Katalog

Cumhuriyet İmti\ az sahibi: Berin Nadi Gencl Yayın V oncinı^nı Ozgen 4car • Genel Ydyın Koordındtoru Hikmet Çetinkaya • Gcnel \ jyın Ddnışmanı Orhan Erinç • Ydzı- ışlerı Muduru Celal Başlangrç •H.ıK r Mer- kezı Mudüru Mustafa Balbav Gorsel Yonetmen Alı \car •Duzenleme Mustafa Sağlamer Ankara Temsılası Cöneyt «Vrcayurek #Haber Mudurlerı Işık Kansu, Hakkı F.nk-m • tstanbul Hdberlen Şeoav Kalkan «Dış Hdberler Ergun Balcı AlatürkBulvanNo 125 Kat 4, BakanlıkJar Ankara Tel 4195020 (7 Hat) Telex • U - Ekonomı Dinç Tavanç •\urt Haberlen Mehmet Saraç 42344 Fax (4)4195027 •Izmır Temsılası Serdar Kmk, H Zıva Blv H52 S 2 3 Tel 8M230Telex 52359 Fa\ (51)895360 • Adana Temsılcısı Çetin YiğenoğhıInonuCd 119S No lKat l.Tel 522550-522601-522492 Telex 62155 Fax (71)5225^0 • Makaleler Sıunı Karaören • Spor Abduikadir ^ücebnan #Du- zellme \bdullah Y azıcı Muessese Mudüru Erol Erkut • Koordınator 4hmet Koruban • Muhasebe Bûlent Yener • İdare Hüseyın Gürer • Işletme önderÇetik • Bılgı-Işlem Naıl İnal •Bılgısayar Sıstcm: Murihet Çfler •Reklam Reha Işrtman ^•>mla)iuııeB«saıı \cn Gun Haber Ajansı Basınve Yayincılık A Ş Tu'rkocağıCad 39 41 Cdgdloğlu34334lst PK. 246IsUnbu!Tel 5l2O5O5Tücx :22+6 Fax ı 28HAZIRAM993 Imsak 3 27 Güneş 5 27 Öğle 13 12 Ikındı 17 12 Akşarn 20 47 Yatsı 22 38 Havuzbaşı defilesi ' Magazin/TV Servisi - Bırleşık Muteahhıtler Organızas>onu (BMO) tarafından. Buyekçekmece'ye 5 km uzaklıktakı Guzelce Koy u'nde ınşa edılen Guzelkent'ın havuz sezonu oncekı gun açıldı Korhan Abay'ın çeşıtlı anımasyonlar yaptığı açıhşta davetlı basın mensuplan ıle dığer konuklar havuz >anşmdlanyladolu neşelı bır gun geçırdıler Konuklar daha sonra Esın Moralıoğlu. Ozlem Kaymaz, Emel Yıldınm. Şebnem Donmez veEyşanÖzhım'ınde aralannda bulunduğu 10 manken tarafından sunulan, Apndo nun 1993 yılı kreasyonlanndan oluşan mayodefilesını ızledıler Özürlülerin isteği İstanbul Haber Servisi - Korler Federasyonu Başkanı Erdoğan Ant, >enı kurulan hukumette ozurlulerle ılgılı bakanlığın bulunmamasıru eksıkhk olarak değerlendırdı Ant. vaptığı >azılı açıklamada. BM'yegore dün> a nufusunun > uzde 10'unun ozurlulerden oluştunu belırterek. buna gore Turkıye'de de 6 mılyon ozurlu ınsan yaşadığını kaydetü Ozurlulerle ılgılı bakanlığın yakın bır gelecekte kurulacağını umut ettıklennı belırten Ant, "Hükumet programında ozurlulenn beklentılennın de dıkkate alınmasını ve ılk kez TBMM'del992yılında kurulan Özurluler Komısyonu"nun hazırladığj raporun ışığı altında gormeyenlennde sorunlannın çozumune ılışkın çalışmalar y apılmasını bekhyoruz " 70 milyon liraya Osmanlı pulu • Magazin/T\ Servisi- Osmanlı donemıne aıt 1869 tanhlı pullu zarf, 12bın marka (> aklaşık 70 mıly on TL) alıcı buldu istanbul Flatelı ve Kultur Merkezı A Ş tarafından dun İstanbul Sheraton Hotel'de duzenlenen "Turk pullan. postatanhıve dığer matervaller" muzadeyesınde. Osmanlı \e Cumhuny et donemıne aıt pullarla Kıbns, Mısırve Yunanıstan'dan toplam 1167 pul \ e zarf satışa sunuldu Mark uzennden satış yapılan muzayedede pullar lOıle lObınmark arasında değışen bedellerle açıkarttırmayaçıkanldı Muzayedenın en değerb esen olan ve 10 bın mark bedelle satışa çıkanlan Osmanlı donemıne aıt 1869 tanhlı pullu zarf. (Duloz takse. kırmızı-kahverengı. 20para sürsarj ranverse. koyu kahverengı 1 kuruşper pullu Bolu) 12 bın marka alıcı buldu îslam Ülkeleri Çevre Semineri'nde artan nüfusun doğal kaynaklan yetersiz bıraktığı belirtildi 'Ya doğumkontrolü yaaçhk9 "N/TolrlİTA • İstanbul'da düzemenen seminere 'TVint/a rmfnc-n • Dünya Bankası uzmanlan, ' n A m ı m n p o •Türkıve Kalkınma Bankası, Maldiv sular altında kalacak temsılası Anf Hılmı en buyı sorunlannın ısınma olduğunu belırterek 'Dünya"bıraz daha ısınırsa ülkemız sular altında kalacak.' dedı. katılan temsılciler. benzerçevre sorunlanna sahıp olduklannı, ancak parasızlıktan çözümleyemediklerini sö\ ledıler. Maldiv Adalan'nın temsılası Anf Hılmı en buyük d l k "b 'Dünya nüfusu 12milyarda sabitlenmeli' konuşmalannda 21.yüzyılı.bır 'kıvamet vüzyıir olarak tanımladılar 21 Yüzvıl Enstıtusu'nden Gerald O. Barney,'Ya üreme azalacak ya artacak. Bunun yolu\ok" dedı. Barney gelecek yüzyılda * nüfusun 12 mılyarda sabıtlenmesı gerektığını vurguladı. Dogurunca Allahnzkını y Proje Değerlendırme Daıre Başkanı Güray Özhan,nüfus planlamasının gerekliliğme değınerek 'Günahtır, doğur. Allah nzkını venr' manışının yanlışlığına dıkkat çektı. Özhan, Islamıvetın bu açıdan yenı bir yoruma ıhtı\ acı olduğunu savunarak. *dın adamlanmıza büyükgörevler duşüyor' dedı. HLRRİYETUYM4Z Çevre sorunlan, dınlen sos- yal ve ekonomık sıstemlen zor- İuyor Gelışmış ulkelenn bır an once tuketım çılgınlığını \e bu- nu korukleyen sıstemlen terket- mesı. gelışmekte olan ulkelenn ıse. artık "Gunahtır. doğur Al- lah nasıl olsa nzkını venr" ına- nışını bırakarak. doğum kont- rol yontemlenyle hızlı nufus artışını denetım altına alması gerekıyor Aksı takdırde uz- manlar. 21 yuzyıbn dunyaya. açlık. yoksulluk ve felaketler getıreceğını soyluyorlar Gelecek yuzyılda artan nufus karşısında, doğal kavnaklann yetersiz kalacağını ve 215O'h yıl- lardan ıtıbaren de kıthklann başgosiereceğını belırten uz- manlar. bunu onlemek ıçın ozellıkle gelışmekte olan ulke- lerde bır an once nufus artışının kontrol altına alınması gerektı- ğını vurguluyorlar İstanbul Dedeman Otelı nde "Kalkınma Projelen Içın Çev- resel Etkı Değerlendırmesr' adı altında Turkıye Kalkınma ve İslam bankalan taratından or- taklaşa bır semıner duzenlendı Semınerde. İslam ulkelennın çe\ re sorunlan ele alınarak, her bınne çozum arandı Katılımcı ulkelenn. benzer çevre sorunla- nnın dltında kıvrandıklannı ancak parasızlıktan bunlan ço- zumleyemedıklennı sık sık dıle getırdıklen beş gunluk semıner boyunca. ABD'den gelen Dun- ya Bankası uzmanlan ıse adeta "felaket tellallığı" yaptılar İslam ülkeleri cevrc sorunlan karşısında çaresiz Herkesin sorunuortak: ParasızhkParasızlık çevre sorunlan karşısında İslam ülkelerini çaresiz bırakıyor. Hemen hepsi de 'en biiviik derdimiz parasızlık" <ü> en katılımcı ulkelenn temsilcileri sorunlannı şöy le dile getirdiler: Salem \bdullah Bagaheized (S emen)- En önemli sonınumuz hav a kirliliği. L Ikemizde yerleşim alanlarına çok yakın yerlerde taş kırma makinalany la çalışıldığı için toz çok fazla oİuyor. Bu arada tarımda kullamlan pestisid \ e gubreler de kirlilik v aratıyor. Mohamed Abdul Bashar (Bangladeş)- En başta su kirliliği. çunku kanalızasyon sıstemimiz yok. Sonra tankerler yağ boşaltıvor, zaman zaman kazalar oluyor. Ardındankonutlardavesanayideenerji kaynağı olarak odun kullanılması yuzunden ormansızlaşrna geliyor. Mansar Bin İbrahim (Malezya)- Hızla gelişriği için öncelikle sanayi kirliliği, kimy asal kirlilik. \rdindan katı atık sorunu geliyor. D.H.H.Riyadi(Endonezy a)- En önemli sorunumuz, ormanların hızla yok olniası. Y ılda bir milyon hektar orman kesiliyorsa, bunun yerine dikilen daha az oluyor. \ynca sanayi kirliliği de sorun ülkemizde. Arif Hilmi (\laldi\ Âdaları)- Bizde endüstri yok, ekonomimiz turizme day anıyor. Bizim en buyuk sorunumuz global ısınma. Düny a biraz daha ısındığı takdirde adalanmız su altında kalacak. Bin 200 ada \ar. bunlann çoğunun denizden yuksekliği bir metre dolayında. Vlulteci olacağız. Sikandar Jamali (Pakistan)- En önemli sorunumuz nufus artışı. \ ılda y uzde 3 dolay ında sey rediyor. Bu raıfusu besley ecek su ve tarım kay naklarımız oldukça sınırlı. Örneğin, ormanları kötü biçûnde kesiyoruz. Kentlerde doğalgaz olsa da. koy lerde ısııunak için odun kullanılıvor. Reem Abed Rabboh (Suriye)- Yeraltı sularının kirliliği \ e y etersizliği en başta geliy or. Sanayi kirliliği daha çok ırmakları etkiliyor. Bacalara fıltre takılmaması da ha> a kirliliğine neden oluyor. Saleh \\ Sahara (L rdun)- En onemlisi su kirliliği. Ardından katı atıklar, tarımda kullamlan pesrisidler ve sanayi kirliliği geliyor. Biz çe\Te kanunumuzu tamamladık \e parlamentov a sunduk. Bu arada, dertlerimizin başında para geliyor. \\ ahid Mohammed \bdulla Al-Shuely (L mman)- Katı, sn ı atıklar, y ani çopler en önemli sorunumuz. Amir Hossein Hakimian (İran)- ISe tur sorun isrivorsanız, bizde hepsı de bulunur merak etmeyin. Çevre mi? Ha>a kirhlığı en başta şelıvor. ozelükle Tahran'da. Çevresı dağlarla çevrili olduğu >e hava sirkulasyonu olmadığı için Tahran'da hava kirliliği korkunç boy utlarda oluy or. Katıhmcı İslam ulkelen ara- sında kımler yok kı Bruneı. Umman. Bangladeş, Yemen. Ürdun. Maldiv Adalan ve da- ha bırçok islam ulkesınden ge- len temsılciler. ısteğımız uzenne ulkelennın oncebkh çe\re so- runlannı anlattı Iran temsılcısı "Ne tur sorun anvorsanız, biz- de hepsı de bulunur. merak et- meyın" dıye başladı soze Bangladeşlı olan. yuzde uçler- de seyreden nufus artışmdan \e halkın çevre konusundakı bı- lınçsızlığınden yakındı Bru- neıb ve Ummanlılar. en onem- lı çevre sorunlannın katı atıklar olduğunda karar kıldı Maldiv Adalan'ndan katılan Anf Hılmy ıse. gulerek. "Bızım en onemlı çev re sorunumuz global ısınma Dunya bıraz daha ısın- dığı takdırde ulkemız sular al- tındd kalacak Bu konuda vapabıleceğımız hıçbır şev de vok. multecı olacağız" dedı Nüfus kontrol altında Ote yandan. Dunva Bankası uzmanlan. yaptıklan konuş- malarla. sankı •'Kıvamet Gunu' nu onceden haber ven- >or 21 yuzyılı. bır " kıvamet vuzyılı" olarak tanımlayan 21 S'uzyıl Enstıtusu'nden Gerald O Barney adeta felaket tellallı- ğı yapıyor "Ya ureme azala- cak >a da olumler artdcak Bunun başka volu >ok" dıvor- du Barney. ısrarla gelecek yuz- yılda nüfusun 12 mılyarda sa- bıtlenmesı gerektığını vurgulu yor Dunyada ekılebıhr ka\- naklann ancak bu kad ır nufusu besleyebıleceğını bcıır- ten Barney nufusla gıda vc enerjı kaynaklan arasında nasıl bır denge kurulması gerektığını rakamlarla anlatmaya çalışı- yordu Ozon tabakasınm delın- meye devam ettığını dunyanın 2100 yılında 2 5 derece ısınmış olacağını. buna bağlı olarak ta- nm alanlannın alt ust olacağı- nı. petrol kavnaklannın ıse 20251ı vıllardan ıtıbaren gıde- rek azaldCdğını ve 2100 yılındd da tamamen tukeneceğını uzun uzun dnlatan Barney donup dolanıp onlenemeyen nufus ar- tışına gebyordu Eğer boyle gıderse. 2150 yı- lında gelışmekte olan ulkelenn nufusunun 10 mılyara tırmana- cağını, 12 mılyar nufuslu dun- yada, felaketlerle oncelıkle bu ulkelenn yuz vuze geleceğıne dıkkat çeken Barney 'e gore. bu- nun ıçın hemen ışe başlanması gerekıvor " Gelışmekte olan ulkelerde nutus artışının kont- rol altına alınmasının çok zor" olduğunu belırten Barney'e gore nufus artışını durdurabılmek ıçın. aıle planlaması ve doğum kontrol hızmetlennden once. dınlerde. sosyal. ekonomık ve yas«l duzenlemelerde değışıklık vapmak gerekıvor Çın"de va- Bcısmaaibrahim EfendiLondra 9 dagöriicüyeçıkıyor 1748'de İstanbul'u ziy aret eden tspany ol donanması komutanı Don Gabriel de Aristizabel 'in çizdiği EminönıTdeki Y eni Cami (Solda) ve 1729 tarihinde basılan Bizans tanhi isimli kitap da satılacak. Müteferrika'nın kitaplaıı Sotheby's'de İbrahim Mütefferika'nın bastığı 17 eserden 14'ü Londra'da Sotheby's müzayede salonlannda alıcı önüne çıkıyor. Müzayede yaklaşık 1.5 milyar liradan başlayacak. EDİPEMİLÖYMEN LONDRA- İbrahim Müte- ferrika basımevınden çıkma 14 eser. yann Sotheby "s Müzayede Fırması tarafından satılıyor Kolleksıyonda basımevının on- jınal 23 cıltlık 17 esen bırden yok Ancak koleksıyon. son yıl- larda ortaya çıkan ılk "kullı- yeye yakın" Mutefernka baskı- lan sayüıyor Toplam 19 kıtap- tan oluşan kolleksıyonda Mu- tefernka'yı ızleyen dığer İstan- bul basımevlennın bırkaç esen devar Sotheby's, kolleksıyonu satmak ıçın 80-100 bın sterhn ıstıyor Yanı, 1 5 mılyar lıra doîayında ibrahim Mutefernka. Os- manhlara matbaayı tanıtan. kendı hahnde bır Macar Ba- bıab. ımparatorluğun bürokra- sı merkezıyken burada çahşmış bır tercuman 50 yaşını geçkın- ken kurduğu basımevınde top- lam 17 eser basmış LaleDevn- nın bır urunu, "Basmacı" dıye tanınmış Basımevı, 1729-1745 arasında faal Tekırdağ'da ya- şamış Macar Kralı Frenc Rac- koczi'nın yanında da çabşmış Muslumanlığı kabul edıp " Ib- rahım" olmuş bır Kalvınıst Dıl bıldığı ıçın Babıalı"de onem ve- nlmış Onemlı dış gorevlerde bulunmuş Bugun yaşasaydı 'arabulucu dıplomat" ya da "ozel temsılcı" olurdu Oysa. yayıncılıktan para dd kazana- madan yoksulluk ıçınde ol- muş Ibrahımlığı islam dan geliyor da, Mutefernkalığı. tamamen takma bır ad Bu. Os- manlı da resmı bır gorev Padı- şahın ozel hızmetı ıçın atanan adam demek Sozcuk anlamı Becenklı Daha yuksek gorev- ler ıçın ılk adım îbrahım Efen- dı'nın Erdel'den Istanbul"d nasıl geldığı tam bellı değıl Sa- vaş tutsağı mı. yoksa sığmmacı mı° Ama sonuçta dın değıştır- mışveyukselmış Tercumanlık- ta karar kıldıktan sonra da matbaa kurma fiknnı donemın sadrazamı addşı İbrahim Paşa - ya kabul ettınnış Zaten daha matbaasını resmen kurmadan hanta bastığı bılınıyor Nelersatılnor? ibrahim Mutefernka nın ya- nn Londra"da satılacak ılk ese- n. ılk bastığı kıtap a>nı zaman- da Vankulu Sozluğu Arapça- Turkçe bır sozluk Eserın el ya- zısı ıleyazılmışbırkopyası ota- nhlerde 350 kuruş. matbaada Abraham Ortelius'un 16. yüzyü sonlanna doğnı yaptığı dunya haritası da Sothebv Vde basılan kopyası onda bın, vanı 35 kuruş donemın kuruna gore 12 Frank. Basmacı İb- rahim. Turklere. dampınaı de ılk tanıtan kışı boylece 1 422 sayfalık kıtaptan bın kopya ba- sılmış Tanh^l Ocak P29 Katip Çelebi nın denız savaş- lanna ılışkın kıtabı. basılan ıkıncı eser Ve Turkçe basılan ılk resımlı kıtap Uçuncu \e dorduncu kıtaplar 1720 dekı Afgan-İran sava^lanna ılışkın bır çev ın Beşıncısı. Tımurleng donemıne eleştın bır çevın Al- tınası. çevın bır eskı ve yenı Mısır tanhı ibrahim Efcndı nın basıme- vınden çıkma üç kıtap ıse Londra'da satılmayacak Bası- mevının yedıncı kıtabı olan Bağdat Tanhı Sekızıncı kıtap da Londra da yok Yabancıla- ra Turkçe gramer kıtabı Fran- sızca sozcuklen dızmek ıçın kullamlan harfler. İstanbul'da yapılmış Dokuzuncu kıtap da lıstedeyok ibrahim Efendı nın kendı esen Osmanlı De\ leıı - nın nasıl \\ rupalılaşabıleceğı- ne ılışkın goruşlennı açıklıyor Kıtabın adı bugunku Turkçey- le soylenırse."Lluslann Duze- nının Temel Yasalan" denılebı- lır Bu eser daha sonra 1769"da Vıyana ve Pans te Fransızca olarak yayımlanmış. I777'de Fransı/cd'ddn Rusça ya çevnl- mış İbrahim Efendı'nın Os- manlı duzenını ne kadar ıyı anladığının kanıtı. olumunden 25 yıl sonra yabancı dıllere çev- nlmesı ibrahim Mutcfernkd'nın b.ı- sımevı Naima nın 1592-1659 arası unlu Osmanlı Tanhfnı basar ve 1735'te durur Beşvıl sureyle basımevı çalışmaz Yardımcısı Saıd Mehmet Efendı buıştenvazgeçer İbra- him Efendı de Babıalı hızme- tınde Avrupa yollanna duşer \ aşamının son 5 yılında ıse ba^ımev ı yenıden ışlemeye ba^lar v e 4 eser daha y ayımlar İbrahim Efendı. 1745deolur Londra dakı muzayede de bu son 4 eser de satılıyor pıldığı gıbı, çok çocuklu genış aıle geleneğı olan ulkelerde çıft- lenn, ahnacak bu tur onlemler- le bır ya da ıkı çocuk sahıbı olmaya ozendınlmesı ve bu arada bazı toplumlarda erkek nufusunun da. "Erkek olmanın. kansını sureklı hamıle bırak- mak" olmadığı konusunda ık- na edılmesı gerekıyor 'Allah nzkını \erir' Barney'ın doğum kontrol ve aıle planlamasının onunde en- gel olarak gosterdığı bırçok sorun, toplantıya kaulan islam ulkelen kadar Turkıye'nın de gundemınde onemlı bır yer tu- tuyor Turkıye Kalkınma Ban- kası. Proje Eteğerlendırrne Daı- re Başkanı Guray Özhan, ulkemızde nufus planlamasının onundekı engellenn başında "Gunahtır. doğur. Allah nasıl olsa nzkını venr" ınanışının gel- dığıne dıkkat çelayor Isla- mıyetın bu açıdan yenı bır yo- ruma ıhtıyacı olduğunu savu- nan Özhan, "\ydın dın adam- lanmızın dunyayı bekleyen bu felaketler karşısında, dınımızde çağdaş değışıklıkler yapması- nın artık zamanı gelmıştır Gunah dıve doğurmak. bu sa- atten sonra çocuk ıçın bır ceza mıdır. yoksa nımet mıdır 0 Bun- dan sonra doğacak çocuklan bekleyen telaketler bu kadar açık ve netken, çağdaş dın adam- lanmıza bu konuda çok buyuk gorevler duşuyor" dı- yor Tüketim çılgınlığı Bu arada. dunyayı bır dızı fe- lakete surûkley ecek olan surea, aslında gelışmış ulkelenn baş- latmış olduğunu savunan Öz- han. "Dunyayı bu noktaya ge- bşrruş ulkeler getırdı Bu ulkeler refah düzeyıne daha once ulaş- tı Ihtıyaçtan fazla ürettı Buda yetmıyormuş gıbı ınsanm ıhtı- yaç duymadığı şeylen de uretü ve bunlan pazarlamak ıçın tıca- ret ağı kurdu Kendı ulkelennın sınırlannı aşarak. tuketım çıl- gınlığını turlu oyunlarla gelış- mekte olan ulkelere de kazan- dırdı Oy sa kı hem tuketımde hem de ureümde sonuç, gehp kayna- ğa day anıyor Modern toplu- mun açmazı da bu zaten Dun- yanın karşı karşıya bulunduğu çevresorunlanmnyaratıasıon- lar Şımdı. kendı refahlanndan hıç feragat yapmaksızın. gebş- mekte olan ulkelenn onlem al- masını ıstıyorlar Bu arada. kendılen yenı teknolojıler bul- duklannda, eskı teknolojılennı bu ulkelere satmayı ıhmal etmı- yorlar Tehlıkelı çoplennı bu ulkelere turlu oy unlarla depola- manın yollannı anyorlar Or- neğın. a'sbestb gemılennı kendı ulkelennde sokmeyıp, Turkıye. Hındıstan gıbı ulkelerde sok- turmeye çalışıyorlar Bu şekıl- de. az gelışmış ulkelerde de doğal kavnaklann tahnp olma- sına yol açıyorlar" dıyor Benzer eleştınler dığer^ehş- mekte olan ülke temsılcılenn- den de gelıy or Bu olumsuz tab- loya karşın, gelışmekte olan ulkelenn de çevrenın. doğal kavnaklann korunması yonün- de onlem alması gerektığını bı- len temsılciler bu yonde ışbırlı- âınınvollannıanvor MIMAROBA K O N U T L A R I H UZU R, Y U V A S A H İ B İ OLMAKLA BAŞL A R MARMARA DENIZI. BUYUKÇEKMECE KOYU NDA: YAZ/KıŞ OTURULABıLECEK ISTANBUL'UN SEÇKıN SEMTLER1NDEN BıRı SıZLERı BEKLıYOR... EMLAK BANKASı'NıN AYLıK %4 TL VEYA % 1.2 DM, % 1 $ FAIZLI 'YUVA KREDIST'NI KULLANARAK. SIZ DE HER T U R L U ÇAĞDAŞ KONFORA SAHIP İSTANBUL /MlMAROBA KONUTLARI'NDAN BIR YUVA SAHIBI OLAB I Ll RSI N IZ. EMLAK BANKASI