Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
AYFA CUMHURİYET 4 MART1993 PERSEMBE
EKONOMI
PARA RAPORU
İORSA VERİLERİ
Endeksler
3irleşik
viali
Sanayı
önceki Dünkü
5637 25
3348 87
6956 75
şlem hacmı(öncekı)
şlem miktanlöncekı)
5813 97
3492 40
7156.05
Farfc(%)
313
4 28
286
347 107 548 470
56 823 079
Cengiz İsrafîl, Hazine'nin ihalelerde satacağı bono ve tahvil
miktannı belirlememesinin faizleri yükseltici etki yaptığmı söyledi
Haziııe bir kez aldatır
30RSA
r
KtlMrf
3İUII KOffijt
tmt P*. (A)
<*— 0"- (CJ
taaa EKtm.
>*yon Çımento
jkıl TttsU
Acımento
an
ftHts MMn(
Aarfco Sanayı
Atnyunus Çesme
MKfiMz
Jtoriıtı C M I
* * *
jUaı
M a a Ç l i M i r t »
«n»
8 » M t
Befcotefcnılt
Brtık Tütun
SMittaakt
Canalfcale Çımento
CA MM
(kMata*
Çmsa
CJojıovjElk
CAurova (Yenı)
r>mır6aı*
BmblCaa
Osrımod
h n İMMMf
Dta* «*(M
Ottnaa
DmOtat
Ffyırıhı^ı Yatmı
Eoacıta» Naç
Eflc İD* BUI
EftMraokk
Efi tttn
Eft Saıak
Emek 5*çorta
Enfca HcHdtng
EıtiyH HracMı
Erejlı Oemır Cek*
Esbank
Femş Alümnyum
Ftavkaak
tanta*
Gıma
CkMiıtn
SMVor
Gorbon I511
ttkrt f^ıtKı-
MMT IncM
Mıfcm
Hurnyet GaüelecıSk
tttsat Fın
Intema
httaa ffori)
1 Mctor Pıston
b ^ ı Dmlf Crift
Izocam
Maa
b *
KrictKk MoMys
Kent&da
fapaEKK
Kepei Ekrt |Yen)
Ksç IİtMta|
bçTMm
İ M f S CkJNBte
fafte
U»ta»
Kırtıhyı PofsdM
LJ«S Kadıfe
MakhuTataB
Manfa Çkrcata
Març]
MM llf)«ı
Mar Mart Otei
1
Manfta*
Medva HoHmg
MoaacatSaaM
HHn
M p n
Netbank (Marbank
•KMi^
Net Turam
•Mı Çtantı
«•TM
Ma*a
H n a
Parsan
KCPMIt
Pettam
MntatTetaı
Pınar SOt
PavMapı R
PB*S«
PmarUn
Pinoş
MnlMH
t+fim
Pnrtlo Telra
takak
îıtıtı Ttfntıtr
SaaMlaMao
SatajM
•a»
Mksa
Sonmez Rlamenl
SnEMkMft
Saı EKL (Tfat;
Tam Sıgorta
T Oışt>aı*C)
Teksbibank
TMa*
Tnaa
T Garane Ban
T j » l a * . ( • )
T 15 Bank (A)
T İş Ban* (KU)
Tj?ta*t (TTtSHI
Tj)laık.|CSNU)
Ihbka
TMIrt UküBl
Totas OtomoM F
Totas Oto TKaret
Toprak Kajıt
Tufcyı Caaı
Transtûrtı HoUng
TJhMB
T4Nt CMI
TSKB
TSKB(Yet»)
TJaatr M H B
T a c a s H t n k H t k
i+m
TM HmTataı
TA«|
Tutûnbank
|aşa çtaaK
Usak Seramık
V*ıf yatmm Ort
V*tel
Vakrf Fin Kır
Yatat
Yapılnfltak»
Y k n
OKekl
3 075 000
8.100
1.7M
1.3M
60 000
SJM
3.0M
6800
1S.500
2.250
5200
2 275
6.300
1.275
7.7M
4.990
0
J.200
1.7M
1.JO0
0
5.300
3.100
6 7M
17.000
2.225
5 100
0
6JM
1^S0
7.900
SJISO
«.300 l.«08
7.«M 7.M0
1.175
10 000
8 900
1 350
1.7M
ıjm
4J50
6 100
4.400
24.500
11250
9200
7 300
950
S30
6000
2.075
11.000
510
10.500
720
4.900
4.550
3 300
42.000
2.«00
7M
7JM
1375
6800
27.000
3 050
1 050
53O0
2-900
M M
3850
m
11.250
2 70O0
72*
19.500
1.550
2300
1 250
1 *50
1.150
2700
4M
14 500
2.750
2.000
2 750
8300
S.SOO
6 200
KL200
23.SM
( 7 . M 0
2 . 1 7 5
Mİ
2-225
18.500
2 650
430
16.000
3 150
i.tso
1350
7 J M
6000
SM
590
54.000
790
600
2 100
23.500
700
1.575
22.500
500
1.350
560
um
2650
M0
1X75
1200
2350
5.900
650
15 25C
3M
LSM
4M
15JS0
M *
I J M
15 000
1.(75
1.200
5600
2450
i 1 250
2.100
•00
4000
(.000
220 000
30 000
510
«00
1.275
3.350
1.500
30 000
85 000
7 500
2JM
1450
16.750
1.400
1250
1000
12.750
5.000
J.450
4M
5.1M
3500
7.480
1550
1050
1200
1425
1.475
1.125
M M
1.175
0
8300
0
1 . 7 M
6 . 1 M
4 . 1 »
5 8 0 0
4 . 5 0 0
2 4 . 5 0 0
1 1 7 5 0
9 0 0 0
7 2 0 0
940
820
6 0 0 0
M M
1 3 . 2 5 0
520
1 0 . 7 5 0
TM
4 . 9 M
4 . 5 5 0
0
4 2 . 0 0 0
2 . 7 5 0
7M
7JM
0.
6 6 0 0
2 7 . M 0
3 0 0 0
0
5 3 0 0
2JM
M N
3 8 5 0
«20
1 1 . 2 5 0
0
730
H . 5 0 0
1 . 5 5 0
2 1 5 0
1 2 0 0
1 3 7 5
1 . 1 5 0
0
4M
1 3 7 5 0
2 . 7 0 0
2 . 0 M
2 7 5 0
0
6 ^ 0 0
0
« M
2 3 . M 0
M . 0 M
2 . 2 5 0
sso
2.4M
1».SM
0
44*
16.M0
3 100
1.05»
1350
7JM
6000
5J0
570
S4JM
0
SM
0
24.000
750
1.550
22.500
480
1.350
550
14175
0
TM
1.675
1200
2350
5.900
650
0
370
2.60C
4M
15.750
«50
2.000
0
2.850
1.225
5600
1 700
1 150
2.JSO
830
3950
t . M 0
0
0
5M
7M
1 . 2 2 5
3 . 4 0 0
1 . 5 2 5
2 7 5 0 0
8 4 0 0 0
0
t!75
0
17 J M
1J75
1200
960
13.MI
4.J50
3.50»
SM
5JM
0
7.4M
1550
1025
1 150
1400
1.450
1.15*
M M
0
9.400
1.«25
1.4M
0
5.600
3.3S0
6800
1T.T50
2.350
5 400
0
6.5M
1JM
t.iM
5.400
«JM
8.000
1.725
0
9000
0
1.775
6.6M
4.200
6 000
4.750
26.0M
12 250
9300
7500
960
120
6000
MT5
13.T50
550
11.500
7M
5.100
4*50
0
4 M M
2.M0
«M
t J M
0
6 800
29JN0
3 100
0
53O0
3.M*
L3M
3 900
nt
11.750
0
SM
20.000
1.650
2200
• 250
1 400
I J M
0
4M
14 250
2.850
2.075
2 750
0
S.TM
0<
11JM
2 4 . 0 0 0
« S . 0 0 0
2 . 3 0 0
1 2 0
2 . 4 5 0
1 S J M
0
470
1 S J 5 0
3 2 0 0
1 . 1 2 5
1 3 5 0
7JM
6 0 0 0
S2t
61S
5 7 . M 0
0
62S
0
2 S . 5 M
750
1 . 7 5 0
2 3 J M
500
1 . 4 0 0
560
1 . 1 0 0
0
SM
i.tso
1275
2 350
6.100
670
0
430
2.600
440
16.000
SM
2.100
0
M M
I J M
6 100
2000
1 150
2.950
«30
4000
S.7M
0
0
53S
•10
1.35S
3.SM
1.550
30 500
85 000
0
2.350
0
1S.2SO
1.450
1 250
980
13.250
5.3M
3.SM
530
5.3M
0
7.SM
1 550
1050
1 200
1 425
1.525
1.T75
M7S
3 MART
kapa»
C
9.300
1J25
1.400
0
5.600
3.350
6 700
17.75S
2^75
5200
0
6.500
1.3M
S.1M
5.400
• 500
7.9O0
1.725
0
9900
0
1.775
6.500
4.200
5800
4.75S
25.500
12 250
9100
7300
950
12S
6000
M75
13.750
550
11.500
7M
5.100
4.S50
0
43300
2.MS
S2S
S.2M
0
6 700
2S.5M
3000
0
53O0
3.0M
2J00
3850
S3S
11.758
0
7M
20.800
1.625
2 150
1 200
1400
1.175
0
4M
14 000
2.J00
2.058
2 750
0
6.708
9
11JM
24.M0
M.0M
ısn
S2S
2.450
1S.MS
0
47S
16.258
3 10G3
1.125
1350
7>M
6000
«28
SM
5 7 J M
0
S2S
0
2 S . 5 M
750
1 . 7 5 8
2 3 . 5 M
500
1 J 7 5
560
1 . 1 0 0
0
«20
1 4 5 0
1 2 0 0
2 3 5 0
8 . 1 0 0
670
3
430
2JM
440
1 6 . 0 0 0
SM
M M
0
M M
1JM
5 6 0 0
1 9 0 0
1 1 5 0
2 . 9 5 0
«30
4 0 0 0
S . 7 M
0
0
538
S1S
1 . 3 5 8
3 . S M
1 . 5 5 S
2 9 5 0 0
8 4 0 0
0
2 . 3 5 0
0
H . 2 S 0
1 . 4 5 0
1 2 0 0
980
1 3 . 2 5 0
5 . 3 0 8
3 . ( 0 8
530
5 . 3 0 8
0
7 . M S
1 5 5 0
1 0 5 0
1 2 0 0
1 4 0 0
1 J 2 5
1 . 1 5 8
MSS
1993;
0
9.3M
1.625
1.4M
0
5.6O0
3.3M
6700
17.75S
2.275
5200
2 100
S.4M
1.275
«000
5.350
I.6M
7.900
1.7M
10 200
8800
0
1.775
6.500
4.000
5 700
4.7M
2S.MS
12 250
9 000
7300
850
SM
0
M75
13.5M
538
11-250
73S
5.850
4.SM
0
43.000
2.SSS
820
S.2M
0
6600
2SJM
3000
0
0
2JM
M M
3 750
820
11.750
2 750
7M
19.750
1.62S
2050
1 200
1400
1.175
2 700
4M
13 750
2.7M
2.025
2 750
8900
SJM
5.700
18.750
23.5M
S9.M0
2.250
S2S
2.450
18.750
2650
4M
16.088
050
1.050
1 350
7.3M
0
SM
590
56.000
760
5M
1900
25.508
7M
1.(75
2X5M
490
1.375
560
1J75
2700
S2S
I J M
1 200
2300
6.M0
S7S
0
43S
2.608
44S
1SJM
SM
M M
14 500
M M
1.275
5500
1950
0
2.«50
S2S
4000
8.300
0
30 000
538
(10
1.32S
3.SM
1.500
29 000
64 000
0
2J25
1350
1L2SS
1425
1200
960
13JM
5.1M
3.558
528
5JM
0
7.4M
1550
1025
1 150
1375
1.580
1.158
M2S
3 190 000
».400
0
s
0
s
3.35S
6800
18.800
2.3M
5300
2300
SJM
1.3M
S.1M
5.5M
SJM
SJM
1.725
0
8900
1 350
1JM
SJM
4.208
6200
4.7SS
25 J M
0
9 100
7400
0
S2S
6500
2.2M
13.750
558
11.588
7M
5.1M
4.(58
0
43.5M
2.SM
«38
8
0
6800
21.000
3050
0
5300
3.000
2.3M
3 850
«30
12.000
2 850
SM
20.258
1.650
2 200
1250
1425
I J M
3000
4M
14 000
2JM
2.875
2800
0
S.7M
6200
11.888
24iSM
90 000
2.3M
S
11.5M
0
476
11.258
3200
1.158
1 400
7.4M
0
S2S
SM
57.000
310
SM
0
0
750
6
24JM
500
1JM
0
1.158
2 750
SM
1JM
1250
2400
6.160
718
0
16.256
16 500
2.125
I J M
5700
2000
0
0
0
4050
S.7M
0
0
540
«20
S
S
1JM
29 500
85 000
0
2J58
1400
S
1225
1000
13258
5 5 M
3.MS
S3S
SJM
3500
7JM
1600
1100
1200
1425
1.525
1.17S
M M
(•) Temettû Uuponu keatnıst)'
İLAN
KOZAKLIASLÎYE HUKUK
MAHKEMESİ' NDEN
EsasNo:i990'273
Karar No: 1992,303
Davacı MehrrKt Şenel tarafından açılan gaiplik davasının yapılan
açık yargılaması sonunda;
Dava tarihi olan 11.111990 tarihinden 20 vıl öncesı olan II.12.
1970 tarihinde dava konusu Nevşehır. Kozakİı U,
mahallesı kütük 8 noda niifusa
Ayşe Fidan'ın gajpltj&ıe karar
«si, Kınlkoyunlu
kayıtlı Mehmet kızı 1317 doğumlu
verilmıs alduğundan, bu şalus veya
sağ olduğunu bilen şahıslartn ılanın yavımlandığı tarihten itibaren 15
gun ıçensmde yukanda esas ve karar numarası yaalı dos>amıza mu-
racaat etmelen ilan olunur.
Basın:4641
ABDURRAHMAN
YILDIRIM
Özelleştirmenın cskı sorum-
lusu ve ABD'de bankacıhk de-
nevimi olan Cengiz Israfil, Ha-
zine ihalelenndekı belirsizliğin
normalde falzler üzenne bir
risk primı getirdiğini belirterek
"Hazıne kurnazlık yapıp piya-
sayı kandırdığinı sanıvor. Ama
bunu bir kere yapabiliyor. On-
dan sonra da sürekli daha fazla
faız ödemek zorunda kalıyor"
dedi
Cengiz Israfil. kısa vadeli fa-
izlerin uzun vadeli faizlerden ne
zaman ve nasıl yüksek olabıle-
ceğini ve Hazine ihalelerini ko-
nuştuk. Geçen hafta başında
yapılan bu görüşmede İsrafire
sorulanmız ve yanıtlan şöyle:
-Türkiye'deki gibi 13 yıl sü-
reyle kısa >adeli faizler uzun >a-
deli faizlerden yüksek olabilir
mi?
Israfil: Aslında faiz eğrisi bir
beklentiler eğrisidir. Beklentile-
nn ne olduğunu gösterir. Çün-
kü arz \e talep de beklentilere
görc değişen bir şeydir. Ameri-
ka"da bir faiz eğirisine
bakıldığında piyasanın beklen-
tileri görülebilir. Mesela altı
avtık faiz ıle bir yıllık faız karşı-
laştınldığında oradan altı ay
sonrası ıçın piyasanın ne kadar
faiz beklediğıni hesaplayabilir-
siniz.
Pi>asa faizlerin düşeceğini
şöyle tahmin eder: Ya ekono-
mının çok zayıf olmasından do-
layı Merkez Bankası'nın pi-
yasalan canlandıımak amacıy-
İa faizi düşürebileceğini tahmin
eder. Yahut da enflasyonun dü-
seceğinden faizlenn normal
olarak düşeceği tahmıninde bu-
lunur. İkisindcn bın veya her
ıkisi bırden de bu tahminde rol
ovna>abilir.
Eğer piyasa önümüzdeki dö-
nemde faizlerin düşeceğini bek-
liyorsa o vakit herkes borçlan-
ma olarak kısa vadeli borçlan-
CENGİZ İSRAFİL'DEN:
Normalde
yüzde 70
olarak
vereceğim
faizi n
üzerine bu
riskprimini
de
ekliyorum
ve yüzde 77
faiz öneriyo-
rum.
Çünkü risk
var. Hazine
birinci
operasyon.
da belki 5
trilyonluk
fazla
satarak bir
kere kazanıyor. Ondan sonra da uzun zaman
yüzde 5-10, her neyse, daha fazla faiz ödüyor.
maya eıder. Hazine gibı.
-Neden?
İsrafîl: Çünkü ileride faizler
düşük olacağı için şu anda yük-
sek faizlerden kısa süreli borç-
lanınm. İleride düşük faizler-
den tekrar borçlanınm ve bu ış-
ten ktlrlı çıkanm.
Para ıse. faizlerin düşeceğini
tahmin ettiğinden mumkün ol-
duğunca uzun vadeli bağlan-
mak ister. Kısa vadeli bağlan-
mak istemez. Ama faizlerin
yükseleceği tahmin ediliyorsa
kısa vadeli saıılır. Amenka'Ja
kısa vadeli faizlenn uzun vadeli
faizlerden yüksek olduğu za-
manlar faızde düşüş beklentısı-
olduğu zamanlardır. Ve bu. za-
man zaman olan bir şeydır
Olağan bir şeydır.
-Bu 1.5 yıl gibi bir süre nasıl
doam eder?
İsrafil: Beklenti başka. ger-
çckleşme başkadır. Her ihale
döneminde aynı beklenti ken-
dismı korumuşsa olabilir.
-Anlattıklannu bir serbest pi-
yasa ekonomisinin u>guland^ı
ve etkin çalışan Amerikan pi-
yasası için söz konusu. Ya Tür-
kiye'deki durum için ne düşünü-
yorsunuz?
İsrafîl: Türkıyede Hazine
bonosu faizleri tam anlamıyla
serbest piyasa tarafından belir-
lenmıyor tabıi. Çünkü Hazine
faizlen beğenmediği zaman
ihaleyi iplal cdi\or Ya da faizi
beğendiğinde satış miktannı
arttınyor. Böyle bir faız belirle-
me yöntemı \ar Hatta her haf-
ta değişebilivor
Halbuki Amenka'da bellı bir
bprçlanma programı vardır.
Üç ayda bir açıklanır ve buna
uyulur. Satacağı miktan baştan
açıklar ve o kadar da satar. Pi-
yasa kaçtan almak istıyorsa o
kâğıtlan o fıyattan alır. Hazine.
efendim ben faizi beğenmcdım,
bu fıyattan satmıyorurn. mık-
lan azaltıvorum dcmez. İhale\e
çıkar ve satar. ne azını. nc faz-
lasını.
Hükümetin politikası da bili-
niyor. Büyük sürprizler olmaz.
Herkes ihaleye ne olduğunu bi-
lerck gırer.
-Türkiye'deki işleyiş nasıl?
İsrafil: Ben şimdi oturup.
eğer bir ihaleye gıriyor isem. ne
kadar bono satılacağını bilmek
isterim. Halbuki Türkiye'de
bclli değil. İlan ettiklerinin de
belkl daha fazlasını salı>orlar.
İhaleye biz tekliflerimızı \erdik-
ten sonra bile satacağı miktan
değiştirmiş oluyor. Bu çok
yanlış bir şey. flk bakışta iyi bir
şey gibi gözüküyor, ama değil.
•Neden?
İsrafil: Bu uygulama riski
arttınyor. Mesela ben oturu-
yorum. piyasadaki talebi ölçû-
yorum. Piyasanın ancak 10 tril-
yon liralık bonoyu kaldırabile-
çeği tahminmde bulunuyorum.
İhaleye de ona göre fiyat veri-
yorum. Sen de Hazine olarak fi-
yatı uygun buldun dıve 15 tnl-
yon lıralık bono satınca ben
muthış bir kazık yiyorum. Ve
kurnazlık yapıp piyasayı
kandırdığını sanıyorsun. Ama
sonra ne oluyor?
Bunu bana bir kere yapabı-
liyorsun. İkinci defa gene piya-
sadaki talep üzerine tahmin
yapıyorum. Dıyelim ki. 10 tril-
yonluk senedin saıılabilcceğini
tahmin ettim. Ama 10 tnlyon-
luk satacağını belinen Hazine'-
nin 15 trilyon satabileceğini dı-
kate alıyorum Normalde yüz-
de 70 olarak vereceğim faizin
üzerine bu risk pnmini de ekli-
yorum ve yüzde 77 faiz öneri-
yorum. Çünkü risk var. Ve Ha-
zine binnci operasyonda belki o
5 trilyonluk fazla satarak bir
kere kazanıyor. Ondan sonra
da uzun zaman yüzde 5-10, her
neyse. daha fazla faiz ödüyor.
Bankalar, kıirlar ile faiz arasındaki farktan kazanç sağlıyor
i Açak pozîsyon 3.7 milyar dolar
• Bankalar mevduat, kredi ve benzeri yollarla elde
ettikleri dövizin önemli bir bölümünü Türk
Lirası'na dönüştürerek kullanma yolunu seçiyor.
• Bu nedenle, bankalann döviz yükümlülükleri,
döviz varlıklannın 3.7 milyar dolar üzerinde
seyrediyor.
ANKARA (ANKA) - Ban-
kalar, geçen yıl kredi. mevduat
\e benzeri yollarla elde ettikleri
dövizlerin önemli bir bölümünü,
getirisi daha yüksek olan Türk
Lirası'na dönüştürerek kullan-
ma yolunu seçtiler. Bu nedenle
bankaiarın döviz olarak izlenen
yükümlülükleri, döviz varlık-
lannın önemli ölçüde üzerine
çıktı. Bankacılıkta "açık pozis-
y on" olarak nitelendirilen bu ra-
kam geçen yıl eylül ayı sonunda
3.7 milyar dolan buldu. Yıl so-
nunda da açık pozisyonun aynı
düzeyde bulunduğu belirtildi.
Hazine ve Dış Ticaret Müs-
teşarlığı'ndan edinilen bilgiye
göre Türkiye'de faaliyet göste-
ren tüm mevduat bankalanyla
kalkınma ve yatınm banka-
lannın döviz yükümlükleri 1992
yılı eylül ayı sonıı iribarıyla 22
milyar 868 milyon dolara yük-
sekü. Aynı tarih itibanyla ban-
kaiarın döviz varlıklannın ise 19
milyar 217 milyon dolar olduğu
belirlendi.
Bankacıhk sisteminin döviz
varlıklan ile döviz yükümlülük-
leri arasında 3 milyar 651 mil-
yon dolar gibi bir açık bulumı-
yor.
Yani bankalar, döviz varlı-
klanvla. döviz yükümlülükleri-
nin ancak yüzde 84'ünü karşıla-
yabiliyorlar. Döviz açığı kamu
bankalarında bir mil var 115 mil-
yon dolar, özel bankalarda
milyar 193 milyon dolar, ya-
baricı bankalarda da 343 milyon
dolar düzeyinde bulunuyor.
Bankalann döviz açıkları
1991 yılı sonunda bir milyar 387
milyon dolar, 1990 yılı sonunda
2 milyar 270 milyon dolar ola-
rak belirlenmişti. Bankaiarın
varlıklannın yükümlulüklerini
karşılama oranı 1991 yılında
yüzde 93.41990 yılında da yüzde
863 ounuştu.
1988 ve 1989 yıllannda ıse
varlıklar yükümlülüklerin SH
rasıyla 315 ve 788 milyon dolar
üzerinde bulumrvordu.
Neden açık?
Mevzuat, bankalara döviz
olarak topladıkları paranın bir
bölümünü Türk Lirası'na çevire-
rek kullanma olanağı sağlıyor.
Bankalar. genellikle Türk Li-
rası'nın getirisinin. dövizin geti-
risinin üzerinde olduğu dönem-
lerde, ellerindeki dövizi Türk Li-
rası'na çevirerek kullanma yolu-
nu seçiyorlar.
Türk Lirası'nın getirisi döviz-
den yüksek olduğu sürece açık
pozisyon bankalar için bir sorun
yaratmıyor, aksine önemli
ölçüde kâr sağlıy or. Ancak Türk
Lirası'nın getirisinin dövizin
gerisinde kalması olasılığı açık
po/isyomı olan bankaları
tedirgin ediyor.
Faizlerin, piyasa koşuUan ye-
rine direktifle düşürülmesi
karşısında ekononüstleri en faz-
la kaygılandıran noktayı da bu
açık pozisyon oluştunıyor.
Türk Lirası'nın getirisinin dü-
şürülen faizler yüzünden dövizin
getirisinde kalması olasılığının
belirmesiyle birlikte bankalann
bu açıklannı kapatmaya yönelebi-
lecekleri, bu dımımun da döviz
kurlarının kontrölünü güçleşti-
rebileceği belirtiliyor. Bu neden-
le de faizlerde uygulanan indiri-
min duracağı noktanın çok iyi
belirlenmesi gerektiğine dikkat
çekiliyor.
BANKALAR NE FAİZ VERİYOR? îYûzdl
Ziraat
Is Banka»
Emlakbank
Akbank
Yapı Kredi
Vakrfbank
Halkbaok
Pamukbafik
Garant
Tûrkbank
Suncfbsrk
Tûfrla*
Eübanfc
taa-
Esbsflk
Setefbam
Osmanlı
TEB
Egeca*
Rnsnsbsnk
İktrsat
Dsbart.
Dmırtar*
KoçAme
KoteSa*
liKrtat
Marmara
Arap-Tûrk
Inpertaıt
TYTBank
TeksUbank
CHtenk
Tûrk-Saktra
Ate^afcaı»
BarwE«sores
1ı»
«•*•
TL
53-55
51
56
51
51
55
56
60
46
»5«5
53
57
6C«
51
55
53
53
55
54
56
54
57
56
50
5«7
49
43
50
57-59
48
sx
5S
555
a
56
57-59
»nmm
Tl
6446
61
68
61
61
66
68
68
58
m-m
6t
69
7H3
89
66
64
64
66
65
69
65
69
66
555
6MB
57
56
66
71
53
?2W45
70
655
51
66
69-7"
S
3.5
1
2.5
1
1
2
3
3
1
3i
4
45
3
45
375
4
1
25
3
4.5
3
15
4
3
3
25
2
5
45
7
6
475
35
156
35
35
DM
6
4
5
4
4
45
65
5
4
5
6
65
6
8
62
iZ
i
65
6
o
8
4.5
65
65
675
7
45
9
65
10
7
9
6
723
6
825
iırraMi
Jl
71-73
69
48
68
69
71
72
72
63
715-735
72
70
75-77
70
72
72
70
72
72
70
71
72
72
635
68-70
60
60
69
73
60
745-765
71
625
54
70
71-73
S
4
1.5
3
3
3
2
4
3.5
15
4
45
5
4
55
475
İ2
15
35
4
475
3
15
5
35
25
25
6
5
8
7
55
35
168
4
4
OM
7
5
5.5
6
6
5
7
6
45
72
57
i
1
i
95
7
73
5
7
65
İZ
8
5
7
7
7
7
55
10
8
11
8
925
65
723
65
85
Sl
1yi raM
Tl
74-76
71
75
71
71
79
78
78
73
785
74
80
78«
85 •
78
74
77
76
79
71
76
76
76
73
67-70
61
60
75
78
71
77-79
81
61
61
72
77-79
S
45
2
35
35
35
3
4.5
5
2
4i
55
6
5
7
525
475
2
4
45
5
4
2
55
4
4
25
3
7
55
9
9
6
4
-
45
5
DM
75
5.5
6.5
6.5
6İ
6
75
7
5
75
9
8.5
8
11
75
775
55
73
7
95
7
55
?5
75
7
7
6
11
&5
12
10
95
65
.
7
9
YATIRIMFONURI »HMT1M3
Katlma
belgesiadi
Bugun
Peğ.
KaMma
betgesiadı
Bugün
Değ. %
lşYatınm-1
iş Yatınm-2
lşYahrım-3
lşYatınm-4
lşYatınm-5
lşYatınm-6
lnterfon-1
lnterfon-2
interfon-3
lnterfon-4
lnterfon-5
lktısatYat-3
lktısatYat-4
Ikt AtılımFon
Gar Yatınm-1
Gar Yatınm-2
Gar Yatınm-3
Gar Yaörım-4
Gar Yaörım-5
Esbank Fon 1
Esbank Fon 2
Esbatık Fon 3
YKB Yatınm F
YKBSektörF
YKBHısseF
YKBKamuF
YKBükıtF
YKB Karma F
YKB Doviz F
YKB Kapıtal F
YKBAktıfF
VakıfFon-1
VakrfFon-2
VakıfFon-3
VakrfHısse
VakıfDunya
VakıfFon-6
Dıs. Mavı Fon
205 786
75 304
54.244
39.503
18 824
39411
142 153
105 860
59 955
60.571
13 216
49.582
50.089
39 860
157 506
58.856
39.942
21 147
21 143
153 255
50 913
37 770
134 940
109258
126 778
107 348
93 591
106 607
50 260
37 468
37 122
104.598
294 447
47 086
28 244
41088
28 763
92 089
0.15
0.20
0.15
0.07
0 31
014
015
018
015
015
023
0 15
015
190
0.11
0.11
268
-1 17
0.29
013
0.13
0 14
015
0.15
065
0.15
0.15
0.15
0.15
0.15
1.17
014
012
0.16
-0.72
057
010
0 15
Dışbank Beyaz
Dışbank Pembe
Tutün Fon-1
Tutun Fon-2
Mıtsuı Fon-1
Mıtsuı Fon-2
Fınans Fon-2
Fınans Fon-3
Fınans Fon-4
Fınans Fon-5
Ziraat Fon-1
Ziraat Fon-2
Zır BaşakFon
Ziraat Fon-4
Halk Fon-1
Halk Fon-2
Halk Fon-3
Pamuk Fon
Pamuk Hısse
Emlak Fon-1
Emlak Fon-2
Emlak Invest
Emlak Den12 F
lmpexFon1
lmpexFon2
SumerFon
Ege Fon-1
Ege Fon-2
Kalkınma Fon
Demır Fon-1
Demır Fon-2
Tariş Fon-1
Tarış Fon-2
Ortak Fon
Tûrkbank Fon
NetFon
Etı Fon
TSKBUzmanF
Akfon
Tekstil Fon
142.407
41.635
109 632
29.993
345 248
38943
66 353
52.787
37 555
34 405
57 852
41652
44 059
40 301
59.134
44 066
38 963
58 119
37 871
49 705
37.735
14 819
46.953
50.010
38.291
37.220
35.804
15424
40.109
37.020
18 661
41 930
17 334
32 684
31 816
32 843
32 981
18 570
16519
10 897
042
-1.01
014
014
014
013
-1 11
015
0.28
0.16
-0.05
-0.02
0.15
0.17
-0 01
005
016
0 07
-010
015
0 14
0 51
015
011
018
002
0.13
014
015
013
0 14
0 15
0 14
015
012
014
0 07
-0 70
015
014
PARANIN YONU
ABDURRAHMAİN YILDIRIM
Kumkapı'da Balığın Fiyatım
Arz Belirler. Ya Bonoların...
istanbul'daki balık fiyatları Kumkapı'dakı balık halinde
belirlenir. Balık toptancıları önce o gün için hale gelen
balığın miktannı belirlemeye çalışırlar. Yani arzın ne ka-
dar olduğuna bakarlar. Miktarın oğrenılmesinden sonra fi-
yat pazarlığına gelir iş Gelen balık miktan ihtiyaçtan fazla
ise pazarlık düşük fiyattan, miktar az ise yüksek fiyattan
açılır. Genelde açılış fiyatına yakın bir fiyat düzeyinde so-
nuçlanır. Biz de tüketici olarak arzın fazla olduğu günler
balığı ucuz, arzın yetersiz olduğu günler de balığı pahalı
fiyattan yeriz
Arz fiyat üzerinde öyle belirleyıcidir ki belki balık halinde
pek rastlanmaz, ama meyve ve sebze hallerınde mal bol-
laştğında fiyatı öldürmek istemeyen aracılar sık sık ımha
hareketine gırişirler. Arzı azaltarak fiyatı tutmaya çalışı-
rlar.
Fiyatın, arzvetalebin karşılaşmasıylaolusması basıtbir
mal piyasasının dahi en temel kuralıdır. Bunun için talep
sahipleri önce arzı öğrenmek isterler ve ona göre fiyat ve-
rirler.
• • •
Son bir haftadır para ve sermaye piyasasının gündemini
Hazıne'nin geçen haftaki 6 aylık ıhalede 21 9 trilyon lıralık
bonosatmasıoluşturuyor. ihalenın 162trilyonlirayıbulan
dünkü ödemesini denkleştirebilmek için bazı bankalar dö-
viz sattı. Bazıları aldıkları bonoları zaranna elde çıkardı.
Repo ve interbank faizleri yüzde 90 lara kadar fırladı. Para
açığı olan banka ve aracı kurumların ellerindeki hisse se-
netlerini satmalarıyla da Borsa gerıledi
Aslında piyasayı açıkta bırakan Hazine'nin beklen-
meyen rekor duzeydekı satışıydı. Bu kadar satışı kimse
beklemıyordu. Bekleseydı ona gore faiz verırlerdi. Hatta
bazı bankalar ve aracı kurumlar faız oranlarının düşüşüne
guvenerek geçen haftaki ihaleye en uygun teklifleri verdi-
ler. Buna karşılık faizin belirleyıcisi olan Çıller yüzde 68.
74ten başladı bono vermeye ve ancak yüzde 72.5'te kesti.
Tavan faizi yükseltmekle de ihaleye düsük faız verenleri
cezalandırdı. Kendisıne faizleri asağı çekmede en çok
katkıyı yapan duşüşe oynayanları zarara uğrattı.
• • •
Bu son olay da gösteriyor kı Hazine ihalelerde satacağı
miktan sadece üç aylıkta değil, tum vadelerde belirlemeli.
Ve bunu önceden açıklamalı. Yüzde 25oranmdaki opsiyon
kullanma hakkından da vazgeçmelı. En azından bu satışı
yapıp yapmadığını açıklamalı.
Çunkü ne kadar bono veya tahvılın satılacağının belirsiz
olması alıcıların riskini artınyor. Risk arttığında fiyat da ar-
tar. Paranın fiyatı da faızdir. Eğer Hazine bono veya tahvil
arzını beklenenden bir kat daha fazla arttırırsa, fiyat da 0
oranda oynak olur Risk o kadar çoğaldığı için faizi de o
aranda yükselir Ve tabiı Hazıne'nin odeyeceği fatura da.
BuJ<ez piyasayı açığa düşürenin kendisi açığa duşer.
• • •
Hükümet piyasayı zorlayabilir, bozabılır, hatta kapa-
tabilir, ama kandıramaz Çünkü hukumet de olsa, başka-
ları da olsa sonunda bir kişi karar veriyor. Piyasada ise
binlerce, yüzbinlerce insan var. Ve elıni taşın altına sok-^
muş, riske gjrmiş. Her şeyi kılı kırk.yararak hesaplıyor..!
Hesaplamak zorunda.
Bir kişi herkesten daha akıllı olamaz Her şeyi herkesten
daha iyi bildığıni ve herkesten daha akıllı olduğunu sanan
birısi piyasayı kandırmaya kalktığında, aslında kendisi al-
danır. içlerinden daha akıllı birı mutlaka çıkar Akıl akıldan
üstün değil mi?
Sonuç"Bır başkasından kurnaz olabilıriz, ama her-
kesten kurnaz olamayız."
Hazine ihalesinde
faiz yüzde 65.32ANKARA (Cumhuriyet
Bûrosu) -Hazine ihalesı sonuç-
landı, 6 ay vadeli bonolarda
ortalama faiz oranı yüzde
65.32 olarak gerçekleşti. Bu
oran üzerinden toplam 38 mil-
yar liralık bono satıldı.
Bankalann 7 trilyon 505
milyar liralık teklif götürdük-
leri Hazine bonolan ihalesin-
de, en düşük faiz oranı yüzde
64, en yüksek oran ise yüzde
66 oldu.
16 şubatta Merkez Ban-
kası'nın yaptığı kesin satışta 3
aylık bonolann faizi yüzde
65.29 olmuştu. Hazine'nin 3
şubatta yaptığı aynı vadeli iha-
lede isi ortalama faiz yüzde
69.64 olarak gerçekleşmişti. ' "
Dün Merkez Bankası, ban-'
kalann para sıkışıklığını gider- ^
mek için repo yoluyla piyasaya'
3.4 trilyon lira verdi. Faız
oraru ise yüzde 85 oldu. Dün-
kü 16.2 trilyonluk geçen hafta-
ki ihalenin ödemesiyîe birlikte
piyasalar rahatladı.
MERKEZ BANKASI KURLARI
CİNSİ
1ABO Dolan
1AlmanMarkı
1 Avustralya Dolan
1 AvusturyaŞilını
1 Belçıka Frangı
IDanımarkaKronu
1 Fın Markkası
IFransız Frangı
IHollandaFlorını
11svec Kronu
11sviçre Frangı
100ltalyanLıretı
UaponYeni
IKanada Dolan
1 Norvec Kronu
1 Sterlın
1 S.ArabistanRıyalı
DÖVİZ
AU$
9228.51
5630.57
651810
79963
273.24
146762
1554.10
1658.46
5005.43
1201.56
6085.39
59081
79.06
741364
1325.17
1342748
s«nş
9247.00
564185
653116
80123
27378
1470 56
1557 21
166178
5015.46
120397
6097.59
592.00
79.22
7428.50
1327.83
1345439
246087 246580
4 MART 1993
ffBCTİF
«u?
9219.28
5624 94
642033
79883
27050
145294
1538 56
1656.80
5000.42
1189.54
6079.30
584.90
7787
730244
131192
13414 05
242396
MTIŞ
927474
5658.78
655075
803 63
274 60
147497
156188
166677
5030.51
1207.58
6115.88
593.77
79.46
7450.79
133181
13494 75
247320
DUNYA BORSALARI
A l t ı n ı n o n s u : 3 3 0 0 0 d o l a r
A B D D o l a n : 1 6 3 6 0 A l m a n M a r k ı
1 1 6 . 7 0 J a p o n Y e n ı
1 4 5 8 ! S t e r l ı n ı
P e t r o l ü n v a r ü i : ' 8 9 0 d o l a r
MERKEZ BANKASI
• E m ı s y o n l 2 M a r t ) 3 9 9 8 3
• T L I n t e r b a n k f a i z l e r i % 6 1 7 5
ışlem Hacmı 8 238 milyar
Gecelık
o
.« 45-50
Hataıık repo
c
o58
»vl'krepo °ı.S4
SERBEST DÖVİZ
CİNSİ
A B D D o l a r ı
A l m a n M a r k ı
I s v ı ç r e F r a n g ı
F r a n s ı z F r a n g ı
H o l l a n d a F l o r ı n ı
I n g ı l ı z S t e r l ı n ı
S A r a b R ı y a l ı
A v u s t u r y a Ş ı h n ı
1 0 0 1 t a ! L ı r e t ı
ALIŞ
9220
5620
6065
1655
5000
13415
2450
798
587
SATIŞ
9260
5650
6110
1665
5040
13530
2470
805
600
ALTIN
C M S I A U Ş S A T I Ş
C u m h u r i y e t 6 5 0 0 0 0 6 6 0 0 0 0
B e ş a t 6 7 5 0 0 0 7 0 0 0 0 0
2 4 a y a r a ' î n 9 8 1 5 0 9 8 5 5 0
| 2 2 a y a r b n e z ı k 8 8 2 5 0 96 600
ÇAPRAZKURLAR
1 ABD DOLARI
15390
14158
115410
62881
59382
55645
18437
117 80
76804
15165
-'562 00
11673
12448
69640
3 7501
ISttrlfc
1BK
SM
snt:
ıMtrkı
Anstnlyı Doten
Hi Mif MBII
fmafrm
IspMftl Ptntm
İsnçlrM
IsvtçptFnıp
ttaty» Lıreti
Japesrtai
ünAMın
14550 AN hön
1 i&45ABBMan
1 3827*nMai
1278607TL