Katalog

28 HAZİRAN 1993 PAZARTESİ CUMHURİYET SAYFA DIŞ HABERLER Atina'da Yeltsin heyecam • ATİNA(AA)-Rus>a Devlet Başkanı Boris Yeltsin iki günlük resmı bir zıyaret için yann akşam Atina'ya gidecek. Yeltsin, çarşamba günü başlayacak resmi Yunanistan ziyarctı çerçevesinde Cumhurbaşkanı Konstanıin Karamanlis ve Başbakan Konstantin Mitsoıakis ile görüşecek. Atina"ya Dışişlen Bakanı Andrei Kozirevdahil 120 kişilik kalabahk bır heyetle gelecek olan Yeltsın'in Yunan başkentinde tam 7 anlaşma ımzalaması bekleniyor. Yeltsin"in Yunanistan ziyareti sırasında ıki ülke arasında "dostluk ve işbirliğı anlaşmasf, "ekonomik ve teknik işbirliğı anlaşması', 'yatınmlann korunması anlaşması". 'Deniz ticaret işbirliği anlaşması', "kültür anlaşması". "eğıüm anlaşması' ve 'devlet arşivlen içın işbirliği anlaşması'nın imzalanacağı bildinldi. AT'ninyeni başkanı Belçika • BRLKSEL(AA)- Belçika. 1 temmuz tarihinden itıbaren ATnin dönem başkanı olma hazırlıklannı tamamlarken. Başbakan Jean Luc Dehane ve Dışişlen Bakanı WiU> Claes, "6ay sürecek başkanlık döneminde AT bünyesindeki kötümser havayı yumuşatmaya çalışacaklannı, ancak fazla iyımser olmadıklannı" açıkladılar. Tiran'a misilleme • ATtNA(AA)- Yunanistan hükümeti, , Arnavutlukaleyhindc-j •"' < faaliyet gösterdiği için Yunan vatandaşı birdin adamınınsınırdışı edılmesıne misilleme olarak bir gün içinde 2.500 Arnav ut göçmenı ülkeden kovdu. Yunan polisi, Arnavutluk'un din adamı Hrisostomos Maıdonis"isınırdışı etmesinden bır gün sonra dün başta Atına olmak üzere Selanık vc Patras gibı büyük şehirlerde Arnavut göçmen 'avma' çıktı Somairde2ABD eri yaralandı • MOG\DtŞL(AA)- Mogadışu'nun göneyide Somalili bir grubun kurduğu pusuya düşen ikı ABD askeri yaralandı. Çavuş Micheal Mckinley, tedavi olduğu hastanede olayı anlatırken. kendisi vearkadaşının kesilen bir yolu açma çalışmalan sırasında pusuya düşürüldüklenni bildırdi. 'Azeriler çekiKyop 1 • MOSKOVA(AA)- Azerbaycan birhklerinin Dağlık Karabağ bölgesinde kontrol ettikleri tek yerleşim merkezi olan kuzeydeki Akdere'den çekilmeye başladıklan bildirildi. Haberi Karabağ Ermenilerinin sözcüsüne dayanarak veren Tass ajansının ifadesinden, Azeri bırliklennin Akdere kent merkezini herhangi bir çarpışma olmadan lerk etmeye başladıklan anlaşılıyor. Azerbaycan Savunma Bakanhğı, henüz bu konuda bir açıklama yapmadı. Ancak Bakü'deki kaynaklar. Azeri birliklerinin daha önce "anlaşılamayan nedenlerle" Dağlık Karabağ'ın "çarpışmayla ele geçirilmesi mümkün olmayan" Suşa'dan da cekilmiş olduklannı hatırlatıyorlar. Mrsıp'da teğmen öldüPüldü • KAHİRE(AA)-Mısır'ın güneyınde bulunan Asyut kentinde bir güvenlik görevlisi, uğradığı saldında yaşamıru yitirdi. Güvenlik kaynaklanndan alınan bilgiye göre Asyut'a bağlı Bayrut kasabasında bir teğmen, ev inin önünde dün sabah kimliği belirsiz kişilerin silahlı saldınsına uğradı. Saldında teğmen yaşamıru yitirirken. saldırganlann kaçtığı ve olayla ilgıli soruşturmaya başlandığı bildirildi. Suret Hüseyinov'un önceki gece gizlice Azerbaycan'ın başkentine girdiği öğrenildi IsyancıHüseyinov Bakü'de• Suret Hüseyinov'la Haydar Aliyev, görüşmelerinin sonunda 'her konuda uyum içinde olduklannı' açıkladılar. Hüseyinov. Tüm ordu kontrolüm altında' dedi. BAKÜ (AA) - Azerbaycan'- da isyanalann lideri Suret Hü- seyinov'la cumhurbaşkanlığı yetkilerinı devralan* Haydar Aliyev dün başkent Bakü'de görüştüler ve her konuda anlaş- tıklannı açıkladılar. Kuvvetlerinin önceki gece Bakü'de önemli noktalan kont- rol altına almasından sonra hiç- bir karşılık görmeden başkente giren askeri ayaklanma lideri Hüseyinov, Haydar Aliyev ile Meclis'te dün uzun birgörüşme yaptı. Görüşmeden sonra ortak ba- sın toplantısı düzenleyen Aliyev ve Hüseyinov, her konuda ta- mamen anlaştıklannı, ülkeyi içinde bulunduğu durumdan kurtarmak için baa planlan ol- duğunu ve bunlan kısa sürede uygulamaya koyacaklannı söy- lediler. Görüşme sırasında neyin ko- nuşulduğu şeklindeki bir soru- ya İcarşı Aliyev, "En önemlisi şu anda ülke bütünlüğünü konı- mak, ilk önce Ermenistan tara- fından işgal edilen bütün top- raklan kurtarmaya calışacağız. Göçmenler, kendi topraklanna yeniden gönderilecek. Azer- baycan'da bütün kuvvetleri bir- leştirmek amacmdayız. Bunun- la ilgili olarak Hüseyinov ile göriişmelerimiz oluyor. Birbiri- mizi iyi anlıyonız. Azerbay- can'ın ekonomik sorunlannı çözmeye calışacağız. Demokra- tik yolu tuttuk. Bundan dön- meyeceğiz" dedi. RiKça cevap verildi Sadece yerel basının alındığı ve sorulara Rusça cevap veril- diği basın toplantısında Hüse- yinov ise, "Biz Aliyev ile birbiri- mizi iyi anlıyonız. Her ikimiz de (Azerbaycan'daki) bu du- rumdan çıkmak istiyonız. Bü- tün kuvvetlerin birleşmesi için calışacağız. Karabağ problemi- ni halledeceğiz. Halkın gelece- Bakü'ye giren Hüseyinov'un askerleri, ellerinde tüfekler de oka eğlenmeyi ihmal etmediler. ğının iyi olmasını isteyen her Azeri bu durumdan çıkmak için çalışmalıdır" dedi. Yeni yönetimde savunma ba- kanlığı görevinı alması bekle- nen. ancak cumhurbaşkanı olmayı arzuladığı iddia edilen Hüseyinov, "Herhangi bir gö- rev talep ediyor musunuz" şek- lindeki bır soruya ise. "Bunla- nn hepsı dedikodu. Ancak halk isterse. ben istenilen görevı üst- leninm" dedi. Basın toplantısının sonunda Hüseyinov, büyük bir zafer ka- zanmış komutan edasıyla "Şimdi bütün ordu kontrolüm altında" dedi. Hüseyinov'un bu son cümle- si, yeni yönetimin oluştunılma- sı için koalisyon görüşmelennin başlatıldığı dün, diplomatik ve politik kaynaklarca çok anlam- lı bulundu. Çeşitli kaynaklar, Hüseyi- nov'un cumhurbaşkanı olma arzusu bulunduğunu, ancak Milli Meclis Başkanı Aliyev. Milli İstikbal Partisi lideri lti- bar Memedov, eski Savunma Bakanı Rahiın Gaziyev ve Azad Emekçi Hareketi (Turan) lideri Nimet Penahlı'nın da Hüseyi- nov'un savunma bakanı olarak kalmasını istedikleri öğrenildi. EbulfezElçibey: Seçim yapılırsa aday olurum KELEKİ (AA) - Azerbaycan Milli Medtsi tarafmdan yetkiJeri ahnan Cumhurbaşkanı Ebulfez Elçibey, demokratik zeminde mücadeteyi sürdüreceklerini. şartlar uygun otursa yapıiacak seçimlerae tekrar aday olacağını söyledi. Elçibey, Kdeki köyiinde AA'ya yapöğı açddamada, sürdürdükleri mücadekde Baü tükeleri tarafmdan yalmz bırakıkhklarmı beiirtti. Halkın seçimiyle göreve gddiğira, ülkesinde y apılan bir darbeDedegörevinden uzaklaştmkhğııı anlatan Elcibev şövledcdi: "Bütün bu olaylara karşı istifa etmeyeceğim. Çünkii bu bir halk hareketi değil, apaçık bir darbedir. Ben görevimden halk abnalıydı. Halkın sectiği bir cunhurbaşkarana yapdan bu darbeye Baü ülkeieri yumuşak davrannuşlardır. Tavr koyamamtsjardır.'' Elçibey. Ban'nın yumuşak tavnnmErmenflereyaradığını ifade ederek, Azerbaycan'a yönelik saklnlann bugünierde daha da hızlandığmı ve Ermenflerin, Akdere ve Akdam'da toprak abnaya devam ettikterni kaydetti. Elcâey.şöyte devam etti: "Batı devtetieri verdflderi, demeçlerde darbe olayniMi Azerbaycan'n iç meseks oiduğunu söylüyoriar. Bunu kabul ediyoruz. ama Ermenistan da Azerbaycan'm iç meseks değUdir. Hani nerede AT ve BM'nm alnuş olduğu karariar? Bu karariar ancak Irak ve Somali için mi geçerti? Ben Baü ülkekrini. Ermenilerin sakhnlannı durdumıak, Azerbaycan topraklarnn dokunıdmazlığını temkı etmek için sessizüklerini bo/maya davet ediy orum. Biz banş istiyoruz, Ermenistan ise sav aş diyor. Baö ülkeieri de buna sesçıkarmıyor." Bütçenize çok uygvn. Evmadeniye Anelik Klima yok?I Arçelik, makul fiyotlanyla klimayı lüks olmaktan çıkardı: Modeline göre bir Arçelik Klimanın îiyati, bir çamaşır makinesinin fiyotmdan biraz yüksektir. Arçelik Klima, kullanırken de bütçeye yük olmaz. Yüksek rondımonlıdır. Elektriği tasorruflu kullanır. Isıtmalı modelleri, rezistanslı ısıtıcılara oranla %60 daha ekonomiktir. Bu yaz bir Arçelik Klima almak için başka nedenler de van 1) En bunaltıa sıcakta dahi, çalışmak, dinlenmek ve yaşamak için ideal ortamı oluşturur. 2) Havadaki rvtubeti ideal oranlara düşürür. 3) Havayı filtre eder. Tozdan, isten arındırır. 4) Klimalı otomobillerdeki, klimalı işyerlerindeki konforu evinize taşır. Dahası: Kompresörü, dvnyanın en iyi kompresörüdür. • Yüksek randımanlıdır. • Yıllarca problemsiz çalışır. • Sessizdir. • Montaj hizmeti ve montaj parçalan ücretsizdir. • Türkiye'ye yayılmış 442 Arçelik Yetkili Servisinin garantisi altmdadır. ÇELİIC KLİMA POLMKADA SORUNLAR ERGUN BALCI Ankara'nın Orta Asya, Bosıta Politikası ve ÖtesiAnkara'nın gerek Bosna, gerekse Orta Asya politika- ları temelde hatalı değildi. Dışişleri ıki gerçeği görmüştü: Bosna-Hersek konu- sunda Turkıye, Müslüman ve bölgenın en büyük ulkesi olarak soykırım boyutlarına varan bir vahşet karşısında sessız kalamazdı. Türkiye'nin NATO içinde Bosna-Her- sek'teki Sırp mevzilerine hava akınları düzenlenmesini isteyen tek ulke olarak kalması, Ankara'nın politikasının yanlış olduğu anlamına gelmez. Gerçi Ankara'nın ıste- diği olmadı ama Türkiye, Avrupa'nın "kolektif ihaneti- nin" dışında kalarak Batı'nın ayıbını paylaşmadı. Basınımızda Ankara'nın politikası iki karşıt uç tarafın- dan eleştirilmiştir. "Büyük Türkiye" ve "Neo Osmanlı- lık" düşleri içinde yaşayan kanada göre Ankara yeterin- ce bastırmamış, ABD'ye guçlü bıçimde telkinde bulun- mamış, Bosna'da daha aktif politika ızlememiştir. Tabii bu eleştirilerin hemen ardından rahmetli Turgut Özal gündeme getirilmiş, "Ah, Turgut özal hayatta olsaydı böyle mi yapardı?" türünden kolay edebiyata başvurul- muştur. Ankara'nın polıtikasına diğer eleştiri ise karşıt grup- tan gelmiştır. Bunlar da (Türkiye'de genelde tartışmalar, grı renk düşünülmeden sıyah-beyaz üzerinde yapıldı- ğından) 180 derece ters görüşü savunmuşlardır: Hükü- metin politikası Turkiye'yı savaşa sürüklüyordu. Anka- ra. konjonktüre ters gidiyordu. Batılıların Bosna'ya müdahale etmeye niyeti yoktu. Ankara, Türk askerini Balkanlar'da tehlikeye atıyordu. Sanki Dışişlen, Batı'nın Bosna'ya müdahale etmeye niyeti olmadığını bilmiyor. Sanki Ankara, "BM, Bosna'- ya müdahaleye karar verırse Türkiye katkıda bulunma- ya hazırdır" derken, BM'nin hiçbir zaman böyle bir karar vermeyeceğının farkında değil. Sanki Ankara'nın, BM Bosna'ya müdahale kararı alsa bile, bir bölge ülkesi olması nedeni ile Türkıyeden asker istenmeyeceğin- den haberi yok. Ankara, Bosna polıtikasıyla Batı'nın tarihsel ayıbının dışında kalmış, Türkiye'yi de aslında hiçbir tehlikeye at- mamıştır. Hatayı, Dışişleri değil Turgut özal yapmış, diplomatik kurallara uymayan açıklamaları ile Türkiye'- nin niyetleri hakkında yanlış izlenımler doğmasına yol açmıştır. ••• Ankara'nın Orta Asya hakkındaki görüşleri de temel- de yanlış değıldir. Arapların, Arap birliğini en azından düşledikleri, Batı Avrupa'nın Ortak Pazar'la Hıristiyan birliği ya da tekelcı kapitalizmin birliğini kurmaya yönel- diği, Amerika kıtasının ticaret birliğine (NAFTA) gittiği, Pasifik ülkelerinin ekonomik birliği ciddi biçimde düşün- meye başladıklan' bir dönemde Ankara'nın Orta Asya Türk cumhurlyetlerine açılmak, onlarla siyasal ve eko- nomik ilişkilerini güçlendirmek istemesi doğaldır. Bu ne Pan-Türkızm ne de Turancılıktır. Türkiye'nin Avrupa ya da komşularıyla olduğu gibi, Orta Asya'daki Türk cum- huriyetleri ile de ilişkilerini geliştirmek istemesi, dış po- lıtikanın asgari gereğidir. • • • Peki, bir yerde bir yanlış yapılmadı mı? Bir hata yok mu? Vâr. Önce Turgut özal ve Süleyman Demirel'in hatalannı belirtmek gerekıyor. özal'ın gerek Bosna-Hersek, ge- rekse Orta Asya konularında yaptığı fazla heyecanlı ve iddialı açıklamalar, bölge ülkelerinde Türkiye'nin Bal- kanlar'da yayılma, Orta Asya'da ise Pan-Türkizm peşin- de olduğu ızlenimini uyandırmıştır. Süleyman Demirel de bu konuda Özal'dan aşağı kalmamış, "Adriyatik'ten Çin Seddi'ne kadar Türk dünyası" ya da "21. yüzyıl, Türk asn" gibi çoğunlukla iç tüketime yönelik sloganlar, dışa- rıda olumsuz tepki yaratmıştır. Demirel bu parlak slo- ganlar arasında Bakü'yü ise biraz daha kararlı biçimde destekleyememiştir. İkinci ve asıl hata ise bir anlamda kolektif niteliktedir. Devletin üstdüzey yetkilileri ve bazı köşe yazarları tara- fından pompalanan "Büyük Türkiye" sözcüğü, birçok kişinin başını döndürmüştür. Enflasyonu bir türlü %60'ın altına çekememiş bir yö- netimin üst düzey yetkilerinin, "Büyük Türkiye" ya da "Atlantik'ten Çın Seddi'ne kadar Turk dünyası" gibi slo- ganlarla kitleierı oyalamaya çalışması, kendi açıların- dan doğaldır. Ama bu heyecana bazı aydınların da katıl- ması düşündürücüdür. 2.5 milyonluk Singapur'un ihra- catı yılda 40 milyar dolarken, sizin ihracatınız 15 milyar dolarda kalmışsa, enflasyon oranı %60'larda seyredi- yorsa ve gelir ortalamanız 2000-2500 dolar ise "Büyük Türkiye" "Atlantik'ten Çin Seddi'ne kadar Türk dünyası" gibi sloganlar, içi boş, cilalı sözler olmanın ötesinde bir anlam taşımaz. Bosna-Hersek'te saldırganlığa karşı çıkmak, Orta Asya'ya açılmak istemek, dış politika görüşü olarak doğrudur. Ama hata, önceliklerin saptanmasındadır. Amaçlarla ekonomik güç arasındaki çelişkinin gözardı edilmesin- de. amacı saptamanın o amaca ulaşmak için yeterlkol- duğunun sanılmasındadır. Ozetle gerek askeri, gerekse siyasal gücün temelinde ekonomik gücün bulunduğunun unutulmasındadır. Rusya'nın oyunu... Iran'ın çevirdiği dolaplar... Batı'nın dalavereleri... Gücünuz varsa bunlan boşaçıkartırsınız. Güç de "Büyük Türkiye" ya da "büyük düşünmek" üzerinde yazılı, sözlü çeşitlemelerden değil, üretkenlik ve yaratıcılıktan gelir. NEWS OF THE WORLD; ÜTV İDDİASI Asil Nadür'inkorsan ilaç fabrikası var F ü k e t i c i D a n ı $ m a S e r v i s i : . __ _ >*O O14 Q11 - f M O14 Oll - »»O O14 O13 '•««•"^ numoralı ücrolıiz lelefonlorımız 24 jaot hizmelinizdadir LONDRA (AA) - Kıbnslı Türk ışadamı Asil Nadir'in KKTC'de. birçok büyük İngi- liz ılaç şirketınin ürünlerinin formüllerini alarak korsan ilaç üreten bır fabrikası bulunduğu öne sürüldü. News Of The VVorld gazetc- smın bırincı sayfadan verdıği özel haberinde. Lefkoşa yakın- lannda bulunan "lnternational Chcmicals and Pharmaceuti- cals (ICP)' adlı fabrikanın et- rafında çok sıkı güvenlik ön- lemlen alındığı belirtildı. Haberde, fabnkanın iç ve dış görünümlenni yansıtan fo- loğraflara da ycr verılirkcn, Nadır'ın İngiltcrc'dc tüm mal varlığına cl konulması ardın- dan bile işadiimının. söz konu- MI fjbrikauan halı.ıda \akia- şık 50.000 stcrlme (800 miKon lıralkdrcldeclîiâıifadccdıldı. tıazcic. muhabırlcnnın iab- rikaya "bir yetkılileriyle rande- vulan olduğu" bahanesiyle gırdiklerini ve Nadir'in burada ürctılen ilaçlara "Cretimi yar- dımcı bır İngiliz şirkctince ya- pılmaktadır" şeklmde etiketler japıştırttığmı kaydetti. Gazetc. fabrikaya giren mu- habirlerin. başta ağn kesici an- tibiyotikler olmak üzere. bazı ilaç isimleri sipariş ettiklerini kaydederek. siparişı alan ve adını açıklamadığı bır ICPyet- kılisının şu sözlennc yer verdı: "İstediğıniz ılaçlan. bilinen markalanyla üretemeyiz. Bun- dan dolayı suçlanabifiriz. An- cak aynı ilaa, aynı kalitede üretmemiz hiç zor değil. İngiliz ilaç şırketleri. ürünlen üzerine ilacın formülünü yazmak zo- runda olduklan ign kopya ede- rek ürettığimiz ılacı aslından ayırtcdemezsınız.