Katalog

9TEMMUZ1993CUMA CUMHURİYET SAYFA SIVAS OLAYLARI Şeriatçılann ateşe verdiği otelde hayatıra kaybeden Asım Bezirci ve ozan Nesimi Çimen'in cenaze törenine yüz bin kişi katıkü Sıvas katliaııııııa büyük öfkeAYŞEYILDIRIM GÜLNURİLHAN Yazar Asım Bezirci ije ozan Nesimi Çi- men'in cenaze törenleri. vüz bini aşkın kışinin katılımıyla Sıvas olaylannm pro- testosuna dönüştü. Mecıdiyeköy'de bir grup polisin yürüyüşçülere el kol işareti yapması üzerine polis aracı tahnp edildi. Polis yürüyüşçülere ateş açtı. bıri ağır ikî kjşi yaralandı. Nesimi Çimen'in Karaca- ahmet Mezarlığı'nda toprağa verilmesi sırasında sivil polislerin üç kişinin kimli- ğini alması üzenne Mezarlıklar Müdür- lüğü bınası taşlandı. Yüz binı aşkın kişi. "Katil devlet", "Hükümet istifa", "Halkız. güçlüyüz, Atatürkçüyüz". "Faşist bakan istifa", "Sıvas'ın hesabını soracağız", "Al- manya'da dazlaklar, Türkiye'de yobaz- lar", "İşte birlik, işte beraberlik" slogan- lan atarak JCabataş'tan Zıncirlikuyu Mezarlığı'na kadar yürüdü. Sıvas'la Madunak Oteli'nin yakılması sonucu 34 kişiyle birlikte ölen yazar Asım Bezirci ıle Nesimi Çımen dün toprağa ve- rildi. Asım Bezirci'nin Şişlı Etfal Hasta- nesı'nden alınarak Kabataş'takı Türkıye Yazarlar Sendikası'na getirilen cenazesi. burada hazırlanan katafalka konuldu. .İlktörenTYS'de " Sabah 09.10 sıralannda ise Nesimi Çi- men'in ailesi. cenazenin bulunduğu Ka- racaahmet Mezarlığı'na geldi. Cenazenin yıkanması sırasında Nesimi'ninçocuklan ve yakınlan fenalık geçirdi. Nesimi'nin cenazesi, sivil polisler tarafından kontrol altında tutulan Karacaahmet Mezarhğı'- ndan alınarak TYS'ye getinldi. Bezırci ve Çimen'in Türk bayrağına sanlı tabutlan, fotoğraflanyla ve çiçeklerle bezendi. Aynı saatlerde çeşitli gruplar da Kaba- taş'tâ toplanmaya başladı. Pankartlar açan ve slogan atan gruplar. Yazarlar Sendikasfnda yapılacak törenin başla- masını bekledi. SHP'nin tahsis ettıği bır otobüsten de Ruhi Su'nun müziği dinletıl- di. Tören, Haşmet Zeybekin, öldürülen- ler için bir dakıkalık saygı duruşu çağn- sıyla başladı. Saygı duruşu sırasında töre- ne katılanlar sol ellcri havada, "Devrim şehitleri ölümsüzdür" sloganını attılar. Şeriatçüara lanet f Daha sonra yazar Yaşar Kemai bir k o nuşma yaptı. Konuşmasına, •"Katliamı yapanlan da, yapüranlan da lanetliyo- rum" diye başlayan Kemal'ın sözleri. "Katil devlet" sloganlanyla kesildi. Slo- ganlar arasında konuşmasını "Bu hıkâye kırk yıl önce başladı*" sözleriyle sürdüren Kemal. şunları söyledi: "Türkiye, öyle iki-üç kişinin yiyeceği kadar kolay değil. Türkiye'yi yedirtmeye- ceğiz onlara. Utançtan başka. elimiide neyimız kaldı Bu kara lekeyi Türkiye'nin alnından sileceğız. 36 kişinin Srvas'ta vahşice yakilması, devletin de buna 7.5 saat seyirci kalması. Türk devlet düzeni- nin çöİcmesimn en büyük göstergesidir. Bir devlet böyle canavarca katliamlara katılırsa. o devlet düzeninin sonu geliyor demektır. İçinde yaşadığımız dünyadan aacık haberimiz varsa, uygar ınsanlık ai- lesı içinde yerimizın kalmamakta olduğu- nu görürüz. Yazık. Mustafa Kemal'in ülkesi 21. yüzyıla insanlığı utandıracak. yaralaya- cak böyle olaylarla, kurumlarla girme- meliydı. Nasıl girecek, o da bellı değil ya. Ülkemiz buna layık değil. Bunu insan so- yu unutmayacaktır. Bu ağır yükün altın- dan, 36 sanatçının öldürülmesinden so- rumluyuz. Türkıye'ye yazık oldu." Daha sonra Yazarlar Sendikası üyesi Gülsfim Akyüz. Bezırri ve Çimen'in ya- şamlannı anlatan bir konuşma yaptı. Akyüz, 36 kişinin ölümünden İçı'şleri Ba- kanhğı başta olmak üzere. hükümetin ve cumhuriyetin kurulmasından bu yana oy kaygısıyla gericiliğe prim veren iktidarla- nn sorumlu olduğunu vurguladı. Akyüz. sorumlulann en kısa zamanda bulunarak hesap sorulmasını istedi. Akyüz'ün ko- nuşması da. "Sıvas'm hesabı sorulacak" sloganlanyla sık sık kesildi. Beşsaat sûren yûriiyüş Yazar Aziz Nesin'le pek çok yazar ve sanatçının da sendika binası içinden din- lediği konuşmalardan sonra tabutlar, cenaze arabalanna konuldu ve önde SHP'ye aıt, ancak üzennde partinin ambleminin bulunmasına izin verilmeyen bir otobüs. arkasında cenaze arabalan ve bunlann arkasında da kortej olmak üzere yürüyüşe başlandı. 11.20'de başlayan yü- rüyüşte Nesimi'nin tabutu bir süre eller üstünde taşındı. Törene kaülan binlerce kişi de alkışlarla yürüyüşü sürdürdü. "Geleceğimizi karartmamak için, geri- ciliğe ve faşizme karşı örgütlenelim", "Tahrik değil, devlet destekJı katliam", "Faşizme ve gericiliğe karşı tek yumruk, tek barikat", "Sıvas'm, faşist katüamın hesabı sorulacak". ''Hâlâ susacak mı- yız". "Yaşasın Alevı-Sünni kardeşliği", "Kahrolsun yobazbk"' pankartlanyla yü- rüyüşe katılardar arasında SHP ve CHP milletvekilleriyle il ve ilçe örgütleri. Tür- kiye Mımarlar Mühendisler Odası Bırli- ği. İstanbul meslek odalan, belediye ışçi- leri, İstanbul Barosu, Tabip Odası ve gençlik örgütleri yer aldı. Türk-İş ve DİSK'in üye olduğu, dünya sendikaalık hareketinin öncü kuruluşlanndan ICF- TU Genel Sekreteri Enzo Friso ve yar- dıması da. DİSK'lilerle birlikte yürüyüşe katıldı. Korteje, çeşitli kentlerden grupla- nn da katıldığı görüldü. Faisal Finans'a saldırı Nesımi ailesinın sıyah bır otomobılın içinde, önde yer aldığı korteje, yürüyüş sı- rasında da gruplar halmde süreklı kaiı- lımlar oldu. Otobüsten de Ruhi Su \e Hasret Gültekin'in ezgıien çalındı Kortej, Tophane'deki Faisal Finans Bankası'nın önüne geldiğinde, bir grup Asım Bezirci ve Aşık Nesimi'nin aileleri. yaşamlannın en acı günlerinden birini yaşıyorlardı. Onlara on binlerce kişi sesleriyle destek obnaya çalışırken yazar vesanatçı dostla- n da yanlarında yer aldı. Sıvas katüamında yaşammı kaybeden sanatçı ve genderin poıtreleri taşınırken genci-vaşlısı pek çok insan, "Susmayacağız" diye haykınyordu. Yitiriİen canlanntabutları. uzun siire dost ellerde taşındı.fFotoğraflar: ERDOGAN KÖSEOĞLU, UĞUR GÜNYÜZ. HATİCE TUNCER) yuhalayıp "Kahrolsun şeriat" sloganj at- tı. Bazı kişiler binayı taşlamak istedi, an- cak taş bulamayınca ceplennden bozuk para çıkanp atülar. Olayın büyümesi, yi- ne aynı grupta bulunanlarca önlendi. Karaköy'e gehndiğınde. yürüyüşe katı- lanlar öğle namazına yetişebilmek için buradaki belediye otobüslenne bındinl- mek ıstendi. Ancak kortejde bulunanlar otobüslere binmeyi reddederek Şişhane'- ye doğru yürüyüşlenni sürdürdüler. Bu arada işyerlerinin camlanndan bakan ve yc'' Lx' 'eyen vatandaşlann ağladıklan görüldü uaa binalardan da kortejin üze- rine çiçekler atıldı. Kortejin, Çağlayan üzerinden Şişh'ye gitmesi planlanırken, yol yapımı nedenıy- le guzergâh değiştirildı ve Okmevdanı >önüne vol venldi. MHPbinasınataş Kasımpaşa'da MHP ilçe örgütünün önünden geçerken. yine bir grup, binaya bozuk para ve taşlar attı. "Türkiye faşız- rne mezar olacak" sloganları atıldı Bina- nın ve altındaki fotoğrafçı dükkânının camlan kınldı. Kortej Perpa'ya _\akla}iıâında yapılan bir anonsla. kortejin ötekı ucunun Ka- sımpaşa Tersanesi'nde olduğu bildirildi. Cenazeler ve kortejin Şişli Camii'ne ulaş- ması saat 14.00'ü buldu. Kortej, burada bekleyen on bini aşkın kişiyle buluştu. Bu kişilerin arasında DİSK'e bağlı sendika- lann yer aldığı görüldü. Bezirci'nin tabu- tu cami bahçesine alınarak cenaze nama- zı kılındı. Cenaze namazına Anakent Belediye Başkanı Nurettin Sözen ile SHP İl Başka- nı Yüksel Çengel katıldı. Namazdan son- ra kortej bu kez Zincirlikuyu MezarlığY- na doğru yürüyüşe geçti. Düzenleme komitesı. isteyenlerin burada sağlanan otobüslerle Çimen'in cenaze töreni için Karacaahmet'e geçebileceği bildirdi. "Cehenneme yürüsünler" Ancak yürüyüşe katılanJar önce Be- zırci'yi toprağa vereceklerini. daha sonra yine. hep birlikte Çımen için Karacaah- met'e gideceklenni söylediler. Emniyet Müdürü Necdet Menzir. > ürüyüşe müda- hale ederek grubun ıkıye aynlmasmı iste- di. Yürüyüşçülenn ısran üzerine Menzir. ancak TEM karayoluna ızın verebılecek- lenni söyledi. Menzir, telsizle yaptığı ko- nuşmada. "Venn yolu onlara, ikinci köprüden gıtsınler Beş saat yürüsünler. Ne cehenneme yürürierse yürüsünler" dedi. Bu arada kortejden bir grup, Al Bara- ka Türk Bankası'nın Mecidiyeköy Şubesi ile önünde bulunan araçlan taşladı. Men- zir. bu olay üzerine de "Otuz kırk kişilik zibidi grubu bunlar. Toplayın" emnnı verdi. * Polis ateş açtı Bu arada bır polis mınıbüsü hızla yürü- yüşçülcrin üzerine geldi. Yüriiyüşçülerin tepkisi üzerine polisin el kol hareketleri yaptığı görüldü. Yürüyüşçüler. polisin bu hareketine taşla karşılık verdı. Polis de yüriiyüşçülerin üzerine ateş açtı Açılan ateş sonucu Kürecikliler Demeğı ve SHP üyesi Hasan Karaçay (21) ve Su ıt Altun (28) yaralandı. İki kurşun \arası .ılan Ha- san Karaçav, Şişli Etfal Hastanesi'ne kal- dınlarak amelivata alındı. Karaçay'ın durumunun ağır olduğu bildirildi. Hafıf yaralı Suat Altun ise aynı hastanede polis gözetiminde tutuluyor. Olaylar sırasında 20 civannda kişinin gözaltına alındığı öğ- renıldi. Daha sonra yazar-eleştirmen Asım Be- zirci, Zincirlikuyu MezarhğVnda toprağa verildi. Topluluk bundan sonra olaysız şekilde dağıldı. Bezirci'nin cenazesine kaülan toplu- luktan bir grup, daha sonra belediye oto- büslerivle Karacaahmet Mezarlığı'na geçti. Mezarlıkta bekleyen grup ile Zincirli- kuyu'dan gelen grup Karacaahmet'in ana gıriş kapısmda birleşti. Sayılan 10 bi- ni bulan topluluk, mezarlığın girişinde bulunan cenazenın başında bir süre bek- leyerek slogan attı. Eller üzerinde taşınan tabut. mezarhğın içinde haarlanan yenne götürüldü. Defin işlemi sırasında iki sivil polisin. törene katılan üç kişinin kimlığıni alması üzerine olay çıktı. Grubun tepki göstermesi üzerine silah çeken sivil polis- ler. tepkinın daha da büyümesiyle Mezar- lıklar Müdürlüğü bınasına kaçtılar. Bunun üzerine grup. "Kımlikleri isteriz" sloganı atarak bina>ı taşa tuttu. Polisle- rin, camlan kınian binanın arka kapısın- dan kaçtıklan görüldü. Grup bir süre daha boş binayı taşladıktan sonra SHP İl Başkanı Yüksel Çengel ile Emniyet Mü- diir Yardımcısı Hüscvın Kocadağ'ın ara- ya ginp kımliklerin gen \enleceği sözunü vermeleri üzerine yuıişlı Defin işleminın tamamlanmasından sonnı grup sessizce dağıldı. Ozden: Kattiam gericitik olayıANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Ana- yasa Mahkemesı Başkanı Yekta Gûngör Ozden, Sıvas katliamını, "şenat özlemle- rini dile getiren bir gericilik olayı" olarak değerlendırdı. TMMOB Başkanı Teoman Alptürk ve yönetim kurulu üyelen, dün Anayasa Mahkemesi Başkanı Özden'i ziyaret ede- rek, Sıvas olaylannda siyasi iktidann tu- tumunu eleştirdiler. Özden, olayı "vah- şet" olarak nıtelendırerek, "Olay, Aziz Nesin'in konuşmalan bahane edilerek, Sıvas'taki toplantı bahane edilerek. şeriat özlemlenni ve çığlıklannı a>yuka çıkanr- casına, Atatürk büstüne saldırmak cüreti gösterircesine kendini ortaya koyan bir gericılik olayıdır" diye konuştu. Devletin üzenne düşeni yapacağmı, güvenlik güçlerinin etkin İcılınacağını umduğunu kaydeden Özden şunlan söy- ledi: "Bu, ulusal bir özlemdir. Çünkü içten ve dıştan zorlamalarla, özellikle kendini aydın zanneden kimı yazarlann hainlik- leri ile Atatürk'e ve cumhuriyete saldır- malarla. yine kendini Müslüman zanne- den, ama Müslümanhkla zerre kadar ilgisi olmayanlann devlete, millete ve la- ikliee saldırmalanvla ye kendisini haksız- lığa uğramış sayan kimilerinin ayıncıhk ve bölücülük kışkırtmalanyla Türkiye birkaç yerinden çekiştirilıyor. Bu saydı- ğım üç grup. ıçeride ve dışanda Türkiye aleyhine örgütlü olarak çaüşıyorlar ve as- la birbirine dokunmuyorlar. Bu da bizi uyarmahdır. Laiklik Müslümanlığa, Müslümanlık laikliğe engel değildir De- mokrasi ve laiklik. birbin için olmazsa olmaz koşullardır." Özden. hiç kimsenın namazına, onıcu- na, inancına kanşmadıkJanm. kötüleme- diklerini anımsatarak şöyle konuştu: "Laiklik ve Türkiye Cumhuriyeti ilke- leri sayesinde yasama organlanna giren kimileri, laik, demokrat. sosyal hukuk devleti için ant içenler, şeriat özlemiyle yanıp tutuşuyorlar. Bunu her vesileyle açıklıyorlar. Bu tutumlarla. bu davranış- larla Türkiye'nin birliğini ve dirliğini ko- nımak olanaksızdır. O bakımdan, daha fazla ov alacağız diye, kimi müsamahala- ra girmek doğru değildir." Sıvas'ta dağıtılan bildirilerin, yazıfan yazılann Müslümanlıkta yeri olmadığinj aktaran Özden, "Böyle düşünenler az ol- duğu için üstümüze geliyorlar. Bin Uğur Mumcu olursa yaparlar mı? Bir tane ol- duğu için öldürüyorlar" dedı. Önkm ahnnuuhANKARA (Cumhuriyef Bürosu) - Sıvas'- incdeme yapan ANÂP heyeti, olaylann 'organizasyon bozukluğundan kaynaklandığı görüşüne vardı. ANAP Genel Başfcan \ar- dımcısı J tirfullah Kayalar, kentte, kamu \ö- neticilerindcn. baro, siyasi partiler ve dernek £emsilcileri>le sokaktaki yurftaşa kadar gö- rüştükleri herkesin ortak kanısının, zamanın- da gerekli önlemlerin aJınamaması olduğunu söyledi. Soas'ta sürekli olarak dediküdular üretildiğini söyleyen Kayaiar, "Yöneticiler, hiçbir spekülasyona yol açmayacak şekilde halka olayı açıkca anJatmaiıdır" diye konuş- tu. ANAP millefvekiIJeri Oltan Sungurlu ve Hasan Çakır ile Sıvas'ta iki gün süren inceie- meleri hakkında bilgi veren Lütfullah Kaya- lar, yazar Aziz Nesin'in adını kullanmaya- rak, "malum yazar" diye söz etti. Olaylann, cuma namazından sonra, 50-100 kişilik bir grup tarafından başlatıldığını soyleyen Ka- yalar, bu grubun. valinin istifasını isteyen ve Aziz Nesin alev hinde sloganlar attığını bildir- di. Olaylann otelin yakılmasına kadar geçen sürede saatlercc sürdüğünü >e itfaiyenin, ka- labalığın açılamaması nedeniyle "ecikh'ğini anlatan Kayalar, "Başta malum yazar ve bir kaç kişi itfaiye tarafından kurtarıidı. Büyük Birlik Partisi ile sırt sırta olan binada bulu- nan otelden 30-40 kişi kurtarılabilmiş. Her- kesin rahatça tahliye olabileceği bu yerden, sanırım iceridekiler olayın şokuyia çıkmayı diişünememişler. Dışandaki yetkililer de du- ;"dedi. CHP Gazfağhı'na Sıvas sorulanANKARA (Cumhuriyet Börosa)-CHP İstanbul Milletvekili Mehmet Sevigen, Sı- vas olaylanyla ılgıli olarak, İçişleri Baka- nı Mehmet Gazioğlu tarafından yanıtlan- ması istemıyle TBMM Başkanlığina soru önergesı verdi. Olaylann bir gün ön- cesinde protesto bıldirilennin dağıtıldığı- nı bildiren Sevigen, polisin neden önlem almadığını sordu. Göstencılenn sajısı gi- derek artarken. olaylann neden sadece 2 manga asker ve 400 polisle engellenmeye çalışıldığının yanıtlanmasını isteyen Sevi- gen. önergesinde Gazioğlu'na şu sorulan yöneltti: "Dinci kalabalığın polis mıni- büslenndekı hoparlörü kullanarak ezan okuduğu doğru mu? Göstencıler için çev- redekı yerleşım bırimlerinden gelenler olduğu doğru mu? RP'li Belediye Meclis üyesi Cafer Erçakmak neden kaçınlıp saklandı? Neden konuşturulmak isten- medı?"