Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
7 TEMMUZ1993 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA
EKONOMI
rurjzmde önce
•ANTALYA(AA)-
Turizmcıler. Türkiye'nin
nırtdışındaki turistik imajını
olumsuz yönde etkıleyecek
ansurlara karşı etkih
mücadele edilmesini istediler.
Türkiye'nin,
denız-kum-güneş ülkesi
olmasından önce,
demokratik, laık ve çağdaş
t>ir ülke olduğunun
vurgulanmasıru isteyen
turizmciler, bu ımaja gölge
düşürecek gırişimiere izin
verümemesi gerektığini,
söylediler.
Hayvancdık
bankası
• ERZIRLM(AA)-
Erzurum Ticaret Borsası
Meclis Başkanı Gıyasettin
Yüksel, doğuda
hayvancılığın gelişmesi için
bir banka kurularak
besicilerin desteklenmesi
gerektiğinı söyledi. Yüksel,
Ziraat Bankası'nm
uyguladığı kredı lımitlennin
>etersız olması nedeniyle
^besicinın teşvıkten mahrum
edildığjni belirtti. Doğu
Anadolu Bölgesı'nde
besıciliğın hergeçen gün
genye gittiğini de kaydeden
Yüksel. "tki yıl öncesine
kadar bölgeden yapılan canlı
hayvan ve hayvansal ürünler
ihracaü 80 mılyon dolar iken,
yüzde 5'lere düşmüştür.
Bölgede ihracatın artması
için hayvanalığın
desteklenmesi gerekir.
Bunun için de tek yol
hayvanalık bankasırun
kurulmasıdır" dedi.
merkezi
• İZMtR (ANKA) - Önce
General Motors, ardından
Amerikan ve İngiliz sigara
devlennin gelmesiyle bir
anda y abancı yatınmcılann
"gözbebeği" olan İzmir'in
Torbalı ilçesınde dünyanın
dört bir yanından Ortadoğu
ve Türk Cumhunyetleri'ne
ıhracat veithalat işlemlerini
takip edecek. gönderilen
mallann konsımento ve
sigorta işlemlen yerine
getırecek "uluslararası iş
merkezi" kurulacak.
SEKA'mnzarar
nedenleri
• 1_ZMİT(AA)-Türkiye
Selüloz ve Kağıt îşletmeleri
(SEKA) Genel Müdürü
lsmet Rıza Çebi. kurumun
yeterli teknolojik yatınmlar
ve akıllı istıdam polıtikası ile
karederdunıma
gelebileceğini savundu. Çebı,
SEKA'nın zararetmesinin
nedenlenni, eskiyen
teknoloji, yanlış istihdam
poliukası ve kurumun kendi
kaynaklanndan yaptığı
sübvansıyon olarak açıkladı.
Çebi, teknolojinin eskimesi
nedeniyle, enerjinin üretim
maüyetindeJcı payının yüzde
35'e yükseldiğini ve yanlış
istihdam politikası nedeniyle
işçi sayısının gereğinden fazla
tutulduğunu belirtti.
Güıraişsuyu'na
özel pazarlama
• ANKARA (ANKA) -
Gümüşsuyu, ürünlenni
pazarlamak amacıyla 500
miJyon lira sermayeli bir
şirket kurdu. "Ilgaz Halı
Pazarlama Anonım Şirketi"
adında Gümüşsuyu ve şirket
ortaklannın bırlikte kurduğu
ortaklık, Gümüşsuyu marka
halılann >anısıra iplik,
kumaş ve her türlü tekstil
ürününün pazarlamasıru
yapacak.
sabuncuları işsiz
• GAZİANTEP(AA)-
Sürekli pazar kaybeden
sabun üreticilerinin üretimi
kıstıklan bildirildi. Sabun
imalatçılan. Türkiye'nin
sabun üretim merkezlerinden
biri olan Gaziantep'te,
işletmelerin saüşlannın
azalması üzerine üretimi
düşürmek zorunda
kaldıklanru söylediler.
İmalatçılar, "Küçük ya da
orta boy işletmeler olarak
sermayemizin az olması
nedeniyle. hala 70-80 yılhk
teknolojiyle çalışıyoruz.
Reklam harcamalan
yapamıyoruz. Reklam
olmayınca da zor durumda
kaldık" dediler
Süperbilgisayar
ucudadı
•TOKYO(AA)-
Japonya'da üst düzey
bilgisayarüreticileri arasında
yer alan Fujitsu LTD.
süperbilgisayar fiyatlannda
yüzde 20 ıle 30 arasında
indirim yaptı. VPX
serisinden 12modelinve
paralel işlem makineleri olan
VPP500 serisinden de 10
modelın indınm programı
içinde yer aldığı bildirildi.
Asil Nadir'in 'sırra kadem basan' 371 milyon sterlininin izi bulunamıyor
Şeytanmı alıpgötürdii?Ekonomi Servisi- İngiltere'de
Asil Nadir'in kayıp miljonlan ve
yarattığı yolsuzluklar. basının te-
mel gündemını oluşturmayı sür-
dürüyor. Son olarak. Nadir'in
yolsuzluk daiası yargıcı Justice
Tucker'a 3.5 milyon sterlın rüşvet
verildığı iddıalan yenı bir tartı-
şmaya yol açtı. fngiltere Yargı-
tayı'nın eskı başkanı Lord Scar-
man bu iddialar üzerine, serbest
soruşturma başlaulmasını istedı
Scarman'ın Financial Tımes ga-
zetesine yaptığı açıklamada "Bu-
güne kadar ortaya çıkanlan hiç-
bir ipucu gerçeklerin bulunması-
nda yardımcı olmadı. Belırlenen
tek gerçek, kamuya açık bir so-
ruşturmanın gerekliliğı. Ortaya
çıkan sorunlarçok ciddi bo>utla-
ra varmıştır."
Saldırgan açıklama
Muhalefet de dahil olmak üze-
re, Avam K.amarasf ndaki millet-
vekillerinın büyük çoğunluğu,
parlamentonun adalet mekaniz-
masına kanşmaması gerektiği
doğrultusundakı hükümet görü-
şünü kabul ediyor
Nadir. Yolsuzluk Dairesı'ni ve
polisı kendisinı kötülemek
amacıyla bir 'bilgilendırmeme
kampanyası" yürütmekle suç-
layarak. İngiliz yetkililenne karşı
giriştiği saldınyı sürdürdü.
Kıbns'daki evinde yaptığı açı-
KAYIP MİLYONLAR: NADİR KİŞİSELİMPARATORLUĞUNU BESLEMEK İÇİN POLLY PECK'İN PARASİNINASIL KULLANDt?
Asil Nadir 1987-1990
arasında
hissedarlanndan,
bankalardanve
lahvil yoluyla 1
milyarsterlinin
üzerinde para
lopladı. Bunun bir
bölümü Polly Pecfc'e,
kar paylanna ve
faizieregitÜ.Kalan
yaklaşık 371 milyon
sterlin özel işlerinin
finansmanı ve Polly
Peckiçinharcandı.
Londra'dan kaçanfonlar(milyon
National VVesJminster Bank,
Btshopsgate (sterttn hesab»)
Mıdlartd Bank, Aldgate
(sterlin hesabı)
MkfiandBank,
AKJgale {doiarrtesab*}
Polly Peck'e verilen, şırketın
kasasına gırmeyen borçlar
PoltyPecK'everHen krech
148.7
159.5
Dığer Polly Peck
fonları
1&5
37.6
1.0
371
.... çeşrtü kıyı bankası hesapiannda
toplandı (milyon sterlin)...
144
69
126
32
NattonaiWestminster
Bank, Jersey
KıbrısSanayı
Bankası
împexbank,
Türkiye
Dığer
bankalar
41
140
158
32
... tabil Polly Peck'inkomroiünden
çtkmadan (mNyon «terlin}
Swıss Cıtybank'ta annesi
Safiye adma PollyPeck
hîsseteri ve mai varbğı
Jersey ve Isvıçre'dekı
sırketlerı aracılığıyla Polly
Peck hısselerı alımı için
Türktye'deki malbaa ve
gazetetertnm kurulaşu ve
desteklenmesi için
Istanbul'dakı lmpexbank'ı
satın almak için
Kıbns'takı Satamis Say
OteM'ni satin almak için
KKTC Merkez Bankası na
depozıt olarak
Kizfcardeşı Bilge'rıîn '
havayof larını ve Kıbnsteki
malbaa işleriyledığer özel
çakartarırHn finarssmaro için
70
85
14
77
Toplam 371
Kayıp 371 milyon steriinin yanı sıra şirket hesaplannda Polly Peck'in Kıbns'taki ana-yan şirketi Unipak'a borç verdiği şeklinde
gösterilen diğer bir 194 milyon sterlin de kayıplar arasında. 194
klamada Nadir, "Kesinlikle
Yargıç Tucker'a rüşvet verilme-
sıyle ilgili bir plana kanşmadım"
dedi Nadir'in avukatian Pan-
none ve Manchester Ortaklan.
bir ceza davası sürerken onun
hakkında kamuya açıklama
yapmamakla ılgılı normal yasal
uygulamayı bozarak en son rüş-
vet iddialannın. "'doğrudan ceza
yargı sistemini vurduğunu" ıddia
ettiler.
Başbakan John Major konuy-
Ia ilgili olarak "Şu anki ve bun-
dan önceki yönetimlerin başba-
kanlan Dovvning Sokağı'ndaki
konutta kendılerinın ya da pani-
lerinin hesabına gaynresmi gö-
rüşme ya da törenler düzenleme
hakkına sahip olmuştur" dedi.
Yediler Grubu'nun Tokyo Zirvesi 'hayal kınklığı' korkusuyla başlıyor
Zengın mutfağmın acı sofrasıEkonomi Servisi- Dünyanın en
zengin ülkeleri; ABD, Kanada,
Japonya. Ingiltere, Fransa, Al-
manya ve ttalya, aralanna ilk
kez katüacak "eski sosyalist, yeni
liberaP Rusya'yla birİikte Tok-
yo'daki Zenğinİer Zirvesi'-
nde aynı masa çevresinde
foplanıvorlar. Ancak ulus-
lararası göziemciler, 7'ler
Gnıbu olarak adlandırılan
zenginlerin bu masadan
çok memnun kalkmaya-
cakları konusunda görüş
birliği içinde.
Tokyo Zirvesi öncesinde,
bu tür *ûst düzey' toplantı-
lann '*teknik açıdan yasa-
ma geçirilebilecek sonuçİar
vermediğine" dikkat çeken
göziemciler, özellikle ev sa-
hibi Japonya'nın güç du-
rumda kalabileceğini >nr-
guluyorlar. Çünkü Japon
Başbakanı Miyaza»a'nın
temmuzda yapdacak genel
çirnlerden yerrik çıkmasına ve gö-
revinden ayrdmasına kesin gö-
zûvle bakılıvor.
Uluslararası terörün Tokyo'-
da da ortaya çıkmasından duyu-
lan korku yüzünden, zir\e\e katı-
lacak \BD Başkanı Bill Clinton,
Kanada Başbakanı Kim Camp-
bell, Japon Başbakanı Kiichi Mi-
ABD Başkanı
Bill Clinton'ın 'ilk' zirvesi,
genel seçimleri
kaybedeceğine inanılan
Japon Başbakanı Kiichi
Miyazawa için 'son' zirve
olma tehlikesi taşırken;
Rusya Cumhurbaşkanı Boris
Yeltsin de Zenginler
Kulübü'ne katılmanın
heyecanını yaşayacak.
18
se-
yazana, Fransa Devlet Başkanı
François Mitterrand, İngiltere
Başbakanı John Major, Alman-
ja Başbakanı Helnıut Kohl ve
Italya Başbakanı Carlo Ciampi
ile ''zengin sofrasına' ilk kez oru-
racak Rusya Federasvonu Devlet
Başkanı Boris Yeltsin için 36 bin
güvenlik görevlisi 'seferber' edil-
di.
7'ler Grubu'nu oluşturan ülke-
ler ile Rusya'da yaşanan
yoğun ekonomik durgun-
luk, zirve öncesinde karam-
sar tablolar oluşrumyor.
Sanayiieşmiş ülkeler, eko-
nomik durgunluktan çıkma
savaşı verirken; Rusya da
zengin Batılı dostlarından
sağlayacağı yardımlaıia
ayakta kalabibnenin hesap-
larını yapıyor.
Avrupa Topluiuğu Ko-
misyonu Başkanı Jacques
Delors'un 'sağlık nedenle-
riyle' zirveye katılmaya-
cağının açıklanması, çeşitli
yorumlara yol açtı. AT
çevreleri "Zenginler Zine-
si'nin ilk toplantısından bu yana
gecen 19 yıl boyunca, sadece so-
nuç bildirileri yayımlamakla \e-
tindiğini ve teknik konulara asla
değinmediğini" ileri sûniyorlar.
Dk 'düzenleme'
gümrükmüsteşarlığı
• Başbakan Çiller'in güvenoyu sonrasındaki ilk
düzenlemesinin Maliye ve Gümrük Bakanlığı
bünyesinde 10 bin personele 'yer değiştirtecek'
Gümrük Müsteşarhğı'nın kurulması olacağı, an-
cak bunun Gümrük Birliği öncesinde ATa karşı
bir 'gaf olacağı belirtiliyor.
ANKARA (Cumhuriyet Bü-
rosu) -Tansu Çiller hükümeti-
nin güvenoyu sonrasmda "ilk"
düzenlemesi, "Gümrük Müste-
şarlığı kurulması" üzerinde ola-
cak. Maliye ve Gümrûk Ba-
kanlığı bünyesindeki "gûmrük'-
'le ilgili üç genel müdürlüğü bu-
radan alarak sayılannı "dörde"
yükselten ve Devlet Bakanlığı
bünyesindeki bir "Gümrük
MüsteşarlığV'na bağlayan ka-
nun hükmündeki kararname-
nin yürürlüğe girmesı ıle 10 bin
personel de yer değiştirecek.
Türkiye'nin AT'ye tam üyelik
yolundaki önemli adımlan-
ndan birini oluşturacak "güm-
rük birliği"ne katılmasma 1.5
yıl kala bu girişim. konudan so-
rumlu çevrelerde "gaf olarak
niteleniyor.
Bu çevrelere göre, gümrük
birliğine üye ülkeler için güm-
rük teşkilatlannın bellı bir nor-
ma tabi tutulması ve gümrükle
ilgili düzenlemeleri yapan kuru-
luşlanrun tamamen maliye ba-
kanlıklanna bağlı olması gere-
kiyor.
Bu norma uymayan ülkeler
uyanlarak teşkilatlannı bu
yönde değiştırmeleri isteniyor.
İtalyada
Roma'da geçen ay yapılan ve
gümrük birliğine üye ülkelerin
temsılcilerini bir araya getiren
toplanülar sırasında, Gümrük-
ler Muhafaza Genel Müdürlü-
ğü Maliye Bakanlığı dışında
bulunan îtalya'nın uvanldığı ve
genel müdürlüğü 3 ay içinde
gümrük birliği normlanna uy-
gun yapılandırmasırun istendiğı
belirtildı.
Cumhuriyet muhabırinin
aldığı bilgiye göre gümrük birli-
ği normlanna karşın Türkıye'-
deki yeni yapılanma şöyle ola-
cak:
Devlet bakanhklanndan bi-
rine bağlı bır gümrük müste-*
şarbğı kurulacak.
Bu müsteşarlık 'gümrük'
üzerindeki tüm uygulamalarda
yetkili olacak. 3 müsteşar
yardımasının görev yapacağı
teşkilat bünyesinde aynca güm-
rükler, gümrükler muhafaza,
kontrol ile dış ilişkiler ve koor-
dinasyon genel müdürlükleri
oluşturulacak.
10 bin 'piyon'
Gümrük teşkılaünın taşra ve
merkezdeki yaklaşık 10 bin per-
soneli de yeni müsteşarlığa bağ-
lanacak.
Gümrük Müsteşarhğı'nın
kurulması ile ilgili kararname-
nin yürürlüğe girmesinin ardı-
ndan Başbakan Tansu Çiller'in
konudan sorumlu bir devlet ba-
kanı atayacağı da bildinliyor.
Gümrük Birliği'ne hazıriık çalı-
şmalan sürerken. Devlet Plan-
lama Teşkilaıı da toplam 18 bin
kalem mal üzennde Türkiye'-
nin durumunu inceliyor.
DPT yetkilileri 18 bin kalem
malla ilgili çalışmalann çok za-
man aldığına dikkati çekerek
"Bu sebeple daha kısa sürede
sonuç alabileceğimiz ve Türki-
ye ekonomisinin en hayati üre-
tim kalemlerini oluşturan 150
kalemi ınceleyen bir başka çalı-
şmabaşlattık.
Bu çabşmanın tamamlan-
ması ile Türkiye ekonomisinin
gümrük birliğı sonrasındaki re-
kabet edebilirlik durumu bü-
yük ölçüde ortaya çıkmış ola-
caktır. Kimi siyasi kararlann
alınması bundan sonra daha
kolay olabilecektir" djye ko-
nuştular.
GÖZÜ KAPALI
İŞE ALABİLİRSİNİZ!
Karşınızda en gelİşmİŞ faks fonksiyonlarıyla
donatılmış Karel/Cafax var! Size standart bir faks
cihazından beklediğinizin ötesinde pratik ve
omik çözümler sunuyor. Karel/Cafax'ın tuşları
ve ekranında yazan tüm bilgiler TÜrkçe.
Fiyatı benzerlerine oranla çok daha ekonomik.*
Üstelik, 2 yil g a r a n t İ l İ ! Biliyorsunuz,
Karel size telefon santralıyla da iyi bir eleman
kazandırmıştı. Şimdi faksıyla hayatınızı
kolaylaştırmaya hazır. Bu elemanı kaçırmayın!
*Karel/Cafax HS 120
7.490.000+KDV
Karel/Cafax HS 330
8.395.000+KDV HflREL
I s t a n b u l 2 8 8 31 00 A n k a r a 4 6 7 8 8 88 I z m i r 63 3 9 - 4 4
EKONOMIYE BAKIŞ
TAMER BERKSOY
Sat Kiri BidP
Eskiden omuzu kalabalık, gürsesli, çatık kaştı büyük-
lerimizvardı.Toplumsalçalkantılara, "asmbirkaçkişiyi,
bakın bir şey kalıyor mu?" gibı kestirmeci çözümler geti-
rirlerdi.
Epeyce adam astılar. Çözüleceğini sandıkları sorun-
ların hemen tamamı hala gündemde.
Şimdilerde ekonomide böyle kestirmeci çözümler
önerenlertüredi. Omuzları kalabalık, kaşları çatık değil-
se bile sesleri gür çıkıyor. "Satın birkaç KİT, kurtarın
ekonomiyi" gibi çözümler üretiyorlar.
"Sat KIT'i bitir işi" anlayışı yeni hükümete de yansı-
mış görünüyor. Açıklanan programın belkemiğini özel-
leştirme oluşturuyor.
Böyle kısa yoldan, kestirme bir çözüm olası mı?
Değil kuşkusuz. Üstelik, boylesine katı ve kısa sürede
sonuca ulaşma telaşındaki yaklaşımın, önemli hatalar
yapması daha kuvvetli birolasılık.
Ozelleştirme son yılların en cici oyuncaklanrtdan biri-
si. Dünyada da böyle, bizde de. Bu arada önemli bir de-
ney ve bilgi birikimi oldu. Bu birikim, nerelerde hata
yapılabileceğine ışık tutuyor.
Ozelleştirmede yapılabilecek en önemli hata, daha ilk
adımda amacın ve işlevin yanlış saptanması.
Deney birikimi, özelleştirmenin, KlT'leri haraç mezat
satmaktan çok, ekonomide etkinliği ve verimliligi arttır-
mayı amaçlaması gerektiğini söylüyor. KlT'ler, idari ka-
rarlarla ve çoğu kez kısır siyasal çıkarlar doğrultusunda
yönlendirilen, dolayısıyla piyasa işleyişini bozan, kay-
nak tahsisini etkinlikten uzaklaştıran iktisadi karar bi-
rimleri olarak görülüyor. Bu koşullarda, özelleştirme-
nin, bu birimleri siyasal karar alanından çıkartıp, iktisadi
aklın yönetimine devretmeyı amaçlaması gerekiyor. -
özelleştirmeye böyle bir işlev yüklendiğinde, tekil bi-
rimlerin kar-zarar hesaplarından çok, KİT sisteminin bü-
tününii ele alıp, rasyonelliği arttırıcı çözümler üretmek
geliyor gündeme.
Bu, güç ve zaman alacak bir süreç. Oysa kestirmeden
gidip, KlT'leri zarar eden ve kamu finansmanına ek yük
getiren birimler olarak algılayanlar da var. Bunlann çö-
zümü de satıp kurtulmak. Üstelik bir taşla iki kuş vurma
kurnazlığı da var işin içinde. KİT i satınca hem yükten
kurtuluyorsun hem de o yılın kamu açığına ek kaynak
yaratıyorsun.
Dünya ozelleştirme deneyinin en kaygı duyduğu, en
çok eleştirdiği de, bütüncül ve sistematik bir yaklaşım-
dan kaçıp, özelleştirmeyi basit bir kamu finansman ara-
cı haline getiren bu sığlık.
Yeni hükümetin özelleştirmeye yaklaşımı bu sığlığın
tipik örneklerinden birisi "sat KlT'i bitir işi" formülü, ikti-
sadi akıldan çok, miyop bir kurnazlığın ürünü.
Ustelık kamu finansmanı açığı sorununa kalıcı bir çö-
zum getirmesi olasılığı da yok bu kurnazlığın.
•••
Finans Dünyastdergisinin Mart sayısında konuyu ele
alan Gazi Erçel'e teşekkür ederek, kısa bir bilgi aktara-
ytm.
KlT'leresalt kar-zarar açısından bakarsanız, Türkiye'-
cleki tablo çok net. KİT sistemi içinde büyük boyutlu za-
rar eden ve kamu finansman açığına önemli katkıda bu-
lunan KİT sayısı çok sınırlı.
Yedi adet KİT (TEK, TTK, TDDY, Demir Çel* Işletme- .
leri, Şeker Fabrikaları, TMO ve Tekei), sistem içinde
1
en"'
büyük açıkları veren ve finansman açısından en büyük"
yükü yaratan kuruluşlar.
Bunların ilk beşi işletmeci KlT'ler. Son ikisine de sos-
yalgörevlerverilmiş. Birincigrupişletmezararı veriyor.
Ikinci gruptakilerin zararı görev zararı olarak niteleni-
yor.
1991 yılı kesin hesaplarına göre işletmeci tüm KİT-
lerin zararı 17.6 trilyon lira. Yukarıda sayılan beş işlet-
meci KlT'in toplam zararı, bunun 14.2 trilyon lirasını
oluşturuyor. Yani, işletmeci KlT'lerin toplam zararının
yüzde 81 i bu beş KİT'ten kaynaklanıyor.
Sosyal görev yüklenmiş olanlar da dahil yukarıda an-
dığım yedi KlT'in, 1991 yılı içinde KlT'lerin tümünün
borçlanmasına katkısı da yüzde 83.
Bunları atsanız atamazsınız, satmaya kalksanız gülüp
geçerler.
Diyelim ki, kar eden KlT'lerden bir ikisini hemen sath-
nız.
Aldığınız parayla söz konusu yedi KİT'in bu yılki açığı-
nı kapattınız ve günü kurtardınız. Gelecek yıl ne yapa-
caksınız? Yedi KIT, daha da büyüyen boyutta açık vere-
cek. Neyi satıp bunu karşılayacaksınız?
Durum bu denli açık. KlT'i satıp işi bitirmek olmuyor
işte. KİT sistemini bütünüyle ele alıp, akılcı biçimde yeni-
den düzenlemeden bu işin çözümü yok. Bu, yıllardır
böyle, şimdi de böyle.
Değişimi simgelediği düşünülenlerin ilk hamlede
"sat KlT'i, bitir işi" kurnazlığını tezgâhlamaları, estirdi-
ğini düşündükleri değişim rüzgarlarını kendilerinin pek
iyi kavrayamamalarının işareti olsa gerek.
Memur zanum için
kaynak aranıyor
ANKARA (Cumhuriyet Bü-
rosu) - Memur ve emekîi maaş-
lanna 1 CX»k 1993'ten itibaren
geçerli olacak zammın "tatmin
edici" olabilmesi için kaynak
aranıyor. Başbakan Tansu Çil-
ler'in dün topladığı ekonomi
bürokratlanna bu yolda tali-
mat verdiği ve "Memura tat-
min edici, en azından enflasyon
tahminlerinin gerisinde kalma-
yacak bir ücret ayarlaması yap-
manın yolunu bulalım, ancak
bu enflasyonu da azdırmasın"
dediği öğrenildi.
Başbakan Çiller başkanhğın-
da dün Başbakanlık Konutu'-
nda saat 15.00'te yapılan top-
lantıya. Maliye ve Gümrük
Bakanı lsmet Atiila ıle DPT,
Hazine ve Maliye Bakanlığı'nın
üst düzey yöneticileri katıldılar.
Başbakanlık'tan yapılan acık-
lamada toplantıya katılanlar
arasında Maliye ve Gümrük
Bakanlığı Müsteşan Talat Sa-
ral'ın da adına yer verildi. An-
cak Saral, EKO toplantılan
nedeniyle İstanbul'da bulunu-
yordu. Resmi acıklamada isım-
lerinin yer almaması nedeniyle
Merkez Bankası Başkanı Rüştü
Saracoğlu ile DPT Müsteşan D-
han Kesici'run "toplanüya özel-
likle katılmadıklan" yolunda
bir haber REUTERS tarafın-
dan yayınlandı. Oysa flhan
Kesici de aynı saatlerde îstan-
bul'daki EKO toplantılannda
DPT'yi temsilediyordu. Başba-
kanlık açıklamasında kimi bü-
rokratlann isimlerinin de yanhş
yanlması dikkati çekti.
Çiller'in başkanlığındaki
"ekonomi zirvesi" 2 saat sürdü.
Toplantı sırasında Maliye ve
Gümrük Bakanlığı yetkilileri,
"bütçe gerçekleşmeleri" üzerin-
de acıklamalarda bulundular.
Bütçe açığının hedeflenen ra-
kamlann çok üzerine çücacagı,
bu yüzden 100 trilyon lirahk ek
ödenek isteminin bir an önce
TBMM'ye sevk edilmesi de ele
alındı.
Çiller'in bu görüşme sırasın-
da bürokratlara "Memunı enf-
lasyona ezdirmeyecek, ancak
sağlam kaynağa dayanan zam
verelim" tarzında talimat ver-
mesi üzerine, toplantıya Maliye
ve Gümrük Bakanhğı'nda Ba-
kan lsmet Atiila başkanhğında
devam edilmesi kararlaşünldı.
Saat 18.00 sıralannda başlayan
bu toplanü da geç saaüere de-
ğin sürdü.
Zam oranı
Sürdürülen çahşmalarda me-
mur maaşlannda ortalama
yüzde 30'un gerisıne düşmeye-
cek bir zam için çeşitli alterna-
tifler üzerinde duruluyor. Bu
alternatifler arasında katsayıla-
nn farklı hesaplandığı ve farklı
yansımalan olacak öneriler bu-
lunuyor. '