Katalog

Sal Cumhuriyeti Sahibi: Cumhuriyet Matbaacılık ve Gazetecilik Turk Anonim Şirketi adına Berid N»di tstanbu! Haberleri: Şenay Kılkaı, D15 Haberler: Ergnn Balcı, tş-Ekonomi: Şükran Ketenci, Yurt Basan ve Yayan: Cumhurıyet Maıbaacıhk ve Gazetecilik T.A.Ş. Türkocagı Cad. Genel Yaym Yoneımenı: Özgen Acar • Genel Yayın Koordinatörü: Hikmet Çttinkay» Haberleri: Mehmel Saraç, Kültür: Cdal Üster, MakaJeler: Saral Karaörea, Spor: AbdHİkıdir 39/41 CağaJoğJu 34334 İst. PK: 246 İstanbul. Tei: 512 05 05 (20 hat), Telex: Yazı İşlerı Mudurlerı: Fusun Ozbilgen (Sorumlu), Celal Başlangıç (Haber) • Gorsel Vucehnan, Duzeltme: Abduliah Yazıcı • Müessese Mudur V.: Erol Erkut • Koordinatör: Yönetmen: Ali Acar • Duzenleme- Muslafa Sıjjlamer • Ankara Temsılcısı: Cuncyt Ahmel Korulsan • Muhasebe- Bukni Yrocr • tdare: Huseyin Gurer • tşleıme: Önder Çeiik • Arcayfirek, Haber Mudurlerı: Mustafa Balbay, Işık Kansu, tzmır Temsılcı V.: Serdar Kıak, Bilgi-lşlem: Nail tnal Bilgisayar Sistenı: Muruvet Çiler 0 Personel: Sevgi Boslsnaoğlu Adana Temsilcısı: Çetio Yi£eno£ltı • Rcklam: Reha Işıtman • Dış Ilişkiler: Hıilya Akyol 22246, Fax: (1) 526 60 72 • Burolar Ankara.' Z. Gökalp Blv. Inkılap S. No: 19/4, Tel: 433 11 41-47, Telex: 42344, Fax: (4) 433 05 65 • lımir H. Zıya Blv. 1352 S. 2/3, Tel: 83 12 30, Telex: 52359, Fax: (51) 89 53 60 • Adana: tnönü Cd. 119 S. No: 1 Kat 1, Tel. 19 37 52 (4 hat), Telex: 62155, Fax: (71) 19 25 78 TAKVlM 2EYLÜL1992 İmsak 4 53 Guneş: 6.24 öğle 13.09 tkındı. 16.49 Akşanv 19.43 Yalsı:2).C Dîanaf Hewitt'i azariadı • LONDRA (AA) - İngütere'de yeni kraliyet skandalının yıldıa Prenses Diana'nın yakın ilişkıde bulunduğu öne süriilen binbaşı James Hewitfi. aralanndakı yakınlığı arkadaşlanna anlatüğı için azarladığı öne süruidü. TheSun gazetesi verdiği haberde, yakışıklı subayın bir arkadaşına, kendısi ve prensesin 'fiziksel ilişkı' ıçerişinde olduklannı söylediğini ve bu söylentinin askerlerarasında hızla yayılarak prensesin kulağına kadar ulaştığını bildirdi. Prenses Diana'nuı söz konusu dedikodu haberini yakın arkadaşı Lucinda Craig Harvey'den Londra'dakı bir restoranda öğle yemeği sırasında aldığını ve hışımla Kensington Sarayı'nadönerek telefonla nöbetçisubayı arayarak binbaşı Hewitt'in sert bir dilieazarlanmasını istediğini kaydeden The Sun gazetesi, olayın hangi tarihte meydana geldiğini bildirmedi. İkiztepe'den 7 bin tarihi eser • BAFRA (AA) - Samsun'un Bafra ilçesindeki Ikiztepe'de 1974 yılından bu yana devam eden arkeolojik kazılann bu yılkı bölümü tamamlandı. istanbul Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Önder Bilgi başkanlığındaki 24 kişılik bir ekip tarafından sürdürülen İkıztepe-1 Höyüğü'ndeki kaalarda, ilk tunççağı kültür katırun sosyo-ekonomik yapısını ortaya çıkarmak için çalışmalar yapıldı. İlk Tunç çağı dönemine ait yeni iki atelye ile geometriİc olarak bezenmiş 180 adet kap bulundu. Bafra İkiztepe'deki arkeolojik kazılarda bugüne kadarçıkanlan7bin dolayındaki tarihi eser Samsun Arkeoloji M üzesi'nde sergileniyor. Doğal afetlerde 160 bin ölü • BONN(UBA)-Doğal afetlernedeniyle 1991 yılında dünyada 160 binden fazla kişinin öldüğü açıklandı. Almanya Ekonomik İşler Bakanı Carl-Dieter Spranger, geçen yıl doğal afetler sonunda meydana gelen zarann 80 milyar markı bulduğunu kaydedip, "Bu zararlar hükümetin heryıl kalkınma yardımı çerçevesinde sağladığı miktann on katıdır" dedi. Ekonomik İşler Bakanı Dieter Spranger, Üçüncü Dünya ülkelerine, kalkınma programı çerçevesinde sağlanan yardımın, 1992'den itibaren doğal afetleri önleme programı niteliğıni kazanacağını söyledi. Avrupa'da nüfus azalıyor •BRÜKSEL (AA) - Dünya nüfusu hızla çoğalırken Avrupa nüfusu azalıyor. Dünya Sağlık Teşkilaü (WHO) tarafından nüfus konusunda hazırlanan bir raporda yer alan rakamlara göre, Avrupa'da doğan bebeklerin sayısı, ölenlerin yüzde 75'i kadar. Bu durumda Avrupa ülkelerinde nüfusun yüzde 25 oranında azaldığı varsayılıyor. 1955yıhnda dünya nüfusunun altıda birini banndıran Avrupa'da 2025 yılında yaşayanlann oranı, dünya nüfusunun • yirmialüda birini oluşturacak. Bugün2 Eylül,DünyaSavaşGünü. • • v - . „ . . „ _ ^ _ _ _ _ Dünya 1 Eylül Banş Günü'nü savaşarak kutladı. Yaşlı kıtanındörtbiryanı kanlı çatışmalara sahne oldu YAŞARÖZTÜRK 2. Dünya Savaşı sonrasında yaşlı gezegen, en yoğun çatışma ve savaşlara tanık oluyor. Aslı- na bakılırsa savaşın keskin kılı- cı, insanlığın boynunu binlerce yıldır terketmedi: Dünya 5600 yıldan beri savaşıyor. İnsanlık. 5600 yıl içinde sadece 296 yılı banş içinde, savaşsız geçirmiş. 5600 yıl içinde; 14 bin 531 sa- vaşta, 3 milyar 640 milyon in- san ölmüş. Bu savaşlann mali- yetı ise dünya çevresinde 156 metre genişliğinde 10 metre yüksekliğinde bir altın çembe- rin malıyetine eşit. Bir cadı kazam gıbi kayna- mayı sürdüren dünyada, birbi- riyle benzeşik ve/ veya aynşık çok sayıda çatışma var. Bu ça- tışmalar, oldukca uzun bir liste oluşturuyor: AVRUPA İngiıtere: Kuzey İrlanda'da zaman zaman görülen şiddet olaylan ve IRA'nın şiddet ey- lemleri. Almanya: İki Almanya'nın birleşmesinin ardından hızla- nan yabancı düşmanlığı ve İkinci Dünya Savaşı'nı andıran tehlikeli ırkçı gruplaşmalar yer yer çaüşmalara ve ölümlere ne- den oluyor. Fransa: Korsika ve Bask böi- gesinde başgösteren huzursuz- luklar ve bu bölgelenn bağım- sızlığı için yapılan eylemler sürüyor. Bu arada Le Pen ve partisinin başıru çektiği ırkçılık ve yabancı düşmanlığı taban kazanmayı sürdürüyor. ttalya: Mafyanın Sicilya baş- ta olmak üzere ülke genelindeki eylemleri sürüyor. Diğer yan- dan sanayileşmiş Kuzey İtalya'nın sesi Lombardia Ligi, köylü ve asalak olarak suçladı- ğı Güney İtalya'dan aynlmak istiyor. Yunanistan: Birçok eylemi üstlenen ve üzerindeki giz örtü- sü aralanamayan 17 Kasım örgütü'nün eylemleri sürüyor. Yunanistan'da Makedonlann ve Müslümanlann yaşadığı yer- lerde zaman zaman huzursuz- luklar görülüyor. Türk-Yunan uyuşmazlığı, Kıbns konulan vb. hâlâ savaşın soluğunu his- settiren olgular. fspanya: Ülkedeki Bask ve Katalan bölgelerinde şiddet ey- lemleri .seyrek de olsa etkisini gösteriyor. Aynlıkçı ETA ör- gütü, geçen ayki açıklamasın- da, silahh mücadeleyi sürdüre- ceğini bildirdi. Eski YugosJavya: Avrupa'nın ortasında. ikinci Dünya Savaşı günlennin yeniden canlandığı görüldü. ÖzellikJe Bosna-Her- sek merkezli çatışmaJar ve Sırp milislerin katliamlan bir yan- dan savaşın gerçek yüzünü gös- terirken, diğer yandan da Bir- leşmiş Milletler ve dünya kamuoyunun savaş konusun- daki duyarsızlığını da ortaya koydu. Savaş, Bosna-Hersek başta olmak üzere eski Yugos- lavya'nın tümünde hegemon- yasını ilan etti. Çekoslovakya: Sosyalist blo- kun dağılmasından sonra Çek ve Slovaklar aynlma yoluna girdiler. Moldova: Romanya'ya bağ- lanmak iesteyen Moldova'da Ruslarla Rumenler arasında şiddetli bir gerilim var. Amavutluk: Gerek rejim kar- şıtı gruplann şiddet eylemleri, gerekşe etnik gruplann hare- ketleri etkisini gösteriyor. Bin- lerce Arnavut ülkeden kaçma- ya calışıyor. İtalya'ya sığınan- lar geri gönderiliyor. Bulgaristan: Yüzbinlerce Bulgar vatandaşı soydaş, Tür- kiye'de mülteci olarak bann- Her şey HabıPle KabiTin savaşından sonra başladı. 5600 yddan bu yana sürekli savaşan insanoğlu askerlik diye bir meslek icat etti. Ne var ki savaşlardan sadece askerlerdeğil, siviller de zarar görüyor. maya devam edivor. AFRIKA Fas: Ülkede her 5-10 yılda bir ayaklanmalar görülüyor. İs- lamcı akımlann güçlenmeşi yanında zaman zaman yöneti- min aldığı kararlara karşı kanlı gösteriler oluyor. Cezayin Bağımsızhğına ka- vuştuğu 1962 vılından beri iç huzura kavuşamayan Cezayır'- de darbeler birbirini izlıyor. Şon olarak seçimleri kazanan İslami Selamet Cephesi'ne (FIS) karşı yapılan darbe, kanlı olaylann akışını durdura- madı. Tunus: Radikal İslamcı akımlann eylemleri sürüyor. Yaser Arafat önderliğindeki FiL'stin Kurtuluş Örgütü'nün (FKÖ) Tunus'ta Hammam Al- Shatt bölgesine yerleşmesi, İs- rail'in bölgeye saldında bulun- masınayoîaçtı. Libya: Libya lideri Muam- mer Kaddaff nin ABD ve Batı ülkeleri karşıtı ginşimleri, za- man zaman Akdeniz'i savaşın eşiğine getiriyor. ABD'nin sa- vaş uçaklanyla 1984'te Rea- gan'ın emriyle Libya'ya saldın- sı ardından. Iskoçya'daki Lockerbie kasabası üzerinde Pan-Am şirketine ait bir yolcu uçağının düşürülmesinden so- rumlu tutulân iki Libyalının yargılanması için Batı üîkelen- ne teslim edilmesine karşı takı- nılan tavır, ABD-Libya gergin- liğini tırmandırdı. Kaddafı karşıtı eğilimlerin varlığı su yü- züne çıktı. Mısır: Müslüman Kardeşler örgütü üyeleri, kanlı şiddet ey- lemlerinı sürdürüyorlar. Mısır Devlet Başkaru Enver Sedat'ı öldüren Müslüman Kardeşler Örgütü zaman zaman kanlı gösteriler de düzenliyor. Etiyopya: Eritre, Tigre, Oge- dan, Asep, Rire ve Dava bölge- lerinde sık sık kanlı çarpışmalar oluyor. Ülkede bulunan Küba birliklerinin çekilmesine rağ- men, Etiyopya ve Somali ara- sındaki sürtüşme sürüyor. Somali: Bağımsızlığına ka- vuştuğu 1963 yılından beri Somali, bir yandan darbelere sahne olurken, öte yandan komşusu Etiyopya ile savaşa son vermesine karşm sürtüşü- yor. Somali Ulusal Hareketi örgütü şiddet eylemleri yapı- yor. Moritanya: 1960 yılında ba- ğımsızlığına kavuşan Mori- tanya'da etnik çatışmalar durmak bilmiyor. Zaman za- man darbelere de sahne olan Moritanya"da 1989 yılında pat- lak veren etnik çatışmalann ardından Moritanya-Senegal ilişkileri bozuldu. Mali: Fransa'nın gölgesi al- tında bağımsızlığına kavuşan Malı, 1980 yılında Fransa yar- dımırun kesilmesiyle bunalıma girdi. İç çekişmeler yanında 1974 yılından bu yana Burkina Faso ile sınır anlaşmazlığı sürü- yor. Burkina Faso (eski adıyla Yu- karı Volta): Sık aralıklarla ordu ve sıviller arasındaki sürtüşme- lere sahne oluyor. 80'li yıllarda bırkaç yılda bir darbenin oldu- ğu Burkina Faso, komşusu Maü'yle sınır konusunda uyuş- mazlık içinde. Nijer. Libya ile sınır konu- sunda arüaşmazlıklan var. Çad: Bağımsızlığa kavuştu- ğundan bu yana iç çatışma. ıs- yan ve darbelerin eksik olmadı- ğı Çad'a Fransa ve Libya askeri müdahalede de bulundu. Libya'nın etkisiyle ülkenin ku- zey kesiminde ayaklanmalar görülüyor. Sudan: İslam ve Hıristiyan çekişmesınin de görüldüğü Su- dan'da darbeler yanında ülke- nin güneyinde aynlıkçı kanlı çatışmalar oluyor. Senegal: Kabileler arasında çatışmalann eksik olmadığı Se- negal'de. aniaşmazlıkJar Sene- gal ile Moritanya'yı savaşın eşiğine getiriyor. Yeşil Bunın (Cape Verde): Gine'den aynlmasının ardın- dan ilişkileri bozulan Yeşil Bu- run, topraklannda bulunan Amerikan ve Fransız üsleri yü- zünden kanlı şiddet eylemlerine sahne oluyor. Liberya: İç savaşın hâlâ sür- düğü Liberya'da Ulusal Yurt- sever Cephe'nin iki kanadı ara- sındaki çatışmalar sürüyor. Togo: Ülkenin kuzey ve gü- ney kesimleri arasındaki yöne- timi ele geçirme girişimleri yoğun çatışmalara yol açıyor. Nijerya: Sık sık darbelere sahne olan Nijerya'da kanlı ça- uşmalara yol açan asıl konu, Müslüman-Hıristiyan çaüşma- sı. 1987 yılında Kaduna eyaleti kanlı olaylara tanık oldu. Güney Afrika: Siyah ve be- yazlar arasında bitip tükenmek bilmeyen kanh olaylar sürüyor. Bu arada Zulu Inkatha kabilesi ve Afrika Ulusal Kongresi ANC yanlılan arasındaki çatış- malar da kan ve savaşın ayn bir boyutunu oluşturuyor. ORTAOOGU Lübnan: 1958'de bağımsızlı- ğına kavuşan Lübnan, bir türlü banş ve huzura kavuşamadı. 1958 yıbnda ABD'nin müdaha- lesiyle yaüştınlan iç savaş, Filis- tinlilerinin Lübnan'a sığınma- lan, Arap-İsrail savaşı, çatış- malann Lübnan'a yerleşmesine etken oldu. İsrail ve Suriye'nin müdahaleleri ardından Birleş- miş Milletler Geçici Banş Gücü de Lübnan'daki savaşa katıldı. Irak: Kürt ve Şii ayaklanma- lannın geçmişte yaşandığı Irak. Kuveyt'i işgali ardından dün- yayı savaşın eşiğine getirdi. Ülkede zaman zaman ıç çatış- malar göriilürken. son günîerde 32. Paralel yasağı ile savaşın so- luğunu yeniden ensesinde hisse- diyor. İran: Radikal İslamcılann yönetimi ele geçirmesi sonrası sessizlik içinde görülmesine karşın, zaman zaman İran'da yönetim karşıü kanlı eylemler oluyor. GUNEYASYA Afganistan: Sovyetler'in as- keri müdahalesi ile başlayan iç savaş, Sovyetler'in dağılması ve Rus ordusunun_gen çekilmesiy- le şiddetlendi. Ülkede yönetimi ele geçirmek isteyen Mücahit gruplann çatışmalan son gün- lerde şiddetlendi. Kabil'deki yabana ülke büyükelçilerinden bazılan ülkeden aynlıyor. Pakistan: Hindistan ile geç- mişten beri süre gelen sürtüşme devam edıyor. Iç siyasal çekiş- meler kanlı olaylara neden olu- yor. Hindistan: Tek başına bir kı- tayı andıran yoğun nüfusa sa- hip, çeşıtli din. dıl ve ırklann banndığı Hindistan. pek çok dinsel çaüşmalara sahne olu- yor. Pakistan. Çin ve Sri Lanka ile olan bozuk ilişkileri yanında iç politikada suikastler, ülkeyi kana boğuyor. Sihlerin eylem- leri, dini ve etnik ayaklanmalar zaman zaman zor bastınlmak- ta. Bangladeş: Dünyanın en yoksul ekonomiü ikinci ülkesi. Darbe ve iç kanşıklık ülke ba- nşını tehlikeye düşürüvor Sri Lanka: Seylan çoğunluk ve Tamil azınlık arasındaki ça- tışmalann şiddetlenmesi ardın- dan Hindistan Sri Lanka'ya askeri müdahalede bulundu. 1990'da Hint askerlerinin geri çekilmesi, çatışmalann duraca- ğı yönündeki beklentileri boşa cıkardı. Bunna (Myanmar): En eski adıyla Birmanya, sonraki adıy- la Burma, şimdiki adıyla Myan- mar. Askeri ve sivil hükümetle- rin birbiri ardınca kurulduğu Burma'da iç savaş yüzünden sık sık binlerce insan Bangla- deş'e ya da Tayland'a sığınmak zorunda kalıyor. Ayaklanma- larda binlerce insan ölüyor. Tayland: Soğuk savaş sıra- sında ABD'nin üssü haline gel- di. Vıetnam'ın Kamboçya'ya girmesiyle sığınmaalar yüzün- den kendini savaşın eşiğınde buldu. Darbeler ve iç ayaklan- malann çalkaladığı, kanlı o!ay- lann olduğu Tayland, demoİc- rasiye dönmeye calışıyor. Kamboçya: Vietnam'ın aske- ri müdahalesi ile KJZII Khmer- ler'in kanlı eylemlerinden kur- tulan Kamboçyalılar, Vıetnam ordusunun gen çekilmesınden sonra yine Khmerler'in kanlı eylemlenne maruz kaldı. Filipinler: Moro ve Komü- nıst gerillalann saldınlannm eksılmediği Filipinler'de kan akışı durmuyor. BATIVEORTAASYA Eski Sovyetkf Biriiği: Gür- cıstan, Ermenıstan. Azerbay- can, Tacikistan gerek iç gerekse kendi aralannda çatışmalan hâlâ sürdürüyorlar. Ermenile- rin Azerbaycan, Nahçıvan. Karabağ bölgelenne yaptığı saldınlan inişli çıkışlı biçimde sürüyor. Gürcistan'da yönetim için çıkan çaüşmalar ve Güney Osetya'nın Kuzey Osetya'ya bağlanmak isiemesi çaüşmala- ra yol açıyor. KUZEY AMERIKA Kanada: Ülkede bulunan Fransızca konuşan Quebec bölgesinin özerkliğini ilan et- mesi üzerine başlayan huzur- suzluk sürüyor. ABD: Tarihi geçmişi olan si- >ah-beyaz çaüşması sona ermiş gıbi görünmesine karşın, Rod- ney King adb bir zencinin be- >az polislerce dövülmesi ve bu dört poiisin cezalandınlmaması olayına tepki olarak başlayan sı>ahlann gösterileri, yoğun ça- tışma \e yağma olaylanna dö- nüştü. Federal Ordu'nun müdahalesiyle bastınlan olay- lann ijeride yeniden boy göster- mesi endışesi var. ABD'nin Latın Amerika (Panama ve Ni- karagua), Libya, İran ve Irak konusundaki gırişimleri, bu ül- kede savaşın varlığını hiç eksilt- mıyor. ABD, Sovyetler Birliği'- nin dağılması ile dünyanın jandarması rolünü oynamaya başladı. Ülkede savaş karşıtı ve silahsızlanma yanlısı eğiümier artıyor. ORTA AMERIKA Guatemala, El Salvador, melenn sona erdirilmesi ve Orta Amerika'ya banşın gel- mesi için aralannda bir anlaş- ma imzaladılar. GUAIEY AMERIKA Kolombiya: Uyuşturucu çete- leri ile yöneüm arasındaki savaş sürüyor. Penı: Aydınlık Yol (Sendero Luminoso) gerillalanyla Peru ordusu _ arasındaki çatışmalar sürüyor'. Venezuela, Guyana, Suri- nam, Brezilya, Ekvador, Boliv- ya, Paraguay. Uruguay, Arjan- tin ve Şili'de birbirini izleyen askeri darbelerin yol açtığı ça- üşmalar sürüyor. ASK FALINIZ YENILENDI. Aşıksınız. . O'nu aramadan önce burcunu arayın... Nasıl baştan çıkaracağınızı, kara kedılere karşı nasıl elde edeceğinizı öğrenın KOÇ BOĞA İKİZLER YENGEÇ ASLAN BAŞAK İ Tûrkıye nın her yermden sarvıslerımızın 1 dakıkası 5833 TL dır Orulama servıs sOresı 3-4 dakıkadır Alo Bılgı P K 16 Tarabya-lstanbul 900 900 900 900 900 900 900 900 900 900 900 900 201 202 203 204 20S 206 TERAZI AKREP YAY OĞLAK KOVA BALIK 900 900 900 900 900 900 900 900 900 900 900 900 207 208 209 210 211 228