Katalog

27 EKİM1994PERŞEMBE CUMHURfYET SAYFA DIŞ HABERLER HAMAS'ınsavaş IŞAM(AA)-lslamı Direniş Orgûtü HAM AS. lsraü'i,saldınlannı dünyanın dörtbir>anında sürdürmekle tehdit etti. HAMAS tarafindan ABD Başkam Bill Clinton'a göndenlen açık mektupta. "tsrail Başbakanı Izak Rabin'ın tehditleri bizi korkutmuyor, çünkü taraftarlanmız Israil'in saldınlanna dünyanın her yerinde anında cevap vermeye hazır" denildi. Aşın dinci HAMAS örgütü, Başbakan Rabin'i savaş alanını genişletmekle suçladı. Eskî Suriye elçisi tııtuklandı • VİYANA(AA)- Avusturya'da, ünlü terörist Carlos'a patlayıcı madde temininde yardım eden Suriye'nin Doğu Berlin eski Büyûkelçisi Faisal Summak'ın tutuklandığı bildirildi. Avusturya İçişleri Bakanhâ yaptığı açıklamâda, 1981-1989 yıllan arasında eski Doğu Almanya'nın başkenti Doğu Berlin'de Büyükelçilik . görevinde bulunan Summak'ın dün gece Viyana'da kaldığı otelde ele geçirildiğini beürtti. Rusya'da petrol kazası • MOSKOVA(AA)- Rusya'nın kuzeyindeki Komi Cumhuriyeti'nde bir petrol boru hattından çevreye yayıimakta olan petrolün yaklaşık 300 bin ton olduğu ve şimdiden yüz kilometrekare çapında bir bölgeyi kirletıiği bildirildi. İnterfaks Ajansı'nın haberine göre, petrol kazasının meydana geldiği Komi Cumhuriyeti'ne komşu Nenet özerk bölgesinde oluşturulan çevre . komitesi, boru hattından çevreye yayılan petrolün yaklaşık 3Ö0 bin ton dolayında olduğunun tahmin edildiğini belirtti. Cezayir, israill boykot etmiyor • CEZAYİR (AA)- Cezayirli sporculann bundan böyle İsrailli rakipleriyle karşılaşmasına izin vcrildiği bildirildi. Cezayir Spor ve Gençlik Bakanı Sid Ali Lebıb yaptığı açıklamâda, Ortadoğu"daki son siyasi gelişmeler doğrultusunda bundan böyle İsrail ile yapılacak sportif karşılaşmalann Cezayirli sporcular tarafından boykot edilmeyeceğini belirtti. Gürcülerle Abhazfar çatışü • MOSKOVA(AA)- Gürcistan'ın kuzeybatısındaki Abhazya bölgesi Gali'de, dün aynhkçı Abhazlar ile Gürcistan güçleri arasında meydana gelen çatışmada 2 kişinin öldüğü, 3 kişinin yaralandığı bildirildi. Abhazya Savunma Bakanlığı tarafından yapılan açıklamâda. Gürcistan ile sınıroluşturan Gali bölgesinde, Abhazya Ordusu'na ait bir mevziye saldıran Gürcü birliklerin bir Abhazaskeri öldürdükleri. 3 askeri ise v araladıklan belirtildi •' Irak'ın güneyi • WASHINGTON (AA) - ABD Savunma Bakanı Wilham Perry, uluslararası toplumun, Kuveyt'in tehdit edilmesini önlemek için Irak'ın güneyinde "fıilen yasak bölge" oluşturduğunu söyledi. Perry, "Irak'ın güneyinde, havada olduğu gjbi karada da yasak bölge oluşturmaktan vaz mı geçtiniz" sorusuna şu karşıbğı verdi: "'Hayırzaten yaptığımızda budur. Körfez ûlkeleri de bizimle beraber. ABD, İngiltere ve baa Körfez ülkelerinin bir girişimi oldu. Irak'ın Cumhuriyet Muhafızlannı 32'inci paralelin güneyine sevk etmesi halinde uluslararası toplumun gereken eyleme başvuracğı açıkçaifadeedildi. terör hedefi •ATtNA(AA)-Atina'da terörörgütleri. devlet tunıluşlan, bankalar ve polise ait araçlardan sonra şimdi de papazlann otomobillerini hedef aldı. K.aUtea semtindeki Gripari sokağında. Patras Metropolitliği'neait bir otomobil, bu sabaha karşı izerine benzin dökülerek ıteşe verildi. ABD Başkanı Bill Clinton, bugün Suriye'nin başkentinde Devlet Başkanı Hafız Esad ile bir araya geliyor OrtadoğubanşıiçingözlerŞam'da Clinton ile Esad daha önce Cenevre" de görüşmüşlerdi. Dış Haberler Servisi - ABD Başkanı Bill Clinton. bugün Suriye Devlet Baş- kanı Hafız Esad ile Şam'da bir araya geliyor. Clinton. ABD'nin teröre des- tek veren ülkeler listesinde baş sıraya oturttuğu Suriye"nin lideriyle önceliklı olarak Ortadoğu banş sürecini konuşa- cak. ABD Başkanı dün Kahire'de yaptığı açıklamâda Şam ziyaretınde İsrail ile Sunye arasındaki uçurumu kapatmaya çalışacağını söyledi. Ziyaretten "cok şey" beklenmemcsi gerektiğini belirten Clinton. "Biraz ilerlemesağiayacağınuz umuyorum" dedı. ABD Başkanı "Şam'a gidivorum, çünkü Ortadoğu'da kapsamlı barışa ulaşılabilmesi için Suri- ye ile Israil'in banşması gerekmektedir" diye konuştu. Golan'ı konuşacaklar Clinton-Esad görüşmesinde ağırlıklı olarak İsrail ile Suriye arasındaki başlı- ca anlaşmazlık konusunu oluşturan Golan tepelerine değinilecek. Suriye. İsraıl'le banş sağlanabılmesi için Israil'- in 1967'de işgal ettiği Golan tepelerin- den ve Lübnan'ın güneyinden geri çe- kilmesini şart koşuyor. İsrail çekilmeyi kategorik olarak reddetmcmekle birlik- • Yirmi yıl aradan sonra ilk kez bir ABD başkanı Suriye'ye gidiyor. • Clinton ile Esad arasında yapılacak görüşmede terör sorunu da ele alınacak. te zamanlama sorununun görüşmeler- de tartışılmasını istiyor. Clinton bu konuyla ilgili olarak dün- kü açıklamasmda, "Önceki görüşmele- rimi/de Golania ilgili ilerieme kaydet- miştik. Şimdi daha da ileriye gidebüece- ğimizi sanıyorunı" dedi. ABD Dışişleri Bakanı Warren Chirs- topher da Clinton'ın Ortadoğu ziyareti- nı Suriye'yi bölgedeki banş sürecine çekmek için önemli bir fırsat olarak de- ğerlendirdi. AFP'nin haberine göre Amerikan heyetini Ortadoğu'ya taşıyan uçakta gazetecilere açıklamalarda bulunan Christopher, Clinton'ın girişiminin Esad ile İsrail Başbakanı İzak Rabin arasında diyalog başlatılmasına katkı- da bulunabileceğini söyledi. Esad ile Rabin'i yüzyüzegörüştürmeyi umduk- lannı belirten ABD Dışişleri Bakanı. "Ancak şintdilik iki lider de bizden yal- nızca arabuiuculuk düzeyinde kal- maniızı istiyor" dedi. Christopher'ın Suriye'nin teröre des- tek vermesiyle ilgili bir soruya verdiği yanıtta, Clinton'ın ziyaretinde terorizm konusunun ele alınacağını, ancak bu konuyla ilgili somut bir sonuç beklen- mcmesi gerektiğini dile getirdi. Clinton'ın bu sabah başlayacak olan Şam ziyaretinin 5 saat sürmesi bekleni- yor. İki lıder baş başa yapacaklan gö- rüşmeden sonra ortak basın toplantısı düzenleyecek. Clinton Suriye'den aynldıktan sonra Suudi Arabistan'a, oradan da Kuveyt'e geçecek. Clinton yann ABD'ye döne- cek. Peres'in açıklaması Öte yandan İsrail, Ürdün'le dün im- zaladıklan türden bir anlaşmayı Suriye ile de yapmak istediğini bıldirdı. Dışiş- leri Bakanı Şimon Peres dün Kudüs'te İsrail radyosuna verdiği demeçte Clin- ton'ın Şam'a gitmesini olumlu bulduk- lannı söyleyerek "Görüşmelere geç katılsa da Suriye banş sûreci dışında bı- rakılamaz" dıye konuştu. Önceki zirveler Bugün aluncısı yapılacak zirvelerin yapıldığı tanhler sırasıyla şöyle: 1974: Watergate skandalırun patlak verdiği dönemde ABD Başkanı Richard Nixoo 15 hazıranda çıküğı Ortadoğu turunda Şam'a uğradı. 1977: Cenevre'deJiımnyCarterile Esad 9 mayıs tarihinde bir araya geküler ve Ortadoğu banşını lartıştılar. Bu görüşmeden sonra Jimmy Carter, Suriye nin bölge banşı için önemli bir rolü olduğunu ve Filistinlilerin "vatan" sahibi olma bakkı bulunduğunu söyledi. 1990: George Bush. iki ülke arasında üst düzey iüşkilerde oluşan 13 yıüık bir kesintiden sonra Suriyeli meslektaşı ile yine Cenevre'de buluştu. Buluşma ABD'nin öncülüğündegerçekleşti veamaç, Kuveyt'i işgal eden Irak'a karşı kurulan koaüsyona Suriye'yi de almaktı. 1994: BU1 Clinton Cenevre'de Esad ile beş saat görüştü. İki lider, Ortadoğu için "cesurlann banşı" çağnsını yaptılar. PORTRE HAFIZ ESAD Reelpolitika uzmanı ABD Başkanı Bill Clinton ile bugün bir araya gelmesi beklenen Suriye Devlet Başkanı Hafız Esad Ortadoğu banş sürecini tek başına belirleyebilecek kurnaz bir lider olarak tanınıyor. 64yaşındaki Hafız Esad 1970'te kansız bir darbe ile işbaşına geldi ve 24 yıl boyunca iktidannı korumayı başardı. Ülkesinde Şam Arslanı deniyor (Ârapça'da Esad, arslan anlamına geliyor). Karşısında, iktidannı tehdit edecek hiçbirmuhalifhareket bulunmuyor. Siyasi gözlemcilere göre o bir reelpolitik uzmanı ve son derece usta bir müzakereci. Esad'ın yaşamöyküsünü kaleme alan Patrick Seale'a göre Suriye lideri, bölgesel amaçlanna gem vurmak zorunda kaldığı bütün gücü>leartık İsrail'i Golan tepelerinden ve Lübnan'ın güneyinden çıkarmak için uğraşıyor. Esad, Fılistin Kurtuluş Orgütü ile Urdün'ün İsrail ile ayn av n banş anlaşmalanna varmasından sonra eski manevra gücünü yitirmiş bulunuyor. Buna karşın başta ABD olmak üzere Ortadoğu banşı için kafa yoran tüm ülkeler Esad'ı ciddiye almak durumunda. Seale. bölgedeki güçdengesi alevhinedeğiştikçe Şam yönetiminin daha düşmanca bir tutum takınabileceğini belirtiyor. Çünkü Suriye radikal Filistinliler için bir sığınak işlevi görmekten başka İran'la vakın ilışki ıçinde ve İsrail'in güneyindeki Hizbullah gerillalannı da destekliyor. LUBNAN tSRAH. •GÛVENÜK BÖLOESf AJKfenÜ BARIŞIN ANAHTARI; GOLAN TEPELERİ 1967'den beri İsrail işgalinde İsrail ile Suriye arasındaki en büyük sorunu Golan tepeleri oluşturuyor. 1967 yılında çıkan Ortadoğu savaşlan sırasında Israil'in Golan tepelcrini işgal etmesiyle iki komşu ülke arasında zaten var olmayan tüm diplomatik ve licari ilişkilerin önü tümüyle kapanmış oldu. İsrail bugün halen Golan tepelerindeki 1200 kilometre karelik bölge ile Şam'a uzanan yolu elinde tutuyor. Bu bölgenin önemi su kaynaklannın bol olmasından kaynaklanıyor. 1967 ila 1973 yıllan arasında yaşanan savaşta yaklaşık 150 bin Suriveli Golan tepelerine kaçtı ve İsrail'in bu bölgeyi işgal etmesinın ardından 15 bin Dürzi, İsrail yönetimi altmda yaşamak zorunda kaldı. 1967'de 12 bin Yahudi Golan tepelerine yerleşti. 8 Hazıran 1967'de Golan'ı işgal eden İsrail. 1973 yılında Arap İsrail savaşında da 510 kilometre karelik bir alanı daha elegeçirdi. 1974 "te ABD arabuluculuğunda İsrail ile Surive Golan'dakı askerlennı çekeceklerine dair bir anlaşmaya imza attılar. Suriye bu anlaşmayla 1973 yılında yitirdiği toprak parçası ile 663 kilometrekarelik bir bölgeyi İsrail'den geri aldı. İsrail 1981 ulındaelegeçirdikleri topraklan ılhak ettiğini açıkladı. BARIŞ ANLAŞ3IASIİMZ ALANDI • • • Urdün-Israîl nikahıkıyıldıAKABE (Cumhuriyet) -İsrail ve Ürdün arasındaki tarihi ba- nş anlaşması, dün iki ülke ara- sındaki sınırda düzenlenen tö- renle imzalandı. 40'a yakın dışişleri bakanının katıldığı 1,5 saatlik tarihi töre- ni, 5 binin üzerinde konuk ile gazeteci ordusu izledi. 21 pare top atışının yapıldığı tören Crdünlü bir imamın Ku- ran'dan bazı ayetler okumasıy- la başladı. Törende ilk sözü alan Ürdün Kralı Hûseyin, üze- rinde tören düzenledikleri Ara- ba Çölü'nün **barış vadM"ne dönüşeceğini vurguladı. Çöl sı- cağı altında düzenlenen törene ABD Başkanı Bill Clinton. Kral Hüseyin. İsrail ve Ürdün Başbakanlan ve dışişleri ba- kanlannın yanı sıra Rusya Dı- şişleri Bakanı Andrei Kozirev de katıldı. Dev bir platformun üzerine sıralanan sandalyelerde oturan İsrail ve Ürdün liderleri- nin yorgun olduklan gözlendi. İlk konuşmayı yapan Kral Hüseyin anlaşmanın iki ülke halklanna ve gelecek kuşaklara verilen bir hediye olduğunu söyledi. Törende söz alan israil Başbakanı İzak Rabin. yaptığı duygusal konuşmada. "Bıilun- duğum kürsüden Araba Vadisi'- ni göriiyorum" dediği bölgede hayat ve su bulunmadığını, an- cak anlaşma ile bölgeye yeni bir hayat geldiğini vurguladı. Imza törenine gözlemci ve ta- nık olarak imza atan Clinton ise "Terörün banş sürecini en- gellemesine izin verilmemesi ge- rekivor. Terörün başan kazan- masına ^BD olarak izin verme- dik, vermi>on« »e vermeyece- ğiz. ABD arkanızdadn-" dedi. İsrail ve Ürdün halklannın tribünleri doldurduğu tören sı- İSRAİL-ÜRDÜIN ANLAŞMASI Sukonusunda Türkiyesıkışıyor rasında, Kral Hüseyin'in eşi Kraliçe Nur ile ABD Başkanı'- nın eşi Hillary'nin farkh tonlar- da olmakla birlikte mavi döpi- yes giymeleri dikkat çekti. Her iki "fîrst lady"nin de benzer renkte döpiyes giymeleri, bay- rağı mavi renkte olan İsrail'e bir jest olarak değerlendirildi. Genişyankı Ürdün-İsrail anlaşması tüm dünyada yankı uyandırdı. İran radyosu, anlaşmanın bölgede düşmanlıklara son vermeyece- ğini tam tersine zorluklarla do- lu bir dönemin başlangıcı ola- cağını ileri sürdü. Fransa ve Katar duyduklan memnuniyeti dile getirirken Irak sessiz İcal- makla yetindi. Filistinli lider Yaser Arafat'ın davet edilmediği tören Filistinli gruplar, Suriye ve Libya tara- fından sert bir dille eleştirildi. Batı Şeria ve Kudüs'te yakla- şık 1 milyon Filistinli. FKÖ ve HAMAS'ın çağnsı üzerine an- laşmyı protesto ıcin genel greve başladı. HAMAS tüm dünya- da İsraillilere karşı saldın dü- zenleyecekleri tehdidini savur- du. Libya Amman'ı kınayan bir bildiri yayımladı. Bildiride "Bugün kötü bir gün, bu anlaş- ma yenilmiş Arap rejimlerinin teslimiyetidir. Anlaşma Arap milletini güçsüzleştirmektedir ve halkın İsrail'e karşı kendi top- raklarını ele geçirmek ve onurlu bir hayat sürmek amacıyla yü- rürtüğü mücadeleye karşı bir adımdır" denildi. Güney Lübnan'da ise İran yanüsı militanlar îsrail'in tek taraflı ilan ettiği güvenlik böl- -- — - - • gesindeki İsrail askerlerine ro- İsrail ile Ürdün arasında dün imzalanan banş anlaşması karşıtı birçok gösteri düzenlendi. Ür- ket saldınsı düzenlediler. dûn'de önceki gün 350 aşın dinci yürürken Filistinliler genel grev ilan ettiler.(Foto:REUTER) LALE SARltBRAHtMOĞLU Türki>e'nin komşulanna da- ha fazla su vermesi ve İsrail'in de Ürdün örneğınde olduğu gi- bi vakın komşulanna su aktar- ması politikası Tel Aviv'in des- tek bulmava çahştığı bir görüş. Ancak Ankara Türkiye'nin su kavnaklannın fazla olmadığını belırtivor \e Manavsat eibi AKABE- israil ve Urdün arasında imzalanan banş anlaş- ması uzun vadede Türkiye'yi terörde rahatlatacak. su konu- sunda ise sıkıştıracak. Yaklaşık 32 derecelik sıcak altında dün gerçekleşen ve İsrail ile Ürdün projelerle su sıkıntısı çeken ül- arasında 46 yıllık savaş duru- kelere su satışı vapılabileceğini munu sona erdiren anlaşma. bölgede AGİK benzeri güven arttıncı ortamın yaratılmasını da öngörüyor. Bu durum Tür- kiye açısından rahatlatıcı bir unsur olarak değerlendirilivor. Törene katılan davetliler ara- sında yer alan Dı- şişleri Bakanı Mümtaz Soysal. toprak karşılığı banşın gerçekleştiği tarihi anlaşmanın uzun vadede Tür- kive'ye de terör da- hil pek çok konuda olumlu etkileri ola- cağını söyledi. An- cak Soysal. Tür- kiye'nin PKK terörünün he- men ortadan kalkacağı yönün- de bir beklentisi olmadığını da v urguladı. Ürdün'ün başkenti Am- man'ın 300 kilometre ötesinde. Kızıldeniz'e bakan iki ülke sınınnda imzalanan anlaşma. İsrail'in Ürdün'e su vermeşini de öngörüyor. Taraflann Ür- dün nehri. Yarmuk nehri ve \raba su kavnaklanndan kar- jilıklı olarak yararlanmalannı öngören anlaşmanın dikkat çe- • Sov sal anlaşmanın uzun vadede terör açısından Türkiye'yi rahatlatacağını söyledi. belirtivor. Çöl ortasına dökülen beton üzerinde vapılan tören ile imza- lanan anlaşma. Ortadoğu'da Güvenlik ve İşbirüği Konfe- ransı'nın (OGİK.) kurıılmasını da taahhüt edivor. bu çerçevede 1 Türkivenin de ini- sıvatifı ele aldığı Ortadoğu Sılahsı- zlanma ve Bölgesel Güvenlik Ait Komitesi'nin çalı- şmalannın hı- zlandınlması ge- reklilıği vurgulu- vor. Israil'in 1948 ile 1967 savaşlan sonunda ele geçir- diği Ürdün topraklannı geri vermesi karşılığı banşın sağ- landığı anlaşma bazı bölge ül- kelen arasında küskünlüğe de vol açtı. FKÖ lideri Yaser Arafat'ın Ürdün'ün İsrail ile pazarlık sı- rasında. Doğu Kudüs konusu- nun yeterince üzerinde durul- mamasından rahatsız olduğu bildiriliyor. Ortadoğu'da Arap ve İsrailli- Ier arasında düşmanlığın en yo- ğun olduğu yıllarda 1989 yı- kenvanı. iki ülkenin su kaynak- lında İsrail ile banş anlaşması lannın yeterli olmadığmın vur- imzalayan Mısır'ın. Ürdün- gulanması ve "daha fazla suyun bölgesel ve uluslararası işbirüği Mümtaz Soysal, Amman'da Yunan Dışişleri Bakanı Papulyas'la görüştü Ege'de 'savaş' sözüedilmeyecek çerçevesindeki projelerle temin edilmesinin vurgulaması. İsrail banş antlaşması müzake- releri sırasında dev re dışı bıra- kıldığı düşüncesinde olduğu be- lirtilivor. AMMAN (Cum- huriyet) -Dışişleri Bakanı Mümtaz Soysal, Ürdün'ün başkenti Amman'- da biraraya geldiği Yunanistan Dışişle- ri Bakanı Karolos Papulyas ile iki ülke arasında "savaş Soysd-Bansanyor klannı açıkladı. Soysal, "Türki.ve'nin Ati- na'ya yakında bir heyet göndereceğini" bil- dirdi. Dışişleri Bakanı Soysal, İsrail ve Ürdün arasında dün imzalanan tarihi banş antlaş- ması törenine kaülmak üzere gittiği Am- man'da Yunanlı meslektaşı Karolos Pa- pulyas ile 10 dakika süren bir görüşme yaptı. Soysal. törene katılmak üzere Ür- • İsraiJ ve Ürdün arasındaki banş antlaşmaa töreninde Karolos Papulyas ile görüşen Soysal iki ülke arasında "savaş sözü edilmemesi" yönünde karar aldıklannı açıkladı. dün'e giden Türk gazetecilerin sonılan üzerine, Yunan Dışişleri Bakanı ile "savaş sözü edilmemesi karan aldıklannı" söyledi. Soysal, şu açıklamayı yaptı: "Ben kendisine (Papulvas'a) Biz savaş- mak niyetinde değilız. Siz de değilsinizdır. Savaşmak için çılgın olmak gerekir" dedim. Dışişleri Bakanı Papulyas da, geçtiğimiz ay Türkije'ji bir V unan heyetinin ziyaret etti- ğini ve şimdi de sıranın Tiirkij e'de olduğunu söyledi. Yakında Türkiye'den Atina'ya bir heyet gidecek." Türkiye'ye dün dönmesi planlanan Soy- sal. Ürdün Veliaht Prensi Hasan'ın düzen- lediği ve sınırlı sayıda konuğun katıldığı ye- meğe davetli olması nedeniyle dönüşünü bugüne erteledi. Soysal. vemekte ABD Dı- şişleri Bakanı Warren Christopher'ın >anı- sıra, Japonya ve Fas'tan banş antlaşması törenine gelen heyetlerle de bir süre görüş- tü. "DON'T PULL MV LEG"Bu önlü İngiliz deyiminin anlamını biliyor musunuz? Eğer bilmiyorsanız, EF ULUSLARARASI DİL OKULLARI ve BTA-İNGİLİZ TURİZM BAKANLIĞI SİZİ İNGİLTERE'DE İNGİLİZCE ÖĞRENMEYE ÇAĞIRIYOR! • Londra, Cambridge, Brighton ve Hastıngs'deki okullanmızda 16 yaş üzenndekl herkese ve her düzeyde dil eğitimi. TOEFL ve Cambridge Sınavlarına hazırfık kursları, • 12 haftalık yoğun programa kayıt olanlara BEDAVA Gidış-Oönüş UÇAK BİLETİ, • İsteyen herkese ücretsiz dü2ey belirieme lestı. Dil duzeyi TEMEL veya ORTA olan ışadamlarına ve yöneticilere BİRE BİR ağırlıklı ortaiama 3 haftalık İŞ İNGİLİZCESİ kursları HEMEN ARAYIN, AYRINTILIBİLGİ ve ÖCRETSİZ BROŞÛR İSTEYİN... Brttlsh Touritt Authortty EF EĞJTİM LTD. : Mim Kemal Öke Cad. 9/1 80200 Nişantaşı-ISTANBUL Tel: (212) 225 02 10 Fax: (212)225 46 92 ACENTALAR: ANKARA: (312) 468 05 55 İZMİR: (232) 463 99 94 ADANA: (322) 454 79 85