Katalog

23 EYLÜL1992 ÇARŞAMBA CUMHURIYET SAYFA EKONOM TÜSİAD ekonomiden umuttu • tş-Ekonomi Servisi - Turk Sanayıcılen ve Işadamlan Derneğı (TUSIAD) tarafından >apılan once gostergeler (OGE) ve ekonomık durıım endesklenne (EDE) göre ekonomı canlanma sınyallen venyor TUSİAD'ıntemmuz ayı venlenne dayanarak yaptığı değerlendırmelere göre OGE temmuz ayında 0 8 den l 2'yeEDEıse l 5'ten 2 l'eçıktı Endeksrakamlan yuuyen ortalamalar olarak değerlendınldığınde, OGE'nın son dört aydır Ege nıse son uç aydır yukselmekte olması ekonomıde canlanma sınyallen şeklınde yorumlandı Bahçeşehir bugün satışta • İş-Ekonomi Servisi - Emlak Bankası, bazı bakanlar. mılletvekıllen ve onemlı burokratlara "torpıHı satış" >apı)dığ] ıddıalan uzenne durdurulan Bahçeşehir konutlannın satışına bugun yenıden başlıyor Apartman daıresı fiyatlannı 380 mıly on ıle 705 mılyon lıra vılla fiyatlannı ıse I 5 mıly ar ıle 2 mılyar lıra arasında belırleyen Emlak Bankası bugun 15 vılla ıle 51 apartman daıresını satışa çıkartıvor Satışlar sabah 9 00'dan ıtıbaren Aıaköy Gallena Emlak Bankası"nda başlayacak Yuzde 25 peşın. yüzde 3 5 aylık faızle ve 10 yıl vadeyle satılacak Bahçeşehir konutlan ıçın ısteğe gore eşıt veyaartantaksıtler uygulanacağı bıldınldı Boğazlara yeni radar sistemi • ANKARA(AA)- Ulaştınru Bakanı Yaşar Topçu, istanbul ve Çanakkale boğazlanyla Marmara Denızı'nde kurulması planlanan "bılgısayar destcklı radarlarla gemı trafık kontrol sıstemı projesı" ıçın 10 fırma tarafından venlen teklıflenn değerlendırmeye alındığını açıkladı Rotatif kredide degişiklik • ANKARA(ANKA)- Exımbank, "rotatıf kredı" olarak da adlandınlan ıhracatfinasmankredısı uygulamasında değışıklık yarattı Exımbank Genel Muduru Ahmet Ertuğrul, yapılan değışıklıkle ıhracatçılaraek finansman olanağı getınldığını bıldırdı Ertuğrul, 5 mılyar lıra olan fırma lımıtının 10 mılyar lıra olarak yenıden belırlendığını açıkladı Avrupa İskan Fonu'ndan kredi • ANKARA (AA) - Çeşıth projelerde kullanılmak uzere Av rupa İskan Fonu'ndan 250 mılyon ECU (Avrupa Hesap Bınmı) tutannda kredı sağlandı Kredıye ılışkın dahaönce21 Ocak 1992'de Pans'teımzalanan anlaşma Bakanlar Kurulu tarafından onaylanarak dun Resmı Gazete'de ya>ımlandı Sekiz ayda 5 milyon turist • ANKARA (ANKA)- Turkıvebuvılın ocak-ağustos donemınde gelen tunst sayısı beş mılyona yakiaştı Buyukbolumunu Doğu Av rupa \ e BDT uyesı ülkelennın vatandaşlannın oluşturduğu tunstler yılın ılk dltı ayında 4 mılyar dolar dovızbıraktı Azihracatçok kazanç • ANKARA(AA)- Geçtığımız temmuz a> ında geçen yılın aynı avına gore daha az ıhraç edıp, daha çok dövızgırdısi sağlandı DlE'nml989 lOObazılıdış tıcaret mıktar-fiyat endekslenne gore. temmuz avında ıhracattakı artış, niıktar olarak bınde4 olurken. sozkonusu artış tutarolarak yuzde9 6'ya ulaştı Ford'danyeni ürûnler • İş-Ekonomi Servisi- Ford'un Avrupa da bu ay pıjasaya sunduğu yenı Escort ve Onon modellen Turkıye'de Ford-Otosan orlakLğıyla uretılecek Yenı Estort ve Onon'lann Ford-Otosan ışbırlığı ıle üretımı Kasım 1993'te başlayacak Cam sanayiiçatlamaya başladı • Zuccacıyeden teknık cam üretımı- ne \e elyafa kadar çok değışık alt urunlerı kapsayan cam sana\ıı. dun- yada arz fazlası, Türkıye'de ıse zaten dar olan talebın ucuz fıyatlarla gelen ıthal urunlerle pay edılmesı sonucu kılıtlenme noktasında Şışecam Top- luluğu 2 yıldır suren düşük fîyatlı ıt- halatla rekabet edemez oldu • Şışecam Topluluğu urettığı mallar- da Bağımsız Devletler Topluluğu, Yugoslav\a. Bulgarıstan. Romanya, Macanstan ve Endonezya'dan yapı- lan ucuz ıthalatla rekabet etmekte zorlanıyor. El ımalatının pahalılığı da topluluğu fabnka kapatmaya ıtıyor Sınop'takı cam fabnkası da bu krızın ılk kurbanı oldu Şişe Cam'da 6 yıllık performans Toplam cıro (mılyar TL) IhracatImılyMi dolar) Cam uretımı (btn ton) Insanguuı(kışı) Yatırımlar (mılyar TL)TL) Bılançokarı (mılyar TL) SaDskârlılıgılS) im 6968 168 6036 I6326 35 299 43 1117 10915 223 675 17440 53 763 69 1MS 19902 238 728 18473 131 1348 67 19S9 3627 246 754 18710 287 1504 41 1SM 5670 352 885 17086 379 206 36 1991 8572 5 350 871 14336 180 758 09 ESİNSLNGLR DENİZŞAHİN 500 tonu Smop ve Paşabahçe"--a >ın< la 19 mılyar hraya çıktı .karşıya>ız Malıye geçen yıl pa-- kapasıte ıle çalışmak korkunç d l l l ğ l O Paşabahçe'nın de bu yıl 1164 l \ u l e KDV d k d k t Zuccacı>eden. teknık cam ure- tımıne ve elvafa kadar çok değı- şık alt urunlen kapsa>an cam sanayıı. dunvada arz fazlası. Turkı>ede ıse zaten dar olan talebın ucuz fiyatlarla gelen ıt- hal urunlerle pay edılmesı sonu- cu kılıtlenme noktasına geldı Şışe Cam topluluğunun ure- tım alanına gıren alt sektorlenn lumunde ozellıkle son ıkı yıldır tehlıke çanlan çalıyor Bağım- sız Devletler Topluluğu. eskı Doğu Bloku ulkelen ve Lzak Doğu'dan gelen ucuz fıyatlı ıt- hal mallarla rekabette zorlanan grup. ıhracatıa dunva pazarla- nnın daralması ıle karşı karşı- ya Şışe Cam grubundan bır yetkılı. topluluğun urettığı ana kalemlerdekı sıkıntılan şpv k. belırtıyor Döz cam: Toplam üretım ıçınde ana kalemı oluşıuran bu urunde dunvada bır arz fazlası soz konusu Dünyadakı sanavı devlen teknolojı yenılemesı ve renklı cam, çıft cam gıbı urun çeşıtlemesıne gıderek senı lalep yaratmayaçalışırken.Turkıye - de zaten daralmakta olan talcp dampınglı ııhalatla paylaşılı- yor Bağımsız Dev letler Toplu- luğu vc Bulganstan'dan yapı- lan ıthalatın dampınglı olduğu gerekçesıyle Hazıne'ye başvu- ruldu Bu ıthalata metrekare başına 1 dolar fon uygulanması ve kota uvgulaması yapılama- dığına göre musaadeye bağlı mallar Iıstesının yenıden ışler hale getınlmesmı talep ettık Zuccaciye: Duz camdan son- ra grubun ıkıncı onemlı uretım kalemı olan zuccacıvedc ıkı so- runla karşı karşıyayız Bınncısı. Sınop Cam'ın kapatılması ıle su yuzune çıkan, el ımalatının re- kabet gucunu yıtırmesı sorunu Grupta y ılda 131 bın 700 ton ev eşyası uretılıyor Bunun 9 bın de el ımalatı ıle sağlanıyor Ö>- sa bu uretımın >uzde 90'ını makınelerle ve daha ucuza >ap- mak mumkun Turkıye'de el ımalatında çalışan ışçılenn >ıl- lık malıyetı 16 bın dolara vük- seldı oysa Romanva'da bu rakam 300 dolan aşmı>or Bu ışletmelenn zararlan da yıldan yıla artarak bujuvor Mesela Sınop Cam'ın 1991'de 12 mıl- yar lıra olan zaran bu vıhn ılk 9 Paşabahçe'nın de bu yıl 116 4 mılvar hra zararetmesı beklenı- vor Zuccacıyedekı ıkıncı sorun da makınelerle uıetım vapıLa bıle Endonezya'dan gelen dam- pınglı ıthalatİa rekabet edeme- memız Bu konuda Hazıne'ye başvurarak bu urunlerden kı- logram başına 51 cent fon alın- masını ıstedık Teknik Cam: Bu urunlen- mızde de vergı sorunu ıle karşı lax urunlenn KDV sını yuzde 12'denvuzde20yeçıkardı O\- sa bu ürunler luks mal kapsa- mına gırmıvor Cam Ambalaj: Bu urunlcrdc şımdılık bır sıkıntı >ok. ancak Macanstan vc Bulganstan'da atıl durumda bulunan kapasıte bızı korkutuyor Bu ulkelerde buyuk tesısler var ve yuzde 35 kapasıteyle çalışıyorlar O>sa camda vuzde 75'ın altında bır Sinop'un kolbi cam işçisi için atıyor CENGİZ DEMÎREL SİNOP-Cam Holdıng'e bağh Sınop Cam Sanayii AŞ'nın Smop'takı fabnkasının kapatılmasından sonra 780 ışçı fabnkaonünde oturma eylemı y aparken Smopspor- Çoramspor maçını ızlemeye gelen Ulaştırma Bakanı YaşarTopçu statıa yuhalandı Protestolar veyunalanmaiar ûzenne bakan yanlıs kışılerle seyırcıler arasında yer yerde kavgalar oîdu Sovyetler BırlığYnın dağıiması üzenne Sınop'takı 400'u Turk oimak uzere 800 kışının çalıştığı Türk-Amenkan ortak Savunma ve DmlenmeTesısîen'nın 1957 yıhndanbuy ana sûrdurdüğû dınknme faalıyetienne son vermcsı. lesıslenn mart 1993 tarıhı ıübanyla kapaulacağının açıklanması. Sınop Örme ve Konfeksıyon Sanayt AŞ/nmde (SOK.SA) kapatma karan alması. uretım yapılmadığı ıçın 450 kışının açıkta kalmasının yanısıra Sınop Cam Sanayu AŞ'nın de kapatılmaa Sınop'takı ekonomının çökmesıne \ ol açtı Işçılenn bır anda ışsız kalrnast uzenne Sınop halkı ışçılerle bırlıkte yurüyuş karan aldılar CumarteM günö yaklaşık 10 bın kışının kaühcağı protesto yurüy üşunü hafta başından ıtıbaren esnafın kepenk. şoförlenn de kontak kapatma eytemlen ızleyecek Soruna çözüm bulunmaması halınde Ankara yurüyûşü yapılacak Sınop'takı y üruyüş ık kepenk ve kontak kapatma eylemknne sendıkalar. dernekler, beledıye veSHPdestek karan aldılar zarar etmek demektır Cam Elyaf: Yugoslav>a ıle cıddı bır rekabetımız vardı Onu aştık, şımdı Ukra> na ıle sı- kıntılanmız var Haksız rekabetle karşı karşı olduklannı hukumete de ılet- tıklennı belırten Şışe Cam yet- kılısı, 6 a>dır duyarsız kalan Hazıne'nın son gunlcrde sorun- lara olumlu vaklaşma eğılımıne gırdığını belırtcrek." Rakamlar da sıkınlımuın bovutunu gos- tenyor 1989 yılında ıthalat ıh- racatın yuzde 18 6'sı ıken bu oran 1991 de vuzde 53 2 vc çık- tı 1992 de ıse ıhracatın >u/dc 57'sı kadar ıthalat yapılması beklenıvor" dedı Endonezya'dan zuccaciye ıt- -halatı >apan Solmazlar Ev Ge- reçlen'nın sahıbı Sınan Solmaz Oıuz >ıldır Paşabahçe urun- lerını saltıklannı. son ıkı >ıldır da Kedaung firmasindan zuc- ı-aLiye urunlen ıthal ettıklennı belırterek şoyle konuştu ' Şışe Cam'da ne zaman knz vaşansa ıthalat ortaya atılı>oj Şışe Cam bugune kadar tekel olmaya alışmış Bızım ge- tırdığımız urunler pı>asavı etkı- lcmıyor ' Kristal-Iş hükümeti duyarsızlıkla suçladı İş-Ekonomi Senisi - Knsial-Iş Sendıka- M. hukumetı, Sınop Cam Fabnkası'nı kapaiması>la patlak veren cam sektorun- dekı krıze karşı duyarsız kalmakla suçladı Knstal-lş Genel Başkanı Ibrahım Eren dort avdır sorunlannı ıletmek ıçın vaptık- lan tum başvurulara karşın Sınop mıllet- vekılı Yaşar Topçu'vla göruşemedıklennı belırttı Eren, ŞışeCam'ınTurkı^e'yeıthal edılen camlarda dampıng olduğu gerekçe- sıyle vaptığı başvurudan sonra hukume- tın. sadece buyuk bölûmu Romanya dan yapılan porselen ıthalatı ıçın antı dampıng vergısı koydugunu belırterek ' Ancak bu kararda Kedaung şırketı hanç denıyor Halbukı cam ıthalatının vuzde 95'ı Endo- nezva'dan >apılıyor Bu karann arkasın- da Kedaung'dan ıthalaı yapan Solmazlar grubu var" dıve konuştu Şışe Cam grubu ış>erlennde orgutlu Knstal-lş Sendıkası Genel Başkanı Ibra- hım Eren ıkı yıl önce cam ıthalatında gumruk oranlannın duşurulmcsıyle do- ğan knz nedenıyle ıkı >ıl ıçınde 4 bın ışçı- nın ışten çıkartıldığını, bunlann bır kısmı- nın emeklı olduğunu belırttı Son olarak geçen hafta sonu Sınop Cam ın kapatıl- masıyla 630'u sendıka uyesı toplam 800 kışının ışten çıkartıldığını beliKen Eren fabnkanın kapaıılmaması ıçın ışverene çe- şıth tekhfler goturdukknnı. ancak yctkılı- lerden, dışandan çok ucuz mal geldığı ıçın uretılenlenn satılamadığı ve fabnkavı ka- patmak zorunda olduklan yanıtını aldık- lannı soyledı Sınop halkının cam fabnkasının kapa- tılmasıvla patlama noktasına geldığını savunan Eren," Sınop'ta Soksa kapandı. Amenkan ussu kapatılıyor Sınop Cam da kapandı I Demirerden TÜSIAD'a zevtin dahANKARA (Cumhurivet Bûrosu) - Koç grubunun Ankara-Sıncan da hız- mete açılacak bulaşık makınesı fabnka- sının temcl atma torenı, hukumet ıle TUSIAD arasındakı gergmlığı gıderdı Başbakan Suleyman Demırel Koç top- luluğunun 5 tnlyon lııa vergı odedığını açıklayan Koç Holdıng Yonetım Kuru- lu ve TLSIAD Yuksek Istışare Kurulu Başkanı Rahmı Koç'a." Allah sayınızı artırsın dedı Çok sayıda hükumet uvesının katıldığı temel atma torenıne TUSIAD ı sert bır dılle eleştıren Devlet Bakanı Cavıt Çağlar'ın, Ankara'da bu- lunmasına karşın katılmaması dıkkat çcktı Başbakan Demırel, Arçelık-Ankara bulaşık makınesı fabnkasının temel at- ma torenıne katıld; Koç Holdıng Yo- netım Kurulu ve TÜSİAD Yuksek Istı- şare Kurulu Başkanı Rahmı Koç, torende >aptığı k^nuşmada. fabnka ye- nnı seçmedc \ .aralı olmalannın >anı sıra vaptıklan çalışmalann sonuçlannın da etkıh olduğunu vurguladı 50 mılyon dolarhk bulaşık makınesı fabnkası yatı- nmının buyük olmadıgına ışaret eden Koç "Fakat bızım ıçın önemı buv.uk- tur Zıra Arçelık Tek fabnka, tek ma- mul' felsefesıne bır yenısını eklemekte- dır" dı>e konuştu Fabnkada, çıft vardıyada 600 kışının çalışacağını, tesı- sın yılbaşında hızmete gıreceğını bıldı- ren Rahmı Koç, Tûrkıye ıhracatında Koç grubunun yuzde 5 en buyük 500 ozel kuruluş ıçınde kendı kuruluşlannın yuzde 15 payı olduğunu. yan sanayı ve bayıler de dıkkate ahndıgında. 100 bın kışıye ış sağladıklannı, ortalama venm- ALLAH SAYINIZI \RTTIRSIN - Başbakan Demirel, 5trilvon>ergi ödediği- ni açıklavan Rahmi Koç'a, "Sizin gibı 50 kışı olsa ışim tamam. 140 trilvon vergi alıyonım, benim camın çıkıyor. Allah savını/ı arttırsın " dedi. lılıklennın Turkıve ortalamasınm 10 kalı olduğunu anlattı Koç. "Muhiehf nam altında odedığımı^ vergıler 5 I tnl- yon lırayı bulmaktadır" dedı Demırel, konuşmak ıçın kursuye çı- karken Rahmı Koç'a, "Çok teşekkur edenm. çok guzel şeyler soyledın" dedı Işsızlık ve fukaralığa karşı sanayıleş- mekten başkd çare olmadığını. kavnak ureten tesısler kurmak, urunlcnn dun>a pazanna gkabılecek kalıte ve fıyatta ol- ması gerekiığını anlatan Demırel, malı sağlıklıhğın ekonomı kurallannın onü- ne geçtığını v urguladı Demırel. "ham- maddeye dayanan sanayı' donemının kapandığını, sorunun rekabet gucu olan mal uretmek olduğunu vurgulaya- rak Işsızlıkten fukaralıktan kurtula- yım derken sanayı kavnak tuketen hale gelmışse onemı yok Böyle bır durum koskoca Sovyet ımparatorluğunu vık- mıştır' dıve konuştu "Sızlerdcn, vaptıklannızdan Allah razı olsun dıyen Başbakan, Koç grubu vc dığer banavıcılerdcn \cnı lcsıslcr ku- rarak ışsızlık sorununun çozumune kal- J kıda bulunmalarını ısteyerek sozlerını şoyle surdurdu "Vergı ıhtıyacım var 5 tnKon vergı venyoruz' dıyorsunuz 50 kışı olsa sızın gıbı benım ışım gorulecek 140 tnlvon lı- ra vergı alı>orum,canımçıkıvor ^0 kışı 250 tnlvon lıra vergı verdığı zaman be- nım ışım tamamdır Turkıve'nın ışı ta- mamdır Allah savınızı artırsın Bakanlar Şenf Ercan. Orhan Kılercı- oğlu, Mehmet Batallı. Necmettın Cev- hen, Ekrem Ceyhun Tahır Kosc ve Nevzat Avaz ıle Sıncan Belcdıve Başka nı Azi7 Gursov ve Çank.ıva Beledıvc Başkanı Doğan Taşdelen'ın de katıldığı torende, fabnkanın temelı Demırel ve ışadamı Vehbı Koç taratından atıldı Sıkıntılan başkaları biriktirdi Demırel S1S1AD'ın (Sıncan Sanav ıcı ve lşadamları Derneğı)açılışını vapmak uzere gıttığı Sıncan da da vurttaşlara hı- tap cttı Hızlı nufus artışına ve ışsızlığe ışaret eden Başbakan konuşmasında ANAP hukumetlerını eleştırcrek 10 \ıl ıçınde 10 mılvon ışsızın bınktıgını Tur- kıve nın karşı karşıva bulunduğu çok savıda sorunun hıçbınnın kendılenn- den kavnaklanmadığını savundu De- mırel. sovledevam eıtı "Şundan emın olun bu zamana ka dar tuttuğumuz hcr şevı kopardık Bıze gu\enmeve devam edın Bunun altın- dan bız kalkanz 'Bız kalkanz dedıgı- mız 'aman açıklıkla sovluvoruz kı Turkıvo başkalannı da denedı Başkala- r'n ı bııiktırdığı sıkıntılan bız çozmcye çahşıyoruz Alluh ın ına>etı\lc hcr şcv çozulecek " Konuk yazar Vergi toplaıııa yerine borçlaıııııa BÜLENT SOYLAN Kısavadelıpolıtıkalar doğa- lan gereğı vergıdekı çarpıklığı duzeltecek kararlan alamayı- nca gelır açığı ıçın bır başka kavnak devreye sokulmuştur Borçlanma Devlet borçlanmasının uzun vadede vergıye alternatıf bır fi- nansman yolu olmadığı gerçe- ğıne rağmen kendılenne ıktıdar desteğı olan ust gelır gruplannı vergılendırmevı goze alamayan hukumetler, vıllar ılıbanyla gı- derek buyuyen vergı açıklannı ıçenden ve dışarıdan aldıklan borçlarla kapatmayı uygun bulmuşlardır Alman borçlann çoğu. hatta bazı yatınm kredı- len bıle can harcamalara kul- lanılınca gıderek ış çığınndan çıkmıştır Ust gelır gruplannı vergılendırmeve alternatıf ola- rak kullanılan borçlanma polı- tıkası once sıstemın hanka bır buluşu gıbı sunulur ve kopru- ler. yollar satılırken bu ışın kaçınlan endazesı bır sure son- ra sanavıcı ve ışadamlanna da sıkıntı yaratma>a başlamış vc onlan da darboğazlara sok- muştur Çunku, para ve serma- ye pıyasasındakı pastanın çapı sınırlıdır ve bundan yararlan mak ıste>cn herkcs bırbmııc karşı fiyat >ukseltmektedır Nıtekım ust gelır gruplan daha once kuliandıklan ozel la- sarruflann hızla kamu>a kaydığını, devletın, devlet ol- manın av an tajlannı da k ullana- rak gırdığı paıa pıvasasında kendı kredı mahyetlennın da yanılmaz bır bıçımde yukseldı- ğınıgormu^tur Yıne son vıllarda orta ve alt gelır gruplan, kazançlan uze- nndcn alınan vergılerın yukunu çekerek sureklı kayba ugradı- klanndan. bu çarpıklığa dıren- mck ıçın zaman ıçensınde çeşıth savunma mekanızmaları gclış- tırmışler ve ekonomık laalıvet kavıt dışına kaymıştır Bu ara- da vergı ıdaresı cskı gelınnı muhafaza edebılmek ıçın gelır vergısındekı havat siandardı ve yenı bır uygulama olan Katma Değer Vergısı enstrumanlannı devreye sokarak bır lere daha yenı çözum getırmek adına yola çıkarak çarpık gıdışı hızlan- dırmıştır Ha>at standardı esası, İngıl- tere'dekı Poll Tax ı andıran et- kılcnylc gelır vergısı sıstemımı- zc en bu>uk darbcjı vurmuş- tur Çunku bızım gclırı vergı- lendırmemız onemlı olçude go- turu usuldeyapılmaktadır Işın çatısı bır ıkametgah ılmuhaben, bır adres yokla- ması ıle bır vıl sonu beyanna- mcstdır Goturu sınınndan baş- !a>ıp havat standardında hızı kesılen bır vergıcılıkte de hıç kımse kımse>ı ışletme detten- nın ılerısıne goturemez Havat standardı uvgulaması ıle kelle hesabı vergıcılığe yonelen gelır vergısı sıstemının dahı durumu kurtarmadığı bu labloda bırde Katma Değer Vergısı gıbı sağlıklı bır gelır vergısı ılcuvgu- lanmadıgı zaman vergı yuku- nu yınc alt gelır gruplanna yıkan bır başka enstrumana geçılmış ve gelır dağılımına bır darbc de bovle vurulmuştur Sonuçta kısa vadelı polıtıka- ların uzun vadede >uzeje çıkan yanlışlan. buyuye buyuye. hu- kumetlerce taşınamaz olmuş ve bu polıtıkada ust gelır gruplan ıle bır >ol aynmına gelındığı anlaşılmıştır Pekı şımdı ne vapılmalıdır0 Pazar ekonomısı duzenınde devlel klasık dcvlettır Eko- nomıvı cıkılcvıu muddhaleler- den kaçımr Kavnak dağılımını bozucu mudahalelerden kaçınır Bu devlet aynı zaman- da bır sosval devlet ıse alt gelır gruplannın ezılmesını ve pazar ekonomısının hırçınlıklannı gı- derecek ledbırler alır ve bunlan y aparken ıhtıyaç duyduğu fı nansmanı anayasamızın yaz- dığı gıbı" herkesın malı gucune gore' vergı topla^arak sağlar Malı guç, bugun kabul cdıldığı gıbı sadete gelır' değıldır Bu- nun ıçınde "servet" de vardır Malı guce gore vergı almak bırakın sosval adaletı bır yana. en azından daha rahat vergı topla>abılmenın gereğıdır Ekonomı lıteraturundekı marjınalfaydaanalızlen marjı- nal vergı yuklennın cşıtlcnmesı ıle bır toplumda nasıl en az sıkınlıy la vergı toplanacağinı gostenr Bunlann ışığı>la baktığımızda. kamu finans- manının sağlıklı şekılde çozum- lenebılmesı ıçın oncelıkle ve ana hatlanyla kazanç uzcnndcn alınan vergılenn goturulukien ve hayat standardı turu kclle vergıcılıgınden anndınlarak gerçek kazanca csneklıgının sağlanması gelır tanımlarının yenıden yapılarak malı guç tanımlarının gelıştırılmesı KDV nın ve benzen tukciım ve harcama vergılennın oran- lannın duşurulmesı ıstıhdam uzerınden alınan vergılenn kaldınlması aerekır EKONOMYE BAKIS TA1NER BERKSOY Avrupa'da Neler Oldu? Bız kendı sorunlarımızla boğuşurken Avrupa bırbırı- ne gırdı Para pıyasaları altust oldu Ulusal paraların degerı hızla değıştı Tam anlamıyla bır tırtına estı Hepımız ne oldu dıye telaşlandık Ne oldu sorusunun bır yuzeysel bır de oze yonelık ıkı yanıtı var Yuzeysel değerlendırme kolay Almanya'da yukse- len faız oranı para pıyasalarında dengesızlık yarattı Sonucta kurlara da yansıyan dengesızlık Alman Markı nın guclenmesıne dığer Avrupa paralarının da değer yıtırmesıne neden oldu Olayın goruntusu bu istersenız pıyasa ekonomıle- rınde olur boyle seyler, sonuçta pıyasalar ve kurlar yenıden dengelenır deyıp geçebılırsınız Ama olayın ozu bıraz daha duşunmeyı gerektırıyor Ustelık ozde gızlı daha kalıcı ve onemlı sonuçlara sa- hıp eğılımler de var Bu eğılımlerden bırısı dunya duzenının yenı kuralla- rı Dunya ekonomısı kureselleşme, globalleşme dedı- ğımız bır butunleşmeye gıdıyor Pazarlar butunleşıyor Ulusal ekonomıler ıç ıçe gırıyor Bu tur bır butunleşme- yı ulusal hedefler ve bu yonde duzenlenmış denetim ve kısıtlamalarla gerçekleştirmek olanaksız Dolayısıyla kureselleşmenın onkoşulu ekonomılerı ıçerıde ve dı- şarıda serbestleştırmek lıberalleşmek Tıcaretın yanı- sıra uluslararası sermaye hareketlerı de serbestleşı- yor Ustelık sermayenın serbestleşmesı çok daha yaygın ve hactmlı Dünyadakı kureselleşme eğılımının onemlı bır sonu- cu var Ulkelerın ulusal hedeflere donuk, tekıl ıktısat polıtıkaları uygulamaları sınırlanıyor ve gıderek ola- naksız hale gelıyor Gorunduğu kadarıyla bu kalıcı bır eğılım Ama herkes ıçın geçerlı değıl Son Avrupa olayının ozundekı ıkıncı eğılım de bura- da devreye gırıyor Değışen dunyada değışmeyen bır kural var Buyuk, guçlu ve sorunsuz ekonomıler kure- selleşen ve ulusal hareket alanı daralan dunyada hala başınabuyruk davranabOıyorlar Guclerını yenı sıste- me empoze edebılıyorlar Buyuklukten kasıt coğrafı alan değıl Gucu de askerı kapasıte belırlemıyor So- runsuzluğun gostergesı ıse kamu açığı, enflasyon, dış denge gıbı unsurlar Dunya uretım ve tıcaret hacmınde payı buyuk olan sorunlarını çozmuş ve rekabet ustun- luğuyle gucunu surdurebılen ekonomıler kureselleşen yenı dunyada da patronluklarını surduruyorlar Bu tur ulkelerın sayısı çok az Almanya bunlardan bı- rısı Dunyada ve ozellıkle Avrupa'da sorunsuz, guçlu ve buyuk bır ekonomıye sahıp Almanya Şımdı son Avrupa çalkantısına bır de bu gozle baka- lım Olayın başlangıcında kuşkusuz faız var Ama faı- zın yukselmesının nedenı uluslararası bır dengesızlık değıl Tersıne, Almanya nın ulusal bır sorunu Ikı Al- manya nın bırleşmesı yatıyor son Avrupa çalkantısının ozunde Almanya nın bırleşmesı bır yandan hacımlı bır fi- nansman gereğı yaratırken bır yandan da potansıyel bır enflasyon tehlıkesı taşıyor Almanya'nın bunlara tahammulu yok Ustelık ne dış açığa ne de enflasyona alışık Gucunu ve etkısını bunlann olmamasına borçlu Elınde bu çıtte sorunu çozecek etkıh bır sılahı var . Sermaye hareketlerının serbest ve akışkan, kurların da oynak olduğu yenı dunya duzenınde uluslararası para ve kur hareketlerı faız oranı farklılıklarına karşı çok duyarlı hale geldıler Almanya bu sılahı kullandı Faız oranını yukselttı Boylece ıçerıde harcamalart kı- sarak enflasyon tehlıkesını gıderırken dışarıdan da yuksek faız cazıbesıne kapılan fonları çektı ve finans- man sorununa da çare buldu Almanya kendı hedeflerı açısından haklı Kullandığı alet de doğru Ama kureselleşen yenı dunyada ulusal hedeflere gore polıtıka duzenlenınce bunun sonuçları hemen dığer ekonomılere yansıyor Hele buyuk, guçlu ve etkılı bır ekonomıde bunu yaparsanız, sonuç onemlı bır uluslararası dengesızlık oluyor Sermaye hareket- lerının ulusal denetım altında kurların da sabıt olduğu eskı duzende ulusal polıtıka uygulamalarının uluslara- rası yansımalarını kontrol altında tutmak ve bır sure gızlemek mumkundu Lıberallık çıktı, mertlık bozuldu Şımdı kıpırdasanız, etrafınızda bırkac devrılen oluyor Bu kez de oyle oldu Alman faızı once doları vurdu Mark-dolar parıtesı mark lehıne bozuldu Fonlar Al- manya ya kaydı Dolar değer yıtırdı Dolar, neresınden bakarsanız dunya parası Tek bır ulkenın çıkan ıçın fe- da etmek olanaksız Mudahale edıldı Doların değer yıtırmesı onlenınce zayıf Avrupa paraları Alman us- tunluğunun kurbanı oldular Avrupa da olanlar serbestlesen ve kureselleşen dunya ekonomısınm ne denlı çıtkırıldım bır yapıya yo- neldıgını gosterıyor Yenı dunya guclu olanının tekıl kuralını kabullenmek zorunda kaldı Avrupa butunleşmesını bu açıdan algı- layıp geleceğını buna gore yorumlamak gereklı Küre- sellesmenın gucsuzlerı kendıierını guçluye gore ayar- lamak zorunda bırakabıleceğı gerceğı yatıyor son Avrupa olayının ozunde Alman Hastanesi Vatan Grubu'na satıldı İST\NBLL (\.\.)- Eko- nomık sıkıntı ıçıneduşerek 10 mılvar lıra cıvannda borçla- nan Alman Hastanesı'nı Va- tan Hastaneler grubu satın aldı Hastanenınvınekendı ıs- mule fakat modemıze edıl- mış. tum donanımlan sağlan- mış şckıldc hızmet vereceğı bıldınldı Alman Haslanesı'nın satın alınmasıyld ılgılı olarak bılgı veren vatan hastanelen grubu sahıbı Dr Azmı Ofluoğlu hastanenın vıne kendı ısmını koruvacağını. fakat ıçınde bu- lunduğu sıkıntı ve cksıklıkle- nn gıdenleceğını soyledı Ofluoğlu kendı ışlennın ha^tanccılık-oldugunu bu ne- denlezordurumdakı hastane- \ı alıp topluma hızmet \er- mek ıstedıklerını belırterek Bızım ışımi7 hastanecılık Nasıl otekıler oiel satın alı- yorlarsa bız de hastanecılık alanında hızmcl vermeyı sur- durmek ve hızmet alanımızı gcnışlctmck ıçın bu hastancyı saıın aldık Bu ışı devamlı ge- lıştırmek arzusu ıçındeyız" dedı Alman Haştanesı'nın son zamanlarda "Özel ışlet- mecılık ' zıhnıyetındcn uzak- laştığını ve zarar eder. borçla- nır duruma dustuğunu ıfade eden Ofluoğlu, hastanenın 10 mılvar lıra borcunu ustlendık- lennı vehastaneyı "sevabıyla. aunahıvla" satın aldıklannı, nastaneden alacaklı olanlann kendılennı aramaya başladı- ğını kaydettı Ofluoğlu, tanhı bınava sahıp hastaneyı, dış dokusunu değıştıımeden res- tore edeceklennı sovledı Tıbbın artık 6 ayda bır yenı- lık getırdığını. kendılerınm de bu şartlara u>arak hızmet go- tureceklennı soyle>en Oflu- oğlu. 41 odalı ve 70 \atağa sa- hıp hastane ıle Vatan guru- bunun hastane sayısının 32">e ulaşacağını. haslanenın 8 bını kapalı olmak uzere 16 bın metre karelık bır kullanım alanına sahıp olduğunu açık- ladı İLETIŞIM BOYUTUNDA BULUSALIM! Bizi İ n t e r S t a r ' d a izlemeye devam edin Fotokopi, Fax ve Bilgisayarda Öncü Kuruluş S A T I Ş M E R K e Z L E R I M I Z İSTANBUL 266 72 80 (9 HAT) (S HAT) (8 HAT) KADIKÖY 310 81 18 ANKAftA 43S S5 44 İZMİR 22 7 2 27 8 4 75 9 2 mıtasan ŞİRKETLER GRUBU ADAHA.533379 571676»AM»UH 300180 TRABZOH 21 43 71 ADAPAZARI. 47 47S tZMlT 12 21 47 İSKEMOERUM. 33 80i KAVSERİ 36 S6 89 0İYAR8AKIR: 14 118 ANTALYA 48 90 81 KOHTA: 51 47 09 i