Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
Cumhuriyet
İmtiyaz sahibi: Berin Nadi
Genel Yayın Yönetmeni Özgen Aear • Genel
Ya>ın Koordınatöru: HikmetÇetinkaya •Genel
Yayın Datuşmanı: Orfaan Erinç • Yazı İşlen
Müdürü: Ceİal Başlangıç • Haber Merken Niü-
dürü: Mustafa Balbay
Gorsel Yönelmen; AH Acar •Duzenkme: MusUfa SağUmer Ankara Temsılcısi: Cüneyt Arcayürek • Haber Müdürteri: Işık Kansu, Hakkı Müessese Müdür V: Erol Erkut »Koordina-
• Istanbul Haberlen: Şenay Kalkan «Dış Haberler Ergun Bakı Erdem Z.Gokalp Blv İnkılap S. N o l 9 4. Tel: 4331141-47, Tekx: 42344, Fax: tör: Ahmet Kondsan • Muhasebe Böieııt Ye-
• Iş - Ekonomr Dinç Tayanç »Yun Haberlen. Mefamet Saraç (4>M30565«İzmir Temsılcısi. Senlar Kızüt, H.Ziva Blv. 1352S.23 Tel:83123O, ner »ldare: Hüseyin Görer •lşletme: Önfcr
• Makaleler Sanıi Karaören • Spor Abdülkadir Yüceiman »Dü- Telex: 52359,Fax: (51)895360 • Adana Temsilcisi: Çetin Yiğenoğlu İnönü Cd. Çeük •Bilgi-tşlem Naü Inal «Bilgısayar Sıs-
zeltme AbdrilahYazKi U9S.No: 1 Kat: 1, Tel: 59 37 52 (4 hat), Telex: 62155. Fax. (71)592578 tem: Mürflvet Çiler • RekJam: Reha Işrtman
YiYmhvuı: YenıGünHabeT \jansi.Basin\eYdVMialik A Ş BısracCumhunyetMdtbdacılıkveGa^EtecıUkTAŞ
TürkocaJ) Cad 31 11 Cağjloğlu34334Ist PK :46İstanbulTel 512 0505Tetex 22246.FM (1)5138595 8 MART 1993 Imsak 4.55 Güneş 6.19 Oğle 12.19 tkındı: 15.34 Akşam: 18 10 Yatsı: 19.29
cmsei
IsteksizSğe
'Bolero'
• ANKARA (l BA) - Klasik
müziğin kalp atışlannı ve kan
dolaşımını hızlandırdığı.
stresi atmaya büyük katkısı
olduğu gibı cinsel isteksizliğe
ve yalnızlığa da ilaç olduğu
öne sürüldü. Klasik müziğin
insan sağlığı açısından çok
büyük katkılan olduğunu
behrten uzmanlar, bu
müziğin cinsel isteksizliğe
karşı da etkili silahlardan bin
olduğunu belirttiler.
Uzmanlar. cinsel isteksızlik
durumunda özellıkle
Ravel'ın •"Bolero"sunu
öneriyorlar. Uzmanlar
aynca. Çaykovskf nin
"Yalnızlık insanın kendisini
bilmesı için çok iyi bır
fırsattır" düşüncesinı
hatırlatarak yalnızlık sorunu
olan insanlara
Çaykovski'nin "Kuğu Gölü"
balesi müzığıni önererek.
"Bu müzik yalnız insanlara
teselü ve güç verir" diyorlar.
Hammlara uyarı
• İZMİR(AA)-Kıl
köklerini ucunda ığne
bulunan elektronik cihaz
yardımıyla kurutarak tüyleri
tamamen yok eden epilasyon
işleminin güzellik
enstitülerinde uzman
olmayan kişiler tarafından
ticari amaçla yapıldığı
bildinldı. Uzmanlar. bu
kişilerce yapılan
epilasyonun. ciltte leke
bıraktığını veenfeksiyona
yol açtığını belirterek
hanımlan uyardılar. Den ve
Zührevi Hastalıklan
Mütehassısı Dr. Özcan
Özdemir, yaptığı
açıklamada. birçok Avrupa
ülkesinde epilasyonun sadece
demnatologlar tarafından
yapılabıldiğıni belirterek
şunlansöyledi: "Bizdeise
epilasyon tamamen güzellik
enstitülerinin tekelinde.
güzellik enstitülerinde
epilasyon işlemi ticari bir
meta olarak görülüyor.
Oysa, kıl köklerini deriye
zarar vermeden yok etmek
için deriyi çok iyi tanımak
gerekiyor. Bu işlemi de ancak
bir dermatolog yapabilir.
Denyi tanımadan yapılan
epilasyon işlemi. ciltte leke
izleri bırakır ve çeşitli
enfeksiyonlara yol acar. Bu
nedenle hanımlar ciltlerini
uzman olmayan kişilere
teslim etmemelidirler."
Mimoza
intiharı seçti
• İSTANBUL (AA)-
ANAP İstanbul İl Başkara
Erdal Aksoy'un kardeşı ve
Conrad Otelı sahiplerinden
Erol Aksoy ile yaklaşık 3
aydır birliİcte olduğu iddia
edüen ve önceki gece
Selamiçeşme'deki evinin 10.
katından atlayarak intihar
eden Mimoza tzmirti, sab
günü Karacaahmet
Mezarlı&'nda defnedilecek.
Çocuk Haklan
Komisyonu
• tSTANBUL(AA)-1993
Türkiye Çocuk Zirvesi
sonucu oluşturulan "Çocuk
Haklan Çocuklar
Komisyonu" çalışmalanna
başladı. Dedeman Oteli'nde
dün düzenlenen toplantıya,
37 okul ve dernek temsilcisi
40 çocuk katıldı. Komisyon
başkanlığına lOyaşındaki
Ahmet Yenisey'in yeniden
seçildiği toplanüda, genel
sekreter Özel Yeni Yıldız
İlkokulu Müdürü Ebrize
Çeltikçi, oluşturulan
komisyon hakkında bilgi
verdi. Toplanüda. başkan
yardımcılığına Ahmet Can
Çeltikçi, genel sekreterliğe
Riva Nigri, üyeliklere ise
Ayşegül Şentürk, Ebnı Küınç,
Görkem Karakaplan.
Viktorya Büyfikkarakaç ve
Destina Zako adh öğrenciler
getirildiler.
Dünya Kadınlar Günü Bosna'da tecavüze uğrayan kadınlara adandı. Savaşlar sürecek kadınlarm canı hep acıyacak mı?
Utanç, tüm duyguların önündeAnlatacaklaiM fazla bîr Şey yok Bosna"da tecavüze uğra- İkİSİnİn de ÇOCUğU Var Ramize Çalo, kırkbeş yaşında. iki TecaVÜZ eden koniŞUSU Zehra Murguz, tecavüze uğrayıp,
yan kadınlardan üçüyle, Ramize, Maide ve Zehra'yla Kırk- çocuk annesi bir ev kadını. Foça'nın Troşan köyünden. Ko- konuşmaya yanaşan üçüncü kadın. Yirmi dokuz yaşında.
lareli Göçmen Kampfnda konuşuyoruz. Kampta. tecavüze casını savaşta yitirmiş, iki oğluna ne olduğunu bilmiyor. Kocası. Sırbistan'da esir kampında. Kampa hiç alınmamış
uğradıklan saptanabilen on beş kadın var ama yaşadıklan- Maide Çerimodiç, Ramize'nin köylüsü. Yirmi sekiz yaşın- Zehra. Ona tecavüz edenler bitişik evde oturan Sırp komşu-
nı anlatabilenlerin ve tecavüze uğradığını kabul edenlerin da. Biri dört. diğeri iki buçuk yaşında iki çocuğu var. Ko- lan. Kocası esir kampına alınınca, Zehra'ya kayınvalidesi ile
sayısı sekiz. Konuşabilenlerin ise anlatabilecekleri pek fazla cası savaşta. 15 kadmla birlikte almmışlar evlerinden, işyer- kaympederiyle görümcesinin bakımı düşmüş. Ö güne kadar
bir şey yok. Utanç, öfkenin, isyanın önüne geçiyor. lerinin bodrumlanndan türetilmiş bir kampa götürülmüşler. iyi bir komşu olan Stefanoviç'ler dadanmışlar evlerine.
BERAT GÜNÇIKAN İfiHHHİ^HİH^H^H *^*«¥ • • • • • • • • • ^ S ^ m m i birşey söylememişler ilk günler-
B
^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ " ^ ^ ^ ~ ^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^'^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^
m
' de. Susmuşlar. ta ki yabancı ga-
zeteciler gelip. sürekli. "Tecavü-
ze uğrayan kadın var mı?" diye
sorana kadar. Sonra anlatmaya
başlamışlar. hem kendi. hem de
diğer kadınlann yaşadıklannı.
Anlatmaktan da yorulmuş Ma-
ide. usanmış. Fiziksel olarak te-
cavüzün izleri kalmamış ama
ruhsal çöküntüsü sürüyor.
Komşulan tecavüz etmiş
Savaşan. erkeklerdi. Nere-
deyse yüzyıldır birbirlerine kapı
komşusu. vardiya dostu olmuş.
acısında hafifçe sıruru sıvazla-
rruş, sevincınde birlikte kahka-
halan koyvermiş erkekler. O er-
keklerdi ki, bir düğün sofra-
sında erik viskisi kadehlerini to-
kuşturmuş. ayru ordunun aynı
saflannda içtimaya çıkmış, ba-
zen de aynı kadına tutulmuşlar.
hatta birbirlerine dünür olmuş-
lardı.
Şımdi o erkekler, salt birileri-
nin işine yarasın diye. din için.
toprak için silah kuşananlardı.
İki perdelik bir oyun gibiydi ya-
şadıklan. îlk perdede olması
gereken gösterilmiş, ikinci per-
dede ise "homo sapiens"ın akıl
almaz gerçekliğine sıra gelmişti.
Savaşan erkeklerdi ama silah-
lar, uçaksavarlar. tanklar bu
erk göstensıne yetmiyordu. Sı-
ra kadınlara geldi. Bir grubun
erkeklen karşı grubun erkekle-
rine erkıni kadınlan kullanarak
göstermeyi yeğledi. Ve tecavüz-
lerbirbirini izledi.
Cinselliğe dayalı erk
Erkeğın neredeyse insanlık
larihi kadar uzun bu erk göste-
risi. sahneye ılk Bosna-Hersek
savaşıyla konulmadı. İkinci
Dünya Savaşı sırasında İspan-
ya'da. Yugoslavya'da. SSCB'-
de. Avusturya'da pek Çok
kadın Hitler'in SS'lennin teca-
vüzüne uğradı. Banş adına
yapılan işgallerde de o ülkenin
kadınlan. ıç savaşlarda çoğu
kez devlet güçleri-siyasal.sis-
temlerin cinselliğe dayab erkin
den kurtulamadı. Nikaragua"-
da. sandinistlerin sıvil halkın
kadınlanna tecavüzünde pek-
çok kadın hamile kaldı. Salva-
dor'da tecavüz sonu hamilelik-
lerde çocuğun doğması ya da
aldınlması tartışıldı.
Bir sıcak savaşta daha. bu-
gün Bosna'da Sırp askerlerinin
tecavüzüne uğrayan kadınlan
konuşuyor dünya. Türkiye'-
deki kadın örgütleri. bu 8
Mart'ı. Dünya Kadınlar Gü-
nü"nü Bosna'da tecavüze uğra-
yan kadınlara adadı. Bosna'da
yaklaşık ellı bin kadının tecavü-
ze uğradığj. bır bölümünün ha-
mile kaldığı açıklandı. Hamile
kadınlann. kürtaj süresi dolana
kadar tutsak tutulduğu. daha
sonra sahverildiği söylendi.
BM'ler bünyesinde bu kadı-
nlann kürtajlanna yardıma ol-
SAVAŞ Kl RBANL ARl - Ramize, Maide ve Zehra yaşadıklannı tüm dünyanın bilmesini istiyorlar. Hiç unutulmayacak olanı dile getirmek daha fazla acıtıyor
cam. Savaşlar sürdükçe erkekler sa>aşta da cinsiyetlerini bir erk olarak gösterdikçe hep kadınlann canı acıyacak. (Fotoğraf: İBRAHİM GÜNEL)
mak üzere sağlık heyetleri oluş-
turuldu. bu heyete bir de Türk
doktor katıldı.
Ramize, Maide ve Z^hra
Bosna'da tecavüze uğrayan
kadınlardan üçüyle. Ramize.
Maide ve Zehra'yla Kırklareli
Göçmen Kampı'nda konuşu-
yoruz. Kampta. tecavüze uğra-
dıklan saptanabilen on beş
kadın var ama yaşadıklannı
anlatabilenlerin ve tecavüze uğ-
radığmı kabul edenlerin sayısı
sekiz. Konuşabilenlerin ise an-
latabilecekleri pek fazla bırşev
yok. Utanç. tüm duygulann.
öfkenin. isyanın önüne geçiyor.
Ramize Çalo. kırkbeş yaşında.
iki çocuk annesi bir ev kadını.
Foça'nın Troşan köyünden.
Kocasını savaşta yitırmiş, iki
oğluna ne olduğunu bilmiyor.
Maide Çerimodiç, Ramize'nin
köylüsü. Yirmi sekiz yaşında.
Biri dört, diğeri iki buçuk yaşın-
da iki çocuğu var. Kocası hâlâ
savaşta. 15 kadınla birlikte alın-
mışlar evlerinden. işyerlerinin
bodrumlanndan türetilmiş bir
kampa götürülmüşler. Kadm
\e çocuk yetmiş dört kadın ol-
muşlar. Sırbıstan'ın değişik
kentlennden kimi tanıdık, kimi
ilk görülen.
Tecavüz eden Sırplar arasın-
da da tanıdıklar varmış. Rami-
ze, yaşadıklannı anlatmaktan
yana değil. Kendileriyle birlikte
kalan kadınlar arasında tecavü-
ze uğramayan kalmamış. Bu te-
cavüzlerden hamile kalan var
mı. bilmiyor. Ama olduğunu
duymuş. Maide. konuşmakta
alabildiğine zorlaruyor. Y'aşa-
dıklannı anlatırken elleri titri-
yor. durmaksızm ağlıyor. Anı-
msayabildiği kadanyla kendısı-
ne tecavüz edenlerin sayısı yüz
elli. Bir gecede otuz kişinin bir-
den tecavürüne uğramış. Sü-
rekli. çocuklannın bu tecavüz-
lere tanık olmaması için uğ-
raşmış. Bütün kadınlar. yaşadı-
klannı gizleyebildikleri kadar
çocuklanndan gizlemişler.
Kısa sürede bozulmuş Mai-
de'nin hem fıziksel hem de ruh-
sal sağlığı. İki buçuk ay Yenı
Pazar'da bir hastanede tedavi
görmüş. Geçtiğimiz kasım ayı-
nda da Ramize ve diğer ka-
dınlarla birlikte Türkiye'ye
kaçmışlar. Kampta kimseye
ABD'de her yıl yaklaşık 300 bin, îsviçre'de 4 bin, Almanya' da 160 bin kadın tecavüze uğruyor
Savaşta değü, barışta da tecavüz• Türkiye'de Önceki yıl tecavüze uğrayan kadın sayısı adli
makamlann açıklamalanna göre 5860. Evlilik içinde kaç
kadının tecavüze uğradığına ilişkin rakamlar ise meçhul.
"Kocandır yapar" anlayışı, pekçok kadını evlilik içi teca-
vüzde sessiz kalmaya zorlarken, pekçok tecavüze uğrayan
kadm da toplümun "kuyruk sallama" takıntısı yüzünden
yaşadıkJarını gizliyor.
İstanbul Haber Servisi - Kadınlann
tecavüze uğramalan için ille savaş ge-
rekmiyor. "Banş" adı verilen günlerde
de kadınlar, erkeğin cinsel şiddetınden
kurtularruyorlar. ABD'de her yıl yak-
laşık 300 bin kadın tecavüze uğruyor.
Bu ülkede psikiyatrik popülasyon
içinde, cinsel şıddete uğrayanlann
oranı yüzde 30'lann üzerinde. İsviçre'-
de ise her yıl tecavüze uğrayan kadı-
nlann sayısı 4 bin. Bu ülkede evlilik içi
tecavüzün sayısının 20 bin olduğu var-
sayıhyor. Bu rakam Almanya'da 160
bine ulaşıyor. Almanya. Finlandiya.
Yunanistan, İrianda ve İsvıçre'de evli-
lik içi tecaNÜze ceza verilmiyor.
Türkiye'de ise önceki yıl tecavüze
uğra\an kadın sayısı adli makamlann
açıklamalanna göre 5860. Evlilik için-
de kaç kadının tecavüze uğradığına
ilişkin rakamlar ise meçhul. "Ko-
candır yapar" anlayışı. pekçok kadını
evlilik içi tecavüzde sessiz kalmaya
zorlarken. pekçok tecavüze uğrayan
kadın da toplümun "kuyruk sallama"
takıntısı yüzünden yaşadıklannı gizli-
şor.
Seher K. da yaşadıklannı gızleyen-
lerden. Sırnnı annesiyle paylaşmış. Er-
kek kardeşinin. kendisine tecavüz ede-
ni öldüreceği korkusuyla ana-kız poli-
se başvurmamayı. yaşarularu sessizce
kabullenmeyi yeğlemişler.
Seher'ın tecavüze uğraması beş yıl
öncesinın olayı. Tecavüz eden. temizli-
ğe gittiği bir işyerinin patronu. Adam.
birilerine söylerse öldüreceği tehdıdiy-
le birkaç ay sürdürmüş tecavüzünü.
Sonunda hamile kalmış Seher. Geç
farketmiş, annesine söylemiş. Doktor
doktor gezmişler ama kürtaj süresini
doldurduğu için hiçbir doktor yanaş-
mamış çocuğu almaya.
Sonunda başka bir kentte oturan
büyük ablava anlatümış olay. Ablanın
kocasının da onayıyla çocuğun doğu-
rulmasma karar verilmiş. Aynı za-
manda ablanın hamile olduğu haberi
yayılmış. aileye. komşulara. çevreye.
Diğer çocuklanna bakması için de Se-
her, Eskişehır'den Samsun'a gönderil-
miş.
Samsun'da doğurmuş oglunu Se-
her, ablanın nüfusuna geçirilmiş, olay
kapanmış. Üç yıl sonra kendisinden
20 yaş büyük Almanya'da işçi olarak
çahşan biriyle evlendirilmiş Seher. Ya-
şanılanlar gizlenmiş erkekten ama ev-
lendikleri gece. Seher bakıre çıkmayı-
nca kendisini yenıden annesinin kapısı
önünde bulmuş.
Üstelik adam avazı çıküğı kadar
bağınyormuş, "Beni aldattınız, beni
kandırdıruz". Sonunda ikna edilmiş
adam. Seher onunla^birlikte Alman-
ya'ya gitmiş. Seher, hâlâ o adamla bir-
likte yaşıyor.
H.'nin ablasının değil kendisinin
oğlu olduğunu da hâlâ gizliyor. Bu-
gününü anlatıyor Seher; "Hep bir
orospuymuşum gibi davranıyor bana.
Evden dışanya çıkmama izin vermi-
yor. Her kızdığında aldatıldım diye
ağlıyor. beni dövüyor. Ama benim ya-
pabileceğim birşey yok artık".
Haııııııefeııcliııiıı hakkıdır ıııakaııı
ADEMSAĞLAM
BERN - Federal mecliste ya-
pılan bir oturumda, sağhğı ne-
deniyle görevinden aynlan Sos-
yaldemokrat Parti'li (SPD) Dı-
şişleri Bakanı Rene Fetber'in
yerine Bayan Christian Bnm-
nerin değil de, Parti Genel Sek-
reteri Francis Matthey'in seçil-
mesinin ülkedeki yankılan sü-
rüyor. Bakanlar arasında tek
kadın milletvekili bulunmadığı
için, SPD bu göreve Brunner'in
getirilmesi konusunda direti-
yordu. Matthey de, seçimleri
protesto eder bir tavırla bu gö-
revi kabul edemeyeceğini belirt-
ti. Meclis binasının önünde ise,
bakan adayı Bayan Brunner'in
seçilmemesıni protesto eden fe-
minist ve diğer kadın gösterici-
leri durdurmak isteyen güven-
lik güçieri, göz yaşartıcı bomba
• İsviçre Federal Meclisi'nde görevinden aynlan Dışişleri Bakanı'nın yeri-
ne Bayan Christian Brunner'in değil de bir erkeğin tercih edilmesinin yankı-
lan sürüyor. Bakanlar arasında tek kadm milletvekili bulunmadığı için
SPE} bu göreve Brunner'in getirilmesi konusunda diretiyordu. Erkek aday
Matthey de bu görevi kabul edemeyeceğini belirtti. Meclis binasının önün-
de ise. Bayan Brunner'in seçilmemesini feminist gruplar protesto etti.
kullandı. Mecliste oturum son-
rası gerçekleşen sayımda Matt-
hey 130 oy alırken. Brunner
108'de kaldı. Seçim sonrası
mecliste. yenik düşen kadın
parlamenterlerin şok durum-
lan ve bir yığın kişinin şaşkın
bakışlan egemendi. Alınan ka-
rarlan sert bir dille eleştiren
Matthey'in verilen görevi red-
detmesı. parti genel kurulunda
yeniden ele alınacak. Eğer parti
yetkilileri bu yönde bir karara
vanrsa. 2. tur oylamanın bir
hafta kadar sonra yapılması
bekleniyor.
Seçim sonuçlan, SPD enel
merkezinede derin sarsıntılara
yol açtı. Partınin önümüzdeki
günlerde yapılması beklenen 2.
tur oylamada. Brunner konu-
sundaki ısrarlı tavn sürüyor.
Mecliste üyesi bulunan diğer
pa ilerle sıkı bir diyaloğa gir-
mesi beklenen SPD sancılı gün-
ler geçiriyor.
İlk kez bakanlığa seçilen ba-
yan Elizabeth Kopp'un bir süre
sonra adının uyıışturucu ve dö-
viz kaçakcılğına kanşması so-
nunda görevinden uzaklaşmak
zorunda bırakılması, Federal
Meclise ders olmuşa benziyor.
SPS'nın ısrarla Bayan Brun-
ner'i istemesı, parlamenterler
arasında yaşanan tedirginliğin
sürdüğünü gösteriyor. Bu açı-
dan bakılınca. İsviçre'de kadın
politikacı olmanın güçlüğü de.
son günlerin başbca konusu.
Seçim sonuçlanna gelen ılk
tepkileri, şöyle değerlendirmek
olası. "SPD Genel Sekreteri
Matthey, parti genel kurulunda
aldığı bir kararla, Bayan Brun-
ner'in resmen aday olarak be-
lirlendiği halde kendisinin seçil-
mesinin bır oyun olabileceğin-
den çekiniyor. Parti içinde
karşılaştığı yoğun baskılara
karşın. çoğunluk. partiyi küçük
düşürdüğü görüşünde birleşi-
yor. Aynca mecliste üyesı bulu-
nan çoğu diğer parti yetkilileri
de kadın adaya pek sempati
duymuyorlar. Matthey. bu uz-
laşmaz tavnnı korudukça, do-
ğal olarak 4 partiden oluşan ko-
alisyon ortakhğı derin bir yara
almış olacak.
Şu sıralar mecliste yaşanan
krizin dinmesi için, ülkenin
önde gelen politikacılan sihirli
bir formül arayışı içindeler.
Matthey'in protesto ederek ve-
rilen görevi reddetme karan sü-
rerse, parti yetkililerinin yeni
aday arayışı içinde olmalan ge-
rekiyor. Yani isimler üzerinde
arayışlannı sürdürdüğü sanılan
SPDnin, 2. tura büyük bir
olasılıkla iki kadın aday birden
süreceği sanılıyor.
Zehra Murguz, tecavüze uğ-
rayıp, konuşmaya yanaşan
üçüncü kadın. Yirmi dokuz ya-
şmda. Kocası, Sırbistan'da bir
esir kampında. Kampa hiç ahn-
mamış Zehra. Ona tecavüz
edenler bitişik evde oturan Sırp
komşulan. Kocası esir kampı-
na ahnınca. Zehra'ya kayınva-
lidesi ile kaympederiyle görüm-
cesinin bakimı düşmüş. O güne
kadar iyi bir komşuluk örneği
sergileyen baba-oğu] Stefano-
viç'ler dadanmışlar evlerine.
Yatalak olan kayınvalidesiyle
kayınpederinin gözlerinin
önünde tecavüz etmişler gün-
lerce. Yaşlılar. görmemek için
başlannı duvara çevirmışler
hep. İki çocuğu ise ne olduğunu
anlamaksızın seyretmişler. Ba-
ba-oğul Stefanoviç'ler kimseye
soylememesi için tehdit etmişler
ama bir gün kayınvalide daya-
namayıp. "Bırak gelinimi" de-
\ince hem onu. hem görümcesi-
nı öldürmüş, evı de ateşe ver-
mişler.
Ikı çocuğunu alıp kaçmış
Zehra. Üç gün. üç gece orman-
da kalmışfar. Sırtlannda bır
komjudan aldıklan eşofman-
lar. Once Plevne'ye ulaşmışlar.
sonra Yeni Pazar'a. oradan da
Türkiye'ye. Zehra. Eline fırsat
geçse, silaha da gerek kal-
maksızın. tımaklanyla. dişle-
nyle Sırp erkeklerinin tümünü
öldürüverecek.
Kamptaki, tecavüze uğradı-
ğını gizlemeyen diğer kadınlar
konuşmaya yanaşmıyorlar.
Yaşadıklannın tüm dünyaca
bilinmesınden yanalar ama hiç
unutulamayacak olanı dile ge-
tirmek daha fazla acıtıyor canı.
Savaşlar sürdükçe, erkekler sa-
vaşta da cinsiyetlerini bir erk
olarak gösterdikçe hep kadınla-
nn canı acıyacak.
Kutiama
yanşı
İstanbul Haber Servisi • 8
Mart Dünya Kadmlar Günü
kapsammda kutlamalarda
kurum, kunüuş, dernek ve
sendikalar birbirleriyie yan-
şıyor.
Kutlamalar nedeniyle bu-
gün Kadın Eserleri Kütûpha-
nesi ve Bilgi Merkezi \ akfı,
bir şenlik düzenledi. Şenlikte,
Lale Topluluğu'mın Türk Sa-
nat Müziği ile Deniz Türkali
ve Sumru-Ayşe Tütüncü'nün
konserleri yer alıyor.
Kadınlar Günü nedeniyle
K. Çekmece Bekdiyesi de bir
etkinlik düzenlerkea, Mar-
mara C niversitesi Manage-
ment Oup de iki gün sürecek
söyleşi gercekkştirecek.
"Toplumumuzda öncü Ka-
dınlar" konulu bu söyteşilere
bugün Leyla Alaton, Esin Af-
şar, Yasemin Elmas, Leyla
Sever, Semra Sevinı ve Belkıs
Kümbetoğtu, yarm da Cevri-
ye Artuk, Hasene Ilgaz,
Emel Gazimihal, Lütfiye Al-
yot, Leyla Ağaçkoparan ve
Nilgün Yadeh' katılacak.
Kadıköy Betediyeâ Kültûr
ve Sanat Merkezinde de
Türk Parlamenterler Birtiği
İstanbul Şubesi ile Türk Ka-
dm Konseyi Boğaziçi Şu-
besi'niıı işbiıiiği ile düzenle-
nen "Türkiye ve Dünyada
Kadın" konulu söyleşi yapı-
lacak.
ANAP Ü Örgutü'nön dfi-
zenlediği sohbet toplanteı ise
11.00'de Conrad Oteti Bak)
Salonu'nda gercekkştirik-
çek.
Uluslararası Lions Yöne-
tim Çevresi ise 8 Mart nede-
niyle Türk halk müziği sanmt-
çtsı Zehra Büir'i, kaklıgı
Samatya SSK Hastanesinde
ziyaret edecekkr. Yönetim
Çevresi'nin Ord. Prof. Hıfeı
Veldet Veu'dedeoğhı'ım ölü-
münden sonra da yaşaünayı
gÖrev bilen eşi Meriç VeWe-
deoğlu'na teşekkür edeceği,
Hülya Tarcan'm bir resitJil
vereceği kutiama ise 16.00'da
Beşiktaş, Resim-Heykd Mü-
zesi Salonu'nda gerçekJeştiri-
lecek.