Katalog

M ŞUBAT1993 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA HABERLER REP'lilere hapis cezası IİZMİR (Cumhuriyet Ege Börosu)- Böliicülük propagandası yaptıklan svıyla Izmir DGM'dc yırgılanan Halkın Emck Pmisi(HEP)Muğlajl Bişkanı Mehmet Nuri Ermiş. İlSekreten Zülküf Atay ılc ii/cler Mehmet Salih Hekimoğlu. Mehmet Okur ve fksan Şahin l yıl 8 ay hapis vc 4 milyon 600 bin lira para ^ezasına çarpiınldılar. Dün >apılan duruşmada. sanıklann Muğla İl Njerkezi'nde26 Mart I992 ginü Şırnak olaylannı protesto amacıyla başlattıklan açlık grevi sırasında yaptıklan basın apklamasında dcvlctin bclünmcz bütünlüğü akyhinde ifadelcr kUlandıklan önc sürüldü. PKKüyesi iddiasıyla 12 kişiye gözaltı •İstanbul Haber Servisi - Istanbul Emniyct Miidürlüğü Tcrörlc Mücadelc ekiplcrincc yapılan operasyonlarda PK K üycsı olduklan öne sürülen 12kişiningözaltına alındığıaçıklandı. Yakalanan sanıklardan ikisinin Özgür Gündem Gazetesi'nin, PKK'nın istcdiği doğrulluda çalışmadığı için kapauırılmasını sağladıklan ilen sürüldü. HEP Fatih İlçe Başkanı gözallına alınanlar arasında Turgut Basunlu vc Mezopolamya Kültür Mcrkczi (MKM) sorumlusu Mehmet Salih Dündar da bulunuyor. Demirel'in kabulleri • ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) -Başbakan Süleyman Demirel, Dcvlet Bakani Cavit Çağlar'ınlLO sözleşmelcriylc ilgili Çalışma Bakanı Mehmet Moğultay'a yöneluiğieleştirilerin vanlış anlaşıldığını soyledi. Demirel, Başbakanlık'lan aynlırken gazeiccilerin konuyla ilgili sorusuna, "Yanlışyorum yapıyorsunuz gibi geliyor. Nihayet bunu Bakanlar Kurulu scvketmiş. Bakanlar Kurulu'nun sevkcttiği anlaşmalan mcclis kabul etmiş" diye yanıtladı. Başbakan, dün ay nca. Genelkurmay Başkanı Orgeneral Doğan Güreş. yeni Jandarma Genel Komutanı Orgeneral Aydın İlter ilc Hak-İş Sendıkası Genel Başkanı Necati Çetik'i dc kabul elti. Eroğlu Ankara'da • ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - K KTC Başbakanı Derviş Eroğlu dün Ankara"ya geldi. Eroğlu, Ankara'da temaslarda bulunmadan Eskişehir'egeçü. Eroğlu, EskişehirSanayici vc İşadamlan Derneği (ESİAD) lardfından düzenlenen seminere katılmak üzere bu şehre hareketinden önce gazetecilere acıklamalarda bulundu. Eroğlu, K KTC Cumhurbaşkanı Rauf Denktaş'ın "Eroğlu, New York görüşmclcri sırasında altımı oydu" şeklindcki açıklamasını redderek. Denktaş'ı herzaman desteklediğinı dile getirdı. • İSTANBUL(AA) - Devlcl Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Erdal İnönü, ban Batı Avrupa ülkelerini kapsayan iki haftalık gezisinin ilk durağı olan jtalya'ya hareketetli. İnönü. İstanbul Atatürk Havalimanı'nda yaptığı açıklamada, İtalya, Valikan, Almanya, Belçika, Fransa ve Hollanda'ya yapacağı ziyaretler^ırasında Türkiye-AT ilişkileri ile bölgesel ve uluslararası sorunlarüzerinde durulacağını söyledi. Taksitli kıdem tazminatına faiz • ANKARA (AA) -Yargıtay, taksitle ödenen kıdem tazminatına faiz ödenmesi gerektiğine karar verdi. Yargıtay Hukuk Genel Kurulu'nun verdiği karara konu anlaşrnazlıkta. bir işçi. kıdem tazminatı alacağırun taksitle ödendiği, bu nedenle faiz uygulanınası gerektıği iddiasıyla dava açtı. Davayı görüşen Suluova Asliye Hukuk Mahkemesi davayı kabul ederek, işçiye her bir taksit sonunda mevcut mevduat faizi üzerinden ödeme yapılmasıru kararlaşürdı. Anayasa için iki kez bir araya gelen liderlerin üçüncü zirvesi 23 martta Iiderler ikiııeikez toplandı • Liderler, anayasaya lişkin değişiklikler konusundaki görüşlerini, TBMM Başkanı Hüsamettin indoruk'a 3 marta kadariletecekler. Stenograflar tarafından tutanaklara geçirilen anayasa dorugunun dünkü bölümü 3.5 saat sürdü. ANKARA (Cumhuriyet Bü- rosu) - Anayasada yapılması düşünülen değışikliklerle ilgili liderler dorugunun ikincisinde, iktidar ortaklannın önerdiği 5 maddelik değişikliğin genişletil- mesinde görüş birlığine vanldı. Liderler, görüşlerini TBMM Başkanı Hüsamertin Cindo- ruk'a 3 marta değin iletecekler. Üçüncü anayasa doruğu, 23 martta gerçekleştirilecek. Stenograflar tarafından tuta- naklara geçirilen anayasa doru- gunun dünkü bölümü 3.5 saat sürdü. İkindi namazı nedeniyle RP Genel Başkanı Necmettin Erbakan ile BBP Genel Başkanı Muhsüi Yazıcıoğhı, bir ara otu- rumdan dışan çıktılar. fftar yemeklerini de görüşmelerin yapıldığı salonda yiyen liderler daha sonra bir acıklama yap- madılar. SHP Genel Başkanı Erdal İnönü'nün yerine, dünkü toplantıya SHP Grup Başkan- vekili Aydın Güven Gürkan ka- tıldı. Toplantı sonrasında, TBMM Başkanı Hüsamettin Cindoruk acıklama yaparak anayasa değışıkliğı çalışmalan- nın olumlu geçtiğini belirtti. alışmalar sonunda çeşitli öne- riler ortaya çıktığını kaydeden Cindoruk "Bu önerileri birleş- tirmek ve çakıştıklan noktalan tespit etmek için 3 marta kadar sayın genel başkanlar anayasa- da yapılmasını ıstedikleri deği- şıklıkleri bana bildirecekler. Başkanlığırruzca bu öneriler de- ğerlendirilecek ve haarlanacak rapor, genel başkanlann yapa- caklan toplantıya sunulacaktır Toplantı, 23 mart salı günü saat 10.30'da yapılacakür"dedi. Cindoruk, daha sonra gaze- tealenn sorulannı yanıtladı. Cindoruk "Mutabık kalınan noktalar neler" sorusuna "Bu- nu söylemek için erken. Bana gelecek bütün önerilerden son- ra, mutabık kalınan öneriler ortaya çıkacakür" yanıtını ver- di. Değişikliğin bu yasama dö- neminde çıkabileceğini vurgu- layan Cindoruk, zabıtlann in- celeneceğini ve tüm beyanlann dikkate alınacağını belirtti. Cindoruk 5 maddelik öneri ko- nusunda da şunlan söyledi: "Yalnız onunla sınırlı değil. Genişletiyoruz. Bu beş madde- lik öneri şımdilik genel kurulda görüşülmeyecek. Sayın Başba- kan da o öneriyle sınırlı olma- dıklannı söyledi. Toplantı tam bir uzlaşma içinde geçmiştir. Tabii partilerin görüş aynlıkla- n sürmektedir." Toplantıda, özellikle muha- lefet partilerinin liderleri, ikti- dar ortaklannın .önerdikleri 5 maddelik değişikliğin genişletil- • • w • • POLJTIKA GONLUGÜ HİKMET ÇETİNKAYA ,_ HıfnVeMet Siyasi parti Kderterinin anayasa zirvesi öç buçuk saat sürdü. (Fotoğraf: AA) mesinden yana olduklannı dile getirdiler. CHP Genel Başkanı Deniz Baykal, 5 maddelik paketin ye- tersiz olduğunu ve özellikle anayasanın başlangıç bölümü- nün mutlaka değişmesi gerekti- ğini vurguladı. ANAP Genel Başkanı Mesut Yıtanaz, radyo-televizyon teke- lini kaldıran madde başta ol- mak üzere, seçrne ve seçilme yaşıyla ilgili değişikliklere onay verdiğiru, ancak hazırlanacak televizyon yasası ile anayasada yapılacak değişikliklerin koşut götürülmesi gerektiğini aktar- dı. RP Genel Başkanı Necmet- tin Erbakan, anayasada laiklik ilkesinin tanımlanması, İslam düşmanlığı yaptığmı ileri sür- düğü maddelerin ayıklanması gerektiği görüşlerini yineledi. DSP Genel Başkanı Bülent Ecerit, anayasanın seçjm yasa- sındaki haksızlıklan giderecek maddeler içerecek biçimde dü- zenlenmesi yolundaki düşünce- sınde ısrar ettiğini bildirdi. BBP Genel Başkanı Muhsin Yaacı- oğlu da, dış Türklere örnek bir anayasa yapılmasından yana olduğunu vurguladı. TBMM Başkanı Hüsametun Cindoruk, ilk aşamada değişü- rilecek hükümlenn arasına. milletvekillerinin parti değişür- mesine engel olan 84. maddenin de ahnması yolunda bir öneri getirdi. Bu öneriye, liderlerin sı- cak baktığı bildiriliyor. Toplantıda aynca, 12 Evlül döneminin yargılanmasını ön- leyen geçici 15. maddenin kaldı- nlması yönünde de istemlerde bulunuldu. Başbakan Süleyman Demi- rel, iktidar ortaklannın önerdi- ğı 5 değişiklik dışına çıkılma- ması konusunda ısrarli olma- dıklannı, ancak acil olan bazı maddelerin yeniden düzenlene- rek. anayasanın değiştirilmesi konusunda TBMM'nin ka- muoyuna ıyi niyetli olduğunu göstermesi gerektiğini aktardı. 70 il, 753 ilçe ve 627 beldede örgütlenmeleri tamamlayıp kongreleri yaptı CHP'de, 9marthazulığıtamam AYŞEYILDIRIM Tarihscl sü- reç ıçindc 25"- |incı. ycni dö- | ncmdc 1. Ola- Iğan Kurul- layı'na hazırlanan CHP. 70 ildc, 753 ilçcdc vc 627 bcldcdc örgüllcnmclcnnı lamamlayıp kongrelerini yaptı. Örgütlen- meleri bitcn 6 ildc isc zorlu kış koşulları nedeniyle kongrclcr yapılamadı. 9 martta yapılacak kurultaya %6dclegc kalılacak. 23 şubala kadar Yüksck Sc- çim Kurulu'na dclcgc listelcrini vcrmck zorunda olan CHP, 70 ildcki kongrelerini pazar akşa- mı lamamladı. CHP Gcncl Başkan Yardımcısı Hayrettin Uysal, olumsuz kış şarllan yü- zünden kongrelerini yapama- yan Bıngöl, Biılis, Çankın, Mardin, Bayburt vc Malatya'- nın koşullann el vcrmesi halin- de bir gün içersinde delcgclerinı belirleyebileccğini bildirdi. Uy- sal. YSK'ya yasal olarak gcrck- li olan delegc sayısının yansın- dan fazlasmın bıldirildiğıni bc- lirtcrck, yapılacak olan kongrc- lerdcki delegc lislclennın da ck olarak vcrilmcsinin yasal bir cngcli olmadığını ifadc ctlı. Parlilcrinin büyük bir başari göstcrcrck 6 ay içinde örgüllcn- melerini lamamladığını anlalan Uysal. "Allı ay içinde bu işi ba- şaramayacağımı/ı sanıyorlardı. Göreceksiniz partimiz iklidara da gclccck" dcdi. 70 ildc yapılan iongrelcrde sadccc9 ilin il başkanının dcğiş- tıği dikkal çekli. Bunun CHP- • 23 şubata kadar Yüksek Seçim Kurulu'na delege listelerini vermek zorunda olan CHP,70ildeki kongrelerini pazar akşamı tamamladı. nin geçmışindcn gclcn "tutarlı- lığın" bir örncği olduğunu söy- lcyen Uysal, zaicn kurucu ola- rak atanan il başkanlannın önde gelcn insanlar arasından scçildiğinc dikkat çckti. Uysal, dcğişcn İçel, Bursa, Isparta. Er- zincan, Kayseri. Sıva, Arlvin. Gircsun ve Edirne İl Başkanla- nnın da kcndi istcklcriylc harc- kcl cltiklcrini söyledi. 7 Marl'ta Gcnçlik kurultayı, 8 Marl'la Kadın kurulıayı. 9 Mart'ta da büyük kurultaylan- nı yapacaklannı halırlatan Uy- sal. kurultaydan sonra partinin atağa gcçcccğini söykrfi. TJört koldan Anadolu'yı dağılacak- lannıanlatan Uysal. "Hakkari"- dcn Edirnc"yc sahaya ıncrck büyük loplanlılar vc milinglcr dü>cnlcycccği/" dcdi. Kurultay'a sunulacak olan lÜ7Ük vc programda da ycni modcl yapılannı ortaya koya- caklannı ifadc eden Uysal. cn öncmlı tÜ7Ük dcğışıklığının. ör- güdcnmcdcki ycni modc! yapısı olduğunu vurguladı. Uysal, şöy- lc dcvam etti: "HiÇ bir partiden bulunmayan sandık csasına görc örgütlcnme bigmını gclin- yoruz. Böylccc şimdiye dck hcp şikayct konusu olan yığma na>- lon üyc yazım sorunu bi/ım pariimizdc kalkıyor. Aynca yöncüm kurullan sıstcmini kaldırdık. mcclis sisicmini gotir- dik. Scçilcn mcclis üyclcri dışında. killc örgüıkrinin, scndi- kalann. lanm. sanayi. kamu çalışanlannı lcmsilcdcnörgütlc- rin tçmsilcileri yeralacak. Onlar da çeşitli öncrilcrini sunacaklar" Baykal Hükümet •••• •• sozumı < tutamıyor ANKARA (Cumhuriyet Bü- rosu) - CHP Genel Başkanı Deniz Baykal, hükümetin koa- lisyon protokolündc yer alan vaatlerini yerine getiremediğini belirterek, hükümetin çö/üldü- ğünü ileri sürdü. Baykal, dün CHP grubunda yaptığı konuşmada, hüküme- tin, iddjalı olduğu hayali ihra- cat konusunun ü/erine giden kamu görevlisini ceza- landrdığını savundu. Baykal, idarenin güven veren görüntüden çıktığını dile getire- rek, 'Teröriin önemli oiduğu dönemde bu kadar çetişkili, dağınık görünüm >crilmesi, hü- zün >erici. Volsu/luklarla ilgili i/Jenen politikalarda da büyük bir dağınıkhk,. ciddiyetsizlik gö/leniyor. Bir İnsan Haklan Bakanlıgı kurulamıyor. Nicin bu bakanlıkla ilgili yasa görü- şülürken koalisyon partilerinin üveleri ortadan kavbotuvor?" Tavanda solda bütünleşme için umut -'erici gelişmeler yaşanmazken, taban direniyor Ege, sosyaldemokratbirlikiçinkararlı • İzmir'de eski dönemlerde yöneticilik yapmış 5 ki- şilik bir komite çalışmalannı sürdürüyor. İstanbul ve Ankara organizasyonunu da düşünerek geniş öl- çekli bir imza kampanyası planlıyor İZMİR - (Cumhuriyet Ege Bürosu)- Parti üst yönclimleri- nın uzak durmalanna karşın sosyal demokrat vcdcmokralik sol tabanda birlik çalışmalan sürüdürülüyor. Birlik için Ege illcrinde yoğun bir harckctlilik gözleniyor Özellikle SHP ve CHP tabanlarında birlik islcm- leri sık sık dile getiriliyor. İzmjr'dc cski dönemlerde yö- neticilik yapmış 5 kişilik bir ko- mitc çalışmalannı sürdürüyor. CHP eski il başkanı vc iki dö- nem millelvckiliği yapan Kaya Bengisu. CHP cski il başkan- lanndan Sedat Akman. yınc CHP'nin cski il başkanlanndan Ekrem Bulgun, SHP cski il baş- kanlanndan Kemal Karataş vc DSP cski il başkanlanndan Necdet Şengczer İslanbul vc Ankara organizasyonunu da düşünerek gcniş ölçckli bir imza kampanyası planlıyor. DSP İzmir örgülü yönclimındc buiunanların son olarak DSP Gcncl Başkanı Bülent Ecevit'in birlık yolundaki kampânya- lann bitirilmcsini isicmcsrylc bu yöndckı çalışmalara daha da uzak kalması bcklcniyor. Yönetici düzeyinde yapılan bu çalışmalann yanısıra laban- da ycr alan parti üyelcri dc birlik için çeşillı ctkinliklcr düzcnliyor. SHP üycsi Güler Tekin ilc CHP üycsi Şerif Özsakarya çok gcniş bir platformda birlcşmcnin sağ- lanması için imza lopluyorlar. Bu amaçla bir büro oluşturuldu. Tckin vc Özsakarya'nın "sosyal dcmokrallara çağn" başlıklı bir mclni imzaya açiılar. Özsakarya vc Tckin lclcfon numarası 371746 olan bir büro oluşlurul- duğunu vcdaha çok bilgi almak islcycnlcrin buraya başvuracak- lannı söylcdilcr. Uşak. birlik çalışmalan ko- nusunda aktif olan ıllcrdcn. Bir sürcdır üst üstc loplanıılar dü- zcnlcycn SHP vc CHPil vo ılçc örgülleri. "Birlcşmeyı vc bü- tünlcşmcyi sağlamak. partiicrin tavanını bu konuda /.orlamak " amacıyla bir dizi cylcm gcrcck- lcştirmcyi kararlaşlırdı. SHP İl Başkanı Mehmet Onay ilc CHP İl Başkanı Esat Bevlercc koşııl- Başbakan Süleyman Demirel partisinin grup toplantısında konuştu: KontrgerUlatarhşınasıhavandaki su ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) -Başbakan Süleyman Demirel. konlrgcrilla lartışmahınnı "havanda su dövmck" olarak nıtclcndircrck, "Bir ideolojinin dcvlciı yipralmak için sığmdığı bu olayın bir ycrdc bilmcsi lazım"' dcdi. IX-mı- rcl. Mcclis'in çalışmaması konusunda da mıllct- vekillerini. "Şu by-pass kanunlannı çıkanılım. Şıırama gcldi" diyc uyardı. Kontrgcrilla larıışmalanna da değincn Demi- rel, "Konlrgcnlla tartışması kadaı Türkıye'dc havanda su dövülcn başka bir konu yoklur" dc- di Demirel, bu savları gündcmc gclircnlcrin ik- lidara gcldiklcrindc "çıkanp, bulmalannı istc- dıklcrini. ancak sonuç almmadığım" vurguladı. Demirel, "Bu iddialann ncsıni araştıralım? Dev- lct. cinayct işlcmcz vc işlctmcz. Kontrgcrilla bi- zim'c ilgili dcğil. dcvlcllc ilgili. Türk dcvlctinin cinayct işlcdiğınc ilişkin bir şüphcnin allında kalmasına razı dcğilim. Araştıralım cfcndim, nc çıkar? O Aaman hcrşcyi araşlırahm, yann güncş doğacak mı dıyc araştıralım. Bıridcolojınindcv- lcti yıpraimak ıçm sığındığı bu olayın bir ycrdc bitmesi lazım" dcdi Demirel, Mcclis'in çalışmaması konusunda da millctvckillenni uyardı. Ba/ı rcfornı tasarılan hakkında bilgi vcrcn Demirel, "Bunlan gelirecc- ğiz dc. bunlar nc zaman çıkacak?" dcdi. Demi- rel. bu konuda şunlan söyledi: "Scbebi nc olursa olsun. Mcclis şu son iki ay- daki gjbi çalışırsa, çok ilıbar kaybcdcr. Biz mec- lisc ıtibar kaybctıirmck için dcğil, gcçmiştc alı- nan yaralan tamir elmck için vanz. Şu by-pass kanunlarını çıkaralım Şurama gcldi. Gayct açıklıkla söylüyorum, /orluğum var. clımi/ ko- lumuz bağlı. Bazı lıkanıklıklar var. Bunlan aş- manın yolunu arayacağı/ Aşiıktan sonra da bu kanunlan çıkarmakia zorluğumuz olursa başa- nsız oluruz." suz ^•c şartsız bir birlcşmcnin bağlanması amacıyla aralann- da bclcdiye başkanlannın da bulunduğu bir dizi toplanlı dü- /cnlendiğini bclirtildi Ortak bir acıklama yaparak tüm sosyal dcmokrallar. dcmokratik sol- cular. laik düşüncc yapısında olanlar, tüm Aialürkçülcr bır- lcşmc>c çağnldı. İşadamlanna çağn Dcni/Ji'dc dc 1980 önccsi CHP'dc yöneticilik yapan. bu- gün SHP. DSP \c CHP'dc ycr alan 13 kişi solda birlik komitc- sı kurdu. Konıilc yaptığı ilk toplantıda birlcşmcnin sağlan- ması için tabandan baskı oluş- turulmasını kararlaşlırdı. Birlik çalışmalan Manisa'da bcklcndiği gibi gcrccklcşiırilmi- yor. Partı başkanlan gcncl mcr- kczlcrin görünümü yansıtıyor. SHP İl Başkanı Serhan Ö/bek bırlcşmc olayınu olumlu bak- tıklarını belirlirkcn bunun kcn- di parlisındc olacağını söylü- yor CHP İl Başkanı Erdoğan Yefenç de bcn/cr bir yaklaşım- da. DSP İl Başkanı Metin Bay- lan isc birlik konusundaki go- rüşlcrinin nc olduğuna. "Gcncl mcrkczdcn knnuşmadan bir scy diycmcm" yanıtını vcriyor. Bu arada Muğla'da da birlik için bir çalışma grubıı oluştur- du. Bclcdiye başkanlannın da ycr aldığı calışma grubunun cu- martcsı günü dü/cnlcdığı foru- ınii ışiidanılan Ishak Alaton. Murta/a Çelikel vc Osman Ka- >aladavctcdikli. !••• Bugün Hıfzı Veldet Velidedeoğlu'nun ölümünun birin- ci yıldönümü... Şöyle bir düşündüm: "Ben Hıfzı Veldet Velidedeoğlu'nu nezaman tanımış- tım?" Yanıtını bulamadım.. "Galiba 20 yıl önce filan..." Bana gönderdiği mektuplar var Onun yaşam öyküsü- nü yazmıştım 1983 yılında. Dizi, gazetede uzun süre yayımlanmayınca dokunaklı bir mektup yazmıştı Ulu- dağ'dan. Şöyle diyordu- "Herhalde gazetedeki yönetici arkadaşlar bu dizinin yayımlanmasına karşılar..." fçine mi doğmuştu? Galiba öyle.. Dizi uzun süre bekledi. Yükselen değerlere önem ve- ren arkadaşlarımız Hıfzı Veldet Velilededeoğlu'nu önemsemiyorlardı. Yönetici arkadaşlarımızın direnmesine karşın dizi bir hayli gecikmeyle sonunda yayımlandı... Ama Hıfzı Veldet Velidedeoglu hiç kırılmadı. Birgün bana şöyle dedi: ''Eline sağlık çok güzel yazmışsın..." Bugün o yayımlanan diziden kimi bölümleri aktaraca- ğım Atatürk devrimlerini yakından izleme olanağı bulan Hıfzı Veldet Velidedeoglu şöyle dryor: "Bu devrimler Atatürk'ün kafasında daha önce oluş- turduğu bir plan gereğince oldu. Bunu, Onun Mashar Müfit Bey'e yazdırdığı defterden de anlıyoruz. Atatürk'- ün Ankara 'da yüksek okul olarak ilk açtığı kurum, Hukuk Mektebı'ydi. 2 yıl sonra bir yasayla fakülte adını aldı. Acaba niçin açmıştı Hukuk Fakültesi'ni? Mecliste muha- liflerbunu engellemek istiyordu. Ankara başkent olmuş- tu. Bu okul için gerekçe olarak, büyük memur ve hukuk- çu açığı var. Bunlan yetiştirmek gerekir' deniliyordu. Atatürk hukuk ilkelerini benimsemiş bir kimseydi. 5 Ka- sım 1925te Ankara Hukuk Fakültesi'ni açarken yaptığı konuşmayı, daha önceleri bir yazımda belirtmiştim, kı- saca yine belirteyim: Atatürk bu konuşmasmda 'laiklik' ilkesini ortaya koyuyor. Devlet ancak akılcı kurallarla yönetilir, din kurallarıy- la değil' diyordu. Önemli olan buydu. Bunu laiklik biçi- minde değil hukuk devrimi biçiminde sunuyordu halka. Çunku kolay değildi o dönemde bunlan söylemek. Cum- huriyet ilan edilmiş, Lozan Antlaşması yapılmıştı. Buna karşın, 'şeriat hukuku kalkıyor şektindesunmuyor, 'yeni hukuk ilkeleri geliyor' diyordu. Doğrusuda buydu. Haklıydı, çünkü tanzimattan sonra zaten şeriatla bağ- daşmayan hukuk ilkeleri pekala konmuştu. Osmanlı dö- neminde artık şeriat mahkemelerinden başka Nizamiye Mahkemeleri adıyla dinsel ve laik hukuku uygulayan laik mahkemeler kurulmuştu Asıl yapılmayan birşey ise kışinin yaşamıyla ilgilıydi. Doğum, evlenme, çocuk, mal, borç ve miras ilişkileri gibi. Tüm bunlarda şeria: hukuku yürürlükteydi. Mecelle de şeriat hukukuna dayalıydı. Atatürk, Ankara Hukuk Fakül- tesı 'ni açmakla yeni hukuku yerleştirmek istiyordu. Bu- rada asıl önemli nokta şudur: Atatürk Medeni Kanunu kabul etmekle, borçlar kanunu kabul etmekle ve mecel- leyi kaldırmakla, hukuk alanında bir din reformu yapmıştı. Bu, temelde bir din reformudur. Gerici hoca-, lann Ataturk'e öuşman otmasının başlıca nedenlerin- den biri budur. ibadette değil ama dinin hukuk bölümün* de reform yapılmıştır." Hıfzı Veldet Velidedeoglu, yazı devrimini ise şöyle an- latıyordu: "Atatürk, basit Germen dilinin bugün dunyanın ileri bir teknik diline dönuştüğunü, Osmanlıca 'nın da karma bir dil olduğunu biliyordu; bu yüzden kendimize özgü olan dilimizi geliştırmek istiyordu. Hala bugün bu devri- min sancısını çekiyoruz. Çünkü hala ümmet aşamasın- dan ulus aşamasına tam olarak geçtik diyemeyiz. Atatürk bu geçişi gerçekleştirmek istedi ve bir ölçüde gerçekleştirdi. Ondan sonra da Türk Dilinin bağımsızlığı yolundaki gelişme aldı yürüdü. Atatürk'ün dil devrimi bazı kişıler- ce küçümseniyor. Osmanlıcaya dönüş özlemi var. Çün- kü Türkiye'nin, Osmanlı'nın eski durumunu bilmiyorlar. Görmüyor ve ıncelemiyorlar. Sadece gericilerin kaba- hatı değil, solcu geçinen bir kitle var, onlar da suçlu. Bunlar da Atatürkçülüğü yalnız küçük burjuva radikaliz- mi olarak nitelendihyorlar. Atatürk Devrimciliği'ni ku- çülktmek istiyorlar. Haydi bakalım, baksınlar Arap dev- İetlerine; devrimi bir yanabırakalım, biraz reform yapsa- larya." Yaşamını çağdaşlığa adayan ve aydınlık Türkiye'nin oluşumunda büyük katkıları olan Hıfzı Veldet Velidede- oğlu'nu ölümünun birinci yılında saygıyla anıyoruz... Komışmacının sesini teknoloji kesecek • Turkiye Büyük Millet Meclis'nde konuşmalar artık otomatiğe bağlandı. Dün başlatılan uygu- lamayla TBMM'de milletvekilleri, kendilerine aynlan süreler içinde konuşmalannı bitirmezler- se, mikrofon otomatik olarakkapanacak. ANKARA (Cumhuriyet Bü- uyardı ve sürelerin rosu) - Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde milletvekillerinin konuşmalan "otomatiğe" bağlandı. Mil- letvekillerinin sık sık birbirle- riyle ve baş- kanlıkla arala- nnda sorunla- ra yolacan konuşma süre- leri konusun- da çare, tekno- lojide bulun- du. TBMM Başkanlığı, al- dığı bir kararla konuşma süre- lerinin sonun- da mikrofonu otomatik ola- rak kapatan ve konuşmaya olanak vermeyen bir düzenle- meyi MecHs'e yerleştirdi. Meclisin dünkü oturumunu açan TBMM Başkanvekili Fehmi Işıklar, milletvekıllenru ilk gün acemilikten kaynakla- nabilecek sorunlar konusunda ve sureienn uzaması durumunda mikrofonda mey- dana gelecek kesilmelerin kay- nağının kendisi olmayacağmı parlamenterle- re duyurdu. Açıklamanın ardından, par- ti sözcülerinin sürelere uyan konuşmalar yaptıklan, an- cak bazı mil- letvekillerinin sürelere uyum sağlayamama- sı nedeniyle Işıklar'ın mü- dahale ederek bazı sürelere "tolerans" ta- rudığı görüldü. Mikrofonun otomatiğe bağ- lanması sistemı ilk olarak ANAP iküdan döneminde Necmettin Karaduman'ın Mec- lis başkanlığı sırasında uygu- landı. Ancak gelen eleştiriler üzerine bu uygulamadan vaz- geçildi. BABAM NURULLAH ATAÇ Meral Tolluoğlu 20.000 lira (KDV içinde)