Katalog

19ŞUBAT1993CUMA CUMHURİYET SAYFA EKONOMI Ihale Yasası adım adım • ANKARA(ANKA)- DevletİhaleYasası değiştirilerek ihalelerde "uygun fiyat'ın tahmin edilen bedelden aşağı olmamak üzere önerilen bedelın en düşüğü olması sistemde devlet ihalelennde şaibe ve rüşvet iddialannın ortadan kaldınlacağını beürtti. Bayındırlık, İmar ve Ulaşürma Komisyonu'nda devlet ihale yasa tasansı görüşülerek kabul edildi. Bayındırlık ve İskan Bakanı Onur Rumbaracıbaşı komisyonda bilgi verirken, ihaklere Dünya Bankasının bütün ülkelerde uyguladığı sistemin getirüdiğıni söyledi. GİAD kontederasyonu • Ekooomi Servisi (AA) - Türkiye'nin değişik bölgelerinde kurulu olan 20 kadar genç işadamı derneği bır konfederasyon oluşturmak için bugün Denizli'de bir araya gehyorlar. Denizli-Pamukkale Thermal ColosseaOteli'nde gerçekleştirilecek GİAD toplantısına, konuk konuşmacı olarak Anavatan Partisi Genel Başkanı Mesut Yılmaz kaülıyor. düzenteme • ANKARA (ANKA)- Sosyal Sigortalar Kurumu'nun yönetim yapısını yenidcn düzenleyen yasa tasansı TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'nda kabul edildi. Tasan, kurumdan malulluk, yaşlılık aylığı ile sürekli işgörmezlik geliri almakta olanLan temsil etmek üzere 2 yönetim kurulu üyeliği oluşturuyor. İSfrdanrekabet JİSTANBUL(ANKA)- Marmara Üniversitesi Avrupa Topluluğu Enstitüsü ve İstanbul Sanayi Odası (İSO) işbirliğiyle haarlanan "Avrupa Toplululuğu Rekabet Politikalan, Hukuk Dûzeni ve Türk Rekabet Kanun Tasansı" konulu uluslararası sempozyum, ! l -12 mart tarihîeri arasmda yapılacak. İSO Başkanı Memdufa Hacıoğlu ve Sanayi ve Ticaret Bakanı Tahir Köse'nin açılış konuşmalannı yapacaklan sempozyuma, yerli ve yabancı çok sayıda hukukçu ve ekonomist katılacak. Uöya'dakiTürk müteahhitlep •ANKARA (ANKA)- Libya'daki Türk Müteahhitleri Birliği yönetimideğişti. Birliğin genel kurulunda dev şirketlerin üst düzey yetkililerinden oluşan yeni bir yönetim kurulu seçildi. Birüğin Yönetim Kurulu BaşkanüğYna getirilen eski başkanlardan BanşTunuı yeni yönetimin amaanın anlaşmalar yoluyla Libya ile ilişkileri sağlıklı bir zemine oturtarak müteahhit ödemelerinin dûzenli ve sağlıkh bir biçimde yapılmasını sağlamak olduğunu bildirdi. Borç harekatı başlıyor • ANKARA (AA) - Tahkim kapsamındaki Türk kamu kurum ve kuruluşlan borç ve alacaklannı Hazine'ye bildirdiler. HDTM yetkililerine göre kamu kurum ve kuruluşlannın borç ve alacaklanna ilişkin başyurular tamamlandı. Hazine. önümüzdekı günlerde tahkim kapsamındaki kamu kurum ve kuruluşlanna karşıhklı olarak borç ve alacaklannı iletecek. Hazine yetkiüleri, "'Son hesap işlemi başhyor. Karşıhklı olarak kuruluşlara bildirilecek. Çünkü bazı kuruluşlar arasında hesap mutabakau obnuyor" dediler. BASSSendikası • Ekonomi Servisi - BASS Sendikası ile Osmanlı Bankası işvercni arasmda yürütülen toplu iş sözleşmesi görüşmelerinde, masadaki anlaşmazlıktan sonra, arabulucu kanalıyla da sonuçalınamadı. KİT'lerin özelleştirilmesi mi önemli, işsizliğin ulaşacağı boyut mu? Çalışaıılar topun• Başbakanlık çevrelerinden alınan bilgiye göre taslak, bu kuruluşlarda çahşanlann erken emekli edilmesinden işten çıkartılmasına değin uzanan bir dizi önlemi kapsıyor. ANKARA (Cumhuriyet Bü- rosu) - Hükümete, özelleştirme kapsamındaki KİT'lerde çah- şanlan topun ağzına getirecek bir yasa taslağı sunuldu. "Gizli" tutulmasına özen gösterilen taslak üzerine Cum- huriyet'e bilgi veren bir Başba- kanlık yetkilisi,"Konuya he- men önyargıh yaklaşmayın. KİTlerde bir iyileştirme prog- da. Resen emekli etme alterna- tifî kullanılabilir. Esasen, mev- cut kanunlar bu düzenlemeye imkan veriyor. Yeni taslak ise, bunun dışındaki alternaüfleri gündeme getiriyor. Mesela 17 yıhnı doldurmuş olanlann emekli edilmeleri söz konusu. İş yaratıcı projeler uygulanıp is- tihdam fazlası buralara aktan- labilir. Kenduşıhi kurmak iste- yenlere kredi sağlanabilir. Bu alternatiflerin uygulanmasının mümkün olmadığı hallerdc ise tazminat ödenerek çahşanlann işine son verilebiür." Aynı yetkili, "işe son verme" alternaüfının Dünya Bankası'- nın kredi desteği ile gündeme getirileceğini kaydederek şöylez devam etti: "Bu çahşmalar yürütülür- ken, çok sayıda itirazlar oluyor. 'Bunlar devletin başka kadro- lanna geçirilsinler. Maaşlannı ödemeyi devlet üstlensin' di- yenler bile var. öysa, bu görüşe katılmak mümkün değil. Çün- kü biz, burada ekonomide ve- rimliliği sağlamaktan, KİT- lerin ekonomiye getirdiği yük- ten kurtulmaktan söz ediyoruz. Bu yük, tekrar devletin sırtına gelecek olursa, yapılan çahşma- lar amaca hizmet etmemiş olur." Başbakanlık çevreleri, tasla- ğın hükümette görüşülmesi sı- rasında değişikliklere uğra- masının doğal olduğuna da de- ğinerek KİT çabşanlannın du- rumunu "kalıcı" olarak yeni bir çerçeveye oturtacak çalışmanm halen sürdürülmekte ölduğunu anımsatular. Yetkililer konuyla ilgili ola- rak şu görüşlere yer verdiler: "Biliyorsunuz. KİT'lerde 2 Sayüı Cetvel kapsamındaki grubun, sözkşmelilerin duru- mu, Anayasa Mahkemesi'nin vermiş olduğu iptal kararlan nedeniyle hala açıkta görünü- yor. Personel rejiminde yapı- lması söz konusu olan kanun değişikliği. bu grubu da kapsa- ma alacak ve durumlan orada açıkhğa kavuşturulacak." dan biri de bu kuruluşlardaki istihdam fazlasıdır. Bu konuya da çalışanlar açısından yaklaş- maya özen gösteriyoruz" diye konuştu. Aşın istihdam Aynı yetkili, özelleştırilmesi gündemde olan KrTlerin. aşın istihdamla yeni sahiplerine dev- redilmesinin mümkün ola- mayacağına dikkati çekerek şunlan söyledi: "KİTler özelleşürilsin fıkri. tümü ile kamuoyu tarafmdan benimsenmiş durumda. Hatta Başbakan, özelleşürmeden kaynaklanacak hasılaün en az 25 trilyon düzeyinde olması ge- rektiğini bile söyledi. Bunca is- tihdam fazlası ile bu kuruluşlar saülabilir mi ya da yeni sahiple- ri bu istihdam fazlasına nasıl yaklaşırlar? Bu soru, maalesef bugüne kadar açıkta kaldı. Hatta yapılan kimi özeUeştir- melerde de cevabı-verilemedi. Mesela. Çitosan'da 7 kuruluş özclleştirildi ve bunlann 6- sındaki üst yönetim kademcsı- nin görevine son verildı. Şimdi- lik bu arkadaşlar maaşlannı al- mayı sürdürüyorlar. başka gö- reylere atanmalan söz konusu. Özelleştirilecek KİTlerdeki istihdam fazlasını eriunek için yapılabilecekler bellidir aslın- T'nin faturası 130 bin PTT çalışanına çıkartılacak Ozelleştiricikapıyıkurcalıyor •Telefon,mobil haberleşme sistemleri, uydu haberleşmesi, kablolu televizyon ve televizyon vericileri de kurulmasına çalışılan Türk Telekomünikasyon AŞ'nin hizmet alaru içinde yer alıyor. AYŞE SAYIN ANKARA-PTTnin l münikasyon" hizmet birimle- rinin özelleştirilmesinin ilk ba- samağını oluşturan "Türk Te- lekomünikasyon AŞ"nin ku- ruluş yasa taslağı hazırlandı. İlgili kurumlarla, bakanbklann görüşüne açüan taslak, aynen yasalaştığı takdirde, teleko- münikasyon hizmetlerinde ça- lışan yaklaşık 130 bin personeli "belirsizlik" beküyor. Ara formül KİTlerin özelleştirilmesine yönelik bir "ara formül" olarak düşünülen, telekomünikasyon hizmetlerinin özelleştirilmesi amacıyla kurulan Türk Teleko- münikasyon AŞ'nin hizmet sen kapsamına, posta ve telgraf hiz- metleri dışındaki bütün haber- leşme sistemleri giriyor. Kuru- luşun, bir "anonim şirket" sta- tüsünde örgütlenmesini öngö- ren yasa taslağı, şirketin tümü- nün ya da bir bölüm hisseleri- nin özel yerli ve yabancı şirket ya da ortakhklara saülabilmesi- ne olanak sağhyor. Taslağın en önemli özelUğini ise, yabancı kişi ya da kuruluşlara satışında herhangi bir sınırlama ya da oran getirmemesi oluşturuyor. Taslak aynen yasalaştığı tak- dirde, sayılan 130 bine yakla- şan PTT personelini önemli öl- çüde "kıyım" beküyor. Taslağa göre Türk Telekomünikasyon AŞ'de görev alacak personelin tümünün "işçi statüsünde" ol- ması gerekiyor. PTTden Türk Telekomünikasyon AŞ'ye ge- çecek personel, ekipman ve malzemeler ise bir "protokolle" devredilecek. Yeni şırkete, "uy- gun görülen" personelin alına- cağı belirtilirken "kadro faz- lası" ve işçi olmak istemeyen personel için iki formül öııgörü- lüyor. Taslağın geçici 1. Mad- desi'ne göre; telekomünikas- yon hizmetlen birimlerinde çalışanlardan, yasal olarak gö- rev sürelerini tamamlayanlar hemen emekli edilecek, emekli olmak istemeyenler için ise "re- emeklilik yöntemine baş- vurulacak. Geçici 2. maddeye göre de kadro fazlası ya da işçi statüsünde çahşmak istemeyen personel, bakanbklann bünye- sindeki kamu kurum ve kuru- luşlannın "boş bulunan" kad- rolanna "nakledılecekler." Köşk devre dışı Taslak, aynca şirketin üst düzey yöneticilerinin atanma- sında Cumhurbaşkanı'nı dev- reden çıkanyor. Türk Teleko- münikasyon AŞ'nin genel mü- dür ve genel müdür yardım- alan, Ulaşürma Bakanlığı'nın teklifı ile Başbakan tarafından atanacak. Ulaşürma. Ba- kanlığı'nın taslağı üzerinde İçiş- leri Bakanlığı'nın bazı çekince- ler koyduğu belirtiliyor. İçişleri Bakanlığı'nın güvenlik nede- niyle kullanılan haberleşme ka- nallannın "özelleştirilemeyece- ği" yönündeki görüşten hare- ketle, devletin kullanımına yö- nelik, "kanal aynlması görü- şûnde olduğu" öne sûriüûyor. Yasayı tartışmak için Meclis Komisyonu'na çağnlacaklan Bakan belirleyecek Vergi tasaıısmda bir garip BÜLENT K1ZANLIK Maliye ve Gümriik Bakanlığt, Vergi Konseyi üyelerine bile dağıtmadığı yeni vergi yasa lasansını, gelecek hafta Meclis'- te kendi belirlediği kuruluşlann göndere- ceği uzmanlarla lartışacak. Böylece Plan ve Bütçe Komisyonu'nda "seçilmiş kamu- oyu"nun görüşü ahnarak. hükümetin ic- raatlannda öngördüğü '•şetTaflık" ilkcsi yerine geürilmiş olacak. Hükümetin Maliye sisteminde köklü değişikler geürecek reform paketinin haa- rlanmasına katkıda bulunmak için bilim adamlan ve ilgili kuruluş temsilerinden oluşturduğu Vergi Konseyi, son tasannın oluşumunda da yok farzedildi. Yeterince konuşmuşlar Vergi Konseyi üyelerine önemli pekçok konuda bilgi vermeye gerek duymayan ve görüşlerini almayan Maliye Bakanlığı, Bakanlar Kurulu'ndan geçirilerek Mec- lis'e sevkedilen yasa tasansmın tam metni- ni de dağıtmayarak lasannın içeriğinden habersiz kalmalannı sağladı. Meclis Plan ve Bütçe Komisyonu da, Maliye Ba- kanlığı'nın tasannın hazırlanmasında izle- diği yöntemi sürdürerek Vergi Konseyi'nı Meclis'e çağırmama karannda. Komis- yon Başkanı DYP Samsun Mılletvekili Il>as Aktaş, "Onlar yeterince konuşmuş- lar. biraz da konuşmayanlarla ko- nuşalım" dedı. Maliye BakanhğYnın. hükümetin Komisyon Başkanı tlyas Aktaş. • Maliye Bakanlığı'nın metnini Vergi Konseyi üyelerine bile . göstermediği yeni vergi yasa tasansı, Meclis Plan ve Bütçe Komisyonu'nda kamuoyunun tartışmasına açılıyor. •Komisyonda görüş bildirecek üniversitelerle meslek örgütlerini Maliye Bakanı Sümer Oral ile Komisyon'un DYP'li başkanı belirleyecek. Komisyon Başkanı Aktaş. Vergi Konseyi'nin "şimdiye kadar yeterince konuştuğunu" savundu. "Danışmâ kurulu" niteliğinde kurdurdu- ğu Vergi Konseyi'ne danışmayıp. tasan- lanndan özellikle haberdar etmemesinin. konseyde gördüğü yoğun muhalefetten kaynaklandığı öne sürülüyor. Vergi Kon- seyi'nin adını açıklamak istemeyen bir üyesi, tasannın Götürü Vergi ve vergi ka- çakçılığı ile ilgili bölümleri hakkında üye- lere bilgi verildiğıni, buna karşın Gelir Vergisi ve Kurumlar Vergisi gibı en önemli iki konuda hiçbir açıklama yapı- Imadığını ifadeetti. Tartışmak istemediler Vergi Konseyi üyesi Maliye Ba- kanlığı'nın koalisyon hükümeti içinde ra- hat çahşabilmek için bu yolu seçtiğini ileri sürdü. Üye, "Bizim çok karmaşık bir yapımız var. Üniversite öğretim üyeleri- nin yanısıra, ilgili kunıluşlardan üyeler temsil ettikleri kitlelerin haklannı savunu- yorlar. Bu yüzden Bakaniık bızimle tartı- şmak istemedi" diye konuştu. Vergi Konseyi üyelerinden İstanbul Üniversitesi tktısat Fakülıesi öğretim üye- si Prof. İzzettin Önder de, "Basın mensup- lan ve kamuoyu Vergi Konseyi üyesi ola- rak bizlerden yeni vergi yasa tasansının metnini isteyeceğine, biz başkalanndan tasanyı elde etmeye calışıyoruz" dedi. Ön- der, hükümetin yararlanmaya niyeti yok- sa, Vergi Konseyi'nin feshi üzerinde görü- şün ağırlık kazandığını sözlerine ekledi. Vergi Konseyi Başkanı Prof. Memduh Yaşa ise. taslakla ilgili bazı konulann kon- seye hiç geünlmediğini doğrulayarak, 8 marttaki toplantıda diğcr üyelerle görüş- tükten sonra, açıklama yapacağım belırtti. Plan ve Bütçe Komisyonu'nun ilk kez bir yasa tasansında kanıuoyundaki taraf- lann da görüşlenni dinleycceğini anlatan Komisyon Başkanı İlyas Aktaş. "Görüş bitdirmek üzere hangı kuruluşlann ve üni- versitelerin davct edileceğıni bugün Mali- ye Bakanı Sümer Oral'la görüştükıen son- ra açıkhğa kavuşturacağız. Sonra belirle- necek kuruluşlara davetiye göndereceğiz. Onlar da vergi konusundaki uzmanlannı göndererek salı, çarşamba, perşembe \e yetişmezse belki cuma günü de görüşlerini açıklayacaklar" dedi. 'Artniyetimiz yok' İsme davet göndermenin "insan seç- mek" anlamında sakıncah ölduğunu savu- nan DYP'li komisyon başkanı. kendileri- nin sanayi ve ticaret odalan, serbest muha- sebeci ve mali müşavir odalan, üniversite- ler, esnaf odalan, gerekirse eczaa odalan ile diğer ilgili kuruluşlann temsilcileriyle Maliye bürokrasisi arasında hakemlık ya- pacaklannı ifade etti. İlyas Aktaş, Vergi Konseyi'ne bu çeşit bir davette bulunma- yacaklannı söyleyerek, konsey üyelerinin de davetiye gönderilecek kuruluşlan tem- sil ettiklerinin hatırlatılması üzerine. "Bi- zim bir art niyetimiz yok. Amacımız, dev- leti de halkı da konımak, ikisi de bizim. Ne şiş yansm ne kebap diyoruz. Bağcıyı döv- meden üzüm yemek lazım" diye konuştu. Başfıyat üreticiyi zor durumda bırakırken tüccar hızla alım yapıyor Ticaretfirsat,firsatnakittir! MERtH AK • Açıklanan fiyatlann dünya konjonktürünün üzerinde ölduğunu ve ihracatta zorlanacaklannı öne süren tüccar, bir yandan piyasada alımlan sürdürürken bir yandan da ihracatm durmaması için hükümetten bazı talepleri olacağını söylemekten geri kalmıyor. ruhsat sistemi mutlaka getirilmelidir. Belli bir miktann üzerindeki tütünün destekleme kapsammdan çıkarılacağı ilan edilmelidir. Lretim fazlası bu yollarla önknmelidir. Aksi taktirde tütünde gelecek karanlıktır"- dedi. Manisa Ziraat Odası Yönetim Kurulu Başkanı Nuri Sorman, ikridarın vermiş ol- duğu sözü tutmadığını söyledi. 1992 verel se- çimlerinden önce Manisa'ya gelen Nİaüve ve Gümriik Bakanı Sümer Oral'ın "50 bin lira- dan aşağıya fıy at vermeyeceğjz" sözünü anı- msatan Sorman, "Biz ortalama 42 bin lira faizsiz, 48 bin lira faizli fıyat çıkarmıştık. Maalesef 33 bin 400 lira ortalama aldık. Ge- çen yıl bu ortalama 29 bin 150 Uraydı. Her ne kadar baş fiyatta yüzde 32'lik bir artış görünüyorsa da ortalama yüzde 15 fiyat arttşı vardır. Fiyat politikasını yaparken ka- liteli tütün yetiştirenleri mağdur etmemek lazun. ama mağdur ediMik" diye konuştu. İZMİR - Egeü üreticiler ve tüccar, başfi- yatı tartışıyor. Üretici ise özellikle B Grad tfitün için açıklanan ücretin şaşkınlığım yaşıyor. Bu yü daha çok üretilen B Grad rü- tüne düşük fiyat venlmesi, üreticilerin tep- kisine neden oldu. İ reticiler hükümetin sö- zünü yerine getirmediğini öne sürerken tü- tüncünün zor duruma sokulduğunu belirtti- kr. Bu arada tüccar alunlara başladı. Ege Ekici Tütün Piyasası, her zaman ol- duğu gibi tartışmalarla açıldı. L rericinin 55, tüccarın 42 bin lira istediği başfiyatin. hiikü- metçe 46 bin lira olarak açıklanması taraf- lann tepkisine yol açtı. İzmir Ziraat Odası Başkanı Reşit Kurşun fivatların tatmin edici bo>utlarda ölduğunu vurgularken gelecek açısından endişeli öldu- ğunu belirtmekten geri kalmadı. Kurşun. A Gradda 11 bin Ura. B Grad'da da 6 bin U- ralık artış oludğunu vurguladı ve "Tüccar bunu dengeleyecek. B Grad'ı tüccar, 30 bin liraya kadar alacaktır. Lzun vadeli düşünül- düğünde, bugünkü şartlarda, tütünün fiyat- ları iyi. Ama enflasyon devam ederse gele- cek yıl verilen fiyatlar geriye dönecektir. Şunu vurgulamak »stiyorum, Tütün ekimine thracatçı piyasada Baş fiyatın açıklanmasından önce, "Fiyat- lar geçen yıl gibi arttırılırsa piyasa gireme- yiz" diye açıklama yapan tüccar, piyasaya başfiyat açıklanmadan bir gece önce girerek alımlara başladı. Bu yû daha çok B Grad ve Kapa cinsi tütünü yeğleyen tüccarm 80-85 bin ton channda alım yapması bekleniyor. Ege Tütün İhracatçılan Birliği Başkanı Esin Özgener açıklanan fiyatlann dünya konjonktürünün üsründe ölduğunu söyledi. Özgener, bu fıy atlarla ihracatın düşebilece- ğini de beiirterek hükümetten ihracat konu- sunda talepleri olacağını açıkladı. Bakam kızdırdı B Grad tütüne düşük fıyat venlmesi, 1992 yerel seçimlerinden önce bölgcye ziyareti sırasında da A Grad'a 50 bin liradan aşağı vermeyeceğiz sözlerinin anımsatüması ba- kanı kızdırdı. Sümer Oral, Manisa rürününün kalite açısından Ege Bölgesi'nin ortalamasının Os- tünde ölduğunu beiirterek şunlan söyledi: "Bizim gayemiz çiftçiyi enflasyona ezdirme- mektir. Ortalama fiyat bu yıl 30 bin liranın üsründe olacaktır. Hükumet olduğumuz sı- rada enflasyon yüzde 7l'di, tütün ise 15 bin 100; ikinci sene enflasyon yüzde 66'dır. 14 ay önce aldığımız iktidardaki 15 bin 100 li- ray ı iki çarpı enflasyon yüzde 75'dençarpar- sanız 46 bin lira olur. Bu yıl enflasyon yüzde 66oünasına karşın biz gene enflasyon yüzde 75'miş gibi fiyat verdik. Tütünü iki yıl içinde üç kat arttıramazsınız. L reticimiz bu fivat- lardan memnundur. Geçen yıl tütünü za- manmda alıp parasını verdik. Bu yıl da bu böyle olacak." Yaz-kış dondunnaEkonomi Servisi - Dondur- maalar 'ramazan' atağına kalktı. Algida tam ramazan ari- fesinde dört yeni ürün daha pi- yasaya çıkardı. Hilton Oteli'nde dün düzen- lenen tanıtım toplantısında Al- gida Pazarlama Müdürii Ha- kan Behlil Türkiye'de 'dört mevsim dondurma alı- şkanlığmı' yerleştirmeyi amaç- ladıklannı söyledi. Behlil çali- şmalannı şöyle özetledi: "1990 yıhnda İstanbul'da de- neme saUşlan ile piyasaya giren Algida 1991de Ege'ye ve 1992- de Akdenız, Ankara ve Bursa'- ya yayıldı. Ulaşlığı kişi sayısı 1990'da 5 milyon, 1991 de 10 milyon, 1992'de 20 milyona çıktı. 1993 yılında ulaşmayı he- deflediğimiz kitlelerle birlikte 27 milyon insan Algida yiyecek " MIKRO DINÇ TAY ANÇ Haydi Kutıtara! Varım, çünkü düşünüyorum... Çocukluk yılları- mda 'yazı mı, tura mı'yla tanışmıştım kumarla... Neden sonra öğrendim, metal paranın hangi yüzü üstte tutulup fırlatılırsa ters yüzünün 'gelme' şansının yüzde 100'e yakın ölduğunu! öğrendiğim günü hep 'kaybetme sınırını aşıp kayıptan kazan- ma aşamasına geçişim' diye anımsarım. Çünkü bir daha 'yazı mı, tura mı' oynamadım Sonra, kağıt oyunları 'çağına' girdim. İlk gençli- ğin coşkusu, alınteri akıtılmadan alınan harçlı- kların sorumsuz tüketılışiyle birleştiğinde, ne ke- yifli olurdu sabahlara değin kağıtların kırmızı ve si- yahında 'kazanmak' ya da kaybetmek'... Ama ille de kazanmak! Kaybederken bile kayıptan daha ço- ğunu ortaya sürüp de kazanma düşlerine dalmak! Kumarda kazanıp kaybetmenin 'yitmek' ya da 'y'~ tirmek'ie özdeşleştiğini anladığım günü de hep 'alı- nterine saygı aşamasına geçiş' olarak anımsaya- geldim. ••• Dün gece, TV'nin başında oturuyorum... Gözle- rim ekranda, beynimde geçmişle hesaplaşan dü- şünceler. Düşünüyorum... Gözlerimin gördüğü, beynımdeki hesaplaşmayı kızıştırıyor. Kanallardan birinde 'kumar-bilgi' karışımı, bir kısa yarışma' programı. Açıyorsunuz telefonu, çe- viriyorsunuz 900'lü haneleri'... Sonra bir, bır daha, bir daha defalarca!.. 'Eğer' doğru rengi, doğru çan- tayı, basıldığında ışık yanmayacak doğru kareyi (...) bulabilirseniz ve 'eğer" onca bin arayan arası- ndan sizin numaranız 'çıkarsa' yaşadınız!.. Buraya kadarı, işin kumar' yanı. Sizi bekleyen para ya da değerli armağanları hak edebilmek' için, bir de bilgi(!)' yanı düşünülmüş.' 'Eğer' soru- lacak Türk Lirası'nın kısaltması nedir?' yada 'Tür- kiye Cumhuriyeti başbakanı aşağıdakilerden han- gisidır: Hammurabi, MargaretThatcher, Süleyman Demirel' gibilerinden zorlu' bir soruyu da bilecek denli 'bilge' iseniz; gelsin paralar, armağanlar... Tam zıvanadan' çıkmak üzereyim ki reklamlar' anonsu beliriyor ekranda. Çocuklara yönelik bir reklam ilki. Masum' bir elektronik oyun satmaya çalışıyor 'bizim çocukların' televizyonu. 'Her yerde poker oynayabilir ya da 21 'in heyecanına kaptırabi- lirmiş çocuklar kendilerinü' Ne güzel değil mi? Or- talıkta koşuşturup sorular soracaklarına ya da du- varlara resim çiziktireceklerine 'çekirdekten' yeti- şecek çocuklar! Hem 'hayat bir kumardır' felsefesi değil mi günümüzün geçerli hayat görüşü? Köşe dönmenin en kısa yolu, kumardan başka ne olabilir ki? Zıvanadan çıkmamı bu kez de haberler' yazısı engelliyor. Vukuat-ı adiye smıfına giren terör, so- ruşturma(!), savaş ve benzeri haberlerin ardından, günün 'flaş'ı patlıyor Spor Loto bu hafta tam 16.5 milyar dağıtıyor! Kupon tükendiğinden, bayilerm önünde uzun kuyruklar oluşuyor. Gazeteler, ku- ponsuz kupon dağıtımı yapıyorlar. Cuma öğlene kadar yatırılmayan kuponlar kabul edilmeyecek.' Nedir 'Loto' denilen 'şey'? Bildiğim kadarıyla, tıpkı Toto gibi, bir kupon alıp otuz küsur maçtan berabe- re, hem de gollü berabere' bitecek sekizini çizikti- riyor ve kolon başına parası ödeyip pazar akşamı- na değin sinir küpü şeklinde 'beklemeye yatıyorsu- nuz!' Sonra iş 'değerlendirmeye' kalıyor. Bilen çı- karsa ne ala! Koşeyi döndü. Bir kaç kişi bilmişse ortaklık' söz konusu. Ya bilen yoksa -ki son bir çok haftadır olan bu- para olduğu gibi, birsonraki hafta- ya devrediyor.' Kumarın heyecanı da burada işte! Ya kazanı- rsam' mantığıyla haydi kuponlara hücum! Nasıl bir hızla yerimden fırlayıp TV'nin düğmesini kapattığımı bilmiyorum. Âna fikir: Kolay yoldan kazanmayı düşlemek de, düşleri gerçek sanmak da kolaydır.' Ana fikrin ana fikri: Kolay olmayan, kolay dalınan düşlerden ayabilmek; ayıp da, yeniden dalma hırsından kurtulabilmek, o hırslarda yitmeden 'alı- nteri aşamasına' geçebilmektir. Yoksa 'bilgi' yarı- şması, ya da 'şans oyunu' tutkusu, bireysel olmak- tan çıkıp toplumsal bir 'salgın' hatini alır kt bunun qerı dönüşü zor'dur. Gıdada kimin neye yetkili olduğu belirsiz Kamıakaıışık yiyoruz •Türkiye'de gıdaya ilişkin hizmetlerin ^rütülmesinde yetkili kılinmış kurum ve kuruluşlar arasında görev, yetki ve sorumluluklar birbiriyle çakışabildiği gibi net bir aynm da yok. ANKARA (ANKA) - Tür- kiye'de gıda; üretim, satış ve it- halati sırasında 5 ayn ba- kaniık ve 2 kuruluş tarafından denetleniyor. Aynı süreç bo- yunca uyulması gereken ku- rallar da bir yasa, bir tüzük ve iki yönetmelikle belirleniyor. Sağhk Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetlen Genel Mü- dürü Servet Erbaşı'ndan edi- nilen bilgiye göre Türkiye'de gıda konusunda çeşitli yetki ve sorumluluklan bulunan ku- nımlann uyumlu çahşması ve mevzuaün çağdaş bir anlayışla düzenlenebilmesi amacıyla hazırlanmakta olan Gıda Yasa Taslağı için, çeşitli ba- kanlıklann ve kuruluşlann görüşüne sunularak bir anlaş- ma sağlanması yoluna gidile- cek. Çık çıkabüirsen Gıda konusunda yasalara göre yetkili bulunan SağLk Bakanlığı, Tannî ve Köyişleri Bakanlığı, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı, Maliye ve Gümrük Bakanlığı, Adalet Bakanlığı, Hazine ve Dış Ticaret Müste- şarlığı ve belediyelerin görev ve yetkilerini düzenleyen "Hıfassıhha Kanunu, Gıda Maddeleri Tüzüğü. Gıda Kat- kı Maddeleri Yönetmeliği ve Gıda Maddeleri ile Temasta Bulunan Plastikler Yönetme- liği" dışında söz konusu ba- kaniık ve kuruluşlann kuruluş görev ve yetkilerini belirleyen yasal düzenlemelerde de gıda üretimi, ithali veya satışı ile il- gili maddeler bulunuyor. Sektörler üstü Temel Sağlık Hizmetlen Genel Müdürü Servet Erbaşı, gıda konusundaki bu yetki karmaşası ve alanın genişliği nedeniyle hazırlanmakta olan yasa tasansı taslağının sektör- ler üstü ele alınması gerek tiğmı \urguladi. Erbaşı, "Yasamn gıda mad- delerinin üreüminden tüketi- mine her halkasında sağlık ko- şullan ve kullanılan leknoloji bakımından incelenrnesinin" yasamn temelini olusturması gerek tiğine dikkat çekîı.