Katalog

i SAYFA CUMHURİYET 3 NİSAN1993 CUMARTESİ 8 DIŞ HABERLER Sohumyine bombalandı • MOSKOVA(AA)- Gürcistan'da Aynlıkçı Abaza milislenn, Gürcü kuvvetlerin elinden almaya çalıştığı Sohum kentinin önceki gece jeniden bombalandığı ve saldında beş kişinin öldüğü bildirildi TASS, uçaklann kimeait olduğunu belirtmezken İnterfaks Ajansı. Suhumi'nin yıne Rusya Hava Kuvvetlen'nin amblemini taşıyan Suhoi 25 tipi bombardıman uçaklannın saldınsına uğradığını belirtti. Savunma Bakanı Pavel Graçov geçen a> y apüğı açıklamada, Gürcistan'm kendi savaş uçaklannda Rus Hava Kuvvetleri amblemini bulundurduğunu ve yalnızca Rusya'yı müdahaleyle suçlayabilmek için "kendi halkına karşı savaş açtığını" söylemişti. Atina-Roma ilişkileri soğuk • ATİNA (AA) - İtalya'nın AT'nin ortak karan olmadan da Makedonya Cumhuriyeti'ni tanıyabileceği sınyalini vermesi Atina'yı çileden çıkartü. Dışişleri Bakanhğı Sözcüsü Andreas Papakonstantinu, konuyla ilgili açıklamasında Makedonya konusuyla ilgili olarak AT ülkelerinin BM Güvenlik Konseyi'nde ginşımde bulunduklannı hatırlatarak "açıklamanın doğru yansıtılmış olması halinde en azından topluluk davanışmasına uygun düşmediğini" iddıa etti. İngiltere'de suç oranı ûpkûtüyor • LONDRA(AA)- İngiltere'de suç oranlannın 1992 yılında bır yıl öncesine göre 300.000 artışla 5.6 milyona ulaştığı açıklandı. İçişleri Bakanlığı'nın verilerine göre son üç yılda özellıkle ev soygunlan, motorlu araç hırsızhğı büyûk artışgösterdı. 1990yıhnda yüzde 16.1991'dedeyüzde 17 artış gösteren suç oranlannın geçen yıl ulaştığı sayının ürkütücü olduğunu açıklayan Polis Memurlan Sendikası, emniyet örgüîlerindekimali kısıtlamalar nedeniyle yeterli polis olmamasının da bu oranın artmasına katkıda bulunduğunu bildirdi. Almanya'da Avvacs krizî • BONN (AA) - Bırleşmiş Milletler'in, Alman Hava Kuvvetleri'ne ait Awacs erken uyan uçakiannı Bosna hava sahasına olası bir müdahalede kullanması yolundakı baskısı Bonn'da krizc yol açtı. Bad Hofgaslein'da Paskalya tatilını geçirmekte olan Başbakan Helmut Kohl, tatilini yanda keserek Bonn'a dönerken Federal Bakanlar Kurulu'nun dün öğle saatlennde toplanarak konuyu görüşeceği bildirildi. AB0-.4BIU Nidal'ci gözaltında • W ASHINGTON (AA) - Ebu Nidal liderliğındeki Filistın Örgütü El-Fetih Devrima Konseyı üyesi olduğu sanılan dört kişi, ABD'de terör faaliyetlerine kanşuklan gerekçesiyle gözaltına alındı. Adalet Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada, İsrail'in ABD'deki hedeflerine yönelik terör eylemlerine katılmaktan sanik bulunan Zeyn İsa. Saif Nicme, Lui Nicme \e Tevfik Musa'nın gözaltına alındıklan belırtildı. Gözaltına alınan Filistinliler aynca silah saün almak ve örgütün diğer üyelenne kaçak yollarla para göndermekle suçlanıyor. halya'dasra yargıçlarda • NAPOLİ (AA) - İtalya'nın Napoli bölgesinde iki yargıç hakkında bolgenin en gûçlü mafya örgûtü Camorra'nın baskılanna boyun eğdikleri suçlamasıyla adli soruşturma acıldı. Adli kaynaklardan yapılan açıklamaya göre Napoli'nin gûneyindeki Salerne Savcılığı, Napoli İstinaf Mahkemesi üyesi Yargıç Alfonso Lamiberti ile Melfı Cumhunyet Savcısı Armando Cono Lancuba hakkında açüan soruşhırma De ilgili olarak Yûksek HakimlerKurulu'nabilgi gönderdi. İki yargıcın adının, pjşmanlık irirafıyla Camorra Orgürü'nün tüm kirti çamaşırlarını ortava döken Pasquak Galasso tarafından verildiği belırtildı. Dünyanın en önemli gazetelerinden EV eimcs, 149 yıllık siyah-beyaz geleneğini değiştirmeye hazırlanıyor New YorkTımes'a *reııkgeliyor' FUAT KOZLUKLU • Gazete yönetimi "okurlardan ve özellikle reklam şirketlerinden gelen yoğun istek" üzerine "boyalf değil "21. Yüzyırın renkli gazetesi"ni basma karan aJdı ve Amerikan basın tarihinde görülmemiş boyutta bir makine parkınm siparişini verdi. Baskı tesislerini içeren binanın boyunun yatay olarak Nevv York'un Erapire States gökdeleninden uzun olduğu bildıriliyor. Haber servisinde yaklaşık 1.000 gazeteci- nin görev yaptığı New York Times gerçekte "yerel" bir gazete. New York ve çevresinde hafta içinde 1.2 milyon adet satıyor. Bunun sadece 200 bin kadan Nevv Yorİc ve komşu kentler dışında tüm Amerika ve Türkiye'de pazarlanıyor. Pazar günkü satışı ise 1,8 milyona yaklaşı- yor. Hafla içinde dört bölûm içinde toplam (cumartesi en az) 64 sayfa ve öteki gûnler en fazla 128 sayfaya kadar çıkabiliyor. Pazar günleri ise olaylara göre en az 396, en fazla 720 sayfa olarak yayımlaruyor. Pazar günle- ri bu rakama "küçük ilanlar"\ içeren 50-60 sayfaük özel bölümü de eklemek gerekiyor. Bugün dünyanın 30 kentinde haber büro- su ve çeşith yabancı kentlerde muhabirleri NEVV YORK -Dünyanın en önemli gaze- telerinden New York Times 149 yıllık gele- neksel siyah-beyaz teknığjnden "sanatsal de- ğerde renkli" baskıya geçiyor. Gazete, aynca îspanyol kökenli Amenkalılar için de lspan- yolca ek vermeye hazırlanıyor. Gazete yönetimi "okurlardan ve özellikle reklam şirketlerinden gelen yoğun istek " üze- rine "boyalı"değil "21. Yüzyıl'ınrenkligaze- tesi"râ basma karan aldı ve Amerikan basın tarihinde görülmemiş boyutta bir makine parkınm siparişini verdi. New York Times 6 adet 6 birimli makinede siyah-beyaz olarak saatte 45 bin gazete ba- sarken. yeru yatınmla kurduğu 6 adet 10 bi- rimli makinede renkli olarak saatte 70 bin renkli gazete basabilecek. Şu anda Türkiye'- de en geniş kapasiteli renkli baskı yapan bir gazetenin matbaası ise ancak iki adet 8 bi- rimden oluşuyor. New York Times bu amaçla komşu New Jersey eyaleünde adını ünlü mudt Edıson*- un çalışmalannı yaptığı kentten alan Edi- son'daadeta bir "gazetefabrikası" kurdu. Sijf iN'rto JJork etmes sS •=s olan New York Tımes'ı, 1851 yılında Henry Jarvis Raymond dört sayfa olarak "The New York Daiİ\ Times" adıyla kurmuştu. 20 yıl sonra Nevv York'lu bir politikacının mılyonlarca dolarlık ihale yolsuzluklanru kanıtlan ile ortaya çıkarıp sıvasal yaşamına son verdiğinde "Times" ilk büyük sınavını vermişti. Bu dönemde tehdit, şiddet ve rûş- vet önerilerine karşı çıkması ile gazete büyük saygınlık kazandı. Gazeteyi 18%'da, daha sonra "Ochs Ha- nedanı" denilecek aile satın aldı. Taşralı genç bir gazeteci olan Adotph S. Ochs, "Nevv York 'un en iyi gazetesı yapma andı" ile yola çıktı. İlk kez "Kitap Eki" \t "Pazar Eki" \eic- rek "haber çeşitlemesine" gitti ve "okurun alışık olmadığı" tür haberlerle büyük okur kazandı. 10 Ekim 1896'da gazetenin bağımsızlığını ve tarafsızlığını anlatmak amacıyla başlığın hemen üst köşesine "Tüm Haberler Basıma Uygundur" sloganı yerleştirildi. Bugün Nevv York ve komşu kentlerde ga- zetenin dağıtımını yapan 135 kamyon ve 30 traktör romorkunun üzerinde de bu sözler yazılıdır. "Tüm Haberler Basıma Uygundur" klişeli bır kamyon. New York Times"i ve onun tarafsızlığı demektir. 14 Nisan 1904'te Port Arthur'daki Rus- Japon savaşının haberi ilk kez telsizle New York Times'a iletildi. Gazete. 30 Mayıs 1910'dailk kez bir haber fotoğrafı kullandığında yer yerinden oynadı. Hiç kuşkusuz Nevv York Times'ın en bü- yük "atlatma haberi" Nagazaki'ye atılan atom bombası ile ilgiliydi Çünkü bombayı atan B-29 ucağında sadece New York Ti- mes'ın muhabiri VVUüam L. Laorence tek ga- zeteci olarak bulunuyordu. Ikincı Dünya Savaşı'nda tstanbuTda New York Times'ın muhabın olan Arthur Ochs Sulzberger 1%3'de gazetenin başına getiril- di Sulzberger'in makaleleri bir süre Tür- kiye'de sadece "Cım»uriyet''te özel olarak yayımlandı. Şimdi New York Times, "sanatsal değer- de" renkli basarak önemli bir aşamayı daha gerçekleştirmeye hazırlaruyor. New York Times gazetesi bugün New York Times Vakfmca yayımlaruyor. "Ochs Hanedanı" üyeleri şirketi bir yandan menkul kıymetler borsasında halka açarken, kendi hisselerinin önemli bir bölümûnü de bu vak- fa bağışlamışlardı. Vakıf geçen yıl Amerika'da, özellikle Nevv York çevresinde çeşitli kültürel ve cevresel olaylar ile birlıkte çeşitli gazetecilik projeleri için 5 milyon dolar (yaklaşık 50 milyar lira) bağış yaptı. "Ochs hanedanı", bir yandan bu "vakıfla gazetenin tarafsızlığını ve öte yandan da "halka açılarak " ekonomik gücünü sağlam- laşürdı.Buikiliyapı ile New YorkTimes, "ga- zetelerin kamu hizmetigören bir ticarikuruhış olduğuna" ilişkin en güzel örneği yarattı. New York Times, ABD'de bulunan 25 milyonluk İspanyol kökenli okur kitlesinin 178 milyar dolarlık (1.780 milyar liralık) pa- zanna gırme hazırhklan yapıyor. "/?£•«/;/("baskıda olduğu gibi "okurlar"üe "reklam sirketleri"nden gelen istekler üzeri- ne New York Times'ın İspanyolca eki olayı daha şimdiden Amerika'nın basın-yayın ve reklam dünyasında önemli bir yankı uyan- dırdı. Müttefik uçaklan Bosna'da devriye uçuşu yapacaldar. Yasağı ihlal eden uçaklar düşürülecek UçuşyasağmaNATO deııetiıııi• BM Güvenlik Konseyi, Sırbistan ve Karadağ'dan oluşan yeni Yugoslavya'ya uygulanan yaptınmlann sıkılaştınlmasmı görüşmeye başladı. D^ Haberier Servisi - NATO, BM Güvenlik Konseyi'nin önceki gün aldığı Bosna üzerindeki uçuş yasağınm gerektiğınde asken güç kullanarak uygulanması karanna uyulması sağlamak için gerekli ha- nrüklan yapıyor. NATO'nun bu çerçevede, müttefik savaş uçaklan- na Bosna üzerinde devriye uçuşu yapmalannı ve yasağı ihlal eden uçaklan düşürmeleriru emretmeyı planladığı bildirihyor. BM Güven- lik Konseyi ise Sırbistan ve Kara- dağ'dan oluşan yeni Yugoslavya'ya uygulanan yaptınmlann sıkılaştınl- masmı görüşmeye başladı. Bosnalı Sırplar'ın tek taraflı ilan ettikleri Bosna Sırp Cumhunyetı Parlamentosu dün Bosna-Hersek'ın doğusundaki Bileca kasabasında toplandı. Gözlemciler, parlamento- nun artan uluslararası baskıya rağ- men BM banş planıru onaylamayı reddedeceğini bildiriyorlar. Bosnalı Sırp güçler de Srebrenica'ya giden yardım konvoylanru durdurma teh- didinde bulundular. BM Güvenlik Konseyi'nin Bos- na-Hersek üzerinde ilan edilen uçu- şa yasak bölgeye giren uçaklara ateş açılmasına ızin veren karannın ardı- ndan NATOnun operasyonu baş- latmaya hazırlandığı bildirildi. NATO kaynaklan, müttefik uçaklann Bosna üzerindeki uçuş ya- sağının dcnetlenmesi görevine iki hafta içinde başlamasının beklendi- ğini söylediler. Nato yetkilileri, operasyonun olası ana hatlannı şöyle sıraladılar: NATO, Bosna üzerinde yürütece- ği operasyonu İtalya'nın kuzeydo- ğusundaki Vicenza'da bulunan hava kuvvetleri karargahlanndan yönetecek. Operasyonu İtalyan bir Srebrenica kentinden Tuzla'ya tahliye edilen Boşnaklar, gecki bannakJanna yerteştirümeyj bekGyorlar. (Fotoğraf: REUTER) korgeneral yönetecek. Operasyonu yürüten komutan, eski Yugoslav- ya'daki BM komutanı ile süreklı bağlantı içinde olacak. NATO tarafından yürütülecek olan operasyon BM tarafından de- netlenecek ve örgütün gerekli gör- mesi halinde değiştirilebılecek veya durdurulabilecek. Operasyona, Italya veya Avrupa'nın herhangi bir yerinde bulunan askeri üsleraen ya da Adriyatik denizindeki uçak ge- milerinden kalkan uçaklar katıla- cak. Operasyona ABD, Fransa, Ingil- tere ve muhtemelen Hollanda'ya bağb 50 ile 100 arasında savaş uçağı- nın katılması bekleniyor. ABD Genelkurmay Başkanı Co- lin PoweU da müttefıklere ait uçak- lann muhtemelen bir hafta sonra, Bosna üzerindeki uçuş yasağının de- netlenmesi operasyonuna başlaya- caklannı söyledi. BM Güvenlik Konseyi de Sırbis- tan ve Karadağ'dan oluşan yeni Yu- goslavya'ya uygulanan yaptı- nmlann sıkılaştınlmasmı görüşme- ye başladı. Diplomatik kaynaklar, yaptınmlann sıkılaşünlmasının, BM planını imzalaırîalan için Sırp- lar üzerinde baskı oluşturmayı he- deflediğini belirtiyorlar. Sırp Parlamentosu Bosnalı Sırplar'ın tek yanlı ilan et- tiklen Bosna Sırp Cumhuriyeti Par- lamentosu, dün Bosna'nın doğu- sundaki Bileca kasabasında toplan- tıya başladı. Sırp delegelerin, Boş- nak ve Hırvat taraflarca imzalanan BM banş planını ele alacaklan bil- dirildi. Gözlemciler, Sırp Parlamentosu'- nun banş planını reddedeceğini be- lirtiyorlar. Bosnalı Sırplar'ın lideri Radovan Karadzic de dün AFP'ye yaptığı açı- klamada, Sırp delegelenn planı ka- bul edeceklerinı sanmadığını söy- ledi. Denktaş New York'tan aldığı bilgiyi Kıbns'ta değerlendirip karara vardıktan sonra Türkiye'ye gelecek KKTCde zirve öncesihareketlenmeİZZETRIZAYALIN LEFKOŞA - KKTC Cumhurbaş- kanı Rauf Denktaş KKTC Mecltsi'ni "Nen York görüşmeleri" konusunda aydınlatmak üzere özel birleşim \ap- maya çağırdı. Kıbrıs'a dönen >e Gali Düşünceler DLrisi'ndeki olumsuz noktalann değjştirilmesi sürecinin başlamış olduğunu açıklayan Rum Yönetimi Başkanı Glafkos Klerides. "Türk tarafınm görüşmeler yapda- rak bu konuda ikna edilmesi gerekti- ğini" söyledi. KKTC Vledis Başkanı Hakkı Atun'u, dün sabah Başkanlık Ko- nutu'na çağırarak btlgi vermck iste- ğini duviıran Denktaş, "New York'tan aldığı bilgiyi. Kıbrıs'taki yetkili organlarla göriişüp bazı ka- rarlara vardıktan sonra Türkiye'ye gideceğini" açıkladı. Denktaş 24 ma- ytsta New York'ta başlaması karar- îaştınlan Kıbns görüşmeleri öncesinde Ankara'da yapılacak zir- vede Türkiye ile birükte izlenecek politikayı görfişecek. KKTC Cumhurbaşkanı Rauf Denktaş, "Türkiye'de, yetkili devlet ve hükümet yetkilileriyle görüşerek Türki>e'nin yardım ve desteğini istc- yecekİerini" de duyurdu. Bu yöndeki açıklamasmı, Ne«t York'tan Kuzey Kıbrıs'a. İstanbul voluvla önceki gece döndükten sonra Ercan Hava Limanı'nda yapan Denktaş "Klerides'in demeclerinden Rum tarafının, Kıbrıs cumhuriyetinin varlığını bir tetneJ olarak südürmek ve bu temel üzerine geleceği bina et- me niyetlerinin sûnnekte olduğunun görüldüğüne" dikkati cekti. Denktaş "Bizim tezinüz tamanıen buna karşı- dır. Buntı herkes bilmektedir.İçinde bulunduğumuz meşru cumhuriyeti, su veya bu şekle sokmak için görüşme yaptnıyoruz. İkiye ayrılmış bulunan bir cumhuriyeti birleştirme olanakla- rını aramaktayız. Bunun parametre- leri de ortadadır" ifadelerini kullan- dı. Kuzey Kıbrıs'a önceki gece saat 22.30'da gelen Denktaş, KKTC'nin kuruluşundan beri ilk kez başbakan ve hükümet üyelerince karşdanmadı. Başbakan Derviş EroğJu da 1985 yı- lında başbakanlığa atandığından beri ilk kez Ercan Devlet Hava Limanı'- ndaki karşılamada bulıuımadı. Denktaş'ı yalnız Kıbrıs Türk Banş Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Ha- san Kundakçı, Güvenlik Kuvvetleri Komutanı Tuğgeneral Yaşar Sper, TC Büyûkelçuiği Mûstesan \e Cum- hurbaşkanlığı yetkilileri karşıladı. Ercan Hava LJmanı'nda "Eski şartlann değiştiğini. daha da değişe- ceğinin aşikar olduğunu" söyleyen Denktaş "Lefkoşa'da yapılacak te- maslarda. 24 mayısta öngörülen Kıbrıs görüşmelerinin başlayıp başla- yamayacağı ve çerçevesinûı ne olaca- ğı sorulanna yanrt vernıiş olabüece- ğinen dedeğindi. İSRAİL Fîlistînliler^în yerine askerlerçahşacak D^ Haberier Servisi - İsrail, 'daha az tehlikeli' olduğu kanı- Fihstinliler'in işgal altındaki sına vanlan bin kadar Filistin- BauŞeriaileGazzeŞeridi'nden li'nin, İsrail'in kuzeyindeki çi- çıkışlannı yasaklamasmın ar- çek tarlalanndaki işlerine git- dından Filistinli işçilerin çabştı- melerine izin verdi. israil, işgali ğı tarlalaraaskergöndermeka- altındaki topraklarda yaşayan ran aldı. Filistinliler'in son günlerde Ya- İsrail Genelkurmay Başkan- hudilere saldınlannı yoğun- lığı, işgal topraklannın giriş ve laştırdıklannı gerekçe göstere- çıkışlara kapatılması nedeniyle rek pazartesi günü Gazze Seri- işlenne gıdemeyen Filistinliler'- di'nden, çarşamba günü de Batı in çalıştığı tanm sektöründeki Şeria'dan giriş çıkışlan yasak- ii kk l lamış ve fsrail'de çalışan 115 bin Filistinli evlerine gönderil- mişti. İşgal topraklanndan ğ 13 i k d ç ş ğ işçi acığını kapatmak aınacıyla bin 500 asker görevlendircccği- ni açıkladı. ş şg p Tanm Bakanlığı, Batı Şcria'- çıkış yasağınm 13 nisana kadar dar "on ve diğerlcrine göre sürebileceği bildirildi. Filistinli kadın, Kudüs yakmlanndaki kamptan çıkabOmek için sınır polisinden izin almaya çahşıyor.(REUTER) Cyrus Vancegörevi bıraktı Norveçü bakan, BMözel temsikisiütş Haberier Servisi - Norveç Dışişleri Bakanı ThorvaJd Stoltenberg. Cyrus Vance'ın aynlmasıyla boşalan, Bosna- Hersek banş görüşmelerinde BM özel temsilciliği görevine getirildi. Ajanslann bıldirdiğine göre, Cyrus Vance'ın özel temsilcilik görevinden ay- nlmak istcdiğini açıklaması üzerine BM Genel Sekreteri Butros Gali, önceki gün Stoltenberg ile Nevv York'ta yapüğı gö- rüşme sırasmda kendisine bu görevi teklif etti. Thorvald Stoltenberg, dün Danimarka Dışişleri Bakanlığı görevinden ısüfa ede- rek. Butros Galı'nin tekjifıni kabul ettiği- nı açıkladı. Norveç Radyosu, Stoltenberg'in yerine Dışişlen Bakanlığı görevine, Savunma Bakanı Johan Joergen Hoist'un atandığı- nı duyurdu. 196O'lı yıllarda Belgrad'da diplomat olarak görev yapan 62 yaşındaki Stolten- berg, Sırpça da bıliyor; Stoltenberg, 1990 yılında Dışişleri Ba- kanlığı görevine getirilmeden önce 10 ay süreyle BM Mülteciler Yüksek Komiser- liği'nde de görev yapmıştı. Vance: En zor görev Yugoslavya konulu Bans Konferansı"- nın eşbaşkanlanndan BM Özel Temsilci- si Cyrus Vance. bu görevden aynlacağıru bildirdikten sonra yaptığı açıklamada, konferans eşbaşkanhğının "hayatının en zor görevi" olduğunu söyledi. ABD'nın eski Dışişleri Bakanı Cyrus Vance, bu zorluğa rağmcn, banş görü melennde BM arabuluculuğu görevinı üstlendiğine "hiç bir zaman pişman ol- madığmı" da kaydetti. AFP'nin haberine göre Vance. görüş- melerde kaydedilen ılerlemelerin yavaş olduğu ya da çabalanna uluslararası des- tek bulamadığı için bu karan verdıği yo- lundaki iddialan ise reddetli. Vance, Butros Gali tarafından 1992 Eylülü'nde BM arabulucusu olarak atan- madan önce. Genel Sekreter'in eski Yu- goslavya özel temsilciliği görevini yürütü- yordu. KANADA ~ Yeltsin dinton'la buluşuyorDç Haberier Servisi - ABD Başkanı Bfll Chmon'la Rusya Devlet Başkanı Bore Vettsin tarihi zirve için bugün Kanada'- nın Vancouver kentinde bir araya geli- İOT. Vancouver'de zirve öncesi çok geniş güvenlik önlemleri alındı. ABD Başkanı Clinton, Amerikahlara Rusya'daki reformlan desteklemeleri çağnsında bulundu. İki liderin dün sabah zirvenin gündemini belirlemek üzere biı telefon görüşmesı yapüklar. bildirildi. Ajanslann bildirdiğine göre bugün başlayacak ve iki gün sürecek olan Clin- ton-Yeltsin zirvesinde agırhklı olarak Rusya'ya yardım konusu gündeme gele- cek. Nükleer silah sayısında indirime gi- dilmesi konusunun ise gündemde önce- likli konular arasında bulunmadıgı bildi- riliyor. Clinton zirve öncesinde yaptığı açıkla- mada, Rusya'daki reformlann geleceği konusunda güvence vcrcmeyeceklerini, ancak Yeltsin'le görüşmesinde Rusya Devlet Baskam'na ABD'nın reformlann devamı için elinden gelen her türlü yardı- mı yapmaya hazır olduğunu söyleyeceği- ni kaydetti. Clinton, aynca Rusya'ya yapılacak yardımın ABD'nin güvenliğine yapılacak bir yaünm olacağını da vurguladı.