Katalog

SAYFA CUMHURIYET 11 MART1993PERŞEMBE OLAYLAR VE GORUŞLER Birleşmiş Milletler'inilkeleriışığında... Banş Planı dıye BM adına bın Amenkalı, ötekı İngılız ıkı eskı dıplomatın hazırlamış olduklan plan ıse bır haksızlık ve adaletsızlık belgesıdır Prof. Dr. CAHİT TALAS BM Türk Derneği Başkanı B ırleşmış Mılletler (BM) lannda mumkun olan yenmıa alamı- bır sureden ben gunlukbır sureden vaşamırruza tartışıyor. değerlendın- yor, son aylardakı karar- lannı eleştınyor, beğen- mıyor ve Genel Sekreterfne çeşıtlı yol- lardan protesto mesajlan ulaştın- yoruz Halkımız. eskı Yugoslavya'da Boşnak halkına karşı Sırplar tarafın- dan sürdurulen soykınmı, yaşam hak- kına, ınsanlık onuruna karşı ışlenen ve butun ınsan haklan belgelenndekı ıl- kelen hıçe sa>an saldınlan kınıyor Insanlık suçlan onunde tepkısız kal- mayı ve Bırleşmış MıUetler'ın duyar- sızlığıru anlamakta guçluk çekıvor Ama butun bu durumlara karşın usu- muza hep bılınen, soylenen. yınelenen şu duşunce ve yargı da gelıyor Eğer, Bırleşmış Mılletler 1945 yılında kurul- mamış olsavdı onu gecıİcmeksızın he- men kurmak gerekırdı Kurumlar ıle yönetımlen her zaman ozdeşleştır- memek gerekır Bunun yanında önemlı olan, o yonetımler ıçınde yer almak ve bır ağırlığa ulaşmaktır Bıl- memız gerekır kı bız ulke olarak uzun yıllardan ben Bırleşmış Mılletlenn sekretaryasında ve otela karar organ- yoruz • Bıraz önce de değındığımız uzere BM, 1945 yılında kuruldu Turkıye kurucu uyeler arasında yennı aldı Turkıye, Bırleşmış Milletler'in kunılu- şundan ben onun onemlı ve ılkelenne saygılı bır uyesıdır Bu olgunun en ya- kın btr orneğı Somalı olayında gorulu- yor Gelışmış ve bebrlı bır refah duze- yme ulaşmış ulkelenn pek çoğu Soma- lı'ye bır banş gucu gondermekten kaçındıklan halde, Turkıye 1950 yılında Kore Savaşı'na olduğu gıbı bu İcez de Somah'ye hemen bır banş gucu gonderen ulkeler arasında onde gelen bıryeralmıştır Halkımız bu ozvenlen. Bırleşmış Milletler'in ızledığı yenı polıtıkalar karşısında değerlendırmekte guçlük çekmektedır Aslında Kore Savaşı'na ve Somalı'ye asker gönderme karar- lan en azından son derece tartışma go- turen kararlardır Bu tür kararlann alınmasında son derece dıkkatb olmak gerekır Soma- h'dekı Bırleşmış Mılletler Banş Gucu- nün komutanlığına bır Turk generah- nın atanması konusunu da bu çerçeve ıçınde duşunüyoruz Bu sorumluluğu ustlenmek ılerde şımdı ongoruleme- yen bırçok sorun ve sıkıntılara yol aça- bıhr • Bılındığı gıbı BM run amaç ve ıl- kelen arasında 1) Banşın korunması ve sağlanması, 2) Lyuşmazlıklann ba- nşçı yontem ve yollardan çozulmesı, 3) Insan haklanna saygının geçerb kı- lınması ve yayılması yer almaktadır Bu uç konuda Bırleşmış Mılletler dunyanın çeşıtlı bolgelennde ortaya çıkan sayısız sonınlara bırkaç ıstısnası dışında uygun ve etkın çozumler go- türmekte ve sağlıklı sonuçlara ulaş- makta genellıkle başanlı olmuş, genel banşın tehlıkeye düşmesını onlemıştır Bu olgu, halklar nezdınde, yanında Bırleşmış Mılletler'e karşı genellıkle olumlu bır kanı ve düşunce yaratmış ve BM'ye destek sağlamıştır Ne var kı, bır yıl kadar önce Yugoslavya'nın dağılması ıle başlayan, Sırplann Bü- yuk Sırbıstan yaratma amaçlannı ger- çekleşürmeye dönük eylemlen, Bos- na-Hersek bolgesınde kaba, ınsanlık dışı ve her yonu ıle Bırleşmış Mılletler ılke ve ülkulenne bütunu ıle ters duşen bır soykınma donuşmüştur •Olaylar, geçmışte banşsızlıktan en çok acı çekmış ve ınsan haklannın her çeşıt ve her boyuttakı ıhlallenne karşı son derece duyarlı olduğu bılınen ya da sanılan Avrupa'nın ortalannda cereyan etmekte, ınsanlar toplama kamplannda öldurulmekte. kadınlara ve çocuklara karşı yuzkızarücı ve en hovratça saldınlar onunde BM, yone- tımının kımı polıtıkalanndan oturü bırçok halkın, fakat ozelhkle Turk halkının gozunde savgmhğmı onemlı olçülerde yıtırmış bulunmaktadır Bu- nunla bırlıkte, eklemelıyız kı, duyulan duşkınkhğı BM orgutunden değıl, onun her duzevdekı bugunku yonetı- mının yanlış ve değışık olçunlu (stan- dartlı) pohtıkalanndan ve kararlann- dan kaynaklanmaktadır Once şunu saptamalıyız Saraybosna'da ve Hersek'te sure- gelmekte olan olaylar oradakı ınsanla- ra Bırleşmış Mılletler Antlaşmasrnın deyımı ıle tanımı yapılamaz acılar ge- tırmektedır Bağımsız ve savunmasız bır dev lete karşı daha guçlu ve art nı- yetlı. yanı Musluman bır toplumu Av- rupa'dan sılmeye ve beşyuz yıl öncesı- nın ıntıkamını almaya heveslenen bır ulkeye karşı. BM ılkelennın ve daha once ızledığı, benımsedığı polıtıka- lannm bır gereğı olarak banşı ve başta yaşam hakkı olmak uzere ınsan hak- lannı korumak ıçın yeterlı ve etkın on- lemler alma yoluna gıtmekte çok ye- tersız kalmıştır Bosna-Hersek konusunda benımse- dığı tavır ve aldığı kararlar, Bırleşmış Mılletler ı amaçlanndan saptırmış ve bır olçude uzaklaştırmıştır Bu dunva kurumunu, yanlı davranılarak ve de- ğışık olçuler uvgulayarak halklar nez- dınde ve düşuncelerde saygınbk eroz- yonuna uğratmaya kımsenın, orgutun herhangı bır yonetım bınmının hakkı bulunmamaktadır Banş Planı dıve BM adma bın Amenkalı. otekı İngılız ıkı eskı dıplomatın haarlamış olduk- lan plan ıse bır haksızbk ve adaletsız- lık belgesıdır Sonuç • Bugun ve gelecekte ne yapmak ge- rekır9 Bırleşmış Mılletler'ın sekretar- >asına ve başta Guvenlık Konseyı ol- mak uzere yonetım bınmlennın almış olduklan kararlara kızabıbnz. ama bu gelır geçer Her şeyden once ulke ola- rak guçlu olmak ve BM'nın ıçınde, sekretarv asında vonetım bınmlennın, organlannın her bınnde etkın oluna- bılecek kımı yerlere ülke olarak ulaş- mamız gerekır Bunun ıcın de Bırleş- mış Mılletler de ve ona bağb uzmanbk kuruluşlannda suyun başma ulaşma pobtıkalanna, çalışmalanna onemle yer vermeb ve her bakımdan ustun do- nammlı bır kadrolaşma ıle yola çıkmabyız Bö\leolmazsa,enhakbol- duğumuz konularda bıle duşkınklık- lanna uğramak durumlan ıle karşıla- şınz Bu durum kaçınılmaz olur Guvenbk Konseyı'nın Kıbns ıle ılgı- b son karannı da bu olgunun ışığında değerlendırmebyız Onsekız uyesının oybırhğı ıle aldığı karar son derece du- şundurucu Olay, Bırleşmış Mılletler'e dönuk ıbşkılenmızın ve pobtıka- lanmızın veruden japılandınlması ge- reğını açıkça onumuze getırmış bulun- maktadır ARADABIR ÜLKÜ AYVAZ lıyatro-TV Yazarları Der Yon.Kur Üy. Yanlış-Doğra Cetveli... Yıllar var kı kıtapların arka sayfalarında yer alan yan- lış-doğru cetveli ne rastlamıyoruz Soz konusu cetvelın kıtaplardan kapı dışarı edılmelerı hangı yıla/yıllara rast- lıyor pekı 9 Bunu araştırıp bulmak pek ılgınç olurdu doğ- rusu Okuduklarımızda oylesıne şaşırtıcı, kımı zaman dehşete duşuren yanlışlar artık sıradanlaştı anlaşılan Dızgı yanlışları bır yana, yazarın kalemınden çıkıp yerını almış yanlışların bıle duzeltılmesı gereklı gorulmuyor Bır-ıkı sozcukten ne çıkar? denılıp geçılıyor besbellı "Okuyucu yazının gıdışınden doğrusunu çıkarabılır ' dıye savunanlar bıle var 1938 yılında basılmış bır kıtabı açıyorum A Weber'ın Felsefe Tarıhı Yanlış-doğru cetvelının başında şu açık- lama bulunuyor ' Butun gayretlerımıze rağmen kıtapta bazı tertıp yanlışları kalmıştır, karıne ıle anlaşılamaya- cak olanlarını ozur dıleyerek duzeltıyoruz ' (Karıne ıle anlamak Sozun gelışınden anlamak?) Okuyucuya karşı ne buyuk bır saygı' Neler var cetvel- de"? 'ister değıl, 'Istek', hayatının değıl, 'hayatın , 'hakı- katı değıl, 'hakıkatını' Okuyucu gerıye donup doğru sözcuklere göz atmasa bıte, b»r 'ıster' sozcuğu ıle 'ıstek sozcuğu arasında ne buyuk ayrım bulunduğunu sezecek, belkı de bunu orada oğrenmış olacaktır, 385 sayfalık Felsefe Tarıhı nde uç- beş yanlış sozcuğun düzeltılmedığınde kıtabın değerı- nı hafıfletebıleceğını oğrenmış olacaktır okuyucu llgılı durum sadece okuyucuya gosterılen saygıyı anlatmıyor Yazarın/çevırmenın yaratısını sozcuklerle hem de tek tek sozcuklerle ortaya koyduğu açığa vurulmaktadır boylece Bır denemesınde Heınrıch Boll, her sozcukte bır mıras yukunun saklı yattığından soz eder, ' sozcuk- lerımızı onumuze alıp, servetımızın bu kataloğunu ınce- ledık mı, her sozcuğun gerısınde bır evrenın varolduğu- nu goruruz (Denemeler Çev Kamuran Şıpal) Sozcukler tek tek onemsenmeyıp goz ardı edıldı mı, sozcuklerın gerısındekı evren de elden çıkıyor demektır Bu, edebıyatın, bılımın sanatın yoksullaşmasından ote, yaşamınkısırlaşıpyoksullaştığıanlamınıtaşır ' Gerısın- de bır evrenın varolduğu sozcuklerı harflerden oluş- muş sıradan şeyler gıbı algılayıp ona gore tutum takınır- sak o zaman bır oyun kışısının şoyle konuşturulmasını dayadırgamayahakkımızolmaz Nına ( )Bırhelezonı sehabeye erışmek ıçın geçen bır mılyon ışık yılını du- şundüm Sayısı bılınmeyen bırçok âlem arasında yenı bır âlem daha, ama boyle bır tannnın, bızım doğumdan gelen olumumuzun bu hıçten acısıyla ne alıp vereceğı olabılırkı " BualıntıO'Neıll'ın Araya Gıren Garıp Oyun adlıtıyat- ro yapıtından, Mıllı Eğıtım Bakanlığı 1989 yılında 20 bın tanebastırmış bırıncı hamurkâğıda Kıtap, 1945 yılında yapılan çevırının tıpkıbasımı Fakat şımdı bu oyun nasıl okunur, dahası sahnelenebılır mı? MEB nın yayımladığı bır başka kıtap Rılke nın "Malte Laurıds Brıgge'nın Notları' Dıl ustası Behçet Necatıgıl'- ın dılımıze kazandırdığı bu yapıtın yıne 1948 yılındakı baskısı olduğu gıbı yayımlanmış Oysa Necatıgıl 1966'- da gerçekleşen basıda, yapıtı dıl bakımından, Turkçenın gelışımı doğrultusunda yenıden gozden geçırmıştır Ilk tumcelerı karşılaştıralım "Demek buraya yaşanacak yer dıye gelıyorlar burası olunecek yer desem daha doğru Sokağa çıktım Gorduğum şey Hastaneler Sal- lanan ve yıkılan bır adam gordum Halk etrafını sardı sonrasını gormek azabından kurtuldum " (MEB yay 1989) 'Demek buraya yaşanacak yer dıye gelıyorlar, burası olunecek yer desem daha doğru Sokağa çıkmıştım Gorduğum şey Hastaneler Bır adam gordum sallandı ve yıkıldı Halk etrafını sardı bu da benı sonrasını gor- mekten kurtardı ' (De yay 1966) Dılımızı en guzel bıçımde kullanan Necatıgıl'ın adeta yenıden çevırdığı ılgılı yapıt bugun kolaylıkla bulunabı- lırken, 42 yıl oncekı basının aynen yayımlanmasına ne anlam vermelı'? Edebıyat sozcuklerle yapılır Her sozcuğun arkasında bır evren saklı yatar' Her sozcuk, ınsana olağanustu bır sorumlulukyukler OKURLARDAN Roma lahiti... Antakya'da kent merkezınde >apılan bır kazı sırasında Roma donemıne aıt zengın bır Romalı kan kocanın lahıtı i>ulunmuş tçınden ıkı ıskelete ılaveten bol mıktarda eskı para ve dığer eşyalarçıkmış Antakya Mûzesı'ne abnan lahıt ve buluntular ıle Antakya muzesının daha da zengmleştığı bebrtılıyor Oh'Oh'Neıyı Antakya Muzesfnehıçgıtmedım Eğerbu müzenın de korunması Kony a > a da Izmıt muzesı gıbıy se bu buluntulan çok kısa zamanda başta lahıt olmak uzere dığer sıkke ve eşya ıle bırlıkte Metropolıtan ya da Sothetsby muzayede salonlannda gonnek sanınm pek surpnz olmayacaktır Mete Apak Kızıltoprak / İstanbul TARTIŞMA Korunmaya muhtaç sanatçılar ^ ^ ~ ^ u M ^ k M v • o ^L ^> umhunyet'ın kultur ve sanat vaprağında31 ocakpazargunu l>Devlet Tı> atrolan Opera ve Balesı Çalışanlan Yardımlaşma Vakfı (TOBA V)'ın düzenledığı -Sanatçı Bırlıklen ve Sendıkalaşma- konulu semınereçağnb Fransa Ovuncular Scndıkası Genel Sekreten Françoıs Parrot'nun duşunce vegoruşlennı ıçeren >azı çoğaltılarak AKM'nın du> uru panolannda sergılenıyor Parrot, semınerde>aptığı konuşmada, kültur ve sanat ıle devlet ıbşkısı uzennde durmuş Ona gore devlet, kultur havatına mudahale etmemelı, dev lete bağlı bır kultur olmamab, bır dev let sanatı kurulmamaîı Bu onermelerden kultur v e sanat sozcuklennı kaldınp verlenneekonomı sozcuğunu koyduğumuz zaman serbest pıyasaekonomısı savunuculuğuçıkar ortaya Serbest pazann ulkenın ekonomıkhayatını belırledığıne nasıl ınanılıyorsa, sanatçı bırlıklenve sendıkalannın da aynı bıçımde ulkenın kulturunu belırledıklennı one suruvor Fransız sendıkaa Sanat ve külturun tam bağımsızlığı ve mutlak ergınlığı sav unulduğuna gore bu değerlere sureklı ve tutarlı bır ılkelı bağlıbk kaçınılmaz olmalıdır Oyun hep bu kurallara bağlı kalınarak oynanmalıdır Oysa Fransız sendıkacı kendı koyduğu bu kural ve ılkelere taban tabana zıt ıstek ve beklentılerden annamıj or Sanatçılann ancak bırkaç tanesının zengın olduğunu çoğunlukla kendı kendılenne > eterlı olmadıklannı, her > erde >alnızkaldıklannı soyleyerek devletın onlan koruma altına almasının yennde bırdavranış olduğunu devletınsanatcılan para>la beslemesı gerektığını devletın. yerel demokratık vonetımlenn tıyatro açmak ıçın v atınm yapmalannın doğruluğunu belırtmekten çekınmıyor Devlet > ardım yapacak. ama kultur ve sanata kanşma hakkı taşımayacakmış Bu çekışme bu savaş, kultur ve sanat ıle devlet arasında sonsuza kadar surecekmış Evet doğru bojlebırsava^hıç bıtmez Çunku kım olursa olsun. dev let ya da ozel sektor, herkımbıryatınmyaparsa karşıbğını gormek ıster Ozel sektor kâr ıster devlet de toplumsal gereksınmeyı karşılayacak yararb bır hızmet bekler Hem dev letten para alacaksm, hem de onun senı denetlemesıne karşı çıkacaksın Hem babanın ekmeğını v ıv eceksın, hem de kendı ba'sına buyruk olacaksın Bu ıkılem, çocukluğunu > adsı>ip yetışkın olmak ıçın çırpınan însanın bırergenlık çağı çıkmandır Akılveahlaka aykındır Anlaşılan Fransız sendıkaa ozgurluğun yetkınlık gerektırdığını kavrayacak bır olgunluğa henuz enşmemış Demek kı, çarpık lıberabzm >alnızca gen kalmış kapitalıst ulkelerde u) gulanmıv ormuş Ilen kapltalıst bif ulkeden gelen bu sakatoğüt karşısında TOBAV semınennde binsınm kalkıp 'bu neperhız, bu ne lahana turşusu demış olabıleceğını hıç sanmıvorum Çunku Dev let Tıyatrosu, Öperası ve Balesı çatısı altında sanat yapanlar zaten bovlesıne anlamsız bır ısteğın peşıne takılmışlar. bov lesıne saçma bır ozerklık sev dasına kapılmışlar Devletın smırsız olanaklanndan yararlanılarak donatılan bırsahnede sanat v apan bu ınsanlar "bız memur değıhz' adlı turkuyu zaten yıllardan ben dıllennden duşurmuyoriar Buarabesk turkuyu yasallaşürmak amacıylauğraşvenyorlar Asıl tuhaf ve ganp olan, Kultur Bakanlığımızın da bu saçmalığı benımsemış obnasıdır Sanatçılann devlet ıçınde a> n bır devlet kurma ısteklenne hak vermesıdır Şımdı uygar bır Baülı ulkeden gelen uzmanın onayı da alınmışür Haydıoyleyse Batılılaşalım Dahane duru> orsunuz 0 Dev letın en voksul vejalnızsanatçılan, elınızıçabuktutun Kulıslerde, en aşağı on mılyona yaklaşan avbklannızın °oll mı. yoksa O o28mıarttığını ıkramıyelennızınaltıva çıkıp çıkmadığını sorup duracağınıza kurun sendıkaruzı Kurun kı devletımızın kaymakamlan, valılen ve halkımızın mılletvekıllen de sızı ornek alsınvesızıızlesın Onlarda kursunlar sendıkalannı A. Ediz Baysal Ist Devlet Tıyatrosu Sahne Amın Dünya Kadınlar Günü ve kadınlar... B u kadınJar, valnızca 8Marfıdeğil,hef gunumüzu "Kadınlar Günü" habne getırnıeliyiz. Sorumluluklanmı- zın bflincınde olarak \wx onder Ataturk'ün uzennuzden kara çarşafları, peçelen attığı gunienn değerini bilerek, ona bağlılığıınızı yitirmeden, onun ilkeierinden ödun veımeden, ızınden aynlmadan kadın olmanın, onun ötesinde gerçek bir insan olmanın enktnlerini bilmeü>iz. Bu erdemlerimizi btlgiv le donatarak ikriye taşmıalı, toplumdaki rolümüzün bûyOklüğünden gelen gurunı yaşamunız boyunca taşunalıyız. Biz kadmlar, her alanda başanlı olabUeceğımizı unutmamalıjız. Yeryüzunde ömeklenmız o kadar çok ki.. Ancak geçımş v uzvıllarda bu başanlanmızdan korkanlar onümüze oünadık engdler çıkarmış, değişik alanlardaki caltşma >e araştırmalarımızla mucadelelenmız engelleamiş, ikindsmıfınsan muamelesi görmüşüz. Btam toplumumuzda kadına en yaraşır değen Atatürk vermiştir. Ö Atatürk kı Anadolu kadınının Kurtuluş Savaşı'ndaki rolune gozkn> le tanık obnuştur. Cephedekı askenne mermı>i çocuğunun kundağına sararak yetiştiren, ölen öküzunun yerine kendisi geçen kadınlanmızı gozlen > aşararak ızlemış >e onlan başunızın tacı gerçek kanramanlar olarak ilan ermişfir. Igor Kopelnıtsy Cumhurijet'ın kuruluş aşamasııida da kadınlara her alanda gorev vemuş, başanlı olabfleceklerinı kanıtlamıştır. (THENEW\ORKTIMES) 8 Mart Dünva KadınJar Gunu'nde Bahnve Lçok'u anmadan geçemeveceğım. Likemin uzenndekı kara bulutJan 'Atiantis gibi batacak' B u kış Marmans, >ıllardır >aşamadığı >oğunlukta > ağmurlan ve bu arada korkunç bır sel felaketını vaşadı Tnlyonlaravardığı soylenen zarar, bu şınn ılçenın uzenne bır karabasan gıbı çoktu Oylekı on-onbeş mıl>on lırahk kavbı olanlar "Sel bana zarar vermedı" demeye başladılar Devlet Bakanı, afetın yöreve verdığı zaran gormek uzere Marmarıs e geldı Çarpık yapılaşmavıeleştırdı Ama genededevletbabaılçe\e41 5 mılyarlık para>ardımı vaptı Denıldığınegore buparanın40 mılyan ılçe merkezınde kaldı Kalanı çevre beledıv elere pa>laştmldı Bu durumda ne beklertırdı'' Çarpık yapılanma v uzunden yağmursulanvlacoşacak verel dılle azmak denılen sulan taşıyan dere > ataklannın ıvıleştınlmesı, buralara kurulmuşevlenn kamulaştınlıp >ıkılması veakan>ulann onundekı gerekiiz kopru bahceduvan ^etvedığer engellenn>okedılmesı vb Kısaca suyun tutulması değıl akıtılmasının sağlanması gerekırdı Gorduğumuzkadanvlabunlar ılçede >a hıç vapılmıyor >a da en az ölçude gerçekleştınbvor Bunun > enne > apılan. aynen buyuk kentlenmızdekı gıbı dığer aoz bov ama etkınlıklen Sozgelışı kıvıbovuncauzanan ana cadde bır ıyı asfaltlama ıle amasuakaklannın gelıştınlmesıyle duzenienebılırdı Butun bunlann venne tum vol ve>aya kaldınmlan sokuldu Mıl>arlaravardnharcamaıle sapasağlam olan yollarcafcaflı kaplamalar ıle venıden vapılıvor Şuanda taşıtlann geçmek zorunda bırakıldığı vollarıseutançvencı dağrtrnaktan başka amacı ounav an bu bılım kadını evıne gondenlen bomba ıle oldurulmuştu O Babn>eİ çokkı Islam dınının rüm guzeÛiklerini ortay a ko>ma> a. ınsanlann > alan-vaıüış bılgılenmelerini engellemeje çabşmış bır Islam bilgıni ve binlerce oğrenci vetiştırmış bır bocavdı. Kadmına, ınsanına bovle acıması/ cinayetleri u> gun gorenler insan olabilirkrmi? Işte bız kadınlar. bovle olaylara du\ arsı/ kalma> alım. Kendj mucadelemızı surdururketı, "sofradakı \en oküzumuzden sonra gelen" kadınlardan olmayalım. Üikemizde kara guçlenn egemenlığine boyun eğmeyelım. Kımsenın çıkan için alet olmayalım. Gudülen. eğıtimsiz, etkısız. yetktsz insanlar obnav alım. Kız çocuklannı insan y enne ko> may ıp kızgın kuma gomen nhnıvetm devam etmesine Lzin verntîj ehm. Bin bu gunlere ulaştıran, soz sahibı yapan Ulu Önder Ataturk'ün tnnden av nbnav alım. Çocuklanmızm ve üİkemınn geleceğı bıziın eUerimizdedir unutmav alım. 8 Mart Dunv a Kadınlar Gunu'nde y alnızca dunv a kadıniarımn değii, tum dunv a ınsanlarının çağdaş, ozgur. demokrası ve banş dolu gunlere ulaşması dıleğıyle. ZelihaDoğanYeşfl Ankara durumdalar Geçen gun bu > ollann resmmı çeken v e şu gunlerde Marmans tetatıl geçırme şansstzlığını yaşa> an bır tunst, "Burada kov yollan bıle bunlardan daha ıyı' dı>ordu Iştebovledostlar Dev letın ve dolavısıvla hepımızın parası olan40mılyarlıra ılçe merkezınde goz bovama va v e bınlennı zengın etme>e harcanıyorveharcanacak Ve geçenlerde bır Cumhunvet muhabınnın dedığı gıbı Bır sonrakı selde Marmans, Atlantısgıbı batacak Nejat Hocaoğlu PENCERE Kmte Laik Derar?.. Bırhaberbaşlığı 'Aydın Menderes, 'Benlaıkdeğılım'dedı " Başlık ılgımı çektı haberı okudum sonra gazeteden kesıp bır yana koydum Haber şoyle 'Yenı partı çalışmalannı surduren Aydın Menderes, Gazıantep te yaptığı acıklamada, laık olmadığını soyie- dı Düzenledığı basın toplantısında gazetecılerın çeşıtlı sorutarını yanıtlayan Menderes, fertlenn laık olup ol- maması dıye bır durum soz konusu değıldır Ben laık değılım elhamduiıllah Muslumanım Laıklık dının dev- letten aynlmasıdır Eğer fertlerı laıktır değıldır dıye bır ayrıma tabı tutarsan Turkıye yapay bolunmeye maruz kalır ' (23Şubat 1993, Cumhunyetj Sayın Aydın Menderes ın açıklaması, bu konu uzenn- de duşunce fırsatını yarattığından yararlıdır Amayanlıştır • Osmanlı devletı laık değıldı Devletın başı "Halıfe-ı ruy-ı zemın dı yeryuzündekı Muslumanların lıderı sayılıyordu Bır ulke kı padışah da- ha başka deyışle sultan ıle dınsel başkanlığı saltanatta bırleştırmıştır laıkolamaz Ne var kı Osmanlı da laıklık eğılımlerı 19'uncu yuzyıl- da başladı, Tanzımattan sonra guçlendı Ataturk'ün la- ıklık devrımı gokten zembılle ınmemıştır, tarıhsel bır kokenı vardır toplumsal dayanağı olmayan devrım ba- şarıya ulaşamaz Pekı, nedır laıklık'? Laık kımdır'' • Laıklık, en kısa tanımıyla dın ve devlet ışlerının bırbı- rınden aynlmasıdır Laık, sozcuğunun kokenı eskı Yu- nan a dayanır eskıden dın adamı olmayan, ruhanı bır kımlığı bulunmayan kışılerı anlatmak ıçın kullanılırdı Dın ve devlet ışlerının bırbırınden ayrılması ınsanlık tarıhınde Aydınlanma Çağı nın urunudur demokrasının gerçekleşmesıyle eşzamanlı ve eşanlamlıdır Çunku sı- yasal gucunu Tanrı ya ve kılıseye dayayan kralın elın- den egemenlığı almak ıçın ıktıdarm kaynağını halkta aramak gerekıyordu Bu da aklın ınanctan bağımsız- laşması' demektı Sıyasal ıktıdarm dayanağı gokten yere ındırıldı, de- mokrasıler boyle kuruldu Batı toplumlarında başlayan laıklık surecı evrım ya da devrımlerle dunyaya yayıldı Islam ulkelerınde etkısını gostermeye başladı, bızde de dın ve devlet ışlerının ay- rılmasıyla devletın her tur ınanc karşısında eşıt davran- ması ılkesı benımsendı, Turkıye de cumhurıyetdevrımı- nın temel ılkesı laıklıktır Bu ılke elden gıttığı zaman demokrası de yok olur laıklık, demokrasının "olmazsa olmaz ' koşuludur • Aydın Menderes dıyor kı 'Fertlenn laık olup olmaması dıye bır durum soz ko- nusu değıldır Ben laık değılım, elhamduiıllah Musluma- nım Laıklık dının devletten aynlmasıdır ' Eğer Sayın Menderes, dın ışlerıyle devlet ışlerının ay- rılmasını ıstıyorsa laıktır Değılse laıklığe karşıdır Bır demokrat gıbı bır laık de çeşıtlı dınlerden, mezhep- lerden, uluslardan, soylardan olabılır Bır laık belkı Muslumandır Ya da Tanrı tanımaz Veyadınsızdır Hırıstıyandır Budısttır Musevıdır Sunnıdır, Alevıdır, Protestandır, Katolıktır Gunde beş vakıt namazını eksık etmeyen koyu Musluman dın ıle devlet ışlerının bırbırın- den ayrılması ılkesını benımsıyorsa laıktır Laıklık ne Hırıstıyanlığın zıddıdır ne Musevılığın ne de islamın Demokrat olmakla anlamdaş sayılabılır Eskı Yunan da halktan olana laık denırdı vaktıyle Hı- rıstıyanlıkta ruhban sınıfından olmaya laık denıyordu, gunumuzde laıklık ılkesını benımsemış kışı laıktır BASEN EKONOMİSİ ve PROMOSYON Panel Açış konuşması Prof Dr ömer Fanık BATIREL, Marmara Ünıversıtesı RektOrü I. OTURUM Oturum Başkanı Prof Dr Ateş VLJRAN, Marmara Ünıversıtesı lletışım Fakultesı Dekanı Konujmacı Prof Dr Turgay BERKSOY, Marmara Ünıversıtesı Iktısadı ve tdarı Bılımler Fakultesı Yorumcular Yrd Doç Dr Ayşegül MUTLU, Marmara Ünıversıtesı Iktısadı ve 1dan Bılımler Fakultesı Yrd Doç Dr Semra ATILGAN Marmara Ünıversıtesı lletışım Fakultesı II. OTURLM Oturum Başkanı Prof Dr Halıl NADAROĞLU, Marmara Ünıversıtesı tktısadı ve 1dan Bılımler Fakultesı Dekam Panelıstler özgen ACAR, Cumhunvet Gazetesı Genel Yayın Yönetmenı Nezıh DEMİRKENT, Dunya Gazetesı Yönetıra Kurulu Başkanı, Oktay EKŞİ Hürrıyet Gazetesı Başyazarı, Zafer MUTLU, Sabah Gazetesı Genel Yayın Mudüru, Yalçın ÖZER, Turkıye Gazetesı Başyazarı, Umur TALU, Mıllıyet Gazetesı Genel Yayın Yönetmenı Tarıh 11 Man 1993 Persfmbe Yer Çırağan Sarayı, Balo Salonu (B) Saat 13 30-17 00 DIKKAT' FIYATLARA HERŞEY • Ulaşım • Her gun çevre tuoı • Muze ve antık kent gırış ucretlen • Kokartlı protesyonel rehberler eşlıgınde tur • Yarım pansıyon konaklama (Kahvaltı + akşam yemegı) • KDV ve satısımız tur ve vol hanct r KAPADOKYA KAŞ FETHİYE ASSOS MARMARİS KUŞADASİPAMUKKALE KIBRIS İTALYA 1 4 gece 5 gun 1.910.000. 1.690.000. 1.775.000. 2.245.000. 1.550.000. 1.710.000. 2.400.000. 7 gece 8 gun 2.405.000- 2.560.000- 2.400.000- 2.100.000- 2.530.000- 3.000.000- 595$ Turlarımızda 2 3 ve 4 yıldızlı otel seçeneklerı bulunmaktadır Peşın odemede °»5 ındırım 3 aya kadar vade olanağı Seyahat Acentasıl Belge No. 2149BAYBASÛS TURfZM İSTANBUL 3381651-3388661 / ANKARA 4259082 |