Katalog

30 AĞUSTOS 1993 PAZARTESİ CUMHURİYET SAYFA DIŞ HABERLER Çernomirdin ABD'yegitti • MOSKOVA (AA) - Rusya Başbakanı Viktor Çernomirdin ikili ekonomik işbırliği konulannda görüşmeler yapmak üzere dünABD'yegıtti. Çernomirdin'ın ABD'yeyaz başında yapması planlanan ziyaret. VVashington yönetiminin, Hindistan'a, füze üretiminde kullanabilecek motorlar satma gırişimı nedeniyle Rusya'ya yaptınmlar uygulama tehdıdinin yarattığı gerginlik üzenne ertelenmişti. Çin'de bara] çöktü • Dış Haberler Senisi - Çm'in batısındakı Qınghai bölgesınde yıkılan bır barajdan doğan ve bırkaç köyü bırden sular ahında bırakan selde en az 223 kişının öldüğü bildınldi. Ancak ölü sayısının daha da artmasından endışe edılıyor. Barajın çökme nedeni henüz belhdeğil. Neonaziler birleşiyor • Dış Haberler Senisi - Almanya'da sayılan giderek artan Neonazi gruplannın ülkeçapında entegrasyona doğru hazırlıklar içinde plduğuaçıklandı. Almanya İçGüvenlikKurumu Başkanı. Reuter'e verdiği demeçte. eylem bırlikleri kuran Neonazilenn bırortak cephe yolunda temaslarda bulunduklannı söyledi. Filistinlilerde özenklik hazırlığı • Dış Haberler Servisi - İsrail ile FKÖ arasmda gerçekleşürilen müzakereler sonunda, işgal topraklannda Filistinlilere özerklik venlmesinı sağlayacak bazı konularda uzlaşmaya vanldı. İsrail hükümeti konuyla ilgili Iblarak bugün toplanıyor. lUzlaşmaya vanlan jkonulann başında, İsrail Şılahlı Kuv\etleri"ninGazze Şendi ve Eriha"dan çekılmelen yeralıyor. Bu arada İsrail Radyosu. İsrail faükümetının gızli görüşrnelerdc bulunduğu fKO'yü resmen tanımasının ^•akın olduğunu duyurdu. Singapurrİşci lideri başkan fcSİNGAPUR(AA)- Şıngapur'da eski başbakan Ve işçi lideri Ong Teng çheong önceki gün yapılan seçimlerde oylann yüzde 59'unu alarak devlet başkanı bkiu. Yetkililer, Smgapur'da ^aklaşık 30 yıldan bu yana ^apılan ilk seçimler fonucunda. Ong'un seçimle ışbaşına gelen ilk devlet başkanı unvanını da kazandığınj bildirdıler. Azerbaycan Meclis Başkanı, "Moskova artık Ermenilere karşı devreye girmeli" dedi AliyevRusya'danyardımistedi MOSKOVA (AA) - Azerbaycan Par- lamento Başkanı Haydar Ali>ev, ülkesi- nin Karabağ sorununun çözümü için Rusya'nm yardtmını istedığini ve bu yardım için resmen talepte bulundukla- nnı belirterek "Bunun bazılannın hoşuna gidip gitmediği umurumuzda bile değil" dedi. Rusya'nın Karabağ konusundaki özel temsilcısı Vladimir Kazimirov'un da "hükümctinin bu soruna bakış açısının artık değiştiğini" sovledığı bıldırildi. Turan Ajansı'nın habenne göre Hay- dar Aliyev, Erivan ve Hankenti'nde Er- menistan ve Dağlık Karabağ Ermenile- rinin lıderlenyle görüşen Kazimırov'u önceki gün Bakü'de kabul etti. Aliyev. görüşmede. BM ve AGİK so- runla ilgili kararlar almaya devam eder- ken Ermenilerin "bildiklerini yapmaya devam ettiklerine'*dikkati çekerek "Rus- ya'nın artık bu konuda söz söylemesi za- manı gelmiştir" dıye konuştu. Ali- yev. Mosko\a"nın bu konuda kesın bır tavır belırlemesinden "memnunhet du- vacaklarını" belirttı. Karabağ Ermenilerinın, bölgenın dı- şındaki saldırganlıklannı arttırarak Azerbaycan"ın güneyıni tümüyle işgal altına almaya başlamalan üzerine böl- geye giden 'Kazimirov da "Ermenilerin son evlemlerivle biriikte Karabağ soru- nunun artık nitclik değiştirmeye başladı- ğı" yolundakı görüşünü Ermenıstan ve Karabağ Ermenılennın liderlenne du- yurdu. Turan Ajansı, Kazimirov'un, ülkesi- nın bu nıtelik değişiminden duyduğu ra- hatsızlığı Ermeni tarafına ılettığinı bıl- dırdi. Ajansa göre Kazimirov. ülkesinın "tu- tum değişikliği" olarak nilelediği geliş- me nedeniyle Karabağ Ermenıleriyle yaptığı göriişmelenn "çok zorlu geçtiği- ni" açıkladı. Erivan'a suçlama Öte yandan resmı Azertac Ajansı'na göre Aliyev, Karabağ sorununa ılışkın olarak yaklaşık on gündür izlediği poli- tikada, "ani birdeğişiklik" olarak nıtele- nen bir tuiumla. sorunun çözüme ka- vuşturulamamasından doğrudan Er- menistan'ı sorumlu tuttu Azertaca göre Aliyev. Kazimirov'la görüşmesi sırasında. "Ermenistan'ın tu- tumunun aniaşılmaz bir nitelik kazandı- ğım" ve son gelışmelenn "Ermenistan'ın bu sonınu çözümleme konusundaki ni- yetlerini kuşkuda bıraktığını" söylcdı. Azertac "acil" koduvla verdiğı habe- nnde Alıyev'ın Erivan yönetiminı eleş- tırmesinin dıkkat çekirî olduğunu be- lirtti. Azerbaycan Parlamento Başkanı, bir süre önce "çattşan taraflar arasında doğrudan temasların gerekli okhığuna inandığı" için Dağlık Karabağ Ermenı- leriyle görüşmelere başlamış ve "askeri düzeyde vapılan" bu temaslar sonucun- da beş günlük bir ateşkes sağlandığı bil- dirilmişti. Ancak bu ateşkes Ermeniler tarafından bir gün sonra ıhlal edilmiştı. Bakü'deki yerel kaynaklar, Aliyev "ın tutum değişikliğinin ardında. Rusya'- nın özel temsilcısı Vladimir Kazimirov'- un, Karabağ Ermenilerinin eylemlerini durdurmada başan sağlayamaması ol- duğunu belirtiyorlar. Alıyev'in bu yeni politikasıyla. Rus- ya'yı ve uluslararası kamuoyunu, baskı- İan Ermenısian üzerinde yoğunlaştır- maya yönlendirmeyi amaçladığı belir- tilivor. Bosnalı Sırplar Cenvere planını kabul ederken Hırvatlar koşullu olarak onayladı Boşnaklardanbarış planına ret Dış Haberler Senisi - Çoğun- luğunu Boşnaklann oluşturdu- ğu Bosna-Hersek Parlamento- su ülkenin üç etnik cumhuruyi- te bölünmesıni öngören Cenevre banş planının bu ha- liyle kabul edılemeyeceğini açıkladı. Boşnaklar planın de- ğiştirilmesi için Cenevre görüş- melenni sürdürme karan aldı. Bosnalı Sırplar planı kabul ederken. Hırvatlar bazı koşul- lar önesürdü. Bosna-Hersek Parlamen- tosu'nda 3 gündür süren görüş- meler sonucunda Cenevre'de sunulan banş planını bu haliyle kabul etmediğini. ancak görüş- melerin devamı için temel alın- masına karşı olmadığı bildiril- dıParlamento göriişmelenn de- vamı için şu koşullan öne sür- dü: • Bosna Cumhuriyeti'nin devletsel ve hukuki varlığının uluslararası alanda tanınması. • Londra Konferansı ve BM'nin 859 sayılı karan gere- ğınce sılahlardan anndınlmış ve etnık temizlığe uğramış top- raklann Sırplar'dan alınması. • Etnik temizliğe uğramış bu topraklann bir bölümünün Bosna Cumhuriyeu'ne verile- rek haritalann daha uygun bir hale getirilmesi, • Bosna Cumhuriyeu'ne Adriyatik Denizi'ne açılmasını sağlayacak topraklarverilmesi. • Anlaşmanın ardından alı- nan kararlann nasıl uygulana- cağına ilişkin tüm aynntılann resmen belirlenmcsı. • ABD'nin siyasi ve askeri desteğinin sürmesi. • Sırp. Hırvat ve Bosna Cumhuriyetleri'nin yönetimin- deki topraklarda azmlıklann söz sahibı olması. çok partili sisteme geçişin anayasal güven- ceye bağlanması, • Mostar ve Banja Luka'nın da Saraybosna gibi açık şehır statüsüne kavuşturulması. Tek yanlı olarak ılan edilcn Bosnalı Sırplann parlamento- sunun Pale kentınde önceki gün düzenledıği toplantıda Cenevre banş planı 3 ret, 14 çekimsere karşı 55 oyla kabul edildi. Toplantı sonrasında bır ba- sın toplantısı düzenleyen Sırp lider Rado\an Karadziç Boş- naklann banş planını kabul etmek için koşullar öne sürmesi hahnde, Cenevre görüşmeleri sırasında söz verdikleri ödünle- ri vermekten vazgeçecekleri S ı r p l a r çekilecek mi? Yeni plana göre: Sırplar Boşnaklar [ • - : '....' . ] Hırvatlar AdriyatikCSenizı Sırpların geri çekilecegi topraklar AdriyatiK^Denızı Plan kabul edilirse Sırplar şu anda ellerinde bulunan toprakların yüzde 23.9'unu geri verecek. Srebrenika Zepa Gorazde Saraybosna Guardiandan ahnmışlır tehdidinde bulundu. Karadziç, "sa> aş meydanında kaybettkilerini göriişme masa- sında kazanan" Boşnaklar için Cenevre banş planının "son şans" olduğunu söyledi. Yine tek yanlı olarak ilan edi- len Bosnalı Hırvatlann parla- mentosunun Grude kentinde önceki gün yaptığı toplantıda Cenevre planı koşullu olarak kabul edildi. Hırvatlar Müslü- manlar ve Sırplar onayiarsa planı kabul etmeyelıazırolduk- •lan bildirdilcr. Hırvat parlamentosunun oy- birliğiyle Hersek-Bosna Cum- huriveti ilan etmesinden sonra Cenevre planının koşullu kabul edilmesine ilişkin bir basın top- lantısı düzenleyen Hırvat lıder Matc Boban "Sırp ve Boşnak parlamentolarının planı reddet- mesi dunımunda işin başına dön- müş olacağu. Bu aşamaya gelin- diğinde ise asü sorun yeni görüş- meler yapılıp yapılmayacağı..." dıye konuştu. Mate Boban'ın yanı sıra Sırp lider Karadziç ve Bosna Hersek Cumhurbaşkanı Alia İzzetbe- go\ic"in bugün Cenevre'ye gi- derek parlamentolannın banş planına ılışkın kararlannı Lord Owen ile Tlıonald Stoltenberg'e iletmeleri beklenivor. POLÎTÎKADA SORUNLAR ERGUN BALCI Rusya ve Kafkaslar Rusya, Tacikistan'dan Azerbaycan ve Gürcistana, Moldova ile Ukrayna'dan Estonya ve Litvanya'ya ka- dar eski Sovyetler Birliği'nin mirasına sahıp çıkma uğraşı içinde Bu yolda harcadığı çabalar da kendi çı- karları ile Batı'nın çıkarlarını giderek daha belirgin bi- çimde karşı karşıya getiriyor. Batı basını son zaman- larda, Moskova'nın dağılan ımparatorluğu tekrar kur- ma çabalarından duyulan kaygıları dıle getiren yazı- larla dolu. Batı ile Rusya arasında eski Sovyet cum- huriyetlerı konusunda Soğuk Savaş dönemini andı- ran bir rekabet başlamak üzere. Bu rekabet Kafkasya'da Gürcistan ve Azerbaycan'- da başladı bile. Gürcistan'da Moskova'nın Abhazlara yardım etmesine karsılık ABD, Eduard Şevardnadze yönetimini destekliyor. Azerbaycan'da ise VVashing- ton, eski KGB Generalı ve Politbüro üyesi Meclis Baş- kanı Haydar Aliyev'le Başbakan Suret Hüseyinov'a kuşku ile bakarak Elçibey in devrede kalmasını isti- yor. Kafkasya'da, Ukrayna, Moldova, Kazakıstan ve Es- tonya'da olduğu gıbı Rus azınlıkları yaşamıyor. Bu noktadan hareketle "Rusya Kafkaslar'a müdahale et- mez. Çünkü vatandaşlarını koruma zorunluluğu yok" diye düşünütebilir. Ancak Moskova'nın Kafkaslar'da ekonomik ve stratejik çıkarları var. Bolgede Rus azınlığın bulun- mayışı tse vatandaşlarının hayatının tehlikeye girme- sı söz konusu olmayacağından, Moskova'yı müdaha- le ıçın yureklendirebılır. Rusya'nın Kafkaslar'da önce çok önemlı ekonomik çıkaları bulunuyor. Azerbaycan ve 1991 sonlarında bağımsızlığını ilan eden Müslüman Çeçenya Cumhu- riyeti zengin petrol yataklarına sahıp iki ulke. Rusya toprakları içinde bulunan Çeçenya, bağımsızlığını ilan ettikten sonra tam bir ekonomik ve siyasal kargaşanın içine yuvarlandı. Ülke yakında kendiliğinden tekrar Moskova'ya dönebilir. Azerbaycan'da ise durum değışık. Bakü, Türkiye ve Batı'ya ya da Iran'a kayabılir. Moskova bu bakımdan Azerbaycan'da güvenebileceği bir yönetımin işbaşın- da olmasını ister. Gürcistan'da Abhazya yerel parlamentosu, Rusya Federasyonu'na katılmak istedığini açıkladı. Abhaz- ya'nın Rusya'ya katılması ile Moskova, turistık Kara- deniz sahilleri ve Suhumi limanından yararlanma olanağına kavuşacak. Güney Osetya'daki ayrılıkçılar ise Rusya Federasyonu içındeki Kuzey Osetya ile bir- leşmek istıyorlar. Böylece Rusya'nın Gürcistan'da ayrılıkçı güçleri desteklemesinin riedenleri ortaya çıkıyor. ••• Ancak Rusya'nın bölgedeki gelişmeler karşısında duyarlı olmasının çok önemli başka bir nedeni daha var. Ülkenin tarım bakımından en zengin toprakları, KafkasyanınhemenkuzeyındeKuban Nehri havzası ile Stavrapol bölgesinde yer alıyor. Bu yöreler Rus- ya'nın et, süt ve sebze tüketiminın önemlı bölümünü karşılıyor. Kafkaslar'da denetimi sağlamak, Rusya için zengin tarım bölgelerini güvenceye almak açısından da önemli. Moskova, Kafkaslar ve Orta Asya'dan vazgeçmez. Bu bölgeleri tekrar kendı etkinlik alanına alabilecek ekonomik ve siyasal güce sahip olup olmadığı ise tartışma konusudur. Rusya. Kafkaslaj'dan Orta As- ya'ya kadar bolgede yeniden denetım kurmaya çaba- larken içeriden parçalanabilir. Kafkaslar ve Orta As- ya'da Rusya'nın çıkarları ile Batı'nın çıkarları arası- ndaki sürtüşme ise Türkiye'ye avantaj sağlayabilir. Ancak Ankara'nın bugünkü durumunda gerek Kaf- kasya gerekse Orta Asya'da Rusya ile işbirliği yapmadan mesafe almasının çok zor olduğu da kabul edilmesi gereken birgerçektir. GÜRCİSTAN Bu kez Gamsahurdia yanhlanayaklandı MOSKOVA (AA) - Gürcis- tan'da. Abhazya bölgesınin bağımsızlığını isteyen aynlıkçı gruplarla hükümet güçlen ara- sındaki catışmalara siyasi bır DAHA ETKİN HİZMET İÇİN BMW KOSİFLER 0T0 İLE ANTALYA'DA. BMW dostlanna daha etkın satış ve satış sonrası hizmet sunmak amacı ile Borusan Oto BMW Yetkıh Satıcısı ve Servısı Kosıfler Oto şımdı de Antalya'da. Kosıfler Oto, 1985 yılından gunumuze en genış BMVV satış ve sa- tış sonrası servıs etkınlıklerı ile BMVV dostlannın yanında olmanır gu- rurunu yaşıyor Kosıfler Oto uzman satış ve satış sonrası servıs kadrosu ve BMVV AG normlarında çok yakında gerçekleşecek Entegre Servıs yatınmı ile Antalya ve yoresındekı BMVV kullanıcılarına da en etkın hızmetı verme amacında. Kosıfler Oto BMVV Acıl Yol Servısı Antalya ve yoresınde de huzuru- nuz, güvencenız olacak. Kosıfler Oto'da mevcut otomobılınızı 1994 model BMVV'nız ıçın en uygun koşullarla değerlendırebıleceğmız gıbı, genış kredı ve vade ola- nakları konusunda da bılgı sahibı olabılırsınız Kosifler Oto'da sıze sadece, sıze ozgu BMVV'nızı seçmek ve kara- nnızı vermek kalacaktır Kosifler Oto Borusan Oto BMVV Velkılı Satıcısı M e r k e l Baodat Coddssı 2<2'5 Ç ı f t e h a v u l l a r - l s t a n t u l T»l (11 302 2* 61 (3 hat), 386 86 67/68. 359 99 38 359 99 46/47. Faks 369 56 35 S * r v i s Ku çu ky a 11 - 1 s t a n t> ul T s l ( t ) 4 1 7 3 0 3 0 | S h > t ) Antalya Anafartatar Cad 78/A Antalya Tel (3() 43 00 03/04 Faks 43 00 05 SİZİ GELECEĞE ULAŞTIRACAK. çözüm sağlanması asamasına gelinirken. ülkenin geçen yıl devrilen eski devlet başkanı Zviad Gamsahurdia') a bağb sı- lahlı birlikler iki kasabayı kontrol altına aldı. TASS ve lnterfaks ajanslan- nın haberlerine göre. Zviad Gamsahurdia'ya bağlı Loti Kobal\a'nın komutasındaki sayılan birkaç yüze ulaşan mi- liıanlar. tank ve zırhlı araçlarla ağır silahlann desteğinde önce Senaki. ardından da Apaşa ka- sabalanna girdiler. Senaki kentine girişlen sıra- sında Gamsahurdia yanlısı mı- litanlann sert bir direnişle karşılaştığı belirtildi. Gamsahurdia'ya bağlı kuv- vetlerin. Senakıde ele geçir- dıkleri bazı tank ve zırhlı Wç- larla daha da güçlenerek ılerle- dıkleri Apaşa kasabasında ise hıçbir dinenişle karşılaşmadık- lan haber verildi. Bu güçlerin şimdi de Gürcis- tan'ın batısındakı en önemli li- man kenti olan Potı'yi tehdit ettıklerı ve kenti ele geçirme hazırlığı içinde olduklan bildi- nlıvor. Şevardnadze uyartlı Gürcistan Dev let Başkanı Eduard Şevardnadze. Gamsa- hurdia yanlılannın başlattığı askeri operasyonla ülkenin ba- tısındaki yerleşim merkezlerini ele geçirmelerinın ülkede açlık tehlikesinı gündeme getırebile- ceğinı bildırdi. Şevardnadze dün Tiflis'te olağanüstü toplanan parla- mentoda yaptığı konuşmada Gamsahurdia yanlısı 300 kadar milisın Senaki ve Apaşa'dan soııra Khobı kasabasını da de- netım altına aldıklannı belirtti.