Katalog

9MART1993SALI CUMHURIYET EKONOMI Alüminyumda fiyat indirimi •SE^DIŞEHIR(AA)- Kon\ a'nın Seydışehır ıkçesınde kurulu Etıbank Alummyum Tesıslen'nde uretılen kulçe alummyumun tonfıyatında 149 bınlıra ındınrnyapıldı Edırulen bılgıye gore.venı duzenlemej le daha once 13 mılv on 680 bın hra olan Etıal-7 kulçealumınvumun tonfıyaü 13mılyon531 bın lıra olarak behrlendı Yetkıkler, kulçe alumıny umdakı ındınmın Londra Metal Borsası'ndakı duşuşten kaynaklandığını ve ındınmlı fiyattan satışlara bu sabah başlandığım söyledıler Dışülkelere yardım • ANKAR\(4\)-Devlet Bakanı Orhan Kilercioğlu, hukumetın 1992yılındadış ulkelere 200 rrul>on dolar tutannda ınsanı \ ardım yaptığını bıldırdı Kıleraoğlu. hukumetın geçen yıl Bosna-Hersek'e22 mılv on dolar olmak uzere dış ulkelere 200mıl\ondolarlık yardım gönderdığını kavdettı 1993yılımnılk2 ayında dış ulkelere > apılan ınsanı y ardım tutannın 9 mılyon dolara ulaştığını belırten Kılercıoğlu. "Hukumetımız, a> nca onumuzdekı gunlerde gerçekleştırmeyı planladığı yaklaşık 11 mılyon dolar değenndekı ınsanı yardım Somalı. Cıbutı. Nahcıvan, Bosna-Hersek. Hırvatıstan veMakedonya'yasevk edılecek" dedı Ücret artışları • ANK4RA(AA)-Turkıye İş\eren Sendıkalan Konfederasyonu. 1980-1991 donemınde OECD bolgesındeen yuksek reel ucret artışının Turkıve'de gerçekleştığını bıldırdı TISK'ın araştırmasına gore 1991 yıhnda 1980 yılına gore reel ucretler OECD'de yüzde 10, AT'deyüzde 23 oranında yukselırken bu artış Turkıy e"de y uzde 39 oldu Araştırmada. "Turkıye'de sendıkalı kapsamda bu artış yuzde 84'e ulaşmıştır" denıldı Otomotril piyasast • İZMİR(AA)-General MotorsTurkı\e Dırektoru Jonathan Bnmning, Turk otomobil pıyasasının çok hareketlı bırdonem yaşadığını belırterek "Pıyasa çokdıkbıryokuşun başlangıcında. bu arada keskın vırajlan olması doğaldır" dedı " Ben hukumet yetkılısı olsaydım, otomobil alımında tiıketıanın cebınden daha faz para çıkmasına yonelık yenı yapılanmaya gıderdım, vergı oranlannı aşağı çekerek, hem sektörde kapasıte kullanımını arttınr hem de talebın canlanmasını sağlardım Boylece. onumuzdekı 5-10 yıllık peny odda. yılda bır mılyon otomoıl satışı > aşanırdı" dedı Vergi affına kısmi iptal • ANKARA(ANKA)- Anayasa Mahkemesı Raportoru Ahmet Hamdi Yapıcı, yuzsuzler" tartı^masının odak noktasını oluşturan ve kamuoyunda Vergı Affı Yasası olarak bıhnen 3787 sayılı "Bazı Kamu Alacaklannın Tahsılaünın Hızlandınlması ve V ergı Matrah Arttınmı Hakkındakı Kanun"un bazı maddelennın ıptalı yonunde goruş bıldırdı Yapıcı. ıptahnı ıstedığı maddelenn, anayasanın herkesın yasalar dnunde eşıt olduğunu duzenleyen lOveherkesten malı gücune gore vergı ahnacağını ongören "vergı ödevT başhklı 73'uncu maddesıne aykın olduğunu savundu Yapıcı, yasanın bırçok maddesının ıptal ıstemının reddını dıle getınrken de devletın kendı alacaklanndan v azgeçmesı konusunda takdır hakkının TBMM'deolduğunadıkkat çektı İsviçpe'den suya yatırım • AVKARA(ANKA)- Yabancılann Turkıye'de yaptklan yatınmlar gıderek çeşıtenıvor Isvıçrelı Food Lıne S A S firması da doğal kayıak ve maden suv u tıcaıeu yapmak ıçın İstaıbul'da şırket kurdu "Food Lıne DışTıcaret Lıınted Şırkeü" adıyla kunlan şırkeün sermayesı 500 TIII) on hra olarak belıdendı ŞırketıeFood LınuS A S 475 mılyon hralk pay alırken Turk ortak Veh>i Kaçamak 25 mılyon lıralkpay edındı Liman İşçileri Sendikası'nın, taşerondan çektiği bitmiyor: Tehdit tutmadı, rüşvet verelim • Genel Başkan Hasan Bıber. Türkiye'nın hemen tum lımanlanndakı taşeron fırmalann çalıştırdığı kaçak ışçılerle baş edilemedığınden yakınarak ' Kımı tehdit edıyor, kımı de açık çeke kadar v aran rüşvetlerle kapı açmaya çahşıyor' dedı araalığıyla ışçı çalıştınlmasına karşı savaş açan Lıman-lş Sen- dıkası Genel Başkanı Hasan Bıber. Ulaşürma Bakanhğı ve TCDD'ye venı ışçı ahnması ıçın DENİZ ŞAHTN Devlet Demıryollan na bağlı lımanlardakı ışçı açığı uzenne tureyen taşeron firmalarla mu- cadele eden Lıman-İş Sendıkası yoneücılen, taşerondan tehdıt- lenn yanında, rüşvet onenlen de aldıklannı açıkladılar Lı- man-İş Genel Başkanı Hasan Biber kendılenne 'açık çek" da- hıl her tur ruşvetın önenldığını söyledı Bıber. sendıkanın ayakta kalması ıçın taşeron ışçı- len lımanlardan tamamen te- mızlemeye kararh olduklannı belırttı TCDD'ye bağlı. Haydarpa- şa. Mersın. İzmır, Dennce. Samsun. Bandırma lımanla- nnın tumunde laşeron fırmalar yaptıklan butun başvurulann sonuçsuz kaldığını ve 1987"den ben hmanlara ışçı alınma- masının taşeron fırmalann yaygınlaşmasına yol açtığını söyledı Mersm'de bır buçuk yıl uğ- raştıktan sonra taşeron ışçılen lıman dışına atabıldıklennı be- lırten Bıber, Haydarpaşa'da da yuzde 70 oranında başanya ulaştıklannı kaydettı Bıber. lı- manlardakı ışçı açığının bın kı- şıye ulaştığını belırterek şoyle konuştu '" Fırmalar gemılennın lımanda bekledığı hergun başı- na 5 bın dolar odemek zorun- da Lımanın verdığı ışçı sayısı belh Mecburen, taşeronla an- laşıyorlar 1987"den ben yenı ış- çı abnmadı Bır taraftan da emeklı olup aynlanlar var Mersın Lunanı'nda nhtım sayısı arttı Işçı sayısı bın 900'- Haydavpaşa'ya 'büyükgözaltı' Ekonomi Senisi- Ha>darpaşa Limanı'ndaki kaçak işçi sonınu. lımanın ışetme gore» lılen ve sendika tarafından sureklı goz altına tutulmasi)laçozumlenıne)eçahşılı>or Lımanın 680 kadroiu işçisine karşılık dışarıdan 100 kadar ışçınin ıçende kaçak çalıstığı tahmin edibyor Gıren-çıkan sa> tsının çokluğu. kaçak ışçilenn ancak lıman sahasında çalışırken belırlenebilmesıne neden olu> or. Ha\ darpaşa Liman Işletmesı Mudunı Lamı Teksoz. lıman alanında tekel hakkına sahıp olduklannı ve tsletme dtşından kımsenm. kadroiu ışçılenn > aptığı işı > apamav acağını belırterek. kaçak çalıştığı tespıt edılen işçilenn hemen ışletme sahası dışına çıkartıldığını so\ledı. Teksöz, 'korsan" olarak tanımladığı kaçak işçilenn lıman sahasına gınşııun voğun taşıt trafıği nedenivle. İSO'ya göre sanayici bu yıl 1992'yi mumla aramaya başladı Sanayidekaramsarlıksürüyor Ekonomi Servisi - Sanayıcı- ler yenı vıla karamsar gırdı Sa- najıcılenn yuzde 70'ıyıhnılk uç avında uretım ve satışlann de- ğışmemesını veya azalmasını beklıyor Sanayıde yenı ışçı ıs- tıhdam edılmesme ıhtıvaç du- yulmazken hammadde ve satış fiyatlannda da geçen yıhn son uç ayına oranla daha fazla artış beklenıyor İstanbul Sanayı Odası'nın ımalat sanavıı araştırmasına gore yıhn ılk uç ayı ıçın fırma- lann yuzde 37 2'sı uretımde arüş beklerken yuzde 33 9'u de- ğışmeveceğını. vuzde 28 7'sı de azalma olacağını duşunuyor Fırmalann yurtıçı satışlar ko- nusundakı ongorulen de v uzde 39 9 artacağı, yuzde 39 6 değış- meyeceğı vuzde 20 3 de azala- cağı yonunde Fırmalann vuz- de 39 9'u dışşatımlann arta- masını yuzde 39.6'sı degışme- mesını. yuzde 20 3'u de azal- masını beklıvor Geçen yıl iyiydi ISO Yonetım Kurulu Baş- kanı Memduh Hacıoğlu, geçen yıhn ımalat sanayı açısından ol- dukça lyı gorunmesıne karşın, 1993 yılının ılk uç ayındakı bek- lenülenn ıyımser olmadığına dıkkat çektı Imalat sanayıı ureümının. geçen yıl bır oncekı yıla gore yuzde 8 3 oranında buvudu- ğunu belırten Hacıoğlu. sektor- dekı fıyat artışının da yuzde 63 8 olduğunu açıkladı Hac- ıoğlu'nun > aptığı açıklamaya gore 1992'de ımalat sanayıınde en fazla buy uven sektor otomo- Sanayicilerın 1993 3 aylık beklentileri (%) Oretta Ysrtiçi Mtt? Yırtdışı Utış Artacak 37 2 394 399 DSfİSDMyBCSk 339 329 396 Azaiacak 28 7 27 5 20 3 tıv oldu \rtış gosteren sektor- ler ıçınde. toplamda vuzde 16'- hk ağırhğa sahıp olan otomotıv endustnsı vuzde 316 oranındd büyudu Metal anasanayııyuz- de 14 2, beyaz mallar y uzde 9 6, metal eşv a yuzde 11 6, taş v e toprağa dayalı sanayı kesımı de yuzde 12.3'luk buyume göster- dı Gıda. ıçkı ve tutun alt sekto- ru ıse vuzde 3 6'lık buyumeyle ımalat sanayıındekı ortalama artışın altında kaldı Geçen yıl alt sektorler bazında tek genîe- me gosteren kesım elektnkh makıneler sanayıı oldu Elekt- nkh makıneler sana>ıınde yuz- de 10 l'lık duşuş gerçekleştı İmalat sana>ıı. 1993'e uretı- mının vuzde 2 l'ını ^tok dev- rederek gırdı 1992"nın son uç ayında ozel ımalat sanavıı uretım hacmı bır oncekı vılın a>nı donemıne Eore y uzde 8 buv udu - Yıllık ortalama v üzde 8.3 ISO ımalat sanayıı uretım endeksıne gore. geçen vılın ılk uç ayında yuzde 17 5 ıkıncı üç ayında yuzde 3 6 ve uçuncu üç ayında da yuzde 6 9'luk buyu- me gosteren ımalat sanayıı ure- tımı dörduncu uç avdakı yuzde 8"lık artışla bırhkte yıllık ortala- ma yuzde 8 3 büvume gerçek- leştırdı 1991 >ıhnda aynı uçer avlık buvumeler sırayla vuzde 8 3,yuzde2 I,yuzde5 7vevuz- de 2 9 olmuş. 1991 ortalama buyumesı de yuzde I 2 olarak gerçekleşmıştı 1992'ının son uç ayında ka- :pasıtc ı kullamm • prapı ^ tarüsız _yuzde 66 8. tartılı yuzde 78 6'ya çıktı Bır oncekı yılın son uç ayı- nda kapasıte kullanım oranlan tartısız yuzde 64. tartılı vuzde 75 1 olmuştu Geçen yıhn son üç ayında fır- malann yuzde 57 4'u "uretı- mımız artıı' derken. yuzde 23 8"ı "değışmedı'. >uzde 18 7'sı de 'azaldı' dedıler Fırmalann yuzde 55 7'sı yurtıçı satışlannı vılın son uç ayında arttınrken yuzde 20 2 - sının satışlan değışmedı. yuzde 24 unun ıse azaldı BakanAteş: Türkiye turizm önderi'ANKARA (\\) - Tunzm Bakanı \bdulkadir Ateş, Tur- kıye'nın geçmış donemde dunva tunzm gelın pasta- sından bındeO 3 oranında pay aldığanı kaydederek "1992 yıhnda bu oranı bınde 1 4"e çıkarttık Turkıye'de gelen tu- nst ve tunzm gehn açısından da dunya sıralamasında 15'- ıncııken, I992>ılında 10'uncu sırava yukselmıştır" dedı Dunya Tunzm Teşkılatı top- laptilunnda Turkne'hıa oo- 'der ulke olarak kabul edıldığı- nı belırten Bakan Ateş şunlan kaydettı "Toplantılarda. tunzm ko- nusunda gelışme aşamasında olan veya tunzm sektorunun gehşmesı ıle yenı yenı ılgılen- meye başlayan ulkeler ıçın artık Turkıye onder ulke ol- maktadır Turkıye sadece ge- lışmekte olan ulkeler açısın- dan değfl, bugün tunzmde çok ılen gıtmış ulkeler tarafın- dan da rakıp olarak görul- mektedır" dedı DERİİŞKOLU Işçininçoğunluğu kaçakçalıştınlıyor • "Den ışkolunda ucuz ışgücü çalıştırma eğılımı yaygın olduğundan, genelde sıgortasız ve asgan ücretlı ışçı çalıştırma tercih edılıyor. Çalışanların vüzde 9O'ı sigortasız. yanı kaçak çahşıyor. Devlet de bunu bılıy or, ama sesi çıkmıyor." İZMİR (AA) - DISK'e >ıl gende Bu nedenle bız. ın- bağlı, Den-Iş Genel Başkanı Nusret Yılmaz, den ışkolunda çalışan 370 bın ışçıden ka>ıt- lara gore ancak 48 bınınm sı- gortalı olduğunu so> ledı Yılmaz. ıhracata yonehk Zehirli ilaç kullanımi sanayı olan den ışkolunda teknolojı yenılenmesının kap- lumbağa hızı" ıle gıttığını be- lırterek şoyle dedı "Bu ışkolunda, aynca ucuz ışgucu çalıştırma eğılımı yaygın olduğundan, genelde sıgortasız ve asgan ucretlı ışçı çalıştırma tercıh edılmektedır Çahşanlann yuzde 9O'ı sıgor- tasız, yanı kaçak çahşıyor sanca çalışma koşullan. sağlıkh. sıgortah toplusozleş- me sloganı ıle çalışmalanmızı yurutuyoruz " Devlet de bunu bılıyor. ama bırşey yapmıyor " Öncelik: Sigortalama Den-Iş olarak amaçlannın, ışkolunda oncehkle sıgortasız ışçı bırakmamak olduğunu anlatan Nusret Yılmaz şoyle konuştu "Bu ışkolumuzda ozelhkle ayakkabı sektorunde çalışan ışçıler, ortalama 16 ^aat suresız çalışmaktadır Yasalara gore bır ışçının 8 saat çalışması gerekıyor Ağır çalışma koşullannın yanı sıra bu ışçılenmız zehırleyıcı mad- Yılmaz, ayakkabı ımalatı- nda zehırlı ılaç kullanımının yasaklanması yolunda onu- muzdekı gunlerde gınşımler- de bulunacaklannı belırterek şunlan söyledı "Denetım olmadığından ayakkabı ımalatında ısteyen ıstedığı ılacı kullanıyor Bu- nun sonucunda da pek çok ış- çımız meslek hastahğına ya- kalanıyor Benzol ve yan urunlennın kullanımı İtalya'- da 30 yıl once kaldınldı Bızde ıse hâlâ kullamhyor Bu on- lenmelı " Den ışkolunda sıgortah olan 48 bın ışçıden de ancak 3 bın 800'unun orgutlu bulun- duğuna dıkkatı çeken Nusret Yılmaz, "İşkolunun yuzde 1'- ının orgûtlu olduğu tek ışkolu den ışkolu" dedı Den ışçılennın orgutsel bırhğını yenıden gerçekleştır- mek ıçın çalışmalannı hızlan- dırdıklarını kavdeden Yılmaz. Bursa. Çorlu. Tuzladelerle karşı karşıyalar Den ışçılen endustn ışçısının ve İzmır'de bolge temsılahk- ulaştığı hedeften bugun 100 len açtıklan bıldırdı KÖY E Çağdaş Yaymlan NSTİTÜSÜ YILLARI Talip Apaydın 20 000 lıra (KDV ıvınde) Turkocağı Cad 39 41 Cağaloglu-htanbul Odemelı gonderilmez. %79'a 2 kat kazan!Evet, TYT BANK'ın tasarruflarınıza verdığı %79 Faıze 2 daha katın, %81 Faize ulaşın. Gelın TYT BANK a tasarruflarınıza %81 faız katarak, katlayarak kazanın Bu ayncalıklı kazancın, kazanmanın keyfinı yaşayın • Vadesız • 1 ay vadelı • 3ay vadelı • 6 ay vadelı • 1 yıl vadelı SOMNyooa kadar %10 %57 %71 %75 %79 3 er aylık ek gelırlerınız 6 ay vadelı (3 ayda an fa 2 odeme)) 1 yıl vadelı (3 ayda bıt fa z odemelı) 6 ay vadelı 1 yıl vadelı %68 %72 $ 6.5 7.5 50 Müyon v« Osra % 10 %59 %72 %77 7.81 7.70 7.74 DEM 8 10 B N K TORKİYE TURİZM YATIRIM VE CHŞ TİCARET BANKASI A.Ş. TYT 1ANK HarMy. C jnhunyet C o d 301 Haıbr/e/ISTANBUL TEL 234 51 60-69 TYT tANK KmfckAy Baödof C a d No 181/1 Setamıçeşme/ISTANBUL TÎL 386 92 30-3' TYT ftANK Nuıuosmaniy* Nuıuosmanye Cod 94 CoOoloğlu/İSTANBUL TEL 512 86 44-46 TYT IANK Kapafeçoırı Sondoı Bedestern Sk 14 Kapahço^/İSTANBUL TEL 511 29 91 TYT BANK Anfcaro Cnnah C o d G ö ı e m e Sk Nazmı Bey 1$ Merkefl 1/2 Kovaklıdere/ANKARA TEL 427 28 70-73 TYT »ANK AntaJya Cumhurryet Cod 70/A ANTALYA TE 48 '5 38 TYT IANK lifrtr Cumnunyet Buivan 87/A TE. 83 53 54 57 den bın 500'e duştu Bu çehşkı bazı çevrelenn çıkanna olduğu ıçın gıdenlmıyor Ulaştınna Bakanhğı ndan venı ışçı ahn- mamasını ıstedık Başbakanhk Genelgesı bahanesınesığınıyor- lar Ama Mılh Eğıtım Ba- kanhğı'na 3 bın, Karayollan'na 4 bın geçıcı kadro açıldı " Bıber. yenı ışçı ahnmamasını ozelleştırme pohtıkasına bağ- ladı denetlemesinin zor olduğunu belirterek şu bügikri verdi: "Gunde 150 kamyon girip çıki) or. Her kam> onun > anında bir kişi otursa 300 kışı eder. Bunlann kaçak ışçı mı. nıuavın mi olduğunu tespit etmek zor olu> or. L.ımana genulerie 500-600 ithal otomobO getivor. İthalatçılar kendi senıs>eşöıbrienvlearabalantesisleriııeçekı\orlar Burası supermarket gıbı gırenı çıkanı çok bv \er. Lıman ışletmesı sahasında yapılan ışlerı denetım altına alıvonız. Kadroiu işçilenn yapması gereken işlerde gorduğumuz v abancılan derhal dışarı çıkartjyoruz. Her bolgenın gu\enhk elemanlan sureklı denetım vapıyor. Bizhn tekel hakkımız > ar. Lıman sahasında bır sepetı. bır metre ilerive götürülecekse bunu liman otoritesı > apar." IŞÇENEV E VRENTJNDEN ŞÜKRANKETENCİ Btonomik ve Sosyal Konsey Arkadasımız Guneş Gurson'un dunku haberıne gore Ekonomık ve Sosyal Danısma Konseyı nın çatjsı oluştu- rulmuş Hazırlanan yasa taslağına gore ıscıler 5 e karşı 1 kalacak bıcımde azınlıkta Belkı de azınlıkta olmalarından çok daha onemlısı, konseyın olusumu ıle hedeflenen so- nuç Kabacası zaten çok tartısmalı olan toplusozleşme ozerklığı sendıkalann elınden alınmış olacak Nereden mı bılıyoruz9 Öncelıkle Turkıye de bu turden bır oluşum aracıhğı ıle toplusozleşme duzenının ucret artışlarının denetım altı- na alınmak ıstenmesının uzun bır geçmışı var Bulent Ecevıt hukumetınde gundeme gelen toplumsal anlaşmayı anımsayahm DISK kosulları saptanmadan ' evet demeye yanaşmayınca, secımlerde CHP yı des- teklemış DISK le hukumetın Ecevıt le Başturk'un arası cok kotu açılmıs, Ecevıt unlu DISK'e dıyet borcum yok ' açıklaması ıle tepkısını dıle getırmıştı Turk-lş ve Halıl Tunc ıse başından ılke olarak 'evet demenın karsılığı odullendırılmıs o tarıhte Tekel'ierde tek tek ısyerlerının buyuk çoğunluğu DİSK e bağlı Gıda-İs uyesı ıken, Turk- is e bağlı Tek Gıda-ls ıle olmayan ışkolu yetkısıne dayanı- larak doğrudan Ecevıt'ın katkısı ve donemın Çalışma Ba- kanı Bahır Ersoy a rağmen toplusozleşme ımzalanmıştj Tekel ışçılen fıılen ve otomatıkman DİSK uyelığınden Turk-ls uyelığıne geçırılmıştı Turkıye de yapılan bu ılk toplumsal anlaşmaya sosyal bılımcıler Batı da da benzer uygulamaları bulunduğu ve barıs getırcı nıtelıkte olduğu gerekcesı ıle sıcak bakarlar Ancak nedense Batı sendıkalızmının yerleşık koşullarını, kazanılmış ışçı haklarını, masada denk guçlerm varlığını, sonuç olarak ısçı hareketının guçlu olarak ve ozgur ırade- sı ıle yapılmış demokratık seçımını goremezler Turkıye'de ıse ne yazık kı sadece ve sadece ucret artış- larının denetım altına ahnması hedef ve ışlevme yonelık gundeme gelmektedır Pratığınde de zaten çok yetersız olan toplusozleşme ozerklığıne vurulan bır yenı onemlı darbe nıtelığını taşımaktadır ••• 12 Eylul sonrasında toplusozleşme duzenı once YHK ıle tek yanlı katı bır denetım ıçıne alınmıştı 1984 sonunda yasaklı bır anayasa ve yasalar ıle yenı sozleşme donemı- ne gecılırken bır yandan Kamu Toplu Sozleşmelerı Koor- dınasyon Kurulu dığer yandan TISK ın ılke kararları gun- deme geldı TİSK ın sozleşmelere ılıskın ılke kararları ay- nen Koordınasyon Kurulu aracıhğı ıle kamu sozleşmele- rıne de dıkte ettırılırken 1989 yılına kadar kamu sozleşme- lerı özal ın ıstedığı bıcımde ve sınırlar ıçınde yenılendı Sonuç olarak hep bıldığınız gıbı 198O'lı yıllarda ucret artış- ları reel olarak sureklı gerıledı Butun ucretlılere paralel olarak toplusozleşme hakkını kullanan ışçıler de sureklı ve çok ağır bıcımde yoksullastı İscı bu sureklı yoksullasmaya karsı 1989 bahar eylem- lerı ıle patladı Onu Zonguldak dırenışı ve ıkıncı donem kamu sozleşmelerı grubunda yaz eylemlerı ızledı Ucret artışları na ışçı dırenıslerı sayesınde konan ambargo Özal denetımı bozuldu Kamu sozleşmelerınde yaşanan lyıleşme paralel ozel sektor sozlesmelerıne de yansıdı \le 1990 da Ozal toplumsal uzlaşma çağrısında bulundu Mart 1990 da İzmır de yapılan semınerde ekonomık ve sosyal konsey kurulması onerısı tartısıldı Ikı yıl sonra da bu kez TUSİAD'ın duzenledığı bır toplantıda Demırel hukumetın bu goruşu benımseyeceğını açıkladı ••• 1982 yasaklı Anayasası nın ve sendıkalar yasalarının 'değişıklığine karşı olan TİSK TUSİAD ıle de göruş tnrtığı ıçınde olarak ekonomık ve sosyal konseyı bır anayasal kurum halıne getırmenın yanındadır TİSK 1982 Anaya- sası hazırlık aşamasında da boyle bır onende bulunmuş Danısma Mechsı anayasa tasarısında bu onerıye yer ver- mıstı Ancak o tarıhte Turk-lş'ın karşı çıkması ıle ekono- mık ve sosyal konseyı tasarıdan Mıllı Guvenlık Konseyı cıkarmıştı TİSK ın goruşune gore o tarıhte konseyın kurulması ka- bul edılmıs olsaydı bugunku çoğu sorunun ustesınden gelınmış olunacaktı TİSK ın konuya gılışkın goruşu, ken- dı kaynaklarında şoyle ozetlenmektedır 'Bugun ulkemızde rasyonel bır ucret polıtıkasınm varhğmdan soz edılememekte toplu ış sozleşmelerı ıle ongorulecek ucret artışları ıcın olçu tespıt edecek bır mu- esseseye ıhtıyaç duyulmaktadır Ucretpolıtıkasındakı be- lırsızlık ve olcu eksıklığı sadece ışveren kesımını değıl, ışçı kesımı ve tum toplumu olumsuz yonde etkıleyen so- nuclar ortaya cıkarmaktadır Kesımler, ulke genelmde yayılma ıstıdadı gosteren grevlerden, ısletmelerın kapan- masından veya kuculmesınden, ışsızlığm artmasından ve enflasyonun yukselmesınden doğabılecek ortak zarar- larla yuz yuze olduklarma gore makul noktalarda bırleşıl- mesı de zorunludur Bunun ıçın de bu organızasyona şıd- detle ıhtıyac vardır Bu amac ve goruşun değerlendırılmesını okur kamuo- yu kadar, cok daha cıddı ve sağlıkh yapmak zorunda olan ışcı hareketı sendıkalar veTurk-iş vardır Tepkı ve karar- larını merakla beklıyoruz IRAN Alacaklarmıızm tahsili SOITUIolduANKARA (AA) - 1990"da. Turk Lırasfnın konvertıbl ol- ması nedeniyle ulkeler arası tı- carette ozel bankacıhk anlaş- malannın tasfıyesı uzenne. Merkez Bankasfnın Iran'dan tahsıl edecegı 80 mılyon dolar- hk alacak sorunu halen çozum- lenemedı İran dan alacak sorununun çözümu amacıyla gelecek hafta HDTM Anlaşmalar Genel Mudur Vekılı Yiğit Deriner başkanhğında Merkez Bankası ve TURPAŞ yetkıhlennden oluşan bır heyet Tahran'a gıde- cek 1990'da Türk Lırası'nın kon- vertıbılıteve geçmesı uzenne GATT hükumlen uyannca. dış tıcarette ıkılı bankacıhk an- la^malan tasfıve edıldı Bunun uzenne İran ıle goruşülerek TC Merkez Bankası nın. Ban- kacıhk Anlaşması uyannca 250 mılyon dolarlık alacağı 12 tak- sıte bağlandı Ancak 1991'de. istanbul Boğazı'ndan geçen iran bandıralı sılah yuklu bır gemıve el konulması uzenne. iran. aylık 20 8 mılyon dolar olan borç odemesını durdurdu Odemenın durdurulduğu tanh- te. toplam borç 90 mılyon dolar duzeyınde bulunuyordu Geçen yıl. Başbakan Demi- rel'ın. İran'ı zıvaretının ardın- dan gemı serbest bırakılmasına rağmen iran borcunu odemeye yanaşmadı Bunun uzenne Turk tarafı, borcun petrol ıle odenmesı tekhfınde bulundu Geçen ay Turkıye'de yapılan Turkıye-Iran KEK Toplantısı oncesınde, iran tarafı, ıyı nıyet gostermek amacıyla 10 mılyon dolarlık bır odemede bulundu Boylece toplam borç 80 mılyon dolara genledı Nakit ödeme ısran Turkıve'nın, borcun nakıt olarak odenmesı konusundakı ısranna karşın, Demırel'ın ıste- ğjyle borcun petrol ıle odenme- sınde anlaşıldığını belırten >et- kılıler şunlan söyledı "KEK mutabakat zaptı uyannca, odeme konusunu go- ruşmek uzere Tahran'a gıdıle- cek Ancak iran ıle petrol uze- nnde anlaşmaya varmak çok zor İran sureklı uluslararası pı- yasa fivatlannın uzennde fıyat ıstedığı ıçın Türkı>e bu ulkeden fazla petrol almıyordu Goruş- mede tartışmanın fıyat konu- sunda yoğunlaşacağını sanıyo- ruz " Tahran'dakı goruşmelerde, bazı Turk firmalannın 5-6 aydır odenmeyen ıhracat bedel- len sorunu da ele alınacak Yet- kılıler, İran'ın, dovız darhğı ne- denı>le ıhracat bedellennı ge- cıktırmeh olarak odedığını, bazı firmalann 40 mılyon dola- ra yaklaşan alacağının 5-6 aydır bekledığını kaydettıler