Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
19OCAK1993SALI CUMHURİYET SAYFA
HABERLER
Yargıtay
kiracı sevindirdi
•ANKARA(AA)
-Yargıtay. y ıldan yıla
kendilığinden venılenen
sözleşme venne taraflar
arasında yenı başlangıç
tanhlı kıra mukavelesı
imzalanabileceğıne, yeni
başlangıç tarihi kabul
edilmesınin kıracı aleyhine
bırşartniteliğınde
olmad;ğına karar verdi.
Karara konu olan dava şöyle
gelişü: Taraflararasındakı l
Ocak 1978 tanhli 5 yıl süreli
•lan sözleşme. taraflann
karşılıkh anlaşması sonucu l
Mayısl985tarihlıvelyıl
süreli yenılendi. Ev sahibi
ihtıyaç nedeniyle 24 Ocak
1991 tarihindetahliyedavası
açtı. Yerel mahkeme davayı
esastan reddetıi Evsahıbının
itırazını görüşen Yargıiay 6.
Hukuk Daıresı mahkeme
karannı onadı
Tele-tanm
• SALİHLİ (Cumhuriyet)
-SahhlıİlçeTanm
Müdürlüğü. Tele-tanm
hizmetı başlattı. Tele-tanmla
çıftçinın tanmla ılgılı
danışmanhk hızmetini
anında uzmanından
öğrenmesınin sağlanacağı
bildirildi. Hizmetin ücretsiz
olacağını belirten Salihli
Tanm Müdürü Muharrem
Uğur "Çıftçilenmız tanm
uzmanlanyla karşılıkh
konuşarak anında bilgi
alabilirler. Gerekli görülürse
çiftçının tarlasma. bahçesine.
ahır ve kümesıne gilerek
sorunu yerinde çözülecek"
dedı.
Böst yeniden
yapıldı
M İZMtR (Cumhuriyet Ege
Bürosu) - Çığli Meydanında
bir arabanın çarpması
sonucu yıkılan Atatürk
büstü yeniden yaptınldı.
Çiğli Belediyesi tarafından
büstün kaidesinde yer alan ve
12 Eylül dönemınde üstü
' kapatılan "Devrim
için-1935" plaketi de monte
edıldı.
Mufta cinayet
• MUT(AA)-İçel'inMut
ilçesinde, bır Jandarma
Astsubayı bırlikte yolculuk
ettiği kişiyi tabancayla
öldürdükten sonra kendısini
devurdu. Cinayet
! Adana'danKonvaya ,
gılmektcolan otobü&ie
işlendi. Konyanın Bozkır
ilçe Jandarma Bölük
Komutanbğj'nda görevli
Jandarma Astsuba> Ahmet
Özkan Polat, beylik
tabancasını çekerek bırlikte
şeyahat ettiği Rami
Özdemir'i vurarak öldürdü.
Daha sonra kendıni de
vurarak ağır yaralayan
Polat, Konya Tıp
Fakültesi'nde tedavı altına
alındı.
Ege'de yeni
havaalanı
• ANKARA (AA)-İzmi r ve
Dalamandan sonra Ege
Bölgesi"nde üçüncü büyük
navalımanı
Bodrum-Güllük'de inşaa
edilecek. Her tip uçağın
rahatlıkla ınıp kalkmasına
imkan verecek olan
uluslararası standardlar
l ölçüsünde inşaa edilecek
; Güllük Havaalanı altyapı
• hizmetleriihaleyeçıkanldı.
': DevletHavaMeydanlan
"; İnşaatı(DHMİ)Genel
; Müdürlüğü'nceihaleye
çıkartılan Güllük Hava
Meydanı altyapı inşaatı
• hizmetlerine talip
•firmalardan28 ocak gününe
kadar teklif vermelen istendi.
Subaysicil
yönetmeliği
• ANKARA (ANKA)
-Subay sicil yönetmeliğinde
değışiklik vapılarak, yedek
subay asteğmenlerin
sicillerinın göreve
kaübşlannm altıno ayı
başında düzenlenmesi esası
getinldi. Mılli Savunma
BakanlığTnın Resmi
Gazete'de \ayımlanan
yönetmebk değışıklığıne
göre. yedek subav
asteğmenlerin sicillen.
düzenlendıği ayın sonunda
kuvvet personel
başkanhğında hızır
bulundurulacak.
Sahte Dolar
jperasyonu
• ADANA (AA) -Emniyet
Müdürlüğü Mali Şube
ekiplerince düzenlenen
operasyonlarda bir taksı
içinde 14 bm 600 adet sahte
ABD Dolan ele geçirildi.
Olayla ilgili olarak Fahri
Uluçay, Ahmet Ökten,
Şeyhdavut Kassap ve Hasan
Yakomar gözaluna ahndı.
Yetkililer, sahte dolarlann
piyasaya süriilmek üzere
Mardin'den
Adana'ya getirildiğinin
beliriendiğini, olayla ilgili
olarak 4 kişınin daha
arandığını bildirdiler.
Bayburt'ta çığ delışeti
Özengeli köyünde 19 kişinin cesedi çıkarıldı. Vali, 50 hanenin çığ altında kaldığını söyledi
• FRAKET DÜN SABAH 08.00'DE GRDİ Yoğun sis ve kar yağışı nedeniyle
köye güçlükle ulaşılıyor. Olay yerine gitmeye çalışan basın mensuplan
Kop Dağı yakınlannda yolun kapah olması nedeniyle geri dönmek
zorunda kaldılar. 3. Ordu'nun gönderdiği helikopter, Bayburt
yakınlanndaki yoğun sis ve fırtına nedeniyle geri dönmek zorunda kaldı.
Haber Merkezi- Bayburtun merkeze bağlı
Özengeh köyüne dün sabah saat 08.00 sırala-
nnda çığ düştü. tlk behrlemelere göre çığ al-
tından 19 kişınin cesedi cıkanldı, 18 kişi yara-
h olarak kurtanldı. Çığ altında halen 60
dolaymda kişinin olduğu sanılıyor. Kurtar-
ma ekiplerinin köye ulaşarak çalışmalara
başladıklan bildirildi.
Bayburt Valisi Erol Uğurlu. 50 evin çığ al-
tında kaldığını söyledi. özengeli köyünün
Turizm Bakanı Ateş
merkeze 35 kilometre uzaklıkta Soğanh Dağı
eteklerinde bulunduğunu belirten Vali Uğur-
lu, "İlk belirlemelere göre çığ alünda 60 dola-
ymda kişinin olduğunu sanıyoruz" dedı.
Vali, olayla ilgili olarak şu bılgiyi verdi:
"Bu köyümüz bir dağ köyü. Çığ, dagın ku-
zeyindeki tepelerden düşmüş. Köye ulaşan
10 kişilik sağhk ekibi kar alündan çıkanlan
18 yarahya müdahalede bulunuyor. Kurtar-
ma ekipleri de çalışmalannı elvenşsiz hava
şartlan nedeniyle güçlükle sürdürüyor. Çığ
altında canb olabilir. Bu nedenle temkinli ha-
reket ediyoruz. 96 haneli 355 nüfuslu köy 2
bm 300 metre yükseklikte bulunuyor. Şehir
merkezine 45 kilometre uzakbktaki köye kar
engelini aşarak 8 saatte ulaştık. Bayburt'tan
yola çıkan Köy Hizmetleri'nden 50 işcı. 100
kadar da mehmetçik köye ulaşmak üzere."
Vali Uğurlu'nun verdiği bilgiye göre çığ al-
ündan çıkanlan 19 kişiden kimükleri belirle-
nebilenler şunlar:
Mıyaser, Cihan, Nezaket Yavuz, Davut ve
Belma Aktürk, Gökmen, Resul, Osman,
Zennure Bayram, Gülperi ve Muhammed
Alkan.
Erancan 3. Ordu Komutanbğı. özengeli
köyüne bır hebkopter gönderdi. Ancak heb-
kopter Bayburt yakınlannda yoğun sis ve fır-
tına yüzünden geri dönmek zorunda kaldı.
Bu arada Trabzon'un Çaykara ilçesine
bağb Köknar köyünde meydana gelen çığda
2 katb bır ev kar altında kaldı. Olayda 5 kişi
yarab olarak kurtanldı.
Doğu Anadolu ve Doğu Karadeniz bölge-
lerinde etkib olan kar yağışı ve tipi günlük
yaşamı olumsuz yönde etkiliyor. Kar ve tipi
nedeniyle Doğu Anadolu'da Erzurum. Ağn,
Kars, Muş, Tunceü ve Ardahan'da 2 bin köy
yolu yeniden ulaşıma kapandı. Doğu Kara-
deniz'de ise Trabzon, Giresun. Rize, Artvin,
Bayburt ve Gümüşhane'de 714 köy yolunun
çevreyle ulaşım bağlantısının kesik olduğu,
enerji nakil hatlannda meydana geleh anza-
lar yüzünden 107 köye de elektrik verilemedi-
ğı bildirildi.
Artvin, Gümüşhane ve Bayburt'ta kar ya-
ğışı dün de sürdü. Kar kabnlığı Bayburt ve
Gümüşhane'de 30, Artvin şehir merkezinde
bir metreye ulaşü. Artvin merkez ile Borçka,
Ardanuç, Murgul, Yusufeli ilçeleriyle bağb
köylerinde ilk ve orta dereceb okullar per-
şembe gününe kadar tatil edildi.
Rize'nin Çamhhemşin ilçesinde kar yağışı
nedeniyle bır ev kısmen çöktü. Yaralanan Is-
mail Karagöz. Paşaali Karagöz ve Ahmet
Kabanoğlu Pazar Devlet Hastanesi'nde te-
davı altına abndı.
Artvin-Kars karayolunun Ardahan-Şav-
şat arası çığ düşmesı sonucu ulaşıma kapan-
dı.
Turizm merkezi
ilan yetkisini
kalcbrmayız
• Turizm Bakanı
Abdülkadir Ateş. yerel
yönetimlere tanınan yetkınin
ANAP iktidan döneminde kötüye
kullanılmasının yasayı iptal etmek
ıçin bir neden oluşturmadığını
söyledi.
REMZİ GÖKDAĞ ~
Tunzm Bakanı Abdülkadır Ateş, ANAP
dönemınde yanhş.kullanıldığını ıddıa cttığı
"Tunzm Merkezi İlan Etme Yetkisi"nı ıptal
etmeyı düşünmediklerini söyledi. Tun/mı
Tcşvik Yasasf nın ve turizm merkezi ilan etme
yetkisinın ANAP döneminde kötüye kullanı-
larak bazı kişilere çıkar sağlandığını belirten
Ateş.'Turizm merkezi ilan etme yetkisı amacı
dışında kullanıldığında zarar venr. Bızöncekı
dönemde amacı dışında kullanılan bu yetki ıle
verilen yanlış kararlan yerel yönetımlerle
uyum içinde ınceliyoruz"' dedi
Turızmı Gehştırme Vaktı (TUGEV)'ın top-
lanıısına katılmak amacıyla îstanbuPda bulu-
nan Tunzm Bakanı Abdülkadir Ateş. tunzm
merkezı ilan etme yetkisi ile ilgili Cumhuri-
yet'e şu açıklamayı yaptı:
•Hukumeiımız yerel yonetımlerle uyum
içinde çalışıyor. Pek çok proje yerel yönetım-
lerle bırlikte haarlanıyor. Tunzm Merkea
ilan etme yetkisıni ıptal etmek gibi bırdüşün-
çemuyokl Bu,yetki geçmişdonemde bazı kışi-
lere çıkar sağîamış. hatalar yapılmıştır. So-
nuçta keht zarar görmüş. Bu yetkı. ekolojık
dengeyi bozmayacak şekilde kullanıldığında
yarar sağlar. Planlı koruma en \y'\ korumadır.
Onceki dönemde verilen yanlış kararlan ba-
kanhk olarak yerel yönetimlerle birhkte inceb-
yoruz. Bu vetİciyi durdurmak söz konusu de-
ğıl"
MimarlarOdası Istanbul Şube BaşkanıOk-
tay Ekincı ıse yaptığı açıklamada Turizmi
Teşvık Yasasfnın bilim dışı olduğunu ve genel
hukuka aykın yönlerinin giderilmesi gerektı-
ğınısoyledı.
Ekinci. yasanın, ilerde olası bir anlayış değı-
şiklığınde yeniden spekülatıf yatınmlan gün-
deme getireceğını söyledi.
Behçet Uz
100. doğıuıı
yılında anıldı
İZMtR (Cumhuriyet Ege Bürosu) - Eskı
tzmir beledıye başkanlanndan Dr Behçet Uz,
100. doğum gününde törenle anıldı. Hılton
Otelı'nde gerçekleştınlen törende. geleneksel
olarak venlmesı kararlaştınlan "Behçet Uz
Üstün Hızmet Ödülü" bu yıl. Anakent Beledi-
ye Başkanı Yüksel Çakmur'a verildı.
16 kasıma kadar sürecek, Behçet Uz Yıh"-
nda Uz. çevre koruma etkinliklenyle anıla-
cak. Yıl boyunca Uz'un adını taşıyan sekiz
ödül dağıtılacak.
Atatürk Ormanı-Milli Mücadele Anıtı
Yaptırma ve Korma Derneği. Dr. Behçet Uz
Yüı Çevre Koruma etkinliklennı başlatu.
Kasım ayına kadar sürecek etkinlıkler çerçe-
vesindeçeşıtli konularda "En başanlılar" seçı-
lecek. Dernekten yapılan acıklamaya göre yıl
boyunca venlecek ödüller şunlar:
En Başanlı Beledıye Başkanı. En Başanlı
Tabip. En Başanlı Gazetecı. En Başanlı İşa-
damı. En Başanlı Öğretmen, En Başanlı Üni-
versıtelı. En Başanlı Liseli ve En Başanb Çev-
re Korumacı.
Boşuak
İrena
Gali'yi
atlattı
• I6yaşındaki İrena Tosiç,
spor uğruna tstanbul'a
kaçtı. Rekor vaat eden bir
sporcu olmasına karşın BM
ambargosu nedeniyle
uluslararası yanşmalara
katılamadı.Oda
antrenörüyle Sırplan
atlat^» Zagrep üzerinden
Istanbul'a gelmeyi tercih .
etti.
ARİFKIZILYALIN
Adı İrena Tosiç. Yaşı 16.
Yüksek atlamada "rekor'
vaat eden derecelere sahip.
Ama Yugoslavya'daki
içsavaş nedeniyle. değil
uluslararası müsabakalara
katılmak, doğru dürüst bir
çalışma bile yapamıyor En
önemlisi, doğup büyüdüğü
yer olan Bosna'da yaşanan
insanlık dramı. onu
hayatının her şeyi spordan^
koparmak üzere. tı.
BM engeline karşın Sırp ' '
görevlilere 'rüşvet" vererek
Zagreb üzerinden İstanbul'a
gelen ve kendi branşı
olmadığı halde Uluslararası
37. Ömer Besim Koşalay Kır
Koşusu'na kaıılan İrena
Tosiç, vatandaşlan adına
koştuğunu ve tüm Boşnak
sporcular gıbi BM Genel
Sekreten Butros Gab"yi
protesto ettiğini söyledi.
Bınlerce Boşnak sporcunun
BM engelı nedeniyle sporu
unutma aşamasına geldiğinı
bebrten İrena Tosiç, "Ben
Bosna'nın yüksek atlama
dabnda iyi dereceye sahip
sporculanndan biriydim.
Ancak savaş ve sonrası
gelişen olaylar benim gibi
binlerce kişınin spor hayaünı
bitirdi. Üstelik BM'nin
engelleri nedeniyle binlerce
Boşnak sporcunun
yurtdışına çıkma isteği de
gerçekleşmedi. Sırp
vahşetının yaşandığı
Bosna'da bırileri bu
adaletsızliğe dur demeli. Ben
ve antrenörüm. savaştan
uzaklaşıp spora devam
edebibnek için önce Zagreb'e
geldim. Ama orada da ıyi bir
ortam bulamadım. Sonuçta
Zagrebteki kosnosolsluk
aracıhğıyla Türkiye"ye
geldik. Ömer Besim
Koşusu'nda tüm engellere
karşın ülkemi temsil ettiğım
ıçın mutluyum" dedi.
Bosna'da savaş öncesi bölge
rekorlannı kıran \e
Yugoslavya'nın "rekotmen
adayf olarak anılan Tosiç'in
antrenörü Turokiç'le birbkte
Türkiye'den sığınma hakkı
ıstediğı de öğrenıldi.
'Ozelüniversiteye
karşıçıkmak
gericiîıktir'
Milli Eğitim Bakanı KöksalToptan
anayasanın bir an öncedeğiştiriîerek özel
üniversitelerin kurulmasını istedi.
AYŞESAYIN
KIRIKKALE-Millı Eğitim
Bakam Köksal Toptan. Türki-
ye'de hala özel ünıversıteler ku-
rulamadığını belirterek, bu ko-
nuda anayasa değışıkliğmin bir
an önce yapılması gerektığinı
söyledi. Toptan, "Anayasa bu
haliyle kalsın. özel ünıversite
açılmasın. demek: gericibktir,
bilgisizliktır, dünyayı görme-
mektif ve gençlerimize bir an-
lamda büyük kötülük yap-
maktır" dedi Yükseköğretim
Kurulu (YÖK) Başkanı Prof.
Dr. Mehmet Sağlam da. YÖK
sonrası Türkıye'de ünıversite-
leşme oranının üç katı arttığı
halde, okullaşma oranı açısın-
dan hala geride bulunulduğu-
nu söyledi.
Milli Eğitim Bakanı Köksal
Toptan ve YÖK Başkanı Prof.
Dr. Mehmet Sağfam. Ankara
Üniversitesi'ne bağb Kınkkalc
Meslek Yüksekokulu'nun Kı-
nkkale Üniversitesine devir-
teslim törenıne katıldılar.
Törende konuşan Toptan,
son yıllarda Türkiye'de üniver-
site açılması yönünde yoğun
talepler geldiğine dıkkat çekti.
1992'de 21 yeni ünıversiteyle
iki yüksek teknoloji enstitüsü.
ikı özel üniversıte acıldığını
vurgulayan Toptan. bu üniver-
sitelenn yasada öngörülen bö-
lümlerinın açıhnasıyla da yüz-
de 15"ler civannda olan yükse-
köğretim okullaşma oramnın
çok yukanlara çakacağını vur-
guladı. Toptan. yenı üniversite-
lenn açılması konusunda bazı
çevrelerin eleştiride bulundu-
ğunu ifade ederek, "Bu
kıskançbktır Başka şey değil-
dir. Biz mezun olduk, başkalan
olmasın demekür. Üniversite ış
kartı vermez Bir ara yoldur.
İnsanlann ufuklannı genışlet-
mektedir" diye konuştu.
YÖK Başkanı Prof. Dr.
Mehmet Sağlam da, şu anda
üniversiteye talepte bulunan 1
milyonun üzerindc genç bulun-
duğunu ıfade ederek, ancak
Türkıye'deki yükseköğretim
kurumlannın bu talebe yanıt
veremediğıni bildirdi. YÖK. ku-
rulduktan sonra ünıversiteleş-
me oranının üç kat antıgını bil-
dıren Sağlam, son olarak 21
ünıversite ve ı!ci yüksek tekno-
loji enstitüsünün kurulmasıyla
da bu miktann bir kat daha
antıgını vurguladı.
Sağlam, yenı kurulacak üni-
versitelerin ögretım elemanı ih-
tıyacını karşılamak için me-
zuniyet sonrası eğitim burslan
ve yurtdışına gönderme gıbı
özendina önlemier aldıklannı
belirtti. Sağlam, bu yıl içinde
öğretim elemanı olarak yetışti-
rilmek üzere 100 tane araştırma
görevlisinin yurtdışına gönderi-
leceğmı anlattı.
ÇAĞD AŞ GAZETECİLER DERNEĞİ
Cıımhuriyet'e 3 ödül
ANKARA (Cumhuriyet Büro-
s«) -Çağdaş Gazeteçiler Derne-
ğj'nin (ÇGD) Onur Ödülü. "ba-
sın özgürlügünü zedeleyen her
türlü engelllemeye karşın sürdür-
meye çalıştığı yayınına" ara ve-
ren Özgür Gündem Gazetesı'ne
venldı.
ÇGD'nın düzenlediğı "Yıbn
Gazetecileri Yanşması"nda ödül
alanlar açıklandı. ÇGD Genel
Başkanı Mustafa Ekmekçi. "Öz-
gür Gündem'in yayınına ara ver-
mek zorunda kalmasiyla 250 do-
laymda gazeteci ışstzlerordusuna
katıldı. Türkiye'de demokrası
olacaksa, değışık düşünceler de
olacaktır. herkes buna saygı gös-
termek gereğini duyacaktır"
dedı.
Başvurular arasında spor ve
fotoğraf dallannda ödüle değer
bulamayan ÇGD'nin 1992 yıh
gazeteeılik ödüllenni kazananlar
şöyle:
"Haber dalında Aktüel'den
AK Çağatay, Hürnyet'ten Kamil
Elıbol: araştırma-ınceleme dalı-
nda Nokta'dan Baki Koşar. Ger-
çek'ten Halk Müftüoğullan,
Tempo'dan Ful Ekesan; röportaj
dalında Gerçek'ten DenizÖzbaş,
Özgür Gündem'den Cevat Kork-
maz; politik magazinde Cumhu-
riyet'ten Mert Ab Başanr; radyo
programın dalında Radyo Anki'-
den Gümüşpala Kortağ; karika-
tür dalında Cumhunyet'ten Tan
Oral ve Kamil Masaracı; yerel
basın haber, araştırma-ınoeleme
ve fotoğraf dallannda da. sırasıy-
la Bursa Hakimıyet'ten Serkan
fnceoğlu, Milas Menteşe'den Ol-
cay Akdeniz, Güneydoğu Gaze-
tesi'nden Ali Kıbç ve Bursa
Olay'dan Tayfun Çavuşoğlu."
Yasaboşhıklarıııakiıabktaksiplakasıdagirdi
• Aylık4 milyondan taksi plakası kiralanıyorve yasalara göre "tam anlamıyla" suçsayılmıyor. Kaza halinde plakanın asıl sahibi zarargörüyor.
ŞEBNEV1GÜNGÖR
.\NKARA - San. damah bo^lan ile özellüde
Ankara, İstanbul ve İzmır gibi ülerde günlük ya-
şamın önemü bır parçaa hahne gelen taksıler.
artık en kârlı yaunm araclannın da başında yer
abyor.
. Özellikle. plaka tahdidinin uygulandığı 11
ilde bugüne kadar 500-700 milyon lira araanda
değişen fiyatlarla alınıp. satdarak el değiştiren
taksı plakalan, son 2 yü içerisinde kıralanmaya
da başladı. Taksi plakalannın kirası aylık 34
milyon lira arasında değişıyor.
Taksiplakalannın,dolarvealünkadarkârbbir
yatınm araa haline gebnesı ve son olarak da
"kıraya" çüanasındakı en büyük etkenin, plaka
tahdidi uygulaması olduğu bücbriliyor. Bakanlar
Kurulu'nun 3 Mayıs 1986 tarihınde Resmi Ga-
zete'de yayımlanan ve amaa "plaka karaborsa-
abğını, korsan taksialiği önlemek" olarak belir-
tilen karanna göre halen Adana. Ankara, Bursa.
Eskişehir. İstanbul, Izmir. Kocaeh. Konya, Sa-
karya ve Samsun ıüerinde plaka tahdidi uvgula-
nıyor. Bu karar uyannca, bir ilde tıcari taksi
sayısL ancak o ü ırafık komisyonunun "ihtiyaç"
görmesi halinde arunlabiliyor. .Ancak. ıl trafik
komisyonunun artırma karan alması. fıilen ça-
lışmakta olan şpför esnafinın haklannın korun-
maa da göz önüne alındığından. genellikle yıllar
abyor. Bu nedenle, okhıkça kârh hr ış olan taksi-
cib'ği yapmak isteyenler, komisyonun plaka sayı-
anı artırma karannı bekkmek yerine, yasalarda-
ki boşhiklardan da yararlanarak, kiralama
yöntemıne başvuruyor.
507 sayıb Trafik Yasası'na göre. bir kişinin, ıl
trafik komisyonunun arürma karanndan sonra,
ticari plaka alabilmesi için şoförlük mesleğıni ge-
çim kaynağı olarak seçmiş ve süreldi olarak bu
işi icra etmesi, en az ikı yıl o ilde ikamet etmesi ve
buhınulan ildeki şofbrler odasına üye obnası ge-
rckiyor. Yasada. ücari plaka sahipleriran bu pla-
kalan taşıtla birbkte veya ayn olarak sadece •'şo-
förlük mesleğini geçim kaynağı olarak secenlere
satabileceklen" de bebrtih'yor. Ancak. yasada
plaka abnak ve satmak için taşmmas gereken
özellıkler aynnüh olarak befatilmesine karşın.
plaka tahsis belgesi abnak için gidibnesi zorunlu
olan mahalle karakollannda gerekh ıncelemeler
yapümamaa nedeniyle. vurgulanan özeUikten
taşımayan kişilerde, İcolayca plaka tahsis belgesi
alabihyor.
Bu nedenle. taksi plakalannı kiralayanlann
büyük bir kısmını, bu işi ikinci bir meslek olarak
görenlerle, yurtdışında çabşan ve tasarrufunu bu
şekilde degerlendıren kişiler oluşturuyor.
Cumhunyet'ın yaptığı araştumaya göre ayhk
2>A milyon lira arastnda değişen plaka kıraİan,
kuDanılan arabanın modeüne ve motorunun
özellığine göre bebrleniyor.
Aracın dizel motorİu ve yeni modele sahip
obnaa, kirayı yüksdten bir faktör olarak
görülüyor. Kiraa daha sonra, üpkı ev kirası
öder gibi her ay, belirtenen kirayı mal sahibine
ödüyor. Kira sözleşmesı. her yıl yeniden
düzenlemyor ve fıyaüar günün koşullanna göre
yeniden betirienıyor.
Oiasıkazatoriçınpeşinödeme
Yasaya göre "kiralama" tam anlanuyla suç
kabul edılmiyor. Ancak, yasada bir kaza halinde
asıl sorumluluk araç sahibinde okhığu ıçin kira-
lama yöntemi çeşitH sakıncalar doğuruyor. Bu-
na göre. yaralama ya da ölümlü kaza olması
habnde, ruhsat plakayı kiralayan kişjye aıl oldu-
ğu için sorumluluk kiracıda değil, mal sahibinde
oluyor. Bu nedenle plaka sahibi, kiralama söz-
kşmesınin yapümasının hemen ardından. kıraa-
andan "kan parası" adı altında 50 milyon braya
kadar ulaşan miktarlarda nakıt para abyor. Bu
paraya, bff anlamda, evler kıralanırken ödenen
depozıt parası olarak bakıhyor.
Ankara'da halen 6 bin 990 taksının bulundu-
ğu ve bunlann en az 700'ünün kiralık olduğunu
bctirten Ankara Şoförler Odası İkinci Başkanı
Ahmet Çicek, "Yasal obnayan bır yol. Tüm ça-
balanmıza rağmen önünü kesemiyoruz. Üyele-
rimizi ak sık uyanyoruz. Bizim meslegimizin de
bir onuru var diyoruz. Kiralayan adam, para
kazanayım, kirayı çıkartayım diye yol seciyor,
müşteri seciyor. Vatandaşlardan şikâyet gebyor,
araşnnyoruz kiraa cıkıyor" dedi.
Konuyla ilgili olarak görüştügümüz trafik
yetkitileri ıse. yasaya göre bır kaza habnde sürü-
cü ve araç sahibi olmak üzere ikı türlü sorumlu-
luğun ortaya çtktığını hatırlatarak, "örneğin
kaza ölümlü>
p
se, ölen kişinin yakınlan arac sahi-
bi hakkında maddı tazminat davası acabikrler.
Oysa tüm kusur sürücudedır.
Ancak bız, şpförün kiraa mı, yoksa ücretli
çabşan mı otduğunu tespit edemeyiz. Bu
nedenle. plakalannı kiralayanlan uyarmak
gerekir" dıye konuştular.