Katalog

Cumhuriyet İmtİTaz sahibi: Berin Nadi Genel Yayın Yönetmeni. Özgeo Acar •Genel YayınKoordınatöru:HikınetÇetiııkay8 #Genel Yayın Danışmanr Orhan Erinç • Yan tşlen Müdürü: Celal Başlangıç • Haber Merkea Mü- dürü Mıstaf» Balbay Gorsel Yönetmen Ali Acar •Düzenleme: Mustafı Sağiamcr Ankara Temsilcisi: Cöneyt Arcavürek •Haber Müdürlerr Işık Kansu, Hakkı Muessese Müdür V. Erol Erkut •Koordina- • lstanbul Haberlerr Şenay Kalkan »Diş Haberler: Ergun Baki Erdem Z.Gökalp Blv.İnkılap S No:19,4. Tel: 433114M7, Telex 42344, Fax: tör Ahmet Konrisan •Muhasebe Böent Ye- • tş - Ekonomi Dinc Tayanc »Yurt Haberlen Mehmet Saraç (4)4330565 • Izmir Temsücısi Serdar Kmk, H.Zıya Blv. 1352S.2 3 Tel:83I23O. ner «Idare: Hûseyin Gürer •tşletme: önder • Makaleler. Sami Karaören «Spor Abdûikadir YüceJman »Dü- Telex: 52359,Fax: (51)895360 »Adana Temsilcisi: Çetin Yiğenoğhı İnönü Cd. Çeük •Bılgı-tşlem Nafl lmü »Bılgısayar Sıs- zeltme: \bdulUhY»zıa 119S.No: 1 Kat: 1, Tel: 5937 52 (4 hat), Telex: 62155. Fax (71)592578 tem: MûüvetÇiler •Reklam: Reha Işrtman ş : Yen Gün Haber Ajansı. Basın \e Yayıncılık A Ş Basnc Cumhunyet Matbaacıhk\eGazetecıhk TAŞ Tûıkocigı Cad39 41CafcıloğluJ4«4İst PK 246İsıanbulTel 51203 05Telev22246,Fax (1)5138595 9MART1993 Imsak 4.55 Güneş:6.19 öğle 12 19 tkındı 15 34 Akşam 18 10 Yatsı 19 29 Moda fuarında şapkarüzgam • DÜSSELDORF(AP)- Almanya'nın Düsseldorf kentınde bugün sona erecek olanlGEDOModa Fuan'nda, en ilgi çeken eşya, şapkalaroldu Gerek eskiye dönüş yapan, gerek çağdaşlıkta ısrareden modacılar tarafından "Giysının vazgeçılmez bütünleyıcisı" olarak adlandınlan şapka modelleri, 1993-94 sonbahar ve kışında. akla zor gelecek tasanmlarla ya karşımıza çıkacak \a da başımıza konacak Benetton Köba'da • fSTANBLL(AA)- Benetton"un, bu yıl ıçinde Küba'da 8 mağaza açmayı planladığı bildirildi. Benetton mağazalannı, Küba'da yenı kurulan ve hükümetin temel turiz ve ticaret kuruluşu Cubanacan ile Enrico Garzarli isimli bir Italyan'ın sahip olduğu Connoly şirketi yönetecek. A ve B Halkla İlişkiler'den yapılan açıklamaya göre. Küba'da kamu kuruluşlannın yabana şirketlerle ortaklık kurmalanna izin veren yasanın çıkmasıyla Küba pazanna gıren Benetton'un. tüm dünyaya yayılmış 7 bın 47 saüş noktası bulunuyor. Hormonlu gntadan kaçtş • ANKARA (UB A) - Gıda khalatçısı ülkelerin ithal edecekleri gıda maddelerinin ambalajlannda 'hormonlu ilaç kullanılmamıştır" yansıru isteyeceği bildirildi. Edinilen bilgiye göre dünya, hormonlu gıda maddesınden kaçıyor. Gıda maddesi ihracatçısı olan ülkeler, artık kımyevı madde ve verimi arttıncı ilaç kullanılmamış ürün satmak zorundalar. Tüketici ülkeler teklif mektuplannda bunu ısrarla belirtivorlar. Bu kampanyanm cıddileşmesıyle bilim adamlanrun gıda maddelennin verirruni artürmak, ürünü renklendirmek için yıllardır yaptıklan araştırmalara paydosdenilecek. Yıllardır araştırmalar yapılarak elde edilen bu hormonlar artık, gıda maddelerine giremeyecek. Ozon tabakasındaki •LONDRA (AA) - Kuzey yanmküre üzerindekı ozon tabakasında oluşmuş delıkte, son üç ay içinde rekor düzeyde bır genişleme gözlendiği kaydedıldi. Dünya Meteorolojı Kurumu tarafından yapılan bir açıkJamada, ozon tabakası üzerindeki delığin genışlemesinin, hızmı kaybetmeden ikınci yılını doldurması 'endışe vencı" olarak nitelendirildi. Açıklamada hükümetlerden, durumun daha da ciddi boyutlara ulaşmasını engellemek için ozon tabakasını yok eden kimyasal maddelerin kullanımını, planlanan tarihten önce durdurmalan istendi. Kolesterol de • ERZURUM(AA)- Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Gıda Bilirnı ve Teknolojisi Bölümü Başkanı Prof. Dr. Yusuf Gökalp, vücudun belli ölçüde kolesterol ihtiyacı bulunduğunu bildirdi. Prof. Dr. Gökalp, 'kolesterol yapıyor' gerekçesiyle, hayvansal ürünlere karşı çekingen davranıldığın], bunun da yanlış olduğunu söyledi. Hayvansal ürünler ve kolesterol ibşkısinin iyi anlaşılması gerektiğini kaydeden Prof. Dr. Gökalp, şunlan söyledi: "Hayvansal gıdalann tüketilmesi insan beslenmesi açısından elzemdir. Bu takdirde, vûcuda belirli oranlarda kolesterol alınacaktır." Doğum kontrolünün adı: Kürtaj•Türkiye de evli ciftlerin yüzde 40.1'i nüfus planlaması konusunda hiçbir yöntem kullanmıyor ŞEBNEM GÜNGÖR ANKARA - Türkiye'de. gebebği önlemek için halen kürtaj en çok tercıh edilen yöntem olarak kullanıhyor Sağbk Bakanbğı verile- rine göre, her yıl 400 bin kadın. istenmeyen gebebklerden kurtulmak amaayla kürtaj oluyor. Son yıllarda nüfus planlaması konusunda yapılan çabşmalar. geniş kapsamb kam- panyalar şekbnde sürdürülürken, ciftlerin bu İcampanyalar çerçevesinde aktanlan ge- bebkten korunma yöntemlerinden ısrarla "etkisiz" olanlan seçmeleri, istenmeyen ge- beliklerin önlenememesıne neden oluyor. Yapılan araşürmalar,ailelerinyüzde59. l'inin etkili ya da etkisiz bir koruma yöntemini • Sağlık Bakanlığı yetkililerinden alınan bilgiye göre, her yıl yaklaşık 400 bin kadm kamu hastaneleri ya da özel muayenehanelere'kürtaj'için başvuruyor.Kadınlar, istenmeyen gebeliklerden hayatlannı riske atarak "kürtaj" yoluyla kurtulmaya çalışırken, hiçbir sağlık personelinin yardımı olmadan evde tek başına doğum yapmak zorunda kalan kadınlann oranı ise yüzde 24.82. Bu oran kırsal kesimde yüzde 36.54'e yükseliyor. kullandıklannı. yüzde 4O.Finin ise gebelik- ten korunmak ıçın hiçbir önlem almadığını ortaya koyuyor. Sonuçta, ış yıne kadınlara düşüyor. Sağlık Bakanhğı Ana Çocuk Sağhğı Ge- nel Müdürü Prof. Dr. Avşe Dervişoğhı, Tür- kiye'de her yıl ıstemedikleri halde gebe kalan 400 bin kadının, kamu hastaneleri ya da özel muayehanelere "kürtaj" için başvurduk- lannı bildirdi. Bu rakamın oldukça yüksek olduğunu kaydeden Dervişoğlu, kürtajlann yüzde 50'sinin bakanbğa bağh merkezlerde. yüzde 50'sinın ise özel muayenehanelerde ger- cekleştirildiğini söyledi. ~ Son yıllarda, büyük doğumevlerinin bün- yesinde oluşturulan merkezlerde, kürtajın yanısıra. isteyen herkese doğum kontrol yöntemleri konusunda da bilgi verildiğini hatırlatan Dervişoğlu, "Bizim merkezleri- mizde operasyon 50 bin liraya yapılıyor. Bu da, daha önce sağlıksız. ehil olmayan ellerde yapılan kürtajlan önlüyor. Kürtaj nedeniyle hayatını kaybeden kadmlanmızın sayısında oldukça büyük bir azalma olduğu gözleni- yor" dedı. Bu merkezlerde kürtaj olan her kadına mutlaka bir doğum kontrol yönteminin öğ- retildığini kaydeden Dervişoğlu, "Merkezle- rimizde kürtaj olduktan sonra takıbe aldığımız kadınlanmızdan yüzde 95'inin artık etkili bir yöntemi kullandıklannı belir- ledik. Bu da oldukça büyük bir başan" diye konuştu. Kadınlar, istenmeyen gebelikler- den hayatlannı riske atarak, kürtaj yoluyla kurtulmaya cabşırken, araştırmalar Tür- kiye'de hiçbir sağlık personelinin yardımı ol- madan evde tek başma doğum yapmak zo- runda kalan kadınlann oranının halen yüz- de 24.82 olduğunu gösteriyor. Bu oran, kırsal kesimde ise yüzde 36.54'e yükseliyor. Mart ayında 25 ılde başlaülacak "güvenli annelik" projesi çerçevesinde bu yönde de çalışmalar yapılacağuıı vurgulayan Dervi- şoğlu, özelbkle Dogu ve Güneydoğu Ana- dolu bölgesi illerindekı anne adaylannın do- ğumdan önce en az 3 kez doktor kontrolün- den geçmelerinin sağlanacagını, bunun yanısıra doğum sırasında mutlaka anne adayma bir ebenin yardıma olması için ge- rekli önlemlerin alınacağını bildirdi. 1988'de profesyonel olan ünlü Alman sporcu Katarina Witt, Kış Olimpiyatları'na katılacak BuzJann • Bugün 27 yaşında olan Katarina Witt, eskisinden daha alımlı ve ince. Başanlanyla medyanın gözdesi olan Witt Kış Olimpiyatlanna katılmak için amatörlüğe döndü. Haber Merkeri -Katarina Witt yeniden amatörlüğe dönüyor. 1988'den bu yana ulus- lararası yanşmalara katılmayan buzlann prensesi Witt, gelecek Kış Olimpiyatları'na katılmaya hazırlanıyor. Bugün 27 yaşında olan AÎman sporcu 1988de spor yaşamını profesyonel olarak sürdürmeye karar vermiş- ti. Witt, 1984 ve 1988 Olimpiyatlan'nda iki altın madalya kazandı. Başanlanndan sonra medyanın gözdesi haline gelen, 35 bin aşk mektubu alan Katarina Witt. bugün eskisin- den daha ince ve alımlı gözüküyor. Olımpiyatlarda Doğu Almanya için yanşan Witt. şimdi Almanya'yı temsil edecek. Berlin Duvan'nın yıkılması ve AJmanya'nın birleş- mesinden sonra, koşucu Katrin Krabbe gibi komünıst rejimın yetışürdiği sporculara karşı yürütülen olumsuz kampanyadan Witt'te payını aldı. Witfın amatörlüğe dönmek için yaptığı başvuru geçen aykabul edildi. Alman sporcu karanna birçok kişinın destek verdiğini, bazı- lannın ise "Bütün bu sıkıntılara yeniden gir- meye ne gerek var?" dediğını söylüyor. Ancak Witt kararlı: "Bugüne kadar başardıklanmı kimse geri alamaz. Şimdi önümde yeni bır şans var ve gelecek sefer hiç denemediğınıi düşüne- rek bir kenarda oturmak istemiyorum." Katarina Witt, aradaki yıllan ABD'de gös- terilere çıkarak değerlendirdi. Witt, "Kendimı bir kozmopoliten olarak görüyorum" diyor. Witt, bu kadar yıl aradan sonra kazanma şansının ne olduğu sorulduğunda gerçekçi ko- nuşuyor: "Bugün yanşan 15,16,17 yaşındaki kızlara bir bakın. Beş farkh üçlü dönüş yapa- bihyorlar. Ben yalnızca üç dönüş yapabiliyor- dum. Ancak buz pateni, spor ve estetiğin bira- raya gelmesidir. Beş farkh üçlü dönüş yap- mayı denemeyeceğim. Bu gülünç olur. Altın madalyayı kazanacağımı söylemek de gülünç olur. Ama, insanlann beğendikleri aktrisler vardır. Onlan izlemek isterler. Jimmy Con- nors, teniste bir numara değil. ancak insanlar onu kortta izlemeyi seviyor. Oyuna kariz- masını getiriyor." Witt, buz pateninın sert bir iş olduğunu söy- lüyor. "Neler olup bittiğini, ıpleri kimin çekti- ğıni bilmeniz gerekir. Ama bununla birlikte yumuşaklıgınızdan hiçbir şey kaybetmemelisi- Geriye dönüp baktığmda, kariyerindenız. herhangi bir şeyi değiştirmek isteyip ıstemeye- ceği sorulduğunda, yanıtı kesin: "Hayır, hayır. Yaşamımın bır anından bile pişman değilim." U'itt'in amatörlüğe dönmek için yaptığı başvuru kabul edildi. Wht aradaki yıllan ABD'de gösterilere çıkarak değerlendirdi. 5 Mart 1953, SSCB'de çeşitli lakaplarla tanınan Stalirnn ölüm yıldönümüydü Stalin'e yeniden saygınlık isteniyor MOSKOVA (AA) - "Loş yemek odasında üzennde pıjamalan 12 saattir gözlen açık yerde yatıyordu. Kımıltısız, yardım isteyemeden. Yerde yanıbaşında kalan Pravda gazetesi, hemen masa üzennde bir maden suyu şişesi. Sonunda, hizmetkarlar onu o halde bulduklannda gözlennde şimşekli bir korku ıfadesi hala yaşıyordu." 5 Mart 1953. SSCB'nin ikınci dev lideri, terör ustası, dehşeth otoriteT devlet adamı Josef Stab'n, "Ulusun dahısi", "Anavatamn babası", "Ölümsüz dahi" sıfatlanyla yaşayan lider. beyin kanamasından komaya girerekölüyordu. Şaşırmış Sovyet halkı radyo başında, kendisine otuz yıl hükmetmiş bu esrarengiz "İmparator", bu mutlak buyurgan hakkında bir şeyler duyabilmek amaayla kulak kesilmişti. O, acımasız büyük şef. yarattığı sistemin. bir süper dünya gücünün ideolojik planda ölü rehinesiydi artık. Halklan. etnik topluluklan zorla, yıldırmayla kitleler halınde planlanan topraklara süren, milyonlarca insanı yıkılmaz karar ve azmiyle ölüme yollayan ve büyük acılara solcan Staün'i Ruslar, ölümünden kırk yıl sonra da. halefı Kruşçev'den beri olduğu gibi en azından resmı düzeyde şükranla anmıyor. Bugün, Stalin'in müthiş damgasını vurarak yönettiği SSCB imparatorluğu, dağılmış olduğu 1991 yılından beri bazı halk topluluklannın yerli yerine oturma mücadelesine sahne oluyor. Son an!an 73 yaşında ölen Stalin'in SSCB başkenti Moskovadışındakı özel Stalin'in kişiliği Rusya'da yeniden saygın konumuna getirflmcye çabşdıyor. konutunda geçırdıği son anlan. bir korkunç diktatörün yakın hizmetkarlanna dahi hissettirebileceği çekingenliğin, ürkekhğin kanıü oldu. Yığılmış yerde yatan Stalin'ın odasına, hizmetındekı görevliler, çağnlmadıklan için çok uzun bir süre girememışlerdi. Muhaliflerinin canına kasteden yeryüzü tarihinin en kanb devlet adamlanndan bıri olan Stalin'in ölümü haklunda bazı kuşkular doğmuştu. Ocak 1953'te, son >illannda hemen hemen kimseye güvenmez duruma giren Stalin, çoğu Yahudi olan bazı Kremlin doktorlannı çeşitli Sovyet liderlerinı übbi yoldan öîdürmeye yönelik gızli bir tertip içinde olduklan gerekçesiyle tutuklattı. "Doktorlar komplosu" olarak bilinen bu yargjlama, üst kademeye karşı yeni bir terör dalgasma dönüşme egilimi gösterirken Stalin, resmi bir açıklamaya göre ani bir beyin kanaması gecirerek öldü. O gün SSCB yönetim merkezi Kremlin'deki telaş, gizli polis aygıünın son şefı Lavrenti Berria'nın tuhaf davranışlan ve öbür SSCB önderleri tarafından hemen ottadan kaldınlması. aynca Stalin'in bütün gün tıbbı bakım görmediği konusunda kızı Svetlana Alliluyeva'nın yaptığı açıklamalar, ölümünün doğal ohnadığı yolunda kuşkulara yol açtı. Stalin'in ölümü. yerine geçen Sovyet yöneticilen için bir elem kaynağı olmadı. Tam tersine bir ferahlık ortamı doğurdu. "Stalin kültü", h'derin adı fabrikalardan, gemilerden, kentlerden, çiftliklerden, caddelerden silinerek temehnden söküldü. Heykelleri indinldi. Bunlarla da kalmadı, 31 Ocak 1961'de Kızıl Meydan'daki mezan, Lenin'le paylaştığı mozoleden kaldınlarak Kremlin Sarayı duvannın bir köşesine gömüldü. Ancak Rusya'nın SSCB'yi lağvedip direkt kapitalist sistemevönelmesiyle birlikte karşılaşılan yeni ekonomik bunalımlar, toplumdaki yaygın çeşitli suçlar ve etnik çatışmalara Stalin diktatörlüğünde meydan verilmemesi nedeniyle. onun kişiliği son zamanlarda Rusya'da ban çevrelerce venıden saygın bır konuma getirilmeye çalışılıyor. Stalin'in çeşitli sıfatları Devrimci olarak adlan: Koba. Ivanoviç, Zahar Krikoryan Melikyants, Stahn (Çelik Adam). Putlaşmış kişijiğıne atfedilen sıfatlar: Ulusun Dahisı. Ölümsüz Dahi. AnayTirdun Babası, Bilge Lider. Sebatkar Komutan (Önder). Lenin'in Silah Arkadaşı (Yoldaşı) Takma Adlan: Patron, Büyük Patron, Büyükbaba Stab'n, Joe Amca. Baş muhabfı Troçki'nın atfettikleri: Partimin en önde gelen bayağı kişisi, Devrimin mezar kazıcısı... Sigara tiryakilerinin sayısı 20 milyon Keyifiçinde ölüyoruz• Sigara, alkol ve uyuşturucu bağımlılığımız her geçen gün biraz daha artıyor. Her yıl 100 milyon kilo sigara tüketiliyor. Sigara kullanımına bağlı olarak yılda 160 bin kişi yaşamını yitiriyor. ANKARA (Cumnoriyet Bü- rosu) - Sigara tüketıminde dün- yada 4. sırada yeralan Türki- ye'de 20 milyon tiryakinin bu- lunduğu. 4 milyon kişinin ise alkolik olduğu bildirildi. Türkiye Yeşilay Cemiyeti'nce yapılan araştırmalara göre. kişi başına 12 btre alkollü içe- cek rüketilen Türkiye'de, her yıl 1 milyon genç de alkol kul- lanmaya başbyor. Yeşilay Cemiyeti'nin ku- ruluşu nedeniyle her yıl 1-8 Mart tarihleri arasında kutla- nan "Yeşilay Haftaa" çerçeve- sinde gerçekleştirilen panelde konuşan Sağbk Bakaru Yftdınm Aktuna, madde bağımhbğında en etkin faktö- riin "özendirici reklamlar" ol- duğunu söyledi. Tüm dünyada olduğu gibi, Türkiye'de de sa- nayileşmeyle birükte. insan- lann bir "kimyevi madde kul- lanımı" çılgmlığı içine girdikle- rini kaydeden Aktuna. "Sana- yileşmeyle birlikte, maddi de- ğerler ön plana geçerken, ma- nevi değerler yitiribyor. Bu da insanlan yalnizhğa ve strese iti- yor. Doğduğu günden itibaren kimyevi maddelerin her derde deva olduğu izlenimi veren reklamlan ızleyen insanlar, so- nuçta sıkınülanndan kurtul- mak için ya sıgaraya. ya alkole ya da uvuşturucuya başbyor" dedi. Özelbkle gençler açısın- dan bu tür maddelenn büyük tehbke yarattığına dikkat çe- ken Aktuna, "Gençlerimize, sıkınülanndan kurtulmalan için alkol, sigara, uyuşturucu yerine sporyapmalannı,hobi- ler edınmelenni, konuşma- lannı, sohbet etmelerini öneri- rim" diye konuştu. Yeşilay Cemıyeti Ankara Şube Başkanı Turan Güngen konuşmasında. Türkiye'de ba- ğımbbk yapan maddelerin kul- lanımına ilişkın istatıstiki veri- ler sundu. Güngen'in verdiği bilgilere göre, 20 milyon sigara tiryakisinin bulunduğu Tür- kiye'de 20 milyon da pasif içici bulunuyor. Her yıl 100 milyon kilo sigara tüketüiyor, sigara- kullanımına bağb olarak ise 160 bin kişi yaşamını kaybedi- yor. Türkiye, bu rakamlarla si- gara tüketıminde dünyada 4. sırada yerabyor. Kişi başına 12 btre alkollü içecek kullanılan Türkiye'de, 4 milyon alkobk, 13 milyon da "alkol dostu" bu- lunuyor. îstatıstiklere göre, her yıl 1 milyon genç de alkol kul- lanmaya başbyor. Günaydın'ınyeni kurtanası Süzer Ekonomi Servisi - Günaydın Gazetesi'ne sonunda bir patron bulundu. Işadamı Mustafa Sü- zer. son anda bir aksüik çık- mazsa, çalışanlann şirketi BEGA Yayınabk ile imzala- nan protokol uyannca Günay- dın Grubu'na bağb Yeni Gü- naydın ve Süper Tan gazetelen- ne sahip olacak. Asil Nadir'in 1990 yıbnda ya- şadığı mali krizle sahipsiz kalan ve özelükle Imar Bankası'na olan borcunun faizleriyle kat- lanması yüzünden ekonomik açmaza giren Yeni Günaydın ve Süper Tan Gazeteleri'nde sa- tışın, çabşanlann hisselerinin devri yoluyla gerçekleştinleceğı bebrtibyor. Asil Nadir'e ait Veb Holding ve yan şirketlerinin ağır borç yükü nedeniyle, gaze- teleri isimJerinde küçük değişik- likler yaparak çıkarmaya başb- yan çabşanlar. bu devir işlemıy- İe eski şirketten olan ücret alacaklannın yüzde 40'bk bir bölümünü de kurtarma olana- ğına kavuşmuş olacaklar. Sızan bilgilere göre, Mustafa Süzer, 'gerekb prosedür yenne getın- bp, mab ve teknık sonımluluk- lann tamamlanması koşuluyla' devir işlemının sonuçlandınl- masıyla Veb çabşanlanna, bu şirketten olan alacaklannın yüzde 40"ı kadar bir bölümünü ödemeyi üstlenecek. Hissede\Tİ Günaydın Grubu'nun satıjı ıçın, devir pazarbğını 'yürüten gazete yöneticilerine ait aynca- bklı hısselenn devrinin zorunlu olduğu öne sürülüyor. Daha önce aralannda Ahmet Özal, Selahattin Beyazıt gibi isimlerin de yer aldığı taüpîîlerle sürdü- rülen görüşmeler. protokoller sonuçlandınlıp devir tamamla- namadığı için saüşla noktalan- mamıştı. Bu görüşmelerin sür- dürüldüğü dönemde sözkonu- su işadamlannın gazetelerin o günkü yaşamlannı sürdürebıl- melen ıçın mab destek verdikle- ri, ancak saüş gerçekleşmeyince bu kredilerin kendilenne geri ödendiği bibnıyor.