Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
SAYFA CUMHURIYET 30 TEMMUZ1993 CUMA
OLAYLAR VE GORUŞLER
Uyuşturucu kimseyi kurtarmaz~^™~™ Bılımın yurek temızlığı ıle ıhşkısını Dûnvava Bakıs - S
MELİH CEVDET ANDAY
P
olıtıka bızı o>lesıne çek-
mış kj, bılımsel buluşla-
nn toplu yaşamımız
tanhırtuz geleceğımız
uzenndekı etkılennı hıç
duşunmu>oruz Unut-
mayahm kı, veldeğırmerunın bulun-
ması koca bır ortaçağın kapanmasma
yol açmıştır. kolelığın sonu geldı böy-
lece \e tutsaklar toprağa bağlı koylü
durumuna geçtıler Paul \ aJen dıyor
kı. "Gittikçe daha iyı anlaşılnor ki.
etektriğın dun\ayı baştan başa bır sınir
sistemı gıbı sarması. Ampere'den bu ya-
na suregelen butün poiitik olaylanîan
daha onetnlı sonuclarla vuklu ve gele-
cektekı vaşamı değışnrmekte daha et-
kındir."
Gel gor kı ınsanoğlu bılımsel ya da
uygulamah buluşlara önem vermez
yazgısının dışında tutar bu tur buluşla-
n Onun yazgısı tannrun ve vonetıcı-
nın elmdedır Başka bır deyışle bız.
kımı duşunurlenn sandıklan gıbı. bı-
lım çağını yaşamıyoruz, daha onunla
ıçlı dışh olamadık Şunu da soylesem
uyumsuz mu kaçar dersınız Bız ılkel
toplum ınsanı gıbı boş ınançlar ıçınde
yaşamaktayız, faldır geleceğımızı bı-
len
Ancak, doğuda ve batıda, bılımsel
ya da uygulamah buluşlara bakış ol-
dukça değışıktır Bu tür buluşlann
daha çok batıda ortaya çıkmasından
doğunun bu konuda gen kalmasından
mıdır dersınız9
Ev et, "bilim patlaması"
vuzyılından sonra batıntn doğa bılım-
lenndekı utkusu gözkamaştıncıdır
gerçı, ama doğuvu da tumden venm-
sız sa>TOak yanlış olur Bır karşılaşür-
maya gırecek olursak. ıkısı arasındakı
aynm daha ıyı ortaya çıkacaktır
Konuya hafifinden gırelım
Hafıf dememın nedenı, ışe sımva ıle
başlamak ıstedığımden öturudur
Ansıklopedı dıvor kı "Simya, başlan-
gıçta kurşun \e bakır gjbi soy olmayan
metallen altın \e gumüş gibı so\ metal-
lere donuşturme gınşunlen bıçunınde
ortaya çıkan yalancı bilim. Ama sunya
çalışmalan pek çok kımyasal işleme
davandınlmış ve ilk ortaya çıkttğı dö-
nenıden başlayarak kimyanın gelişme-
sinde onemli rol ovnamıştır."
Sımya uzenne hem doğuda, hem
batıda çahşılmıştır. fakat arada onem-
lı bır ay nm v ar doğu sımyaalan çahş-
malanndan korktular sonunda, vaz-
geçtıler Batı bulsaydı vazgeçer mıydı9
Gelıyoruz
Unlu sımyaa Nicolas Valois dıyor
kı
- Yureğın temızlığı yıünlırken bılım
de vıter gıder
Bılımın yurek temızlığı ıle ıhşkısını
ılk bu ünlu sımyacıdan oğrendun
Basil Vakntin'ın soyledığı de şu
"Altın ölümsuzlüktür, ancak ruhun
anklığı ıle elde edılir."
Bu konuyu. uzunca bır şıınm olan
"Öğle Uykusımdan Uyanırken"ı va-
zarken araştırmışüm Hangı kıtaplan
kanşürdığımı şımdı bılemıyorum
Surdurehm
Cabir ibn Hayyan, başanya erer er-
mez avadanlıkİannı yaktı, gızlennı
yokettı
D Safadi, "Ben btıklum, >azgeçtim,
bulup da vazgeçmeyene lanet olsun" dı-
yor
Neden surdürmuyorlar çahşmalan-
nı9
Bu sorunun yanıtını bulmak kolay
değıldır Altından mı korktular. yoksa
bılımden mı9
Bakın, geçen yuzyıhn sonuna değın
hekımlenn "Baba" dıye andıklan Pa-
racelsus (1493-1541) bır sımyacı ıdı,
ama ne başanya erdığmı (bulduğunu)
soyluyor, ne de yok ettığım Bulsaydı
yok eder mıydı dersınız9
Yukarda adını andığım ünlü Fran-
sız şaın Paul Valery, Çın'den soz eder-
kenşoyledıvor
"Bu acaıp ulusa bız, karmakarışık
olarak, hem budalalıklar. hem bilgelik,
hem güçsuzluk hem de surekülık. bir
durgunluk ve akıl almaz bır hunerlilık...
bir tokgözlûlük ve akıl almaz kurnaz-
lıklar... yaktşünvorduk" (Bugunku
Dünyaya Bakış - S Eyuboğlu, V
Gunyoİ)
Sonra şoyle surduruyor sözunu
"Avrupalı der ki, nasıl olur da insan
pusulay ı ıcadeder ve daha otesını merak
edip dikkaünı manvetızm bılımıne ka-
dar sürdfirmez; nasıl olur da bır filovu
uzaklara gondenp denızaşm ulkeleri
tanımayı ve elde etmevı duşunmez. Ba-
rutu bulan adamlar, kımya büımınde
ilerlemıyorlar ve kendilerioe top vapa-
mıyoriar, boş gece şenliklerinde fişek
olarak harcıyorlar onu?"
Işte Avrupab nın anlamadığı bu-
dur Neden sonuna dek gehştınlme-
mış9
Oysao Avrupalı aşındır buldu-
ğunu sonuna değın goturûr, yenılıktır
onun ıçın onemli olan
Sezar şoyle demış
"Yapılacak bir şeyler kakbğı sürece
hiçbirşev > apılmamışnr."
Napolyon da dıvor kı
"Ben hep ıkı y ıi sonrasında yaşarım."
Şımdı. barutun temel ogesı olan nıt-
roglısennın \\ rupah elınde nasıl dına-
mıte dönuştuğune bakahm Ansıklo-
pedı dıyor kı
"Bunun üzerine tsveç'e dönen Alfred
Nobel, sıvı bir patlayıcı olan nitroglise-
rin imalatına başladı."
Goruyor musunuz ışın ardıru bırak-
mıyor
Bılıyorum, doğulunun davranışını
ıyı, güzel. yennde bulacaksınız. banşçı
anlayış bunu gerektınr, ama ne vapar-
sınız kı doğanın gızledığı güçlen tanı-
ma yolunda baülı akh durdurmak
olacak şey değıldı Sağtoresel vargılar-
da bulunmadan bakahm olaya Bu-
gun Araplar ve Çmbler. kurcalayıcı
kafanın butun buluşlannı kullanıyor-
lar. dıyelım petrolu aluna çevinyorlar
ve barutla şenlık değıl savaş yapıyor-
lar
Konu donup dolaşıp sanıyorum kı,
gen kalma sorununa dayandı Anla-
ma merakı, bılıp bulma merakı ılerle-
menın temehnde yatmaktadır Ilerle-
meye boşverebılırsınız, ama o zaman
da yenı buluşlan kullanmamanız ve
ılen gıtmış ulkelerce somürulmekten
yakmmamanız gerekır Her turlu ya-
şamanın olduğu gıbı ılkel yaşamında
tadı vardır Yaşamak guzeldır
Yazgınızı fala bırakın, kım, sıze ne
dıyebıhV
Ama bıhme saygıh olacaksanız bı-
hmsel meraka da saygı duymanız gere-
kecektır Bu meraktakı kafay a "kaiir"
deyıp, sonra onun bulduklannı kul-
lanmak dıne, ımana sığmaz
Gerçı doğu - batı aynmı eskı anla-
mını yıtırdı, dunyamız kuçüldükçe
kuçuluyor, hız. topluluklan gıtükçe
daha çok bırbınne yaklaştınyor, ama
ılerleme gereğını duymayanla ılerleyen
arasındakı açikhk buyuyor Tanhe bu
açıdan bakıldığında gorulecektır kı,
olanı korumaktan başka kaygısı ol-
mayan toplumlar sıhnıp gıtmıştır
Çunku "olan" uyuşturucudur, uyuş-
turucu ıse kımseyı kurtarmaz
ARADA BIR
Prof. ALTAY GÜNDÜZ
Yıldız Teknık Ün. İnşaat Fak.
Sıvas Kaöiamı Üzerine...
Turkıye gıbı gerı bırakılmış merkez ulkelere gore
yarı-çevre ulkelerde toplumlar ıktıdarların daha acık
anlatımla, onları perde arkası yonlendıren uluslararası
dış merkezlerle guçlu ekonomık bağları olan menfaat
gruplarının ongurduğu bıcımde gudumlenmektedır Bu
ulkelenn tercıhlerı yoktur merkez ulkelerın o ulkeler
ıçın tercıhlerı vardır Turkıye ıçın ongorulen model, tu-
tucu, dışa bağımlı ve tuketıcı bır kıtle toplumudur Bu
amaçla hedef-kıtle (toplum) anılan grupların tekelınde
bulunan kıtle ıletışım araçları (moda terımle medya ')
kullanılarak gudumlenmektedır Kıtle ıletışım araçları
çoğumuzun yaratıcı yonlerını yok ederek bızlerı pasıf bır
ızleyıcı durumuna sokmaktadır Televızyonun onune
çoktuğumuz zaman son derece yonlendırıcı polıtık ve tı-
carı ıletılerle (mesaj) pompalanıyoruz Kıtle ıletışım
araçları her gun bızlere boylegelmış boyle gıder me-
sajını vermektedır Kısaca hedef-kıtle merkez ulkele-
rın ongorduğu ıletılerle sekıllenmekte vurdumduymaz
edılgen sessız bır coğunluğa bır kıtle toplumuna d o
nuşturulmektedır Psıkolojık yonlendırme ve telkınle
gudumlenen kıtle bıreyının en belırgın ozellığı ıse tu-
tum ve davranışını kendı ıradesıyle belırledığını san-
ması' dır
özellıkle 1980 den gunumuze dek ıktıdarlar ve onları
yonlendırenler, Turk toplumunu anılan kıtle toplumuna
donuşturmek ıçın yoğun ve kapsamlı etkınlıklerde bu-
lundular Önce olumsuz gorulen yerleşık kurallar ve
değerler supuruldu Yenı kuralların ve değerierın gelış-
mesını yerleşmesını saglayacak yapısallasmamış
alan hazırlandı Var olan demokratıkkurumlar-meslek
odaları (T'caret ve Sanayı Odaları dışında) sendıkalar
ve benzerlerı- etkısız hale getırıldı Mısyonu topluma ışık
tutmak olan unıversıteler vesayet altına alındı Buna
karşılık dınsel-ınanc muesseselerı gelıştırıldı tuketıcı
yolma ozgurluklen arttırıldı
Etkınlıkler' çağ atlama sloganıylavaftızedıldı Şımdı
buslogan"değışım adınıaldı(neanlamagelıyorsa) Kı-
mılerı bıraz safca bır yaklaşımla etkınlıklerın cağ atla-
mayla çelıstığını belırttıler Oysa çelışen bır şey yoktu
Daha once bu sutunlarda belırttığım gıbı duşunce ve
eylem tutarlıydı Kastedılen yenı bır ortacağa at-
lama 'ydı Bu yenı ortaçağ ıçın ongorulen toplum da
teknolojik bırkıtle toplumu ydu ithal teknolojıyedaya-
nan bır toplum Toplum sorunlarıyla ılgılenmeyen, mal-
perest fetışı para, ozlemı mutlu kukla olan standart
bıreylerden oluşan bır toplum Bır futbol maçını ya da bır
rock şarkıcısı konserını polıtık ve ınsancıl bır drama yeg-
ieyentoplum Trajık olgular karşısında duyarlılık vetep-
kı gostermesıne-demokrası ıcabı(')- ızın verılen bıravuç
ınsana karşılık, ellı mılyonu 'sessız ve ıtaatkâr' bır top-
lum Toplumsal belleğı olmayan felâketlerı kısa surede
unutan kadercı bırtoplum Boyle toplumlar ıktıdarları ra-
hatlatır ıktıdar olduklarına ınanmalarını sağlar
Ne var kı ınsanların akıl guclerını gelıstırmelerını ve
mantıksal duşunmelerını engellersenız Frankensteın -
lar yaratabılırsınız Wells ın Dr Moro nun Adası ro-
mamndakı yan ınsan-yarı hayvan yaratıkları uretebılır-
sınız Ama bunların ne yapacağını kestıremezsınız
Iktıdarınızı pekıştırmek, sıyasal'partılerınızı guçlendır-
mek C
71
) ıçın şımarttığınız yaratıklar -tıpkı orta çağlarda
olduğu gıbı- ınsanlarıyakar, seyırcıkalır şaşırırsınız Ne
bekhyordunuz? Ruzgâr ektınız, fırtına bıcıyorsunuz
Celışık ve tutarsız demecler verıyorsunuz dış guç-
ler den karanlık guçler den soz edıyorsunuz Kaba-
hatını baskasına atan cocuk gıbısınız Oysa bu kaos
ortamı, ıktıdarlarınızın sıyasal partılerınızın eserı Tum
ınançlara saygıh olmayı oğreten hosgoruyu temel alan
laıkeğıtımsıstemınıortadankaldırdınız Yerıne dogma-
lara dayalı bır eğıtım sıstemı (') getırdınız Esas ıslevı
bılımsel bılgı uretmek gelıstırmek ve yaymak olan unı-
versıtelerde mescıt açtırdınız Gelışen ve saldırgan ey-
lemlerde bulunan ırtıcayı gormezlıkten geldınız, gelıyor-
sunuz Butun bunları CIA ya da MOSSAD ajanları mı
yaptı
9
Lutfen bıraz da kendınızı sorgulayın Unlu Hınt
duşunuru Tagore un su sozunu hatırlayın Hatalara ka-
pınızı kapatırsanız gerceğı goremezsınız Duyan, du-
şunen ve özellıkle Turkıye Cumhurıyetı saygınlığmın
zırveye ulaştığı Ataturk donemını gormuş ınsanlar ıcın
tra/ı-komık bır tablo sergılıyorsunuz
İLAN
T.C.
BAKIRKÖY1. SULH HUKUK
HÂKİMLİĞİ'NDEN
DosvaNo 1993 293
Mahkememızce venlen 28 6 1991 tanh 1993 293 esas 1993/513
-ayılı kararı ık Tekırdae ılı Marmara Ereğlısı Muhacır Mah Cılt
«2 04 Savfa 59, kutuk 245 te nufusa kavıtlı Hakb ıle Neabe'den
)lmd 1337 doğ Fatma Keskın e avnı verde nufusa kayıtlı 1959 doğ
)ğlu Engın ICeskın ın \ası olarak ta>ınıne karar venlmış olmakla ış
ÎU \ası kararına ıtırazı bulunanknn kanunı sure ıçınde ıtırazedebıle1
t n ıtıraz vakı olmadıgı takdırde hukmun kesınleşeceğı teblığ
fennc kaım olmak uzere ılan olunur
Basın
ZenginlerHükümeti...
Sevgılı oku>-ucular. sız hıç, devlet adamlanmızın > oksul bır çıftın
nıkah ya da duğun torenıne gıttığını gordunuz mu? Nerde bır zengın
düğunu ya da törenı varsa hukumet oradadır.
RECEPBÎLGİNER
D
evlet bır genel kavramdır.
hukumet ıse, yaşayan bır
organ Devletın yasalannı
yururluğe koyan ust duzey
yonetıaîer topluluğudur
Sıyasal kımhklen olsa da, o
koltuğa oturunca, bu kımhklen vasalann
çızdığı sınırda. devlet adamlığına donuşur.
yanı öyle ohnası gerekır
Hukumet uyelen. doğnıdan doğruya
ulus olarak bızler seçmesek bıle, bızım oy-
lanmızla oluşan parlamentonun ıçınden
çıkıyor Bu seçım dolay lı da olsa, temehnde
seçmen dedığımız ulus var
Demokrasının ışleyışınde ozelhkle bı-
zım ulkemızde, seçıhp gıttıkten sonra,
halkla seçılenler arasında sureklı bır bağ-
lantı kurulamıyor Mılletvekıllen. halka
hızmet yuklenımlennı, yerel bır takım ıs-
teklenn yenne getınlmesınde hatırhyorlar
Genel anlamda ulusun beklentılennı adeta
unutuyorlar Demokrasımızın sıkıntısı da
burada
Seçmenle bağlantı. ancak yenı bır seçım
dönemınde kuruluyor Seçmen dedığımız
genış kıtle de. kımı, neden, nasıl seçtığırun
büıncıne varmadan, hatta varmak da ıste-
meden seçımın amaanı duşunmek yenne,
heyacanını yaşıyor Demokrasımız de bu
yüzden, bıçımsellıkten oze yonebnıyor
Yazımın başhğı. "Zengınler Hukûmetı"'-
ne gehnce hastahk bu yuzeyselhkten kay-
naklanıyor Başhktakı kastım, hukumeü
oluşturan bakanlann kışısel zengınhklen
değıldır Gerçı ıçlennde, sıradan varhk sa-
hıplen olduğu gıbı çok zengınler de vardır
Sayın Başbakan Tansu Çıller gıbı Çıller
sadece tnlyona varan servetı ıle değıl, gu-
zellığı ve gıyım zevkı ıle de zengın Sıyasal
yaşama aüüp, kısa bır sure sonra mılletve-
kıh devlet bakanı, partı lıden ve başbakan
olabılmesı başka zengınhklennın olduğu-
nu da gostenyor
Her ne kadar medya. onu çekıcı bır vıtnn
yenıleyıcısı olarak tanıtmaya çahştıysa da,
aynca, günde bır kaç kez çok şık, ama çok
pahah tayyorler gıyıp boy gosterse de, bu
hızh y'uksehşte kendısının de bılgısmı, gu-
zelhğını, gıyım zevkını çok ıyı kullandığı
yadsınamaz
Babası, rahmeth Necatı Çıller'le, uç yıl
kadar lstanbul Beledıyesrnde bırhkte ça-
lışüm O donem, İstanbul'da vılayet ve be-
ledıye muşterektı Rahmeth Necaü Çıller,
beledıye başkan yardımcısı ıdı, ben, seçıl-
mış uye olarak daımı encümen üyesıydım
Baba Çıller, vah ve beledıye başkanı Dr
Fahrettın Kenm Gokay yenne, encûmene
başkanlık ederdı
Sakın, hoş sohbet, guleryûzlu bır yonetı-
cıydı Sık sık tanhı fıkralar anlatmaktan
hoşlanırdı II genel mechsındekı sıyasal dal-
galanmalardan uzak durdu Encumen üye-
lığıyle de ıyı ıhşkıler kurmuştu Bu nedenle,
bız seçılmış uyelenn saygısını ve takdınnı
kazanmıştı Beledıye Başkan yardımcıh-
ğından Bılecık ılıne vah olarak gıttı
Eskı bır dostumun ve çalışma arkadaşı-
mın, Tansu Çıller gıbı. nıtelığı olan bırev-
lat yetıştırmesı, yenıden onu rahmetle
anmama vesıle oldu Ama babası ıle ıyı anı-
larla yüklu dostluğumun onun zengınler
hukumetı kurmuş olmasındakı çarpıkhğı
eleştırmemı engellemez Doğru Yol Par-
tısı'nın son genel kongresındekı başannın
temellennde nelenn yattığını araşürmak
zamanın ışı Ama hukumetı kurma bıçımı.
benı çok duşundurdu
Kendısı açıkladı 'Bakanlan seçerken,
kendılen ıle onceden goruşmedım, göruş-
mek gereğını de duymadım "
Marketten ya da herhangı bır pazardan,
bır eşya ahr gıbı olmuyor mu bu hukumet
kurma
9
Kendı partısının grubunda huku-
mete aldığı bakanlann kışıhklenne karşı
tepkıler oldu ama bu bıçım bır oluşumun
demokrasıye yabşmaaığına daır bır tepkı
gehnedı Basındanda Onlardavıtnnınçe-
kıalığıne kaptırdılar kendılennı
Başbakan, kendısme danışman ya da
özel kalem müdunı seçmıyor kı, bu tutumu
doğru olsun Önceden goruşup, bakan ya-
pacağı ınsanın fiknnı, olunınu almak. on-
dan, başına geçeceğı bakanhk hakkında
nasü bır tutumunun olacağını sormak, de-
moksanın gereğı değıl mı
9
Bakan yapacak-
lanna değer vermış olmak değıl mı
9
Ya o
bakanlar, nasıl razı oldular böyle bır
önemsemezhğe
9
Tek partı dönemınde. bakanlar. bakan
olduklannı Anadolu Ajansı aracıhğıyla
radyoda yayımlanan tebhğlerden oğremr-
lerdı Sağlık nedenlenyle ıstıfa etmış olduk-
lannı da
Çıller hukümetının kurulduğu gunlerde
söylenen ve gazetelerde yazılanlar şuydu
Çıller, hukumetı kurarken, Odalar ve Bor-
salar Bırhğı Başkanı Yahm Erez'le bırhkte
çahştı Zaten kongrede de ış çevrelen adı-
na, Çıller'm destekçısı, oraganızatöru, hat-
ta, taktıkçısı Erez'dı
Bu yaygın ve yerleşık soylenü karşısında,
hem başbakan hem de bakanlan, ış çevre-
lennın yanı zengınlenn hukumetı duru-
munda ohnuyor mu
9
Bu hızmeün karşıhğı kendısmden ısten-
meyecekmı
9
Hem mınnet borcunu odemek, hem de
Turkıye"nın sıyasal ve ekonomık pohtıka-
sında çok etkın bu çevrelenn desteğını yı-
tırmemek ıçın, dahası kendı anlayışı gereğı
bu çevrelenn ısteklen doğnıltusunda hu-
kümet etmeyecek mı9
Bu belırtılere bakarak. zengınler huku-
metı dememız yanlış değıl Elbette, yoksul-
lann hukumetı olmayacak, olamayacak
Behrtılerovonde
Ansto'nun "Pohtıka'" adlı eserlennı ye-
nıden gozden geçırdım Sayfa kenarlanna
eskıden duştuğûm notlardan Ansto'nun
ıkıbınbeşyuz yıl kadar once soyledjklennı
gunûmuz devlet adamlanna aktarmak ge-
reğını duydum Ya okumamışlar ya da
okudularsa bıle unutmuşlardır dıye
Anstoya gore "Çok zengınlenn huku-
mette olmalan tehlıkedır Çok fakırlenn
de Çunku ıkı grupda kendılenne gore ya-
sa vaparlar, kendılenne gore uygularlar "
Ansto, kendısı de bır orta yolcu olduğu
ıçın, dengenın ancak orta sınıfın guçlendı-
nlmesıyle sağlanacağını savunur Çunku
sınıflar arasında oluşacak aşın farkhlıklar,
aşın suçlan doğurur Kargaşayı. ıhulallen
Sankı, gunumüzTurkıyesı hatta dünya-
nın bırçok bolgesı ıçın soylenmış gıbı bu
sozler Bızde denge var mı
9
Bız de denge
sağlayıa çaba var mı
9
Bızde manevı değer-
lere sahıp çıkma dıye bır düşunce. bır saygı
varmı
9
Sevgılı okuyucular, sız hıç devlet adam-
lanmızın y oksul bır çıftın nıkah ya da du-
ğun torenıne gıttığını gordunuz mü
9
Nerde
bır zengın duğunu ya da torenı varsa huku-
met ordadır
Sız. hıç, devlet adamlannın. yoksullarla
sohbet edıp. yıyıp ıçtığını onlardan fıkır
sorduğunu gördünuz mü
9
Holdıng sahıplenyle, sanayıa, ış çevrele-
n kuruluşlanyla hemen hergun toplantılar
dûzenleyen onlan devlet kapılannda sa>-
gıyla karşılayan yuce kışılenn, fıkır ve sa-
nat adamlannın kapısmı çaldığını duydu-
nuz mu
9
Ya da onlar başvursalar bıle
randevu venp kabul ettıklennı, hele hele
davet edıpfikırahşvenşmde bulunduklan-
ru gordunuz mu
9
Duzenledıklen gorkemlı resmı törenler-
de de gerçek fikır ve sanat adamlan çağnlı
hstesıne alındı mı
9
Dansozunden şov prog-
ramasına. ıkına sınıf şarkıcılardan adı re-
zalet lıstelenru dolduran sosyete unlulen-
ne kadar. hemen herkes çağnhr bu torenle-
re
Sonra da Yunus Emre edasıyla "Gel
bırhk olahm' çağnsı yaparlar Kım, kı-
mınle bırhk olacak
9
Aydını, sanatçısı, emekçısı, ötekı kat-
manlan ıle halk mı bu çağnyı yapanlarla
bırhk olacak, yoksa çağnyı yapanlar halk-
la mı9
Yanıtı yıne, 2500 yıl oncesınden
Ansto venyor
- "Devlet tam bır bırhğe vardığı olçüde,
devlet olmaktan çıkar. bır aıle olur Aıle-
den de teke donuşür Çünkü devlet, çok-
luktur
Ozetlersek, gecmış hükumetlerde ızlennı
gorduğümuz gıbı bu hukumet de zengmler
hükumetıdır
PENCERE
TARHŞMA
Aynadaki yüzler
S
ıvas olaylan ya da
katlıamı, ulkedekı
genel gonışun
tersınevekanımca
çok açık olarak.
Sıvas'ın olaylan"
değıldır Azız Nesın ve onunla
bırhkte olan duşunur yazar
ozan, sanatçı ve aydınlar
Anadolu'dakı hangı verleşım
venne gıtseler, benzen çok ılkel
gerekcelerle benzen korkunç
gerçekten tuy ler urpertıcı
durumlar ortaya çıkabılırdı
Sıvas'takı ınsanlık dışı
olaylann ucuz ve duşuncesız
yorumculan, yalana ve haksız
açıklamalarla laıkJığın ve
gerçeğın savunucusu
yazanmızı sorumlu tutarken,
olup bıtenlenn arkasındakı
gerçeklen gormuyorlar ya da
gormek ıstemıy orlar
Sıv as'ta yaşananlann ılk
sorumlulan, ınsanlık suçu
ışleyen tanhdışı varlıklar,
çağdışı dıncıler değıl mıdır9
Ikıncısı onlan orgutleven
yonlendıren laıkhk duşmanı
çıkarcılar
9
Üçüncu olarak
onlara ınsanlan yakma fırsatı
veren, onlan yüreklendıren bır
bolümu kotü nıyetlı bır
bolümu ıse urkek y onetıcıler9
Ankara'dan olaylan
ışıtsel gorselyollarlaızleyen
onlann salt dınleyıası
ızleyıcısı olarak kalan dev let
yetkıhlen
9
Devlet gucunu
v ıIlardan ben neredey se hep sol
kesıme karşı kullananlar9
Yıllardır dıncılere katkı
sağlavan gencı Ortadoğu
ulkelen ıle Batıh somuruculer
9
Iyn, guzel ve çağdaş olana. kotu
çırkın ve çağdışı yanlılannın
vahşetle karşı çıkışlan tanh
boyunca denebılır kı hep
BehçetAysan'a mektup
1
5 Eylul'de
bekhyorduk seru
kardeşım
"Altınkoza''şıır
yanşmasının ödul
torenıne gelecektın
Asnn Bezirci ağabeyımız de
Şûkran Kurdakul'la bırhkte
lstanbul'dan gelecektı
Adana'da bırbkte olacakuk
Orhan Kemal'ı anacaktık
Adana'ya gehneden Orhan
Kemal'e konuk gıtmenız, sanat
ve bılım dunyasının yüreğıne
korkunç bır ateşduşurdu Bır
ateş kı, şurde bıle geimıyor dıle
Hep "Senin moruna inat ben
eflatun diyorum" derdın
Eflatunu çok mu sevdın de
"Eflarun Olum" şıınnın
peşınden gıtün9
Şur ne yapar
şımdı sensız ve Metin'sız
Eleştın ve deneme Asım
ağabeysız ne yapar
9
Ya Hasan
Uysal, AsaPsız Ankara'da nasıl
yaşar9
Dört yuz yıl once Pir Sultan'ı
taşlayan ve asan karanlık, dort
vaız yıl sonra sızı dumanla
boğdu Hemdehıçdeğışmenıış
olarak Kapkara, ığrenç ve
guruhca O zaman PırSultan'ı
astıran Hızır Paşa'nın adı, Pır
Sultan'ı astırdığı ıçın hep
nefretle yaşadı Sızlerhep
>aşayacaksınız
olmuştur Çağınauy gun olarak
bıraz değışık bağlamlardada
olsa, bundan sonra da sureceğe
benzer Azız Nesın lebır
söyleşının veradığı 11 temmuz
tanhh Cumhuriyet'te.
yazanmız laıkhk konusunda
yıllardan ben olup bıtenlerle
ılgıh olarak ulkenın
ınsanlanna tum kesımlenne
yonelıyorve Aynaya bakın,
kendınızıgorun 'dıyor
Çokhakh Neyazıkkı
Dr. Yaman Örs
Pır Sultan gıbı
dort yuz yıl sonra da
anılacaksınız, ama sızı boğan
dumanın ateşını tutuşturan bır
ısım olmayacak Oateşı
yakanlar tanhın lağjm
çukurunda yalnızca "karanlık"
olarak anılacaklar Adlan hıç
olmayacak
AdnanYücel
Denizin ücu...
"Ilk neyı anımsıyorum? Kartal da oturuyoruz O gun
annem benı aldı Trene bındırdı Izmıt'e gıttık Kalabalık
bırev Sanırımkonuklarvardı Benevınçocuklarıylaoy-
nuyordum Bır aralık annem bağırdı
-Cemal Cemal gel>
Annemın cağrışı kulaklanmda Koştum Annem per-
deyı araladı
- Bak dedı, denızın ucu
Bumumu cama dayadım Pencereden baktım Izmıt
Korfezı nın bıtımı gorunuyor O anı hıç unutamam
Ilk anım budur '
Çocuklukta ılk anı belleğe ne zaman duşer"7
Dort ya da
beş yaşında 1912 ya da 13 olmalı Balkan Savaşı'nda
çevresını tanımaya başlıyor kuçuk Cemal Madanoğlu;
ılk anısında denızın ucu 'nu goruyor, her şeyın bır bıtım
noktası var
•
1930'larda Yuzbaşı Cemal Madanoğlu Sason da Kurt-
lerle uç yıl çarpıştı Kaç kez olduruleyazdı Kurtlen çok
severdı 'Anılar" kıtabında bu sevgının dışavurumu, altı
kalınca çızılmeden belırtılır Uzun yıllar sonra general
rutbesıyle Sıırt e gıttığınde Kurtler adını koydular
"Yuzbaşı Cemal Paşa'
insandı Paşa aklını saflığının guzellığınde mayalandı-
racak kadar temızdı, korkusuz yığıtlığı çocuksu kımlı-
ğıyle şaşılası bır uyum oluşturmuştu 27 Mayıs Devrımı'-
nın eylem lıderlığınde ya da ıktıdarın guçlu adamı
olduğu gunlerde kımlığı hıç değışmedı
12 Mart cuntası, Madanoğlu nu gozaltına alıp tutukla-
dığında Paşa Davutpaşa Kışlası ndagunlerınıdolduru-
yordu El altından haber gonderdıler
-Bırdılekçeyazıp tahlıyesını ıstesın salıverelım
Madanoğlu
- Istemem dedı nasıl aldılarsa, oyle bıraksınlar Kım-
seye dılekçe yazmam
Hapıshanedekı asker karyolasmdaevınden rahattı
Artık soyu tukenmeye yuz tutan subay kuşağındandı,
bılıncının orgusu Kurtuluş Savaşı nın gerçeklerıyle ılmık
ılmık dokunmuştu ama, sıvılden sıvıl bır dunya goruşu-
nun ozgurluklere donuk aydınlığından esınlenır, gelece-
ğe oyle bakardı
•
İlk anısı denızın ucu 'nu gormekle belleğıne çızıldı
Madanoğlu nun
Ya son anısP
Ölurken uzağındaydım, ama yakında olsam neyı bıle-
bılecektım kı
7
Her olen son anısını alıp goturuyor
Kımbılır? Madanoğlu son demınde belkı yıne "denı-
zın ucu nu gordu, belkı de annesı yıne bağırmıştır
-Cemal, Cemal gel'
Annesınınçağrışı kulaklarında,
Madanoğlu koşar
Annesı perdeyı aralar
- Bak denızın ucu
Madanoğlu nu tarıfsız severdım Uzakta, bır Akdenız
ılındeydım Ölum haberını gece 12'de aldım Yattım
Uyuyamadım Kalktım Dışarı çıktım Temmuzda gece
ısıldıyordu Goktekı yıldızlardan bırını gozume kestır-
dım kendı kendıme dedım kı
-Buonunyıldızı
'Nereden bıldın dıye sorarsanız derım kı yıldız ola-
ğanustu bır guzellıkte parlıyordu
Madanoğlu yıldızdan seslendı
- Annem, bak, denızı ucu deyınce, bumumu cama
dayadım, pencereden baktım Korfezın bıtımı gorunu-
yordu
O anı hıç unutamam
Aıle buyuğumuz
CEMAL
MADANOĞLU'nu
(Emeklı Korgeneral)
28 Temmuz 1993 gunü yıtırdık
Cenazesı, 30 Temmuz 1993 Cuma günü
(Bugun) oğle namazından sonra
Selımıye Camırnden almarak
Karacaahmef tekı aıle mezarlığında toprağa
venlecektır.
AİLESİ
TEŞEKKÜR
International Hospital ın
değerlıuzmanları
Prof Dr
CENGİZASLAN
Prof Dr
NEDİMZENBİLCİ
veDr
CENGİZAKSOYLAR
başta olmak uzere, annemızın tedavısınde
emeklerı olan 4 kathemşırelerıyle, yakın
ılgılerını esırgemeyentum "International
Hospital" yonetıcılerıne ıçten
teşekkurlerımızı sunarız
MUSTAFASAĞLAMER
YETVART ERSEMERCt
(BEBO)
Gıttı Dostlar sağ olsun
28 Temmuz 1993 HOLLANDA
m v <•-