Katalog

CumhuriyeC70. YHSAYI24895 S A N A T K U L T U R M A G A Z I N T E L E V I Z Y O N 18MAYIS1993SMJ Metro tamamlandığmda günde 20 saat çahşıp bir milyona yakın yolcu taşıyacak İstanbıü'unasırlıkdüşü gerçekleşiyorDILEKGİRGtNC\N Istanbul metroyla 14 Ocak 1875 gunu tanıştı Mutlu ve kutlu bır gundu o gun Tunel-Karakov ara- sında ışleyecek 626 metrelık metro- nun açılışı Kurban Bayramrnın ılk gunune rastlamıştı Dolavısıvla bol bol koç kesılmıştı bu açılışta Avnca. İstanbul, Eugene-Henry Gavand'ın yaptığı bu metroyla dunyanın en eskı uçuncu tunelîne sahıp olu>ordu İlk tunel 1863'te Londrada. 1868"de Nevv Vork"ta açılmıştı Açıhşın ardından 15 ocak gunu hızmete gıren ılk metro. ne vaak kı tek metro alarak kaldı Uzun hızmet hayaünda da nıce badıreler atlattı 1876, 1901 1919 1921 vıllannda kayışlan koptuğu ıçın kazalar geçır- dı En onemb kazası ıse 1943 yıhnda oldu Saat 14 05'tekı kazanın nedenı yıne kayış kopması Ancak bu kez frenler de tutmuy or ve v agon. Kara- koy ıstasyonunun duvannı delerek dışan fırhvor, bır ıstas>on şefı olu- yor 25 Kasım 1968 de buharh tunel kapanıyor, 2 Kasım 1971'de elekt- nklı tunel açılıvor Tunel-Karakov arasında her gun yolcu taşıyan ılk metromuzun tek kalmaması ıçın daha açıldığı yıldan ıtıbaren çaba harcandı Tunelı ya- pan Eugene-Henry Ga\and, Med- rese - Perşembe Pazan - Kumbaracı - Yenıçarşı arasında bır tunel daha ınşa etmeyı planladı, ama bu projesı gerçekleşmedı Gavand, 1877'de Kumkapı-Ortakoy arasında çalışa- cak bır metro projesı daha hazırladı Buna gore metro, Kumkapı - Beya- zıt - Emınönu - Hahç - Karakoy - Tophane - Beşıktaş - Ortakoy ıstas- yonlan arasında gıdıp gelecektı Ga- vand. fınansman olursa Kılyos a kadar uzanmavı da duşunu>ordu Taksim'de metro istasyonu ile entegreli olarak üç kath bir meydan projesine de başlanacak. Ama butun bunlar tasandan öteye gıdemedı 20 yuzyıbn başında Fransız Ano- dın, bır onen getırdı Sara>burnu ıle Salacak arasında 16 buyuk ayağın ustunde gıden bır metro Ancak Anodın'ın onensı savaş ve sıyasal calkantılann bol olduğu bır doneme rastgelınce. rafa kaldınhverdı 1913 yıhnda Sadrazam Mahmut Şevket Paşa'ya sunulan Alman- Fransız ortak projesı, Beyazn - Şışlı arasında çalışan bır metroyu ongo- ruyordu 7 kılometro uzunluğunda- kı bu metronun ıstas>onlan ıse Şışlı - Nışantaşı - Pangaltı - Taksım - Ga- latasaray - Şışhane - Galata olarak belırlenmışu Tabu bu proje de ger- çekleşemedı O gunlerden bugune kadar daha nıce projeler ureüldı metro ıçın 1953'te Fransızlar 1960 ta Italyan- lar, 1964'teSovyetIer. 1965'teAme- nkalılar 1968 de Sovyetler, 1972"de Fransız, Italyanve Almanlar, 1973"- te İsvnçrelıler ve Almanlar, 1987"de Ingıhz ve Amenkalılar, 1988 deyıne Sovvetler talıp oldular metronun yapımına Hatta çeşıtlı çalışmalar da yapıldı. ama metronun yapımına bır turlu başlanamadı Ta kı 1992 yılına kadar 1988 yı- hnda Parons BnnckerhofT Inc - Kaı^er Enaneer Int Inc firmalan tarafından Istanbul Metro Projelen hazırlandıveonaylandı 1992'nınll Eylülu'nde ıse Istanbul Buyukşehır Beledıyesı nce metronun temeh atıl- dı. İstanbuFun tanhı tünehnın te- meLnın a^lmasından tam 120 yıl sonra Bo\lece bır duş de gerçekleş- Toplam 1 trilv on 381 mıly ar lıray a ıhale edılen > c finansnıaıımın tamamı İstanbul Böyükşehir Belediy esTnce karşılanan İstanbul Metrosu'nun 7 kilometrelik birinci aşamasmda, yanm kllometresi veraltı tuneli, 60 metresi kuvu olnıak uzere topiam 1 kilometrelik kazı v apıldı mış oldu Yıllardır yapılması planla- nan ama bır türlu çabşmalanna baş- lanamayan metro, sonunda hayata geçtı Metro. aynı zamanda İstan- bul Büyukşehır Beledı>esı Başkanı Prof Nurettın Sozen ın de duşu "Amacımız bır an evvel bu ışı ta- mamlamak" dıvor Buyuk kentlerde metronun om- runun hıç bıtmedığını de belırtıyor Sozen "Metrolar ravlı sıstemler canlı varbklar gıbıdır Buyuk kent- lerde her yıl venı ıstasyonlarla karşı- laşırsımz Her gun yenı bır ıstasyon eklenır kente Istanbul gıbı 10mılyonluk bır kentte metronun omru hıç bıtmez Bu ışın yalnızca organızasyonu 3-4 tnlyon Örneğın 30 tnl>onumuz daha olsa, 10 yerde daha kazıya baş- layabılınz Ama bu kaynak proble- mıne rağmen. İstanbul'un 120 yıllık ozlemını gıdererek metroya kavuş- turuyoruz." Istanbul Metrosu, Topkapı'dan başlavıp 4 Levent'e kadar uzanı- yor 17 kılometre uzunluğunda olan, uzennde 13 ıstasyon bulunan metronun şu anda Taksım - 4 Le- vent arasındakı bınncı aşamasında kazı çalışmalan suruyor 7 kılometrelık bu ılk aşamanın kilometrelik bolumu de yukarda be- hrtıldığı gıbı lfazılmış durumda Bu kaalann janm kilometrelik bolu- mu yer altında gercekleşünldı Metro yapımına tünel açılması beton ıksalama. ana tunele ulaşım çalışmalan ıle başlandı, ara tunele vaklaşım ıçın lüzumlu galenler, ku- yular bıünldı 22 ayn noktada sürdurûlen kazı- larda Taksım, Şışlı, Mecıdıyekoy ve Gayrettepe yaklaşım galensı ve ku- yulannda, Levent ve Taksım yonu- ne açılan tunellenn yapımı da de- vam edıyor Topiam 1 tnlyon 381 mılyar braya ıhale edılen ve fınans- manının tamamı İstanbul Buyukşe- hır Beledıyesrnce karşılanan İstan- bul Metrosu'nun Taksım Mey- danı'ndakı ıstasyon gınşı kazı çaİı- şmalanna da başlandı R İstanbul Metrosu kazılaruıda.şimdiye kadar Şişli ve Mecidiyeköv kuy ularında 30'ar metreye inildi. Taksim - 4. Levent güzergahında 541 personel görev yapıyor. Gunde ortalama 5 metre kazılıvor. r ugün Istanbul Metrosu'nun 1 kilometrelik bölümü kazılmış durumda. Metronun bınncı aşamasında Taksım, Osmanbey, Şışb. Mecıdıye- koy, Levent ve 4 Levent'te olmak uzere 6 ıstasyon bulunacak İstas- yon arabklan bır, bır buçuk kılo- metre arasında değışecek Yapımın- da 541 kışının çalıştığı metroda, bır vagon, duruş suresı dahıl ıkı ıstas- yon arasını 2 dakıkada katedecek Bu bolgede metronun gunde 20 saat çalışması ve bır mılyonun uzennde v olcu taşıması beklenıy or Taksım'- de metro ıstas>onu ıle entegreb ola- rak uç katb bır meydan projesine de başlanması düşunulüyor Metronun ıkına aşaması, Taksım -Şışhane - Unkapanı - Şehzadebaşı - Yenıkapı - Cerrahpaşa - Şehremını - Topkapı guzergahını ızleyecek Bu hattın ıhalesı de onumuzdekı gun- lerde gerçekleştınlecek Kozrnetik malzemeleri ithalatı, bir önceki yıla oranla yüzde 169 artış gösterdi Güzellikte kaliteden çok marka öne çıkıyor Bkonom Servisi- Buyuklenmız herne ka<ar Onemh olan ıç guzel- lik.tr dış juzellık değır' deseler de btitin kaanlar guzel ohnak ıster Fı- zılc bakmdan guzel \e bakjmlı ol- mtac her ladın ıçın onem taşır Öy le ki; cadınljın bu 'daha guzel gorun- rr»€ ısteğıOrhan Velı gıbı pek çok şa.ıe ılhan kaynağı olmuştur Her n e kadar Orhan Veb "Bır ebnde ayıa, bır lınde ambız umnında mı d"£îıya" lemışse de gunumuzde k.aiınlar. guzellıkle olduğu kadar d~inya olalaryla da yakından ılgılı O adarV.gunluk vaşamınhersah- n^inde er alan kadınlar, varlı- küanyla blunduklan ortama renk k l ş »imdi i dıveceksmız kı. kadının g \ ıni d \ < 'ok \er al- ncası>la uzeılıgın ne aiahası var B u : e ço alakalı Çunku kadının sosyal hayatta daha fazla yer al- masıyla bırlıkte dış gorûnumune verdığı onem de buna paralel olarak artmıştır Bu artış ıse en çok koz- metık pıyasasının ışıne yaramıştır Ne de olsa. guzelbğe yardıma un- surlann başında gelen kozmetık urunlen kadın çantasının vazgeçıl- mez elamanlanndandır Hemen hemen her kadının çan- tasında ruj veya albğa rastlamak mumkündur Kadınlann kozmetık urünlenne gosterdığı aşm ılgı ıse pı- yasayı her \ıl bırazdahagenışletmış- tır Ancak ne var kı. Hazıne ve Dış Tıcaret Musteşarlığı rakamlan. kadınlann verlıler yenne ıthal koz- metık urünlenne daha çok ıtıbar et- tığını gostenyor Bu rakamlara gore 1992 yılında kozmetiK urünlen ıthalatında mık- tar olarak vnzde 169 orarunda bır azmanlar, kadınlann ürün seçiminde bilinçli hareket etmeyerek, kaliteden çok, markaya önem vermelerini eleştiriyor artış meydana geldı İthal urünlenne olan bu ılgıyı kadınlann Avmpa merakı olarak açıklayan uzmanlara gore yerlı guzelbk malzemelen de en az ıthaller kadar kaiıtclı "Avnipalı olsun da ne olursa olsun" denıldığını vurgulayan uzmanlar. kadınlann urun seçiminde bılınçlı hareket ct- meyerek kaliteden çok, markaya onem vermelennı eleştınyor İthal guzelbk malzemelennın do- vıze endekslı olması nedenıyle yerlı urunlerden bırkaç kat daha pahalı olduğunu vurgulayan uzmanlar, 'pa- halı urun, kabtelı urun anlamına gel- mez ' dıyorlar Eğer, uzmanlar nıye boy le duşunüyor' dıyorsanız, sıze pı- yasadakı bır kaç ıthal kozmetık uru- nunun fıyatını verebm Yerlı bır ru- jun fıyatı pıyasada, 20 bın lıradan başlarken, Max Factor marka rujun fıyatı 95 bın bradan başlayıp 150 bın lıraya kadar çıkıyor Markalara gore değışıklık goste- ren fıyatlar Helena Rubınsteın mar- ka bır rujda 400 bın lıraya kadar ula- şabıbyor Yıne yerh deodorantlann fiyatlan 25 bın lıradan başlarken, ıt- hal Roma marka bır deodarantın fi- yau ıse 500 bın lıra Bu rakamlar kadınlanmızı pek fazla etkılemıyor olsa gerek. 1992 yıhnda yaklaşık 14 mılyon dolarlık guzelbk malzemesı ıthal edıldı 1991 yılında ıse 795 bın ton guzellık malzemesı ıthal edı- lerek, 9 mılyon 516 bın dolar oden- mıştı Buna gore, geçen sene ıthal edılen kozmetık urunlennde mıktar olarak 4 bın 829 tonluk bır artış meydana geldı Odenen dovız mıktannda ıse yaklaşık yuzde 5O'bk artış kaydedıl- dı İthal edılen guzellık malzemelen arasında 3 mılyon 901 bın dolarla yuz kremlen bınna sırada yer aldı Yuz kremlennı, 2 mılyon 921 bın dolarla şampuan, 1 mılyon 391 bın dolarla goz makyaj malzemelen, 1 mılyon 88 bın dolarla deodorantlar ve 647 bın dolarlık ruj ıle 199 bın do- larlık parfûm ithalatı ızledı Geçen yıl, 1 mılyon 627 bın dolarhk kolon- ya, 373 bın dolarbk pudra, 495 bın dolarlık albk, 304 bın dolarbk vûcut losyonu, 149 bın dolar tutannda da parfümlu banyo ürunlen ıthal edıl- dı Cumhunyet'ın konuya ılışkın so- rulannı yanıtlayan Turkıye İtnyat Depoculan Derneğı Y onetım Kuru- lu Başkanı Dınçer Baykul, ıthal kozmetık urünlenne gostenlen ılgı- yı, Turk halkının yabana marka merakı olarak açıkladı Hava kirliliği kısırlık nedeni KONYA(AA)-Hava kırhbğının kısırbğa yol açtığı bıldınldı SelçukÜnıversıtesı Tıp Fakultesı Mıkrobıyolojı Anabıbm Dalı Başkanı Prof Bulent Baysal, hava kırbbğıne neden olan maddelenn başında kukurtdıoksıt, sulfurdıoksıt. azotoksıt ve tanecıklı maddelenn geldığını behrttı Prof Dr Baysal, "Hava kırlıbğırun. bıtkı, hayvan veınsan uzennde olumsuz etkılen olduğu bır gerçektır" dedı Kirlilik fazlaysa... Hava kırlılığının yuksek boyutlara ulaştığı ortamlarda, genelde akcığer kansen, solunum yollan hastalıklan, saç dokulmesı, yüzde sıvılce v e cılt kansen, erkeklerde kısırlık. hamıle annelerde erken olu doğumlar meydana getır- dığını anlatan Prof Baysal, şunlan kaydettı "Çoğunlukla fabnka bacalanndan, şehırlerden ve motorlu araçlardan sabnan karbondıoksıt gazının yol açtığı sera etkısının 1,5-4 derece arasında sıcakbk artışına yol açacağı. ılk bakışta onemsız gönüse bıle, bu durumun dunya ıklımınde kısa zamanda çok etkıh olumsuz değışımlere yol açabıleceğı. aynca bunun denızsevıyesının yukselmesıne de neden olacağı bıbnmektedır " Horlamalara bağlı uyku bozukluğu MEDICALTRIBUNL NVısconsın Unıversıtesı'ndekı araştırmaalar, kışırun kısa bır sure ıçın soluk alıp vermeyı saatte 15 kez bırakabıldığı horlamalara bağb bır uyku bozukluğunun sarulandan çok daha yaygın olduğunu buldu \raştırmacılar, erkeklenn yüzde dokuzu, kadınlann yuzde dordunde görulen, gecelen oksıjensız kalma durumunun, beyın hasarlanna bıle yol açabıleceğıne ınanıyor Çalışmalar sonucunda. bu sorunun sureklı horlayan kışılen uç kat daha fazla etkıledığı ve ozelbkJe aşın şışman kımseler arasında vaygın olduğu bulundu Saatte 5 kez tıkamyor Nevv England Journal of Medıcıne ısımb tıp dergısınde konuyla ılgılı olarak çıkan makalede, bu soruna seyrek rastlandığı ya da yalnızca erkeklen etkıledığı şeklındekı goruşlenn artık bır kenara bırakılması gerektığı belırtıldı L ykuda soluk alamama sorunuy la karşı karşıya olan kışılenn hava yollan. her gece saatte en az beş kez tıkanıyor Kışı kısmen ya da tamamen, en az on dakıka soluksuz kabyor, sonra uyanıyor, normal olarak soluk alıp vermev ebaşlıyorve yme uykuyadahyor Araştınmaalar, bu tıp bozukluklann sağlıklı orta yaş nufusta ne kadar y aygın olduğunu gorebılmek ıçın, 30-60 yaş arasında, çalışan 602 kışıy le bır çahşma vuruttüler Soluk alışlan ölçüldü Araştırmacılar, uyku merkezınde, deneye katılanlann bunın, ağız, goğus, mıde ve parmaklanna abcılar ve rrukrofonlar yerleştırerek soluk alıp vermelennı olçtu Çalışmada, kadınlann yüzde dokuzunun, erkeklenn de yüzde yırmıdördunun, soluk abp vermelennın saatte en az beş kere kısmı olarak ya da tamamen durduğu göruldü. Kadınlann yuzde dordü ıle erkeklenn yüzde dokuzunda ıse bu duruma saatte en az on beş kez rastlandı Bu, uyku merkezlenndekı çoğu doktorun tedavıye gerek goreceğı bır sayı