Katalog

5OCAK1993SAU CUMHURİYET SAYFA KULTUR 11 3.Yeni Müzik Festivali •ANKARAfUBA)- Büyükşehir Belediyesi tarafından düzenlenen Uluslararası Yeni Müzik Festivali'nin üçüncüsü. 6 ocak günü Bilkent Üniversitesi'nde yapılacak açıhşla başlayacak. Festivalde, Türk-Rus ilişkilerinin 500. yıldönümü nedeniyle Moskovah sanatçılarözel yapıtlar seslendirecekler. Festival boyunca sunulacak 11 konserden 9'unu. Moskova Yeni Müzik Derneği'nin müzik topluluğu E.N.M.A seslendirecek. Büyükşehir Belediyesı'nce. özellikle lise ve üniversite öğrencilerinin müzik dünyalannı ve ufuklannı genişletmek amacıyla gerçekleştirilen festivalde. 11 konser yer alacak. "Birvarmış Bibop'muş" • Külrür Servisi - Pamukbank tarafından yayımlanan "Genç" dergisinin bu sayısında. Eyüp İblağ'ın hazırladığı "blues" köşesinde. blues'dan etkilenen beyaz sanatçılar ele alınıyor. Semil Somçağ ise. "Bırvarmış Bibop'muş" yazısında Bebop'u anlatıyor.Korkut Demirel \Vynton Marsalis'ı. Ali Yıldızalpise David Byrne'ü tanıtıyor. Dergide aynca Azız Nesin'le yapılan bir röportaj, Sabri Gürses'in bir öyküsü, Katalan mimar Gaudi'yi anlatan yazı ve illüstrasyonlar. multimedia'nın ele alındığı Nrıncelemeyeralıvor. MİIIİ Mücadelede Maras'IKAHRAMANMARAŞ (AA) - Kahramanmaraş Belediyesi. "Milli Mücadelede Maraş' konulu bir resim ve şiir yanşması düzenledi. İlk ve ortadereceli okul öğrencilerine yönelik yanşmada derece alanlara çeşitli ödüller verilecek ve yapıtlan Saçaklızade Kütüphanesi'nde sergilenecek. Yanşmaya katılmak isteyenlerin 20 jOcağadekBeiedıye Ş â s ı n y İlişkiler Müdürlüğü'ne başvurmalan gerekiyor. TDT'de yeni oyıın •TRABZON(AA)- Trabzon DevletTiyatrosu. 21ocaktanıtibaren "Sanpınar 1914" adlı oyunu sahneleyecek. Trabzon Devlet Tiyatrosu oy unculan, Turgut Özakman'ın sahneye koyduğu. Reşat Nuri Güntekin'in romanı "Sanpınar 1914'" adlı 2 perdelik komedinin son provalannıyapıyorlar. Işık Toprak'ın yönetmenlığini • yaptığı oyunun dekoru Haluk Işık, kostümü Esra Salih. ışıklandırması ise ahrettin Özen'e ait. 'Deniz kızı Elizya' • Kültûr Servisi - Güney Nair'in "Deniz Kızı Elizya" başlıklı fotoğraf sergisi Sivas Devlet Güzel Sanatlar Galerisi'ndeaçıldı. Gazeteci-yazar-şair Nair'in ilk kişisel sergisinde 50 yapıtı yeralıyor. Yaşam felsefesini 'kendıni aşmak' üzerine kuran sanatçı. bilimden sanata. postmodernist anlayışı, "zamanlama ve gereİcliğin mükemmelliği" olarak yorumlarken. insanlann kendilerinden öte yaşamalannın zorunluğunu vurguluyor. Sanatçının şiirlerinin de yer aldığı sergi 19 ocağa dek izlenebilecek. Interkul Theatre • Kültür Servisi - Faaliyetlerini. Avusturya Kültür bakanlığı ve Viyana Belediyesi'ne bağlı olarak sürdüren, Viyana Interkul Theatre (Viyana kültür ve Sanat Merkezi). 1992-93 sezonunu Müşfık Kenter ve Genco Erkal'la açtı. Müşfik Kenter'in Orhan Veli şiirleri, Genco Erkal'ın Naam Hikmet gösterisiyle katıldığı açılış şenliklen büyük ilgi gördü. Genel Sanat Yönetmenliğini Aret Güzel A 'eksanyan'ın yaptığı yana Interkul Theatre. 1993 programının önemli bir kısmını Türkiye'den konuk sanatçılaraayırdı. 1993 programında yer alan konuk Tiirk sanatçılar arasında Müşfık Kenter. Genco Erial. Ferhan Şensoy, Erol Günaydın, Nurhan DamcıoğluveHalit Akçatepe bulunuyor. Çalışmalannı Sanat Merkezi'nde sürüdüren TÜ Tiyatrosu da eıkinliklere Okıay Arayıcı'nın "Rumuz Goncagür'oyunuyla katılıyor. Türk Tiyatrosu'nun c en tutkulu' oyunculanndan Macide Tanır, uzun bir aradan sonra yine sahnede Oyuncu tiyatro içiıı yaşamah MLAZZEZ MENEMENCİOĞLU Sahneden uzak kalmamak için çocuk doğurmayan, çok sevdiği eşi Vedat Tanır'ın yurtdışına atanması üzerine yi- ne sahnelerden aynlmayı göze alamadığı için eşinden aynlan Macide Tanır, "Bunu hep rica edıyorum meslektaşlanmdan. okulu yeni biürenlerden. tiyat- roya yeni gireceklerden: bütün yaşamlanna tiyatro penceresin- den bakmayacak, yaşamian- ndaki bakış açısı salt tiyatro ol- mayacaksa; ve bu uğurda bü- tün yaşamlannı seve seve orta- ya koymayacaklarsa, lütfen sahneleri işgal etmesinler; izle- yiciyi de yanlış yola götür- mesinler. Oyuncu tiyatro için yaşamah, tiyatro ortak kabul etmiyor. Buna özveri demiyo- rum. çünkü özven bir amaç uğ- runa kendi yararlanndan vaz- geçmektir. Damarlannda, kanında tiyatro akmalı sa- natçının. Âncak mesleğinde çok çalışan, çok okuyan. çevre- sıyle ülkesiyle (sosyal. politik. ekonomik) ilgili; yineliyorum, bakış açısı tiyatro olan kişıler ancak bir şeyler yapabilirler belki" diyor. Bir karakter yaratırken Hep ilerdeki yaşlannı oyna- yan, tam oynadığı rollere yak- laştığı yaşlarda emeklı edilen Macide Tanır, küçük bir yasa değişimini bekliyor. Türk Tiyatrosu'nun ender yetıştirdiği oyunculanndan Macide Tanır, Neil Simon'dan TalatHalman'ınçevirdiği."Mü- ziksiz Evin Konuklan" adlı oyunda yeni bir babaanneyi yo- rumlayacak. Bu yıl İtalya'da • Yedi yıl boyun- ca tiyatrodan uzak kalan Maci- de Tanır, Tiyatro- kare'nin ilk oyunu 'Müziksiz Evin Konuklan' ile 7 ocaktan itibaren yeniden sahnede. • Bu kez dağıl- maktaı olan bir ai- lede, ezilmemek için sert kabuklar içine girmiş bir ba- baanneyi can- landınyor. mesleğinde başan gösterenlere verilen Adelaide Ristori ödülü- nü alan sanatçının, yeni bir or- tamda. yeni bir karakter yarat- manın gölgeleri dolaşıyordu yer yer konuşurken yüzünde ve gözlerinı sahnede kullanacağı bastondan ayıramıyordu. "O kadar bclli oluyor mu?" diye soruyor şaşkınlıkla. "Babaan- ne ile çebelleşiyorum. sağ ayağı mı topall olmalı. sol ayağı mı? İnsanlar konuşurken sağ elleri- ni kullanırlar. bu oyuncuya da bir rahatlık sağlar. onun ıçın bastonu sağ elime almalıyım dı- yorum. sol elle hareket etmek daha zordur."İstanbul ovuncu- suna ve özellikle Nedim Sa- ban'a mahçup olmaktan en- dişeleniyor. lkimiz de her oyun- dan önce bu doğum sancılannı çcktiğıni biliyor ama sonunda yine erişilmez bir karakter yara- tacağına inanıyoruz. Zor rolle- rin altından kalkmak ona ver- Tiyatro tutkunu Günlerden bir gün telefon ça- lar. Genç bir ses "Ben Nedim Saban "der. Güierek konuşan bir sestir bu, uygar bir sestir. Daha önce parklarda, yollarda yaptığı tiyatrolardan. çocuk ti- yatrolanndan. Beş Kafadarlar Tiyatrosu'ndan, Milliyet Sanat Dergisi'ndeki yazılanndan tanıdığı birinin sesidir bu. Ken- disini merak eder. Ankara'ya çağınr. Nedim Saban, elinde Amerika'da yaptığı çalışma- lann belgeleriyle geîir. O da bir tiyatro tutkunudur ve açıkyü- reklidir. "Türkiye'ye döndük- ten sonra bir tiyatroda ( Dor- men Tiyatrosu) rejisörlük yaptığını söyledi. Bcn merakla 'Nasıl oldu, iyi oldu mu?' diyor sordum. 'Hayır, hiç başara- madım, fıyaskoydu'dedi. Bu beni çok etkiledi. Benim ya- şamımda ikinci kez bir insan kendisini basküle cıkanp, - bu kişi de 25 yaşında- ve diyor ki, yaptığım iş olmadı, fiyasko oldu. bir çılgınlık diyor ve atı- yor kahkahayı. Babaanneyi niçin sevdim Oyunu nasıl ve nedcn seçtiği- ni soruyorum kendisine: "Ba- baanne rolü eserin sahibi değil: yani bütün güçler kızım olan Bella ve iki torunumda. Eserin ağırlığı onlarda. Babaanneyi niçin sevdim? Bir defa beni ti- yatroya dehşetle çağıran 25 yaşın ner dakika beni şaşkınlık- tan şaşkmlığa düşüren tiyatro kültürü beni etkiledi, artı Neil Simon'a da bir sıcak ilgjm vardır her zaman. O benim kendisine sıcak baküğım yazar- lardan biridir. Bir Eugene O'- Neil değil tabii, Amerikan ti- yatrosunun babası denemez." Bundan önce iki ayn tiyatro- dan yapılan, önerileri geri çevi- ren Macide Tarur'a babaanne- deki, kendisini çeken özelliğin neolduğunu sordum. Tnsanı acıtan yanlar "Babaanne, benim şimdiye kadar oynadığım bütün büyü- kanneler, babaanneler ya da annelerden çok farklı. Hepsi çok acılı kadınlardı ama lirik kadınlardı. yumuşak kadı- nlardı, acılannı öyle çeken kadınlardı, yumuşak kadın- lardı. acılannı öyle çeken son derece acılarla yoğrulmuş bir kadın. Ama kendisini çelik- lcştirmiş." " Oyundaki kişüerin hepsinin ayn ayn insanı acıtan yanları var. izleyenin içine han- çerler sokulacaİc, yürekleri bur- kulacak ama hançcr sokulduğu an kahkaha da atabilecek. Neil Simonun özelliği bu, cğer biz oynayabilırsek"diyor Macide Tanır. Oyunun genç yönetmeni Nedim Saban da, " Büyük oyuncular sahnede olmalıdır" görüşünde." Türkiye'nin Maci- de Tanır gibi birini yetiştirmesi. Macide Tanır'ın kendini yetiş- tirmesi, yıllan almıştır. Bu sa- natçıyı sahnede görmek laam, çünkü bir sanatçı sahnede olur. Yarii yıllarca yeüştireceksin, sonra bir kenara atacaksın. ol- mamalı. Macide Tanır'ın ina- nılmaz bir enerjisi var, tiyatro aşkı var, tutkusu var. Ben onu gördükçe gençleşiyorum. Bir çocuk kadar da korkusu var. lstanbul izleyicisi özellikle genç kuşak, Macide Tanır'ı görmek şansına kavuşacakur." Dünyanın ilk operası • Yunanstan'da yayımlanan Eleftero- tipia gazetesi, dünya- daki ilk operanın İtalya'da değil, 1458 yılında İstanbul'da sahnelendiğini iddia etti. ATİNA (AA) - Yunanis- tan'ın önde gelen gazetelerin- den Elefterotipia, dünyadaki ilk operanın Istanbul'un fet- hinden sonra 1458 yılında Manuil Dukas Hrisafı adı Bi- zanslı tarafından bestelendi- ğini ve Aya Sofya'da sahne- lendiğini idda etti. İlk operanın konusunun Hristiyan dini olduğunu kaydeden Elefterotipia, yapıtın klasik bir Bizans or- kcstrası tarafından kolayhkla seslendirilebileceğini belirtti. Gazete bu iddiasım, Hristodulos Halaris adlı Bi- zans müziği araştırmaasının, Aynoroz'dakilviron Manas- tın'nın külüphanesinde bulduğu 15. yüzyılda yaşamış besteci Hrisafı'nin yazdjğı bir kitaba dayandırdı. Yapıtın her türlü aynntılan ile anlatıldığı kitabı deşifre ça- lışmalannı sürdürdüğünü söyleyen Halaris. amacmın yapıtın yeniden sahnelemesi olduğunu ifade etti. Müzik tarihi ile ilgili kitap- larda. 1597 yılında sahnele- nen îtalyan Jacobo Peri'nin "Defne"si operanın "babası" sayılıyor. Aynca notalan ile belgelerin bugüne dek ko- runabildiği en eski operanın ise 1607'de sahnelenen yine İtalyan Claudio Monteverdi'- nin "Orfe"si olduğu belirtili- vor. Ulusal Amerikan Sinema Eleştirmenleri Derneği Ödülleri Eniyifilm,en iyiyönetmenden Easrwood (solda),'AfTedilmevenler' fılminde. Amerikan sinemasının unu- tulmaz kovboyu Clint East- wood ilerlemiş yaşına karşın ödüledoymuyor. Eastwood'un son olarak Western tarzında çekerek başrolünü oynadığı ve ülkemız- ;de.de hala vizyonda olan "Af- fedilmeyen" âdlı filmı Anie- rikah Eleşlirmenleri ödülüne layık görüldü. Ulusal Amerikan Eleştir- menleri Derneği tarafından 1992 yılının'en iyi fılmı seçilen "Affedilmeyen" ile Clınt East- wood'a en iyi yönetmen odülü verildi. David Webb Peoples en iyi senaryo ile ödüle layık görülür- ken, fılmin "Dahi. fakat sadist" şerifi rolünde oynayan ve yine sinemanın büyük isimlerinden Gene Hackman da 'en iyi yardımcı erkek oyuncu' ödülü- nü aldı. En iyi erkeke oyuncu ödülü- nü ise Irlandalı yönetmen Neil Jordan'ın pişman olmuş bir 'IRA' üyesinin öyküsünü an- lattığı "Ağlatan Oyun'(The Crying Game) adlı filmdeki rolü ile Stcphan Rea aldı. Emma Thompson. ^ liz filmi olan "Hovvards End"ile en iyi kadın oyuncu ödülüne la- eyık görülürken. NVoody Al- len'ın son fılmı "Kocalar ve Eş- len'nde (H usbands and Wifes). kocasından aynlan bir kadını canlandıran Judy Davis en iyi yardımcı kadın oyuncu ödülü- nü aldı. Çinli yönetmen Zhang Yi- mou tarafından yönetilen"Rai- se The Red Lantern" en iyi ya- bancı film ödülünü alırken. Zhao Fcı bu filmdeki çalışma- lan ile en iyi görüntü ödülüne layık görüldü. PierreCuliford/Şirinler'i 1954yılındakeşfetmişti 33 yıMc benzersiz bir çizgi fîlm Peyo, 414 serilik 'Şirinler' hazıriamıştı. Kültür Servisi- Sanat dünya- sında "Peyo" lakabıyla anılan dünyaca ünlü çizgifılm karakterle- ri "Şirinler"in yaratıası Piecre Culliford artık aramızda değil. 1981-90 yıllan arasında "Şirin- lçr"in 414 serilik çizgifilminı hazı- KJaj^n Peyo? 192^-y»liDd3 Bnik. sel'de doğdu. Öğrenimine Brüksel Akademisi Güzel Sanatlar Bölümü'nde de- vam etti ve 17 yaşındayken sinema için çizgifilm üreten bir stüdyoda çırak olarak çalışmaya başladı. Stüdyoda birlikte çalıştığı kişi ise, ünlü "Lucky Luke"un yaratıası "Morris" diye bilinen Maurice de Bevere idi. 1946'dan itibaren çeşitli karak- terleryaratanPeyo, 1954"de"Şirin- ler"i keşfetti. Beyaz kukuletalı ve uzun pacalı donlanyla minik peri- lere benzeyen Şirinler, kısa sürede Disney dünyasının en ünlü "Yedı Cüceler"inden bile daha ünlü ve sevılen karakterleri oldular. Bereketli topraklar üzerinde "'Mantar Evler"de yaşayan Şirin- ler içinde en çok sevıleni ise. puanlı eteği. yüksek topuklu ayakkabı- lanyla küçük bir fareye benzeyen "'Bayan Şınne". Diğerien deşirin- .lcr «oyunuttJbi^Tk^isı *#pmî, amansız düşmanlan •"Gargamel" ve onun yardımcısı kara kedi "Az- rael". Şirinler ilk defa 1960 yıhnda Av- rupa'da çizgifılm olarak gösterildi. 1980'de Amerikalı William Han- na ve Joseph Barbera tarafından da dünyaya tamtıldı. Bugüne dek benzeri yapılmayan çizgifılm. on sene boyunca en çok izlenen prog- ram ünvanı aldı ve hiçbir televiz- yon programının erişemediği re- koru kırdı. Bir saatlik özel çekimleri de olan Şirinler'in "Smurfijy Ever After" adlı filmi Emmy Odülü'ne aday gösterildi. lstanbulDevlet Konservatuan tahliye ediliyor İSTANBLL (AA) Büyükşe- hir Belediye Başkanlığı'nın, İstanbul Universitesi Devlet Konservatuvan'nın tahliye edilmesi talebiyle açtığı davaya yapılan itiraz da reddedildi ve binanm tahliyesı kesinleşti. "İstanbul Yüksek Dereceli Hakem Mahkemes"i karann- da, Büyükşehir Belediye Baş- kanlığı'na ait olan konservatu- var binasının tahliyesi ve kul- lanılan aletlerin iade edilmesi öngörülüyor. lstanbul Universitesi Devlet Konsenatuan Müdürü Prof. Ova Sünder. 1985 yılında Bü- yükşehir Belediyesi eski Baş- kanı Bedrettin Dalan ile bir protokol imzaladıklannı belir- terek. bu anlaşmaya göre ken- dilenne başka bir yer gösterildi- ği takdırde binadan aynlacak- lannı söyledi. Martin Luther King anılacak ANKARA (LBA) Türk- Amerikan Derneği'nin kültür etkinlikleri bu yıl da devam ede- cek. Türk Amerikan Derneği'- nin ocak ayı programında yılın ilk sergisi olan Deniz Güven- Nurkut İnan fotoğraf sergisi 16 ocak gününe kadar açık kala- cak. 11 Ocak pazartesi günü ise derneğin tiyatro salonunda şiir gecesi düzenlenecek. İlkyaz Dergisi'nin işbirliği ile hazırla- nan gecede sanatseverler mü- zıkle şiirin bütünleştiği bir or- tamı paylaşacak. Hacettepe Ünıversitesi'nden Sıtkı Erinç'in katılacağı konferansm konusu Amenkan Heykel Sanatı. Dcr- neğın bir başka etkinliği de Dr Martin Luıher King'i anma günü. 18 ocak pazartcsi günü saat 18.00'de yapılacak anma günü ile birlikte Luther King'in konu edildiğı bir de sergi açıla- cak. Yapı Rredi'den, kültür dünyamıza yeni bir katki: Namık İsmail Resim Sergisi ve Namık İsmail Kitabı Yapı Kredi; kültür dünyamıza bir katkıda daha bulunuyor. Kuruluş dönemi Türk resim sanatının büyük ustalanndan Namık Ismail'in 47 eseri, 5 Ocak-20 Şubat 1993 tarihleri arasında Yapı Kredi Kâzım Taşkent Sanat Galerisi'nde sergileniyor. , Bu sergi nedeniyle, Yapı Kredi Yayınlan tarafından Namık ismail üstüne bir de monografi yayımlandı. Monografı, ressamın sanatı ve yaşamı konusunda doyurucu bir inceleme, belgeler, illüstrasyonlar, fotoğraflar ile, bir kısmı özel koleksiyonlara dağılmış, bir kısmı aile koleksiyonunda bulunan yağlıboya tablolannın röprodüksiyonlanndan oluşan zengin bir albüm içeriyor. YAPI^CKREDi Kraliyet dıploması Müzisyenlere müjde Kültür Servisi -Ünlü müzik şanatçısı Maria Rita Epık, İzmir'de İngiliz Kraliyet Müzik Okulu dıploması verecek. Mer- kezi Londra'da bulunan İngiliz Kraliyet Müzik Okullan Kuru- lu'nun 80 ülkede düzenlediği sınav yapma ve ünıversıtes dü- zeyinde lisans diplaqoması v er- me hakkı Maria Rita Epik'in müzik okuluna verildi. Epik Müzik Okulu, bundan sonra tüm dünyada geçerli olan ve her yıl yaklaşık 500 bin öğ- rencinin başvuruda bulunduğu İngiliz Kraliyet Müzik Okullan Kurulu (ABRSM) dıploması verebilecek. Türkiye'de ilk kez İzmir'de Epik Müzik Okulu tarafından yapılacak ABRSM sınavı için bir açıklamada bulunan Maria Rita Epik. "Türkiye dışındaki 80 ülkede bu sınav yapılıyor. Yaptığımız başvuru sonucunda talebimizi inoeleyen bir araştı- rmaa heyet isteğimizi olumlu buldu" dedi. Sınav üç kategorili Sınavın aşamalı olarak yapı- lacağını belirten Mana Rita Epik. sekizinci aşamayı geçen her öğrencinin İngiliz Kraliyet Müzik Üniversitesi'ne girebil- mek için aranan asgari şartlara sahip olacağını söyledi. Epık konuşmasını şöyle sürdürdü: 'Sınav üç kategoride düzen- lenir. Birinci kategori, kişinin seviyesine göre seçeceği sekiz aşamadan herhangi biridir. İkinci kategori iledi seviyede sertifika içindir. Üçüncü kate- gori ise profesyonel bir seviyede yapılmaktadır. Bu sevişe so- nunda başanlı olan kişiler, yaş durumuna bakılmaksızın İngi- liz Kraliyet Müzik Okullan li- sans dıploması almaya hak ka- zanacaklardır. Bu diploma, dünyanın her yerinde geçerli bir lisans diplomasıdır."