Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
20 KASIM 1993 CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA
DUNYADAN
Iktidarın
oyımcak:
Televizyon
Sljf iNeto JJorkehncs
R us televizyon yorumcusu
Eduard Sagalayev. Gorba-
ço\ döneminde çok etkili
bir haber programı olan'*Ycdi
Gûn'ün »unuculuğunu >aparken
görevine son verilmıştı. I99I
yılında komünizmin çöküşünden
önce reform yanlısı Gazeteciler
Sendikası Konfederasyonu'nun
başkanlığına seçildı.
Bugün. bu görevınin yanı sıra
Moskova Bağımsız Yayıncılık Şır-
keti'nin de başkanlığını yapıyor.
Aşağıda Cox Gazeteleri Mosko-
va Bürosu muhabırlen Marcia
Kunstel ve Joseph Albright'ın Sa-
galayev ile yaptıklan bir röportaj
yer aiıyor.
S: Bugün Rusya'daki devlet tele-
vizyonunun ne ölçüde özgür ve dü-
rüst olduğu söylenebilir?
C: Televızyonun özgürlüğünden
bahsetmek zor. Son dönemlerde.
yani hükümet ve Yüksek Sovyet'-
in karşı karşıva geldıği dönemde
iki ayn güç. hükümet ve paria-
mento aynı anda televizyonu
kontrol etmek ıçin mücadele venr-
ken. özgür değıldi. Bugün. ikı güç-
ten birinin kazanması televizyo-
nun eskisine oranla daha da
bağjmlı hale gelmesine neden ol-
du.
Kim daha bağımsızdır? İkı efen-
dili bir köle mi. yoksa tek efendili
bir köle mi? Bu tür bir bağımsızlık
zaten köleliktir. Bu yenı efendı bel-
ki de ötekinden yani parlamento-
dan daha iyidır. Bu efendı. daha
çağdaş. daha anlayışlı olsa bile,
katı bağımlılık söz konusu.
S: "Kölelik" sözcüğünü bir ben-
zetme olarak mı kullanıyorsunuz,
yoksa gerçekte durum böyie mi?
C: "Çok katı bağımİılık" an-
lamında kullandım. Televizyon,
hükümetın emirlennden sıynlma-
ya çalışırsa televizyonu kımin yö-
nettiği sorusunun cevabını hemen
öğrenebilirsiniz.
Moskova'da iki ayn
güç odağı, hükümet ve
parlamento
televizyonu denetimi
altında tutmak
isterken, televizyon iki
efendili bir köleydi.
Şimdi yalnızca bir
efendisi var. Peki, iki
efendili mi yoksa tek
efendili bir köle mi
daha özgürdür?
Bir unsur daha var: Televizyon-
da çalışanlar da dahil olmak üzere
gazetecılerin büyük çoğunluğu ob-
jektif olarak hükümeti ve şu anda
yönetimde olan demokratık güçle-
ri desteklivor. Bu nedenle çok be-
lirgın birçatışma yok. Ancak mu-
halefetin de televizyonda. yöne-
timdeki politıkacılarla aynı hakla-
ra sahip olup olmadıklannı sorar-
sanız, tabii kı değiller.
S: Bu durum televizyonda kendi-
ni nasıl belli ediyor?
C: Her şeyden önce eleştırinin
olmamasıyla. Başanlann
abartılıp. yetersizlıklenn üstünün
kapatılması gibi tipik propaganda
yöntemleriyle.
S: Ortalama bir Rus televizyon
izleyicisinin haberin tümüniin ken-
disine ulaştınlmadtğı gibi bir izleni-
mi varmı?
C: İzleyicilerimıa polıtıze olan-
lar ve politıkada olan bitenle ilgi-
lenmeyenler olarak ıkiye ayı-
rmamız gerektiğini düşünüyorum.
Politize olanlar bunu farkediyor-
lar. Ancak sadece Brezilya diziîeri-
ni takip eden büy ük bir ızley ici kit-
lesi var ki. bunlar olan bitene karşı
tamamen ilgisız kalıy or. Tüm bun-
lara karşın referandum ya da oy
verme sırasmda sağduyulan işle-
meye başlıyor.
S: Televizyonda tek bir ses oluş-
turmak isteven kişi Boris Yeltsin
mi. yoksa etrafındaki memurlar
mı? "
C: Yeltsin değıl. Yeltsin'ıneleşti-
riye açık davranıp. kabullendiği
pek çok örnek biliyorum. Her za-
man basının özgürlüğünden ya-
naydı. Ona sadakatlerini kanıtla-
mak için uğraşan bazı insanlar, si-
yasal yönden ondan çok daha iş-
guzarlar. Bu pek akıllıca değil.
çünkü Yeltsin sadece demokrat-
lann değil herkesin başkanı ol-
malı. Yeltsin. komünistlenn. Müs-
lümanların. Yahudilerin, Ruslann
başkanı olmalı. Ancak çe\ resinde-
kı bu insanlar. onu sadece demok-
ratların ya da Ruslar"ın başkanı
haline getırmck ıstıyorlar. Bu. iç
savaşa bile yol açabılır.
S: Televizyonun şu anki durumu
göz önüne alındığında bu seçime et-
kisinin ne olacağını düşünüvorsu-
nuz?
C: Kampanya ıçin çok kısa bir
sure kaldı Bu arada pek çok yeni
poluık güç ve ısım ortaya çıktı.
İnsanlar politikadaki bu yenılıkle-
ri henüz benimseyemediler. Karar
verirken. tabii kı televizvonun et-
kisinde kalacaklardır.
Rus televizyonuYeltsin'denyana
Stje 2s*rtufjork Simcs
O
stankino Televizyon Merke-
zi'nin telefon hatlan. Krem-
lın'den gün boyu gelen tali-
matlar yüzünden sürekli meşgul.
Merkezin yedi haber spikennden
bın olan Pavel Ogorodnikov, "Her
gün, programın yayın saati yaklaşj-
rken korkunç bir telefon trafiği başlı-
yor. Herkes bir şeyler sormak için te-
İefon ediyor" diyor.
Rusya"da önümüzdeki ay düzen-
lenecek olan seçımlerde. ülkeyi Sov-
yet geçmişinden sıyınp. ilerlemesinı
sağlamak için şart olan yeni bir par-
lamento veyeni bir anayasanmgele-
ceğı belirlenecek. Ancak. seçimler-
deki en önemli ve belki de tek belir-
leyici unsur. komünist dönemde ko-
nulmuş kurallarla işlemeye devam
Brezilya dizilerinin giderek daha fazla izlendiği Rusya'da, televizyon, komünizm
döneminde olduğu gibi iktidarı savunmaya devam ediyor. Ancak, bu kez dışanda
bırakılanlar Yeltsin karşıtlan.
eden Rusya'nın en büyük televizyon
kanalı. MTV. çizgı fılmler ve Brezil-
ya dizileri Ruslann yaşamlannı giı-
gide daha çok etkiliyor olsa da. Rus
televizyonu içten içe bir zamanlar
Marksizm Lemınızmı koruma>ı
amaçlayan gizlilik yanlısı Sovyet
tarzı bürokrasiyle örtülmüş. Tek
fark. bir zamanlar Marksizm ve Leni-
nizmin korunması amaçlanırken
bugünkü görevleri. Rus Devlet Baş-
kanı Boris Yeltsin'ın ve onun de-
mokrası tarzının korunması.
Eski komünist yönetimlerde. tele-
vizyonu kimin kontrol ettiği ve han-
gi kurallarla işlediği sorulan büyük
önem taşımıştır. Ancak bu mücade-
le. Rusya'da hıçbir yerde olmadığı
denli zorlu olmuştur. Yeltsın'ın ge-
çen ay parlamentoyla son şiddetli
çatışmasından hemen önce Yeltsin
karşıtlan. Ostankino Televizyon
Merkezi"ni ele geçirme girişiminde
bulunmuşlardı. Moskova'nın kuze-
yındekı binada meydana gelen
çarpışmalarda sekiz kişı öldü.
29 yaşındaki Pavel Ogorodnikov.
yayında olmadığı zamanının çoğu-
nu Televizyon Merkezi'ndeki. bir
dolaptan fazla büyük olmayan
odasında geçiriyor. Aylık kazancı
Moskovah bir polis memuru ya da
metro tcmizlcyicisiylc hcmcn hemen
aynı. Görevı haftada bir kez Kanal
l"in 9 haberlerini sunmak. Ogorod-
nikov, haberleri sunarken 120 mıl-
yon ızleyıciye sesleniyor. Ülkedeki
her 10 Rus'tan dördü o saatte onu
izliyor. ABD'deki en popüler yan-
şma programlan biie bu kadar kala-
balık birizleyici kitlesinieldeetmek-
te zorlanıyor.
Ogorodnikov'un bu denli güçlü
bir etkiye sahip olmasının bir nede-
ni. televizyon kanallannın birbirle-
riyle fazla rekabet edecek güçlerinin
olmaması. Televizyon kanallannın
rekabetten uzak olmalanndan baş-
ka. bugünlcrde darbc girişimleri ve
kiılescl politik ayaklanmalar Rus-
ya'da en ilgi çeken konular oldu-
ğundan. halk haberlere ayn bir
önem veriyor. Ogorodnikov, tüm
zorluklara karşın, Rusya"ya dengeli
haberler sunarak kariyerini sabırla
sürdürüyor.
Ogorodnikov'un açıkladığına
göre. en önemli gündelik sorunlar-
dan biri Rus devlet tclevizyonunda
Kremlin lidennin karşıtlanna ta-
rafsız davranma alışkanlığının bu-
lunmamasj. Sovyet geleneklerine
göre televizyon, yönetimdekılerin
hizmelkan olarak kalmak zorunda.
bigiltere'de degazete savaşıkmşyorOkuyucuyu çekmek için
1930'Iarda, bedava fotoğraf
makinesi. yaşam sigortası
dağıtan İngiliz gazeteleri,
1993'te çözümü. kupon
karşılığında lüks
lokantalarda yemekte,
tiyatro biletinde, tatilde
buluyor.
U cuz gazeteler. ucuz tatiller,
ucuz yemekler. tiyatroya
ucuz biletler: Bütün bunlar
günümüz İngiliz gazeteciliğinden bi-
rer kesit. İngiltere"de gazeteler
193O"!ardan beri iik kez kıran kırana
bir tiraj savaşına girmiş bulunuyor.
Bellı başlı gazetelerden Daily Mail,
Daily Express, Daily Herald ve
News Chronicle otuzlu vıllarda oku-
> ucu çekmek için bedava yaşam si-
gortası. fotoğraf makınclen. çatal-
kaşık takımları. Dickens'in kitap-
lannı dağıtıyordu.
19301u vıllardaki tiraj savaşını
Charles \V intour, Fleet Streefin Do-
ğuşu ve Batışı adlı kıtabında şöyle
aniatıvor: "Gazetenin tanıtımını ya-
pan görevliler sokaklarda iasanlara
son derece cazip hediveler dağıtarak
gazetelerini almaları için kandırma-
ya uğraşı.v ordu. Hemen ardından ra-
kip gazetenin adamları. aynı kişilere
yanaşarak daha cazip hediyelerle
kendi gazetelerinin propagandasmı
yapıyordu. Eğer iki ay boyunca Da-
ily Evpress okumaya söz verilirse
tüm aik üyeleri tepeden tırnağa giy-
diriliyordu.
Bu kampanyalar pa/arı kızıştı-
rmakta oldukça başarüı oldu. 1934)-
da sabah gazetelerini y alnızca 7 mil-
yon kişi alırken, 193Tde bu sayı 8.5
milyona çıktı. Ancak bu gelişmeler
gazetelere pahalıya maloluvordu:
Daily Herald"ın kazandığı her \t-ni
okuyucu. gazeteye bir sterline patlı-
yordu. The Herald 1960yilına dek bu
mali yüke katlandı."
Bugün. Rupert Murdoch. tiraj sa-
Promosyon, başlangıç ta satışları arttirıyor gibi göriinse de. uzun vadede gazeteye zarar getiriyor.
vaşının ba^ ovunculanndan bırı.
Sun ve Tımesgazetelerinin,fîyatlan-
nda vaptığı indinm üzerine diğer
İngiliz gazeteleri neredeyse batma-
lanna vol açacak kampanvalara gir-
mek zorunda kaldı. Orneğın. Daily
Telgraph 60 kupon bıriktirene 600
sterlin (yaklaşık 12 mılyon TLl
tutarında bir tatil paketi vermeye
başladı.
Murdoch'un fiyatlan kırması.
1930larda Lord Camrose'un Daily
Telegraph'ın fiyatını yan yanya dü-
şürmesine benzjyor. Bu kampan-
yanın sonunda üç ay içinde Daily
telegraph'ın satışı ikive katlanmıştı.
Medya analistlerinin gazete pa-
zannm fıvatlara duvarlı olmadığı
yönündeki iddialannı çûrütmek
üzere Lluslararası Haber örgütüne
bağlı gazete ışvercnleri bu örneği öne
sürdü.
Times'ın fiyatının 45 peniden 30
pcnı>e indırilmesiyle mevdana gelen
tiraj patlaması. gazete sahıplennin
beklentılennden daha büvük oldu
Fiyatlann düşürüldüğü ekim ayı-
nda, günlük satışlarda 89 bin dolay-
lannda bir artış meydana geldi. Bu-
gün Times 444.503 saıarken. Guar-
dian 403.124. Indcpendent 328.562
satıyor. Ne var kı. Times'ın rakipleri
tirajdaki söz konusu artışın uzun
ömürlü olmavacağını düşünüyor.
Daily Telegraph"ın pazarlama
müdürü. Times'ın fiyat indiriminı
büyük bir hata olarak değerlendıre-
rek. şöyle diyor: "Fiyat indiriminden
önce benim tahminİerime göre Ti-
mes"m vıllık zararı 4 milyon sterlin
dolavlannda idi. Şimdi vılda 20-25
milyon sterlin zarar ettiklerini sanı-
yonım. Bizler bu kadar büyük bir za-
rarın altına giremeyiz. ancak L lusal
Haber örgiitü girebilir. Reklamcılar
ise şu anda beklemede. 6 a> lık bir süre
bo\unca Times'ın okuvucu kitlesini
izleyip, ilan vermeye devam edip etme-
yeceklerine karar verecekler."
Fınancıal Times'ın pazarlama
müdürü Terry Damer kalıteli bir ga-
zetenin değerinın fıyatı ile ölçüleme-
yeceğini belırtcrek şöyle konuşuyor:
"Kaliteli gazeteler İngiltere'de ger-
çek bir sorun. Geleneksel ilkelerden
ödün vermemek için üriinlerimizi ger-
çek değerinin altında satıyonız. Or-
neğin bizim gazetenin fiyatı 65 peni.
Bu flyata metro bileti bile ala-
mazsınız. Hatta hediye paketi yap-
mak için kullanılan kağıtlar bile daha
pahalı. Gazetenin imajını konımak
için zaran göze alıyoruz." Damer de
öteki rakipleri gibi Times'in fiyat in-
dirimine daha fazla dayanamaya-
cağını düşünüyor. Damer "Bu iıidi-
rime gelecek sene son vereceklerini
sanıyonım. Öte yandan gazetenin
yeni 90 bin okuyucusumın gazeteyi al-
maya devam edip etmeyeceğini de gö-
rec^iz." diyor.
Financial Tımes ve Dailv Teleg-
raph gazetelen. tirajı arttırmak veya
en azından konımak için fiyat indiri-
minden başka yollann da varoldu-
ğuna dikkat çekıyor Telegraph'ın
okuyuculanna sunduğu büyük tatil
olanaklan ekim ayında tirajı 1.011.
172"ye çıkarttı. Kampanyadan önce
tiraj bir milyonunun altında seyredi-
yordu.
Financial Times'ın kampanyası
Telegraph'a göre daha ucuza malo-
luyor. Belli başlı promosyon önerile-
rinin baş^ında lüks lokantalarda öğle
yemeği: ingiliz Hava Yollan'nda bir
bilet parasına iki bilet; yalnızca 10
sterline Kraliyet Opera Evi'ne bilet;
yine yalnızca 10 sterline Lotus Orga-
nizer bilgisayar programı (gerçek fı-
yatı 99 sterlin). Bu öneriler paketinin
içinde en fazla talep opera biletlerine
oluyor.
Independent ise okuyuculanna
bir kereye mahsus olmaİc üzere 30
bin sterlin kazanma şansı tanıyor. 60
yıl önce-de gazete buna benzer bir
kampanya başlatmıştı. O dönemde
kampanyanın getırdıği kar umu-
lanın altında olduğundan. girişim
zararla kapanmıştı. 2. Dünya Savaşı
gazetinın imdadına yetişmeseydi za-
rar daha büyük olacaktı.
The Independent
Japon medyası gücün tadını çıkanyor
G
eçen yaz. Japonya'da so-
nunda siyasal bir devrim
meydana geldiğinde ülkenin
ü'cari televizyon kanallan idareyi cle
alıp, seçimlerin yönlendirilmesinde
ne denli güçlü olduklannı keşfetme-
nin tadını çıkarmaya başladılar. Se-
çimlerde yenilcnler ise şimdi intıkam
peşinde: bu gücü yeniden televizyon
tüpünün içine geri sokmaya çalışı-
\orlar.
Japonya'da politik habercilik yı-
llarca yaşh politikacılann.
yıpranmış imajlanyia. asla tam ola-
rak açıklığa kavuşamayan bazı ko-
nulan ağızlannda gevelemelerinden
öteye gitmemiştı. Ancak. Liberal
Demokratlar'ın karşısında önemli
sayılabilecek muhalif bir grup bu-
lunmadığından durumun böyle ol-
maşı pek de önemsenmiyordu.
Ülkenin devlet tekelindeki tele-
vizyon kanulı olan. ancak, bugün
artık bağımsız çalışan NHK'de
uzun sürcdir haber spikerliği yapan
\ Taro Kimura. 'Bu. II. Dünya Sa-
v aşı'ndan bu > ana ülkede gerçekleşti-
rilen en önemli seçimlerdi. Herkes bir
anda, bundan önceki seçimlerde
önemli bir rol oynamavan televizvo-
nun aslında ne denli büyük bir güç ol-
duğunu farketti" diyor. Liberal Dc-
mokratlara venı veni güçlenme>e
başlayan medyaya karşı yeniden
hücuma geçme fırsatını TV Asahi'-
nin haber müdürü olan Sadayoşi
Tsubaki verdi. Düzenlenen bir tele-
vizyon yayıncılığı toplantısında
Tsubaki. kendisinin ve ış arkadaşla-
nnın. hazırladıklan haber program-
lan ve seçim haberleriyle partinin 38
vıllık iktidannı kırmak amacıyla işe
koyulmuş olduklannı anlattı
Tsubaki'nin açıklaması politika
sahnesinde büyük bir sarsıntıya yol
açtı. Televizyonun gücünün yönlen-
dirilmesı konusunda özellikle
ABD'de yıllardır sürmekte olan
tartışma. bu açıklamalan izleyen
birkaç hafta içinde Japonva"da da
kamuoyununun en önem verdiği
konu haline geldı. Posta ve Teleko-
münıkasyon Bakanlığj geçtiğimiz
hafta kanalın çalışma lisansını yeni-
lerken kanalın taraf tutan tavırlan
için pişmanlık duyduğunu açıkla-
masını şart koştu. Televizyon kanal-
lan. özellikle de NHK. Japonya'da
iktıdara meydan okumadıklan za-
manlarda bile yıllarca çok büyük bir
güç unsuru olmayı sürdürdü. Ka-
nal. Japonya'nın endüstriyel gelişi-
mı gibi konular üzerine çok etkileyi-
ci belgeseller hazırlamasına rağmen
bu programlan bürokratlann, sa-
nayicilerin ve politikacılann kanştı-
klan bazı yolsuzluk olaylanna bir
kez bile değinmeden yıllarca ekrana
getirmeyi sürdürmüştü.
Hollyvvood, kablolu televizyona yenik düştü
Dcv Paramount stüdyosunu almak
için eırışilcn kavga. QVC'nin. hisse
başına 80dolarofan tcklıtlnı 90dola-
ra çıkarmasıvla iyıce kızı^tı Viacom or-
taklığı. geçen hafta Paramount'u satın al-
mak ıçin. his<e başına 85 dolar. vam toplam
olarak 10 mılvar dolar teklıfctmiştı.
Paramount, bir baskctbol takımından tu-
tun da. ülkenin en büyük yayınevine kadar
bir di/ı mûlke sahip. Reuter'ın hıldirdiğıne
göa\ şırkcı. ortaklık ıçın kablolu televizyon
ışlcimeccsi Viacom'udahaönccdenscçmiştı.
QVC'nın teklifı. tercıh edılen ortak konu-
mundaki Viacom üzerindc de baskı olııştu-
ruyor. Q\C. mahkemeyc başvurarak. Pa-
ramount"un. başka bir şirkete katıldığı tak-
dırde. Viacom'un /arannı gıdennek u/ere
\ apıığı anlaşmayı geçcrsiz kılmanın yollannı
arıyor. MTV müzik kanalının ve med\a\a
aıt başka mülklerin sahibi Viacom vanında
daha kııçük bir şırket olarak kalan ve Ame-
rikanın en büyük ycrcl telefon hızmetını ve-
rcn BelISouth gıbı büyük şirketlerle kurduğu
ıltıfakla konumunu guçlendıren Q\'C. Para-
mount hısseicrının vüzde 51'ını almuyı he-
deflıvor.
QVC'nin şctl Barry Diller. Paramount'ta
stüdvo şcfi. Rupert \Iurdoch'ın Fo\ Tcle\ız-
yonu'nun başı olarak çaiıştığı vıllarda, Holl-
v wood"un en yetenekli işletmecilerinden biri
olarak ün kazanmıştı.
Paramount'u almak ıçın verilen savaşta
düşmanı olan Vıacom'un şerl Sumner Reds-
tone. Amerika'nm önemli şirketlerini ele ge-
çinnek için daha önceleri de savaşa girmiştı.
Büyük şjrketierce desteklenen Redstone.
Wall Street'in yatınmcılar çevresinde Holly-
vvood kökenlı Diller'den daha fazla tanını-
\or.Hollywood'ın bağımsızhğını koruya-
bılen son büyük stüdyosu Paramount'un
satışa çıkanîmasının nedeni. program-
larının. kablolu televizvonlar ve telefon hat-
lan yoluyla fılmleri vc öteki hizmetleri pa-
zarlamayı başaran medya devlen tarafmdan
kullanılabilecek olması.
QVCnin teklifı. BelISouth şirketinin. bu
alımda QVC"ye 1.5 milyar dolar yatınm ya-
pacağını söylemesınden bir gün sonra. bor-
sanın kapanmasının hemen ardından açı-
klandı. Teklifin geçerli olabılmesı. Paramo-
unt ile Vicom arasındaki. Paramount'un
başkalanna oldukça pahalıya satılmasına
neden olan bağlayıcı hükümlerin, mahkeme
kararıyla iptal cdilmesıne bağlı. Mahkemc-
nin gelecek hafta birkarara varması beklenı-
vor.
Ostankino'nun üst düzcy yöneticile-
rinin. "devlet televizyonumın, devlet
başkanınuı ekibine mümkün olduğu
kadar yakm olması gerektiğine"
inandıklannı söylüyor.
Yeltsin'in parlamentoyu feshetti-
ği tarih olan 21 eylülden sonra Os-
tankino televizyonu izleyicilerinin,
Yeltsin karşıtlannın neler yaptığını
öğrenme şansı olmadı. Örneğin,
parlamentonun eylül sonlannda
Yeltsin'i suçlamak ve Başkan
Yardımcısı Aleksander Rutskov'u
başkan vekili olarak atamak
amacıyla yapılan oylamadan üstün-
körü ve gecikmeli olarak sözetti. Os-
tankino, aynı zamanda parlamento-
ya yapılan saldından önceki hafta
boyunca Rutskov'un günlük basın
toplantılannı da haberlerine dahil
etmiyordu. Başka bir deyişle, Rus-
lann büyük çoğunluğu için öteki ta-
rafın varlığı diye bir şey söz konusu
bile değildı.
Ostankino, son derece kısıtlı ola-
naklarla çalışıyor. Televizyon mer-
kezinde 5 bin devlet memurunun
çalışmasına karşın, Moskova'da ye-
rel haberler için sadece yedi kamera
kullanılıyor. Ancak tüm bu
kısıtlayıcı koşullar, Rus halkının
vüzde 80'inin Ostankino'yu izleme-
sini önlemiyor. Ostankino. haberle-
ri, yorumlan, talkshowlan ve Bre-
zilya dizileriyle en geniş kapsamlı
kanal olmayı sürdürüyor. Rusya'-
dan başka Baltık ülkelen. Lkrayna
ve eski Sovyet Cumhuriyetleri'nin
hemen hemen hepsi bu kanalı izli-
yor.
Televizyon
kanallannın
birbirleriyle
rekabete girme
gücünden yoksun
olduğu ülkede,
darbe girişimlerine,
kitlesel .
ayaklanmalara yer
veren haber
programlan halkın
ilgisini çekmeye
devam ediyor.
Ogorodnikov. kriz dönemlerinde
bir haber spikerinın, programında
ele alacağı konularla ilgılı önemli
kararlar veremeyeceğini biliyor.
Ancak en sakin günlerde bile haber
konulannı hanrlarken bir Yeltsin
karşıtına biraz fazla yer ayırmak,
son derece riskli olabiliyor.
Televizyon Merkezi'nin en büyük
patronu. Komünist Parti'nin eski
sekreterlerinden biri. 54 yaşındaki
Bragin. bundan iki üç yıl önce parti-
den aynlarak Yeltsin'in saflanna
geçti. Bragin'in Ostankino binasının
10. katındaki bürosu ile Kremlin
arasında direkt telefon hatlan bu-
lunduğu biliniyor. Profesyonel bir
politikacı olan Bragin'in yayıncılık
konusunda hiçbir deneyimi yok.
Yeltsin ocak ayında onu Ostanki-
no'nun başkanlığına atayana kadar
parlamentodaki kitle medyası ko-
mitesine başkanlık ediyordu.
Bragin'e. Televizyon Merkezi'-
ndekı işi konusunda Yeltsin'in
yakın dostu ve başkanbğa bağlı dai-
relerden bin olan Federal Bilgi Mer-
kezi'nin müdürü Mihail Poltora-
nin'in rehberlik ettiği söylenıyor.
Geçen ay. Bragin tarafından işten
kovulan haber programı sunucusu-
Aleksander Lyubimov. "Diyelim ki,
petrol bakanı televizyona çıkmak is-
tivor. Bragin'i arar. O da bakanın
yayına çıkartılıp çıkartılmayacağına
karar verir. Poltoranin'in isteklerine
uyarsa Bragin onu televizyona çıkar-
tacaktır" sözleriyle televizyonda ış-
lerin nasıl yürüdüğünü anlatıyor.
ITelevizjon, Yeltsin
karşıtlanna yer vermiyor
Bragin bugünlerde yeni bir so-
rumluîuk üstlenmişdurumda.
Ostankino'yu idare etmeyi sürdü-
rürken bir yandan da yeni parla-
mento ıçin Yeltsin taraftan "Rusya'-
nın Seçimi" partısi için adaylığını
koydu. Geçen aykı seçim kampan-
yası boyunca Oslankino'nun komü-
nisılerden ve diğcr Yeltsin karşıtı ra-
kip partılcrden neredeyse hiç söz et-
mezken. programlann'da Rusya'nm
Seçimi'ne geniş, yer ay ırması kimseyi
şaşırtmadı.
Ancak kanalın son 10 günde Rus-
ya'nın seçimine yönelik" haberlere
daha az yer verdiği gözkniyor. Ogo-
rodnikov. haberlerin seçiminde ön-
cedengörülendengesizliğin Bragin'-
in kampanyada yer almasıyla ilgisi
olmadığı konusunda ısrar ediyor.
Rusya'nın Seçimi partisinin kam-
panyaya rakiplerinden önce başla-
ması nedeniyle. kanalın o günlerde
böyle bir yola başvurmak zorunda
kaldığını. ancak tüm partiler hazır
olduğunda her partiye ait günlük
haberlerin 40'ar saniyelik eşit süre-
lerle verilmeye başlandığını
belırtiyor. Ne var ki, Ostankino'nun
haberlerinde bugünlerde görülen
eşitliğin geçici olduğu düşünülüyor.
Seçimler sona erer ermez farklı gö-
rüşlere yer verme uygulaması büyük
olasılıkîa bir sonraki özel duruma
kadar rafa kaldınlacak. Yine de.
Kremlin'lc olan telefon bağlantısını
kesmek gibi bir tasan henüz gün-
demde yok.
Marcia Kunstel,
Joseph Albright