Katalog

SAYFA CUMHURİYET 6 EYLÜL1993 PAZARTESİ DIZIYAZI KURULTAYA DOGRU SHP 9 ZONGULDAK Zonguldak'ın 'kara' umudusürüyor YURDAGÜL ERKOCA Zongul- dak'da SHP'li ol- mak zor ze- naat. Uzuh yıllar sosyal demokrat- lann kalesi olduktan sonra son seçimler- de. yedi milletvekilinin altısını DYP'ye vermişti Zonguldak. Yani. SHP DYP'yle iktidan paylaş- manın getırdiği yıpranmışhğı henüz yaşamazken. işçi kenti sosyal demokratlara bir an- lamda güvensizlik deklare et- mişti. 70'lerde adını dağlara taşîara yazdıklan hemşehn- leri Karaoğlanı bıle zar zor Meclis'e >ollamışlardı Zon- guldakliiar. O günden bu yana köprülerin alündan çok sular aktı. Şimdi 35 bin işçinin çahştığı. neredeyse Zonguldak'ı ayakta tutan TTK'nın "'daraltılmasr" bü- yük bir ihıimalle de kapau- Iması söz konusu. "TTK.'yı kapatacaklanna Zongul- dak'ı haritadan silsinler" önerisi dilden dile dolaşıyor. İşte SHP'nın yerel yöneticile- ri de tam bu noktada tarifsiz sıkınü içinde. Ör- güt. özelJeştirmeye karşı çıksa bir türlü, sus- kun kalsa başka türlü... "Özelleştirmeye karşıyız desek inandıncılığımız yok" yollu yakınmaiardan geçilmiyor. İktidar koltuğuna oturulmasına oturulmuş ama, TTK. DYP'li Bakan'a bağlı olduğun- dan, ne ış ısteyenin talebine cevap verilebilmiş. ne de iş yerinde sorunu olarun derdine doğru dürüst çare... Bütün bu sorunlarla karşı karşı- ya kalan yerel yöneticilerdeoturmuşlarenine boyuna sorunu tartışmışlar. Önce "vahim" bir durumda olduklannı tesbit ^ — • etmişler. Ardından da "Ne- den bu haldeyiz?" sorusu gündeme gelmiş. Ve tabı. "Bu durumdan nasıl kur- tuluruz?" sorusuyla birlikte f'Nasıl birparu, hangi lider?" sorularına yanıt aranmış. Yaygın karu. Genel Mer-_ kez'le. partinin hükümet kanadı arasındaki kopukluk mmmm^^^mm__ nedeniyle ne panı ne de hü- kûmet politikalan doğru dürüst halka anlatı- labildi" şeklinde. Kendi deyişlenyle. "parti yö- neticileri. il yöneticüerinden il yöneticileri de halktan kopmuş." tl Başkanı Şerafettin Turpçu, İl İkinci Baş- kanı Ertuğrul Koituk. İl Saymanı Harun Akııt Merkez İlçe İkıncı Başkanı Sadık Akyûz, 14 kurultay delegesinin bir bölümü ve partililerle sohbet ediyoruz. Aynı zamanda kurultay dele- gesı olan il ikinci başkanı Ertuğrul Koituk 'ölü toprağt »ar üzerimizde'" diyor ve sürdürii- yor: "Bir duraklama devrine girdik. Biiyük bir bekJenri içindeyiz. Y aptığımız bir siyasi çaltsma A ^ l ) PART» DAHA <Wte- U PAIOAOA AsiAN y ) yok. Bir köye çıkıp siy asi çalışma yapmıyoruz. V arsa yoksa. kapımızı aşındıran haikın problem- lerini çözmeye çalışıyoruz. Merkez ilçe iş ve işçi bulma kurumundan farksız. Derdine derman buimak için kapımızı çalanların yarısı oy >erse tek başına iktidar oluruz." İl Başkanı Ertuğrul Turpçu. hataları tespit etmeden geleceğin kurulamayacağı inancında. Turpçu'ya göre. peş peşe yapılan kurultaylar, fıkir temelinde gerçekleştirilmeyen iktidar mü- cadeieleri ve haîkın taleplerine yanıt vermeyen bir iktidara ortak olmak partıye güç kaybettır- değer \ermedi... Sendikalar ve demokratik kitle örgütleriye ilişkilerimiz daha da zay ıfladı..." Pekı. bu durumdan çıkmak mümkün mü? Kuruitay bu sorunlara çözüm bulacak mı? Bu sorunlan aşmak için hangı lider. nasıl bir parti? Zonguldak"da SHP i! yönctimı ılc kurultay delegelcn pek çok konuda görü^ birliği ıçındc olduğu belirtiliyor. Bütün sorunkınn. kurultay- la birlikte aşılacağı ınancı hemen herkesc hakim. Aslında "\ a aşılacak. ya aşıiacak" duygusunun yaygın olduğunu söylemek daha doğru. Öncc nasıl bir liderden başlıyoruz. Hemen sıralıyor- • Zonguldaklı, hayatında önemli bir yer tutan kömürün karasından mıdır nedir 70*lerdek Karaoğlan\ 90larda ise 'Karayağız' diyor. Partililer bir yandan 'Genel başkanın kim olacağı önemli değil. Önemli olan partinin yeniden yapılanması, program ve tüzüğü. Başkanı kurtancı olarak görmemek lazım. Kurtancımız ideoloji olmah'derken bir yandan da 14 kurultay delegesinin Karayalçın'ı destekleyeceğini söylüyorlar. di. İl Sayman'ı Harun Akın "Kimliğimizi kay- betrik, ideolojimizi şaşırdık, nereye gittiğimizi ne yaptığımızı şaşırdık*' diyor. Giderek eleştirilerin dozu artıyor: "Koltuk davasma sanldık". "Sağ partilerin söylediklerine alkış tutar olduk", "Ne uğnına parriviz belli değil. SaygınJığımızı yitir- dik..." Eleştiri. eleştinyi getiriyor, her kafadan bir ses çıkıyor. Zonguldakh sosyal demokrat dolu: "Parti örgütleri işletibnedi. PM üyeleri PM üyeliklerini. MYK üyeleri MYK üyelikleri- ni, Genel Sekreter de genel sekreterliğini y apa- madı... Vukardaki kadrolar örgütten gelmedi... Genel Merkez, örgüte. Bakanlar Genel Merkeze lar: "Tabana en yakın. çalışkan dürüst. ilkclerin- den ödün \ermeyen bir lider. Demokratik hak ve özgürlükJeri paylaştıracak. İnsanları. diline. di- nrne. ırkına göre ayırmayacak. Sosyal de>let anayışını ön planda tutacak." Hepsinden öncnı- lisı de özelleştirmeye "Havır" diyeçek. Bunlan sıraladıktan sonra da ekliyorlar "Önemli olan partinin yeniden yapılanması, program ve riizü- ğü. Genel Başkan kim olursa olsun. Genel baş- kanları kurtancı olarak görmemek lazun. Kur- tancımız ideoloji olmalı." "Kim olursa olsun" denıyor denmesine ama kime oy verileceği çoktan belırlenmiş. Zongul- dak İl Başkanı. 14 delegesiyle Karayalçm'dan yana lavır ala- cağını açıklıyor. Hcm lider önemli değil deyip hem bugün- den tavır belırlemenin az da ol- sa bir çelişkı banndırdığını far- keden il başkanı Şerafeün Turpçu "meden Karayalçın" de- diklerini şöyle anlatıyor: "11 ilçe kongresinde Karayalçın'ın telgrafı okunduğunda ayakta alkışlandığını gördük. Yani Zonguldak'lı sosyal demokrat- lar partinin Karayalçın'la büyü- yeceği görüşünde. O yüzden de tabanın talebine uygun olarak Karayalçın'a oy vereceğiz" Yani Zonguldakh. hayatında önemli bir yer tutan kömürün karasından mıdır nedır 70"lerde "Karaoglan". 90"larda ise "Ka- rayağız" diyor. Turpçu. 70'lerde Zongul- dak'ın veTürkıye'nınbir Kara- oğlan yaratmasının memîekete hayrı oimadığı görüşünde as- lında "Ecevit'e büyük güç veril- di. Bu bir sosyal demokrat parti- de olmaması gereken bir şeydi. O da gücö kendisi için kullandı. Şimdi aynı yanlışı yapmamak lazım" diyor. Bunu nasıl ger- çekleştirmeyı düşündüklerini anlatırken de şunlan söylüyör: "Zonguldak'ta taban oylarımızı daha fazla artıracağı inancıyla Karayalçın diyor. Genel Başkan herşey değildir. Oyumu/u Kara- y alçın'a vereceğiz ama Parti meclisinde Kara- yalçın'ın yanında olsun karşısında olsun daha sol isimlere yer vereceğiz." Oylar Karayalçın'a gıdıyor ama adaylardan Aydın Güven Giirkan ılc \ üksel Çakmur'un gö- rüşlen revaçta. Gürkan"ın bugiine değın Mer- kez'e açık polıtikalar güdüldüğü konusundaki fiknne kesinlıkle kaiılıyorlar. Çakmur'un tepe- dcki kadrolann örgütten gelmedıği şeklindeki eleştinlcri de kabul görüyor. Oyüzden de "Parti- —^———^— yi büyütecek bir lider, ideolojisi- ni belirleyecek, sol değerlere sa- hip çıkacak ve hayata geçirecek bir Parti Meclisi" tormulü uy- gun görülüyor. Yönetim böyle bclirlendikten sonra sıra "Nasıl bir pardT'ye geliyor. Bu konu- da da son tüzük ve program ku- 1 - rultaymda kabul edilen prog- ramla. henüz tam olarak işletil- mm_^^^_ meyen yeni tüzüğe bel bağ- ™"^^~^^"^ lanmış durumda. Önce sosyal demokrat ilkeleri saptayıp. güç alınacak kesim- lerın yani haikınçıkarlanna göre davranmak ge- rektiği görüşünde herkes bırleşiyor. Kürt soru- nuna gerçekçi çözümler buimak da partinin önündeki acil görevler arasında sıralanıyor. SHP'nin koalisyondaki durumunun yeniden gözden geçırilmesi de talepler arasında yer alı- yor. Bu konuda hakim görüş "50 yddır sağ hü- kümetler ülkeyi yönetti ve bugüne gerirdi. İki y ü- lık iktidan nedeniyle neredeyse farura SHP'ye çı- karılacak. Hükümetten ayrılmayı göze almak lazım. Bu koalisyon Zonguldak'a da memîekete de pek bir şey getirmedi" bıçıminde. SANATCI GÖZÜYLE 5DEN9 3 E SHP OKAY TEMİZ Saygın bir Türkiye ' ' 1- Yun içinde ve yurtdışmda saygın bir ülke olmak. Ta- bii bu özelliği kazan- mak için yapılması gereken sonsuz işler var. Onlan gerçek- leştirmek laam. Bu- nun için de en önde gelen milli beraberli- ğin zedelenmemesi. 2- Dinamik genç ve dürüst kişilerden kurulu. diğer ülkelerle çok çok teması olan. verdiği sözleri vaadleri yen- ne getiren bir parti. 3- En az iki yabana lisanı olması, dış ülkeler- de sempati 'uvandırması. sağlam kişiiiği oi- ması. Geri döndüremediğimiz zamarun ve de kaybettiğimiz zamanlann bilincinde hareket edebilen bir lider. NEJAT YAVAŞOĞULLARI 21. yüzyılı yakalayacak lider 1- Demokratik ve gelişmiş bir ülke. 2- Sosyal demok- ratlann aslında her türlü konuda ön- cülük etmesi gere- kir. Özelleştiıme konusunda da ge- rekirse cesur olabil- meli. Bu konunun sosyal demokrasiye ters düştüğünü sanmıyorum. SHP'nin ekonomik ilericiliği de elinde bulun- durması diğer partilere kaptırmaması lazım. 2- Böyle bir partiyi organize edebilecek. 21. yüzyılda dünyadaki veTürkiye'deki gelişme- îeri kavrayıp yeni çözümler üretebilecek bir lider. Toplumun gereksinmelerini daha ön- ceden kestirip ona göre gelişmenın önündeki engelleri kaldıracak bir lider. Ben bu söyle- diklerime cn yakınKarayalçın'ı buluyorum. Erkengenelseçim,SHP3. Parti 20 Ekım 1991. Erken genel seçim. Sonuçlar 8 yılhk ANAPiktidannı bıtirdi. DYP I. Parti. SHPde3. Parti oldu. Ancak hiçbir parti tek başına iktidar olamıyordu. Bir yandan partinin oy kaybı bir yandan DYP-SHP koalisyonunun tartışılmaya başlaması SHP'de yeniden olağanüstü kurultay yolunu açtı. Baykal yanlılan olağanüstü kurultay ıçın imza toplamaya başladılar. İnönü yine kararlıydı. "Ne istifa ederim ne de kurultayı çağınnm' diyordu. Bir kaç gün sonra Genel Sekreter Hikmet Çetin MYK'nın 9 Kasım'da "danışma ruteliğinde" küçük kurultayın toplanacağı karannı aldığını açıklıyordu ancak Baykalalarseçimli kurultaydaısrarediyorlardı. İnönü kurultayı toplamama nedenlerini şöyle açıkhyordu:"Yenilginin sorumluluğu benim ama kurultay yaparsak herkes onunla uğraşır kimse bize gelin koalisyon ortağı olun demez. Parti uçuruma gıder." Baykalcılar genel başkan ve genel merkezin kurultay toplamama kararLlıklanru tüzük. hukuk tartışmalanyla aşmaya çalışırken İnönü kurultayın 25-26 Ocak'ta toplanacağmı açıklıy or. neden ileri bir tarih belirlendiğini de çok net söy lüyordu: "Önümüzdeki gürüeri aday çekişmeleriyle geçiremeyiz. Vatandaşlar böyle bir yola girersek bizi affetmez. affetse bile ben bu riski gözealamam." 8 Kasım 199l'de toplanan küçük kurultay, înönü için delegelerin nabzını tutmak anlamını taşıyordu. Baykalcılann "seçim yenilgisinin tek sorumlusu İnönü "dür"diyen raporuna ve koalisyona karşı çıkmalanna karşın kurultayda sözalan delegelerin çoğunluğu koalisyon kurulmasından yana tavır alıy ordu. Kurultaydan koalisyon için onay alan SHP lideri de. kendisine koalisyon ortağı arayan DYPlideri de rahatlamıştı. Görüşmeler hızlandı 12 Kasım'da iki lider ılkc birliğine vardı. 19 Kasım'da da DYP-SHP koalisyonunun protokolü imzalandı. İnönü sosyaldemokratlan bir- lcştirememişti ama kıyısmdan köşesinden de olsa sosyaldemokratlan iktidara taşımıştı. P'iii içi hesaplaşma ise 25 Ocak'ta loplanacak kurultaya kalmıştı. BİR CÖRÜS Yürekli bir parti RIDVA.N BLDAK(DİSK'e bağlı Teks- til Sendikası Genel Başkanı)-Türkiye iyi vönetilemeyen. haksızlık ve hukuksuz- luklann olduğu bir ülke. Bütün bunlan önleyebilecek, demokrasiyi. özgürlüğü ve eşitliği varedebilecek bir Türkiye'nin öz- lemini çekiyoruz. Sosyal demokrasi ev- rensel değerleri olan, özgürlüğü, eşitliği ve örgütlülüğü öne alan bir siyasal anlayıştır. Bunu Türkiye koşullanna uyarlayabilecek bir sosyal demokrat parti olmalıdır. Tüm haksızlıklann ve hukuksuzluklann önüne geçebile- cek, bunlan dile getirebilecek, her olayı en yalın haliyle tartışabilecek, korkak olmayan yürekli bir sosyal demok- rat parti gerekli. "Liderler her şeyi alıp görurecekrir anlaytşı" artık terk edilmelidir. Sosyal demokrat lider anlayışı kadrolanyla birlikte çalışabilen, partisininin yönetimini kadrola- nndan kıskanmayan bir lider anlayışı olmalıdır. Giderek zayıflayan sosyal demokrat hareket Türkiye'yi muhalefetsiz bırakıyor. Sağ siyasal partiler sonuç itiba- riyle toplumun bir kesitinin çıkarlannı korumaktan öte sosyal devlet anlayışmı yerleştirme çabası ig'nde değiller. Sosyal demokrat partiler bunun için birleşmelidir. Sosyal demokrat partiler bütünleştiklerinde yeniden Türkiye'- nin en güçlü siyasi partilerinden birisini oluşturacak- lardır. Evrensei değerleri alabildiğine paylaşan ve sosyal de- mokrat siyaseti özce uygulayabilecek, Türkiye gerçeğine uygun davranabilen bir siyasal yapının çatısı altında bir- leşme sağlanmalıdır. Var olan siyasi partiler içinde düşü- nürsek. ISKİ olayının sarsıntısına rağmen SHPen büyük ve en çok desteğe sahip sosyal demokrat partidir. SHP'- nin yapacağı kongreden sonra da toparlanacağına inanı- yorum. SHP evrensei değerleri öne çıkaran, eşitliği. öz- gürlüğü en çok savunan ve kamuoyunda en etkın parti olarak gözüküyor, Mevcut partiler içinde bir birleşme söz konusu olacaksa bu SHP çatısı altındaolabilir. Üç siyasal partinin kadrolan tabanda bir kamuoyu araştırması yaparak. yeni bir siyasal parti oluşumuna da gidebilirler. Bugün sosyal demokrat partilerin birleşmemeleri için bir neden yok. Ancak üst yapıda birleşmenin yaşanama- yacağı görülmüştür. Bunu yapacak olan ise tabandır. Sosyal demokratlar artık klasik çalışma tarzlannı bir ke- nara bırakarak birliği tabana sormalıdır. ÖRGÜTÎVE DİYOR? SHP'tibelediye başkanlanna ve örgût yöneticilerine nasıl birparti, nasıl bir lider ve nasıl bir Türkiye bekledikleri •u< ,sorularuuyönelttik. Ulaşabildiğimizyerel . ., yöneticilerinsorularınuza verdiğiyanttları • yayımUyoruz. Emek ağırlıklı kitle partisi SALtH .BASMACI (SHP Denizli Ü Başkanı): İnsanlann insanca yaşayacağı. bunun için gerekli hakîannı kullanacağı. sosyal devlet olmanın şartlannın tam uy- gulandığı çağdaş. özgür. Misak-ı Milli hu- dutlan içinde tam bağımsız, dil, din, ırk. mezhep, siyasi ye ekonomik farklılık göze- tilmeden birlik ve dayanışma içinde, bütçesi açık verme- yen dünyada saygınlığı olan ve geleceğe güvenle bakan bir Türkiye istiyoruz. Parti program ve tüzüğüne inanan bireylerden oluşmuş. birbirine karşı sevgi ve saygısı olan, parti hiyerarşisine önem veren, her zaman iktidara alter- natif. iktidara gelince de her kademede kadrolan yetişmiş bir parti istiyoruz. Progamda zaten var olan emek ağırlıklı Idtle partisi olma özelliğini her zaman koruyan, dünya sosyal demok- ratlannın sahip anlayış ve kavramlarla bütünleşen, top- luma güven veren bir parti olmamız gerekiyor. Yukan- daki Türkiye'yi yaratacak, tarif ettiğim partiyi yönetebi- lecek inançlı. İcararlı, genç, dinamik. tutarh bir lider isti- yorum. ERCAN BAYIRALAN (Belediye MecUs Üyesi): Tüm insanlann hiçbir aynm yapılmadan. lafta değil uy- gulamada birinci smıf insan sayılacağı, adaletin ve huku- kun tam işlediğj, insan haklannın ödünsüz bir şekilde ko- runduğu, refah ve huzur ortamının sağlandığı. ekonomik ve sosyal sorunlann çözüldüğü. insanlann geleceğe gü- venle baktıklan, iç ve dış boçlardan annmış, dünya ülke- leri arasında saygın bir yeri olan Türkiye istiyorum. Çağdaş Türkiye'yi yaratacak, çağdaş bir parti isti- yorum. Bu parti. geçmişin kısır çekişmelerinden uzak, gücü ve enerjisini ülke ve ülke insanı için harcayan. atı- limcı, reformcu ve kadrolanyla topluma güven veren bir parti olmalıdır. Lider, partiyle ve ülke insanıyla özdeşle- şen, insan haklanna, hukuka, Atatürk ilkelerine tam bağlı. dinamik ve bilgili olmalıdır. Toplumun gereksinimlerine yanıt verecek lider RALT DEĞİRVIENCİ (SHP Aydın İl Başkanı): Her türlü gelişimini sağlamış. ekonomik ve kültürel gelişimini tamam- lamış, çağdaş laik ve tüm insanlan ile ku- caklaşmış bir Türkiye. Ekonomik prob- lemlerini çözüme kavuşturmuş, insan- lannın refah düzeyi yükselmiş. demokra- sinin tüm kurum ve kurallanyla yerleştiği bir Türkiye istiyorum. Belirttiğim bu gelişrrreîeri sağlaya- cak, çağdaş. laik bir parti istiyorum. Herşeyden önemlisi Atatürk ilkelerine tam anlamıyla bağlı, üîkenin bölün- mez bütünlüğünden ödün vermeyen. ülke çıkarlannı, parti çıkarlanndan önde tutan toplumun gereksinimleri- ne yanıt verebilecek bir parti olmalı. Bugün sosyal demokratlann önünde önemli bir döne- meç var. Yeni lider arayışı içerisindeki bir partiye nasıl bir lider sorusunun yanıtı oldukça güç. Sosyal demokrat il- kelere bağlı, çağdaş, atılımcı ve demokratik bir lider ol- malıdır. Bu arada Türk toplumunun gereksinimlerine yanıt verebilecek, gelişimini tamamlamış, ekonomik re- fah düzeyi yükselmiş, milli gelirin hakça dağıtıldığı bir Türkiye'nin yaratılması için gecesini gündüzüne katacak bir lider olmalı. SÜRECEK