Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
27NİSAN1993SALI • CUMHURIYET SAYFA
HABERLERIN DEVAMI 17
GÜNCEL
CÜNEYT ARCAYÜREK
mBaftarafi I. Sayfada
hatalannı yalanlarını dune kadar hoşgorüyle karşıla-
yan demokrat Erdal Inonu bıle, btçak gırtlağa dayanmış
kı, sonunda ısyan ettı
Basının gerçeklerın uzağına bu denlı hıçbır zaman
duşmedığını TV dekı haberlerde kendı sesınden duyur-
mak zorunda kaldı
Doğru olmayan, masa başında uretılen ya da herhan-
gı bırdemecın bırcumlesını alarakçarpıcı, çekıcı olmak
uğruna gerçekle bağdaşmayan başlıklar çıkarmak boy-
yûklerde moda
Ankaranın kılometrelerce uzağında olan partılıyı,
sankı söylenmış, sankı doğruymuş gıbı verılen bu tur-
den başlıklarla haberler etkılıyor Gerçek boyle olunca
Inönu gıbı sabırlı bır sıyaset adamı bıle patlıyor
Üstelık, Demırel ın Cumhurbaşkanlığı na SHP'nın
olumlu baktığına ışareteden haberlerle yazılarda partı-
ye yakıştınlan elı mahkum, mecbur" gıbı kuçultucu sı-
tatlar genel merkezde, orgutte tepkılere yol açıyor Ustü-
ne üstlük bu ne bıçım basın kı, bır gün Inönü ıle Demırel1
-
ın anlaştığını manşetlıyor, ertesı gun, SHP'nın DYP lıde-
rıne ıstedığı destegı vermedığını ılan edıyor
Ana muhalefet lıderı dun partılerı turiamayı surdurur-
ken, SHP yetkılı kurullarını topluyor, inonu'nun Demı-
rel'le yaptığı goruşmenm ışığında ızleyeceğı rotayı sap-
tamaya çalışıyordü
SHP elbette Demırel'e mutlaka oy verecekmış gıbı bır
görev ustlenmedı, elbette 'daha genış mutabakatla bır
Cumhurbaşkanıseçılmesınden"yanaydı Ancak,ışöyle
bır noktaya gelmıştı kı, -Genel Sekreter Selvı'nın söyle-
dığıne göre- "kesın olmamakla beraber, SHP grubu da
inonu yu aday gosterebılır"ö\
54 kışılık SHP grubu, 94 uyelı ANAP'la 21 ûyelı CHP
desteğınde, laık Inonu'ye RP dışında toplam 169 oy sağ-
layabılır
Yorumsuz, ama...
Şımdılık gözlerden kaçırılmayaçalışılan olasılık, dor-
duncu turda da sonuç alınmayınca, Meclıs ın kendını
feshedıp seçıme gıtmesı kuralının ışiemesıyle ılgılı De-
mırel, geçen cuma grupta çok açık konuştu "Benı orta-
ya çıkarıyorsunuz, seçımı goze alın" demeye gelen he-
defı açık vurgulamalar yaptı
Selvı dün bıze, "Erken seçıme gıtmek zaranmıza ol-
maz"dıyordu Bu, SHP'nın sonuçsuz kalacak turlardan
sonra seçıme gıtme olasılığını duşunmeye başladığını
gosterıyor Acaba CHP -korkmadığını soyluyor ama- ya
da otekı küçuk partıler, aynı yargıyı paylaşıyorlar mı?
SHP, bugun yarın saygın tuzel kışılığıne yaraşır bıçımde
taktıkler, stratejılersaptayacak, gorunen bu
Demırel'ın DYP'nın 182 uyesı dışında kalan Meclıs ço-
ğunluğunun önüne koyduğu bır başka formül haylı ıl-
gınç DYP dıştndakı çeşıtlı partılere bağlı ya da bağımsız
266 mılletvekılının bır araya gelerek '226'yı çıkarması-
nı" yanı bır Cumhurbaşkanı seçmesını onerıyor Ne var
kı, bu onerının bır ıkıncı bolümu var kı, DYP dışındakı ay-
nı çoğunluğun bır de hükumet kuruvermesını ıstıyor
Başbakan zayıf bır olasılığı anımsatarak "karş'ı cephe"
ıle dalga geçıyor
1
Geçen akşam Başbakan, şoyle dıyordu "Mesele,
Doğru Yol'un meselesı değıldır Meclıs'ın meselesıdır
Evet, teror gıbı, enflasyon gıbı Ben, bunu soylemeye
devam edeceğım Ben, Doğru Yol'un oylanyla değıl,
Meclıs'ın oylanyla olacağım
Ben dıyorum kı sıze, bu devletı tamır edeceğım ve
meydana geten beraberlık ortamını surdureceğım "
Başbakan bır hesap yapıyor 'G gununde Cumhur-
başkanı seçılırse, G +17 gun parttmn yenı genel başka-
nını bulacağını" soyluyor Çankaya seçımınden 17 gun
sonra hükumet kurulacak.
Işte, tam bu noktada, "Hukumetın yenıden kurulması
her ıkı taraf ıçın sağlıklı olur' dryor ve ortaya şoyle bır
soru atıyor
"Hem Çankaya'ya katkıda bulunmayacaksın, hem de
hukumet olacaksın Nasıl olacak bu">"
Yorum serbest
TURKİYEDE DÜNYADA
Meteorotoji Genel Mudurtuğu ndeo aNnan bılçıye gore yurdun
doğu Hesımlerı parçalı bulutlu Doğu Karaden z Iç Anadolu rıun <to-
ğusu Doğu Akdenız !e Doğu ve Guneydoğu Anadolu bolgelen sa
janak ve gokgurultulu safianak yağışlı dığer yerler az bulutlu ve
açıkgeçecek Hava seaklığı deflışmeyece* Ruzgar ku2ey ve doğu
yonlerden halıt ara sıra orta kuvvette yağtş anınöa kuvvetlıce ese-
cek 0enızierımi2de ruzgar yıMız ve poyrarfan 3-5 saatte 10-21 de-
nız mılı hızla esecek Van Golu nde hava sağanak yağışlı geçecek
Yağmurlu Bulutlu Sısh
Aınsterdam
Ammafi
J f t Atına
^ • V Bonn
• Moskova
.AnfcMa
m
Bfuksd
Cenevre
C«zay»r
*"ranldut1
Leftoça
/ Patareburg
I Loodra
Madrıd
Mılano
Moskova
Mutnh
Osto
Pa>s
Pra«
Rrysd
VİVMM
a 2?
B 2 5
A 24
B 26
B23
B 2 2
Y 21
Y2S
B 24
B2S
A 16
BX
Y 18
Y 21
B 15
B 23
A 20
B 2 0
A 25
A 26
B23
A 2 <
Cindoruknnılıalefeti övdü1. Sayfada
hurbaşkanlığına aday olması
durumunda deslek vereceğını
açıkladığı, DYP örgütünun dc,
parlı genel başkanhğı ve başba-
kanlık ıçın ıstcklcnnı ılctlığı
Cindoruk, gelışmelerle ılgılı
olarak Cumhunvcl'ın sorulan-
nı yanuladt Cumhurbaşkanlığı
seçnnının demokraiık bır çızgı
ve çerçevede gehşüğın ılade
cden Cindoruk, ozellıkle TV
medyasının griışmeyı bıraz hız-
landırdığını belırttı Cındoruk'-
un sorulara vcrdığı yanular
şoyle
- Cumhurbaşkanı seçüninden
sonraki gelişmeier için sizin tav-
nnız ne olacak?
- Bınncı aşaması bence daha
oncmlıdır Turkıyc, parlamen-
to ıçınden, parlamenlo elıylc
aracısız, baskısız bır cumhur-
başkanı scçmek uzcrcdır Bu sc-
çım bıttıktcn sonra ortaya çı-
kacak hukumet bıçımı, panılcr
arasındakı uzlaşma ıle sağlana-
0LA1LAREV
ABDEmAKI
GERÇEK
• Baştarafi 1. Sayfada
muhtannı beklerken çevre-
dekı bır damdan sılahlı ıkı kışı
atlayarak bıze doğru geldı
Jandarmaların onunde ustu-
muze doğru ateş ederek ba-
ğırıp kufrettıler ve bu koyde
ne aradığımızı sordular Sa-
ğımızdan solumuzdan geçen
kurşunlarla sureklı ateş altın-
da tutulduk Ben ılk arabadan
ındım ve 'Bız Istanbul dan
gelen heyetız Bızı buraya
kaymakam gonderdı Hıçbır
kotu amacımız yok' derde-
mez hemen yanıbaşıma ge-
len ve sureklı ateş etmeye
devam eden kışı, herkesın
arabalardan ınmesını ve ye-
re yatmasını emrettı Benı de
başımdan yumruklayarak ye-
re duşurdu Daha sonra 'Ara-
nızda mılletvekılı varmış o
kımdırbakalım'?' dıyekufrettı
Zubeyır Aydar Mılletvekılı
benım' deyınce, onun ustune
yurudu, ağır hakaretlerle
yumruklamaya başladı Bu
sure ıçınde arkadaşıyla bır-
ABD Talabanfdeıı
Apo'yu dinleyecek
lıkte ateş etmeye devam ettı-
ler, arabalara bınıp derhal
koyu terk etmemızı ıstedıler
Bız arabalara bınip gerı do-
nerken arkamızdan ateş et-
meye devam ettıler Bu olay-
da yaralanan olmadı, fakat
çok tehlıkelı anlar yaşadık,
olumden kılpayı kurtulduk
Koye kaymakamm emrıyle
gelen jandarmaların gozetı-
mı altında yapılmış olması,
bunun bızzat kaymakam ta-
rafından duzenlenmış bır ter-
tıp olduğu mancını bızde
yarattı "
Bılmıyoruz yaşanan olayı
ayrıca yorumlama gereğı var
mı
1
Unıversıte profesorlen ve
mılletvekıllerınden oluşan bır
heyete bu bıçımde davranıla-
bılmesı Güneydoğu'da dev-
let adına neler yapıldığını
açıkça gosterıyor, Guneydo-
ğu sorununun neden çıkma-
za saplandığını da gozler
onunesergılıyor
Profesore, mılletvekılıne
devlet adına bunu yapan,
koyluye neler yapmaz
1
Guneydoğu sorununu bır
anlamda kendı ellerımızle mı
yarattık? Bu, Dr Frankeştayn
oyküsu mudur?
Duşunulmeye değer
FUATKOZLUKLU
WASHINGTON - lrak'lakı
Saddun Höseyn rejımıne mu-
halıf orgutlenn lıderlen, ABD
yöneümının davetlısı olarak bır
dızı gorüşmclerdc bulunmak
üzere VVashıngıon'a geldı
Bugun başlayacak ve yak-
laşık 5 gun surecek olan lemas-
larda lrak muhalefeüne Irak
Kurdıstan Yurtsever Bırlığı lı-
den Celal Talabani başkanlık
edıyor
Göruşmelerde PKK lıden
Abdullah Ocalan'ın yaklaşımını
ıçeren açıkamalannın ABD yo-
netımıne "dırekt" olarak akta-
nlacağı oğrenıldı
Kurdıstan Yurtsever Bırlığı
lıdcn Cclal Talabanı ve lrak
Kurdısıan Demokrat Paıtısı lı-
den Mesut Barzam'nın ABD zx-
yaretının en önemlı gorüşmesı,
Başkan Bifl Cmton'ın Kurtlere
yakın ılgı duyduğu belırtılen
yardıması Al Gore'la gerçek-
leşlınlecek Iraklı repm muha-
lıflennın, ABD Dışışlen Bakanı
VVarren ChrİBtopher, ABD
Kongre uyelen, Senato Dış llış-
kıler Komıtesı Başkam Clai-
bonıe Ped, Pentagon'un sıyası
ve asken danışmanlanyla da
görüşrnelen beklenıyor j a .
labanı vc Barzanı, ABD yönetı-
mıyle, PKK lıden Abdullah
Öcalanın tavır değışürmesıyle
Kurt dunyasında orlaya çıkan
yenı gehşmelen ele alacaklar
TalaFanı, Apo'nun bölgesel
yaklaşımını ve ABD'ye bakış
açisını da ıçeren "Mesaj" nıte-
lıklı dcğcrlcndırmelennı ABD
yonetımıne ılelecek
bılır Bu uzlaşmada butün par-
tılenn bulunması da gercklı Bır
koalısyonun çoğunluğa dayalı
olarak ortaya çıkması yelerlı-
dır Bugunku koalısyonun de-
vamı da mümkundur Bır baş-
ka koalısyon da leşekkul cdcbı-
lır Bunlan düşunmek ıçın za-
man crkcn Başbakan mcsclcsı
ısc DYP'nın kendı ıç meselesı-
dır Bunun da dcmokratık öl-
çüler ıçınde çozuleceğını umıt
cdıyorum Önemlı olan buiun
bu mcselelenn baskısı/, araa-
sız, entnkasız. gürullusuz ço-
7ulmesıdır Bu arada partıler
arasındakı ılışkılcrdc scrtlcşmc-
lcn, lartışmalan demokraiık
hayalımı/ bakımından olağan
karşjlıyorum
Hiçbirtalebimyok
- Muhalefetten cumhurbaşkanı
adaylığınız ıçia, D\ P örgütfin-
den de başbakanlık için ûue is-
tekler gelıyor. Bunlan nasıl
karşılıyorsunuz?
- Demokraük hayat ıçensın-
dc lalcpicr, lcklıflcr, kararlar
bırbınnı kovalar Önemh nok-
la, bülün bunlann demokraiık
olgunluk ıçcnsınde karara bağ-
lanması. kırgınlıklann olma-
masıdır Bence parlamentomuz
cn ıyısmı yapacakur, buna ına-
nıyorum Şu anda Cumhurbaş-
kanı Vckılı sıfatımla ben bu
olaylann dışındayım Zaman
zaman fıkırlcnmı soylüyorum
Bunun dışında hıçbır tcmasım
yok, hıçbır lalcbım ve propa-
ganda faalıyetım de yok Ola-
maz da, yanlış olur Cumhur-
başkanı vekaletı görevımı bı-
raklıklan sonra, meclıstekı gö-
rcvıme doncccğım Bcnım
amacım budur
- Ba^bakanlık konusunda ör-
gütünuzden gelen talepteri nasıl
karşdav acaksmız?
- Onlara teşckkurlenmı sun-
dum. onur duyduğumu ıfadc
cltım Bır Başbakanlık Turkıyc
SHP, Demirerin adaylığma soğıık
ANKARA (Cumhurivet Bu-
rosu) - Cumhurbaşkanlığı ku-
lıslennın kılıt partısı SHP'de
Başbakan Sûleyman DemireTın
adayhğına tepkıler yoğunlaşır-
ken, SHP Genel Başkanı Erdal
İnönü'nun Demırel'ın karşısına
cumhurbaşkanı adayı olarak
çıkanlması hesaplan yapılıyor
SHP Genel Sekreten Cevdet
Selvı, SHP grubunun İnonu yu
cumhurbaşkanı adayı gostere-
bıleceğını, bundan kımsenın
rahatsızlık duvmaması gerektı-
ğını ıfade ettı SHP lı Bayındır-
Iık ve İskân Bakanı Onur Kum-
baracıbaşı da dün akşam once
Başbakan Sûleyman Demırel
ıle bır gorüşme yaptı ve daha
sonra Başbakan Yardımcısı Er-
dal İnonu ıle akşam yemeğınde
bır araya geldı
Inonu, dün SHP PM toplan-
üsını açarken yaptığı konuşma-
da, kamuoyunda Cumhurbaş-
kanbğı'nın "en önemlı mevkı,
bır anlamda mılleün babası gıbı
gorülduğunu" vurgulayarak
"Sıyasetçımız bundan etkılenı-
yor DYP de şımdı bunu yapı-
yor Genel başkanlanru
cumhurbaşkanı olarak görmek
ısüyorlar Bu benım anayasa
anlayışıma uymuyor Ama ne
yapalım sıyasette olaylar sızın
bekledığınız manükı olçüler
ıçınde karşınıza çıkmıyor Sız,
bunlan değerlendırmek duru-
mundasınız ' dedı İnonü koa-
lısyonda kalmak ıçın her şartı
kabul ettıklen yolundakı eleştı-
nlen yanıtlarken "Koahsyonda
doğmadık, koalısyonda da ol-
meyeceğız Koalısyonda yarar
göruyoruz, ama bu demek de-
ğıldır kı cumhurbaşkanı seçıl-
dıkten sonra, yenı ortaya
çıkacak koalısyon çahşmala-
nnda, koalısyonda kalalım dıye
her şartı kabul edecegız Boyle
Notlar
bır şe> yok ' dıye konuştu
Demırel ve İnonu nun oncekı
gun japtıklan goruşmenın ar-
dından, SHP lı bukanlar, partı
vegrupyonetralen oncekı gece
Inonu nün başkanlığında bır
araya geldıler Inonu Demırel
ıle goruşmesınden edındığı ızle-
nımlen ve goruşmenın ıçenğını
aktardıktan sonra, Demırel e,
" Sızın dışınızda DYP grubun-
dan başka bır aday çıkmaz
mı
1
sorusunu yoneltüğını söy-
îedı Ancak Inonu, Demırel'ın
bu sorusuna hıçbır yanıl \ erme-
dığını aktardı Demırel'ın
adaylığını kesınleştırmesı duru-
munda bunu yann açıklayaca
ğını dıle getıren İnonu
göruşmede Demırel'ın kendısı-
ne, yenı oluşacak hukumette
yenı ısımlerle bır araya gelıne-
rek, yenı bır koalısyon proto-
kolu hazırlanması gerektığı
ızlemmını verdığını de aktardı
Inonu'nün bu açıklamalan-
nın ardından bakanUr. grup ve
partı yönetıcılen, nasıl bır tu-
tum ızlenmesı gerektığı konu-
sunda goruşlennı dıle getırdıler
Bu göruşler sonucunda, partı-
de, Demırel'ın Cumhurbaşkan-
lığı adayhğına karşı bır havanın
egemen olduğu dıkkat çektı
Bunun uzenne Demırel ın kar-
şısına Erdal İnonu'yu adav
gpsterme konusu ele alındı
Ozellıkle ılk ıkı turda İnönu -
nun adaylığıyla Cumhurbaş-
kanlığı ıçm o> dağılımını
gormek ısteyen SHP'lıler, daha
sonraki turlarda çıkmaza gınl-
mesı durumunda yenı bır tavır
belırleneceğını dıle getırdıler
Göruşmede aynca, Cumhur-
başkanı Vekıh ve TBMM
Başkanı Husamettın Cındo-
ruk'un Cumhurbaşkanlığı
adaylığı da soz konusu edıldı,
ancak İnonü ve arkadaşlan
Cındoruk un adayhğına sıcak
bakmadıklannı ıfade ettıler
Goruşme sırasında Selvı"-
nın, Inonu nun erken seçıme
hazır olunup olunmadığı yo-
lundakı sorusuna "Teşkılatla-
nmızla bırlıkte hazınz Karar
alınsin derhal çalışmava başla-
>ahm Erken seçım konusunda
hıçbır sıkıntımız yok" dedığı
oğrenıldı Selvı, dun yapılan
NÎerkez Yurutme Kurulu
(M\ K) ve Partı Meclısı (PM)
oncesınde gazetecılerle gorüş-
tuğu sırada Erdal İnonu'nun
cumhurbaşkanı adayı olarak
gostenlebıleceğını dıle getınr-
ken, 'Koalısyon protokolun-
de, hükumet programında
Cumhurbaşkdnlığı seçımıyle ıl-
gılı partılen bağlayan bır şey
yoktur O nedenle DYP grubu
Demırel'ı aday gosterdı SHP
grubu da kendı genel başkanını
cumhurbaşkanı adayı göstere-
bılır Bunun hıçbır sakıncası
voktur Bundan kımse rahatsız
olmamalıdır Her partı kendı
karannı verebılır" dedı
Demırel'ın adaylığının des-
teklenmesı konusunda bır
angajmanlan olmadığını vur-
gulayan Selvı, SHP'yı bağlaya-
nın sadcce orgutu. ılkelen ve
programı olduğunu soyledı
Selvı, bır erken seçım olasılığına
karşı da hazır olduklanna dık-
kat çekerek "Bu aşamada
erken seçım olursa, SHP'nın
aleyhıneolmaz,lehıneolur' de-
dı Selvı, tercıh ettıklen cumhur-
başkanını tanımlarken de
"Uzennde genış mutabakat
sağlanmış, tarafsızhğıru surdu-
rebılecek bır kışı olmahdır"
dıye konuştu Selvı, Özal'ın
olümunden sonra Başbakan
Demirerin adaylığı kesınleşme-
den, SHP'nın "boşluğa duşme-
mek ıçın açıklama yapmaktan
'Demirel çıkarsa, Inönü de çıkar'
TUNCAYÖZKAN
TÜREYKÖSE
ANKARA - SHP Genel Mer-
kezı'nın kondorlannda herkes
bu-bınne aynı sonıyu soruyor-
du
"İnönü aday mı'"
Sorunun yanıtını genel mer-
kez yönetıcüen, "Elbette De-
mirel çıkarsa, İnonü de çıkar"
dıye verdıler
SHP'lılere göre Başbakan
Sûleyman Demırel'ın 'erken
adaylığı' olmasa, ülke de bır
cumhurbaşkanlığı knzı yaşa-
mayacaktı
Demırel'ın adaylığını olum-
suz bulan genel merkez yönetı-
cılen, 40 yıllık sıyasetçı Demi-
rerin tutumunu 'acemıce acele-
alık' dıye değerlendırdıler Bır
bakan, Demırel'ın adaylığı ıçm
"Sıyasetın okulunu bıtıren yok
Herkes, her zaman yenı bır şey
oğrenır Koalısyon desteğı var-
ken bu kadar acele, 40 yıla
uymayan bır acemıhk" yoru-
munu yapu
Inönü, dun üst üste toplanan
SHP Merkez Yurütme Kurulu
ve Partı Mecbsı'nde bolca ba-
sından ve gazetecılenn yaptığı
yorumlann, haberlenn onune
geçmesınden yakındı MYK,
üyelennı 3 saat süren toplanü-
nın sonunda "Kımse dışanda
konuşmasın" dıye uyarmayı da
ıhmaletmedı Ancak, Demırel'-
ın karşısına rakıp aday olarak
İnonu'yu çıkarma azmındekı
SHP'lıler, toplantının ardından
bu kararhlıklannı dıle getırme-
den edemedıler
MYK ıle Partı Meclısı top-
lanülannın arasmda telefonla-
ra sanlan mılletvekıllen, parü
yoneücılenne ne olup bıtüğını
sordular En çok merak edılen
konular arasmda, cumhurbaş-
kanlığı tartışmalannın erken
seçıme kadar uzanıp uzanma-
yacağı oldu Erken seçımı des-
tekleyen ve ANAP'tan SHP'ye
geçen avlarda transfer olan
Hakkan'Mılletvekıh Esat Ca-
nan, bır SHP yönetıcısının oda-
sında, seçımın, karmaşayı gıde-
receğını dıle geürdı SHP yone-
tıcısı Canan'a, "Bu sonradan
gelenler asıllan geçıyor Ben
açıkça soylüyorum, erken se-
çım konusunda bır karara va-
ramadım Yöremde 10 mılyar-
lık yatmmımı bırakıp, geldım
Daha emekhlıgım bıle yok" de-
dı SHP yöneümının toplanüla-
nnda Demırel'ın cumhurbaş-
kanlığı adaylığı kadar, hatta
ondan daha onemlı bır konu,
Erdal İnonu'nun Demırel'ın
karşısına aday çıkıp çıkmaya-
cağıydı SHP'lılere gore İnonü,
Demırel'den daha çok kabul
gorecek bır adaydı Yıne SHP
yönetıcılenne gore boyle bır
adaylık, aynca partı tabanının
Demırel konusundakı olumsuz
tepkılennı dındıreceğı gıbı, ye-
terlı destek sağlanması duru-
munda gerçekleşmeyecek bır
olay da değıldı Partı Meclısı
uyesı bazı mılletvekıllen,
Inönu'nün adaylığı konusun-
dakı onergeyı bugün grupta
ımzaya açabıleceklennı dıle ge-
tırdıler
SHP'dekı bu gehşmelen,
SHP'lıler kadar, dığer partıhler
de dıkkatle ızledıler
CHP'hler, partı ıçmdekı
dostlannı, ANAP'ülar, SHP
mılletvekıllennı aradılar DYP
Genel Başkan Yardımcısı Meh-
met Dûljger, oğle yemeğını
SHP'nın bıüşığındekı lokanta-
da yedı Dülger, gazetecılerle
SHP'nın toplantılannı ve tutu-
munu değerlendırdı Dülger'e
gore Demırel cumhurbaşkanı
olmazsa, erken seçım kaçınıl-
maz bır gerçektı Gazetecılenn,
SHP'nın erken seçımı kabul et-
tığını soylemesı, Dulger'm ü-
gmç bır tepkısıne neden oldu
Elıyle gözunün altını aşağıya
ceken Dulger, 'Pışşşıuk' deyı-
verdı
SHP, cumhurbaşkanhğı kulı-
sının hareketlıhğını aday bıldır-
me süresının son günü olan 7
mayıs geceyansına kadar de-
vam ettırecek gıbı Bugün ıl
başkanlan ıle bır araya gelecek
olan yönetıcıler, daha sonra
koalısyon ortaklanyla ve şım-
dıden oluşturduklan dırsek
temaslannı resmıyete dökerek
dığer partılerle konuyu erune
boyuna tartışacaklar
SHP Genel Başkanı İnönü'-
nun adaylığının kesmleşmesı
durumunda, bu tartışmalann
boyutu 'ya kazarursa'ya donü-
şecek İnonu'nun cumhurbaş-
İcanlığına aday olup seçılmesı
durumunda SHP Partı Mechsı,
7 gün ıçınde yapacağı bır çağ-
nyla kurultayı toplayacak ve
kendısıne bol genel başkan
adaylı bır kurultaydan bder se-
çecek
Cumhunyetfnde onur vena
bır görevdır Bunu kayıtsız
şartsız kabul etmenın sıkınüla-
n, yıkıntılannı geçmışte yaşa-
dık
Şu gün ortada bu sorun
güncel değıldır Henüz Sayın
Başbakan cumhurbaşkanı sc-
çılmış, görevı tnrakmış. Başba-
kanlık bosalmış olmadığına
göre, konuşulmasını yanlış bu-
luyorum Erken buluyorum
- Muhalefet, Başbakan'ın ken-
dileri Ue görüşmeden adaylığmı
açıkladığı elestirisi yapıyor. Siz
bu ekştirikri nasıl değerlendiri-
yorsunuz?
- Ben, hakem ya da yargıç de-
ğılım Bu konuda ozgurcc mu-
halefetın duşuncelennı seslen-
dınnesını de saygıdeğcr bulu-
yorum Böylcsıne bır taruşma,
Turkıyc sıyasetmı zengınleştı-
nr Karşıhklı ıddıa vc cevaplar-
la halkın hakemlığmc bu konu
ıntıkal eder
kaçındığını" belırterek bu ses-
sızlığın SHP'nın her koşulcîa
Demırel e destek verdığı şeklın-
de vorumlanmasının yanlış
olduğunu ıtade ettı
SHP MYK toplantısı 3 5 sa-
at surdu Toplantı sonunda
açıklama vapan Cevdet Selvı
inonu'nun cumhurbaşkanı
adayı gosienlebıleceğı goruşu-
nu yıneledı Selvı, bır soru uze-
nne 'Sadece orgutun değıl
lum vatandaşlann sayın
inonu'yu cumhurbaşkanlığına
uygun görduğü bıünmektedır
Parlamento grubumuz kendısı-
nı aday gosterebılır" dedı
SHP Genel Başkanı Erdal
İnunu, MYK toplantısının ar-
dıodan PM, loplaruısına gırdk
Toplantı oncesınde konuşan
Inonu basında kendısıne atfen
çıkan sozlen eleştırerek kendısı-
nın bugune dek cumhurbaş-
kanlığı konusunda sadece ıkı
açıkiaması olduğunu bıldırdı
Koalısyonun yararlı olduğunu
vurgulayan İnonu "Beklenme-
dık bır durum karşınıza çıktı-
ğında, koalısyon çalışmalannı
bundan ayırmak gerekır Bek-
lenmedık bır durum çıktı dıye
bu nedenle koalısyonun bozul-
ması akıllı bır ış değıldır bunu
soyledım" dedı
SHP MYK'da, Inonu'ye, ba-
zı uyelenn cumhurbaşkanı ada-
yı olması durumunda yıprana-
cağını söyledıklen. bunun uze-
nne SHP Genel Başkam'nın
"Neden yıpranayım^ Yıpran-
mam" Jcarşılığmı verdığı dıle
getınlıyor PM'dedebudoğrul-
tuda göruşler dıle geünlmesıne
karşın bır karar ahnmadı Partı
Meclısı'nde konuşan üyeler,
Demırel'ın koalısyon ortağı
SHP ıle goruşme yapmadan
adaylık gınşımınde bulunması-
nı eleştırdıler Partı Mecbsı'nde
ortaya çıkan ağırhklı göruş şoy-
le oluştu
"Koalısyonun devamı yarar-
lı olur, ancak SHP koalısyona
mahkum değıldır Eğer dkeler
\e bunlan yaşama geçınne do-
rultusunda bır uzlaşma varsa.
koalısyon anlamlı olur Partı
orgütunün goruşu ahnmadan
Demırel'ın cumhurbaşkanlığı
adayhğına destek venlmesı
doğru olmaz Koabsyon uğru-
na her şeyı göze alır bır konum-
dadegıhz Gerekırse erken seçı-
me de gıdılebıbr "
Göruşmelenn ardından İno-
nü, SHP'nın yaklaşımını, "De-
mırel'ın cumhurbaşkanhğını
ıçımıze sındınyor muyuz. sındı-
remıyor muyuz
9
Herkes, bu
noktada duşunsün' sozlenyle
özetledı Bu nokada duşunme
ve değerlendırmeler yapılabıl-
mesı ıçın toplantıya ara venldı
Cumhurbaşkanbgı olayı, bu-
gün SHP TBMM grubunda,
yann ıl başkanlan toplanösın-
da ele alınacak
Bu arada SHFlı Bayındırbk
ve İskân Bakanı Onur Kumba-
racıbaşı, dun akşam Başbakan
Sûleyman Demırel ıle Gunız
Sokak'ta yaklaşık 50 dakıka
suren bır göruşme yaptı Demı-
rel ıle Kumbaraabaşı gorüşme-
sınde, Cumhurbaşkanlığı seçı-
mı oncesınde koabsyon ortağı
partıler arasındakı ılışkılenn ele
abndığı oğrenıldı Kumbaracı-
başı'nın Demırel ıle yapüğı go-
ruşmenın ardından SHP Genel
Başkanı ve Başbakan Yardım-
cısı Erdal İnonu ıle akşam ye-
meğınde bır araya gelmesı de
dıkkat çektı
SHP kaynaklan, koabsyon
partılen arasındakı ıbşkılen de-
ğerlendınrken, partıler arasın-
dakı ılışkılenn "lyıye gıttığını"
bıldırdıler
GOZLEM
UĞUR MUMCU
UBoftorafi I. Sayfada
larla ışbırlığı yapana, dunyanın neresınde olursa olsun,
"haın' denır Ikıncı Dunya Savaşı nda Fransız Mareşalı
Petaın, Başbakan Laval, ışgalcı Almanlarla ışbırlığı yap-
tıkları ıçın haındır Norveç Başbakanı Ouıslıng, yıne, Hıt-
ler orduiarı ıle ışbırlığı yaptığı ıçın haındır ve bugun Af-
ganıstan'da Babrak Karmal, ışgalcı Sovyet bırlıklerı ıle
ışbırlığı yaptığı tçın haındır Tarıh, bunlara başka sıfat
bulamadı' Bulamıyor
Pekı ya Vahdettın o ne? Elbette haın ve ışbırlıkçı In-
gılız savaş gemısı ıle yurdunu terk edecek kadar haın ve
alçak değıl mı? Elbette alçak, elbette haındır
Ataturk, 17 Kasım 1922 gunu, butun ıhanetı ıle yurdu
terk eden son Osmanlı padışahı ıçın bakın Soylev de ne
dıyor
"- O zaman, egemenlığı atadan oğula geçırmek gıbı
yanlış bır yontem sonucu olarak büyük bır makam gos-
terışlı bır san kazanabılmış bır alçağın, onuru ıle yuksek
olan soylu bır ulusu nasıl utanacak bır duruma duşurebı-
lecegı kendılığınden anlaşılır
Gerçekten neden ve nasıl olursa olsun, Vahdettın gı-
bı ozgurluğunu ve canını kendı ulusu ıçın tehlıkede go-
rebılecek kertede aşağılık bır yaratığın bır dakıka bıle
olsa, bır ulusun başında bulunduğunu düşunmek ne
acıklıdır Şuna kıvanabılırız kı, bu alçak, alçaklığını, ata-
larından kalma padısahlık makamından Türk ulusunca
atııdıktan sonra tamamlamış bulunuyor Turk ulusunun
bu oncelıklı davranışı elbette ovulmeye değer
Becerıksız aşağılık, duygu ve anlayıştan yoksun ya-
ratık kendısını kabul eden herhangı bır yabancının ka-
nadı altına sığınabılır, ama boyle bır yaratığın, butün
Müslumanların halıiesı kımlığı taşıdığını soylemek kuş-
kusuz uygun düşmez Böyle bır goruşun doğru olabıl-
mesı, her şeyden once, bütün Müsluman toplumlarının
tutsak olmalan koşuluna bağlıdır Oysa dunyada gerçek
boyle mıdır? Bız Turkler, bütun tarıhımız boyunca oz-
gurluğe ve bağımsızlığa bayrak olmuş bır ulusuz De-
ğersız yaşamlarını ıkı buçuk gun daha alçakçasına su-
rukleyebılmek ıçın her turlu duşkunluğü sakıncasız bu-
lan halıfeler oyununu da sahneden kaldırabıleceğımtzı
gösterdık Boylece devletlerın, ulusların bırbırlerıyle
olan ılışkılerınde, kışılerın, ozellıkle kendı devletlerının
ve ulusunun dokuncasına (çıkarının bozulması) da olsa
kışısel durumlarından ve canlanndan başka bır şey du-
şunmeyecek aşağılık kışılerın önemı de olmayacağı yo-
lundakı herkesçe bılınen gerçeğı bır kez daha doğrula-
dık
Uluslararası ılışkılerde mankenlerden yararlanma
yontemının beğenıldığı bır doneme son vermek, uygar
dunyanın ıçten gelen bır dılegı olmahdır'
Işte, Ataturk'un, Vahdettın konusundakı duşüncelerı
bunlardır Bunlan, bu haklı duşüncelerı bugun, 1981 yı-
lında yınelemek bazılarımızı nedense çok uzuyor
Anhyoruz yıllarca Abdulhamıd ı aklamaya çalıştılar,
şımdı sıra Vahdettın'e geldı Bundan sonra Damat Ferıt,
Alı Galıp ve Anzavur a da sıra gelecek
Tarıh koprusunden dune boyle bakan, bugüne ve yarı-
na nasıl bakar?
Vahdettın ı korumak ıçın bır "vakıf" kursalar, "tecrube
ıle sabıt", sıyasal amaçlı vakıflarla kolay ve lyı sonuç alı-
n^ycr
Demirel zorda
mBaftarafi I. Sayfada
"Adaylıktan vazgeçtmız
Aday degılım kı, vazgeçmış
olayım "
ANAPGenel Başkanı Mesırt
Yıfanaz'la goruşmesının ne za-
man gcrçekleşeceğının sorul-
ması uzenne de Başbakan,
"Adaylık surecı başlamadan
bınsıyle konuşabılmem pek ko-
lay değıl Yanı anlamı yok He-
nüz ben aday bıle değılım, şu
saatte" dıye konuştu Bır başka
soru uzenne de Demırel, Baş-
bakan Yardıması Erdal İnönö
ıle her zaman görüştüğunü be-
lırterek, devletın bırçok ışı ol-
duğunu ve bunlara baktıklannı
soyledı Demırel, sözlennı şoyle
sürdürdü
"Sayın İnönü ve Sayın Cın-
doruk'la dün (oncekı gün) ko-
nuştuk Daha çok prosedür, bu
ış nasıl olacak, onlan konuştuk
Sayın Inonu'ye ızah ettığım
prosedür ıle Sayın Cindoruk ıle
konuştuğumuz prosedür ara-
sında fark yok Ama yıne konu-
şacağım kendısıyle Akşam
üzenolabılır Telefonlamıolur,
yuzyuze mı bılemıyonım."
Bır başka soru uzenne, Ba-
kanlar Kurulu'nun yann lopla-
nacağını bıldıren Başbakan,
Cumhurbaşkanı adaylığı konu-
sunda, "Grubunuzun onensı
sızı bağlamıyor muT>
sorusuna
da, şu karşıhğı verdı
"Grubumun onensı de henüz
hıçbır şeyeverılmışdeğıldır Su-
reç başlamamış, zorlamayın ço-
cuklar Bıraz sabredın Bu zor-
lamalardan bırşey çıkmaz Ben
sızın sabırsızlığınızı bılıyonım,
ama anayasa boyle koymuş "
Gazelecılcnn sorulannı ya-
nıtladıktan sonra Devlet Baka-
nı Ekrem Ceybun'u makam
otomobılıne alarak Günız So-
kak'takı evıne harekel eden De-
mırel, dün Tanm ve Koyışlen
Bakanı Necmettın Cevhen,
ANAP hükümetlen döncmın-
de Kültür Bakanlığı yapan Baş-
bakanlık Başdanışmanı NamA
Kemal Zeybek ı de kabul ettı
Demırel, dun öğleden sonra
MHP Genel Başkanı Alpaslan
Turkeş ıle Başbakanlık konu-
tunda yaklaşık 40 dakıka süren
bır gorüşme yapü Demırel'ın,
Türkeş'ten Cumhurbaşkanlığı
seçımınde destek ıstedığı ıfade
edılıyor
Demırel, dun akşam 21 00'de
Başbakanhk Konutu'ndan ay-
nlırken gazetecılenn sorulannı
yanıtladı İnönü'nun partı b-
derlennm cumhurbaşkanı ol-
masına karşı duşüncesını, 'ola-
bılır' dıye değerlendırmekle
yetınen, anayasanın, cumhur-
başkanının 4 turda seçıleme-
mesı halınde seçıme gıdıleceğı
yolundaki hûkmûnü okuma^
nın, 'tehdıt' sayılamayacağını
vurgulayan Demırel 'Pekı,
cumhurbaşkanı 4 turda seçıl-
mez ıse ne yapıbrmış" dıye sor-
du İnönu ve herhangı bır
ANAP temsılcısı ıle dun temas
kurmadığını kaydeden Başba-
kan, konutta kabul ettığı MHP
lıden Alpaslan Turkeş ın Y oz-
gat Beledıyesı'nın gereksınımle-
n ıçın geldığını göruşmede
cumhurbaşkanlığı konuşulma-
dığını bıldırdı
Başbakan, ANAP lıden Me-
sut Yıhnaz'ın 'genel seçımlenn
gelecek yıl yapılacak >erel se-
çımlerle bırlıkte yapılması' ko-
şuluyla kendısının cumhurbaş-
kanbğına destek verebıleceğı
onensını nasıl değerlendırdığı-
nın sorubnası uzenne şunlan
soyledı "Hıç kafamda değıl
boyle bır şey Turkıye. ışte önu-
ne katmış meselelen gotunıyor
Şartlan doğarsa mümkundur,
şartlan doğmazsa gereksızdır
Zaten, ona da parlamento ka-
rar verecekür Parlamentonun
onemb gorevlennden bınsı
cumhurbaşkanını seçmek, bır
tanesı de seçıme karar vermek-
ür"
Daha once yaşanan buna-
bmlar nedenıyle cumhurbaş-
kanbgı seçımı konusunda ana-
yasava çok açık hukumler
konulduğunu vurgulayan De-
mırel şoyle devam ettı
"Anayasada '4 turda seçü-
mezse seçıme gıdıbr' dıye kayıt
varsa, ben bunu soylersem bu-
nun neresı tehdıt olur'' Yanı
anayasadakı bu kayıt kımın
meçhulü kı9
Anayasa bır- ta-
kım kımselen tehdıt mı edıyor,
yok Oraya bır yaptınm koy-
muş Türkıye, boşabnış bulu-
nan cumhurbaşkanhğını,
TBMM'nın hür ıradesı ıle dol-
duracaktır "
Demırel. cumhurbaşkanlığı-
nın Meclıs'ın meselesı olduğu-
nu, partılenn konuya ıbşkın
grup karan alamadığmı, seçı-
mın gızb oyla yapılacağını
anımsatarak şu goruşlen dıle
geürdı
"Parüler bır araya gebp "ret
cephesı' kuramazlar mı' Ku-
rarlar Neyı reddedıyorlar o da
belb değıl kı° Daha orta yerde
bır şey yok Ama ben butun
bunlan gayet hoşgorüyle karşı-
Iıyorum Ben demokrasıy. hür
ıradeyı. hümyetı savunuyo-
rum Kesınbkle bunlardan ra-
hatsız değılım Ben, halen
hükumet başkanıyım Her şe-
ym usulüne gore cereyan etmesı
de benım sorumluluklanmdan
bınsı Her şey ıyı olacaktır"
KÖY ENSTtTÜLERÎ VE ÖTESİ
Mmhmut Makal
20 000 lıra (KDV ıçınde)
Çagdaş Yaymlan Türkocağt Cad 39-41 Cağaloğlu htanbul
ödemdi gönderilmeı.