Katalog

YOLKESENIRMAK Hıfzı V. Velidedeoğlu 4 bası 30.000 (KD\ ıçınde) Çağdaş Ya\ mları Turkoi a%ı Cad. 39-41 Cağaloçlu-htanbul Odemeli gönderilmez Cumhuriyet HUKUKSUZDEMOKRASİ HalitÇelenk 3. bası 30 000 (KDV ıçınde) Çağdaş Ya\ tnları Turkocağı Cad. 39-41 Cağaloğhı-İstanbu! Ödemeli gönderilmez 78. YIL SAYI 24873 / 7000 TL (KDV,ando) KURUCUSU YUHÜS NADİ (1924-1945) BASYAItöl NADİR NAOİ (1945 1991) 12MSIM1993CUMA Hükümetin Onündeki Sınav... Çok değil, kısa bir süre önce, ülkemizde ciddi boyutlara ula- şan bir "cumhurbaşkanhğı" sorunu vardı. Sonın şimdi çözûlmüş bu- lunuyor. Demirel'in "oncül"ü ÖzaF- ın zamanında Çankaya bir anayasal tartışmamn odak noktasım oluşturuvordu. Köşk, >aktinden önce böşalın- ca, ülkede sivasal bir bunalı- ma düşülmeden yeıü cumhur- başkanı seçimi vapıldı. Başlangıçta Say ın Demi- rel'e yönelik yeni birtakım kuşkular > ok değildi. Bir parti genel başkanının Cumhurbaş- kanlığı makamına oturmasıyla sakıncalar doğabileceğini söy- leyenler vardı. Ancak aradan geçen sürede bu soru işarerinin büyük çapta dağıldığı göriiiü- yor, Cumhurbaşkanı Demirel, anayasal sınırlara saygılı bir rururnu benimsemiştir. Hûkümetle Cumhurbaşkanı arasındaki mesafe, ne gereğin- den uzak ne de yakmdır. Devletin doruğunda sağ- lanan bu denge, sivasal \ aşam- da farkına varılamayan bir ra- hatlama yaratmıştir. Devlet hayatında denge, doğal sayılır; kendisini hissettirmez; ancak dengeler bozuiduğu zaman do- ğan tedirginlik gerilim türetir. Ne var ki bu gözlem, baş- kentte her şeyin ivi gittiği an- lamına gelmiyor; Cumhurbaş- kanlığı sorunu diye bir şey kal- masa da hükümet sorunu >ar. Çünkü koalisyon hükümetinin Başbakanı Çiller ile Başbakan Yardımcısı Karayalçın soru işaretleriyle donanmış bir yol- da yüriiyorlar. Bu soru işaretlerinin yerel seçimlerin y apılacağı 27 mart gününe kadar eksilmesi kolay değil. Sayuı Çiller'in DYP Meclis Grubu'yla, parti örgütüyle ve koalisvon ortağıyla ilişkileri sıcak bir ortamda gelişrniyor. Sayın KarayaJçın'ın konumu daha sağlıklı görünüyor; ama SHP'nin hükümerteki varlığı tartışma konusudur. Daha da çarpıcı olan bir ger- çek de şudur: Türkiye'nin bu- günkü sorunlarını terazinin bir kefesine, hükümeti öteki kefe- sine koyduğumuz zaman so- nınlar ağır basıyor. Koalisyon hükümeti 27 mar- ta kadar başarı yönelimini ya- kalamak için ne > apabilir? Ekonomik durumu düzelt- mek için alınacak her önlem. bu kadar kısa bir sürede sonuç- lannı duyuramaz. Koalisyon Protokolü'nde y azılı demokra- tikleşme programını DYP gnı- bundan geçirmek olanaksız sa- vılmalıdır. Lstelik Sayın Çil- İer, ••demokratikleştirme'"nin lafını ağzına almıyor; yalnız "'özelleştirme' misyonuyla gö- re\e geldiği izlenimi \eriyor; bunun dışında, teröre karşı hü- kümetten istenen hukuk ön- lemleri demokrasiye ters ko- şulları zorluyor. Böylece geriye yalnız teröre karşı savaşımda başan ola- nakları kalıyor. Toplumda esen rüzgar da bu yönelişe elverişlidir. Ülkede bir deprem y aşamyor. Atatürk'ün kıûduğu Cumhuriy et'in tehli- ke<ie olduğu duy gusu, nercdey- se toplumsal bir kaygıya dö- nümüştür. Varoluşumuzun te- meflerine döniik bir tehdit kar- şısnda, sa\unma ve korunma refeksi öne çıkıyor; kamuoyu hiikümetten terörü bitirmesini istnor. Öyle görünüyor ki önümüz- deü kısa dönemde. hükümetin y aıgısını belirleyici en önemli ağrlık, terör karşısında başarı kazanıp kazanmadığı sorusun- dLabelirlenecek... Cumhuriyet Yurtdışmda tedavi olanlarm kontrolden geçmeleriistendiIthal kaııcla AIDSkuşkusuTÜREY KÖSE YUSUFÖZKAN ANKARA - Almanya'da or- taya çıkan AI DS'li kan skanda- lı. Türkıye'ye de sıçradı. Sağlık Bakanı Rıfat Serdaroglu. Al- manya'dan, AIDS vırüsü taşı- yan İcan ithal edilmiş olması ıh- tımalıne karşı alarm verdı. Ser- daroğlu, "Hangi tarihlerde ne kadar kan ithal edilmiş, bunlan tek tek açıkJayacağım. İthal edjldiğini biliyorum. Doğrudan Alman\a'dan olması gerekmez, başka ülkeler üzerinden de gel- miş olabilir" dedı. Serdaroglu. yurtdışında tedavi olurken kan alan hasıalara. kontrolden geç- melen çağnsında bulundu Bugüne kadar y^ırtdışından kan ithal edılmedığinı savunan Kızılay Ge- nel Başkan Vekilı Dr Ertan Gönen ıse. "Eğer bakanlık ithal ettiyse. kendilerine sormak lazım. Etmemeleri gerekirdi. Kızı- la>"da yeterince kan stoku \ar" açıkla- masını yaptı Sağlık Bakanı Serdaroglu, Almanya"da ortaya çıkan AI DS'li kan skandalı üzenne. Kızılay Genel Başkanlığı'ndan. kan \e kan ürünlen mıktannın dökümünu ıstedı. Ser- Sağlık Bakanı Rıfat Serdaroglu. kan ithaline karşı alarm >erdi. • Sağlık Bakanı Rıfat Serdaroglu, Almanya'da ortaya çıkan AIDS'li kan skandalı üzerine. Kızılay Genel Başkanlığı'ndan, kan ve kan ürünleri miktannın dökümünu istedi. Serdaroglu, Türkiye'ye hangi ülkelerden kan ithal edildiğini kamuoyuna duyuracağını bildirdi. • Kızılay Genel Başkan Vekili Dr. Ertan Gönen ise kurumun bugüne kadar yurtdışından hiç kan ithal etmediğini vurguladı ve 'Sağlık Bakanlığı, ithal ettiğini söylüyorsa bunun nedenini sormak gerekir. İthal etmemeleri gerekirdi. Neden ettiklerini sormak lazım. Gerekçeleri ne? Türkiye'nin yeterli kan stoku var. Yapmamalan gerekirdi' dedi. daroğlu. Türkiye'ye hangi ülkelerden kan ithal edildiğini, bugün duzenleyeceğı basın toplantısı ıle kamuoyuna duyuracağını bil- dirdi Sağlık Bakanı. kan ithal edılmedığı yolundaki açıklamalann dnımsdtılma>ı üzenne. Cumhunyet'e. şu bılgılen verdı "Hangi tarihlerde, ne kadar kan ithal edilmiş, y aruı (bugün) bunlan tek tek açıkla- yacağım. Ön ithal iznini biz >eriyoruz. Bu nedenle ithal edildiğini biliyorum. \ arın (bu- gün) yurtdışında o tarihlerde kan kullanan- lara da çağrıda bulunarak. kontrolden gec- melerini iste>eceğim. Doğrudan Almanya*- dan ithal edilmesi gerekmez. Başka ülkeler üzerinden de gelebilir. Yani Almanya'dan doğrudan gelmez de, Almanya'dan fngilte- re'ye gider > a da bir başka ülkeye gider, ora- dan bize gelir. Bunları da araştıracağız." Kızılay Genel Başkan Vekilı Dr. Ertan Gönen de Cumhunyet'ın AIDS'li kan ıtha- lı konusundakı sorulannı yanı- tladı. Kızılay Genel Baş- kanlığı'nın. bugüne kadar yurtdışından hıç kan ithal et- medığıni vurgulayan Gonen, şu açıklamayı yaptı "Sağlık Ba- kanlığı, ithal ettiğini söylüyorsa bunun nedenini sormak gerekir. İthal etmemeleri gerekirdi. Kızılay olarak biz kan ithal et- medik. Bakanlık ediyorsa. on- ların bileceği iş. Neden ettikleri- ni sormak lazım. Gerekçeleri ne? Türkiye'nin yeterli kan sto- ku var. Vapmamalan gerekirdi. Bugün Türkiye'de. en emin kan alınacak yer Kızday "dır. Biz ge- çen yıl Amerika'dan hemofili hastalarının tedavisinde kullam- lan 'Faktör-8' preparatını bağış aldık. Ama hepsinin de AIDS testini yaptırdık. Hepsinin üzerinde kontrol numarası tar. Bunun dışında Türkiye 1 ye kan >e kan ürünü girmedi. Gülhane Vskeri Tıp \kademisi (G\TA), belki NATO aracılığı ile almış olabilir. Ama GATA'nın da alacağını sanmıyorum." Alman^a'nın Koblenz kentınde. UB Plasma adlı ozel kan bankasının. masraf- tan kaçmmak ıçın. elındekı kanlan test et- UArkastSa.I5,Sü.l'de Vietnam deneyimli uzmanlar 8 yıl boyunca 560 kişiyi eğitti PKK'yakarşıABD^öntemi• Türkiye'deki üst düzey emniyet yetkilileri ile istihbarat subaylannı eğitime tabi tutan ABD'li gerilla savaşı ve terörle mücadele uzmanları Güneydoğu'nun coğrafı konumu ve toplumsal yapısı üzerinde değerlendirmeler de yaptılar. FLATKOZLUKLL V\ ASHINGTON - ABD. terör örgutü PKK'yla mucadele- sınde Turk devletıne verdığı yardımı arttınyor. Bu kapsamda aralannda "Gerilla savaşı" alanında Vietnam tecrubesı bulu- nan bazı uzmanlann, Türkıye'de üst düzey emnıyet gore\lılen ıle istihbarat subaylannı eğıltıkleri öğrenildı. Edınilen bılgılere göre. ABD Dışışlen Bakanlığı bünyesinde kurulan "Terörle UArkasıSa.l5,Sü.3'de DİYARBAKIR PKK davasında 15 idaııı, 14müebbet • Diyarbakır Sıkıyönetim Mahkemesi'nde karara bağlanan 130 sanıklı 'PKK ana davası'nda 15 sanık idam. 14 sanık ömür boyu hapis cezasına çarptınldı. Mahkeme. 3 sanık için 24'er, 2 sanık için 20'şer, bir sanık için de 18 yıl hapis cezası verdi. 48 sanık 1 -15"er yıl arasında değişen hapis cezalanna çarptınhrken, 32 sanık beraatetti. Mö.Sayfada DIŞİŞLERİ Çekiç Güç'ün görev süresi uzaülsm • Dışişleri Bakanlığı'nda yapılan değerlendirmelerde. Çekiç Güç'ün PKK'ya yardım ettiği ve "ulusal çıkarlanmıza' uymadığı iddialan gerçekçi bulunmadı. • Dışişleri Bakanlığı'nca. Çekiç Güç"ün aralık ayında dolacak görev süresinin uzatılması isteniyor. Dışişleri Bakanlığı 'Çekiç Güç, PKK'ya karşı Türkiye'nin kozu' yorumunu yaptı. HALUK GERAY'in habePİ • 6. Sayfada Güneydoğu için kurulan 'özel ordu'nun komutasını yapacak subaylar, ABD'li uzmanlar tarafından eğitilenlerden seçilecek. Hükiimete sctutikalankm nuıhakfet• Türk-İş Genel Sekreteri: Birçivi çakılmadı, biradım atılmadı. DÎSK Genel Başkanı: Emekçi sınıflann çıkanna parlamentoya sağlıklı yasa tasanlan sunulmuyor. Sunulanlardaçıkmıyor. • Hak-İşGenel Başkanı: İşçi kesimi birlıkte hareket etse, iktıdar dahil, hiçbir güç karşımızda duramaz. Eğitim-tş Genel Başkanı: Memur sendikalan konusunda güdük bir yasa çıkanlacağı yerde, iyi biryasal düzenlemenin tartışılması başlatılmalı IŞIK KANSU ANKARA - DYP-SHP koalisyonu. calışma yaşamının demokraükleşmesine ılışkin vaatleri yenne getirmedığı gerekçesiyle eleştinhyor. İşçi ve memur örgütlen: ıktıdann, memur sendika- lannı yasal düzenlemeye kavuşturmada. kjsıt- lamalarla dolu bulunan sendıkalar ıle toplu ış sozleşmesı, grev ve lokavt yasalannda gerekli de- ğışıklığı \apmakta geciktığiru savundular. İşçi ve memur örgutlen, DYP-SHP koahsyo- nunun, calışma yaşamına ibşkın bugüne değın yaşama geçırmediğı konulan. özetle şu nokta- larda topluyorlar - Memur sendikalan yasal düzenlemeye ka- vuşturulmadı. UArkasıSa.l5,Sü. l'de MOĞULTAY'DAN ELEŞTİRİLERE YANITB/5. Sayfada Işsizlik sigortası biçimleniyor • Öncelikle Zonguldak'ta uygulanması planlanan ışsizlik sigortası >asa tasansının önümüzdekı hafta son şeklinı alacağı belirtiliyor. ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - İşsızlık Si- gortası yasa tasansı, önümüzdekı hafta son şeklini aİacak. Sıgortanın fınanse edileceği kay- nak, Calışma ve Malıye Bakanlan tarafından belırlenecek. Calışma ve Sosyal Guvenlık Bakanı Mehmet Moğultay ile Maliye ve Gümrük Bakanı İsmet Attila. Işsizlik Sigortası Fonu'nun Tasarnıfu Teşvık Fonu kesıntılennden karşılanması ko- nUsunu karara bağiamak üzere. önümüzdeki hafta bir araya gelecekler. Calışma Bakanlığı mArkasıSa.l5,Sû.l'de PTFnin işçi ücretleri müteahhite gitti • PTT Genel Müdürlüğü'nce İstanbul Anadolu Yakası Başmüdürlüğü'ne gönderilen işçi ödenekleri maaş olarak dağıtılmak yerine alacaklı müteahhit fırmalara verildı. ZAFER AKNAR İstanbul PTT Anadolu Yakası Başmüdürlü- ğü. müteahhit fırmalann üstlendiğı işlen ken- disı yaparak kurumu 35 mılyar hra zarara uğ- ratmasının ardından. bu kez de Genel Müdür- lük'çe gönderilen işçi ödeneğını müteahhit fır- malara verdıği anlaşıldı Müfettiş raporlannda. 1992 yıl sonu itıbanyla gönderilen 83.5 mıl- yarlık işçi ödeneğınin. 60 mılyannın. başta Ere Enerjı Telekom AŞ olmak üzere dığer muteah- hıt fırmalara venldıği belırtıldı. Ere Enerjı Telekom AŞ ıle PTT Anadolu Ya- kası Başmüdürlüğu 1991-1993 yıllan altyapı çalışmalannı kapsayan bir sözleşme ımzaladı. MArkastSa.l5,Sü.7'de Tarih Sürecinde Dinler ve AMERİKA 'Saf Püritenlerden. 'başkaldıncı' Protestanlara: Katolik Başkan'dan mezheplere. Amerika'da var olan dinsel yapı ve örgütlenmeler... Protestan ABD'nin ilk Katolik Başkanı J.F. Kennedy'nin hâlâ aydınlatılamayan suikastinin ardmda, bağnazlann hazırladığı bir komplo mu vardı? Prof. Dr. Niyazi Ökten'in yazı dizisi yiPllCUMHURİYET'tB TOBB Başkanları Teröre çözüm ekonomide • Başbakan Çıller'ı zıyaret eden Doğu ve Guneydoğu'daki borsa ve odalann başkanlan terörün sıyasetle çozülemeyeceğıne. bölgeye yapılan yatınmlann artınlması gerektiğınedıkkat çektiler Başkanlar Irak'a uygulanan ambargonun kaldmlmasını ıstedıler. 16. Sayfada Karayalçın Koalisyondan memnunuz • SHP Genel Başkanı Murat Karayalçın, DİSK'e yaptığı ziyarette koalisyondan memnun olduklanru belırterek "Mesela terörle mücadele y asası biz koalisyonda olmasaydık bu şekliyleçıkmayacaktı" dedı. Karayalçın ülkeyaran için koalisyonda kalmak zorunda olduklannı söyledı U5. Sayfada KKTC Clinton'dan sertuyarı • ABD Başkanı Bill Clinton. Kongre'yegönderdıği Kıbns raporunda KKTC'nin BM'nin önerdığı paket planı reddetmeyi sürdürmesı durumunda. daha fazla yalnızlığa ıtıleceğını söyledı. Clinton, Türkiye'den destek arayışında olduklannı behrttı FUATKOaUKLUnun \8.Sayfada öncski 14.872,65 DCn 15.197^9 Türkiye'de ilk kalite ödülü, Brisa Aa • TÜSİAD ıle Kalite Derneği'nın birlikte verdiği kalite ödülünün Brisa'ya verilmesinın gerekçesı. "Kalitenin geliştirilmesi için, çabalann birleştirildıği bir sıstem olan toplam kalite yönetiminin başanyla uygulanması." M11. Sayfada