Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
SAYFA CUMHURİYET 11 EYLÜL1993CUMARTESİ
8 DIŞ HABERLER
Yarım
yüzyıllık
yara
Akdenız
MISIR
29Kasm1947
BM'dekı
oylamada,
Fıhstm'de Arap ve
İsraıl devleüen
kurulması
kararlaştınldı. 14
Mayıs 1948"de
İsraıl kuruldu
Ardından ılk
Arap-İsraıl Sav aşı
çıkü
Kudüs'te Fılısün
Kurtuluş Örgutû
kuruldu
5Ha*ş«1867
Altı Gûn Sa\ aşı'nda
İsraıl, Mısır, Sunye
veÜrdun'üyendi
SavaştaGoIan
Tepelen, Sına
Yanmadası, Gazze
Şendı, Batı Şena ve
DoğuKudus'üele
geçırdı BM
Güvenlık Konseyı,
savaştan sonra
aldığı242sayılı
karannda. İsraırın
ışgalettığı
topraklardan
çekılırıesını ıstedı
5EyÜ1l72
Fılısünh
genDalar.
Munıh
Olımpıyatlan'-
nda 11 IsraıOı
sporcuyu
oldurdu
Füısünhkrbu
tanhten sonra
ABDve
İsraılekarşı
şıddet
eytemknnı
yoğunlaştırdı
8BAü197S
Mısır ve Sunye
İsraıl'esaldırdı.
Yom Kıppur
Savaşıdıye
adlandınlan
savaşta İsraıl,
SuveyşKanah'nı
geçerek Mıar
ordusunu
kuşatü.ABD
E>ışışlen Bakanı
Henry
Kfasinger'ın
mekık
dıptomasısı
sonunda İsraıl
gençekıkü
9«rafekiM7
Gazze Şendı ve
Batı Şena'dakı
Fıhstınhler
İsraıl'ekarşı
"İntifada"vı
başlattılar
14Jtntt1988
Yaser \rafat,
İsraıTmvar
olmahakkını
tarudı ABD,
FKÖıle
dıyalog
başlattı
19KMMİS77
Mısr Devlet
Başkaru Emer
Sedat Kudus'e
gıtü
&-17Ey*Mİ78
Camp Davıd
göruşmelerm-
delsraıl'le
Mısır
arasındakı
1979tanhh
banş
anlaşmasının
temelı atıldı
İsraıl 1982"de
Sına >ı Mısır"a
gen verdı
6RazirMi982
İsraıl Lubnan'ı
ışgaletn.
ABD'nın
arabuluculuğu
sonunda ağustos
ayında FKÖ
genllalan
Lübnan'dan
aynlarak Tunus"a
gıttıler Eylul
ayında Sabra ve
Şatıla
kamplannda
yuzlerce Fılıstınlı
katledıldı
2Apst6Sİ990
Irak, Kuveyt ı
ışgalettı 1991
Ocakında
KorfezSavaşı
patlak verdı
Ürdünve
FKÖIrak'ı
destekledı
Irak.Tel
Avrv'eScud
füzelen atü
Madnd'de
Ortadoğu
Banş
Konferansı
başladı İsraıl
ılkkez
Fıüsünlılerle
aynı
konferansa
kaüldı
İzak Rabin
seçımı
kazanarak İsraıl
Başbakanı
seçıldı Rabmbır
>ilıçınde
Füısünlılerle
ozerkhk
anlaşması
ımzalayacağını
söyledı
2S/ÜKtMi98S
İsraıfleFKÖ,
Füıslırtlılere,
özerklık
konusunda
anlaşmaya
vardıklannı
açıkladılar
Özerklığın Gazze
Şeridi ıle Baü
Şena'da Erifa
kentınde
başlayacağı
bıldınldı
İsrail ile Filistin Kurtuluş Örgütü arasmda Norveç'te yürütülen gizli görüşmelerin aynntılan ABD'den bile saklandı
Ortadoğu'datarihyenidenyazılıyorDış Haberler Servisi - israıl ıle FKÖ ara-
sında vanlan tanhı ozerkhk anlaşmasının
mımarlan uç vaşlı adam Fılıstın Kurtuluş
Örgutu (FKO) Lıden Yaser Arafat (64). is-
raıl Başbakanı İzak Rabin (71) ve İsraıl
Dışışlen Bakanı Şimon Peres(70)
Ilgınç bır rastlantı olarak meslekı yaşam-
lannın sonlanna yaklaşan bu uç yaşlı lıder
Ortadoğu da banş ıçın tanhı adımı atarken
bırbırlennı de kurtararak ansızın dunya sı-
yaset sahnesının yıldızlan halıne geldıler
Yaser Arafat'ın orgutu malı bakımdan
ıflas etmış. Korfez Sa\aşı'nda Irak'ın ya-
nında yer alması yuzunden Batı'da ve
Arap uîkelennde ıtıbannı yıtırmıştı israıl
Başbakanı Izak Rabın'le Dışışlen Bakanı
Şımon Peres ıse, tum çabalanna karşın şıd-
det eylemlennı durduramamış. Ortadoğu
goruşmelennde Fıhstın hevetı ıle anlaşma
sağlayamamışlardı
hç yaşlı lıder, bunun uzenne Washıng-
ton'dakı Ortadoğu göruşmelennı bırkena-
ra ıterek FKO ıle israıl ın doğrudan goruş-
me yapmasını kararlaştırdılar
Dünya kamuoyu Washıngton'dakı gö-
ruşmelen ızlerken. bırbınnın can duşmanı
FKÖ ıle İsraıl Norveç'te gtzh temaslan
başlattı İzak Rabın bu olguyu şoyle yo-
rumluyor "Banş dostlarla vapılmaz. Düş-
mania vapdır."
Norveç'te yurutulen gızlı goruşmelenn
aynntılan ABD'ye bıle bıldınlmedı Was-
hıngton yalnızca ıkı taraf arasmda doğru-
dan temaslar vapıldığından haberdardı
Karşılıklı ödünler
Tanhı anlaşmanın gerçekleşebılmesı ıçın
ıkı taraf da karşılıklı odun verdı İsraıl.yıl-
lardır "terörist" olarak nıteledığı FKÖ ıle
sonunda masaya otururken, FKO de der-
hal Fıhstın devletının kurulması ılkesını
terk ederek tedncı ozerklığe razı oldu
Anlaşmada. İzak Rabın'ın Ortadoğu
banş gorüşmelennden umudunu kesmesı
de onemlı rol oynadı İkı yıl once İspanya'-
nın başkentı Madnd'de başlayan banş gp-
ruşmelen tıkanmıştı FıhstıntieyetıFKO'-
nun onayı olmadan hıçbır karar alamıyor.
bağımsız davranmaktan kaçınıyordu
Sol eğılımlı İsraıllı mılletvekılı Dedi Zuc-
ker'ın Newsweek' muhabınne vaptığı açık-
lamaya gore. İzak Rabın bırkaç ay once
banş göruşmelennden umudunu kestı İs-
rail Başbakanı. FKÖ ıle doğrudan göruş-
meden Fıhstın sorununun çozülemeyeceğı-
nı sonunda kavradı
Rabın aynca Arafat'ın da guç durumda
olduğunu, radıkal İslamcı Hamaş'ın
FKÖ'nun tabanını kemırdığını gordu Üs-
telık Iran. İslamı Cıhat ve-Hamas aracılığı
ıle bolgede etkınhğını gıdcrck arttınyordu
Nukleer sılahlar üzennde çalıştığYbıldınlcn
İran'ın guçlenmesını. israıl de FKÖdeısıe-
mezdı
Ortadoğu'dakı yenı konjonktur Rabm"-
le Arafat'ı. bırbırlenneyaklaştırdı İkı taraf
arasında goruşmelenn başlama»ında Nor-
veçh sosyal bılımu Terie Roed Larsen
onemlı rol oynadı Larsen. ışgal altındakı
topraklardaaraştırma yaparken ılımlı Fı-
hstmlıler ve İsraılhlerle tanışmıştı Larsen"-
ın çabalanyla ıkı taraf arasında gaynresmı
ılk temaslar geçen yılın sonlanna doğru
Londra'da yapıldı Bır İsraıllı yetkılı "Doğ-
rusu biz başlarda bu göruşmeleri pek ciddiy e
almadık" dıvor Ancak vazın başlannda
FKO hcyetının başkanı Ahmed Kurie Isra-
ılhlere bır anlaşma laslağı sunduğunda. is-
raıl hukumelı uyandı Taslak gerçı yeter-
sızdı ama. temelde Israıl'ın gorüşune uyu-
yordu FKO bağımsız devlct ılkcsı ycnne
"önce Gazze-Eriha" formulunu kabul edı-
yordu
Başka bır dcyışle pakel anlaşma yenne
ışe Gazze ve Enha'ya ozerklık venlmesı ıle
başlanacaktı
Ormanda gezintiler
Fıhstınlerle Israılhlcr arasında Norveç'-
tekı goruşmeler zcvkh bır orlamda geçtı
İkı heyet uyelen sabahlan ormanda uzun
yüru>ıişler yapıyor. temız ve sağlıkh hava-
da goruş alışvenşınde bulunuyor. yemek-
lerde sofrada somon balığı ıle Norveç'ın en
kahtelı şaraplan eksık olmuyordu
Goruşmelerde arabuluculuk yapan
Norveçlı dıplomat Jan Egeland Nevsvveek
muhabınneşoylcdıyor "Buınsanlannkim
olduğunu soran >ore halkına, Ortadoğu
hakkında sakin bir ortamda kitap > azmak
isteyen profesörler olduklannı söyluyor-
duk"dı>or
Norveç ormdnlarında goruşmeler surer-
ken. Dışışlen Bakanı Şimon Peres de Is-
raıl'de hukumet uyelennı FKO'nun cıddı
olduğuna ınandırmak ıçın >oğun çaba har-
cı>ordu
Mısırlılara bildirdi
Arafat'la yardımcılan ıse gızlılık konu-
sunda azamı ozenı gostenvorlardı Ancak
Arafat. >azın ortalanna doğru bu\uk sırn
Mısırlılara soyledı ve onlann ateşlı desteğı-
nı aldı Mısır Devlet Başkanı Husnu Miıba-
rek'ın yardımcısı Osama EI Baz ağustos or-
tdlannda Kahıre'yı zıyaret eden Amenkan
\ahudı Kongresı lıden Henry Siegman'a
perdc gensınde olup bıtenlere ılışkın ılk ışa-
retı verdı
El Baz bır sohbet sırasında Siegman'a
"Eğer topu izlemek ıstiyorsaıuz, top Was-
hington'da değil, Oslo'da" dedı
Christopher söz verdi
Izak Rabın, sonunda Şımon Peres'ın baş
mıman olduğu planı 20 ağustosta onavla-
dı Bırkaç gun sonra da ABD Dışışlen Ba-
kanı NVarren Christopher'e telefon ederek,
haben verdı Bu arada Peres'ı de Cahfor-
nıa'da tatılını geçırmekte olan Chnstop-
her'le goruşmeve gonderdı
Goruşmeye katılan Chnstopher'm ust
duzeydekı bır vardımcısı şoyle anlatıyor
"Christopher, Peres'in açıklamalannı dinle-
dikten sonra şaşırdı. Bu denli kapsamlı bir
anlaşma>ı btklemi\ordu."
Peres. ABD nın anlaşmayı desteklemesı-
nı ıstıyordu Chnstopher bu konuda söz
verdı Bırkaç gun sonra da devredışı kal-
dıkldn ıçın denn kaygı duyan Sun>e lıden
Hafız Esad'la Ürdun Krah Huseyin'e tele-
fon ederek kuşkulannı yatıştırdı Ortado-
ğu tanhınde yenı bır sa>fa açılıyordu
Savaşîn
kalmtıları
"Altı Gün Savaşı"
sırasında 1967 yılında
israıl tarafından ışgal
edıldı Enha kentı da-
hıl Fıhstınhlenn nufu-
su I mılyonu buluyor
Bunlardan 500 bını
1948 Savaşı'nın sığın-
macılan Bolgeye yer-
leştınlen İsraılhlenn
oluşturduğu verleşım
merkezlennın en bu-
yüklennm nüfusu 110
bını buluyor
1948 de Fıhstın'm
bolunmesıyle Ürdun
tarafından ılhak edıl-
dı İsraıl 29 yıl sonra
Altı Gün Savaşı nın
başında gen aldı Kut-
sal kent, çatışmayı
temsıl edıyor İsraıllı-
ler ve Fılıstınlıler Ku-
dus'u başkent ılan ettı
Bugun Doğu Kudus'-
te 150 bın Fıhstınh ve
btr o kadar da İsraıllı
yaşıyor
Allı Gun Sav aşı sı-
rasında İsraı! tarafı-
ndan ışgal edıldı 10
kılometre genışlığın-
de. 48 kılometre uzun-
luğunda 600 bını 8
kampta yaşayan 750
bın Fılıstınlı bulunu-
vor Dunyada nufus
yoğunluğunun en
yuksek olduğu yerler
arasında Sefalet hu-
kum süruyor İsraıl
dort bın çıftçı yerleş-
ürdı
AKDENIZ
Tel-Aviv(#
DOĞU KUDÜS
133 000 İsraıllı
152 000 Fılıstınlı
GAZZE
3 300 İsraıllı
800 000 Fılıstınlı
MISIR
Sina Çölü
/P^NIOOOOOIsraillı
V V 1 000 000 Fıhsttnlı
Negev
Çölü
İsrail tarafından
işgal edilmiş
topraklar
Banş
günlugu
Özerklik
İsraıl ıle FKÖ'nun
bırbırlennı tanıması
Fıhstmlıler'ın Enha ve
Gazze Şendı ndekı
ozerkhğınınhazırlığını
oluşturuyor Daha
sonra Enha kentı ve
Gazze Şendfnden
İsraıl askerlennın çe-
kılmesıne ılışkın anlaş-
maımzanacak Anlaş-
ma ılkeler bıldırgesı-
nın yayınlanmasından
en az 4 ay sonra ger-
çekleştırelecek
RfctinKönseyi
Dokuz ay ıçınde bır
Fıhstın Konseyı seçıle-
cek 9 ay ıçınde ulusla-
rarası gözetım altında
bır Fıhstın Konseyı se-
çılecek Bu konsey beş
yıllık bır sure ıçın Gaz-
ze' yı ve Batı Şena'yı
yonetecek Konsey
aynca yerel pohsten.
beledıye hızmetlenn-
den ve sosyal ışlerden
sorumlu olacak
Anlaşmadan ıkı yıl
sonra İsraıl ve Fılısün-
lıler Kudüs kentının
gelecektekı statusu
uzennde goruşmeler
yapmaya başlayacak
Bundan sonra çozul-
mesı gundeme gelecek
sorunlar ıse şunlar
Batı Şena'ya yerleştı-
nlen Yahudılenn
yazgısı, sınırlann be-
hrlenmesı, sığınmacı
Fılıstınhlenn Gazze"-
ye, Bau Şena'ya ve
Kudus'e gen donüşu
BARIŞ SÜRECİNÎN MİMARLARI
Filistin'insimgesi
Yaklaşık 30 yıldır Fıhstın halkının sımgesı olan vc her zaman
dıkkatlen uzenne çekmeyı başaran FKÖ lıden Yaser Arafat,
pazartesı gunu VVashıngton'da israıl Başbakanı İzak Rabin'Ie
bırhkte tanhı banşanlaşmasını ımzalayacak Fılıstınlıler
tarafından Ebu Anunar ya da "El-İhtiv ar" (y aşlı adam) adları
ıle tanınan Arafat. 24 Ağustos I929'da Kahıre'de orta halh bır
aılenın çocuğu olarak dunyava geldı Kahıre Ünıversıtesı'nde
muhendıslık oğrenımı görcn Arafat. I948'de patlak veren
israıl-Arap Savaşı'na katıldı Sav aşıan sonra Kuveyt'egıden
Arafat, orada bır muhendıslık burosu kurdu Arafat ve
surgundekı Fılıstınlıler. I959'da Kuveyt te E! Fetıh'ın
çekırdeğını oluşturan orgutu kurdular El Fetıh'ı ılk tanıyan
ulkeıseCezayır
oldu Cezayır
hukumetı. I963'te
orgutun bu ulkede
buro açmasını
kabul ettı 1964
yılında kurulduğu
resmen açıklanan
FKÖ (Fıhstın
Kurtuluş Örgutu)
ertesı yıl israıl
topraklanndaılk
kez genlla
eylemlennı
başlatlı 1969 da
Arafat FKÖ'nun
başkanlığına
seçıldı 1971
FKÖ'nun
tanhınde kara bır
yıldır Ürdun'de
ayaklanan
Fıhstınhler
hükumet bırlıklen
tarafından ezıldı,
Arafat ve
arkadaşlan
Lubnan a sığındı
El Fetıh'ın başlangıçtakı programında Fılıstınlılerle
israılhlenn bırhkte yaşayacaklan tek Fıhstın ongoruluyordu
Ancak 1970'lennortalannda Arafat tutumunu yumuşatarak
Batı Şena ve Gazze'de daha ufak bır Fıhstın devletını
savunmay a başladı Lubnan'da 1982 yılında israıl karşısındakı
yenılgıden sonra ıse Arafat dıplomatıİc çozume ağırlık verdı
1988 yılında FKÖ lıden teronzmı reddettığınıaçıklayarak
İsraıl'ın varolma hakkını tanıdığını bıldırdı Bu açıklamadan
sonra ABD ıle FKÖ arasında dıyalog başladı Ancak bır sonuç
alınamayınca VVashıngton 6 ay sonra temaslan kestı Korfez
Bunahmı'nda Irak'ı destekjemesi ıse Arafat'ın en buyuk sıyasal
hatasmı oluşturdu Ancak İsraıl'le banş yapan FKO lıden.
ıçıne duştuğü yalnızlıktan kurtularak bır kez daha dıkkatlenn
odak noktası halıne gelmeyı başardı
aî Gerçekçi lider
İsraıl Başbakanı İzak Rabin Arap hasımlan karşısmda büyütc
bır zafer kazandı 71 yaşındakı başbakan. şaşırtıcı bır adım
atarak Fıhstın Kurtuluş Örgütu (FKÖ) ıle bır banş anlaşması
ımzaladı 14 ay once başbakanlık koltuğuna oturan Rabın,
Yahudı devletının banş ıçın nsklen goze alması gereküğmde
ısrar edıyor İsraıl başbakanı oncekı gun yaptığj
konuşmasında "Neyapabiliriz? Barışı arkadaşlartnızla
yapmazsınız, fakat duşmanınızla \ aparsınız. KKÖ'\ u iyi
gosterme\e çalışmnorum. FKÖ duşman ve öyle kalacak, fakat
goruşmeler düşmaıüa > apılır" demıştı 1967 yılındakı Altı-Gun
Savaşlan sırasında ordu şefı olan Rabın. bırhklennı Mısır,
Urdun ve Sunye ye karşı ılen surdu ve israıl açısından buyuk
bır zafer elde
edılen savaşta
ışgal altındakı
Gazze Şendı ıle
Baü Şena'dakı
Fılıstınlıler İsraıl
yönetımıne gırdı
Rabın pohtık
yaşamaatıhnak
üzere 1968 yılında
ordudanaynldı.
1974-77 yıllan
arasında
Washıngton
Buyukelçısı
olarak çahştı
Rabın'ın
başbakanlığa
getınlmesıyle
bırhkte İsraıl'de
ılk kez bır
"Sabra", yanı
İsraıl yerlısı
başbakan oldu
Aradan 8 yıl
geçmesıne rağmen
israıl hâlâ bu
endışeyıtaşıyor
İlk hukumetı yolsuzluk skandahyla çalkalanırken, kansının
adına yabancı bır bankada yüklu bır mıktar para olduğu ılen
süruldu Rabın. skandala rağmen İşçı Partısı'ndekı yennı
koruyarak 1984 v ılındakı koahsyon hukümetınde savxmma
bakanlığına atandı 1987 yıhnda Fılıstınlıler bağımsızlık ıçın
kıtlesel bır ayaklanma başlattıklannda. Rabın "demir yumruk"
pohtıkasıyla karşılık verdı Ancak Lıkud. Başbakan İzak
Şamir'ın onerdığı bır plan doğrultusunda Fıhstınhlerle banş
yapmaya çahştı Şamir'ın 1990 yılında daha fazla ılen
gıtmeyı reddetmesı uzenne koahsyon hukumetı dağıldı
Hukumete geldığının altına gununde Rabın. Arap hasımlanna
başkentlennde goruşme onensı goturdu ve ışgal altındakı
topraklarda yenı Yahudı yerleşım bınmlennın
oluşturulmasından vazgeçtı
Bölge banşıTürkiye'yeekonomikfırsatlar sunuyor
HALLKGER4Y
ANKARA - Fıhstın Kurtuluş Orgutu ve
israıl ın bırbırlennı resmı olarak tanıması-
ndan sonra ımzalanması beklenen anlaş-
manın yaratacağı banş ve ıstıkrar ortamı.
Turkıye açısından venı ekonomik fırsat-
lann doğması anlamına gelıyor
Ankara. gehşmelen memnunlukla karşı-
larken bolgedekı banş ve ıstıkrann kısa ve
!
i7un donemde. ozellıkle ekonomik açıdan
Turkıye ye yenı fırsatlar sunabıleceğıne
dıkkdt çekıyor Sunye-Turkıye arasındakı
ılışkılcrde, Turkıye'nın doğal muttcfıkı
sayılan israıl ın. Sunye ıleyakınlaşmasının
olumsuz sonuçlannm olup olmavacağı ve
Ivraıl-^rapanlaşmazlığınm bıtmcsıvie Or-
ı (JcıiLi Jakı su sorununun çozumu ıçın
Turkıve'ye ne gıbı baskılargetırebıleceğı de
bır soru olarak zıhınlen kurcahyor
Ortadoğu'dakı Arap-İsraıl kutuplaş-
ması. Turkıye'yı ıkı tarafia olan ıhşkılerde
belh bır denge kurmaya doğru yoneltıyor-
du Turkıye. 1988 Kasımı'nda kurulan Fı-
hstın Devletı'nı aynı gun tanıyan ılk uç ulke
arasında yer alıyor Bununla bırhkte. An-
kara'dakı FKÖ temsılcıhğının buyukelçı-
lık duzevıne yukseltılmesı. ancak 1991 yılı
başında olmuştu FKÖ temsılcılığı buyu-
kelçıhk duzevıne çıkanhrken. aynı gun,
maslahatguzar duzeyınde olan israıl tem-
sılcılığı de buvukelcıhk duzeyıne yukseltıl-
dı Turkıye'nın. Arap ulkelennden yaptığı
dışahmlarda da İsraıl ıle bır denge yuruttu-
ğu gozlemlenıyor
Israıl'ın FKÖ ıle anlaşmasının ardından
Sunye ıle de bır anlaşma yapması ve dığer
Arap ülkelenyle İsraıl arasında ıhşkılenn
kurulması beklenıyor Arap-İsraıl çatı-
şması nedenıyle şımdıve dek savunma ve
guvenhk onlemlenne gıden kaynaklann
bolgenın kalkınması ıçın kullanılması so-
nucu, bolgenın butun dunyadan yatınm-
alan çekmesı ve tıcaret hacmırun sıçrama
yapması beklenıyor
Bolgede en guçlü ekonomıye sahıp ulke
tslarak kabul edılen Turkıye'nın ortaya
çıkan bu fırsatı değerlendırmemesı ıçın hıç-
bır neden yok
İsraıl ekonomısının oldukça yuksek tek-
nolojıye sahıp olmasına karşın. iyi durum-
da olmadığına dıkkat çeken ekonomıstler.
"İsrail. ekonomide ne kadar atak gorünürse
gorunsuo. Türkiye ile karşılaştmldığında
gûçlu gozukmuyor" yorumunu yapıyorlar
Kısa donemde, Batı Şena ve Gazze Şen-
dı ıle ışgal edılmış topraklarda buyuk alt-
yapı yatınmlan yapılması gerekeceğıne
dıkkat çeken kaynaklar. bu atılımı ustele-
nebılecek bınkımın Turkıye'de olduğuna
dıkkat çekıyorlar
Arap ulkelenrun çekıncelennın kalk-
masından sonra. İsraıl-Turkıye arasındakı
ıkıh tıcaretın sıçrama yapabıleceğı bıldınlı-
yor Bolgedekı su sorunun çozumu ıçın
Türkıye'nın onerdığı Banş Suyu projesı-
nın, Israıl'ı de kapsaması nedenıyle Arap
ulkelen tarafından çekınceyle karşılan-
masını hatırlatanlar, su projesının fıabl ol-
ması durumunda, gerçekleştınlebıleceğını
bıldınyorlar Ancak İsraıl'ın Arap ulkele-
rıyle arasını duzcltmesı sonucu. Turkıve'ye
sulannı serbest bırakması veya çok taraflı
bır anlaşma yapılması baskısı yaratabılece-
ğı, senaryo duzeyınde de olsa goz onüne
ahnıyor
FKÖ-İsraıl yakınlaşmasının sonuçlan-
ndan bınnm de, bolgedekı aşın dıncı orgut-
lenn etkınhklennın azalması olması bekle-
nıypr
Önümuzdekı donemde, Turkıye nın.
israıl ve Fıhstın'e ılışkın dıplomatıİc trafı-
ğınde hızlanma beklenıyor Fıhstın Devlet
Başkanı Yaser Arafat'ın onumuzdelu pa-
zartesı gunü Turkıye'ye ılk kez yapacağı
resmı gezı sırasında, Turkıye'nın Fılıstın'-
dekı ozerk yonelıme yapabıleceğı katkı-
lann da ele alınması beklenıyor Arafat en
son 1988 yılında Turkjye ye özel bır zıyaret
yapmıştı Arafat ın yapacağı resmı gezı. 8
Cumhurbaşkanı Turgut Özal'ın olumü ne-
denıyle ertelenmıştı Arafat'ın o dönemde-
kı gezıyı etkıh ulkelere açılım yapabılmek
ıçın ıstedığı behrtıhyor
Dışışlen Bakanı Hikmet Çetin'ın son
anda ertelenen İsraıl zıyaretının de ekım
ayı ortalannda yapılması beklenıyor Dı-
şışlen kaynaklan, Çetın'ın yapacağı gen ıle
ılgılı kesın tanhlenn, bolgedekı yoğun dıp-
lomatık trafik nedenıyle henuz saptana-
madığmı bıldınyorlar Ankara'dan eylul
sonunda aynlacak olan ve Çetın'ın gezısı
ıçın buyuk çaba harcayan İsraıl Buyukelçı-
sı Uri Gordon'un, yakm çevresıne, "Çetin'-
le Perez iki yöriıngedeki iki gezegen gjbi.
Tarihler birbirlerine yaklaşıyor. Ama bir
türlü çakışmıyor" şekhnde yakındığı oğre-
nıldı