Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
SAYFA CUMHURİYET 14 OCAK1993 PERŞEMBE
OLAYLAR VE GORUŞLER
TC Hükümetlerive Fırsatlar PENCERE
Prof. Dr. DOĞAN KARGÜL İÜİktisat Fak.
T
ürkıye ekonomısı, ıçın-
de bulunduğumuz za-
man aralığında bırçok
sorunla karşı karşıya-
dır Bız bunlardan sa-
dece ıkıstne değmece-
ğız Bın enflasyon, öburû yenı Tûrk
cıımhunyetlennın oluşturduğu potan-
sıyel gucü ne şekılde yonlendırmemız
gerektığ) yoiunda olacaktır
Geçmış dönemterde enflasyon
kuramında (teonsnde) ve polıtıkasın-
da dennlemesıne ıncelemeler
yapılmış, bunun şıddetlen, sınsı enf-
Jasyondan şahlanana kadar ulaşan
türlen de malıyet enflasyonundan
stagflasyona varan çok yönlü boyut-
larda ırdelenmışür 1920-1975 yıllan
arasındakı bunahm (knz) donemlen
gözardı edılırse sağbklı ekonomılere
sahıp ülkelerde yılhk fıyat artışlan bın-
b oranlardan başlayıp en fazla %5'lere
varan oranlarda dıle getınlırken aynı
dönemde, gehşme yoiunda savaşım
verenlerde %20'ye varan oranlarda
görunüyordu
19801ı yıllardan bu yana skalada bır
sıçramaoldu Gehşmışzengınülkeler-
de yıllık fıyat artışlan %4 ıle % 12 ara-
sında salınım sergılerken kalkınmanın
bedebnı ödeyen ülkelerde bu oran
%20'dcn aşağıya ınmeyecek şekılde
(genye ınelastık) %20 ıle % 120 arasın-
da akzaklar çızmektedır Çünku yenı
zengınleşen baa ülkelerde (Türkıye en
başta) bazı çarpıklıklar bu enflasyonu
süreklı korüklemektedır Genelde. bı-
nkmış altyapıya aynlan kaynaklar,
hızlı nufus artışı, yurt ıçı ve dışı goçler,
özgun ve yaygın olmayan vergıleme
düzenı, kamu ıktısadı teşekküllennın
gereksız yükü enflasyonun odaklannı
oluşturmuştur
Turkıye'de enflasyonu besleyen bu
çok odaklı merkezı esas satır başlany-
la tanı (teşhıs) koyar ve her bınsını
kendı ıçınde bebrlenecek turev polıtı-
kalarla yönlendınp bunlar arasında
eş-güdumü kurarsak bu sorunumuz
çözülmuş olacaktır
Enflasyonu besleyen
parametreler
Bugun Turkıye'de enflasyonu besle-
yen bu parametrelen sıralayalım
1) Kamu gelırlen ıle kamu gıderlen
arasında olumsuz yönde açık, gıderek
buyumektedır
Bu parametreyı besleyen türevler
bulunmaktadır Nüfus artışı bunlar-
dan bındır Çağdışı kalanlar gözardı
edılırse bugün uyanık ülkeler net nu-
fus artışlannı sıfır tabanhdan en fazla
%1 5'a varan orana düşurmüşken
Turkıye'de bu oran %2 5'ın altına ın-
dınlememektedır Bu olumsuz trend,
ıç göçlere, çarpık kentleşmelere, hızlı
ııcrcl drtışldnna temel cğıtım jdtınm-
lanna ka>nak ayırmaya bızlen zorun-
lu kılmakıadır
fkıncı türev Kamu fktısadı Teşek-
kullen'dır (KITler) Ekonomı tan-
hınde eş-anblık vardır Bır ulkede öde-
meler altın ve gûmuş sıkke ıle yapı-
lırken bır başkasında modem banka-
cılık ve kredı kartlan uygulaması ol-
mamışür KİTlerde geçmış donemler-
de, sadece bızde değıl, bırçok ulkede
(Japonya'dan ABD'ye kadar) gorev-
lennı yenne getırmışlerdır Şımdı özel-
leşürme vaktıdır Türkıye bunu ger-
çekleştırmede geç bıle kalmışür Tur-
kıye bu safrayı mutlaka atmak zorun-
dadır
Üçuncu türev ıse Turkıye'dekı fon-
lann bıle karşılayamadığı, bu yüzden
ıç ve dış borçlanma ıle (Yanı açsk fı-
nansmanJa) beslenen buyuk aJtyapı
yalınmlandır Geçmışte savsaklanmış
bu dev yaünmlann polıtıka aletı ola-
rak çok dar bır zamana sığdınlması
hükumetlere soğuk terler dokturmek-
tedır
Dördüncu turev ıse karşımıza acemı
hukumet uygulamalan ıle çıkmakta-
dır Kuram ve uygulanabılecek polıtı-
kalar bellı ıken bazı pohtıkacılar ısrar-
la yaparak öğrenme yolundan ödün
vermıyorlar Bu* durum, Turkıye'ye
zaman ve kaynak kaybetürmektedır
Hukumet organlan, ıktısada gınş are-
nasının tartışıldığı yer degıldır Örne-
ğm bır Alman Merkez Bankası tepe
yoneümının ışlevındekı emısyona ya
da obur Merkez Bankası avadanhkla-
nna, oradakı hukümetler doğrudan
kanşamazlarken bızde de durum aynı
olmalıdır
Beşıncı türev, ozgun ve yaygın et-
kınlıkte bır vergı duzenı ve bu düzenı
uygulayacak vergı teşkılatının halen
kurulamamış olmasıdır Bugun Tur-
kıye'de başta buyuk şehırlerde olmak
uzere vergı daırelen, 30 ıle 50 bın arası
değışen mukellef sayısında çalışmak-
ladır Bu durumda daıreler vergı tara-
masında ve tarhında etkın olamıyor-
lar Uygulama gostermektedır kı pra-
tıkte Malıye Bakanhğı tahsıl edılmesı
gereken vergı potansıyebnın ola-
ğanüstü çaba göstererek ancak %40'-
ını tahsıl edebılmektedır
2) tkına temel parametre dış
kokenlı Yanı ödemeler bılançosunda
görünür vegörunmez kalemler bağ-
lamında dövız çıkışlannın dövız
gınşlenne oranla gıderek
büyumesıdır Bu durum dışandan
Turkıye'ye bır enflasyon laşımamıza
neden olinaktadır Değen gıderek
küçülen TL nedenıyle dışalım (ıthal)
malı gırdıklennde fıyat artışlan,
bunlann en başında gelmektedır
O halde her bır temel parametre (ıç
ve dış) ve bunlann türev odaklan tek
tek ele alınıp ıslah edılse enflasyonda
halledılemeyecek bır şey yoktur Ço-
cuk oyuncağı gıbıdır Yeter kı onun
durmasını hep beraber yürekten ıste-
yelım
1
Yoksa halkm karşısına çıkıp
kara cahıller gıbı bız enflasyonu tek
haneh rakama ındıreceğız gıbı laflan
desteksız ve ıktısat polıükası teknıkle-
nnden habersız savurmayahm
1
Tûrk cumhtıriyetleri
Türkıye ekonomısının gündemın-
dekı bır başka sorun da, yenı Türk
cumhunyetlendır Bugün Türkıye
ekonomısı, saünalma güçlen pantesı
bazında 5200 dolar kışı başına mılb ge-
hr barajını gende bırakarak gehşmış
ülkeler kulubünun aJt basamağında
yennı almışttr Temel sayılacak refah
ölçütlennı ve her konuda yetışmış ın-
san gücünu yakalamış olan ulkenuz,
ağırbaşb bır tempoda ılerlemektedır
Unutmayahm kı Orta Asya Türk
cumhunyetien ıle dın, dıl, kültür, tanh
beraberlığımız bulunmaktadır Yük-
sek teknolojıye sahıp bazı Baulı ülke-
lenn uzaydan raporladıklanna gore
bu yorelerde buyük çapta el atılmamış
yeraltı servetlen mevcuttur Kaldı kı
bu gelışmeve daha akılbca bakarsak
eskı Sovyetler Bırhğı'nde 22 mılyon
275 bm kılometre karelık bır yeryüzü
kısmı, komunıst rejım nederuyİe butün
dünyaya yakJaşık 75 yıl kapah ve kıhth
kalmışür Bu ülkelerde bınlerce ve bın-
lerce ış olanağı vardır
Durum buyken gen kalan bır tutum
ıçındeyız İşbırlığı yapmakta, Batılı-
larla eşgudüm ıçınde hareket etmekte
kurumlanmız yazık kı yavaştan al-
maktadırlar Sayısız projeler uretmek,
bunlan çoklu bır ışbırlığıne sunmak
gerekırken bekle-gör pohtıkalan ter-
cıhedılmektedır
Batıhlar, Türk cumhunyetlennde ış
kurmak ve yatınm yapmak ısteyen
kendı vatandaşlanna, Moskova'da ve
bılgı ışlem desteklı Ruslarla ortak hız-
met ofislcnnı ardı ardına açmaktadır-
lar
Bızler tek başımıza oralarda, mev-
zuat ve teknık sorunlan çözmeye
çalışıyoruz Hınstıyan kurumlar Rus
düıne hatta Orta Asya dıllenne ege-
men mısyonerlen bu yorelere yıgar-
ken, okuüannı yanşırcasına açarken
bızler yıne bu perdelerde gen kahyo-
ruz
Bu ulkelerden gelen gençlen eğıtıp-
okutmak, fırsat seçeneklennın hepsını
kullanmak anlamına gelmez' Bugu-
nün de pratıkte nabzını yakalamak ge-
rekmektedır Çünkü gelecek, nelere
kurguludur kımse bılemez'' Bu ülkeler
dondurulmuş ortamlannda ışletmecı-
hk yeteneklennden habersız durum-
dalar
Türkı>e'nın bu ülkelerle her zaman
enerjı bırhğı, ulaşım bırlığı kurması
olanaklıdır Bu gebşmeler serbest tıca-
ret ve sanayı bolgelennın hızla gelıştı-
nlmesıne yardımcı olacaktır Türkıye
onlar ıcın bulunmaz bır köprüdur
Duraıayan...
ARADABtR
Op. Dr. ŞÜKRÜ GÜNER
İstanbul Tabip Odası Yön. Kurulu Üyesi
Radyasyon Sorumluian...
Dunyamız bırçok kez radyasyon tehlıkesıyie karşı kar-
şıya kalmıştır Bunlardan en onemlı bın 1957'de ingıl-
tere de Vmsleyl reaktor kazasıdır Bu olayda da yönetı-
cıler halkı panığe kaptırmamak ıçın gızleme yoluna gıttı-
ler Fakat gerçek kısa zamanda ortaya çıktı 39kışıöldu
Yapılan hesapta 265 ktşı tıroıd kanserıne yakalanacak-
tı
Radyasyon ıkı alanda ınsanlığı tehdtt etmekte Bırıncı-
sı, nukleer sılahların kullanımıyla yayılan radyasyonun
tehlıkelerı Bu konumuzun dışında ikıncı radyasyon
tehlıkesı ıse nukfeer enerjının barışçı amaçlarla kullanı-
mıyla ılgılı doğabılecek tehlıkelerdır Dun Vmsleyl ıdı,
bugun Çernobıl yarın başkaları
Bır nukleer kazada radyoaktıf maddeler ortaya çık-
makta ve hızla çevreye yayrtmaktadır Bu maddelerın en
onemlılerı sezyum 137, lyod 131, krıptoa 85, telıryum,
baryum ve stronsıyumduf Bunrarın yanlanma ömurlerı
10 gunden başlayarak 30 yılı aşan surelerdır Örneğın
bır sezyum 137'nın yarı omru 30 yıldır Yanı otlar radyo-
aktıllendı bunu bır ınek yedı ve sutune geçtı Bu strtu
ınsan ıçtığı zaman vücudunda 60 yıl sezyum taşıyacak
demektır
Radyasyonun en onemlı etkılerı gebe kadmlaradır llk
uç ay ıçınde yuksek doz radyasyon alan gebelerın be-
beklen olmektedır Düşük <Joz almışlarsa anomalılere
neden olmaktadır Radyasyon çeşıtlı kanserlerın etkenı-
dır Çokluk sırasıyla radyasyon losemı, meme kanserı
akcığer karacığer kalınbağırsak kanserı tıroıd kemık
ve derı kanserlerıne neden olurlar Bu kanserler hemen
ortaya çıkmazlar örneğın losemı (kan kanserı) radyas-
yon alındığından 3-5 yıl sonra gorulur Bu nedenle bu-
gun en fazla losemıden soz edılmektedır, çünku Çerno-
bıl'den sonra 6 yıl geçmıştır Buna karşın bır kemık
kanserı ıse radyasyon alındıktan 10-15 yıl sonra gorul-
rtiektedır
Radyoaktıvıteye karşı yapılacak tek şey, bılgılenme ve
ona gore bılınçlı davranmadır Çernobıl olayında Sov-
yetler Bırlığı bılgı vermekte gecıktı Belkı Avrupa'dakı
olçum ıstasyonları saptamasaydı daha da gecıkecektı
Pekı bızde ne oldu' Tam bır sorumsuzluk, ne yapaca-
ğını bılmezlık Bakınız o donemdekı demeçlere "Rad-
yasyonlu çay daha lezzetlıdır" Başbakan Turgut Ozal
"Allahını, peygambennı seven bunlan nerede bulursa
getırsın, yıyeyım ıçeyım" Sanayı Bakanı Cahıt Aral
"Turkıye'de radyasyon var dıyen dınsızdır Dınıne ıma-
nına ınanan böyle şey söylemez" Cahıt Aral "Az rad-
yasyon cınsel gucu arrbrır '
Bugun ne soylemyor 'Bakan konuşmamıza ızın ver-
medı, gızlılık ıstedı ' YÛK Başkanı Ihsan Doğramacı ve
daha nıce klşının sozlerı Ne devlet adamlığı sorumlulu-
ğu, ne yonetıcı ne de bılım adamı sorumluluğu
1
Done-
mın Cumhurbaşkanı, Sanayı Bakanı ıle TV'de radyas-
yonsuz olduğunu ıspat ıçın çay ıçerken, Bakan, YOK e
susun dıyor, bu bılım adamları da emre uyuyoriar Ida-
recıler hadı "ıdare ' edıyorlar dıyelım, her zamankı gıbı,
pekı bu korkunç gerçek karşısında susmak bılım adamı-
na yakısır mı? Bılım ddamı susar mı' Ama susuyor Bı-
lım adamı belkı bana gore burada daha suçlu Kapalı
rejımler her zaman gerçeğı halktan saklamışlardır 1986
yonetımı de 12 Eylul'un uzantısı, onun kalıtı (mırası) üze-
rıne kurulmuş kapalı bır rejımın uzantısıdır Onun ıçın
halktan gerçeklerı saklamak kadar doğal bır şey oia-
maz' Oysa boyle bır olayda topluma anlaşılır bıçımde
açıklama yapılmalıdır Ourust açık, guvenılır bır yonetı-
cının, gerçek bılım adamının normal davranışı elbette
boyle olmalıdır (nsanlann her olayda olduğu gıbı rad-
yasyon tehlıkesı hakkında da bılgı sahıbı olma hakkı
vardır Çayda ne kadar, fındıkta ne kadar radyasyon
var
7
Bana ne gıbı zarar venr^ Bu konularda her turlu bıl-
gı sahıbı olduktan sonra vücut kendı vucududur Her tur-
lu tasarrufta serbesttır Isterfındıkyer ıster çay ıçer, sut
ıçer
Şımdı ne yapılmalı
7
Her şeyden once konu sıyası par-
tılerarası, sıyasetçılerarası bırçekışme halınegetırılme-
melıdır Konu hıç de hafrfe alınamayacak yaşamsal
onem taşımaktadır Ulkemtzde radyasyon tehlıkesını
haber verecek erken uyarı ıstasyonlan kurulmalı, Çer-
nobıl olayından etkılendığı tespıtedılen tüm kazazedele-
re tazmınat, sağlık ve sosyal yardım sağlanmalıdır
Çernobıl le ülkemızde yaşanan olaylarda sorumlula-
rın açığa çıkartılarak yargılanması konusunda, çok
kuçuk bır azmlık dışında toplumun her kesımınde genış
bır ulusal uyuşma, anlaşma vardır Bugunku yonetım,
uzennde bırleşılen bu konuda gereken tum hızmetlerı
yenne getırmelıdır Bu olay daha yıllarca ülke günde-
mınden duşmeyecektır Sırada daha tıroıd kanserlen
gundeme gelecektır Çernobıl ın neden olabıleceğı ke-
mık kanserlerıne daha 4 yıl vardır Bu konuda bugunku
yonetım uzerıne duşen gorevlerı yenne geürmezse on-
ların da yerı, 1986 yonetıcılennın yanıdır
TARITŞMA
Bir kibrit yaktım karanlığa...
H
ukmedenlenn
atlattıklannı
one surduklen
ülkemızde
gazete, dergı.
kıtap fılm toplatma,
yasaklama. ımha ve külture
baskı uygulamalan yoğun
bıçımde sürup gıtmektedır
Basın mensuplan, yazarlar ve
kultürınsanlanmız, baskı,
gozaltı, ışkence, surgun, hapıs
ve ağır para cezalan ıle
donatılmış bır yaşam
surdürmek zorunda
bırakılmakta
Hukmedenler, tanh boyunca
düşuncederave
düşünebılenlerden korkmuşlar,
> azarlan çıkarlannın karşıü bır
"hasım" olarak
değerlendırmışlerdır Oysakı
>azarlar, kultur havuzunun
bırer su damlacıklandır
Hukmedenlenn akıl abnaz
ıhtıraslanna karşın,
olümsuzlügu kazanabılenler
yazarlar olmuşlardır Çünkü,
onlardır kaba ve yararh olanı
yaraünayı bılenler
Ne yazık kı dünya
platformunda yer alabılecek
yazarlann yetışmesıne olanak
tanımayan bır ulkenın bu ısteğı
ham bırduş olarak kalmaya
mahkumdur
Geçmış dönem
hükmedenlennce hukuk
sayfalanmıza bır "ayıp" olarak
sokulan "Muzır Yasaa"nın
tümuyleoradan
kakünlabılmesı, >azarlara,
basın mensuplanna ve kultür
ınsanlanmıza uygulanan
cezalandırmalara, her türlü
kultürel faahyete uygulanan
baskılara son venlebılmesı
amaayla 1 Ocak 1993
tanhınden ıübaren başlattığım
"olüm orucu"nda
kararblığımın büınmesını
ıstenm «
İ90P KOPBİRİtSky (THE NEW YORK TIMES)
Tıanalı Apollonıus, Pıtagorasçı bırbılge Yaklaşık2bin
yıl once yaşadı Bır yolculukta öğrencısı Damıs'le bırlık-
te Hındıstan'a varırlar Orada bır sarayda, iskender
zamanından kalma bır rolyef onunde konuşurlar
Apollonıus
- Soyle bana ey Damıs, resım sanatı dıye bır şey var
mıdır?
Damıs
- Hıç kuşkusuz vardır
- Pekı, nedır bu sanat?
- Renklerın karıştırılmasıdır
- Neden kanştırılır renkler?
- Oykunme amacıyla bır kopeğın, bır atın bır adamın
tıpkısmı yapmak ıçın ya da bır gemının veya başka bır
şeyın kopyasını yapmak ıçın
- O halde resım sanatı, oykunme, yanı 'mımesıs' de-
mektır Öylemı?
- Elbet başka ne olabılır kı
7
Resım sanatı, oykunme
olmasaydı renklerle oynanan bır çocuk oyunundan ıba-
retkalırdı
Apollonıus düşunur
- Pekı, ama bulutlar geçtığınde gokte gorduklenmtz,
yanı boğalar, boynuzlu antıloplar, kurtlar ve atlar nedır''
Bunlar da bırer oykunme urunu mudur"> Tanrı, boyle va-
kftgeçıren bır ressam mıdır yoksa''
*
Apollonıus ıle Damıs arasındakı konuşmayı "Sanatve
Yanılsama 'adlı kıtaptan fYazan £ H Gombrıch çevıren
Ahmet Cemal, Remzı Kıtabevı) aldım Resım sanatıyla
alışvenşı olanların çok seveceklen okurken tat alacak-
ları bu yapıttan oğrenıyoruz kı ınsanoğlu 2000 yıl once
resmın anlamını sorgularken gokyuzundekı bulutların
kılık değıştırmesınden yola çıkarak Tanrı'yı da ışın ıçıne
katıyor
- Tanrı bır ressam mıdır yoksa''
Melıh Cevdet Anday anlatmıştı, oğlu Idrıs aydınlık bır
gecede goğe bakarak
- Baba demış, yıldızlar neden parlıyor?
Melıh Cevdet, yıldızların neden parladığını çocuğun
anlayabıleceğı bır bıçımde anlatırken idrıs hem dınlıyor
hem de yıldızları ızlıyormuş, sonunda
- Baba, demış, şaka olmasın butun bunlar?
Bır sure sonra Oktay Akbal'a rastlamış Melıh Cevdet,
olayı aktarınca Akbal'ın yanıtı
- Eğer butun bunlar şakaysa, eşek şakasıdır
Şaka mı, cıddı mı, bılmem, ınsan doğaya bakmakla
yetınmıyor, düşunuyor, düş kuruyor Apollonıus'un de-
dığı gıbı bulutlar bıle ruzgârlı bır havada kılıktan kılığa
gırerek bızı kendılerıne çekıyorlar
•
Eskıden tükenmez kalem yoktu, murekkeplı kalemle
ödev yapılırdı Kalem, kalem ucu, hokka, kurutma kâğıdı
şımdı satılıyor mu
7
Yoksa tarıhe mı karıştı
7
Öğrencının en eğlencelı oyunlarından bın, beyaz kâ-
ğıda mürekkep damlattıktan sonra kâğıdı ıkıye katla-
mak, sımetrık bıçımler yaratmaktı Ne ılgınç şeylerçıkar-
dı ortaya ingılız ressam Cozens, sanata duşkun olanla-
ra bu yolda 'lekeleme ' yontemını oğutlermış
Pekı bır beyaz kâğıda damlatılan mürekkep lekesıyle
meydana getırdığımız sımetrık bıçımler de tıpkı kılık de-
ğıştıren bulutlara benzemıyorlar mı
7
Bulut beyaz, mü-
rekkep lekesı sıyah Ne fark eder
7
ikısı de bıçımden bıçı-
me gırebılırler Neyın nereden çıkacağı, nasıl oluşacağı
hıç bellı degıldır Doğa da boyledır Kuytu bır ormanda
gezınırken bakarsın ağaçtakı yaprak kuş olur, pırrrr diye
havalanıverır- ağaç govdesındekı kabuk meğer böcek-
mış, yüruyuverır doğa dedığımız, durduğu yerde duran
bır şey değıl kı
Ama ne güzel, bulut ıle murekkebın bırteşerek ımge-
lem gücumüzu arttırması
1
Beyaz bulut ıle sıyah mürek-
kep bu denlı hısım akraba olursa doğa baştan sona bı-
zımle şakalaşmaya hazır sayıltr
Bugune değın yayımlanan
"Lezbıyen", "Ahlaksızlar" ve
"Kralıçe Sısı" adlı belgesel
romanlanm ve çeşıtlı gazetelere
yazdığım belgesel nıtebklı yazı
dızılenm, "müstehcen" olduğu
savı ıle toplatılmış,
yayınalanm, gazete sahıplen
ve sonımlu mudurlen ıçın
kamu davalan açılmıştır
Surdurülen kamu davalan
sonucunda yayıncılanm, gazete
sahıplen ve sonımlu müdurien
ıle tarafıma ayn ayn ağır para
cezalan venlmıştır Yargınınen
ust mercu Yargıtay,
mahkemelenn verdığı kararlan
teker tekeronaylamışor
Çağın ve toplumun gensınde
kalmış, bellı çevrelennçıkarlan
âdına hazırlanarak
uygulamaya korunuş "Muzır
Yasası" hukuka sokulmuş
"ayıpür " Ve bu avıbın ortadan
kaJdınlması gerekmektedır
Hukümete tabp olanlann
taahhutlen unutulmuş degıldır
Dun hükmetmeye taiıp olanlar
bugun hükmedenlerdır
Duşuncerun ve duşunceyı
açıklamanın "suç"
olamayacağını savunmuşlar,
hıçbır kıtabın
yasaklanamayacağıru taahhüt
etmışlerdır Ancak bu
konudakı taahhutlen şovun
ötesıne gecememıştır
Bırkaranlığın
avdınlanabılmesı ıçın başlattığım
"ölüm orucu" yalruzca tekbır
kıbntür
Bu karanlığa bırer kıbnt
yakmak sızlenn de gorevıdır
Aksı halde gelecek nesıller,
suskunluk ve duyarsızbğınızı
anlamayacakur
İsüyorum kı bundan böyle
yazarlanmız, basın
mensuplanmız ve kultur
ınsanlanmız hapıshane günlen
yaşamasınlar
lstıyorum kı bızlenn
duyarsızlığının faturasını
gelecek nesıller ödemesınler
Yazmak ve okumak "suç"
olmaktan çıkartılmalıdır
lstıyorum kı olum orucuyla
yaküğım bır tek kıbnt,
mılyonlarca kıbntın
yakümasına ve karanlıklann
aydınlanmasına neden olsun
Ve bıbnmesını ıstıyorum kı
gelecek sızlenn tavnnda
gızbdır
Ümit Oğuztan
BARIŞ
YILDIRIM1954-
15 yıl önce karanlık gûçler
senı bızden aldı.
Özlem ve hasretle anıyoruz.
Ailesi adına
CELAL YILDIRIM
'BeMrağa bölüğünden...' NAZIM HIKMET KULTUR VE SANAT VAKFI
S
ayınA>dm
Engın,
"Bekırağa
Bölüğü'nden
Kontrgenllaya"
başbklı yazı
dızınızı zevkle
ve yararlanarak okudum
Güncel bır konuda, dunü,
bugünü ustaca bırleştırdığınız
ıçın sıze »esekkür edıyorum
Bu arada, bazı konulara açıklık
geürerek bu değerlı hızmeünıze
katkıda bulunmak ıstıyorum
Her ıkı anlaümda da
anJatılanlarelbet korkunç
Yalnız bunlarla. varbğı
tartışma konusu olan genlla
Işinibil!.
A
raba kaçakçılığı
nedenıyle FB'h
futbolcuTanju
Çolak9yıl
bıbnem kaç ay
hapıs ıle 5 5
mılyar TL para cezası almış
Şımdı durup dururken ınsana
alkalemıebnedıyorlar Bende
bu ış ıle ılgılı olarak haddım
olmadan Tanju Çolak'a bırkaç
şey söylemek ıstıyorum
Oğlum Tanju
1
Sana oğlum
dıyonım, zıra benım yaşun 60
Bugune kadar neler gordüm
neler okudum Örneğın asker
kacağı dıye rahmeth Metın
Oktay'ın da hapıs yatüğıru
olgusunu eşlemememız gerekır
Kontrgenlla ıle ılgıb bılgı
bınkımı zaten yeterb değıl
Sorgulamalarda ıskencecılenn
kullandığı sozcükierle bu
orgütü tanımaya kalkarsak ış
daha da kanşır
Kontrgenlla olgusundan
yararlananlar bazı durumlarda
onu bu ışlerde de kullanrruş
olabılırler Ama genelde
kontrgenlla varlığı bazılannın
sandığmdan daha cıddı, daha
karmaşık yöntemler
ıçermektedır
Anlatüklanndan aldığımız
kadanyla Savm Nergısde bu
durumu yetennce
algılayamamıştır
Mücadelesınde ıddıalı
forunduğu halde olayı
endılenneyapılanJarla
değerlendın>or "Bırsubaya
bunlar yapılırmı
r
" yada
" kendılenne'komutanım'
dedırten subaylar tarafından
ışkenceye abnması, sıvıl ınsanın
ışkenceye alınmasından farklı
oluyor' demesı saruyoruz bılgı
yanlışından kaynakfanıyor
Böyle değılse SayınNergıs,
ışkencede bıle asker-sıvıl aynmı
yapıbnasını bekbyor Buda
tehlıkeh veyanlış bır duşünce
En azından anlattıklanyla tam
birçebşkı
bılınm Örneğın senın gıbı araba
kaçakçısı dıye panter kalecı
Varol'un hapıs yattığını bıbnm
Bunlar, mezara kadar benımle
olacak belleğımın notlan
Gelebm sana, oğlum bu
zamanda araba kaçakçılığı
yapıbr nu
7
Bunlar hıç
yapılmayacak ışler Bak neler
yapacaksın, ıznınte anlatayım
Once bır sıyası partıye kayıt
yaptıracaksın "Benım
tetevızyonum ıvıdır" der gıbı,
"Benım partı ıyıdır"
dıyeceksın Partı ıçınde
muhakkak bır hanedan
bulacaksın Sonra kendını genç
ışadamı olarak lanseedeceksın
veen ucuzundan bır montaj
ışıne el atacaksın, boylelıkle
kendını sana>ıa Tanju Çolak
olarak akredıte edeceksın
Sonrası gayet kolay Bankalara
başvurup bana kredı de kredı
dıyeccksın Bankalarsana
kredden verdıkçe sen de
kredılen ödememek ıçın her
şeyı yapmaya başlayacaksın
SSK ve vergılennı hıç. ama hıç
ödemeyeceksın Hatta böyle bır
şey aklının ucundan bıle
geçmeyecek Sonunda bu-
anlaşma zemını nasıl olsa
buiursun Büyük sanayıcı,
montaj kralı ve aynı zamanda
gokü Tanju Çolak olarak ışını
Bır kez, Nerms'ın, "Genllaa ya
da kontrgenllacı yalnız asker
kışılerden oluşur" duşüncesı
yanbş Genllanın, hele
kontrgenllanın asken-sıvıh
olmaz Bunun ıçın, 12 Eylul'de
generallenn boyle bır kuruluşu
devreye sokmasını ya da asker,
daha doğrusu subay olduklan
bıhndığı halde, kendılennı
sorgulamalannı yadırgamasın
Budoğaldır Bıze duşen görev,
bu kunıluşun varbğını
lartışmak değıl, kaynağını
bulmaktır
Niyazi Ünsal
Eskı senatör
bıbr, geceyaşamına devam
edersın Sensağbızlerdeles
mıserables olarak gehr
vergımızı vermeye devam
ederdık
Gollenru karşı takımın ağlanna
geçırdığın gıbı vergılennı
vermeden taş gıbı yaşayacak,
yok kaçak araba almışsın, yok
yabana plakaü arabayı bıbnem
nerede park edıp bırakıp
gıtmışsın türünden Levent
Kırca'ya gulduru konusu
olacak nedenlerden dolayı ne 9
yıl hapıs yerdın ne de 5 5 mılyar
TL para cezasına carpünbrdın
Ahmet Mete
0oğumuBun91.yıliHda
N A Z I M H İ K M E T
Saat 20 30 (suare)
Konuşmacılar
Kultur Bakanı. FİKRİSAĞLAR
Gazetea-Yazar İLHANSELÇUK
Yorumlayan:
Meral Taygun
Sunucu NevzatŞenol
Saat I8 3O(matıne)
Yorumlayan
Meral Taygun
Gun l5Ocakl993Cuma
Yer AKMKonserSalonu
Davetıyeler AKM Gışelen, Dunya Sıneması ve
Naam Hıkmet Kultur ve Sanat Vakfı
"General Yazgan Sokak Mehdı Bey Ap 10/10
TÜNEL"den temın edılebıbr
SAVAŞ YILLARINDA BİR SÜKGÜN
Kemal Sülker
20 000 Ura (KDV ıçınde)
Çagdaf Yayınlan TOrkocagı Cad. 39-41 Cağaloğtu-lstanbul
ödeacti göoderilaMZ.