Katalog

Cumhuriyet Imtiyaz sahıbı Bcıin Nadi • Genel Yayın Yönetmenı. Ozgen .\c*r • Genel Yayın Koordinatöru Hikmet Çelmkay* • Yazı Işlen Muduru Cdal Başlaag* • Görsel Yönetmen: Ali Aar • Duzenleme: Mıslafa Saflamer • Ankara Temsılcısi: Cuaeyt Arcajurek Haber Mudurleri- Mastafa Balbay, Işık Kansa lzmir Temsilci V.: Serdar Kızık Adana Temsilcısı. Çetin Yijenoflu Istanbul Haberleri: Şeaay Kılkan Dış Haberler' Ergan Balcı tş-Ekonomı: Şukran Ketenci Yun Haberlen: Metomrt Saraç Makaleler: Suni Karadrea SporAbdUkadir Yucdmao Dü- zeltme: Abdullah Yancı • Muessese Mudilr V.: Erol Erkut • Koordinatör: Abmct Korulsan • Muhasebe Bulent Ycner • Idare: Hiıseyia Gorer • Işjetme: Öoder Çeflk • Bılgı-lşlem: Nai] İnal • Bılgısayar Sıstem: Mariivet ÇiJer • Rcklam: Reba Işıtman Basım Cumhuriyn Matbaacılık ve Gaznecilik T.A.Ş. • Yayımlayan: Yenı Gün Haber Ajansı Basıfı ve Yayıncılık A.Ş. Türkocagı Cad. 39/41 Cağaloglu 34334 la PK. 246 Istaobui. Tel: 5!2 05 05 (20 hat), Tda. 22246, Fax (1) 513 85 95 • Burclar Aakan: Z. Gökalp Blv. tnkılap S. No: 19/4, Tel: 433 11 41-47, Tda: 42344, Fu: (4) 433 05 65 • Izmir H. Ziya Blv. 1352 S. 2/3 Tel: 83 12 30, Telra 52359, Fax: (51) 89 53 60 • AdaBK lnönü Cad 119 S. No: 1 Kar 1, Tel: 59 37 52 (4 hat), Teler 62155, Fax: (71) 59 25 78 TAKVİM 5OCAK1993 İmsak: 5.50 Güneş. 7.22 Öğle: 12 14 Ikındi 14.35 Akşam. 16.56 Yatsı. 18.22 AnneEğitim Merkezi açılıyor • İSTANBUL (AA) - Türk Kadınlar Bırüğı tarafından yaptınlan "Sosyal Pediatri ve Anne Eğiti Merkezi", 6 Ocak 1993 Çarşamba günü Vali Hayri Kozakçıoğlu ve eşi Sabire Kozakçıoğlu tarafından törenleaçılacak. Tûrk Kadınlar Biriiği Beşiktaş Şubesi Başkanı Meral Silahtaroğlu yapüğı yazılı açıklamada, merkezin Şişlı Etfal Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıklan Kliniği'ne bağlı olarak yaptınldığını belirtti. Silahtaroğlu, hastanenin doğum klıniklenndedoğan tüm bcbekleresağlık hizmetleri verileceğini, bunun yanı sıra anne adaylan ve annelerin haftada iki gün televizyon ve video aracılığı ıle eğitıleccğini kaydeili Elvis Ppesley çigınhğı • WASHINGTON(AA)- Amenkalı ünlü Rock şarkıctsı Elvis Presley'in doğumunun 58. vıldönümü olan 8 ocakta milyonlarca Elvis pulunun satışına başlanacak. Amerikalılann "Elvis çılgınlığı haftası" olarak nitelendirdıkleri hafta boyunca televizyonlarda Elvisfilmlenve belgeselleri gösterilecek. Elvis'in doğum gününde, Tennessee eyaletinin Memphis kentinde bulunan malikanesinde de anma törenleri düzenlenecek. Elvis'in Graceland denilen evi, ABD'nin en fazla ziyaret edilen.müzelerinden biri oldu. Ünlü sanatçıyı gcçcn ağustos ayındaki 15. ölüm yıldönümündede milyonlarca insan anmıştı. Guatrvezeka •GAZİANTEP(AA)- Tiroit bezinın fazla ya da az çalışmasının hastahk nedeni olduğu, bebek veçocuklarda zeka geriliğıne yol açtığı bildırildi. Gaaantep Üniversitesi Tıp Fakültesi Nükleer Tıp Ana Bılım Dalı Başkanı Yrd. Doç. Dr. Erol Ergüler. halk arasında "guatr" diye bilinen tiroit bezı hastaiıklannın. Türkiye'de sanıldığından yaygın olduğunu belirtti. Guatnn, vücudun bötün fonksivonlannı olumsuz etkiledığini kaydeden Ergüler, "Ellerde titreme ve terleme. çabuk sirurlenme, iştah oimasına rğmen belirgin zayıflama, tiroit bezinin fazla çalışmasıyla ortaya çıkan belirtilerdir. Az çalışması durumunda da hareketlerde yavaşlama ve vücudun şışmesı gibi belirtilergörülür. Hastahğm ılerlemesı ise kalp krizi gibi ciddı tehlıkelereyo) açar." Hlinçstz kozmetik kunammı• İZM]R(AA)-Bilinçsız kozmetik kullanımının cilde zarar verdiği belirtilerek bu ürünlerin seçimi ve kullanılmasında gerekli özenin gösterilmesi istendi. Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Dermatoloji Anabilim Dalı öğretım üyesi Doç. Dr. Şebnem Özkan, makyaj maddelerinin aşın kullanılması sonucu. baa kişilerde, deri yapılanna ve yaşlanna bap olarak basit tahrişten çeşitli deri hastalıklanna kadar uzayan birdizi rahatsızlık görülebileceğini belirterek şu bilgileri verdi: "Kozmetik ürünlerin seçiminde, yaş durumu, dennin yaghlık ve duyarlığı, ten rengjnin açık ya da esmer oluşu gibi özelükler göz önünde bulundurulmalıdır. 'Kentmeydantapı komuımab' • İZMİR(AA)-Şehir Plancılan Odası tzmir Şube Başkanı Ahmet Tuncay Karaçorlu, kent meydanlannın korunmasına yönelik yasal düzenlemeJer yapılmasıru istedı. Karaçorlu, "Tüm dünya ülkelerindemeydanlar insanlann soluk alabildiği alanlar olarak kullanılırken, ülkemizde. yerel yönetimler tarafından yapılaşmaya açılarak beton yığını haline dönüştürülüyor"' dedi. Karaçorlu AA muhabirinin sorunlannı yarutlarken meydanlann kentlerin tarihi simgesı olduğunu ve mutlaka korunması gerektiğini belirtti- Ruhsal tedavide yeııi arayışlar Tahtalar ve renkli bezlerle hasta ve yakmlânndan kendilerini anlatmalan isteniyor ASUMAN ABACIOĞLU fZMİR - "Deniz fenennin üzerindeyim. Aşağısı okyanus. Biraz sonra aşağıya. okyanus kıyısma iniyprum ve dua ediyo- rum." Ege Üniversitesi Tıp Fa- kültesi Psikiyatri Kliniğı'nde bir hasta. tahtadan vapılmış nesneleri mavi bir bez parçası ûzerine yerleştirirken kendini böyle anlatıyor. Bir başkası, "burnu kınlmış fil"i annesi yerine koyuyor. İri siyah fıl ıse babası. Kendisıni, küçük beyaz fıl olarak. annesi- ne dönük, ortaya yerleştinyor. Bütün bunlar, hastanın sadece kendisinin ve uzmanlann anla- yabileceği bir şifre sanki. Al- man uzman psikodramatist Gunter Ziegler. tahtalarla oy- nanan bu oyunu "satranca'" benzetiyor. ancak bu oyunun hiçbır kuraiı ve sının yok. Yeni uygulamalar Ege Üniversitesi Tıp Fakül- tesi Psikiyatri Kliniği'nde eylül ayından bu yana sürdürülen proje ile tedavi gören hastalar ve yakınlanna yeni bir uygula- ma gerçekleştiriliyor. Uzman Dr. Elif Aktener ve Almanya'nın Überlungen kenti Moreno Enstitüsü'nden psi- kodramatist Gunter Ziegler ta- rafından yürütülen proje, "ta- mamen yeni bir uygulama" ola- rak nitelendiriliyor. Alman uz- man Ziegler. kendi ürünü olan çeşitli bıçimlerdeki tahtalar ve renkli bezlerle, hasta ve yakın- lanndan kendilerini anlatma- lannı istiyor. Bu tahtalardan bir bölümü insanlann yerine geçiyor. Bir bölümü bılınci ve düşünceyi anlatıyor, bir bölü- mü ise tutumlan göstermede kullanılıyor. Bu tahtalann her biri ve yer- leştirme hıçımi o kişının yoru- muna bağlı olarak değişik an- lamlar ifade edebiliyor. Ziegler. bu yolla "İlişkilerde çatışma. yanlışlık nerede. anlayabiliyo- diyor. Ona göre problem.ruz kişının içinde değıl karşılıklı ilişkilerde. Bezlerin rengının se- çılmesi, tahtalann birbirlerine uzaklıklan, duruşlan konusun- da hastalann yorumlannı din- lediklennı belırten Ziegler. has- tanın yorumunu almadan bu nesnelerden hiçbır şey anlaya- mayacaklanru vurguluyor. "Hastalar ve aileleri kendilerini daha iyi tanırlar. biz onlann ya- şadıklannı yaşamıyoruz"' diyen Ziegler, bu nesneler aracüığıyla hastalann çeşitli kısıtlı kalmış yaratıcılık ve kendıliğindencili- ği dışa vurmalannı sağlamaya çaüştıklannı söylüyor. Aksi takdırde "hiç konuşamayan ki- şıler baskılanma ve sıkıntıyı açı- ğa vurmak ıçın başka bir yol bulacaklar." Gerçekle bağıru koparmış ağır ruhsal hastalıklarda uygu- ladıklan bu yöntemin hastalar tarafından kabul edilmesinin bile önemli olduğunu vurgula- yan Dr. Aktener ve Ziegler, bu arada ilaçla tedaviyi sürdür- düklerini söylüyorlar. Bu yön- temle hastalann "sağlıklı olan taraflan üzerinde çalıştıklannı ve onlara başka yaşam biçımle- nnin de bulunduğunu göster- dıklerini" belırten Dr. Aktener ve Ziegler, göstermeye ve eyle- me yönelik olan bu terapinin, konuşmamn ağır bastığı terapi- ve göre daha başanlı sonuçlar verdiğıni savunuyorlar. Bu oyun sırasında bir hastayı diğer hastanın terapisti olarak da • Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri Kliniği'nde eylül ayından bu yana sürdürülen proje ile tedavi gören hastalar ve yakınlanna yeni bir uygulama gerçekleştiriliyor. • Çeşitli biçimlerdeki tahtalar ve renkli bezlerle, hasta ve yakmlânndan kendilerini anlatmalan isteniyor. Bu tahtalardan bir bölümü insanlann yerine geçiyor. Bir bölümü bilinci ve düşünceyi anlatıyor, bir bölümü ise tutumlan göstermede kullanılıyor. kullandıklannı belirtiyorlar. Çünkü ayru deneyimJeri yaşa- yan insanlar birbirlerini daha iyi anlayabiliyoriar. Zıegler'e göre hastanın düşı nüş tarzını anlamada "siyah" renkli bez en sağlıklı gösterge. Bunlara kırmıa ve mavi de ek- lenebilir. Yeşil ise en karmaşık. kararsız ve belirsiz olanı. Hasta yakınlannın oyunu Dört aydır süren bu terapile- re kaülan hastalar ve yakınlan- nın bez parçalan ve tahtalar ile gerçekleştirdikieri oyunu izliyo- ruz. İçinde ferahlık olmasını is- teyen bir hasta babası. parlak pembe renkli bezi upuzun yere seriyor, '"Bu renk diğerlerini bastırsın, çünkü onlar bana sı- kıntı veriyor" şeklinde bir yo- rum yapıyor. Diğer hasta ya- kınlan küçük olan tahtalan se- çerken, o en büyüğünü seçerek pembe bezin üstüne koyuyor. Bu arada kimse siyah beze yak- laşmıyor. Bir başkası "artık dertlen azaldığı ıçın" küçük tahtayı seçiyor. Mavi bez ise "ufku açtığj" ıçin pek çok kişi tarafından tercih edibyor. Tahtalarla kur da japılır Sıra hastalara geldiğinde, ço- ğunun yaşlan 15-20 arasında olan bu gençlerin kendilen"' gösteren tahtalan, anne ve l balannı anlatan tahtalardan ol- dukça uzak mesafelere yerleş- tirmeleri kımsenin gözünden kaçmıyor. Bu gençlerden bazı- lan tahtalarla birbirlerine kur bile yapıyorlar. Hasta ve yakınlannın bu te- rapi yöntemınden çok yarar- landıklannı belırtmelerinin yanında, bir hastanın söyledıği tek bır cümle çok şey ıfade edi- yor: "Sözcüklerle konuşurken yalan söyleyebilıyorsunuz. Ama bu nesneler yalan söyle- meye pek izin vermiyor." Ülkede 5 milyon konutunjeotermal enerji ile ısıtılabileceği belirtiliyor Jeotermal enerıi 6 çevre döstu'. . . . . . ... Wr .. . . vöneticilerindenMakıneMühendısı tZMİR (Cumhuriyet Bûrosu)- Jeotermalenerji ile konutlann ısıtılması sistemi yaygınlaşıyor. Balıkesir'in Gönen ilçesinde 1400 konut jeotermal merkezi ısıtma sistemi ile ısıülıyor. Simav, Afyon. Aydın ve Kırşehir'dejeotermal enerji kullanımı konusundaki projelersürdürülüyor Bunlara ek olarak Dikili ilçesinde de jeotermal merkezi ısıtma sisteminın yapımına önümüzdeki günlerde başlanacağı bildirildi. Uzmanlar jeotermal enerji kapasitesi bakırrundan dünyada yedi ülkeden biri olan Türkiye'de kaynaklann Ege bölgesınde yoğunlaştığını belirtiyorlar. Jeotermal enerji ile ülkede 5 milyon konutun ısıtılabileceği belirtiliyor. • Uzmanlarjeotermal enerji kapasitesi bakımından Türkiye'nin dünyada yedi ülkeden biri olduğunu belirtiyorlar. Jeotermal enerji kaynaklan Ege bölgesınde yoğunlaşıyor. Şu anda Gönen ilçesinde 1400 konut,jeotermal merkezi sistemi ile ısınıyor. Bu konut sahiplerinin 1992 yılı içinde ısınma için ödedikleri ücret ayda yüz bin lira. Türkiye'de şu anda Gönen ilçesinde 1400 konut,jeotermal merkezi sistemi ile ısınıyor. Bu konut sahiplerinin 1992 yılı içinde ısınma için ödedikleri ücret ayda y üz bin lıra. Ote yandan şu anda Simav'da 6 bin 500 kapasıtelı ısıtma projesinin birinci basamağı olan ve I Mayıs 1991 'de başlayan iki bin konutluk sistem, montaj aşamasında bulunuyor ve bugünlerde bitirilmesi planlanıyor. Türkıye'dekı diğerjeotermal enerji kullanııru yürütülen Afyonda 16 bin, Aydın ve çevresinde 18 bin. Kırşehır'de ıse 1500 konutun ısıtılması projelerinin fızibılıteçalışrnaian tamamlanmış bulunuyor. Bu arada İzmir Dokuz Eylül Üfliversıtesi Tıp Fakültesi Hastanesi 1983, BalçovaTerma! Tesislen de 1984 yılından bu yana jeotermal enerji ile ısıtılıyor. Jeotermal sistemler kuran bir firmanın > öneticilerinden Makıne M ühendısı Orhan Mertoğlu, Ege bölgesinde İzmir, Aydın. Manisa, Muğla, Kütahya, Balıkesir, Çanakkale, Denizli ve Afyon'un çevresinde >aklaşık 70 jeotermal kaynak bulunduğunu bildırdı. Bu kaynaklarda su sıcaklığmm Sefenhisar'da 145. Denizli Kıaldere'de 200. Smdırgı'da 90. Germenak'te 200. Bıgadıç'te 80dereceyi bulduğuna dikkatçekti. Türkive'debugüne kadar yapılan ona yakınjeotermal merkezi ısıtma sistemi fızıbılite raporlanna göre bu yatınmlann kendisıni 2.5yılile4yıl arasında geri ödediğjni vurgulayan Mertoğlu. "Bugünkü teknoloji, jeotermal ısıtma sistemlerinin bütün problemlerini yüzde yüz çözümlemiştir" dedi. Sarayda evlilik kolay değîl• Monaco Prensi Albert'in seçeceği eşinin, çekici, iyi bir aileden olması gerekiyor. Hollanda'nın veliaht prensi Willem'in birgün tahta geçebilmesi için evleneceği kişinin parlamentonun onayından da geçmesi yasal bir zorunluluk. Prens Charles'ın oğlu, Prens William'ın evleneceği kişinin "bakire" olması gerekiyor. FTIANKFURT (AA) - Av- rupa'nın kraliyet ailelennde. prens ve prenseslenn evlenme- leri pek öyle kolay oimuyor. Her şey gibi, "aşklar" da proto- kola tabi. Hatta bazı ülkelerin anayasalanna göre tahtın varisi olan prens ve prenseslerin seçe- cekleri hayat arkadaşının, kral ve kraliçeden sonra parlamento tarafından da onaylanması ge- rekiyor. Veliahtlann çoğu için halk- tan biriyle evlenmek yasak. Se- çilen soylu adaylann da birçok özelliğe sahip olması gerekiyor. Bu koşullarda halktan bin gibi "severek evlenme" şansma pek sahip olmayan veliahtlar, "mantık evliliği" yapmak zo- runda kalıyorlar. Avrupa'da halen tahta çık- mak için sıra bekleyen prens ve prenseslerin "evlenebilmeleri için koşullan" şöyle: Monaco Prensi Albert'in se- çeceği eşinin, babası Prens Rai- ner tarafından onaylanması ge- rekiyor. Halen 34 yaşında olan prensin seçeceği gelin adayının güzel, çekici, iyi bir aileden ve mümkünse "zengın" olması, aynca "kısır olmaması" gereki- yor. Hollanda'nın veliaht prensi \Villem Alexander'ın sorunu annesinden kaynaklanıyor. Hollanda Kraliçesi Beatrix, 25 yaşındaki oğlunun mutlaka bir prenses veya asilzade kjzıyla ev- lenmesini şart koşuyor. Ülke yasalannda böyle bir koşul bu- lunmazken, kraliçenin bu ısra- n. genç prensin mutlu bir evlilik yapmasını oldukça zorluyor. Prens VVillem'in bır gün tahta geçebilmesi için evleneceği kişi- nin parlamentonun onayından da geçmesi yasal bir zorunlu- luk. Aynı zorunluluk, "tahtın varisleri" sıralamasında kala- bilmeleri için veliaht prensin di- ğer iki kardeşi Prens Johann Friso (24) ve Constantin için de geçerlı. Şanslı olanlar Danimarka veliaht prensi Frederik ise evlilik konusunda oldukça şanslı görünüyor. An- nesi Margarete'nin oldukça to- leranslı bir kışi olduğu biliniyo- ra. Prens Frederik (24), gönlü- nün ıstediği bır kızla evlenebile- cek. Annesi evliliği onayladığı takdırde meclis ve parlamento- nun da "hayır" demeyeceği öne sürülüyor. Kralıçe Margarete'- nin, oğlunun şimdiye kadar hep halktan kızlarla arkadaşlık et- mesıne karşı çıkmadığı kayde- dilirken, veliaht prensin yine de seçeceği gelin adayının, iyi bir aileye mensup, geçmışı temiz ve düzgün bir yaşam tarzına sahip olması gerekiyor. Norveç Prensi Haakon Mag- nus'un veliaht oimasına rağ- men, kimi isterse onunla evle- neceği bildiriüyor. Kraliçe Son- ja'nın da halktan bır kişi oluşu, bunun gecerli bır örneğı olarak gösterilirken. diğer İskandinav ülkelerinde olduğu gibi Nor- veç'te de prens ve prenseslerin evlenmesi kral ve kraliçenin ız- nine bağlı. Tahtın sahipleri onayladıkian sonra, ülkenin parlamentosunun da bu evliliğe karşı çıkmaması bekleniyor. En şanslı prenslerden bin Belçıka veliahtı Phılıppe. Onun evleneceği kışıyi seçrnesınde ya- salar bır smır koymazken, evli- lik konusunda görüşlerini açık- lavan genç prens "Evleneceğim kişının Belçıka kraliçesi olmaya iayık, bu yükü taşıyabilecek ni- teîikte yetişmış bir kışı olması gerekir. Ben de bütün kalbımle sevebileceğım bir eşimın olma- Prens VVilliam'ın (solda) e>)e- neceği kızuı bakire olması ge- rekiyor. Prens Albert'in eşi ise mümkünse zengin oünalı. sıru istiyorum, ancak ülkeme karşı sorumluluklanmın da bi- lincindeyim" dıyor. İsveç'te tahtın birinci sırada- kı vansi Prenses Victoria (15), çok sıkı ve disiplinli bir eğitim- den geçiyor. Kraliçe olmaya hazırlanan küçük prenses. ak- ranlan gibi flört etme imkanın- dan yoksun bulunuyor. Annesi ve babasınm "ayn ya- şama" karannın ardından, ba- bası Prens Charles'a rağmen tahtın ilk varisi olarak görülen 10 yaşındaki VVilliam'ın da mutlu bir evlilik yapması zor. Bırkere. Prens VVilliammevle- neceği kişinin ille de "bakire" olması gerekiyor. Bunun yanı sıra asilzade olması. en azmda- kı kraliyet ailelerine uzaktan da olsa akrabalığı bulunduğunun kanıtlanması, Protestan olması gibi koşullar var. SOFRADA BAUĞA YER VERELİM Balukyağıkanseri önlüyor • Balık yağında bulunan EPA (Eicosapentaenoic acid) adlı madde, kilo kaybına neden olan ve tümör tarafından üretilen zararlı proteini etkisiz halegetiriyor. Dış Haberler Seırisi - Balık yağında, özellikle de som balığı. sardalya ve uskumru gibi bahklardan elde edilen yağda bulunan EPA (Eicosa- pentaenoic acid) adlı madde. kanseri önlediği gibi. kanser hastalannda meydana gelen ani kilo kaybını da önlüyor. İngjltere'deki Kanser Araş- tırma Kuruluşu'nun balık yağı ile ilgili araşürmalan. başta akciğer kanseri olmak üzere mide, pankreas ve bağırsak kansenne erken teşhıs konul- masında da önemli bir rol oy- nayacak. Araştırmayı yürüten Aston Üniversitesi profesörlerinden Mike Tisdale, "Kilo kaybı, kanserin en tipik belirtisi oi- masına rağmen çoğu zaman başka hastalıklarla kanştınlı- yor. Bu arada vakit kaybedildiği için hastahk ilerliyor ve tedavi- si daha da güçleşiyor. Kanserli hasta normal beslenmesini sürdürse bile hızla kilo kaybe- diyor. önceleri kaslann zayıf- laması ve vûcut yağlannın erımesi şeklinde görülen kilo kaybı, hastahğın son dönemle- rinde hastayı birderi bir kemik bırakıyor" diyor. Balık yağında bulunan EPA adlı madde. kilo kaybına ne- den olan ve tümör tarafından üretilen zararlı proteini etkisiz hale getiriyor. EPA, kilo kaybını önlediği gibi. kansere neden olan tümörü de güçsüz- leştiriyor. Eskimolarda kanser yoK Kanser Araştırma Merke- zi'nin Bilim Başkanı Gordon Mc Vie, "En önemli yiyecekle- ri balık olan Eskimolarda kan- ser hastalığına az rastlanması, araştırma sonuçlannı doğru- luyor. Aynı şekilde, beslenme- lerinde balığa sık yer veren in- sanlar, kansere daha az yaka- lanıyor" diyor. The Independent gazetesin- de yer alan haberde uzman- lann şu sözlerini de yer verili- yor: "Eğer hasta ani kilo kaybın- dan şikayet ediyorsa. kan ve idrar tahlili yapılması gerekir. Kanda veya idrarda zararlı proteine rastlanması kanserin ilk belirtilerinden bıridir. Bü- tün bu tanılar, erken teşhise yardıma olacaktır." T E M I 1 İ f S Û D Û !