Katalog

SAYFA CUMHURİYET 30 AĞUSTOS 1993 PAZARTESİ Z 8 DUNYADA GEÇEN HAFTA Tüp bebek dinozorlar para kırı\or EDİPEMÎLÖYMEN Steven Spielberg'in bilım-kurgu fantezisı Jurassic Park, gelmiş geçmış en karh fılm oluyor. olacak. Sadece Ingiltere'de gösterimdekı 6 hafta içinde hasılaü 36 milyon 108 bm 681 sterlini buldu. Bizım paramızla 650 milyar kadar. İngiltere'de 449 sinemada birden oynuyor. Jurassic Park, bir bilim-kurgu botanik bahçesi. Tropik ormanlarla örtülü. el değmemiş, uzak ve ulaşımı zor bır ada. Genetik ve matematik biliminin en fenni yöntemleriyle el değmeden ve tüp bebek yöntemıyJe üretilmiş dinozorlarla dolu. Dinozorlan dinozor yapan özellikler. birzamanlar onlan sokan sıvrisineklerin kanından elde edilen bilgilerle bir araya getirilmiş. Ondan sonra da tüp bebek yöntemiyle dinozor üretimine geçilmiş bu adada. Amaç, Disneyland gibi bir eğlence merkezi yaratmak. Bilim-kurgu filmlerdehepmega zengin süper manyak kötü adamlar vardır. Olrnayacak düşlerin peşinde koşup insanhğı yok edeceklerken esas oğlan ve esas kız yetişip insanhğı kurtanrlar. Bu filmdekı mega zengin, kötü adam değil. Ama bilime fazla güvenmiş, biraz bön. Doğanın yasalannı bihmle alt edebileceğini saruyor. Ama boşuna. Nitekim sonunda yenen doğa. Yenilen bilim. Filmdeki ikinci derece kahramanlar INGILTERE belalannı bulurken esas oğlan-esas kız ve ana kahramanlar helikopterle adadan nurlu ufuklara doğru uçarlar. Adada kalan dinozorlar da herhalde doğa yasalan uyannca birbirlerini yemişlerdir. Filmin devamı çekilirse öğreninz. Filmı hasılat rekorlan kıracak kadar çekici kılan. ılen teknoloji harikası bilgısayar yöntemleri kullanılmışolması. Dinozorlar, masa başında ekranda üretılmış ve çayıra salınmış. Ama o kadar gerçekler,filmhileleri o kadar ustaca ki Ingiliz Film Sansür ve Değerlendirme Kurulu. filmi çocuklann ancak ana babalanyla bırliktegörebileceklenne karar verdi. Spielberg bıle "Bu korkunç filmi çocuklarunın görmesini istemem"dedı. Artık bunun ne kadan reklam. ne kadan gaz belli değil. Çünkü çocuklar filmdekı sinema hilelerine hayran kalıyor, ama gerçek olmadığını bılıyorlar. Batı'da çocuklar, bılgisayarla haşır neşir büyüdüklen için ve onlann ekran ve fîlmlerde 10-12 yaşlannda gördüklerini, anababalan 10-12 yaşlanndahayal bile edemediklerinden, Jurassic Park da sonuçta onlar için klasik bir macera fılminden ibaret. Filmin Londra'dakı galasına Prenses Diana da ikı oğlu ile eeldı. Sıvah tuvaleti \e resmi zevatla gelen Diana'yı kapıda Steven \e filmin oyuncuJan karşıladı. Bırkaç gün sonra Diana, çocuklannı alıpbir kez daha sinemaya gitmiş. Bu kez kafasında bir kep, üzerinde bırmont, ayağında bluejean. yanında da ellerinde dondurmalan ile ıki oğlu > ine. Diana'nın bilefilmeikinci kez gitmesi boşuna değil. Filmin 6 haftadır hasılat rekorlan kırması da. Veeylül başlarken İngiltere'de onun hasılatma yaklaşan başka fılm yok. Ahlaksız Teklif 15 haftadır oynuyor ve sadece 11 milyon sterlin toparlayabildi. Yaz geldi diye fılm ve sanat sezonu duraklamayan İngiltere'de, Jurassic Park'ın dinozorlan çok iyi iş yaptı kısacası. Sosyaldemokratiann gemisisuahyor FERRUH YDLMAZ KOPENHAG - Danimarka'da gecen hafta sosyal demokrat ağırlıkh koalisyon hükümetinin geleceğiyle, göcmenler ve dolayısıyla Türkler yine en çok tartışılan konu oldu. Tartışmayı bizzat sosyal demokrat başbakan Poul Nyrup Rasmussen'ın kendisi yaratü. Öncekı hafta sonuna doğru yayımlanan kamuoyu yoklamalannın, hükümet partilerinin ve özellikle de sosyal demokratlann büyük oy kaybına ugrayacağını göstermesi hükümet içinde paniğe yol açtı. Kamuoyu yoklamalan, sosyal dernokratlar için tam bir hezimetin göstericisi oidular. Yoklama sonuçlanna göre her zaman en büyük parti olagelmiş sosyal demokratlar, büyük bfr oy İcaybıyla 69 milletvekilliğinden 55 milletvekilliğine düşecekler ve zirveyi 50 milletvekili çıkaracak olan daha birkaç yıl öncesinin görece küçük sağ liberal partisi Venstre ile paylaşacaklar. Kamuoyu yoklamalan. koalisyon ortağı dığer küçük merkez partilerinin de oy kaybedeceğini, sağ kanatta merkez partilerinin desteği olmadan. liberaller muhafazakarlar ve yabancı düşmanı ilerleme partısınden ibaret birçoğunluk oluşacağını gösteriyor. Bu sonuçlarüzerine bir açıklama yapan hükümet ortagı Merkez Demokratlann lideri Mimi Jakobsen, yabancı düşmanı ilerleme partısini devredışı bırakmak ıçın gerekırse sosyal demokratlarla işbirliğinı kesip liberaller ve muhafazakarlarla sağ kanatta bir birhk oluşturmaya hazır olduklannı söyledi. Başbakan ve Sosyal Demokrat Partı lideri Poul Nyrup Rasmussen ise, partisinin destek kaybetmesinin suçunu hemen göcmenlere ve mültecılere atarak yenı bır tartışmanın daha başlamasına neden oldu. "Artık tabuları > ıkmalıyız. Göcmenler ve müJteeiJer konusu da tartışılabilmeli. Göcmenlerin ve mültecilerin ailelerini yanlarına gerirebilmelerinin kBrtlanmasuu gözden geçirebüiriz" diyen Başbakan Rasmussen'e ilİc tepki selefı çevre bakanı Svend Akuen'den geldi. Rasmussen. "Yabancılan günah kcçisi vapmavalım" diyen Auken'e tepkı gösterdı. ı ı c ı ı l l î fiiımn m'it*rc:î Ja|»nl«nn dünyaca ünlü sumo güreşi, giderek Avrupa'da da ilgi görme- g ı U » U 1 U S U 1 I 1 U g U I C Ş l y e başladı. \ncak birkaç yüz kiloluk Japon güreşçilerin aksine, sıska iki İngiliz, Londra'nın merkeande merakiısına küçük bir gösteri sundu. İngiliz giireşçiler zayıflıklannı gizlemek için içi süıfger dolu tulumlar giydi. Japon sumo güreşçilerine benzemeye çalışan iki kafadar, güreşçiden çok iki çizgi film kahramanım andınyordu. ÇiftçilerBalladıırayüklenmehazırlığındâ IVtiŞEL PERLMAN PARİS - Geçen hafta üstünde en çok durulan ve tartışılan konulardan bınnı oluşturdu tanm. Bu sorunun şakası yok! Her zaman ayaklanmaya hazır. genelde AT dışı, bazen de üye ülkelerden bıle Fransa'yagiren kamyonlara saldınp içindeki ürünleri imha eden aynca güvenlik güçlenyle de çauşan Fransızçiftçilerinin, resmi merciler tarafindan muhatap olarak kabul edilmiş sendikalan şimdilik suskun. Ancak onlann dışında kalan ve kendisine "tanm koordinasyonu unvarunı yakıştıran bazı çiftçiler hükümete şimdiden bir "uyan" göndermekten geri kalmadı. Daima sağ ve tutucu iktidarlan yeğlemiş olan çiftçi sınıfı çıkarlan tehlıkeye gırdiği, çok calışıp az kazandıklan gerekçesiyle eski sol iktidan bir haylı hırpaladıktan sonra şimdi de Edouard Balladur hükümetine "yüklenme" hazırlığı içındeler. AT çerçevesındeki yeni ortak tanm politikasını (PAC) hala içlerine sindıremediler. Normal sendikalar durumu ınceleyedursun, şu "tanm koordinasvonu"nun planı şimdiden hazır. Yaptığı açıklamada geçen yıl fiyaskoyla sonuçlanan "Paris'i kuşatma operas\onu"nu önümüzdeki 15 e\ 1ülde yı nelev ip başkentin dışansıyla tüm trafik bağlantılannı keseceklermiş. Nastl mı? 30'ar kışılık 200 grup. başkente 50 km. mesafeden ıtibaren tüm araçlara engel olarak! Ama genel kanı çiftlerin haksız ohduğu yolunda. Başbakan. İzmırli Balladur. Fransız tanm çıkarlannı hem AT hem de uluslararası tıcaret ve gümrük anlaşması GATT çerçevesinde sağlam şekilde savunmak amacıy la yoğun biçimde mücadele edıyor. Gecen haftanın sonlanna doğru. Edouard Balladur bu konuda Alman meslektaşı Helmut Kohl'ün desteğini bile kazandı. Ancak ertesi gün çabucak kelımeler üstünde oynayan bir Alman hükümet sözcüsü, başbakanın sözlerinin iyı anlaşılmadığını açıkladı. AMLARKAMLAR ECMEL BARUTÇU Biraz FazJa Dep nû? Geçen haziran ayında Türkiye'nin Bern Büyükelçi- liği'ne yapılan saldırı sırasında bir göstericinin ölümü üzerine Türkiye-isviçre ilişkilerınde ortaya çıkan gergin- lik, büyükelçiliğin iki koruma görevlisinin Ankara'ya dönmeleri sonucu yatışmış sanılırken Isviçre hükümeti- nin Türkiye'nin Bern Büyükelçisi Kaya Toperi'nin yargı bağışıklığının kaldırılmasını istemesiyle yeniden tır- manma gösterdi. Diplomaside "yargı bağışıklığınınkaldırılması"istemi ile "persona nongrada-istenmeyen adam" uygulaması arasında, sonuçları itıbarıyla benzerlik vardır. Çünkü diplomatının yargı bağışıklığının kaldırılması şeklinde bir taleple karşılaşan ülke, böyle bir istemi kabul etme- yeceğinden diplomatını kendisi geri çeker. Nitekim yar- gı bağışıklığının kaldırılması şeklindeki bir talebinşimdi- ye kadar herhangi bir ülke tarafından kabul edildiği pek görülmüş değildir. isviçre hükümetinin Büyükelçi KayaToperi'yi "perso- na non grada" ilan etmeyip kendisini yargılamak için "yargı bağışıklığının kaldırılmasını''Türk hükümetinden istemesinin ardında yatan amaç, kuşkusuz bu talebi ka- bul etmeyip büyükelçisıni Bern'den geri çekmek zorun- da kalacak olan Türkiye'nin Isviçre'ye karşı, eski deyi- miyle "mukabele-i ö/7m/'s//"yapmasını önlemekti. Türki- ye bu oyuna gelmedi ve Büyükelçi Kaya Toperi'yi geri çağırırkek Isviçre'ye misillemeyle karşıhk vererek bu ül- kenin Ankara'daki büyükelçisi ile iki büyükelçilik yetkili- sini geri çekmesinı Isviçre hükümetinden istedi. Isviçre, iki işlevin dayanağı arasında benzerlik olma- ması nedeniyle olacak. Türkiye'nin davranışını kınamış. Oysa, isviçre'nin bu konuda sızlanmaya hiç de hakkı bu- lunmamaktadır. Çünkü, Bern'dekı olayın vuku bulmasının müsebbibi kendısidir. Diplomatik memurların ayrıcalık ve bağışıklıkları hak- kındaki Vıyana Sözleşmesi bütün devletlere toprakların- da görev yapan yabancı diplomatlarla ilgili olarak, cezai yargı bağışıklığına saygı dahil, çeşitlı yükümlülükler ge- tirmiştir. Yabancı diplomatların görevlerini yerine geti- rebilmek için bu yükümlulüklerın hepsi gerekli olmakla beraber, iki temel yükümlülük vardır kı bunlar olmadan diplomatik ilişkilerin yürütülmesi kesinlikle mümkün de- ğildir. Bunlardan biri yabancı diplomatların güvenliklerinin sağlanması, diğerı de bulundukları ülkede görevlerini aksatmadan yapabılmeleri için gerekl mahalli şartların, onlan topraklarına kabul eden devlet tarafından eksiksiz şekilde yerine getirilmesidir isviçre hükümeti, Vıyana Sözleşmesi'nden doğan bu iki temel yükümlülüğüne sadık kalmamıştır. Güvenliklerinin sağlanması kendisine tevdi edilmiş olan kimselerin çalışma yerlerinin fiziki guvenliğini sağ- layacak tedbirleri büyükelçilik binasının önünde önce- den almak konusürıda gerekli hassasiyeti Isviçre hükü- meti göstermemiştir. Halbuki, Batı Avrupa ülkelerinde Türk temsilciliklerine karşı öteden beri girişilen saldırı- ter ve vuku bulan olaylar, bu konuda gerekli olan önlem- leri Bern'deki güvenlik makamlarının eksiksiz şekilde almaları için yeterli ikazı oluşturuyordu. Isviçre gerekli önlemleri almış olsaydı Türkiye'nin Bern Büyükelçiliğı'nin önündeki olay vuku bulmazdı. Dolayısıyla olayın sorumlusu Isviçre hükümetidir. Hem koruyucu önlem almayacaksın hem de "ben ge- MArkau 17. Sayfada GecenyılAYGAZ SOBA alanların bu yılsoba alacaklara bir ciftsftzüvar... Bizim burada kış sert geçer. Ama geçen lcış Aygaz Soba aldık, lcışı anlamadık doğrusu. Hem iyi ısıtıyor, hem pratik. Emniyet sistemleri sayesinde çoaKJumuzun odasında bile gövenle bllandık. Varsa yoba Aygaz Soba. Geçen kışın başında Aygaz soba aldım. Bacası yok, temizlik derdi yok. Çabucak ısıfıyor, iyi sıcaklık veriyor. Üstelik çok ekonomik. İçim ısındı. İşyerimi daha da sever oldum. Geçen kış Aygaz Soba aldık, çok rahat ettim doğrusu. Az yakıyor, hemen ısıhyor, hem de iyi ısıtıyor. Ev işi, temizlik, çoluk çocuk derken kış geçti. Ama kolay geçti, bastım çakmağa ısınıverdi ortalık. Evime rahatlık geldi, güven geldi. Bence Aygaz Soba'dan iyisi yok. • "Türkiye'de soba secilmez...Aygaz Soba alınır." KATAUTIK •Turbo • Elektro • Elelctro U.K. • Üç ayrı emniyet; Otomatik gaz kesme / Oksijensiz ortamda otomatik sönme / Detandör yardımıyta gazı direkt tüpten kapatma #Yakıtı % 95 verimli yakma • 11 kademeli ısı gücü ayarı • 4300 kcal/h toplam güç • 0.235 max kg/h gaz tüketimi • 1 yıl garantili. Aygaz• 4 y g f l z ' o j f i v e ı ı e f c b i r g e l e ı e k f / r . " INFRARED •Turbo • Elektro • Elelctro U.K. 1 Uç ayrı emniyet; Otomatik gaz kesme / Oksijensiz ortamda otomatik sönme / Detandör yardımıyla gazı direkt tüpten kapatma • Yakıtı % 95 verimli yakma • 11 kademeli ısı gücü ayarı • 5400 kcal/h toplam güç • 0.310 max kg/h gaz tüketimi • 1 yıl garantili.