Katalog

SAYFA CÜMHURİYET 12ŞUBAT1993CUMA 10 DtŞHABERLER Mnterrand F-ansa Cumhurbaşkanı François Mitterrand Güney Doğu Asya gezisinın ikinci durağı Kampuçya'mn başkenti Prom Penk'e gitti. Havaalanında Kampuçya Yiksek Ulusal Konsey Başkanı Preus Norodom tarafından karşılanan Mıtterrand'ın çıkmaza giren Kampuçya banş sürecine yeniden işlerlik kazandırmak içm temaslarda bulunduğu bildırdiler. Mitterrand Prom Penk'te Prens Sihamuk ile yapüğı görüşmede Kampuçya'daki BM Banş Gücü'nün durumunu da ele alındı. Ermenistan: Boru hattında yine patlama • VIOSKOVA(AA)- Ermenistjn'a doğal ga/ taşıyan boru haltında bu sabaha karşı mcydana gclcn yenıbırpatlama ncdcniylcbu ülkcnın yinedoğaJ gazdan yoksun kaldığı bildırildi. Intcrfaksajansının haberine göre. Ermenilerbu patlamanın da birsabotaj sonucu oiduğunu iddia ettiler. Ermenistan'a doğal gaz taşıyan boru hattı 23 ocakta meydana gelen bir patlama nedenıyle devreden çıkanlmıştı. Şam toplantısına Iraktan kınama • BAĞDAT(AA)-Irak yönetimı, Türkiye, Suriye ve İran'ın önceki gün Şam'da dışişleri bakanlan düzeyinde gerçekleştirdikleri toplanüda "Irak'ıniçişlerine kanşüklannı" öne sürerek, bu ülkelerin böyle bir haklan ofmadığını belirtti. İktidardaki BAAS Partısi 'nin yayın orgaru Es-Saure gazetesinde yer alan ve Irak'ın Şam toplantısına ilk tepkısı nıtelığindeki makalede, 'toplantıda alınan kararlann' Irak'ın ıçişlerine açık bir müdahale nitelıği laşıdıgı iddia edildı. Talabani: Irak bölönmesîn •KUVEYT(AA)-Irak ICürdistan Yurtseverler Birliği lideri Celal Talabani, Türkiye, İran ve Şuriye'ye Irak'ın bölünmesini istemediklerini açıkça bıldirdiklerini belirtti. Talabani. Kuveyt'te yayımlanan El Kabas gazetesine verdiği demeçte. 'Irak'tan aynlmayı istemediğirniz konusunda Türkiye ve İran'a garantiler verdik. Türkiye ile ilişkilerimiz iyi, İran'la da normal, Suriye ile baa yanüş anlaşılmalar olmasına rağmen ilişkilerimiz eskisi gibi veisükrarlTdedi. Yunanistan'dan ihlal iddiası •ATTNA(AA)-BirTürk v( Yunan savaş uçağının Orta Egedeki Andros Adası'nın kuzeyınde önceki "tehlikeli şekilde karşı karşıya geldikleri" iddia edildi. Yunan basınında verilen haberlerde önceki sabah saai 09.00-09.15 arasında 16Tûri savaş uçağının dörderli filolarhalinde Yunan hava sahasını ihlal etüklen öne sürüldü. Türk savaş uçaklannın "ihlallerinin" Midilli ile Rodos arasındaki alanda gerçekleştiği iddia edildi Clinton, Adalet Bakanı'nı seçti • VVASHINGTON (REUTER)- ABD Başkanı Bill Clinton, göreve başlamasının üzerinden üç haftadan fazla zaman geçtikten sonra Adalet Bakanlığı görevi için yeni bir aday belirledi. Clinton. Florida Savcısı 54yaşındaki bayan Janet Reno'yu aday gösterdi. Adalet Bakanı adayı seçmek Clinton için politik bir kâbus haline dönüşmüştü. Başkan'ın daha önceden gösterdiği iki aday da evierinde yasadışı olarak işçiçalışlırdıklan ıçın aday lıktan çekilmek zorunda Almanya'da yeni bir kundaklama •GREIFSVVALD(AA)- Almanya'da önceki gece bir sığmmacı yurdu daha kundâklandı. Mecklenburg-Vorpommern eyaletine bağü Greifsvvald'daki sığmmacı yurdu, kimliği bilinmeyen kışiler tarafından benzın dökülerek ateşe verildi. Polis. yurdun penceresinden içeri girdikleri tahmin edilen saldırganlann, bir odaya benzın dökerek ateşe verdiklcnni bildirdi. Adalet Bakanı Claudio Martelli'den sonra eski başbakan ve Sosyalist Parti Başkanı Bettino Craxi de istifa etti ıtalya'da yolsuzlıık depremiDış Haberler Servisi - İtalya- dakı yolsuzluk skandallan siya- si deprem yarattı. Adalet Baka- nı Claudio MarteUinin önceki gün istifa etmesinin ardınan dün akşam da Sosyalist Parti Genel Başkanı Bettino Craxi görevınden aynldığım açıkladı. Eski başbakanlardan Sosya- list Parti (PSI) lideri Bettino Craxi hakkında yaklaşık 5 ay- dır yolsuzluk yapüğı suçlama- lanyla soruşturma yürütülü- yordu. Craxi, islifasından sonra yaptığı açıklamada ken- disini suçlayanlara karşı müca- deleedeceğini söyleyerek. kendi süresinin artık dolduğunu ve gelecekteki parti genel başkanı- na tam destek vereceğini bildir- di. • Eski başbakanlardan Bettino Craxi hakkında yaklaşık 5 aydır yolsuzluk yaptığı suçlamalanyla soruşturma yürütülüyordu. Adalet Bakanı Claduio Martelli'nin önceki gün istifa etmesinin ardıdan dün görevinden aynldığını açıklayan Craxi, kendisini suçlayanlara karşı mücadele Banco Arnbrosiano bankası skandalına kanşmak ve İsviçre'deki bir bankaya parti adına kurumuş bir fona para akıtmakla suçlanıyor. Craxi hakkındaki yolsuzluk soruşturmasını yürüten mahkeme, eski başbakanın dokunulmazlığının kaldınlmasını istiyor. Batık banka skandalına aralannda 400'den fazla yerel politikacı ve işadamınm adının kanştığı kaydediliyor. AFP'nin haberine göre eski Sosyalist Parti üyesi 49 yaşın- daki Adalet Bakanı Claudio Martelli ve Sosyalist Parti lideri Betüno Craxi. 1982yıhndaiflas eden Banco Ambrosiano ban- kası skandalına kanşmak ve İsviçre'deki bir bankaya parti adına kurulmuş bir fona para akıtmakla suçlanıyor. Craxi hakkındaki yolsuzluk suçlamalarına ilişkin soruştur- malar 5 aydan bu yana sürüyor ve mahkeme eski başbakanın milletvekili dokunulmazlığının kaldınlmasını istiyor. Bettino Craxi'nin yakın dos- tu ve eski Hazine Bakanı Silva- no Larini nin 8 aylık kaçıştan sonra iki gün önce yakalanması soruşturmaya yeni bir boyut kazandırdı. Larini polıste yap- tığı açıklamada İsviçre'deki he- sabın kendi adına oiduğunu söylemesine karşın hesabın ger- çek sahıbinin kendisi olmadığı- nı öne sürdü. İtalyan polisi 1981 yılından bu yana "Protezione" şifresiyle acılan hesabın gerçek sahibini bulmaya çalışü. Banco Ambro- siano'nun Genel Müdürü Ro- berto Cahi'nin cesedi. ltalya- dan kaçtıktan bir hafta sonra 1982 yılında Londra'da bir köprü altında asıh bulunmuştu Calvi, 1980 yıhnda Protezione kodlu hesaba Sosyalist Parti adına 7 milyon dolar yatırdığı tespitedilmişti. Batık banka skandalına ara- lannda Martelli ve Craxi'nin d bulunduğu 400'den fazla yerel politikacı ve işadamının adının kanşüğı kaydediliyor. İtalya'- nın en büyük partisi Hıristiyan Demokratlar'ın genel sekreter yardımcılanndan Sererino O- taristi de yolsuzluk olayında adı geçenler arasında bulunuyor. Borsaaltûstokhı İtalya'daki sıyasi deprem hü- kümeti olduğu kadar. borsa ve piyasayı da altüst etti. Gökkrin tanfaheHkopter İngiliz ordusu 1998 yılına kadar 3 milyar dolarlık saldın heÜkopteri sipariş etti FransE-Alman ortak yapnnı "Kaplan" helikopteri, Avnıpalılar'ın ürettiği ın guv'u modei Dış Haberier Servisi - Helikopterlerin savaş araa olarak değerleri hızla arüyor. The In- dependent gazetesi, İngiliz ordusunun 1998'e kadar ilk kez 100 tane gerçek savaş helikopten- ne sahıp olacağını bildiriyor. "Uçan Tanklar" diye adlandınlan helikopter- lenn 3 milyar dolara mal olacağı bilaıriliyor. İhaleye beş büyük uçak şirketi katıldı. Yeni heli- kopterlerin görevi düşman tanklannı, topçu- sunu, piyade birliklerini ve helikopterlerini imha etmek olacak. Hava-kara savaşında devrim Askeri uzmanlar, İngiliz ordusunun saldın helikopteri sipariş etmesinin sonunda hava-kara savaşındaki yeni devrimin kabul edildiği an- lamına geldiğini belirtiyorlar. Modern savaşlar- da helikopter. uçağın manevra yeteneği ile, kara bırliklerinin saklanma olanağını bırleştıren son Jerece etkih bir silah. Örneğin helikopterler ğaçlar arasında ya da bir tepenin ardında ra- atça saklanabiliyor. ABD ile eski Sovyetler Birliği helikopterlerin modern savaşlardakı önemini ilk kavrayan ül- keler. ABD'de ilk "Apadıe" saldın helikopterle- ri 1975'te üretildi. İlk Sovyet saldın helikopterle- riM Mİ-24 Hind" ise 1972'de uçmaya başladı. "Comancc" ihalenin favorileri arasında 1991 yıhnda Körfez Savaşı sırasmda ABD, ta- rihteki en büyük helikopter saldınsını gerçekleş- tirerek Irak a karşı 300 hebkopter kullandı. İngiliz ordusunun sipariş ettıği lOOsaldın heli- kopten, sadece saldın silahı olarak kullanılacak ve asker taşımayacak. İhaleye davet edilen firmalar şunlar: British Aerospace ve Eurocopter firması (Fransız-Alman yapımı Kaplan helikopteri). McDonnell Douglas firması (AH-64 Apache helikopteri). Bell Textron firması (Cobra Süper Venom helikopteri). İtalyan Agusta Şirketi (A- 129Mongoose helikopteri). Boeing/Sikorsky firması (Comanche helikopteri). KKTC'de 7parti federasyonakarşı • Federasyonu sadece Cumhuriyetci Türk Partisi. Toplumcu Kurtuluş Partisi, Yeni Kıbns Partisi ve Sos- yal Demokrat Parti destekliyor. İZZETRIZAYALIN LEFKOŞA - TBMM Başkanı Hüsa- mettin Cindonık, dün Kıbrıs'taki 11 siya- sal parti başkan >e temsikileriyle ayrı ayrı bir araya gelerek Kıbns sorunumın çözümüne ilişkin döşüncelerini aJdı. DYP-SHP koalisyon dönemi önceküe- rin aksine, Kuzey Kıbrıs'taki tüm muha- lef partikrini de kapsayan görüşmeleri TC Lefkoşa Büvükelçtiiği'nde gerçekieş- ti. Cumburiyetçi Törk Partisi (CTP), Toplumcu Kurtuluş Partisi (TKP), Yeni Kıbns Partisi (YKP) ve Sosyal Demok- rat Parti (SDP) dışında. yedi partinin "Kıbns konusundaki federasyon ka- rarmın kaldınlması ve TMBB'yle Kıbns konusunda ortak bir karar üretiiınesi" yönünde görüş betirttikJeri öğreniMi. Cindonık, KKTCve gelişi süresimk "Türkiye'de TRPnin siyasaJ partiierin katıiımi)ia gerçekleştirdiği açıkotunun- da belinilen federasyon karşıtı gönişlerin o toplantıva katılan parlamenterlerin gö- rûşü oMuğunu; bu görüşün henüz doletin görüşü olmadığım" söyledi. "Esas sonınun, toplunılararası görüş- mderin aracsız, eşit düzeyde ve yiz vûze yapdması oMuğunu, çözümûn buradan çıkacağnu" belirten Cindonık, "KKTC- oin burada katılmadığı hiçfoir konuda ka- rara varmayız" dedi. Ayakbağı "önce Kıbns Türkü'nün karan gelir. Kıbns Türkû'ne rağmen hiçbir pob'tika oloşmaz" diyen Cindonık "Türldye'de, Kıbrıs'm Tûrkiye için ayak bağı olduğu" yönûndeki yaklaşanlarla ilgili bir sonıya "Türkiye cok sesli bir demokrasi olduğu için bumı sövieyen birkaç sesin çdcabiie- ceğini. ancak böyle bir şeyin doğnı ol- madığını" kaydcrti. "Kıbns bizm için külfet dep, mmet- tir" diyen Cindonık "Kardeş kardeşe yük ounaz. Kardeş kardeşe yardm eder, yanında bulunduğu zaman bir insanlık görevi yapar; bir ahiak görevi yapar" şekünde konuştu. Denktaş KKTC Cumhurbaşkanı Raırf Denk- taş, Magosa'da verdiği konferansla özd deineçlerinde, "Kıbrıs'ta > anlacak anlaş- ma Kıbns Cumhuriıeti zeminine oturtu- lamaz" derken "Çözümün adının önemli olmddığını, anlaşmaıun iki tarafın kendi kesünkrindeki egemenüğine dayanması gerekriğiııi" vurguladı. Denktaş, dümayı 'Türkler neden dire- nîyor' diye düşfindürtmeiiin tek yolunun da New York'a ghmemek oiduğunu" açı- kladı. Somalıde yarchmlar satdıyor Somali'de ulusiararası yardım kuruluşlanrun aşevlerine dağıttığı yiyeceklerin. köy ve kasaba ıleri gelenleri tarafından satıldığı bıldirüiyor. Herald Tnbune'dekı bir habere göre Kızılhaç geçen hafta Gorsene kasabasının yaşlı ileri gelenlerine, aşevinde kullanılmak üzere 10 günlük erzak dağıttı. Ancak bu yiyecek yardımlannın daha sonra Baıdoa'daki bir markette satılmak üzereyken ele gecınldıği bildirildi. TAHRANİSTEDİ Türkiye-İran ; toplantisı ertelendi GÖKSELPOLAT ANKARA - İran Cumhur- başkanı Birinci Yardımcısı Hasan Habibi'nin, Türkiye'ye yapacağı resmi ziyareti iptal et- mesinin ardından. İran yöneti- mi, Tahran'da 14 şubatta ya- pılması gereken Türkiye-İran Güvenlik Komitesi toplanüsı- nı erteledi. İran Dışişleri Bakanlığı. 14 şubatta yapılması planlanan Güvenlik Komitesi toplantısı- nın ertelendiğini, önceki ak- şam bir fâks mesajıyla Tür- kiye'ye bildirdi. İranın bu mesaıından önce. İçışleri Ba- kanı Ismet Sezgjn'in Müsteşar Yardımcısı Rıza Akdemir baş- kanlığındaki Türk heyetinin, İran'a gitmeieriyle ilgili karan önceki gün imzaladığı bildiril- di. Dışişlen kaynaklan, ertele- menin Türkiye'nin önerdiği Yüksek Güvenlik Komitesi'- nin toplanması çağnsıyla iJgili olabileceğiru. çünkü Tahran'ın böyle bir seceneği kabu) etmeşı durumunda alt düzeydeki bir toplantının istenen amaca ula- şılmasını güçleştireceği yoru- munun yapılmış olabileceğine dikkat çekiyorlar. Kaynaklar, Türkiye'nin İran ile ilgili son iddialar konu- sunda işbirliği yapılması bekle- nen asıl mekanizmanın, iki ülke içışlen bakanlıkiannın müsteşarlan düzeyinde topla- nabilecek Yüksek Güvenlik Komitesi okJuguna dikkat çe- kerek. erteleme olayının. son terör operasyonlan sonrası İran parmağının ortaya çık- ması ile ortaya çıkan gerginlik- le ilgili bir tepki olduğunun düşünülmemesi gerektiği yo- rumunu yapıyorlar. Aynı kaynaklar, İran Dışiş- leri Bakanı AJi Ekber Vela- yeti'nin, Dışişleri Bakanı Hikmet Çetin tarafından öne- rilen Yüksek Güvenlik Komi- tesi toplantısına anında kesin yanıt verilmemesinin normal icarşılandığjnı bildiriyorlar. Velayeti'nin kendi İçişlen Bakanı adına anında karar ve- remeyeceğini bildiren kaynak- lar, Velayeti ile İçışleri Bakanı Abduliah Nuri arasında kişisel yaklaşım farklılıklannın da bu konuda bir hassasiyet yarat- ması nedeniyle, Tahran'ın ya- nıtının zaman içinde gelmesi- nin beklendiğini dile getiriyor- lar. Dışişlen yetkilileri, İran'ın, iddialarla ilgili olarak "işbırli- ğine yanaşmadığı" yolunda bir görüşe varmak için de erken oiduğunu vurguluyorlar. İran belge isteyecekti Aynı yetkilı. toplantının ya- pılması halinde İran'ın, suçla- malarla ilgili belge isteyeceğini bildiklerini de belirterek. şun- Ian söyledi: "Ancak, bizim elimizde İran'ı suçlayacak somut delil- ler yok. Evet, bazı şeyler var, ama bunlar yeterli değil. Bizi, sürekb olarak belge diye sıkış- üracaklardı. Biz de. gazete ar- şivleriyle onlara cevap vere- mezdik." QuebecmilliyetçiliğiKanada9 yıçaürdaüyor ALPARSLAN DEBRELİ TORONTO - Başta Avrupa ve Kafkasya olmak üzere dünyanın pek çok yöresini etki- si altına alan aynhkçi akımlar. Kanada'da yüzyıllardır yaşanıyor. Fransız kökenlılenn çoğunluğu oluşturduğu Quebec eyaleti, ül- kenın İngiliz aşıllı çoğunluğundan koparak bağımsızlığını ilan etme özlemini yüzyıllar- dır sıcak tutuyor. Kanada'da Quebec aynlıkçı hareketinin kökenleri 17. yüzyıla dek uzanır. Kanada daha baştan İngiliz ve Fransız imparator- luklannın Kuzey Amerika'da sömürgeci re- kabelinin bir sonucu olarak dünyaya geldi. 1763 Paris Anlaşması Fransız Imparator- luğu'nun askeri yenilgisini resmileştirerek İngiliz Kuzey Amerikası diye bılinen (bu- günkü Kanada) bölgeyi tümüyle İngiliz ege- menliğıne geçirmiş oldu. 1867 yıhnda, günü- müzde Kanada'yı oluşturan eyaletlerin ço- ğunluğu bir araya gelerek Ouebec'i de içine alacak bir Kanada Konfederasyonu kur- dular. Fakat konfederasyon Quebec soru- nuna bir çözüm oluşturmadı. Quebec aynlıkçılığı yüzyıllar boyunca Fransız dilı. kültürü ve Katolik dininedayalı olarakfilizlenmeyedevam etti. Fransız kökenli Kanadalılar kendilerini Kuzey Amerika'nın İngilızce konuşan çoğunluğu yanında sürekli "kuşatma altı- nda" gördüler ve dil ve kültürleri- ni korumak için büyük bir çaba gösterdier. 1960'li yıllarda Quebec aynlıkçı hareketı doruk noktasına ulaştı. Quebec'te Kanada'dan aynlmayı destekleyenlerin sayısı hızla yük- seldi. Aynlıkçılar bu yıllarda Fransa'dan da destek gördüler. 24 Temmuz 1%7'de Fransız Cumhurbaşkanı De Gaulle Montreal'i ziyareti sırasmda yaptığı konuşmasını "Yaşasın Özgür Que- bec!" diye bitirince Kanada ve Fransa arası- ndaki ilişkilen kopma noktasına geldi. 1970'inekimayında FLQ(Quebec Kurtu- luş Cephesi) gerillalan bombalama ve terör kampanyası başlatarak Montreal'da görev yapan İngiliz Ticaret Ataşesi'ni ve Quebec hükümetinin Çalışma Bakanı'nı zorla kaçır- dılar. Çalışma Bakanı Laporte'un FLQ ta- rafından öldürülmesi üzerine zamanın Ka- nada Başbakanı Pierre Trudeau. Quebec'te sılayönetim ilan etti ve insan haklannı geçici olarak askıya aldı. 1976 Quebec eyalet seçimlerinde aynlıkçı PQ (Parti Quebecois-Quebec Partisi) iktida- ra geldi. Aynlıkçı politikalar yüzünden 1970'lerin sonlannda Quebec'te yaşayan yüz binlerce İngiliz kökenli azınlık Kanadalı Ontario ve diğer eyaletlere göç etti. Aynlıkçılann bütün çabalanna karşın 1980 referandumda Que- bec'liler % 60 çoğunlukla bağımsızlığa karşı oy kullandılar. Bu. aynlıkçı hareketin 1980'lerde yerinde saymasma yol açü. I982'de Kanada'nın fngiltere'- den tam bağımsızlığını sağlayan yeni anayasası Başbakan Trude- au'nun çabalanyla yürürlüğe gir- di. Diğer bütün eyaletlerin onay- lamasına karşın Quebec. Trude- au'yu politik hilekarlıkla suçlaya- rak 1982 Anayasası'nı imzala- mayı reddetti. 1980'li yıllarda Quebec'te aynlıkçılann ik- tidardayken çıkardıklan "dil yasası" Que- bec ile diğer eyaletlerin arasıru açtı." 101 nu- maralı yasa" diye bilinen dil yasası Quebec'- te yalnızca Fransızca ticari ilan ve reklama izin verip İngilizce olanlan yasaklıyordu. Aynlıkçılar, bu yasayı 6.5 milyon Quebeclf- nin 335 milyon (ABD ile birlikte) İngilizce konuşan Kuzey Amerika dünyasma karşı savunma aracı olarak sundular. İngiliz kö- kenli Kanadalılar ise yasayı Quebec'te ifade özgürlüğüne, kişi ve azınlık haklanna saldın olarak yorumladılar. 1992'nin ekim ayında Muhafazakar hü- kümetinin gjrişimiyle ve eyalet başbakanla- nnın onayıyla ortaya konan anayasa deği- şikliği önerisi ülke çapında hayır oyuyla karşılandı. Yenilgiye uğrayan bu anayasa değişikliği Quebec eyaletine "özgün top- lum" statüsü vererek Kanada'dan aynlma- sını engellemeye çahşmaktaydı. Referan- dum sonucu aynlıkçı PQ politik desteğini arttırdı. Önümüzdeki yılki Quebec eyalet seçimle- rinde aynlıkçılann kazanması bekleniyor. PQ lideri Jacques Parizeau eğer Quebec Baş- bakanı olursa bağımsızlık için eünden geleni yapacağını söylüyor. Bu boşanmanın Kanada için gerçek bede- linin ne olacağını henüz kimse açıklıkla tah- min edemiyor. Ancak Quebec aynlıkçılan- nın yıllar boyu sonu gelmeyen isteklerinden bıktıklannı söyleyen birçoîc İngiliz kökenli Kanadalı ise Quebec'in aynlmasını engelle- meye çalışmaktan vazgeçmiş görünüyor.