da grev dalgası • ATtNA (AA)- Yunanistan'da. Papandreu hükümetinın ekonomi polıtikasını protesto amacıyla, milyonlarca çalışan bu hafta greve gidiyor. Ülke çapında kamu hizmeti gören nakliyecilerle 40 bine yakın taksı şoförü, dün 24 saatlik greve başladı. Nakliyeciler ile taksiciler. Milli Ekonomi Bakanlığı'nın 1995 yılı bütçesine dahil ettiği vergi sisteminin değiştirilmesini istiyorlar. Gümülcine Müftüsü'ne 8 ay hapis • GÜMÜLCtNE(AA)- Batı Trakya'da, Türk azınlığın seçtiği Gümülcine Müftüsü Ibrahim Şerif, Yunan makamtan tarafından aleyhine açılan davada, 8 ay hapıs cezasına çarptınldı. Ibrahim Şerif. dün Selanik'te Bidayet Mahkemesi tarafından verilen ve günlüğü 225 bin liradan paraya çevrilebilir mahkumiyet karanna itiraz ederek serbest bırakıldı. Arafat finlandiya'da • HELStNKt (AA) - FKÖ lideri Yaser Arafat, Norveç'ten Finlandiya'ya geçti. Arafat. Helsinki'ye gelişinde yaptığı açıklamada, "lsrail, Filistin seçimlerini geciktiriyor. Ancak taraflar arasında bu konudaki görüşmeler sürecek" dedi. Israil'in. güvenlik sorunlanna çok fazla önem verdiğine işaret eden Arafat, "Oysa banş sürecini pekiştirmek gerek" diye konuştu. Arafat, seçimler konusunun çıkmaza girdiği söylentisinin aslı olmadığını belirterek Stockholm'de bugün bu konuyu lsrail Dışişleri Bakanı Şimon Peres ile görüşeceğini kaydettı. Hizbullaha brail tehdidi • MARJAYUN (AA) - lran yanlısı Hızbullah örgütü tarafından, Güney Lübnan'da lsrail yanlısı Güney Lübnan Ordusu (SLA) milislerine karşı düzenlenen saldında üç kişinin öldüğü bildirildi. lran yanlısı örgürün son günlerde düzenledigi saldınlardan sonra Israil'in Kuzey bölgesi sorumlusu General Amiram Levine, yaptığı açıklamada, Güney Lübnan'da yeni saldın tehditlerinde bulundu. Levine, askeri radyoya verdiğe demeçte, "lsrail ordusu. Hizbullaha karşı yürütülen savaşta inisiyatifi eline almalı, teröristlere saldırmalı ve onlan yenmelidir'" diye konuştu. Çeçen savaşçdarı çetin ceviz çıkbDış Haberler Servisi - Çeçenya'ya askeri müdahaleden 24 saat sonra bu ülkeye giren Rus birliklerinin başının dertte olduğu bildiriliyor.Çeçen birlik- leri ile Rus kuvvetleri arasında çatış- malar çıkıyor Çeçenistan'ın başkenti Grozni'nin 25 km. kuzeybatısındaki bir petrol de- polamatesisiyakınına mevzilenen Çe- çen kuvvetlerine karşı Rus kuvvetleri- nin, dün alcşama doğru iki savaş heli- kopten ve dört "Sukhoi Su - 25" tipi bombardıman uçağı ile saldın düzen- ledigi bildirildi. Çeçen kuvvetlerinin roketle Rus sal- dırısına karşılık verdikleri kaydedildi. Rus kuvvetlerinin. "roket bataryalan- nın saldın hazırtıklı olarak kurulması üzerine" saldınya geçtıği haber veril- di. Saldınyı ilk hangi tarafın başlattığı konusunda bölgeden çelişkili haberier geldi. Reuter ajansı. Çeçenlerle komşu ln- guşlann sert direnmesinin Rusya'nın askeri planlannı bozduğunu bildirdi. Rusya Savunma Bakanı Pavel Gra- çov da ortaya sorunlar çıktığını kabul ederek çarpışmalara katılan Inguş Cumhuriyeti'ni Rusya'ya "savas ilan etmekte" suçladı. Çeçen birliklerinin öncekı günkü çatışmalarda 40 Rus as- kerini tutsak almalan ve 6 zırhlı perso- nel taşıyacısını ele geçırmelen ise ilk gelen haberlerin aksine Çeçenlerin sert biçimde direndiklenni gösteriyor. Pavel Graçov adına Rusya Savunma Bakanlığı'ndan dün yapılan açıklama- da. tnguş birliklerinin önceki gün Çe- çenya'ya gitmekte olan Rus birlıkleri- ne saldırdığı ve 30 zırhlı aracı yaktıgı bildirildi. Açıklamada, Savunma Ba- kanı Pavel Graço\ 'un bu eylemi Rus- ya'ya karşı "savaş ilanı" olarak kabul ettiği belirtildi. Ote yandan Moskova, "Çeçenistan Güvenlik KonseyTnin de önceki gün yapbğı orurumda Rusya'ya savaş ilan edilmesi karan aldtğuıı" açıkladı. Çeçenya krizi dolayısıyla hükümet tarafından Moskova'da kurulan geçici basın merkezinin iddiasına göre Çeçen Cumhuriyeti, bu karan çerçevesinde seferberlik ilan etti ve işçilerle, yaşı uy- gun olan diğererkekleri silah altına al- dı. Bu kışilerden oluşan yaklaşık 1600 kişilik bir grup, Grozni'den 45 km. uzaklıktaki Arşti, Bamut, Çemulga bölgelerine yerleştirildi. Bu biriikler aynca, tanklar, zırhlı araçlar ve bir de helikopter ile takviye edildi. Basın merkezine göre Çeçenistan, askeri komuta merkezlerini de arttın- yor. Grozni'nin yanı sıra bu kentin 6 • Rusya Savunma Bakanı Graçov, Inguşlann çatışmaya katılmasını kınayarak, "Bu, Rusya'ya karşı savaş ilanı anlamma gelir" dedi. km. doğusundaki Hankala hava üssün- de bir komuta merkezi oluşruruldu. Başkent Grozni 'ye de takviye uçak- savarlar yerleştınldi. Çeçen zırhlı araç- lan, Grozni'nin çevresındeki yerleşim birimlerine gönderildi, üç de askeri hastane kuruldu. Harekat çıkmazda Reuter ajansının Moskova muhabi- ri, Çeçenya'daki harekâtın çıkmaza saplandığını bildiriyor. Moskova, pazar günü yaptığı açıklamada, Rus birlikle- rinin 3 koldan Çeçenya başkenti Groz- ni'ye doğru ilerlediğini bildirmişti. Ancak bu üç kolun yalnızca biri iler- lemeyi sürdürebildı. Inguş Cumhuri- yeti'nden Çeçenya'ya girmekte olan Rus birlikleri, Inguş savaşçılannın sal- dınsına uğrayınca yoluna devam ede- medi. Batıdan ilerleyen Rus birliği de Çe- çenlerin sert direnmesi ile karşılaşınca durmak zorunda kaldı. Çatışmalarda Çeçenler 40 Rus askerini ve subayını esir aldılar. Çeçen Enformasyon Ba- kanı Movladi Vdunov AFP'ye verdiği demeçte, Dağıstan üzerinden Çeçen- ya'ya girmek isteyen Rus birliklerinin bir kısmının da Dağıstanlılar tarafın- dan engellendiğini bildirdi. Yoğun si- sin de Rus birliklerinin harekâtını en- gellediği bildiriliyor. Sonuç olarak 3 Rus birliğinden an- cak bir tanesi başkent Grozni'ye yak- laşabildi. Bu arada Inguş Cumhuriye- ti'nde durdurulan Rus birliğinin dün öğleden sonra tekrar harekete geçtiği bildirildi. Tetefon görûşmesi Çeçenya Devlet Başkanı Cahar Du- dayev'in, bu cumhuriyetin komşusu In- guş Cumhunyeti Devlet Başkanı Rus- lam Auşhev ile önceki gece bir telefon görüşmesı yaptığı, Auşhev'in, "Rus birliklerinin Çeçenya'va >aptığı hare- kâtta İnguş topraklannı kuÜanmama- sı için çaba göstereceği güvencesi verdi- ğT belirtildi, Görüşmeler Öte yandan Rusya ile Çeçenya ara- sında büyük bir savaşı önlemek için son şans olarak görülen görüşmeler dün öğleden sonra başladı. İki tarafın heyetleri, Kuzey Osetya'nın başkenti Vladikavkaz'da bir araya gelerek pa- zarlığa başladılar. Görüşmelere Kuzey Osetya Devlet Başkanı Aksarbek Glyazav'un da katıldığı bildirildi. Rus heyetine ise Milliyetler Bakan Yardım- cısı Viaçeslav Mihailov başkanlık edi- yor. Dudayev'e bağlı Çeçen askerleri, Rus birlikkrine karşı direnmeye devam ediyoriar. PORTRE/ CAHAR DUDAYEV 'Kurtlargibi gururlu ve yalnız 9 Dudayev- Çeçen halkının Bağım- sızlık mücadelesini sürdürüvor. Dış Haberier Servisi - Çeçen halkının " Kurtiar gibi gururlu ve yalıuz \asamasi" gerektığıni söyleyen Çeçen ( umhuriyeti Devlet Başkanı Cahar Dudayev, düzenledigi bir basın mplantısında gazetecilere " Bağımsızlığımızın sonsuza dek sureceğine nayatun üzerine yemin ederim" demişti. Bağımsızlığı için çok uzun bir mücadele vermiş bir halk olan Çeçenlerin lideri. bugün de ülkesini işgal eden Rus güçlerine karşı 'direnmeye devam edeceklerini' vurguluyor. Dudayev'in başkanlık sarayındakı odasında 18. yüzyılda halkını Rus egemenliğınden kurtarmak için bir ayaklanma başlatan ünlü Çeçen savaşçısı Şeyh Mansur'un büyük bir portresi asılı. Mansur'un başlattığı bu isyan birkaç yıl sürmüş, Rusya. Kafkas dağlannın kuzeyınde yer alan bu bölgede yeniden denetimi ele geçırmişti. Bugüne kadar pek çok suikast ve darbe girişimindon kurtulmayı başaran Dudayev, Çeçenya'nın Rusya'nın birparçası olarak kalmasını isteyen muhalefetle görüşmeyi tamamen reddetmışti. Cahar Dudayev'in doğduğu 1944 yılında Çeçen-lnguş Özerk Cumhuriyeti'nın tüm nüfusu SSCB lideri Josef Staiin'in emnyle Kazakistan'a sürülüyordu. Yurtlanndan sürgün edilen 800 bın ınsandan 239 bını hastalıktan. soguktan ve açlıktan yolda öldü. Hayatının ilk 13 yılını Kazakistan'da geçiren Dudayev. Moskovadaki Yuri Gagarin havacılık akademisinden savaş piiotu olarak mezun oldu ve Sovyet silahlı kuvvetlerinde general rütbesine kadar yükseldı. 1991 yılında bağımsızlığını ilan eden Çeçen Cumhuriyeti'nin başkanı olan Dudayev, bir Rusla e\li ve üç çocuğu var. Dudayev, 1991den bu yana Türkıye ile çok yakın ilişkiler içinde. Yeni Dışişleri Bakanı Karayalçın Türkiye üzerine düşeni yapacakür 6 Yakm çevre'de yeni Rus takti W« Nüfus cüzdanımı ve askeri evraklanmı kaybettim. Hükümsüzdür. İBRAHtM BABAYÎĞlT di. Ancak burada hata yapmaktan kaçınmak gerekiyor. Rusya "ya- kuı çevre" diye adlandırdığı eski Sovyet cumhuriyetlerinin kendi nüfuz bölgelerinde olduğunu ıle- ri sürerek, bu ülkelere dolaylı ya da dolaysız müdahalelerde bulu- nuyor. Oysa Çeçenya, Rusya'nın yakın çevresinde değil. Bu ülke Rusya Federasyonu'na dahil "özerk bötge". Yanı bir anlamda Rusya'nın bir parçası. Günü- müzdeki bunalım da Çeçen- ya'nın 1991'de bağımsızlık ilan edip. Rusya'dan aynlmasıyla başladı. Peki Moskova'nın *ya- kın çevre" diye adlandırdığı eski Sovyet cumhuriyetleri ile ilişki- leri nasıl? Yöntemler değjşti Ingiliz TheEconomistdergisi, bu konuda ilginç bir görüş orta- ya atıyor. Dergiye göre Mosko- va'nın "yakın çevreyi" kendi et- kinlik alanına alma politikası de- ğişmedi. Ancak bu hedefe ulaş- mak için kullandığı yöntemler değiştı. Moskova'nın eski Sov- yet cumhuriyetlerine karşı uygu- ladığı politikada iki aşama var. e 1992 'de başlayan ilk döne- me The Economist "dişlerini gösterme" dönemi diyor. Zorba- lığa dayanan bu dönemde, dış politika büyük ölçüde Rus ordu- su tarafından saptanıyordu. Ör- neğin Moldova'daki Rus ordusu, merkezi hükümete karşı açıkça aynlıkçı Rus azınlığın ilan ettiği Trans-Dinyester Cutnhuriyeti 'ni destekledı. Rus ordusu Gürcistan'da da aynlıkça Abhazlann yanında yer aldı. Tacikistan'da ise Moskova yanlısı hükümet. muhalefetteki demokrat-tslamcı ittifaka karşı en büyük desteği Rus ordusun- dan aldı. Azerbaycan'da isyancı Albay Suret Hüseyinov, Rus ordusun- dan aldığı modern silahlarla es- ki Cumhurbaşkanı Ebulfez Elçi- bey'i devirdı. Hüseyinov'un IF14 s t T h e Economist'e göre, Moskova eski Sovyet cumhuriyetlerine askeri ^ m üdahale yerine diplomatik ve ekonomik yollardan sızmaya çalışıyor. ANKARA (Cumhuriyet Bü- rosu) - Başbakan Yardımcısı \e Dışişleri Bakanı MuratKaraval- çın, Çeçenistan sorununun ban^- çı bir biçimde çözümlenmesı doğrultusundaTürkiye'nin üzeri- ne düşeni yapacağını bildirdi. Karayalçın. partisinin MYK toplantısına katılmadan önce ga- zetecilere. Dışişleri Bakanlığı gö- revı ile ılgili ilk demecinı verdi. Bir soru üzerine, Kuzey Kafkas- ya'daki gelişmelen çok büyük bir üzüntüyle izledıklerini bildiren Karayalçın. "Var olan sorunlara yeni sorunlar eklendi. Içten dile- ğimiz, sorunun banşcı bir biçim- de ve ivedilikle çözümlenmesidir. O doğrultuda Türkive olarak biz üzerimize düşenleri yapacağız" dcdı. Bırgazetecinın. 'Avrupa Birli- ği toplantısında Türkıye'nin gümrük birliğine giremeyeceği yolunda değerlendirmeler yapıl- dığını' hatırlatması üzerine de Karayalçın şöyle konuştu: "Avrupa Birliği'ne ve gümrük birliğine girişimizi kişisel değer- lendirmelere göre yapma duru- munda değiliz. Tüıidye'nin, Ro- ma ve Ankara anlaşmalanndan kaynaklanan haklan vardır, vü- kümlülükleri \ardır. Bu konuda daha önceden sözleşmeler imza- lanmıştır. Gerekli çalışmalar ya- pılmıştır ve hemen hemen iş sonu- na gftirilmiştir. O nedenle Türki- ve'nin gümrük birtiğine girişi bi- revsel degeriendirmelerden daha çok, böyk bir çerçevede görülme- li." "Yakın çevre"dekl Rus askerleri Beyaz Rusya 25.000-30 000 Rus asken Ukrayna Karadenız Fllosunda 15.000 Rus denızcı var. 2.000 Rus askeri kalan nüMeer süartan denetliyor. 14. Ordudan 7.000 Rus asken önümuzdekı üç yıl ıçınde çekılecek Litvanya Son askerlerde 1993 Ağustosunda aynldı Estonya 1 Letonya Kalan 900 asken uzman 2000 yılına kadar aynlacak —' 4 Kalan 900 asken uzman 1995 Eylulünde aynlacak Eski Sovyet CumhuriyeHerindeki R ü S İ a r Toplam' Ruslar nüfusa '000 oranı (%) «Moskova RUSYA Kazakistan Kalan nükteer füzetef ıçın 1 000 asker ve Baykonur uzay ussünde bir garnızon 1 ı Özbekistan Turkrye ve lran sınırlannda 9.000 asker Azerbaycan Petrol tesıslerınde 500 bekçı Türkmenistan lran ve Afganıstan sınınr 15.000 asker bek , c Tacikistan Duşanbe hükümetı yaranna Afganıstan sınınnı koruyan 24.000 asker Azerbaycan Beyaz Rusya Ermenistan Gürcistan Kazakistan Kjrgızistan Moldova Rusya Taciktstan Türkmenistan Özbekistan Ukrayna 289 1.377 37 318 6.244 905 560 120.487 349 328 1.589 11 481 4.1 13.5 1.1 5.9 37 3 20.6 12.8 81.3 6.5 8.8 7.7 22.2 Km borç gici osksrlerineı bhındvju Uk bore gûû osker\thm h M q i J Askeri müdahaleye tepkiler Rusya'da muhalefet ateş püskürüyor MOSKOV4 (AA/ AFP) - Rus bırlıklenni Devlet Başkanı Boris Yeltsin'ın emnv le Çeçenya top- raklanna gırmesı tüm dünyada tepkilere neden oldu: O Rusya'da özellıkle muhale- fet arasında Yeltsin'in başlattığı müdahaleye karşı tepkiler gide- rek yoğunlaşıyor. Rus Parlamentosu Duma kana- dı Savunma Komitesi Başkanı Sergei Yuşenkov'un ginsımıyle Duma önündekı Puşkin Meyda- nı'nda Çeçenya'daki Rus asken harekâtı aleyhinde bir gösteri ya- pıldı. • ABD Başkanı Bill Clinton, Rus birliklerinin Çeçenva'ya gır- mesinı 'Rusva'nın iç sorunu'ola- rak niteleyerek Moskova'dan. kri- zın şiddete meydan vermeden çö- zülmesıni ıstedı. Clinton. düzen- ledigi basın toplantısında. "Bu, Ruslann iç işleridir. Ancak düze- nin mümkün olduğunca az kan dökülerek sağlanacağını umuyo- rum" dedi. # Gürcistan'ın Abhazya Cum- huriyeti Devlet Başkanı VTadis- lav Ardzinba. sorunun banşçı gi- rişimlerle çözümlenmesi çağnsı yaparken, bu cumhuriyetin baş- kenti \e çeşitli yerleşim birimle- rınde çok sayıda kişi sokaklara dökülerek Dudayev lehine slo- ganlar attı. # Rusya'nın dığer Kafkas cumhuriyeti Kabardino Balkar- ya'da önceki gün olağanüstü top- lanan Kafkas Halkları Kongresi de Rus birliklerinin harekâtına karşı kıtlesel gösten çağnsı yap- tı. # Türkiye'de yaşayan Kafkas- lılar adına. Kafkas-Çeçen Daya- nışma Komitesı'nce yapılan yazi- lı açıklamada. "2. soykınm ve iş- gal harekifj. BM ilkelerine av kın biçimde pervasızca sürdürüJmek- tedir"denıldı Havdar ,\Jivev'e karşı başlattığı başansız darbe girişiminin de Rus ordusu tarafından desteklen- diği ileri sürülmüştü. Aynca Rusya'nın Ermenilere gizlice si- lah ve gönüllü gönderdiği de sık sık öne sürülüyordu. # Rusya'nın "yakın çeyre"po- litikasında ikinci dönem ise The Economist'e göre 4-5 ay önce başlandı. Dergi, ikinci dönemde ordunun dış politikada geri pla- na çekildiğini, dizginlerin sivil yönetimin eline geçmeye başla- dığını öne sürüyor. Bu dönemin belirgin özelliği, Moskova'nın eski Sovyet cum- huriyetlerine karşı zorbaca tavır- dan vazgeçerek ağırlığı diploma- si ve ekonomik ilişkilere verme- si. Örneğin ağustos ayında Bal- tık cumhuriyetlerindeki Rus as- kerlerinin önemlı bölümü geri çekildi. Moldova'da Trans-Din- yester Ruslannı destekleyen Rus ordusu denetim altına alınarak çatışmalara katılması engellen- dL Ekonomik ilişkiler Zorbalık politikasmdan vazge- çen Moskova, ekonomik ilişki- leri sıklaştırarak eski Sovyet cumhuriyetlerini kendine bağla- maya çalışıyor.. Örneğin Rusya, Ukrayna'daki ekonomik reform- lara yardım etmek amacıyla, bu ülkeye tican kredi v ermeyi öner- di. Kremlin, Beyaz Rusya'yı Moskova'ya bağlamak için bu yılın başlannda ortaya attığı "pa- rasal birlik"önerisinden de vaz- geçmış görünüyor. Nitekim Baş- bakan Viktor Çermomirdin. pa- rasal birlik planının ertelendiği- ni açıkladı. Moskova, bunun ye- rine Beyaz Rusya'ya ekonomik yardım yapmaya karar \erdi. Rusya neden polıtikasını de- ğiştırdi? The Economist'e göre en önemli neden ekonomik. Ordu- nun, cumhuriyetleri denetim al- tına alma politikası çok pahalıya mal oluyor. Örneğin mart ayın- dan bu yana cumhuriyetlere Ba- rış Gücü gönderme işlemi 15 milyon dolara mal oldu. Üstelik giderler hızla artıyor. Dergi, 2. neden olarak cumhu- riyetlerin yavaş yavaş kendılerı- ni toparlamasını ve Moskova'ya karşı direnmesini gösteriyor. Özetle, Moskova eski Sovyet cumhuriyetlerini etkinlik alanı- na almakta hâlâ kararlı Ancak zorbalık politikası pa- halıya mal olunca, yöntem de- ğiştirerek diplomatik ve ekono- mik yollara ağırlık vermeye baş- ladı. INGILTERE A.B.D. KANADA AVUSTRALYA ALMANYA FRANSA İTALYA ve İSPANYA'da Dil Eğitimi DIL EGITIMINDE KESİN 17 yaş üzerindeki herkese ve her amaca yönelik dil kurslan, İngiltere'de 12 Amerika'da 24 haftalık yoğun programa kayıt olanlara BEDAVA gldlş-dönüş uçak blleti, 17 - 28 yaşlar arasındaki gençlere Ocak-Eylül 95 tarihleri arasında çok ekonomik AKADEMİK YIL DİL programı Amerika'da üniversiteye yerleştirme servisi HEMEN ARAYIN, UCRETSIZ BROŞÜRISTEYIN. EF EGITIM LTD. Mırn Kcmal Oke Cad. 9/1 Nışantaşı/İSTANBUL Tel: (0212) 225 02 10 Fax: 225 46 92 ACENTALAR: ANKARA: (312) 468 05 55 İZMİR: (232) 489 41 OO ADANA: (322) 454 79 85