Katalog

T6OCAK1993CUMA CUMHURİYET SAYFA HABERLER İslam ve Ekonomi paneli • Haber Merkezi - Çağdaş Yaşamı Destekleme Derneği İslam ve Ekonomi konulu bir paneldüzenledi. Prof. Dr. Gülten Kazgan'ın yöneteceği panele konuşmaa olarak Prof. Dr. Murat Çızakça. Prof. Dr. İzzettin Önder ve Bahri Zengin kaülacak. Panel yann saat 11 .OO'de Sarayburnu'ndaki Sepetçiler Kasrf nda yapılacak. Bir kişi donarak öldü • UŞAK(Cumhuriyet)- Uşak'ın Sivasb ilçesine bağh Yayalar kasabasında bir çiftçi donarak yaşamanı yitirdi. Geçtiğinıizgün evinden aynlarak Kelekçideğirmen mevkiindeki tarlasına giden 32 yaşındaki Sadık Özenç, birdaha dönmedi. Bunun üzerinde bölgede aramalar yapanjandarma ve köylüler Özenç'in donmuş cesedini buldular. İzmip metrosu • tZMİR (Cumhuriyet Ege Bürosu)- DPT tarafından onaylanan ilk metro projesi olan tzmir metrosunun sözleşmesi imzalanıyor. 1992 yıh değerleriyle 2 trilyon 800 milyar liraya tnal olacak metronun temeli ise45 gün sonra atılacak. Fahrettin Altay-Üçyol-Konak- Basmane arasında planlanan ilk aşamanın yapırru 18 ay içinde tamamlanacak. Polise sivîl personel •ANKARA (AA) - Emniyet Genei Müdürlüğü'ne sınavla alınan 5 bin 900 sivil personelin atamalan yapılarak görev e başlatıldı. Halen eğitimde bulunan sivil personel trafık, pasaport, bütçe gibi şubelerde hizmet yapacak. Sivil memurlann özellikle büyük şehirlerde personel sıkıntısını azahacağmı belirten emniyet yetkihleri "Bu atamalarla birlikte idari hizmet veren personelimiz karakollara ve operasyonel şubelere verilecek. Busayede polislerimiz sokağa çıkacak ve asli işlerini yapacak" dediler. MUZIP Kupulu'na yeni başkan •ANKARA (AA) -Başbakanlık Küçükleri Muzır Neşriyattan Koruma Kurulu başkanlığına atama yapıldı. Eski Başbakanlık Müsteşar Yardıması İsmail Akıloğlunun YÖK İcra Kurulu üyeliğine seçilmesi ile boşalan Muzır Kurulu Başkanlığfna, Başbakanlık Mûsteşar Yardımcısı Ali Naci Tuncel getirildi Tuncel yaptığı açıklamada görevin kendisine venldiğini ancak resmi yazının henüz ulaşmadığını söyledi. Çağrı cihazı • tZMİR (AA) -Türkiye'de her 800 kişiden binnin "çağn cihazı" taşıdığı bildirildi. Konuya ilişkin bir açıklama yapan îzmirPTT Başmüdürlüğü yetkilileri uygulamanın bâşladığı 1988 yıhndan bu yana geçen sürede 72 bin 488 kişinin çağn cıhan aldığını belirterek Türkiye'deki cihazlann tümünün ithal edildigini söyledıler. Yetkililer "İsteyenlere hemen çağn cihazı veriyoruz" dediler. Milfi saraylar • Haber Merkezi -İstanbul'da milli saraylar kapsamında geziye açık tutulan saray, köşk ve ve kasırlan geçen yıl 517 bin 770 kişi gezdi. Milli saraylar Daire Başkaru Türkan İnce geçen yıla oranla ziyaretçi sayısmda önemü bir artış olduğunu söyledi. Saray, köşk ve kasırlar arasında Dolmabahçe Sarayı 305 bin 411 ziyaretçi ileönçok gezilen yer olma özelliğini korudu. Ankara'yı seviyonum • ANKARA (AA)- Büyükşehir Belediyesi, Ankara"nın başkent oluşunun 70. yıldönümü dolayısyla. "Ankara'yı Seviyorum" konulu ödüllü >enaryo yanşması açtı. Yanşmada 40-50 dakikalık birfilmiçin yaalacak senaryoda, başkentin kentsel panoraması. silueti ve kimliğı vurgulanarak başoyuncu olarak belgelenecek. BaypakşaiPi • ANKARA (LBA>- Bayrak şain Arif Nihat Asya ölümünün 18. yılında Ankara "da anılacak. İLESAM Kültür Evi'nde bugünsaat 14.30'da başlayacak toplantıya Yavuz Bülent Bakiler ile Abdullah Satoğlu konuşmacı olarak katılacaklar. Eczacı vurayor, Maliye seyrediyorT » ' 1 • LL'1 1 1 1 •• 1 / " N / ^ M M 1 . 1 •• 1 H 1 1 , 1 1 ^ * • •• . •• 1 • • * * " ^ ^ Bazı eczanelerin "ilaanı benden al, yüzde20 lik katılım payını ödeme" yolunda vatandaşlara öneri götürdükleri, bunun karşılığında ise reçetede yazan 3 kutu ilacın yerine l kutuverip, devlete 3 kutu üzerinden fatura ettikleri ortaya çıktı. ŞEBNEM GÜNGÖR ANKARA - SSK ve Bağ-Kur gibi sosyal yardım kurumşlanndan alacaklannı tahsil edemeyen eczaneler, ekonomik darboğazdan kurtulinak amacıyla yasal olmayan yollara başvuruyor. Türk Eczaalan Birliği Başkaru Ahmet Uras, son aylarda eczaneler arasında, "me- mur ve emeklilerin ilaç masraflanna katılım paylan" konusunda haksız rekabet or- tamının geliştiğini belirterek, bu konuda Ma- liye Bakanhğı'nı uyardıklannı bildirdi. Konuyla ilgili olarak Cumhuriyet'in soru- lannı yanıtlayan Uras, özellikle büyükşehir- lerde belirledikleri bu gelişmenin devleti mil- yarlarca lira zarara soktuğunu, ancak mali- yenin konuya duyarsız kaldığını kaydetti. Rekabet nedeniyle çok sayıda eczanede me- mur ve emeklilere "benden ilaç al, katılım payını ödeme" önerisinde bulunulduğunun saptandığını kaydeden Uras, "Vatandaş ce- binden para çıkmasını sevmez. Memur ve emeklilerimiz yasa gereği. aldıklan her ilacm fiyatına yûzde 10-20 arasında değişen oran- larda katılmak zorundar Vatandaş, bu yüzde 20'lik katılım paylannı ödememek için ecza- alann önerisini kabul ediyor" dedi. Yapılan sözleşme geregi, eczanelerin kamu kuruluşlanna yüzde 5 oranında iskonto uy- guladığını, buna katılım payı eklendiğinde. eczanelerin yüzde 25'e varan kar paylanru ge- ri çevirdiklerini vurgulayan Uras, "Eğer bir eczane, yüzde 25"e varan oranda kanndan vazgeçiyorsa, bunu yasal olmayan yollardan bir şekilde çıkanyor, yani deontoloji onuru- nu ayaklar altına alıyor demektir" diyc ko- nuştu. Uras, daha sonra şunlan söyledi: "Biz bu yollan araştırdık ve şunu tespit et- tik. Eczaneler memur ve emekliye 'Sen, ilaa benden al, ben de katılım payını senden alma- yayım' diyor. Vatandaş, bu önenyi kabul ettiğinde ise. eğer reçetede 3 kutu üaç yazıyorsa, 1 kutu ilaa veriycr. Ama faturayı devlete 3 kutu üzerinden düzenliyor. İki kutu ilacın parası kendinde kalıyor. Bu eczacılığın yasal olma- yan işlere bulaştmlması demektir." Her yıl Maliye Bakanlığı ile tüm eczaneler adına devlet kuruluşlanyla anlaşma yapma- lan için bir protokol imzalandığını haürlatan Uras, 1993 protokolünün önümüzdeki gün- lerde imzalanacağını, ancak maliyenin, dev- letin ekonomik zarara uğratılması nedeniyle •'sözleşmedeki kaülım payı maddesini fesih maddesi yapma" önerilerini, "Bu, sizin kendi iç işiniz" diyerek, kabul etmediğini söyledi. Uras, maliyenin bu olumsuz tutumunun de- vam etmesi halinde. devletin uğradığı zara- nn, katlanarak artacağını sözlerineekledi. Bizibu havalarmalıvedecekBaşta Istanbul, Ankara ye Izmir olmak üzerepek çok üde endüstri, termik santraller, evsel ıstnma ve traflkten kaynaklanan kirlilik, Dünya Sağlık Orgütü'nün ve Türkiye'deki yasalarm koyduğu smır değerleri çoktan aşmış durumda. ASUMAN ABACIOĞLU İZMİR - Türkiye'nin birçok ilinde hava kirliliği alarm sinyal- leri veriyor. Başta tstanbul, An- kara ve Izmir olmak üzere pek çok ilde endüstri, termık santral- ler, evsel ısınma ve trafıkten kay- naklanan kirlilik. Dünya Sağlık örgütü'nün ve Türkiye'deki ya- salann koyduğu sınır değerleri çoktan aşmış durumda. Araştır- malar, İstanbul'un Türkiye'nin "En kirletici" ve aynı zamanda "en kirli" kenti olduğunu gösteri- yor. Istanbul, Ankara ve Jzmır. sabit kirletici kaynak olarak nite- lendirilen endüstriyel ve evsel ısınma kaynaklı kirlenmenin üçte birini yaratıyor. Bu üç kent, oto- mobilİerden kaynaklanan kirlen- menin de yandan fazlasını üreu- yor. Araştırmaalar, diğer üçte bir oranındaki kirlenmenin de termik santrallarden kaynak- landığını belirtiyorlar. Bu du- rumda araştırmaalar, Türkiye'- nin hava kirliliğini yaratan iki önemli kaynağın "kentsel geliş- me ve termik santraller" olduğu sonucuna vanyorlar. Dokuz Eylül Üniversitesi'ne bağlı Çevre Mühendisliği Bölüm Başkanı ve Hava Kirlenmesı Araştırmalan ve Denetimi Türk Ulusal Komitesi Başkanı Prof. Dr. Aysen Müezzinoğlu tarafın- dan Devlet İstatisük Enstitüsü verilerine dayanarak hazırlanan. "Türkiye'de hava kirüliği" rapo- ru, Torontoda yapılan Uluslara- rası Hava Kirliliği Kongreşi'nde sunuldu. Prof. Dr. Müezzinoğlu. 1990 yılı resmi verilerine dayana- rak hazırladıkian Türkiye'nin hava kirliliği raporunda. hiçbir kirlilik kontrolu yapılmadığı noktasından hareket ettiklenni ve bu hipotezin gercek dışı sayı- lamayacağını vurguladı. Hazırlanan rapora göre Tür- kiye'de her yıl havaya 13 milyon ton partiküler madde (toz), 2.5 milyon ton kükürtoksitler, 0.64 milyon ton azotoksitler, 0.86 mil- yon ton karbonmonoksit, 0.17 milyon ton da hidrokarbonlar veriliyor. Havaya salınan bu kirletıcile- rin kaynaklan incelendiğinde ise kükürtoksitlerin yüzde 20.70'i endüstriyel yüzde 22.95'i evsel ısınma, yüzde 56.35'i ise termik santrallerden kaynaklanıyor. Azotoksitlerin yüzde 5.57"si en- düstri, yüzde 2.24'ü evsel ısınma. yüzde 82'si trafık ve yüzde 10. 10u da termik santrallerden kay- naklanıyor. Karbonmonoksit kirliliğinin yüzde 1 92'si endüstri, yüzde 1.88'i evsel ısınma, yüzde 92.36'sı trafık ve yüzde 3.84'ü de termik santrallardan kaynaklanı- yor. öte yandan üç büyük metro- pol kent olan Istanbul, Ankara ve Izmir tüm sabit kirletici kay- naklann üçte birini banndınrken otomobıl kaynakh kirleticilerin ise yandan fazlasını üretiyor. Ra- porda sabit kirletici kaynaklann yarattığı diğer üçte bir kirliliğin, termik santraUardan geldiği anımsatılarak şu sonuca vanlı- yor, "Hava kırlenmesinin en büyük bölümünü kentsel geliş- meler ve termik santrallar ya- ratmaktadır." Üç büyük metropol kent olan Istanbul, Ankara ve İzmir tüm sabit kirletici kaynaklann üçte biri- ni banndınrken otomobü kaynaklı kirleticilerin ise yandan fazlasını üretiyor. Raporda sabit kir- letici kaynaklann yarattığı diğer üçte bir kirliliğin, termik santrallardan geldiği anımsatılarak şu sonuca varılıyor; "Hava knienmesinin en böyûk bölümünû kentsel gelişmeler ve termik sant- rallar yaratmaktadır." Tam arıtma tesisleri Marmara9 ya IstanbuFdan solıık • Marmara, tam antma sistemle- rinin hizmete girmesiyle nefes ala- bilecek. Bu amaçla, 14 tam antma sistemini içinealan "Marmara Ya- şayacak" projesi. toplam 18.5 tril- yon liraya mal olacak. Istanbul Haber Servisi- Sanayi ku- ruluşlan ve yerleşim alanlannın atıksulan nedeniyle 'ölü deniz' hali- ne gelen Marmara, tam antma sis- temlerinin hizmete girmesiyle nefes alabilecek. Bu amaçla, 14 tam ant- ma sistemini içine alan 'Marmara Yaşayacak' projesi, toplam 18.5 tril- yon liraya mal olacak. İSKİ'nin, su havzalannın komn- ması. atıksular için tam antma siste- mi kurulması ve su dağıtım sistemi- nin ge'iştirilmesi amaayla Dünya Banka.' ı ile yaptığı görüsmeler de ta- mamlandı. Banka, ISKl'ye projeler için 7 tnlyon 367 milyar lira kredi sağladı. Istanbul 3. Su ve Kanalizas- yon Projesi'nin 11 trilyon 73 müyar lıralık bÖlümü tSKİ'nin öz kaynak- lanndan karşılanacak. Projedeki Kuzey Haliç, Kadıköy- Moda, Tuzla, Fener ve Unkapanı kolektörlerinin yapımlan tamam- landı. 308 milyar liraya mal olacak Tuzla Tam Antma Tesisi'nin bu yü sonuna kadar tamamlanması bekle- niyor. K.üçükçekmece Tam Antma Tesisleri de 297 milyar liraya mal olacak ve 1994 yıhnda tamamlana- cak. Jstanbul Boğazı'nı açık kanalizas- yon haline getiren aüklan önleyecek ve maliyeti 1 trilyon 415 milyar lirayı bulması bcklenen Baltalimanı Tam Antma Tesisleri'nin ihalesı, önü- müzdeki günlerde yapılacak. Bo- ğaz'ın Anadolu yakası ise 1 trilyon 598 milyar liraya çıkacak olân Riva Tam Antma Tesisleri'ne bağlana- cak. Projeye göre Üsküdar. Büyükçek- mece, Selimpaşa, Tepegören. Paşa- köy, Terkos. Büyükada, Heybelıa- da, Kınalıada. Burgazada'da da bi- rer tam antma tesısı yapılacak. Bilim adamlan, İstanbul'un tam antma sistemine kavuşmasının Mar- mara Denizi'ndeki kirliliği önemli ölçüde azaltacağını. ancak, İzmit Körfezi çevresindeki ve atıklan bu denize akan diğer şehirlerdeki sanayi kunıluşlannın tam antmaya gecme- leri durumunda, istenilen sonuca ulaşılamayacağını bildirdiler. Ote yandan İstanbul Üniversitesi Su Ürünleri Yüksek Okulu ve Rusya Federasyonu Bilimler Akademisi'- nden bilim adamlan. Marmara Denizi'ndeki son ekolojik durumu araşüracaklar. Türk ve Rus bilim adamlan, aynı sonınlarla karşı karşıya olan Karadeniz'de de çalış- malar yapacaklar. Özellikle Batı Karadeniz'deki araştırmalar sıra- sında Ukrayna, Moldavya, Bulga- ristan ve Romanya ile dc işbirüği sağlanacak. AIDS'te 6 cahiliye devri 9 yaşanıyor AIDS Kongresine sunulançalısmalardahayatkadınından, sağlıkpersoneline, öğrenciden diş hekimine kadarherkesin AIDS konusunda yeterli bilgiye sahip olmadığı ortayaçıktı. İnönü ve Toptan YÖK taslağmı görüştü İstanbul Haber Haber Servisi- AIDS konusunda bilgi düzeyimiz hala yeterli değil. istanbul'da devam eden 1. Türkiye AIDS Kongresine sunulan bütün çalıs- malarda en belirgin özellik hayat kadı- nından, sağlık personeline, tıp öğrenci- sinden diş hekimine kadar herkesin AIDS konusunda yeterli bilgiye sahip olmadığı gerçeğini ortaya koydu. İstanbul Tıp Fakültesi 2. ve 3. sınıf öğrencileri arasında HIV/AIDS hak- kındaki bilgi ve tutumlannı öğrenmek için yapılan bir araştırma öğrencilerin büyük çoğunluğunun sivrisinek sokma- sından AIDS bulaşacağını sandıklannı belirtti. Yine Türkiye'nin değişik yörelerinde AIDS hakkında yapılan bir bilgi tara- masında ise eğitim düzeyi yüksek olan- lar virüsün bulaşma yollan ve korun- mayı doğru olarak tanımladıklan görü- lürken, çoğunluk kan transfüzyonu , öpüşme ve korunmalı da olsa evlilik dışı cinsel ilişkiden AIDS'in bulaşacağını belirttikleri görüldü. 19 Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi öğrencileri arasında yapılan bir araştır- mada da çahşma grubundaki kişilerin yüzde 99.2'si etkenin virüs olduğunu be- lirtirken, yüzde 65.2'si AIDS'in ortaya çıkışında maymunlan sorumlu tuttuk- lan görüldü. Kongreye sunulan önemli araştırma sonuçlanndan birisi de Türkiye'deki hayat kadmlannın büyük çoğunluğu- nun müşterileri istemediği için kondom kullanmadıklannı belirledi. Para karşılığı seks yapan Türk kadın ve travestüerle Romen kadınlanmn AIDS konusundaki bilgi, tutum ve dav- ranışlannı içeren raporda son derece il- ginç bulgular saptandı. Selma Erbay- dar, Nuray Yolsal, Gönül Malat, Selma Seit, Köksal Haa, Necmettin Yıldınm, Ali Cavit Türkyılmaz,Özden Gerikal- maz ve Enver Tali Çetin tarafından or- taklaşa hazırlanan çalışmanın Ekim- Kasım 1992 tarihlerinde gerçekleştiril- diği belirtildi. Çahşma İstanbul Deri ve Zührevi Hastaüklar Hastanesi'ne polis tarafın- dan sağlık kontrolu için getirilen 74 Ru- men. 68 Türk kadın. 20 travesti ve gene- levde çalışıp periyodik sağlık kontrolü- ne gelen 48 kadın olmak üzere toplam 210 kişi arasında yapıldı. Kişilerle yüz- yüze yapılan görüşmelerde yüzde 92'si AIDS'i en korktuklan hastahk olarak tanımlarken, aynı hastalık hakkında en sık bilgi edinilen kaynağın radyo-TV ol- duğu saptandı. Çahşmada, HIV virüsünün bulaşma yoUannı 42 kişi bilmediklerini ifade ederken, 137 kişi cinsel ilişkiyi, 74 kişi kan yolunu, 31 kişi de kontamine enjek- törler ve yara-bere yolu ile HlV'ın bu- laştığını vurguladılar. HlV'ın bulaşmasım önlemek için ne yapüması gerektiği sorusuna 71 kişi hiç bilgileri olmadığı şeklinde cevap verir- ken, 87 kişi kondom kullanımını, 7 kişi kirli enjektör kullanılmaması gerektiği- ni, 8 kişi de kontrollü kan lcullanılması gerektiği yolunda yanıt verdikleri belir- tildi. Çahşmada alınan diğer sonuçlar ise şöyle saptandı: "Çahşma gnıbunu oluşturan 210 ki- şinin çoğunluğu (Yüzde 54.2) si 21-30 yaşlannda. 210 kişiden yüzde 17.6 'smı oluşturan 37 kişi cinsel ilişki sırasında hiç kondom kullanmadıklannı belirtti- ler. 98 kişi (Yüzde 46.6'sı) bazen kullan- dıklannı. 62 kişi de (29.5) her ilişkide kondom kullandıklannı söylediler. Ha- yat kadınlanmn kondomu kullanmama nedenleri arasında ilk sırayı ilişkiye gır- dikleri kişinin istememesi aldı. Kullanmak istedikleri halde karşıla- nndaki kişi istemediği için kondomsuz cinsel ilişkiye giren kadın sayısı 72 (Yüz- de 34.3) olarak saptandı." Araştırmaalar, çalışmadan çıkan en önemli sonucun paralı seks yapan kişi- lerin AIDS konusunda eğitilmeye istek- li oluşlan olduğunu belirterek, "Bu kişi- ler kondom kullnmayı istedikleri halde müşterilen istemediği için kullanama- maktadırlar. Bu da toplumumuzda er- keklerin kondom kullanımını arürma- ya yönelık eğitim yapılmasırun ne denii önemli olduğunu göstermektedir" dedi- ler. ANKARA (Cumhuriyet Bü- rosu) - Yükseköğretim Ya- sası'nda yapılacak düzenlcmc- lcrın hızlandınlması amacıyla Devlet Bakanı ve Başbakan Yardıması Erdal İnönü ile Milli Eğitim Bakanı Köksal Toptan dün bir araya geldi. Toptan'ı makamında ziyaret eden İnönü. bakanlık tarafın- dan hazırlanan yasa taslağının şcniden ele alınarak gelecek görüşler doğrultusunda dü- zenlenmesi yönündeki görüş- lerini aktardı. Toptan ve İnönü'nün. ilk aşamada YÖK'ün kaldınlamayacağı. ancak ünıversitelerin özerk bir yapıya kavuşturulması konu- sunda görüş birliğine vardıkla- n öğrenildi. İnönü ve Toptan yaptıklan açıklamalarda. "aralannda görüş aynlığı ol- madığını" bildırdiler. Yaklaşık 40 dakika süren görüşmede Toptan. İnönü'ye huzırlanan mevcut taslak ve taslak üzerine gelen görüşler konusunda bilgi verdi. Görüş- mede, öğretim üyeleri ve ünı- \crsite çcvrclcrinın. görüşlcn- nin dcğcrlcndınlerck yasa taslağında ycr alnıasının gün- deme geldiği bildirildi. Bu çcr- vevede, Öğretim Üyeleri Der- neklerinin hazırladığı alterna- tif yasa taslağının da değerlen- dirileceği kaydcdildi. Görüşme sonrası bir açıkla- ma yapan Devlel Bakanı ve Başbakan Yardıması İnönü, görüşmeden memnun olduğu- nu belirterek '"Çalışmalarhızla ilerliyor. Yakında Bakanlar Kurulu'na gelecek, oradaıı da TBMM'ye gelecek bir tasan. Kamuoyumuzun beğenisine sunulacak. Ama daha devam ediyor" dedi. İnönü, sözlerini şöyle sürdürdü: '•Gecmişte, Türkiye'de üni- versıtelerin belli birevrimi var- dı. Zaman içinde Türk üniver- sıteleri dünya rekabetiyle boy ölçüşebilecek bir düzeye gef- mişlerdi. Sonra toplumumu- zun uğradığı 12 Eylül kazası. üniversitelcre de başka bir dü- zcn getirdi.