Katalog

SAYFA CUMHURİYET 11 ARALIK 1994 PAZAR 10 DIŞ HABERLER Müslüman ülkeler arasındakigörüş ayrılığı ve kamplaşma Islam dünyasının birleşmesini önledi Gerçeldeşmeyen birük ÖZGENACAR 1949'da Pakıstan, salt ekono- mık ışbırlığını teşvık ıçın yan resmı bır de Uluslararası Isla- mı Ekonomık Konferans dü- zenledı Konferans gınşımı Pa- kıstan Malıye Bakanı Golan Muhammed'den geldı Konfe- rans, Islam ulkelerını sıyasal bütunleşmeye gotüreceğı umu- duyla ekonomık bırlık oğutu ıle sona erdı Sureklı bır sekretar- ya kuruldu ve sonrakı toplantı- nın 1950'deTahran'dayapılma- sı kararlaştınldı Ne var kı Pakıstan'ın kongre ve konferans çabaları Arap dunyası tarafından hoş karşı- lanmadı "Nasıl olur da Pakıs- tan, Islam dumasına yol goste- rebılırdı'' Bu hak ve \etkj, M- lah'ın sevgıli kavmi Araplara aitdeğümıvdi?" Ustelık Pakıstan, lslamın şampıyonluğunu Arapların elınden alarak Asya alt kıtası ıle Guneydoğu Asya Muslu- manlan'nı etkıleyebılırdı de Araplann soğuk bakmaiarı üzenne Pakıstan, çok ıstedığı halde hukumetler arası bır ts lam konferansı duzenleyeme dı Pakıstan, 1954'te SE ATO'ya, 1955'te de Bağdat Paktı'na gırınce Islam Bırlığı duşuncesıne ara verdı Araplann uğraşdarı 1954 Islam Bırlığı meşalesı bır süre sonra Mısır Devlet Başkanı Nasır'ın elıne geçtı Arap ulusculuğunun sımgesı olan Nasır Kral Suud ve Pakıs- tan Cumhurbaşkanı Golam Muhammed, 1954'te Kahıre de Nasır kongre sekreteryasını Bağdat Paktı'na karşı kullanmak üzere bır süre ayakta tuttu. toplanarak Dunya Islam Kong- resı'nı Kahıre'de kurulacak bır sekreterya ıle canlandnmayı kararlaştırdılar Enver Sedat ge- nel sekreterlığegetınldı Kong- re başkanlığını da Suud ustlen- dı Mısır ın hızla Arap ulusçu- luğuna kayması ve "Islamı' bırleştıncı oğe olarak kabul et- memesı uzenne ortaklık dağıl- dı Nasır yıne de kongre sekre- teryasını Bağdat Paktı na karşı kullanmak uzere bır sure ayak- ta tuttu Ancak ışlevını yıtınn- ce kongre olgusu da sona erdı 196O'lı vıllarda Mısır dış sıya- sası ıle Suudı Arabıstan ın Is- lamsal ıçenklı dış sıyasası bır- bırıyle çatışıvordu 1962-64 I962'de Bağdat ta Başbakan Abdul Kerım Ka- sım ın, 1964 sonunda da Mo- gadışu da Cumhurbaşkanı Adem Abdullah Osman ın kongreyı topladığını goruruz Mogadışu toplantısında Dunya Islam Kongresı'ne 33 ulkeden delege katıldı Kongre Muslu- Dünya îslam Kongresı bugün olduğu gıbı o zaman da hükümet dışı bır örgüttü. O ana kadar yapılan toplantılar hep özel nıtelıkte kalmış, bunlara hükümetler davet edılmemıştı. man ulkelerı bırleştırecek bır örgut kurulması ve bu amaçla Islam ulkelennın bır doruk top- lantısı yapmalan çağnsında bu- lundu Bu duşunce Suudı Arabıstan Kralı'nca benımsenerek uygu- lamaya konuldu Dünya tslam Kongresı bugun olduğu gıbı o zaman da hukumet dışı bır or- güttu O ana kadar yapılan toplan- tılar hep ozel nıtelıkte kalmış, bunlara hukumetler davet edıl- memıştı Kongrenın sekreter- yası Bağdat toplantısında oluş- turuldu Merkezı Karaçfdeydı ve Beyrut, Kuala Lumpur, Ma- nıla ve Dakar'da şubelen bu- lunmaktaydı 1969 Bu arada Malezya da 1965 'ten ben bır Islam Konfe- ransı toplamaya uğraşıyordu Bazı Arap ulkelerı Malez- ya'nın gınşımıne bır süre so- ğuk bakmış ancak bır dızı ku- hs çalışmalanndan sonra onay vermışlerdı Kuala Lumpur Konferansı, Malezya Başbaka- nı Tunku Abdul Rahman ın başkanlığında nısan 1969'da toplandı Suudi Vrabistan Kralı Suud ve BırleşıkArap Emirliklen Devlet Başkanı Nasır Kahire'dekı zinede ikili goruşmede bulundu Konferans Israıl ın Arapla- ra saldınsını kınadı Musluman devletlen Kudus un kurtarıl- ması ıçın kaynaklannı hareke- te geçırmeye çağırdı Muslu- manlar arası kulturel ve ekono- mık ışbırlığının ozendırılmesı- nı ıstedı Bu arada bır Islam Kalkınma Bankası kurulması duşuncesı de bu konferansta or- tava atıldı Tunku Abdul Rahman kon feransın başansı nedenıy le da- ha sonra IKÖ nun ılk genel sekreten oldu 1948 Arap-Israıl Savaşı Sun- ye de 1949 asken darbesı Ur- dun ve Irak ta ıç kanşıklıklar- dır Hepsınden onemlısı Mısır de\nmı ve Batı ale>hınde bes- lenen duygular Suudı Arabıs- tan ıçın tehlıkelı getışmelerdı 1952 devnmınden vc ozel- lıkle 1956 Suvevş bunalımın- dan bu >ana Arap dunyasında hızla parlayan Nasır ve Batı karşıtı Arap ulusçuluğu sosva- lızm laıklık vecumhunyetçılık akımları başta Suudı Arabıs- tan olmak uzere bolgedekı tu devnmcı blok Cezayır, Mısır Irak Sunve Yemen Bu ıkı blok bırbırlennı vok etmek ıçın çalışmakta ıdıler ABD, gerek ustun devlet kaygısı ve gerekse tekelıne al dığı petrol ımtıyazlannı koru- mak amaci) la tutucu blok cep- hesınde yer almakta gecıkme- mıştır Ocak 19^7 de Eısenho- vver Doktnnı adıyla anılan 'ıs- tek olması durumunda Amen- kan Sılahlı Kuv\etlen"nın saldn nlara karşı ılgılı ulkeknn ba- ğunsızlıklannı korumalarını' Beşınci İslam Konferansı Orgutu toplantısı ıçın Kuvevfe gelen Bahreyn Emiri Şev h Süle> man el Halife, Kuveyt Emiri Şevh Cabbar el Sabah tarafından havaalanında karsılanmıştı. Sonuçta Islam Konferansı Orgütu nun (tKO) kurulması- na yol açan gınşım Suudı Ara- bıstan'dan geldı Yenı Suudı Kralı Faysal ı bu gınşıme ıten etkenler, Suudı Arabıstan'ın 195O'lı ve 196O'lı yıllarda ıçın- de bulunduğujeopolıtık vedjp- lomatık kaygılardır Suudı devletı 18'ıncı yuzyı1 punten reformcubırdınselha- reketın ılkelenne uygun olarak bıçımlenmış teokratık bır mo- narşı olarak tanımlanabılır Mohammed tbn Vahap adında bır refoımcunun başlattığı ve 'Vahabi Hareken" adıyla bılı- nen bu hareketın amacı "İslam toplumunu ozgun saflığına ge- tirmek" ve "bınncıl kavnakla- ra"yanı " Kuran ve Hadis r> ku- rallanna donmektı Gerçı Va- habı doktnnı Suudı dış sıyasa- sını etkılemedı ama ıdeolojık saflaşmasinın dogası bu devle- tı dıncı tutucu çızgının başına oturttu İDS den sonra bolgede gelı- şen olaylar Fılıstın sorunu ve ABD, gerek üstun devlet kaygısı ve gerekse tekelıne aldığı petrol ımtıyazlannı korumak amacıyla tutucu blok cephesınde yer almakta gecıkmemıştır. tucu monarşılenn v arlığını teh- dıt edıyordu Ijrdundekı 1956 darbe gınşımı 1958 Lubnan çatışması 1958 Irak devrımı 1962 Yemen ıç savaşı doğru- dan doğruva Nasır ulusculuğu- nun urunlerıydı Nasır ın radıkal panarabız- mı" sonunda Arap dunyasını boldu Ortava şu ıkı blok çıktı Bırıncısı gerıcı tutucular S Arabıstan Urdun Kuveyt Sunısılenn Lıbyası tkıncısııse ongoren bır planı Kongreden geçırdı Kral Suud. bu lyılığıne karşılık ulkesındekı ABD Ha- \a Ussu Anlaşması'nı 5 yıl uzattı Buna karşın Arap Ulusçulu- gu 19^8de Bağdat devrımını başardı 1962 de Yemen de as- ken darbe gerçekleştınldı ve cumhunvet kuruldu Kralcılar Suudılerın cumhurıyetçıler Nasır ın desteğını sağladılar Boylece ıkı ulke bırı Arap ulusçuluğu otekılen tslamıyet adına bırbırlerıyle Yemen top- rakian uzennde savaşmaya başlamışlardı Nasırcı propa- ganda araçlan Suudı Krallı- gı nın yasallıgını hedef alan sert ve etkılı çalışmalar yapı- yorlardı O sırada velıaht ve başbakan olan Faysal Bın Ab- dul Azız Mısır propagandası- na karşı mayıs 1962 de ga\ n- resmı bır Islam Konferansı top- ladı Konferans Islam ve Arap dunyasındakı laıkguçlerlemu cadele yontemlerı araştırdı Konferans, merkezı Mekkede 'Rabıtat el-Alem el Islami' Dunya Islam Lıgı nı kurdu Hukumet dışı orgut gorun- mesıne karşılık Suudı hukume- tının doğrudan mudahalesı ıle kurulan v e hukumetten yardım alan "Rabıta"nın bınncıl he- defı İslamla çelışen tum ıde- olojılennyokedılmesıdır Uze- nnde çok yazılan Rabıta nın hedeflerınden bırının "laik Turkı\e"olduğunu v e Turk şe- rıatçılann Rabıta ıleyakın ılış- kı ıçınde buiunduklannı bura- da vınelemeye gerek yok 12 Eylul paşalannın. TC Anayasası nın temellennı ka- zımaya ant ıçmış bır orgutten Avrupadakı Turk dın gorevlı- lennın maaşlan ıçın yardım ka- bul etmelen hıç kuşkusuz bu paşalan Rabıta tarıhı ıçersınde hak ettıklen onurlu yere oturt- muştur Suudı Arabıstan petrol gelır- lennın hızla artmava başladığı bır donemde 1964 te Velıaht Favsal kral oldu Ideolojık so- runlannı Rabıta ıle çozumle- yen Favsal 1966 dan bu yana bır İslam Doruk Konferansı olanaklarını aramaya başladı Amacı radıkal Arap ulkelen- nı denetlemek, bunlann yarat- tığı baş ağnlarından kurtul- maktı Mısır ve Surıye Doruk Konferansı duşuncesıne karşı çıkmakta gecıkmedıler Favsal 1966 yılında konferansın le- hınde kulıs yapmak ıçın başta Suudı Arabıstan Kralı Faysal 1966 yılında konferansın lehınde kulıs yapmak ıçın başta Türkıye olmak üzere İran, Pakıstan dahıl 9 ülkeyı resmen zıyaret ettı. Turkıye olmak uzere İran Pa- kıstan dahıl 9 ulkey ı resmen zı- y aret ettı Ona gore konferan- sın ' tema 'sı 'ortak nıtelıkte sorunlan çozumlemeye yone- lık ışbırlığını gerçekleştırmek ve kulturel, sosyal, ekonomık ve sıyasal alanlarda etkıleşımı gelıştırmektı " Mısır'ın karşı çıkması nede- nıvle Faysal bır sure amacına ulaşamadı 1967 Arap-Israıl Savaşı ve Mısır ordularının ağıryenılgıye uğraması Faysal ıçın buyuk bır firsat yarattı Na- sır ın yıldızı bır anda karardı Ağustos 1967'de Hartum'da toplanan Arap onderlen ve bu mevanda en buyuk petrol ure- tıcılerı (S Arabıstan Kuveyt, Lıbya) savaş tahnbatmı onar- malan ıçın Mısır Ürdun ve Su- rıve'ye vardım karan aldılar Buna karşılık Mısır Yemen'de- kı bırlıklerını gerı çekmeye başladı Savaşta Israıl'ın Ku- dus u ışgal etmesı ve 3 ay son- ra El Aksa Camıının yakılma- sı Favsal'ınelıneıstısmarede- bıleceğı yenı fırsatlar verdı El Aksa Camıı yangınını gorüş- mek uzere ağustos 1969'da Ka- hıre'de toplanan Arap Lıgı Dı- şışlerı Bakanları Konferansı Favsal'ın tslam Doruğu çağ- nsını destekledı ve Suudı Arabıstan ıle Fas ı konferans hazırlıklan ıçın gorevlendırdı BİTTİ İSLAM TARİHİ CEKİSMELER VE SÜRTÜSMELERLE DOLU Dışişleri bakanlan 1976 yılında İstanbul'da toplandı ZıvaLIHak Afganıstan delegesı Pakıstan la bazı sorunlarını konferans gundemıne getıreye çalışmışsa da vıne Araplann onlemesıyle "UyeJer arasındaki ıkılı sorunlann goriişulmemesr bıçımınde bır kural uretıldı 5. ve6. İDBK Konferans hazıran 1974 te Malezya nın başkentı Kuala Lumpur da toplandı Toplantıda ele alınan venı konular arasmda Sahradakı Ispanyol somurgeulıgı Fransız SomaliM \e Pakıstan onerısı olan nukleer sılahların >avılmasının onlenmesı konuları bulunuyordu Konferans Islam ulkeierındekı yoksulluk ve cehalet konularında 6 karar ta»ansını kabul ettı 1974 vılında Araplar otekı Musluman ulkelerm destegı ıle FKO >e BM Genel Kurulu nda "gozlemcı" konumunu sağladılar Israıl'ın L'NESCO uvelıgıne son verdırdıler İstanbul'da Vedıncı İDBK 42 ulkenın katılımı ıle mavıs 1976 da Istanbul da gerçekleştı Konferansi açan Başbakan Sulevman Demırel Turk halkının tanh boyunca Islamıyet ıçın çok ^ehıt verdıgını so>ledı Konferans Turk dı$ sıyasasmda Islamcılıga doğru yenı ve onemlı bıradımın sımgesını oluşturdu Kuruluşundan ben çağdaş uvgarlıga >onelmış olan Turkı>e Cumhurı>etı nın artık ~Musluman bıraderter" ıle daha genış daha denn ılı^kıler >urdurmek ıstedığı anlaşıldı AT uvelığı bo>landı Donem Muslumanlıgı kımseve bırakmavan hızla ımam hatıp okullarının açıldıgı Kuran kurslannın seslerını duvurmava başladığı MC donemıdır Turkıve nın Islam ulkelerı ıle ozde^leşmesı anayasa kurallanna aldırmadan İKO ıle u\uma vonelmesı bazen ekonomık gerekçelerle bazen de Kıbns sıyasjsına destek arayışı ıle jçıklanıvor Turk heyetı ev sahıbı olarak 7 konferansta Kıbrıs sorununu gundeme getırdı Sonuç bıidırısınde "Turk Musluman Toplumu Başkanı" Raut Denktaş ın konferansta yaptıgı konuşmanın buyuk sempatı uvandırdıgı ve ılgı ıledınlendığı belırtıldı Bagımsız ve bağlantiMZ Kıbrıs Cumhurıyetı ndekı ıkı toplumun eşıtlığı tanındı Sonrakı konferanslara Kıbrıs Turk heyetlerı de katılacak Kıbns sorunu gundemde yer almay ı surdurecektı Ne var kı İKÖde mangalda kul kovmavan Musluman "bıraderlennıız" BM de bağlantısızlarda Commonvvealth de Kıbns Turklen ıçın parmaklarını kıpırdatmavjcaklardı 8-9v«10 İDBK 8 Konferans mayıs 1977 de Trablusda alışılagelmışın dıjınba bır ulusldrara.sı Islamı Kızılav Derneğı ıle Dakkada Teknık \c Meslekı Eğıtım Merkezı nın kurulmasını kararlaşlırdı 9 Konferans nısan 1978de Dakkada toplandı \e ılk kez Hındıstanda var olan Jammur \e Ke>mır uyuşmazlığını gundeme getırdı Kıbrıs konusunda ıkı toplumun sıyasal esıtlığı ılkesı kabul edıldı toplumlararası göru^meler desteklendı ABD de Israıl ve Mısır arasında Camp Davıd Anla^ması ndan sonra Fezde mavıs 1979 da toplumun 10 konteransı anlaşmavı kınarken Mısır ın orgutten ı,ıkarılması kararlaştınldı Afganıstan Onbinncı İDB Ma> ıs 1980 de Islamabad da toplanan 11 konferansın gundemtnde Fılıstın sorunu dışında Afganıstan konusu da bulunuvordu Her konuda olduğu gıbı Afganıstan a Sovvet mudahalesı konusunda da Islam dunyası vıne ıkıve bolundu Sunve Lıbva Günev Yemen FKO Sovvetler ı kınamavı reddedıvorlardı Bu nedenle konferanstan sulandınlmış bır karar çıktı ABD Başkanı "fisükçı*' Jımm> Carter ın Tahran dakı Amenkan rehınelennı kurtarmak ıçın emrettıgı başansız asken harekat konusunda da ABD nın adı verılmeksızın bır başka karar tasarısı kabul edıldı Daha once gundeme alınan vuksek petrol fiyatının İKÖ nun yoksul u>elennın ekonomılerıne olumsuz etkısı sorunu "duvarir konu kabul edıldıgınden gundemden çıkarıldı Orgutun kımlerın egemenlıgınde olduğu vehangı çıkarlara hızmet ettığını bulmak ıçın daha uzaklara gıtmeve gerek kalmı>ordu Konferansta üve ulkelerde "Şenat hukukunun uvgulanmasını kolavlaşnrmak" uzere bır Lluslararası Hukuk Komısvonu da kuruldu Sonuçta "Hıcretın 15 Yuzvüı" nedenıvle İKO adına BM Genel Kurulu nda konuşma vapmak onuru Zulfikar Alı Butto nun katılı Pakıstan Devlet Başkanı General Zıya Ul Hak a venldı Boylece konferans "asken dıktatorluğu** yasallaştırmış oldu Lçuncu Islam Doruğu Iran-lrak savaşından hemen sonra ocak 1981 de Taıf de duzenlendı Savaş İKO nun kararsızlıgının \enı gostergesı oldu Daha da kotüsu İran İKÖ'yû aşağılama ve bo>kot eylemıne gınştı tran devnmlerının İKO nun tutucu statukocu uyelennın çıkarlanna ters duştugu açık bır gerçektı Konferans Iran ve Irak arasında arabuluculuk vapmak uzere İKO Genei Sekreten nın yanı sıra Banglades, Gambıa Pakıstan Gıne Turkıve ve FKOden oluşan bır Banş Komıtesı kuruldu Bu komıtenın akıbetı de otekılennden farksız oldu Fılıstın sorununda kabul edılen bır başka "davunışma" karanna karşın konferanstan 1-2 av sonra Lubnan dakı Fılıstın kamplannda Israıl'ın vaptığı temızlığe İKO yalnızca sevırcı kalmakla vetındı Konferans u>elenn ekonomık ışbırlığını guçlendırmek ıçın bır "ejlem planı" kabul ettı Boş bır plan boş bır e>lem daha Konferans uve sayısının artışı ıle bırlıkte İKO nun sorun sayısı da artıyordu Konferanslar ne Camp Da\ ıd ı \e ne de Afganıstan ın Sovyetlerce ı^galını onleyebıldıler İran da İslam devrımı olmu> İran Irak savaşı başlamıştı İKO bunları sevretmekle >etınmış tek evlem olarak Mısır ı ve Afganıstan ı uvelıkten çıkarmıştı Orgut statusune "laıklik"dçısından çekınce kovan Turkıve daha once toplantılarda teknık hevetlerle temsıl edılırken bu konferanstan ıtıbaren dışişleri bakanlarını gorev lendırmeve başladı Vetkılıler ne derlerse desınler Ataturk un Turkıve Cumhunvetı "İslam Bırlığı"volunda emın adımlarla yurumeye başlamıştı 12-H>e 14 İDBK Taıf Doruğu'ndan 3 ay sonra Hazıran 1981 de Bağdat ta toplanan 12 Konferans ta 44 u sıvasal 20 sı ekonomık 11 ı malı ve jonetsel nıtelıkte 95 karar tasansı kabul edıldı Bağdat ta vapıldığı gerekçesıvle İran konteransa katılmadı Konferansta onemlı olarak Pakıstan ın onerısı uzerıne uçak kaçırma olaylan kınandı O tanhlerde Pakıstan Endonezya, Turkıvegıbı ulkelerm uçaklan çeşitlı ulkelere kaçırılmaktavdı Olavların evlemcılennın çoğu Sunve ye sıgınmış ve orada vaşıyorlardı Tıpkı PKK terorıstlerının daha sonraları Sunve de eğıtım gormelerı gıbı bır durum onava çıkmıştı Nıassıv de fNıjer) toplanan 13 Konferans Fılıstın konusu dışında Iran-lrak savaşı uzerınde goru^melere sahne oldu Iran \e Irak a "ateşkes" çağrısında bulunuldu Bırde Islamı Fıkıh Akademısı kuruldu ve statusu kabul edıldı Ddkkada aralık 1983 te toplanan 14 Konferans her zaman olduğu gıbı hesapların çatışması bi(,ımınde geçtı Lyeler Israıl ıle ılışkılennı kesmeve davtt edıldılerse de bazı İKO uyelen ABD vedegınde olduklanndan bu karar ınandıncı olmadı Dakka Konferansı nda bır de gulduru oynandı Konferans "İslam"da tnsan Haklan" baslıklı bır belgevı onavladı Bu belgeve gore temel hak \e ozgurlukler Kuran emırlerınden olup Islam dınının avrılmaz parçasıvdı ve hıç kımse bunları degıştıremezdı Dorduncu İslam Doruğu Konferans ocak 1984 te Kazablanka d ı toplandı Konferansın en onemlı kararları \lı»ır ın \eniden uvelıgealınması ve odentılerını odemeven uvelenn bunları odemeye ı, mınlmasıvdı I*vel6 İDBK Aralık 1984'te Sanada vapılan 15 Konferans uvgulanmavan eskı kararlann bır bolumunu venıden ele aldı ve bunları vıne rata kaldırdı Venılık olarak Islamı Çımento Bırlığı nın vasasını onayladı ve bırlık merkezı ıçın Ankara yı oneren Turkıve ve te^ekkur edıldı Beşınci İsUm Doruğu Konferans Otak 19S7de Kuvevt te toplandı Iran katılmadı Konferansın Ku\evt e 20 mılvon dolara mal olduğu sovlenıvor Konferansta bıhnen konular dışında Çad Lıbva Sa\a^ı ele alındı \e taraflann u>u^mazlıklannın dış mudahaleve ızın vermeden barışı,ı vollardan çozumlenmesı çağrısında bulunuldu Çatışmaya yol açü IKÖ Dışişleri Bakanları toplandı _ K4_ZABHNKA (AA)- Islam Konferansi Örgutü nun (İKO). 22 Dışışlen Bakanlan Top- lantısı dun oğleden sonra yerel saatle 15 00'te (TSl 17 00) Fas ın Kazabianka kentınde baş- ladı Daha onı.e toplantının dun sabah yerel sa- atle 10 00 da başlayacağı açıklanmıştı Senegal Gana Gambıya. Fıldışı Sahılı Za ıre, Orta AfnkaCumhurı>etı Gabon Burkına Faso. Gıne Bıssao Malı ve Montanya gıbı ul- kelenn dışışlen bakanlannm Burkına Faso da yaptıklan toplantı, ertelemenın nedenı oldu Fas, Burkına Faso'dakı toplantılan nedenıvle gecıken dışışlen bakanlannı getırmek uzere ozel bır uçak gönderdı Toplantıya katilan Devlet Bakanı ve Huku- met Sözcusu Yıkfanm Aktuna'nın konuşması- nı bugun yapması beklenıyor Bosna-Hersek Dışışlen Bakanı İrfan Lbuvankiç de Dev let Bakanı Aktuna'ya buyuk ılgı gosterdı Voğun gii\enlik önlemleri Kazablanka da zırve nedenıy le alınan yoğun guvenlıkönlemlen dıkkat çekıyor Zırveye ka- tılacak heyetler havaalanında törenle karşılan- dıktan ve ışlemlen tamamlandıktan sonra yıne yoğun guvenlık önlemlen altmda adeta "birer kale gjbı korunan" 1 otellenne goturuluyor 17-18 ve 19 İDBK Sırasıvla mart 19X8 mart 1989 ve ağustos 1990da \mman Rıvad \e Kahıre'de duzenlendı Anıman Konteransı Iranlı hacıların Mekke de neden olduklan olav lar nedenıv le Iran- Suudı Arabıstan kavgasına Iran-lrak savaşı konusunda kabul edılen Irak vanlısı karar tasansı nedenıvle İran Arap vitışmasına voi açtı Iran hevetı konferans bıtmeden ulkesıne dondu Rıvad Konferansı nı Afganıstan ın verıne Pesa\erde bulunan surgundekı Atgan Mucahıt Hukumetı nın temsiLisı katıldı Irak la savaşı ıkı av once sona eren İran da "Şevtan AvetterT kıtabının >azarı Salman Ruştu hakkında ağırbır karar çıkarmak ıçın konteransa geldı Iran daha once kıtabın islam pevgambenne hakaret ettığını ılerı surmuş ve Avetullah Humevnı de Ruştu nun oldurulmesını emreden bır fetva verını^tı Iran olum fermanını İKO ve onavlatmavı ba;>aramadı ama vıne de ıstedıgını elde ettı Laık çoguku ozgurlukçu olduğunu sav layan Turkıve Cumhunvetı nın konteranstakı heyetının de katılımıvla gunahın ıfade ozgurlugu ıle haklı çıkartılamavacagı anlamında bır "ortak İslam evlem" bıldırısı kabul edıldı Salman Rıışdu "dınden dönmuş kafır" olarak suçlandı Turk hevetı Ankara ya doner donmez Turgut Ozal hukumetı "Şevtan AveÖen** kıtabının Turkıve de vavımını vasakladı Bu karar yıllarca »onra 1993 vılında bır temmuz gunu gozlen donmuş gerıulerın Sıvas'takı 37 sanatçı ve avdınımızı dın dın vakmalanyla sonuçlanan ığrenç surecı başlattı 20 İDBK Konferans ağustos 199] de Istanbul da Ozal ın konuşması ıle açıldı Ozal konferansta Irak ın mahkum edılmesını ıstedı Asıl soylemesı gereken şeylen soylemedı Musluman *bıraderlen''nın Turkıve ye >onelık teror evlemlerme Iran ın ıdeolojık saldınlanna degınmedı degmemedı Sonuçta Istanbul da "kongre eğkndı" Altıncı Islam DoruğuAralık 1991 de Dakarda vapılan konterans ontesınde Irak ABD Ingıltere ve Fransa nın onculuğunde venılgıve uğratılmış Yugoslav>a dağıtılmış ve Bosnada Muslumanlar Sırp saldınlanna uğramışlardı Bosna ıçın hazıran 1992 de Istanbul da "ıvedı" bır dışışlen bakanlan konferansı vapıldı Her zamankı gıbı burada guzel bıldırıler karar tasanları ona>landı 21 İDBK Bugune degm yapılan konferanslann sonuncusu Karaçı de nısan 1993 te toplandı Adet olduğu uzere hevetler kendılenne aıt sorunlan gundeme getırmeye çalıştılar Kuvevt Irak'la sorununu canlı tutmak ıstedı Mısır Dı^ı^len Bakanı Amır Musa "İslam dunvasının gerçek tehlıkesının dışandan değjl, kendı ıçınden geldığınr belırttı Bu tanıvı Turk he>etının vapması beklenırdı ama son 44 vıl ıçınde bır ıkı vıl dışında- Turk dıplomasısı bu tur çıkışlardan sureklı uzak durdu 21 Konferansta goruşulen konular ıçensınde Bosna Fılıstın Keşmır olaylan ıle Azerbavcan a Ermenı saldınsı bulunuvordu BİTTİ