Katalog

SAYFA CUMHURİYET 6 EYLÜL1993 PAZARTESİ 8 DUNYADA GEÇEN HAFTA Gazeteleriııdiriıııli satışa başladı EPİPEMİLÖYMEN LONDRA - Uluslararası basın imparatoru Rupert Murdoch. özgüveninin doruğuna çıktı geçen hafta. SKY teievizyon şirketinin yan hissesine sahip olan Murdoch. üzerinde koca harflerleSKY vazan bir teievizyon kamerasına yaslanarak fotoğrafçılara poz verdi. Büyük rakibi Maxweli öldüğünden beri artık rakipsiz. Ve işleri de iyi gidiyor. 62 yaşında yeni yeni atılımlara imza atıyor. Murdoch. İngiltere'de günde 3.5 milyon satan magazın gazetesi Sun ile. 360 bin satan Times'ın satış fiyatlannı indirdi. Sun artık 20penny, yani 3.500 lira kadar. Tımes ise vanndan itibaren artık 30 penny. yani 5.500 lira kadar. Murdoch un fiyat kırması. Times ile benzer tirajda seyreden Independent'ı hedef alıyor. Bu iki gazete birbirindençok farklı mizampaj ve içerikli yayımlaruyorsa da tüketici ıçın ti>at da elbette önemli bir unsur. Ekonomik durgunluktah hâlâ çıkamamış bir ülkede, kaliteli. ciddı ve sansasyondan uzak birgazetenin 30 penny'ye satılması başka, Independent gibi 50 penny'ye satılması başka. Günlük gazetenin peynir ekmek g)bi tüketildiği İngiltere'detabloid boydaki magazingazetelerinin hafta içinde ortalama günlük tirajlan 12 milyona. ciddi gazetelerinki yaklaşık 14 milyona dayanıyor. Kaba bir INCILTERE hesapla günde 26 milyon gazete demek bu. Pazargünleri ise magazin basını için ortalama tiraj 13 milyona çıkıyor, ciddi gazetelerde 16 milyona. Sadece pazar günlen gazete saüşı yaklaşık 29-30 milyon. Türkiye ile karşılaştınldığnda inanılması zor rakamlar. İngiliz basını, elbette son derececanlı. hareketli, ileri teknoloji kullandığı kadar. gazeteleri haarlayanlann kafalan da ileri teknoloji ile çalışıyor. Pazarlamasına. reklamına. dağıtırhına kadar gerçek bir sanayi basın sektörü. Bütün bu artılara karşın, gazetelenn süreklı okuyucu kaybının önüne gecmek ise mümkün değil. Son 5 >ılda Sun. 4 milyonu aşkm okuy ucusundan 630 binini kaybetti. Rakibi Daily Mirror da 400 binini. Son bir yıl içinde Sun'ın piyasa payı yüzde 30"lardan yüzde 25'leregeriledi. Daily Mirror ise yüzde 23'denyüzde 19'a. Murdoch şimdi fiyat kırarak Miırorokuyuculannı çekmeyi amaçlıyor. Times ile aynı 300 binler tiraj bandında dolanan Independentve Financial Times da tiraj kaybediyorlar. Financial Times, piyasanın çok bellı birköşesini tuttuğu için aslında sağlam. Ama Independent'ındurumukötü. Bir yıl önceye bakışla piyasa kaybı yüzde 10'a yakın. En zarareden ciddi gazete. Guardian ise 400 bin tirajı ıle kayıpsız ve istıkrarh. Murdoch'un fiyat kırması işte Independent'cılançok kızdırdı. Halka açık bir şirket şeklindeçalışan Independent"ınyüzde6l hisşesi çaiışanlara. yüzde 18 hissesi İtalyan La Repubblica. ve İspanyol El Pais gazetelerine aıt. Neden Independent'ın zararettiği, Guardian"ın ise okuyucu kaybetmediği hakkında açık seçik bir yanıt yok. Ancak, Tlıatcher döneminin girişımci ruhunu yansıtan Independent'ın okuyucusu on yıl daha yaşlandı. Sol eğilimli olarak • tanınan Guardian ısc, akıllı bir pazarlama kampanyasıyla. değişen okuyucu profılineen kıvrak uyum sağlayan gazete oldu. AJMLAR KANILAR ECMEL BARUTÇU Bloklararası koalisyonayeşil ışık GÜRHAN UÇKAN STOCKHO'JvI - İsveç ten haberler kötü. Geçen bütün hafta süresince Merkez Bankası. İsvec para birimi kronun değenni korumak için piyasadan kron satın aiarak yeni birdevalüasyonu önlemeye çalıştı. Ne var ki cuma günü kron, değer yitirmeyi sürdürdü. Ecu endeksinegörekron. I22'den I28'edüştü. Bunalımdan kârlı çıkan DM, kron karşısında güçlendi. İsveç'in dışborçlan göz önüne alınınca, kronun değerindegöriilenher% l'lik düşüş, dışborçlann 3.7 rnilyar artması anlarruna geliyor (4.2 trilyon lira). Genel secimlere l yıl olrhası ve gelişmelerin, bugün yüzde % 7rivannda olan işsizlik orarunın sürekli olarak artarak iki katma çıkacağını göstermesi. halkın yeni çözümler aramasma yol açıyor. Bunlann başında; son kamuoyu yoklamalanrun sosyal demokratlar ve orta-sağ liberal Halk Partisi'nden yana sonuçlar göstermesi üzerine daha sık olarak sözü edilir olan "bloklar arası hükümet" seçeneği geliyor. İsveç'te orta ve sağpartiler bir blok olarak kabul edilir. Ülkenin en önemli kamuoyu yoklamalan şirketi SI FO'nun geçen hafta açtkfedığı son yokJaması, sosyal demokratlann % ISVEC 55'ınin. Halk partilerinin % 75'inin. iki partiden oluşacak bir bloklar arası hükümei istediklerini gösterdi. Yoklamada görüşü almanlann % 53'ü. şimdiki orta-sağ hükümetin. sosyal demokratlarla gerektiği zaman isbiriiği yapmasını yeğliyor. Öte yandan, özellikle göçmenlere karşı lazerli bir tüfeğiyle yaptığı eylemlerden ötürü "lazerli adatn'1 olarak adlandınlan 40 yaşındaki sanığın mahkemesi geçen hafta başladı. Lazerli adam. 1 cinayet, 11 cinayetgirişimi ve 10 banka soygunuyla suçlaruyor. Lazerli adamın göçmenlere karşı eylemlerinin dökümüşöyle: 1991'in ağustosunda 21 yaşındaki bir Etiyopyalı'yı, ekımde bir İranlı öğrenciyi ve yine aynı ay orta yaşlı bir Yunanlı'yı ve kasımda Brezilvalı birmüzisyeniağır yaraladı. Bir hafta sonra da bir îranlı'yıöldürdü. Bunlann tümünde, lazerli tüfek kullandı 1992'de revolver kullanmaya başladı. Hepsinin basını ve yüzünü hedef aiarak yaptığı saldınlarda ağıryaraladığı 6 göçmen içinde birdeTürk vardı: İsa Aybar. Lazerli adamın > araladıklanndan hiçbiri bugün olaydan önceki yaşam biçimlenne dönemedi. l"Tfl A m # » f l 9 V î l c ü v f f l Vietnam'da Ho Şi Minh'in mozoksini korumakla görevli gü^enlik gdrevlisinin önceki1 1 U •r%M.llKJa. j o . S < i y g l gün işi başından aşkındı. B-J yd Ho Şi Minh'in ölümünün 24. vıldonümü. 4 eylülde Vietnamiılar mozoleji ziyarete geierek ulusal kunıtuluş savaşında bii>ük rol oynayan Ho AmcaŞı unutmadıklarını gösterdiler. Güvenlik görevKsi de ziyaretçileri sırava sokmak için bir hayli ter döktü. (REL'TF*R) Başbakankızuıın acısınıımutıııayaçalışıyor FERRUH VILMAZ KOPENHAG - Geçen hafta Başbakan Poul Nyrup Rasmussen'in kızının intiharıyla başladı. Grönland gezisini yanda kesip apar topar Danimarka'ya dönen Başbakan Rasrnussen hafta boyunca tüm randevulannı iptal etti. Uzun bir süredirşizofrenik rahatsızlığından dolayı içine kapanık yaşayan 24 yaşındaki kızının anı intihan, başbakanı derinden etkilemesine ragmen Norveç Başbakanı Gro Harlem Brudtland gibi görevinden aynlmayı düşünmüyor, aksine kızının acısının üstesinden gelebilmek için kendisini işine daha fazla vermeyi düşünüyor. Norveç İşçi Partisi lideri ve Başbakanı Gro Harlem Brudtland, yaz başında uyuşturucu bağımlısı oğlunun intihan üzerine görevinden istifaetmişti. Haftanınikinci şoku da Danimarka'da ılk defa belediye başkan yardımcılığı gibi bir görevekadaryükselen Türk politikacı Hüseyin Tas'ın. kendisıne ve ailesine yönelik tehdıt ve saldınlar yüzünden hem belediye meclisi üyeliğınden hem de belediye başkan yardımcılığı görevinden istifa etmesi oldu. Yaklaşık 8 yıldır Kopenhag'ın banliyölerinden Farum'da belediye meclisi üyesi olan ve geçen siçimler öncesi sosyal demokrat partiden isüfa edip liberal sağ partıye geçerek yoğun birgöçmen nüfusa sahip Farum'da yeni partisine büyük bir başan kazandıran Hüseyin Tas, belediye başkanı Peter Brixtofre'nin geçen yıl vergi Bakanlığı'nagetinlmesi üzerine partisi tarafından belediye başkan yardımalığına getinlmışti. Hüseyin Tas'ın özellikle çocuklanna yönelik tehditler ve rahatsız edilmeler karşısında istifa etmesi. Danimarka'da yabancılann politik hayata atılmalannın endişelerine oldukça pahahya mal olduğunu gözler önüne serdi. ancak bu olayın göçmenler konusu çevresinde oluşacağı belli olan belediye seçimleri öncesi yaşanması. seçmen tavlama peşindeki partilerce sessizce geçiştirildi, hiçbir parti olaya tepki göstermedi. Daha öncedede Kopenhag belediye meclisinin Pakistanlı kadın üyesi. ırkçılann saldınsına uğra\arak dövülmüştü. Danimarka'da yerel yönetimlere seçilen diğer göçmen üyelerdesık sık tehditleremaruz kaldıklannı belirtiyorlar. Geçen haftanın önemli bir tartışma konusu da hükümetin gelecek yılki büıçe tasansını açıklaması oldu. Azınlık sağ koalisyon hüümetlerinın her bütçe tasansı açıklandığında ortalık toz dumana bulanırken çoğunluğa dajanan sosyal demokrat ağırlıklı yeni hükümetin bütçe tasansı beklenengürültüyü koparmadı. Bunda hükümetin çoğunluğa sahip olmasının yanında. sosyal demokrat ağırlıklı hükümet bütçesinin. kendisinden önceki sağ hükümetlerin bütçelerinden çok farklı olmaması da etkili oldu. Bu bütçenin ençok tartışılan yani. ışsizüği bir aderkonması oldu. Bütçeaçığjnm bu parayla birlikte toplam 56 milyar kron olarak hesaplanması. sağ partilerin klasik eleştirilerine neden oldu. Muhalefetteki sağpartı sözcülen. kendi iktıdarlannda fazla popülerolmayan önlemlerle devlet giderlerini kontrol akına aldıklanm ve bu yolla sağlanan kazanımlannherzamankigıbı sosyal demokratlann iktidannda har vurup harman savrulduğunu öne sürdüler. Sağ partiler bu serı eleştınlerine karşılık. bütçcyi bir ailenın gecımi için gerekli pîanlama olarak gördüklerinden bütçe tasansına e\ et oyu vereceklerini belirttıler. Herkese Universite Bağdat Caddesi'nin Göztepe-Erenköy-Suadiye kesi- mi benim nazarımda Istanbul'un en güzel sayfiye yerle- rinden biridir. Bu, belki de uzun yıllar yaz mevsimini za- man zaman burada geçirmiş olmamın alışkanlığından geliyor. Her zaman gözde bir yerolmuştur. Bugüzelliği- ni hiç yitirmemiş. Bir yaz gününün güneşli sıcağından akşara üzerinin serinliğine girerken o kesimin kaldırım- ları üzerinde volta atmanın zevkine doyum olmaz. Ge- çen gün Suadiye'den başlayıp Bağdat Caddesi üzerin- den Göztepe'ye doğru şöyle bir uzandım. Dükk|n ve bu- tiklerin vitrinlerinden seke seke Divan Pastanesi'ne ka- dar indim. Oradan bir tanıdık ses bana seslendi. Baktım, eski CHP'li dostum. Oturmuş çayını yudumluyor. Yanına gittim. - Ne güzeltesadüf.Istanbul'da olduğunu bilmiyordum. Gel sana limonlu bir çay içıreyim, dedi. - Seni gördüğüme çok sevindim. Burada karşılaşabi- leceğimizi hıçdüşünmemiştim. Yanına oturdum ve konuşmaya başladık. - Başbakan Sayın Tansu Çiller'in "herkese üniversi- te'projesıne ne diyorsunuz diye sordum. Şöyle bir duşündü ve arkasından, - Başında çıkan eleştirilere bakma. Eleştiri en kolay iş. Oysa bu projenin benzerlerı yüzlerce Batılı üniversitede uygulanıyor Hem önemli olan sessiz çoğunluk ne diyor, onu bilmek. Bence Tansu Çiller turnayı gözünden vurdu. Ana muhalefet partisinin bu konudaki sözcüsü projeye karşı çıkmakla yanlış yapıyor. Böyle şeye itiraz edilir mi? - Eski Milli Eğitim Bakanı Sayın Avni Akyoi'un sözleri- ni mı kastediyorsun diye sordum. - Evet, dedi ve ilave etti: "Bu yıl üniversiteye girişte ikinci basamak sınavını kazanamayan 440 bin öğrenciye şu veya bu şekilde yük- seköğrenim imkânı tanındı. Gelecek yıl üniversiteye gi- riş sınavı tek basamaklı olacak. Bir yıl sonra da giriş sınavmın busbütün kaldırılabileceğine dair işaret verildi sayılır. Başında okuduklarım doğru ise eski Milli Eğitim Bakanı bu projeye karşı çıkmış. 'Yeteneksiz, beceriksiz, niteliksiz diplomalı cahilier yetiştirileceğini' söyleyerek projeyi eleştirmiş. 'Bu proje bu haliyle Türkiye'yi büyük sıkınnya sokar' demiş. Her yıl 500 ila 600 bin gencin yük- seköğrenim imkânı bulamayıp sokaklarda kalması Tür- kiye için az sıkıntı mı yaratıyor ki? Ustelik her yıl üniver- sitenin arka kapısından az insan mı çıkıyor? Bizim za- manımızda da oyle değil miydi? Bak göreceksin bütün siyasi partiler zamanla bu projeyi destekleyecekler ve iktidara geldiklerinde sınalan kaldıracaklannı bile söy- leyecekler. Ama atı alan Üsküdar'ı geçti. Tansu Çiller eğer büyük bir aksilik olmazsa, sadece bu proje ile DYP'yi gelecek seçimlerin de en büyük partisi yapabi- iir." - Biraz fazla iddialı olmuyor musun demekten kendimi alamadım. Amao iddialıydı. - Bu sınavlar yüzünden yüz binlerceöğrencininçektik- lerini düşünsene bir. Birincisine giriyorsun arkadan ikinci basamak geliyor. öğrencilerle birlikte anne ve ba- baların katlandıkları manevi ve maddi fedakârlıklan da aklına getir. Bunlar ilk yıl, kısmen de olsa ortadan kalka- cak. Gerisi de gelebilir ve gelmeli. Batılı ülkelerde sınav mı var ki? Şimdiki ve müstakbel adaylar bunu coşku için- de bekliyordur. Evlerde esen böyle bir sevinç rüzgârının karşısında kim durabilir? Göreceksin bütün siyasi parti- ler çok geçmeden bu konuda aynı hizaya geleceklerdir. Karşı çıkanlar ise içine düştükleri durumdan çıkmanın yollarını aramak zorunluğunu duyacaklardır, dedi ve arkasından: "Beni asıl şaşırtan SHP'nin durumu oldu" diye ekledi. - Neden diye sordum. - Bu projenin. dedi, koalisyon ortağı SHP'nin desteği ile oluşturulduğunu duydum. Proje Başbakan Yardımcı- sının başkanlığmda oluşturulan bir komisyonda şekil- lendirilmiş. Ama SHP bunun propagandasını hiç yapa- madı. Proje tamamen DYP'ye mal edildi. Her şeyi Erdal İnönü'den beklemeyelim, anladım ama onun etrafında hiç mi danışman yok? Bunlar ne işyaparlar? Böylefırsat kaçırılır mı? Propagandasız particilik olmaz... Biraz soluk alması için araya girdim. - SHP Genel Başkanlığı için mevcut adaylar arasında kimi şanslı görüyorsun? Eliyle garsona işaret ederken, - Kimi şanslı gördüğümü değil, kimi SHP'nin başında görmek istedığimi sormanı dilerdim. O zaman cevabım kolay olurdu. Çünkü SHP'nin yeni genel başkanı için da- ha önce yaptığım tarife kimin uyduğunu biliyorsun, dedi. Gelen garsondan çayları yenilemesini istedi... Diplomasinindev zirvesi MİŞEL PERLMAN PARİS-Fransa'nın başkentinde geçen hafta dünyanın dört bir köşesinden yaklaşık 150 büyükelçi buluştu. Dışişleri Bakanbğı'nda böylesi bir toplantı ilk kez kaydediliyor Fransa tarihinde. Bunu düzenleyen adam ise Bakan Alain Juppe'den başkası değil! Kendisi,gençliğinin tüm enerjisiyle "dev buluşma"yı düzenlerken bir tek hedef secmiş. O da dışandaki diplomatlarla çeşitli temsilciliklerin Fransa'yı tam arüamıyla dahaetkin bir şekilde tanıtması. Tabii. bakanlığın işlerliğine ilişkin rapor ilgili diplomatlara anlatıldıktan sonra dış politikadaki "büyük sorunJar"ın 60'h yıllardan beri cumhurbaşkanlığıyla dışişleri bakanlığ] özel kalemi arasında paylaşılmasını üzgün bakışlarla izlemiş diplomatlann içi açıldı bayağı. İyi not alan Juppe. diplomatik görevinin yani sıra başka işlerle de meşgul. Örneğin iktidardaki sağcı Cumhuriyet İçin Birlik (RPR) Partisi genel sekreter görevini. liderJacgues Chirae'a büyük bir sadakatle sürdürmekten • geri kalmıyor. Sayın Alain Juppe'nm arkadaşı değiliz. Fakat kendisini yıllardan beri tanıdığımızı söylemek olanaklı. Tanıyoruz derken de yanlış anlaşılmasın sakın! Kendisi Paris Belediye Meclisi'nde, bizim semtimiz olan 18. kesimin bir temsilcisi olduğu için. onu sık sık görmek mümkündü, sokaklarda, çarşıda, pazarda. Hem kendi kişisel çabşma yeri. hem de 18. kesim belediye binasındaki odasında randevuyla kabul ederdi. belirli dertleri olanlan. Şimdi de dışişleri bakanı olmasına karşın. "Marko Paşa"lığını hâlâ sürdürüyor. Sokakta el sıkışmalar, ayakta dert dinlemeler. etrafa dağıtılan tebessümler ve içtenli bir davranış. Dedik ya. adam genç kuşağın gerçekten parlak temsılcıierinden biri. Öte yandan hem rahat. hem çok da konuşuyor Alain Juppe. Ama gelin görün ki kasketini değiştirip dışişleri bakanınınkini gecirince kafasına, nedense zor oluyor ondan özel demeç almak. Hiç olmazsa bizim için. 18. kesimin sakinlerinden biri olduğumuzu kendisıne anımsatsak, ne olur acaba. Tavn değişir mi dersinjz? İLAN ŞİŞLİ3. ASLİYE HUKUK HAKÎMLİĞİ'NDEN DosyaNo:1992 1025 Davacı TEK vekili tarafından. davalı Salih Ayan aleyhine açılan alacak davasırun yapılan duruşmasında; Sana>i Mah Gümüşhane Cad. No: 78 Şişli-Istanbul adresınde bu- lunan davalı Salıh Ayar'a gönderilen tebligat ile tebliğ iade edılmış olmaida, hakimliğimizce dava dilekçesi ve meşruhath davetiyenm ila- nen tebliğine karar venlmiştir. Karar gereğince da\a!ı Salih Ajar'ın duruşma günu olan l l.ı I. 1993 günü saat 12.00'de mahkememızde haar bulunması vcya kendi- sini bir vekil ile îemsil ettintıesi. belli edilen günde mahkemede h;i7ir bulunmadığı takdirde. duruşmalara yokluğunda de\am edilcccğı vc geçerli ö/uru olmadan gelmediği lakdırde. cereyan ederı ışlemlerc i!ı- raz edemeyeceği. meşruhatlı davetiye ıle dava dilckçesının ilancn icb- liği \erine kaım olmak ü?erc ilan olunur. 22 7.1993 Ankara'dan Garibaldı'ye Akdeniz-Ege Ezgileriyie Azmi Toğozata. BEYOĞLU-2SI 95 91 - 249 68 95 ANTİ.NÜKLEER KAMPANYA crctl çaiıjacak gnmjltıı profcsyorıcl untversttc ogrcncılerı aranıyor Niuklccr Karjıtı l'larform Jsr Grubu Z4H O2 OS UNİVERSİTE ADAYLARI OKUMASIN!.. TAM İSABET ! GENÇLER! * t. SAYININ ÛCRETSİZ EKl" "VERİMLİ ÇALIŞMA YÖNTEMLERİ" KİTAPÇIĞINI ALMAYI UNUTMAYIN! • BU KİTAPÇIK AZ ÇALIŞMA İLE ÇOK BAŞARI ELDE ETMENİN YOLLARINI GOSTERMEKTEDİR. (ÜNİVERSİTEYE HAZRJKTA BAŞARNZN ARTMASI İÇİN VEÜ VE ÛĞRET^ENLERİNİZİN DE BU KİTAPÇfâ OKUMASN DİLERİZ) AYRICA DİĞER SAYILARDA DA ÛCRETSİZ EKLER... "İÇERİĞİ TARTIŞILMAYAN" ÖSS - ÖYS HAZIRLIK DERGİSİ EDEF PUAOSS ve ÖYS'ye hazırlanmak, hedefinize ulaşmarnz için önemlidir. Dergi seçiminde; defginin içeriğine, en önemlisi kimler tarafından hazırlandığına özen göstereceğinizi bHiyoruz. O2.DE.BİR (Özel Dershaneler Birliği), üyesi olan 551 Dershanenin katiımı ile geniş kapsamlı ve sizi hedefinıze gotürecek, "OZ.DE.BİR'DEN HEDEF PUAN' dergisini hazırladı. ABONE KOSULLARI ÖZ.OC^fl 40 sayı x 25 000 TL. = iJJJfcfl^O TL. yerine %25 indirimle 750.000 TL. ödeyin.. I Paranızı 366609 rumaralı OZ-DE-8İR'DEN HEDEF PUAN posta çekı fıesabına yatırmız I Posta çeki kuponuruzur fotokopısı ile adırtızı ve adresinizı bir kağıda yazarak aşağıdakı yazışma adreamıze görderiniz I Abone olduğunuz tarihe kadar çıkan sayılarır tamamı ile çıkacak sayılar dûzen/i olarak adresınize gönderilecaktir ' Ö2.DE.BİRDEN HEDEF PUAN DERGİSİ Yazışma Adresi: Türkali Mah. Ihlamurdere Cad. No:63 B Biok D.4 80690 Beşiktaş - İSTANBUL Tel: 260 32 26-261 46 03 Fax: 260 13 08